Praca przygotowana przez Wielofunkcyjną Placówkę Opiekuńczo - Wychowawczą w Łomży

2. Estonia (est. Eesti, Republika Estońska – Eesti Vabariik) – państwo w Europie
Północnej, nad Morzem Bałtyckim, powstałe po I wojnie światowej. Członek Unii
Europejskiej i NATO. Graniczy z Łotwą od południa i z Rosją od wschodu oraz z
Finlandią przez Zatokę Fińską.
Całkowita granica lądowa: 633 km
Długość wybrzeŜa: 374 km
Długość granic z sąsiadującymi państwami: Łotwa 339 km, Rosja 294 km
NajwyŜszy punkt: Suur Munamägi 318 m n.p.m.
Dalej >>

3. Biorąc pod uwagę silne wpływy skandynawskie w Estonii, wielu Estończyków
czuje się Skandynawami. Wpływy szwedzkie czy duńskie były w Estonii bardzo
silne. Sama nazwa stolicy Estonii – Tallinn znaczy "Duńskie Miasto". Wg
prezydenta państwa, Toomasa Hendrika Ilvesa: "Estonia to postsocjalistyczny kraj
skandynawski". Pod względem kulturowym, wyznaniowym i wieloma innymi
Estonia jest dość podobna do sąsiedniej Finlandii (Estończycy są najbliŜszymi
krewnymi Finów), róŜnicą mogą być silne wpływy niemieckie w Estonii, których w
Finlandii nie było w takim stopniu, nieco inna najnowsza historia, duŜa
mniejszość rosyjska oraz liberalny model gospodarczy.

4. W Estonii jest bardzo duŜo jezior, lecz ich rozmieszczenie jest nierównomierne.
Podyktowane jest to ukształtowaniem terenu np. na wyŜynie Pandiwere jest
stosunkowo mało. Znaczna ich ilość występuje w Alutaguse, obok Kurtna,
Vooremaa, na wyŜynach Otepää, Haanja. Jeziora nie występują w regionach
połoŜonych wzdłuŜ rzek Pärnu i Kasari.
W Estonii występują następujące rodzaje gleb: bielicoziemne (bielicowe,
skrytobielicowe, rdzawe, glejowo bielicowe i bielicowo murszaste) oraz gleby
próchnicowe i darnino próchnicowe. Cechą gleby darnino próchnicowej jest
istnienie humusowego poziomu (warstwy), którego brak w glebie próchnicowej. Ze
względu na zawartość próchnicy w glebie moŜna wyróŜnić trzy jej rodzaje: słabo
próchnicowe - próchnica występuje tylko miejscami; średnio próchnicowe -
próchnica występuje w formie ciągłej warstwy, ale niewielkiej grubości około 20
cm.; obfite w próchnicę - próchnica występuje na znacznym terenie w warstwie
powyŜej 20 cm. Gleby próchnicowe występują w południowej Estonii.
Powrót
Dalej

5. Legenda o starym Tom aszu
Od roku 1530, na szczycie wieŜy tallińskiego ratusza, stoi
wiatrowskaz o kształcie starego człowieka w czapce, który w ręce
trzyma włócznię. Legendy mówią, Ŝe w średniowiecznym Tallinie,
co roku odbywał się konkurs łuczniczy. Zwycięzcą był ten, kto
ustrzelił drewnianą papugę siedzącą na szczycie wysokiego słupa.
W turnieju mogli brać udział jedynie bogaci arystokraci. Według
podań, nikt nie potrafił zestrzelić papugi, aŜ strzałę w jej kierunku
posłał Tomasz. Precyzyjnie trafił cel, ale pochodził z biednej
rodziny, przez co ściągnął na siebie kłopoty. Szczęśliwie zamiast
zostać ukaranym przywiązaniem do pręgierza, dzięki swoim
umiejętnościom, stał się uczniem straŜy. Tomasz szybko stał się
uznanym Ŝołnierzem. Kiedy umarł, miasto ufundowało poświęconą
mu metalową statuetkę i zamontowano ją na ratuszu, dzięki
czemu Tomasz nadal moŜe bronić miasta. Mieszkańcy Tallina
nadal wieŜą, Ŝe do czasu kiedy legendarny straŜnik patrzy na
miasto z góry, nic złego nie moŜe przytrafić się miastu.

6. Starzec z jeziora Ü lem iste
Starzec, nazywany Ülemiste Vanake (starzec z
Ülemiste), zwykł siadać na przedmieściach, w
pobliŜu jeziora i obserwować rosnący Tallin. Co
roku opuszcza on swój dom i udaje się do miasta.
Puka do bram, aby spytać czy miasto zostało juŜ
ukończone. Od setek lat odpowiedź brzmi „nie!”,
a poirytowany Starzec wraca nad jezioro
pomrukując pod nosem. Jeśli ktoś kiedyś odpowie
na to „tak”, Starzec zaleje całe miasto wodami
swojego jeziora. Jeśli więc spyta Cię starzec, czy
miasto zostało juŜ ukończone, odpowiedz „nie!”.

7. Moja rodzinna ziemio, moje radości i szczęście,
jakŜeś ty piękna!
W całym świecie
nie znajdę takiego miejsca,
które pokochałbym tak jak Ciebie,
moja rodzinna ziemio!
Moja kołyska stała na twej ziemi,
którą błogosławi mój trud.
Do ostatniego tchu moja wdzięczność dla ciebie,
do śmierci będę wierny tej,
która jest moim skarbem,
Tobie ojczyzno moja!
Niech Bóg ma Cię w opiece,
ojczyzno moja ukochana!
Niech chroni od złego,
niech błogosławi łaskawie
wszystkim poczynaniom twoim,
kochana ojczyzno ma.

8. 24.02 - 94. rocznica proklamowania
niepodległości (1918)

9. Gospodarka
Kraj przemysłowo-rolniczy. Do 1991 wchodził w skład
przemysłowo-
nadbałtyckiego regionu ekonomicznego ZSRR, silnie uzaleŜniony
od importu surowców i paliw. Reforma systemu gospodarczego
została zapoczątkowana przed uzyskaniem niepodległości. Estonia
jako pierwsze z państw powstałych po rozpadzie ZSRR opuściła w
1992 strefę rublową. Obecnie dynamicznie rozwijający się kraj
(średniorocznie 9-12%, gospodarka oparta o usługi (69%).
9-
Przemysł to 28% PKB, a rolnictwo zaledwie 4%.

10. P B
B +/
Zespół k M W R P r
r- -
Piłka NoŜna t +
2 1 2 +1
Włochy * 8 2 0 2
6 0 0 8
1 1 1 1
Estonia 5 1 4 +1
6 0 5 4
1 1 1 1
Serbia * 4 3 4 +1
5 0 3 2
1 1 1
Słowenia 4 2 4 7 +4
4 0 1
Irlandia 1 1
9 2 3 5 9 -4
Północna 0 3
1 2 -
Wyspy Owcze 4 1 1 8 6
0 6 20
Reprezentacja Estonii w piłce noŜnej inauguracyjne spotkanie rozegrała w 1920 roku. W 1940 kraj
został zaanektowany przez Związek Radziecki. Pierwszy mecz po odzyskaniu niepodległości
Estończycy zagrali w 1991 roku. Przez wiele lat druŜyna była europejskim średniakiem, ale od
czasu zatrudnienia zagranicznych szkoleniowców Estonia gra coraz efektowniej i ofensywniej. Jak
na razie styl gry nie przekłada się jednak na wyniki.
Estończycy dzięwięciokrotnie triumfowali w organizowanym od 1928 roku Pucharze Państw
Bałtyckich, ostatnio w 1973 roku.
Przez siedem lat szefowie federacji obdarzali niegasnącym zaufaniem trenerów rodem z Holandii.
Najpierw druŜynę prowadził Arno Pijpers, który wprowadził nowe, bardziej ofensywne ustawienie 1-1-
4-3-3, a od 2004 do 2007 roku jego następcą był Jelle Goes, hołdujący podobnej myśli
szkoleniowej. Jednak obecność zagranicznych szkoleniowców nie przełoŜyła się na wyniki
reprezentacji. W roku 2007 funkcję trenera reprezentacji objął Tarmo Rüütli.

11. Nauka i Edukacja w Estonii
Ciekawostką jest tzw. program „tygrysi skok”
„tygrysi skok”
wprowadzony w 1996 roku. Program ten uczy uczniów i
nauczycieli jak najszerszego wykorzystania technologii
komputerowej, a zwłaszcza Internetu.
Kształcenie jest obowiązkowe do czasu ukończenia
Põhiharidus (szkoły podstawowej i średniej I stopnia) lub do
osiągnięcia wieku 17 lat. Dzieci rozpoczynają edukacją
szkolną w wieku 7 lat i kontynuują naukę - w ramach
jednolitej struktury (szkoła podstawowa i gimnazjum) - do
15/16 roku Ŝycia. Uczniowie, którzy nie ukończą edukacji
obowiązkowej mają obowiązek kontynuowania nauki dopóki
nie osiągną 17 lat.