بررسی آزمایشگاهی تاثیر فاصله طولی صفحات مستغرق موازی بر نسبت رسوب انحرافی به آبگیر جانبی در قوس 180 درجه رودخانه

1. 1
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
‫بررسی‬‫آزمایشگاهی‬‫تاثیر‬‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬‫موازی‬‫بر‬‫نسبت‬‫انحرافی‬ ‫رسوب‬‫به‬‫آبگیر‬
‫قوس‬ ‫در‬ ‫جانبی‬081‫رودخانه‬ ‫درجه‬
‫شیرالی‬ ‫سروش‬،‫مسجدی‬ ‫علیرضا‬،‫لور‬ ‫اسدی‬ ‫مهدی‬
1.‫سازه‬ ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬ ‫دانشجوی‬‫اهواز‬ ‫واحد‬ ‫اسالمی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬ ‫آبی‬ ‫های‬
2.‫اهواز‬ ‫واحد‬ ‫اسالمی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬ ‫آب‬ ‫مهندسی‬ ‫گروه‬ ‫دانشیار‬
3.‫استادیار‬‫اهواز‬ ‫واحد‬ ‫اسالمی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬ ‫آب‬ ‫مهندسی‬ ‫گروه‬
‫چكیده‬
‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫منظورها‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫رودخانه‬ ‫از‬‫ی‬‫مختلف‬‫ی‬‫آبرسان‬ ‫جمله‬ ‫از‬‫ی‬‫شهر‬‫ی‬‫کشاورز‬ ‫،مصرف‬‫ی‬‫تول‬ ‫و‬‫ی‬‫د‬‫م‬ ‫انجام‬ ‫برق‬‫ی‬‫شود‬‫ا‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ .‫ی‬‫نکه‬
‫ه‬‫جر‬ ‫همراه‬ ‫مواره‬‫ی‬‫ان،بار‬‫رسوب‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ز‬‫بنابرا‬ ،‫دارد‬ ‫وجود‬‫ی‬‫ن‬‫مقدار‬ ‫ناچار‬ ‫به‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫وارد‬ ‫رسوبات‬ ‫از‬‫ی‬‫ر‬‫آبگ‬ ‫و‬ ‫شده‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫نما‬ ‫مختل‬ ‫را‬‫ی‬‫د‬‫از‬ .
‫راهکارها‬‫ی‬‫رسو‬ ‫کاهش‬‫ب‬‫ورود‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫به‬‫ی‬‫رها‬‫م‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫از‬ ‫استفاده‬‫ی‬‫ا‬ ‫باشد.در‬‫ی‬‫ن‬‫تحق‬‫ی‬‫ق‬‫بررس‬ ‫منظور‬ ‫به‬‫ی‬‫ه‬‫ی‬‫درول‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫رسوب‬ ‫و‬
‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫فاصله‬ ‫اثر‬‫موازی‬‫آبگ‬ ‫در‬‫ی‬‫رها‬‫ی‬‫جانب‬‫ی‬‫م‬ ‫بر‬‫ی‬‫زان‬‫در‬ ‫رسوب‬ ‫کنترل‬4‫عدد‬‫فرود‬،‫در‬‫ی‬‫ک‬‫ف‬ ‫مدل‬‫ی‬‫ز‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫بستر‬ ‫بار‬ ‫صورت‬ ‫به‬
‫در‬ ،‫زالل‬ ‫آب‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫آزمایشها‬ ‫کلیه‬ .‫شد‬ ‫انجام‬‫یک‬‫قوس‬ ‫فلوم‬‫ی‬‫شکل‬181‫ثابت‬ ‫موقعیت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫آبگیر‬ ‫کانال‬ .‫شد‬ ‫انجام‬ ‫درجه‬
121‫با‬ ‫درجه‬‫ی‬‫ک‬‫زاو‬‫ی‬‫ه‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬01‫مس‬ ‫صفحات‬ .‫شد‬ ‫نصب‬ ‫درجه‬‫طول‬ ‫فاصله‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫تغرق‬‫ی‬32/1،48/1،44/1،81/1‫ردیف‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫و‬
‫جلو‬ ‫در‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫دهانه‬‫ی‬‫رنصب‬‫گردید‬‫کل‬ ‫در‬ .‫ی‬‫ه‬‫آزما‬‫ی‬‫ش‬‫جر‬ ‫شدت‬ ‫مقدار‬ ‫ها‬‫ی‬‫ان‬‫آبگ‬ ‫دهانه‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫منتقل‬ ‫رسوبات‬ ‫و‬‫ی‬‫ر‬‫اصل‬ ‫کانال‬ ‫و‬‫ی‬‫اندازه‬ ،
‫گ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫نتا‬ .‫شدند‬‫ی‬‫ج‬‫کل‬ ‫در‬ ، ‫داد‬ ‫نشان‬‫ی‬‫ه‬‫مختلف‬ ‫فواصل‬،‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫آبگیری‬ ‫نسبت‬، ‫آبگیر‬ ‫به‬ ‫ورودی‬‫رابطه‬‫و‬ ‫دارد‬ ‫مستقیم‬‫افزا‬ ‫با‬‫ی‬‫ش‬
‫آبگ‬ ‫نسبت‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫انحراف‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ،‫ی‬‫آبگیر‬ ‫به‬‫افزا‬‫ی‬‫ش‬‫پ‬‫ی‬‫دا‬‫کرد‬‫ه‬‫همچن‬‫ی‬‫ن‬‫فاصله‬ ‫در‬48/1=δs/B‫رسوب‬ ‫انتقال‬ ‫بیشترین‬‫فاصله‬ ‫در‬ ‫و‬
32/1=δs/B‫کمتر‬‫ی‬‫ن‬‫انحرافی‬ ‫رسوب‬‫گرد‬ ‫مشاهده‬‫ی‬‫ده‬.‫است‬
‫واژه‬‫های‬:‫کلیدی‬‫انحراف‬ ‫رسوب‬‫ی‬،‫فاصله‬‫صفحات‬،‫مستغرق‬‫قوس‬081‫درجه‬

2. 2
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
‫مقدمه‬
‫آبی‬ ‫منبع‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫محل‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫ها‬ ‫رودخانه‬ ‫در‬ ‫جاری‬ ‫آب‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫سد‬ ‫مخزن‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ذخیره‬ ‫آب‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫منظور‬ ‫به‬
‫در‬ ‫جریان‬ ‫گذاری‬ ‫رسوب‬ ،‫عمده‬ ‫مشکالت‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫ها‬ ‫رودخانه‬ ‫از‬ ‫مستقیم‬ ‫آبگیری‬ ‫در‬ .‫شود‬ ‫اجرا‬ ‫و‬ ‫طراحی‬ ‫آبگیر‬ ‫سیستم‬‫آبگیر‬ ‫دهانه‬
‫در‬ ‫گذاری‬ ‫رسوب‬ ‫کاهش‬ ‫منظور‬ ‫به‬ .‫گردد‬ ‫می‬ ‫زدایی‬ ‫رسوب‬ ‫اجرایی‬ ‫های‬ ‫هزینه‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫آبگیری‬ ‫راندمان‬ ‫از‬ ‫کاستی‬ ‫سبب‬ ‫که‬ ‫میباشد‬
‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫با‬ ‫روشهایی‬ ‫معموال‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫حفاظتی‬ ‫چین‬ ‫سنگ‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫یا‬ ‫کردن‬ ‫الیروبی‬ ‫مانند‬ ‫متفاوتی‬ ‫روشهای‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬
.‫باشند‬ ‫می‬
‫آن‬ ‫مقابل‬ ‫ساحل‬ ‫به‬ ‫القعر‬ ‫خط‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫در‬ ‫رسوبات‬ ‫تجمع‬ ‫علت‬ ‫به‬ ، ‫عریض‬ ‫های‬ ‫رودخانه‬ ‫در‬ ‫سیالبی‬ ‫دوره‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫معموال‬
.‫میشود‬ ‫متوقف‬ ‫آبگیری‬ ، ‫رودخانه‬ ‫القعر‬ ‫خط‬ ‫محل‬ ‫تغییر‬ ‫و‬ ‫آبگیر‬ ‫جلوی‬ ‫در‬ ‫رسوبات‬ ‫شدن‬ ‫انباشته‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫کشیده‬‫از‬
‫راهکارها‬‫ی‬‫رسو‬ ‫کاهش‬‫ب‬‫ورود‬‫ی‬‫آ‬ ‫به‬‫بگ‬‫ی‬‫رها‬‫م‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫از‬ ‫استفاده‬‫ی‬.‫باشد‬،‫فلز‬ ‫جنس‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫تیغه‬ ‫یا‬ ‫پره‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬
‫باشند‬ ‫می‬ ‫چوب‬ ‫یا‬ ‫بتن‬‫که‬‫با‬‫زاویة‬11‫تا‬21‫درجه‬‫نسبت‬‫به‬‫جهت‬‫جریان‬‫در‬‫ردیفهای‬‫دو‬‫یا‬‫شوند‬ ‫می‬ ‫نصب‬ ‫رودخانه‬ ‫بستر‬ ‫در‬ ‫تایی‬ ‫سه‬
‫ایجاد‬ ‫آن‬ ‫کاربرد‬ ‫از‬ ‫هدف‬ ‫و‬‫منظور‬ ‫به‬ ‫بستر‬ ‫توپوگرافی‬ ‫در‬ ‫تغییر‬‫جریان‬ ‫الگوی‬ ‫در‬ ‫تغییر‬‫می‬.‫باشد‬‫رودخانه‬ ‫ساماندهی‬ ‫در‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬
‫ک‬‫از‬ ،‫دارد‬ ‫مختلفی‬ ‫اربردهای‬،‫رودخانه‬ ‫پیچ‬ ‫خارجی‬ ‫قوس‬ ‫در‬ ‫فرسایش‬ ‫از‬ ‫گیری‬ ‫جلو‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫جمله‬،‫بستر‬ ‫شدن‬ ‫تعریض‬ ‫از‬ ‫گیری‬ ‫جلو‬
‫الگوی‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫پیچانرودی‬ ‫اصالح‬‫ارتفاع‬ .‫میگردد‬ ‫استفاده‬ ‫آبگیر‬ ‫جلوی‬ ‫در‬ ‫رسوب‬ ‫انتقال‬‫در‬ ‫صفحات‬ ‫این‬‫حدود‬2/1‫تا‬1/1‫عمق‬ ‫برابر‬
‫جریان‬.‫باشد‬ ‫می‬‫اصلی‬ ‫مشخصه‬‫آنها‬ ‫اطراف‬ ‫در‬ ‫ای‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ، ‫صفحه‬ ‫طرف‬ ‫دو‬ ‫فشار‬ ‫اختالف‬ ‫اثر‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬
‫در‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫ایجاد‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫جلو‬ ‫در‬ ‫فرسایشی‬ ‫شیار‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫منتقل‬ ‫رودخانه‬ ‫داخل‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫بستر‬ ‫رسوبات‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ایجاد‬‫ورود‬ ‫از‬ ‫نتیجه‬
‫گسترش‬ ‫که‬ ‫شوند‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫پائین‬ ‫جریان‬ ‫در‬ ‫چرخش‬ ‫یک‬ ‫ایجاد‬ ‫موجب‬ ‫صفحات‬ ‫این‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫جلوگیری‬ ‫آبگیر‬ ‫کانال‬ ‫به‬ ‫بستر‬ ‫رسوبات‬
‫کنند‬ ‫می‬ ‫وارد‬ ، ‫است‬ ‫حدکثر‬ ‫رسوبات‬ ‫تمرکز‬ ‫که‬ ‫مکانی‬ ، ‫رودخانه‬ ‫بستر‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫عرضی‬ ‫برشی‬ ‫تنش‬ ‫آن‬.
‫ضمن‬ ، ‫صفحه‬ ‫پائینی‬ ‫لبه‬ ‫در‬ ‫آمده‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫های‬ ‫گرداب‬‫گردابهای‬ ‫تشکیل‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫انتقال‬ ‫دست‬ ‫پائین‬ ‫به‬ ‫جریان‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫چرخش‬
‫توپوگرافی‬ ‫و‬ ‫بستر‬ ‫برشی‬ ‫تنش‬ ‫در‬ ‫تغییرات‬ ‫باعث‬ ‫و‬ ‫آمده‬ ‫در‬ ‫مارپیچی‬ ‫حرکت‬ ‫یک‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫گردابها‬ ‫این‬ .‫دهند‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫بزرگتری‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫رودخانه‬ ‫کف‬.‫وضعیت‬‫صف‬ ‫نصب‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫قبل‬ ‫جانبی‬ ‫آبگیر‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫جریان‬ ‫نمادین‬‫نزدیکی‬ ‫در‬ ‫آبشستگی‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫مستغرق‬ ‫حات‬
( ‫شکل‬ ‫در‬ ‫آبگیر‬ ‫مجاور‬ ‫گذاری‬ ‫رسوب‬ ‫و‬ ‫آبگیر‬ ‫دست‬ ‫پائین‬ ‫در‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫دیوارة‬1.‫است‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ )
‫الف‬‫ب‬
‫شكل‬(0‫صفحات‬ ‫نصب‬ ‫با‬ :‫ب‬ ‫صفحات‬ ‫الف:بدون‬ :‫آبگیر‬ ‫در‬ ‫جریان‬ ‫وضعیت‬ :)

3. 3
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
(‫اودگ‬ ‫و‬ ‫ناکاتو‬،‫ن‬1998،)‫ب‬ ‫فیزیکی‬ ‫مدل‬ ‫ساخت‬ ‫با‬‫رودخانهه‬ ‫مجهاورت‬ ‫در‬ ‫ای‬ ‫ماسهه‬ ‫بسهتر‬ ‫بها‬ ‫ههایی‬ ‫رودخانهه‬ ‫آبگیر‬ ‫های‬ ‫دهانه‬ ‫رای‬
‫صهفحات‬ ‫از‬ ‫اسهتفاده‬ ‫مثبهت‬ ‫تهاثیر‬ . ‫پرداختنهد‬ ‫آن‬ ‫کهاهش‬ ‫روشههای‬ ‫و‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫به‬ ‫بستر‬ ‫رسوبات‬ ‫ورود‬ ‫مشکالت‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ،‫میسوری‬
‫مشکالت‬ ‫بدون‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫های‬ ‫سال‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫پرتوتایپ‬ ‫فیزیکی‬ ‫مدل‬ ‫براساس‬ ‫شده‬ ‫طراحی‬‫گردید‬ ‫تایید‬ ‫رسوب‬.)
(‫نیری‬‫و‬‫ادگارد‬،1993)،‫در‬‫مورد‬‫الگوی‬‫جریان‬‫در‬‫آبگیر‬91‫درجهه‬‫نشهان‬‫داد‬‫کهه‬‫جریهان‬‫در‬‫کانهال‬‫انحرافی،سهه‬‫بعهدی‬‫مهی‬‫باشهد‬.
‫همچنین‬‫نتایج‬‫این‬‫مطالعه‬‫حاکی‬‫از‬‫آن‬‫بود‬‫که‬‫توصیف‬‫رفتار‬‫انتقال‬‫رسوب‬‫به‬‫آبگیر،نیاز‬‫به‬‫درک‬‫ساختار‬‫سه‬‫بعدی‬‫جریهان‬‫و‬‫اسهتفاده‬‫از‬
‫مدل‬‫های‬‫پیشرفته‬‫فیزیکی‬‫دارد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫(بارکدل‬1999،)‫راه‬‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫کارهای‬‫دادند‬‫آنان‬ ‫آزمایشگاهی‬ ‫تحقیقات‬ ‫نتایج‬ .
‫جانبی‬ ‫آبگیر‬ ‫یک‬ ‫برای‬91‫برابر‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫درجه‬m1/1=BM‫برابر‬ ‫آبگیر‬ ‫کانال‬ ‫عرض‬ ‫و‬m41/1=BI‫نشا‬‫ن‬‫نسبت‬ ‫که‬ ‫دهد‬ ‫می‬
‫آبگ‬‫رابطه‬ ‫آبگیر‬ ‫به‬ ‫ورودی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫آبگیری‬ ‫نسبت‬ ‫همچنین‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ‫بر‬ ‫گذار‬ ‫تاثیر‬ ‫عامل‬ ‫موثرترین‬ ‫یری‬
.‫یابد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫نیز‬ ‫آبگیر‬ ‫به‬ ‫ورودی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ، ‫آبگیری‬ ‫نسبت‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫مستقیم‬
(‫پ‬ ‫محمدرضا‬‫ی‬‫رستان‬‫ی‬،‫همکاران‬ ‫و‬1381،)‫بررس‬ ‫منظور‬ ‫به‬‫ی‬‫م‬‫ی‬‫زان‬‫دب‬‫ی‬‫انحراف‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫از‬‫ی‬‫ر‬‫جانب‬‫ی‬‫کانالها‬ ‫در‬‫ی‬‫قوس‬‫ی‬‫مقاد‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫ی‬‫ر‬
‫عددفرود،موقع‬ ‫مختلف‬‫ی‬‫ت‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫زاو‬ ‫و‬‫ی‬‫ه‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫،آزما‬‫ی‬‫ش‬‫ها‬‫یی‬‫ودر‬ ‫دادند‬ ‫انجام‬ ‫را‬‫ی‬‫افتند‬‫برا‬ ‫که‬‫ی‬‫کل‬‫ی‬‫ه‬‫آبگ‬ ‫حاالت‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬،‫افزا‬ ‫با‬‫ی‬‫ش‬‫عدد‬
‫فرود‬‫دب‬‫ی‬‫نسب‬‫ی‬‫انحراف‬‫ی‬‫م‬ ‫کاهش‬‫ی‬‫ی‬‫ابد‬‫.همچن‬‫ی‬‫ن‬‫موقع‬‫ی‬‫ت‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬01‫موقع‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫درجه‬‫ی‬‫ت‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ی‬41‫و‬111‫برا‬ ‫درجه‬‫ی‬‫تمام‬
‫شرا‬‫ی‬‫ط‬‫جر‬‫ی‬‫ان‬‫قوس‬ ‫کانال‬ ‫در‬‫ی‬‫دارا‬ ‫شکل‬‫ی‬‫ب‬‫ی‬‫شتر‬‫ی‬‫ن‬‫دب‬‫ی‬‫نسب‬‫ی‬‫انحراف‬‫ی‬‫است‬(1).
(‫وهمکاران‬ ‫پور‬ ‫حسن‬،1391،)‫های‬ ‫آبگیر‬ ‫مجاورت‬ ‫در‬ ‫آب‬ ‫سطح‬ ‫طولی‬ ‫پروفیل‬ ‫و‬ ‫آبگیری‬ ‫میزان‬ ‫بر‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫اثر‬
‫جانبی‬91‫اند‬ ‫داده‬ ‫قرار‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫آزمایشگاهی‬ ‫بصورت‬ ‫را‬ ‫درجه‬‫زوایای‬ ‫در‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫آزمایشات‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫نتایج‬ .
11،‫،کاهش‬ ‫درجه‬21‫تاث‬ ‫بدون‬ ،‫درجه‬‫ی‬‫رو‬21،‫درجه‬‫افزا‬‫ی‬،‫ش‬‫را‬ ‫رسوب‬ ‫کنترل‬ ‫سازه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫بدون‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫آبگیری‬ ‫نسبت‬
.‫اند‬ ‫داشته‬
‫ها‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬
‫آزما‬‫ی‬‫ش‬‫ها‬‫ی‬‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫تحق‬‫ی‬‫ق‬‫ه‬ ‫صورت‬ ‫به‬‫ی‬‫درول‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫بس‬ ‫رسوبات‬ ‫همراه‬‫رد‬ ‫دو‬ ‫بصورت‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫نصب‬ ‫با‬ ‫تر‬‫ی‬‫فهه‬‫طهول‬ ‫فواصهل‬ ‫بها‬‫ی‬
‫درجلو‬ ‫و‬ ‫مختلف‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫دهانه‬‫ی‬‫رانجام‬‫شد‬.‫اصل‬ ‫کانال‬‫ی‬‫انحنا‬ ‫با‬‫ی‬‫نسب‬‫ی‬‫قوس‬0/4RC/B=‫ها‬ ‫قوس‬ ‫رده‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫قوس‬ ‫که‬ ‫بوده‬‫ی‬‫مال‬‫یه‬‫م‬‫قهرار‬
‫م‬‫ی‬‫مستق‬ ‫کانال‬ .‫دهد‬‫ی‬‫م‬‫ورود‬‫ی‬‫بطول‬1/9‫به‬ ‫متر‬‫ی‬‫ک‬‫قوس‬ ‫با‬ ‫کانال‬181‫م‬ ‫متصل‬ ‫درجه‬‫ی‬‫ا‬ .‫گردد‬‫ی‬‫ن‬‫کانهال‬‫قوسه‬‫ی‬‫کانهال‬ ‫توسهط‬ ‫شهکل‬
‫مستق‬‫ی‬‫م‬‫د‬‫ی‬‫گر‬‫ی‬‫بطول‬1/1‫در‬ ‫به‬ ‫متر‬‫ی‬‫چه‬‫جر‬ ‫عمق‬ ‫کنترل‬‫ی‬‫ان‬‫خروج‬ ‫مخزن‬ ‫سپس‬ ‫و‬‫ی‬‫م‬ ‫متصل‬‫ی‬‫شود‬.‫عمهق‬ ‫یهک‬ ‫از‬ ‫آزمهایش‬ ‫کلیهه‬ ‫در‬
‫مقدار‬ ‫تاثیر‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫شود.با‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫ثابت‬mQ‫مقدار‬ ‫در‬IQ‫از‬ ‫فهرود‬ ‫عدد‬ ‫تغییر‬ ‫برای‬mQ.‫شهود‬ ‫مهی‬ ‫اسهتفاده‬‫آزمایشهها‬ ‫کلیهه‬ ‫در‬ .
‫مقادیر‬0/4=R/B‫و‬42/1=b/B.‫شود‬ ‫می‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫ثابت‬ ‫پارامترهای‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫شکل‬(2.)
(‫شكل‬2:)‫شكل‬ ‫قوسی‬ ‫کانال‬ ‫پالن‬

4. 4
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
‫طولی‬ ‫فواصل‬ ‫به‬ )‫صفحه‬ ‫چهار‬ ‫ردیف‬ ‫هر‬ ‫مستغرق(در‬ ‫صفحه‬ ‫ردیف‬ ‫دو‬ ‫نصب‬ ‫با‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬81/1،44/1،48/1،32/1=δs/B‫در‬
‫موقعیت‬ ‫با‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫جلوی‬121‫قوس‬ ‫از‬ ‫درجه‬181‫آبگیری‬ ‫زاویه‬ ‫یک‬ ، ‫درجه‬01=α‫فرود‬ ‫وچهارعدد‬ ‫درجه‬24/1،21/1،13/1،10/1
‫بر‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫تاثیر‬ ‫پدیده‬‫آبگیرجانبی‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبی‬ ‫دبی‬‫در‬‫نیمه‬‫دوم‬‫قوس‬181‫بررسی‬ ‫درجه‬
.‫گردید‬‫صفحا‬‫ضخامت‬ ‫به‬ ‫گالس‬ ‫پالکسی‬ ‫جنس‬ ‫از‬ ‫مستغرق‬ ‫ت‬1‫با‬ ‫گالس‬ ‫پالکسی‬ ‫جنس‬ ‫از‬ ‫صفحه‬ ‫یک‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫میلیمتر‬‫ضخامت‬3
‫جلوی‬ ‫در‬ ‫میلیمتر‬‫گردید‬ ‫نصب‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬(‫شکل‬3)‫ک‬ ‫.در‬‫لی‬‫ه‬‫آ‬‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫زالل‬ ‫آب‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫زمایش‬، ‫شده‬ ‫انجام‬ ‫های‬ ‫آزمایش‬ ‫کل‬ ‫.تعداد‬14
‫آزمایش‬‫و‬ )‫موازی‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫با‬ (4‫بدو‬ ( ‫آزمایش‬) ‫موازی‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫ن‬‫بود‬( ‫جدول‬1).
( ‫جدول‬0‫موازی‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫مشخصات‬ :)
‫پارامتر‬β(cm)H(cm)Lδn(cm)(cm)δbδs(cm)
‫توصیه‬ ‫محدوده‬
‫شده‬
15<β<450.2<HV/y<0.52Hv≤ Ln≤3HV2Hv≤δn≤3HVδb≤4HV8HV≤δS≤10HV
‫بکار‬ ‫محدوده‬
‫رفته‬
200.5،0.4،0.3،0.23HV3HV3HV8HV
‫رفته‬ ‫بکار‬ ‫اندازه‬
)‫(سانتیمتر‬
202.43.6,4.8,6,7.210.8,14.4,18,7.210.8,,14.4,187.2,10.8,14.4,1819.2,28.8,38.4,48
‫شكل‬(3‫صفحات‬ ‫از‬ ‫نمایی‬ :)‫نصب‬‫شده‬‫در‬‫جلوی‬‫دهانه‬‫آبگیر‬
δs
δn δb

5. 5
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
‫آزمایش‬ ‫انجام‬ ‫نحوه‬
‫آز‬ ‫ازشروع‬ ‫پیش‬‫زاویه‬ ‫با‬ ‫آبگیر‬ ‫شدسپس‬ ‫انجام‬ ،‫سرریزها‬ ‫کالیبراسیون‬ ‫ها‬ ‫مایش‬01‫موقعیت‬ ‫در‬ ‫درجه‬121.‫شد‬ ‫قرارداده‬ ‫درجه‬
.‫شدند‬ ‫نصب‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫جلوی‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ثابت‬ ، ‫صفحه‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫مشخص‬ ‫فواصل‬ ‫با‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬‫یکنواختی‬ ‫غیر‬ ‫تاثیر‬ ‫حذف‬ ‫برای‬
‫از‬ ‫کمتر‬ ‫باید‬ ‫ذرات‬ ‫معیار‬ ‫انحراف‬ ،‫آبشستگی‬ ‫بر‬ ‫رسوبات‬3/1‫قطر‬ ‫با‬ ‫ای‬ ‫رودخانه‬ ‫طبیعی‬ ‫ماسه‬ ‫از‬ ‫الیه‬ ‫یک‬ ‫موارد‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ .‫باشد‬
‫معادل‬ ‫متوسط‬19/1‫معادل‬ ‫استاندارد‬ ‫انحراف‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ‫متر‬ ‫میلی‬29/1‫تقریبی‬ ‫ضخامت‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫الیه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬11‫جهت‬ ‫متر‬ ‫سانتی‬
.‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫ها‬ ‫آزمایش‬ ‫انجام‬‫تی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایش‬ ‫هر‬ ‫ابتدای‬ ‫در‬‫و‬ ‫کانال‬ ‫بستر‬ ‫در‬ ‫رسوبات‬ ،‫متحرک‬ ‫ارابه‬ ‫و‬ ‫فلزی‬ ‫غه‬
.‫گردید‬ ‫مسطح‬ ‫ثابت‬ ‫شیب‬ ‫تحت‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫اطراف‬‫به‬ ‫آرامی‬ ‫به‬ ‫زالل‬ ‫آب‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫بسته‬ ‫انتهائی‬ ‫دریچه‬ ،‫پمپ‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ‫از‬ ‫پیش‬
.‫شود‬ ‫جلوگیری‬ ‫بستر‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫ناهمواری‬ ‫و‬ ‫ریپل‬ ‫ایجاد‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫گردید‬ ‫هدایت‬ ‫کانال‬ ‫درون‬‫کا‬ ‫بستر‬ ‫اشباع‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬‫بین‬ ‫نال‬11‫تا‬21
‫و‬ ‫شد‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ‫کمی‬ ‫دبی‬ ‫با‬ ‫پمپ‬ ،‫دقیقه‬ ‫چند‬ ‫گذشت‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫رسوبات‬ ‫شدن‬ ‫خیس‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫سطح‬ ‫آمدن‬ ‫باال‬ ‫از‬ ‫پس‬ .‫بود‬ ‫دقیقه‬
‫و‬ ‫دقیق‬ ‫تنظیم‬ ‫با‬ ‫سپس‬ .‫شد‬ ‫تنظیم‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫دبی‬ ،‫آرامش‬ ‫حوضچه‬ ‫به‬ ‫ورودی‬ ‫لوله‬ ‫روی‬ ‫اصلی‬ ‫فلکه‬ ‫شیر‬ ‫توسط‬ ‫آرامی‬ ‫به‬
‫شیرفل‬ ‫همزمان‬‫جریان‬ ‫عمق‬ ‫دست‬ ‫پائین‬ ‫دریچه‬ ‫و‬ ‫که‬12‫حالت‬ ‫به‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫جریان‬ ‫آنکه‬ ‫از‬ ‫پس‬ .‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫دبی‬ ‫و‬ ‫متر‬ ‫سانتی‬
‫توسط‬ ‫نیز‬ ‫کل‬ ‫دبی‬ ‫همچنین‬ .‫شد‬ ‫گیری‬ ‫اندازه‬ ،‫تخلیه‬ ‫حوضچه‬ ‫انتهای‬ ‫در‬ ‫مثلثی‬ ‫تیز‬ ‫لبه‬ ‫سرریز‬ ‫توسط‬ ‫انحرافی‬ ‫دبی‬ ‫مقدار‬ ،‫رسید‬ ‫دائمی‬
‫قوس‬ ‫کانال‬ ‫ابتدای‬ ‫در‬ ‫مثلثی‬ ‫تیز‬ ‫لبه‬ ‫سرریز‬‫از‬ ‫بعد‬ ‫اصلی‬ ‫شکل‬ ‫ی‬‫زمان‬ ‫از‬ ‫پس‬ .‫شد‬ ‫گیری‬ ‫اندازه‬ ،‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫ابتدای‬ ‫در‬ ‫آرامش‬ ‫حوضچه‬
‫بستر‬ ‫توپوگرافی‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫تاثیری‬ ‫تا‬ ‫شد‬ ‫زهکشی‬ ‫آرامی‬ ‫به‬ ‫کانال‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫آب‬ ‫تا‬ ‫گردید‬ ‫بسته‬ ‫انتهایی‬ ‫ی‬ ‫دریچه‬ ‫و‬ ‫خاموش‬ ‫پمپ‬ ،‫تعادل‬
‫آ‬ ‫به‬ ‫آب‬ ‫تا‬ ‫شده‬ ‫باز‬ ‫آرامی‬ ‫به‬ ‫کانال‬ ‫انتهایی‬ ‫دریچه‬ ‫تعادل‬ ‫زمان‬ ‫از‬ ‫پس‬ .‫نگردد‬ ‫ایجاد‬‫شود‬ ‫تخلیه‬ ‫کانال‬ ‫درون‬ ‫از‬ ‫رامی‬.‫آزما‬ ‫انجام‬ ‫جهت‬‫ی‬‫ش‬
(‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫بدون‬ ‫حالت‬ ‫در‬4) ‫آزمایش‬،‫شد‬ ‫تکرار‬ ‫فوق‬ ‫روند‬(‫شکل‬4).
‫شكل‬(4‫آبشستگی‬ :)‫ایجاد‬‫شده‬‫دور‬‫صفحات‬‫مستغرق‬‫در‬‫جلوی‬‫دهانه‬‫آبگیر‬
‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬
‫بالفاصله‬ ،‫جریان‬ ‫عمق‬ ‫و‬ ‫دبی‬ ‫تنظیم‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫ها‬ ‫آزمایش‬ ‫کلیه‬ ‫در‬‫باال‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫دست‬ ‫پائین‬ ‫و‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫به‬ ‫رسوب‬ ‫انتقال‬
‫از‬ ‫مدتی‬ ‫از‬ ‫پس‬ .‫شدند‬ ‫منتقل‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫و‬ ‫دست‬ ‫پائین‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫انتقالی‬ ‫رسوبات‬ ‫وضعیت‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫گردید‬ ‫آغاز‬
‫محدو‬ ‫آن‬ ‫بر‬ ‫صفحات‬ ‫تاثیر‬ ‫که‬ ‫رسیدند‬ ‫ای‬ ‫محدوده‬ ‫به‬ ‫برخاسته‬ ‫رسوبات‬ ،‫آزمایش‬ ‫شروع‬‫اطراف‬ ‫در‬ ‫های‬ ‫گردابه‬ ‫اثر‬ ‫و‬ ‫یافت‬ ‫کاهش‬ ‫ده‬
‫گردید‬ ‫ناچیز‬ ‫صفحات‬.‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫به‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫و‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫در‬ ‫عبوری‬ ‫رسوب‬ ‫مقادیر‬ ‫آزمایش‬ ‫هر‬ ‫انتهای‬ ‫در‬
‫نمودن‬ ‫خشک‬‫ترازوی‬ ‫توسط‬ ‫آنها‬ ‫وزن‬ ،‫دیجیتالی‬‫مخ‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫انحرافی‬ ‫و‬ ‫عبوری‬ ‫رسوب‬ ‫درصد‬ ‫سپس‬ .‫شد‬ ‫گیری‬ ‫اندازه‬‫محاسبه‬ ‫تلف‬
‫گردید‬.

6. 6
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫تاثیر‬‫موازی‬‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبی‬ ‫بردبی‬‫آبگیر‬ ‫به‬
‫شکل‬(1)‫صفحه‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫چهار‬ ‫برای‬ ‫موازی‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫وجود‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫آبگیری‬ ‫درصد‬ ‫و‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫درصد‬ ‫نمودار‬ ،
‫مستغرق‬32/1،48/1،44/1،81/1‫ثابت‬ ‫زاویه‬ ‫با‬21‫نس‬ ‫درجه‬‫که‬ ‫.همانگونه‬ ‫میدهد‬ ‫نشان‬ ‫مختلف‬ ‫فرود‬ ‫اعداد‬ ‫برای‬ ‫جریان‬ ‫محور‬ ‫به‬ ‫بت‬
‫کرده‬ ‫پیدا‬ ‫افزایش‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ‫عملکرد‬ ، ‫آبگیری‬ ‫نسبت‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ، ‫صفحات‬ ‫مختلف‬ ‫فواصل‬ ‫کلیه‬ ‫در‬ ‫میشود‬ ‫مشاهده‬ ‫شکل‬ ‫در‬
‫فاصله‬ ‫همچنین‬32/1s/B=δ‫و‬ ‫رسوب‬ ‫انتقال‬ ‫کمترین‬48/0s/B=δ‫داش‬ ‫را‬ ‫رسوب‬ ‫انتقال‬ ‫بیشترین‬‫دبی‬ ، ‫فرود‬ ‫اعداد‬ ‫کلیه‬ ‫در‬ . ‫است‬ ‫ته‬
‫فاصله‬ ‫در‬ ‫انحرافی‬ ‫نسبی‬48/1s/B=δ‫فواصل‬ ‫به‬ ‫نسبت‬32/1،48/1،44/1،81/1‫فاصله‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫بیشتر‬48/1s/B=δ‫دبی‬
‫فاصله‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫آبگیر‬ ‫وارد‬ ‫بیشتری‬ ‫رسوبات‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ‫بیشتر‬32/1s/B=δ‫اس‬ ‫گردیده‬ ‫مشاهده‬ ‫رسوب‬ ‫بار‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫دبی‬ ‫کمترین‬.‫ت‬
‫محدوده‬ ‫در‬ ‫صفحات‬ ‫نصب‬ ‫همچنین‬ .‫میباشد‬ ‫قوس‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ‫با‬ ‫جهت‬ ‫هم‬ ‫که‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫تولید‬ ‫ای‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ،‫مستغرق‬ ‫صفحات‬
‫توان‬ ‫می‬ ‫بنابراین‬ ‫کاهد‬ ‫می‬ ‫آبگیر‬ ‫مکش‬ ‫اثر‬ ‫بر‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ‫قدرت‬ ‫کاهش‬ ‫شدت‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ‫قدرت‬ ‫افزایش‬ ‫موجب‬ ،‫آبگیر‬
‫صفحا‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫در‬ ‫گرفت‬ ‫نتیجه‬‫مستغرق‬ ‫ت‬48/1‫این‬ ‫در‬ ‫ودرنتیجه‬ ‫بوده‬ ‫کمتر‬ ‫دیگر‬ ‫فواصل‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫قوس‬ ‫در‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ‫قدرت‬
‫فاصله‬،‫و‬ ‫شده‬ ‫انحرافی‬ ‫آبگیر‬ ‫وارد‬ ‫بیشتری‬ ‫رسوبات‬ ‫همچنین‬ ‫است‬ ‫گردیده‬ ‫آبگیر‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫جریان‬ ‫انحراف‬ ‫موجب‬ ‫بیشتری‬ ‫آبگیر‬ ‫مکش‬
‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫در‬32/1‫ن‬ ‫قوس‬ ‫در‬ ‫ثانویه‬ ‫جریان‬ ‫قدرت‬‫مکش‬ ‫فاصله‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫بیشتر‬ ‫دیگر‬ ‫فواصل‬ ‫به‬ ‫سبت‬
.‫است‬ ‫گردیده‬ ‫انحرافی‬ ‫آبگیر‬ ‫وارد‬ ‫کمتری‬ ‫رسوبات‬ ‫همچنین‬ ‫گردیده‬ ‫آبگیر‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫جریان‬ ‫کمتر‬ ‫انحراف‬ ‫موجب‬ ‫کمتر‬ ‫آبگیر‬‫اثر‬ ‫مهمترین‬
‫کانال‬ ‫بستر‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫متمایل‬ ‫جریان‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫رسوب‬ ‫کنترل‬ ‫سازه‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬‫این‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫سمت‬ ‫به‬
‫آبگیر‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫منحرف‬ ‫رسوبات‬ ‫مقدار‬ ‫بنابراین‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫منحرف‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫به‬ ‫جریان‬ ‫سطحی‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫از‬ ‫بیشتری‬ ‫جریان‬ ‫حالت‬
.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬
‫شكل‬(5:)‫نسبت‬ ‫بر‬ ‫آبگیری‬ ‫نسبت‬ ‫تاثیر‬‫رسوب‬‫انحرافی‬‫با‬‫صفحات‬‫مستغرق‬‫در‬‫فواصل‬‫مختلف‬
‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫تاثیر‬‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫بدون‬ ‫و‬ ‫با‬ ‫حالت‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ‫بر‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫دست‬ ‫باال‬ ‫جریان‬
‫موازی‬
‫نمودار‬‫ای‬ ‫مقایسه‬‫درصد‬ ‫بعد‬ ‫بدون‬‫نسبی‬ ‫دبی‬‫جریان‬ ‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫و‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬‫باالدست‬‫کانال‬‫صفحات‬ ‫نصب‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫اصلی‬
‫مستغرق‬ ‫صفحه‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫موازی‬ ‫مستغرق‬32/1،48/1،44/1،81/1‫آبگیر‬ ‫زاویه‬ ‫در‬01‫موقعیت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫درجه‬121‫درجه‬
‫عدد‬ . ‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬‫فرود‬‫با‬‫نسبت‬‫رسوب‬‫ورودی‬‫به‬‫آبگیر‬‫نسبت‬‫عکس‬‫دارد‬‫و‬‫با‬‫افزایش‬‫عدد‬‫فرود‬‫جریان‬‫باالدست‬‫کانال‬‫اصلی‬‫در‬
‫شرایط‬‫عدم‬‫نصب‬‫و‬‫با‬‫حضور‬‫صفحات‬‫مستغرق‬‫در‬‫کلیه‬،‫فواصل‬‫نسبت‬‫رسوب‬‫ورودی‬‫به‬‫آبگیر‬‫ک‬‫اهش‬‫می‬‫یابد‬.‫در‬ ‫فرود‬ ‫اعداد‬ ‫افزایش‬ ‫با‬

7. 7
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
.‫میگردد‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫در‬ ‫رسوب‬ ‫حمل‬ ‫توان‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫در‬ ‫جریان‬ ‫سرعت‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ،‫اصلی‬ ‫کانال‬
‫الگوی‬ ‫بر‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫کمتر‬ ‫گذاری‬ ‫تاثیر‬ ‫سبب‬ ،‫بیشتر‬ ‫فرود‬ ‫اعداد‬ ‫در‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫جریان‬ ‫رسوب‬ ‫حمل‬ ‫توان‬ ‫و‬ ‫سرعت‬ ‫افزایش‬‫و‬ ‫جریان‬
‫میشوند‬ ‫آبگیر‬ ‫وارد‬ ‫کمتری‬ ‫رسوبات‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫آن‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫شونده‬ ‫نزدیک‬ ‫رسوب‬(‫شکل‬4).
‫شكل‬(6:)‫موازی‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫نصب‬ ‫وعدم‬ ‫نصب‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫آبگیر‬ ‫به‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫برنسبت‬ ‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫مقایسه‬
(‫جدول‬1‫انحراف‬ ‫رسوب‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬ )‫ی‬‫آبگ‬ ‫دهانه‬ ‫به‬‫ی‬‫ر‬‫حا‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫صفحات‬ ‫با‬‫برا‬ ‫صفحه‬ ‫بدون‬ ‫لت‬‫ی‬‫طول‬ ‫فاصله‬ ‫چهار‬‫ی‬‫صفحات‬
‫مواز‬ ‫مستغرق‬‫ی‬‫نتا‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫چهار‬ ‫و‬‫ی‬‫ج‬‫م‬ ‫نشان‬‫ی‬‫فاصله‬ ‫در‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحه‬ ‫دهد‬32/1‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫با‬24/1‫باعث‬ ،
‫کاهش‬34‫انحراف‬ ‫رسوب‬ ‫درصد‬‫ی‬‫دها‬ ‫به‬‫نه‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫م‬‫ی‬.‫شود‬
‫جدول‬(0)-‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫با‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫در‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬‫صفحه‬ ‫بدون‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫پارامتر‬
Fr=0.07 Fr=0.13 Fr=0.20 Fr=0.26

B
S 0.32
30 31 33 34

B
S 0.48
10 12 16 20

B
S 0.64
19 22 23 28

B
S 0.80
26 27 29 31

8. 8
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
‫گیری‬ ‫نتیجه‬
‫ا‬ ‫در‬‫قوس‬ ‫دوم‬ ‫نیمه‬ ‫در‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبی‬ ‫دبی‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬ ‫ها‬ ‫آزمایش‬ ‫تحقیق‬ ‫ین‬181‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫تاثیر‬ ‫بررسی‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫درجه‬
‫صفحات‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫موثر‬ ‫متغیرهای‬ .‫شد‬ ‫انجام‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬‫انحرافی‬ ‫نسبی‬ ‫،دبی‬‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتایج‬ .‫بود‬ ‫عددفرود‬ ‫و‬
:‫میشود‬ ‫بیان‬ ‫زیر‬ ‫بصورت‬
1-‫چها‬ ‫بین‬ ‫از‬‫شده‬ ‫انتخاب‬ ‫صفحات‬ ‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫ر‬32/1،48/1،44/1‫و‬81/1‫طولی‬ ‫فاصله‬48/1‫انحرافی‬ ‫نسبی‬ ‫دبی‬ ‫بیشترین‬ ‫دارای‬
‫رسوب‬ ‫انتقال‬ ‫بیشترین‬ ‫و‬‫طولی‬ ‫فاصله‬ ‫در‬ ‫و‬32/1، ‫رسوب‬ ‫بار‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫انحرافی‬ ‫نسبی‬ ‫دبی‬ ‫کمترین‬.‫باشد‬ ‫می‬ ‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫چهار‬ ‫در‬
2-‫نسبت‬‫آبگیر‬‫ی‬‫با‬‫نسبت‬‫رسوب‬‫ورودی‬‫به‬‫آبگیر‬‫د‬‫ر‬‫شرایط‬‫عدم‬‫نصب‬‫و‬‫نصب‬ ‫با‬‫صفحات‬‫مستغرق‬‫موازی‬،‫نسبت‬‫مستقیم‬‫دارد‬‫و‬
‫با‬‫افزایش‬‫نسبت‬،‫آبگیری‬‫نسبت‬‫رسوب‬‫ورودی‬‫به‬‫آبگیر‬‫افزایش‬‫می‬‫یابد‬.
3-‫فرود‬ ‫اعداد‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫انحرافی‬ ‫نسبی‬ ‫دبی‬ ‫ماکزیمم‬10/1،13/121/1‫و‬24/1،‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫به‬ ‫مربوط‬10/1‫می‬.‫باشد‬‫دیگر‬ ‫عبارت‬ ‫به‬
‫عدد‬ ‫افزایش‬ ‫با‬.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫انحرافی‬ ‫نسبی‬ ‫دبی‬ ‫میزان‬ ‫اصلی‬ ‫کانال‬ ‫در‬ ‫فرود‬
4-‫در‬‫در‬ ‫موازی‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫بدون‬ ‫و‬ ‫با‬ ‫حالت‬ ‫دو‬‫قوس‬‫کانال‬،‫با‬‫افزایش‬‫عدد‬‫فرود‬‫در‬‫کانال‬،‫اصلی‬‫دبی‬ ‫درصد‬
. ‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫انحرافی‬ ‫رسوب‬ ‫نسبی‬
1-‫برا‬‫ی‬‫طول‬ ‫فاصله‬ ‫چهار‬‫ی‬‫مواز‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬‫ی‬‫عدد‬ ‫چهار‬ ‫و‬‫فاصله‬ ‫در‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحه‬ ،‫فرود‬32/1‫فرود‬ ‫عدد‬ ‫با‬24/1‫باعث‬ ،
‫کاهش‬34‫انحراف‬ ‫رسوب‬ ‫درصد‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫دهانه‬ ‫به‬‫ی‬‫ر‬‫م‬‫ی‬‫شود‬.
4-‫کل‬ ‫در‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫وجود‬‫ی‬‫ه‬‫انحراف‬ ‫رسوب‬ ‫نسبت‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫فواصل‬‫ی‬‫آبگ‬ ‫به‬‫ی‬‫ر‬‫جانب‬‫ی‬‫م‬‫ی‬‫شود‬.
‫قدردانی‬ ‫و‬ ‫تشكر‬
‫رشته‬ ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬ ‫نامه‬ ‫پایان‬ ‫از‬ ‫مستخرج‬ ‫مقاله‬ ‫این‬‫مسئولین‬ ‫مساعدت‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫اهواز‬ ‫واحد‬ ‫اسالمی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬ ‫آبی‬ ‫های‬ ‫سازه‬
‫قدردانی‬ ‫و‬ ‫تشکر‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫مالی‬ ‫های‬ ‫کمک‬ ‫و‬ ‫تسهیالت‬ ، ‫امکانات‬ ‫دادن‬ ‫قرار‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫اهواز‬ ‫واحد‬ ‫اسالمی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬ ‫محترم‬
.‫میشود‬
‫منابع‬
1.‫پ‬‫ی‬‫رستان‬‫ی‬،،.‫م‬‫صالح‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫شابور‬‫ی‬،‫ع‬‫وطباطبائ‬‫ی‬،‫م‬.1381.‫بررس‬‫ی‬‫آزما‬‫ی‬‫شگاه‬‫ی‬‫جر‬‫ی‬‫ان‬‫انحراف‬‫ی‬‫آبگ‬‫ی‬‫ر‬‫ها‬‫ی‬‫جانب‬‫ی‬‫ها‬ ‫کانال‬ ‫در‬‫ی‬‫قوس‬‫ی‬.‫مجله‬
‫تحق‬‫ی‬‫قات‬‫آب،سال‬ ‫منابع‬2‫شماره‬ ،2.
2.‫پور‬ ‫حسن‬‫همکاران‬ ‫و‬.1391.‫جانبی‬ ‫آبگیر‬ ‫دهانه‬ ‫در‬ ‫مرکب‬ ‫مستغرق‬ ‫صفحات‬ ‫رسوب‬ ‫کنترل‬ ‫عملکرد‬91‫درجه‬.‫سازندگی‬ ‫و‬ ‫پژوهش‬ ‫مجله‬،
‫شماره‬92،‫ص‬4.
3- Barkdoll, B.D., Ettema, R. and Odgaard, J. 1999. Sediment Control at Lateral Diversion: Limits and
Enhancements to Vane Use. Journal of Hydraulic Engineering, pp 862-870
4- Nakato, T., Ogden, F. L. 1998. Sediment control at water intakes along sand-bed rivers. Journal of Hydraulic
Engineering, Vol. 124, No. 6, pp 589-596. Submerged vanes
5. Neary, V.S. and Odgaard, A.J. 1993. Three-Dimensional Flow Structure at Open-Channel Diversins.Journal of
Hydraulic Engineeriing. ASCE. Vol.199.NO. 11:1223 -123.

9. 9
Websit: www.isiwee.ir & Email:
isiwe_kerman@yahoo.com
Laboratory examination of effect of longitudinal distance of parallel submerged plates on
relative discharge of deviation sediment in side intake in 180 degree arch of river
Soroush shirali, alireza masjedi, Mehdi asadi loor
1. Master Student water Structures, Islamic Azad University of Ahvaz; Email address: soroushshirali3394@yahoo.com
2. Associate Professor Water Engineering, Islamic Azad University of Ahvaz
3. Assistant Professor of Water Engineering, Islamic Azad University of Ahvaz
Abstract
Impounding from rivers is performed to various results such as civil water supplying, agriculturing
and power producing. regarding to the point that always. There is semimetal load beside flow, so
some sediment enters into basin and degree impounding operation. One method to decrease entering
sediment to basins is applying submerged plates. In the study to analyze hydraulic and sediment
effects, distance of parallel submerged plates in side basins, on rate of sediment control in four
descending numbers, in a physical model as bed load has been considered. All tests have been
done in condition of limpid water, in an arched shape 180 degree floum. intake channel has been
installed in a costant situation of 120 degree with an impounding angle of 70 degree. Submerged
plates have been installed in four longitudinal distances 0.32, 0.48, 0.64, 0.80 and in two rows in
front of intake.in all tests, the flow intensity value and transferred sediments to basins intake and
main channel, have been measured. results show that in all various distances, impounding ratio has
direct relationship with entered sediment ratio into basin, and by increasing impounding ratio,
deviation sediment ratio has increased as compared with deviation sediment, and also in distance of
δs/B=0.48 the highest sediment transferring and in distance of δs/B=0.32, the least deviation
sedimenthavebeenobserved.
Keywords: deviation sediment, distance of submerged plates, 180 degree arch.