The important role of IT in Service Innovation

1. Service Innovation တြင္ အိုင္တီ၏ အေရးပါမႈ
Author: Sai Lin Naung
စကားခ်ီး
၂၀၁၆ အလြန္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျမင္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၊ စီးပြားေရး အရ
ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ ျပင္းထန္လာေတာ့မယ့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္ျမင္မိပါတယ္။ သိသာျမင္သာတဲ့ ဥပမာ
တစ္ခုျပရ မယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းပိုင္းေတြမွာ ၾကည့္ရင္သိပါတယ္။ တယ္လီေနာ၊ အူရီဒူး၊
ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းတို႔ ဟာ ၄င္းတို႔ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး ၀န္ေဆာင္မႈ ၿပိဳင္ပြဲႀကီးကိုု ၂၀၁၄ ကစခဲ့တာ
အခု ၂၀၁၆ မွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္လာၿပီး ပရိုမိုးရွင္းလို႔ ေခၚတဲ့ စားသုံးသူကိုလက္ယက္ေခၚတဲ့
အထူး၀န္ေဆာင္မႈေတြ ေပးၿပီးေတာ့ အဟုန္ျပင္းျပင္း ၿပိဳင္ဆိုုင္လာတာကို ေတြ႔ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တျခားတျခားေသာ Industry ေတြမွာ လည္း ဒီလိုသေဘာတရားမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့
၀န္ေဆာင္မႈ အေျချပဳတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း (Service Industry) ေတြ မွာ အမ်ားအားျဖင့္ သတိထားမိရင္
သိႏိုင္ပါတယ္။ Service Industry ေတြမွာ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြမ်ားလာရတာကလည္း တေန႔တေန႔ ဒီ Industry
ထဲကို ၀င္လာတဲ့ စြန္႔ဦးတီထြင္ေတြကလည္း ထုနဲ႔ ထည္းနဲ႔ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ
အေသးစားအလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ သူေတြ “စီးပြားေရးလုပ္ရတာ အရင္လိုမလြယ္ေတာ့ဘူး”
ဆိုုတာမ်ဳိးေတြ ခဏခဏ ေျပာတာၾကားဖူးၾကမွာပါ။ ေနာက္တခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ထူးဆန္းတာက
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသစ္ ေပၚလာၿပီး သိပ္မၾကာပါဘူး သူလိုဆင္တူ႐ိုးမွား စီးပြားေရးေတြက တရစပ္

2. 2
ေပၚလာေတာ့တာပါပဲ။ ဒါဟာ စိတ္ညစ္စရာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာပါ။ ဒါဟာ ႏုိင္ငံမွာ
အခြင့္အလမ္းကိုေစာင့္ေနတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္ကိုေပါတယ္ ဆိုတဲ့ လကၡဏာပါ။ ဒီလို ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ မ်ားတဲ့
အတြက္ေၾကာင့္လည္း ေဟာတေန႔ ေပၚလာျပန္ၿပီ ကုမၺဏီတခု ေဟာပိတ္သြားျပန္ၿပီ တခု။ ေဟာဆိုင္တဆိုင္
ေဟာေပ်ာက္သြားျပန္ၿပီ။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ အေသးစားအလတ္စား စီးပြားေရး ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ဖိအား
(Competitive Pressure of SMEs) လို႔ေခၚပါတယ္။
အေသးစားအလတ္စား စီးပြားေရး ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ဖိအား (Competitive Pressure of SMEs)
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကို အဓိကေမာင္းႏွင္သူမ်ားကေတာ့ အေသးစားနဲ႔ အလတ္စား
တပိုင္တႏိုင္ လုပ္ငန္းမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ႀကီးထြားမႈမွာ အေရးပါတဲ့ သူမ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံမွာ အေသးစားအလတ္စား လုပ္ငန္းေတြမ်ားျပားျခင္းဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးျမင့္မားမႈကို ျပသေနျခင္းျဖစ္
ေသာ္ျငားလည္း ထိုသို႔ လုပ္ငန္းတူေတြမ်ားျပားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈတို႔ကလည္း ျမင့္မားလွပါတယ္။
အထက္ကတင္ျပထား တဲ့အတိုင္း ဒါကို အေသးစားအလတ္စား စီးပြားၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ဖိအား လို႔ေခၚပါတယ္။ ႏိုင္ငံမွာ
အေသးစားအလတ္စား လုပ္ငန္းအေရအတြက္မ်ားေလေလ ဒီလိုၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ မ်ားေလေလျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒါရဲ႕ ရလဒ္ အေနနဲ႔ တခါတေလ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ျမင္ေတြ႔ႏိုင္ရတာက ေစ်းကြက္တခုမွာ အၿပိဳင္အဆိုင္
ေစ်းေတြေလွ်ာ့ခ်၊ စားသုံးသူကိုစြဲေဆာင္ၾကနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကို ဖိအားမ်ားေနတာ ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စားသုံးသူ
အတြက္ကေတာ့ အျမတ္ခ်ည္း ပါဘဲ။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါပုံမွာ အေသးစားအလတ္စား လုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕
ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စီးပြားၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ဖိအားကို သ႐ုပ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္႐ွိရပ္တည္ေနတဲ့
လုပ္ငန္းအေရအတြက္ ဟာ အသစ္ျဖစ္ေပၚႏႈန္း နဲ႔ ပ်က္စီးႏႈန္း ႏွစ္ခုၾကားမွာ ရွိၿပီး ရပ္တည္ေနတဲ့
လုပ္ငန္းေတြဟာ ႏိုင္ငံသားပိုင္ လုပ္ငန္းေတြရယ္၊ ႏိုင္ငံျခားက ၀င္ေရာက္လာတဲ့လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပါ ၿပိဳင္ဆိုင္ရပ္
တည္ရပါေတာ့တယ္။ ပုံမွာ ျပထားတဲ့ အတိုင္း မိမိတို႔ ထုတ္ကုန္၊ ၀န္ေဆာင္မႈေတြအတြက္
ေစ်းႏႈန္းေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ စားသုုံးသူ စြဲေဆာင္လုယူျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚလာပါေတာ့တယ္။

3. 3
https://en.wikibooks.org/wiki/Small_and_Medium_Enterprises_and_ICT/SME_Adoption_of_ICT
ေအာက္ကပုံမွာကေတာ့ စံနမူနာျပ လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ စီးပြားၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ဖိအားကို တုန္႔ျပန္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို
ျပထားတာဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေစ်းကြက္ရဲ႕ ဖိအားကို ပုံမွန္အားျဖင့္ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြနဲ႔ တုုန္႔ျပန္
တတ္ၾကပါတယ္။
• မိမိတို႔ ထုတ္ကုန္၊ ၀န္ေဆာင္မႈတို႔ကို ပ႐ုုိမိုုးရွင္းလုပ္ျခင္း
• ေစ်းေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ကာလအခ်ိန္တစ္ခု(သို႔) ရာခိုင္ႏႈန္း အတိုင္းအတာတစ္ခု အထိ ေလ်ာ့ေစ်းေပးျခင္း
• ရွိၿပီးသား ထုတ္ကုန္၊ ၀န္ေဆာင္မႈတို႔အေပၚ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈျပဳလုပ္ျခင္း
• အေရာင္းဆိုင္ခြဲမ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေပး၍ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္း

4. 4
• မိမိတို႔၏ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို ဆန္းသစ္ပုံစံေျပာင္း
ေဆာင္ရြက္ျခင္း
https://en.wikibooks.org/wiki/Small_and_Medium_Enterprises_and_ICT/SME_Adoption_of_ICT

5. 5
အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္ေတြထဲကမွ Innovation လို႔ေခၚတဲ့ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈရွိတဲ့ အေသးစားအလတ္စား
လုပ္ငန္းမ်ားကသာ ရွင္သန္ရပ္တည္ ႀကီးထြားသြားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြရဲ႕ အဓိကေသာ့ခ်က္ကေတာ့ Innovation ဆန္းသစ္တီထြင္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပိုၿပီးတိတိက်က် ေျပာရမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ ဆန္းသစ္တီထြင္ျခင္း (Service Innovation) ပဲ
ျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ေဆာင္မႈ ဆန္းသစ္တီထြင္ျခင္း (Service Innovation) ကို အေသအခ်ာ
လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သူေတြက ေစ်းကြက္မွာ က်န္ခဲ့ၿပီး၊ ေသခ်ာမေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္သူေတြကေတာ့ ႐ႈံးနိမ့္ရပါတယ္။
ဆန္းသစ္တီထြင္မႈ မရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဟာ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈ ရွိတဲ့လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကိုု ေရရွည္မွာ
ဘယ္လိုမွ ေတာင့္ခံ မထားႏိုင္ပါဘူး။
ေအာက္ပါပုံကို ၾကည့္ပါ။ Service Innovation ကို လုပ္ငန္းမ်ားမွာ အလ်င္စလို လိုအပ္လာရျခင္း
အေၾကာင္းရင္း အဆင့္ဆင့္ကိုု တင္ျပထားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

6. 6
Service Innovation ဟာၿပိဳင္ဆိုုင္မႈရဲ႕
အဓိကေသာ့ခ်က္ ျဖစ္လာသည္
အႀကံဥာဏ္ေကာင္းမ်ားဟာ
အျမန္ကူးယူခံရၿပီး၊ အသစ္ဖန္တီးဖိုု႔
ဖိအား အစဥ္ျဖစ္ေနသည္
ေစ်းကြက္ျဖစ္ေပၚမႈနဲ႔ ေျပာင္းလဲႏႈန္းဟာ
ပိုုၿပီးလ်င္ျမန္ လာသည္
စားသုံးသူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္က
ပိုမို႐ႈပ္ေထြးၿပီး
ေတာင္းဆိုုမႈမ်ားျပားလာသည္
စားသုံးသူကိုုသက္ေရာက္မဲ့
နည္းပညာမ်ားဟာ
ျမန္ျမန္ထြက္ေပၚလာရသည္
လုပ္ငန္းတူ ထုတ္ကုန္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈပိုင္း ေတြက
ကြဲျပားမႈ နည္းပါးလာျခင္း၊ အားလုံးတန္းတူ လိုလို
ျဖစ္လာသည္
ထုတ္ကုန္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈတို႔ရဲ႕
သက္တမ္းတိုလာၿပီး အသစ္မ်ားျဖင့္
အစားထိုး ခံရလာသည္

7. 7
Innovation နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနာက္တခ်က္က ဒီေန႔ေခတ္ဟာ အိုင္တီလို႔ေခၚတဲ့ သတင္းနည္းပညာေခတ္ပါ။
အိုင္တီကို ဘယ္လိုမွ ေမ့ထားလို႔ မရေတာ့တဲ့ ေခတ္ပါ။ အိုင္တီဟာ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရဲ႕
အေျခခံ အေဆာက္အဦ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အိုင္တီကို အသုံးမျပဳဘဲ မိရိုုးဖလာအတိုင္း စီးပြားရွာေနမယ္ဆိုရင္
အျခားၿပိဳင္ဘက္ေတြနဲ႔ ုယွဥ္ႏိုင္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ကို ႀကိဳးစားရပါလိမ့္မယ္။ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာရရင္ ဘယ္လိုမွ
မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ေစ်းကြက္ထိုးေဖာက္မႈ အပိုင္း၊ မိမိလုပ္ငန္းကို စာရင္းဇယားမ်ားနဲ႔ ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း အပိုင္း
စတဲ့ စတဲ့ အပုိင္းေတြမွာ အိုင္တီ မပါလို႔ ဒီေခတ္ထဲမွာ မျဖစ္ေတာ့ပါ။
ေနာက္ၿပီး ယေန႔ေခတ္ အိုင္တီဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္တုန္းကနဲ႔ အေရးႀကီးပုံျခင္း၊ ရပ္တည္ပုံျခင္း
အလြန္ကြာဟ ခဲ့ပါၿပီ။ အိုင္တီရဲ႕ အခန္းကဏၱဟာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲေနပါၿပီ။ ေအာက္ပါႏႈိင္းယွဥ္
ဇယားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိက်န္ရစ္ေနေသာ အိုင္တီ ေျပာင္းလဲေရြ႕လ်ားလာေသာ အိုင္တီ
ယခင္တုန္းကနဲ႔ လက္ရွိ က်န္ေနေသးတဲ့ အိုင္တီရဲ႕
ပုံစံကေတာ့ အိုင္တီဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕
လိုအပ္ခ်က္ေပၚ မုူတည္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနရပါတယ္။
အိုင္တီကို ေထာက္ပ့ံေရး ဌာန တစ္ခု အေနနဲ႔ပဲ
ျမင္ၾကလို႔ပါ။
အိုင္တီဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕
ဦးေဆာင္အဖြဲ႔အစည္း အေနနဲ႔ ရပ္တည္လာၿပီး
၀န္ေဆာင္မႈ အသစ္၊ နည္းစနစ္ အသစ္ေတြနဲ႔
ေစ်းကြက္တန္ဖိုး အသစ္ေတြကို ဦးေဆာင္ၿပီး
ေဖာ္ေဆာင္လာတာကို ေတြ႔ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိုင္တီဟာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ စီးပြားေရးအဖြဲ႕မ်ား
(ဥပမာ- စီမံကြပ္ကဲေရးအဖြဲ႔၊ မာကတ္တင္းအဖြဲ႔မ်ား၊
ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ ျဖန္႔ခ်ီေရးအဖြဲ႕႔မ်ား စသည္) ရဲ႕
လိုအပ္ခ်က္ေတြ အတိုင္းသာ တေသြမတိမ္း
လုပ္ေဆာင္ၾကရပါတယ္။
အိုင္တီဟာ ရွိၿပီးသား ဆက္စပ္မႈေတြ၊
လုပ္ငန္းသဘာ၀ေတြ အေပၚ မူတည္ၿပီး ၀န္ေဆာင္မႈ
အသစ္ေတြနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈအရ ေပးႏုိင္တဲ့ အေတြ႔ႀကံဳ
အသစ္ေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ၿပီး စားသုံးသူထံသို႔
တိုက္ရုိက္တင္ဆက္ ၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္း
လုုိအပ္ခ်က္ေတြ အိုင္တီ ကိုယ္တိုင္ရွာေဖြတင္ျပၾက
ပါတယ္။
အိုင္တီဟာ ထုတ္လုပ္သူ၊ ေထာက္ပ့ံသူ
အေတြးအေခၚ နဲ႔ Systems ေတြ Solutions ေတြ
ကိုထုတ္လုပ္ တည္ေဆာက္ ပါတယ္။ Requirement
လို႔ေခၚတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈ
ေတြဟာ အိုင္တီနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး ဆိုတဲ့ Mindset
အေတြးအေခၚနဲ႔ ေနပါတယ္။
Service Logic ၀န္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ ယုတၱိေဗဒ
အေတြးအေခၚဟာ Goods Dominant ဆိုတဲ့
ထုတ္ကုန္အဓိကထား အေတြးအေခၚမွ Service
Dominant (ထုုတ္ကုန္ေပၚမွ) ၀န္ေဆာင္မႈ
အဓိကထား အေတြးအေခၚ အျဖစ္ေျပာင္း
လဲလာပါတယ္။ အိုင္တီနဲ႔ အျခားဌာနေတြရဲ႕
ဆက္စပ္မႈေတြ၊ ပူးေပါင္း ဆန္းသစ္မႈေတြဟာ
ေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။ အတူတကြ လုပ္ေဆာင္ေနရပါၿပီ။

8. 8
အိုင္တီဟာ ကန္႔လာကာ ေနာက္ကြယ္မွာ
တိတ္တိတ္ေလးရွိခဲ့ၾကတယ္။
အိုင္တီဟာ ေ႐ွ႕တန္းကိုု ေရာက္ရွိလာပါတယ္။
ကုုမၺဏီေတြ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔
ရွိရင္းစြဲတန္ဖိုးထားမႈေတြ အားလုံး ေျပာင္းလဲ
သြားပါၿပီ။ အိုင္တီအေပၚ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕
အျမင္ဟာ အေရးပါတဲ့ ႐ႈေထာင့္ မ်ိဳးနဲ႔
ေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။
အိုင္တီဟာ ယခင္က မိမိတို႔ ကုမၺဏီ အဖြဲ႔အစည္း
အတြက္သာ လုပ္လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တနည္း
ေျပာရရင္ အထက္က အခ်က္ႏွစ္မွာ တင္ျပခဲ့
သလိုပါဘဲ မိမိတို႔ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ
ေအာက္မွာ ေဘာင္က်ဥ္းက်ဥ္း နဲ႔
လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြကေတာ့ ဒါကို
အထက္မွေအာက္ (Tod Down Approach)
စီမံကြပ္ကဲနည္း အေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။
အိုင္တီဟာ စားသုံးသူေတြအတြက္ လုပ္ေဆာင္
ေပးၿပီး ထုတ္ကုန္တန္ဖိုးေျပာင္းလဲမႈ (သို႔)
တန္ဖိုးကြန္ယက္ (Value Chain/ Value Network)
ကို ေဖာ္ေဆာင္ပါတယ္။ မိမိတို႔
ကုမၺဏီအဖြဲ႔အစည္းကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့
စားသုံးသူကို ၀န္ေဆာင္မႈ အေတြ႔အႀကံဳ အသစ္ေတြ
တိုက္႐ိုက္ေပးပါတယ္။
အိုင္တီက ကန္႔သတ္ေဘာင္ထဲမွာပဲ
လႈပ္႐ွားခဲ့ၾကတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကုမၺဏီနဲ႔ သူ႔ရဲ႕
၀န္ထမ္းမ်ားသာ သက္ေရာက္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။
Web 2.0 တို႔၊ Cloud Services တို႔၊ Open
Innovation စတဲ့ လူတိုင္းပါ၀င္လို႔ရတဲ့ Platform
မ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္းဟာ အိုင္တီမွာ Service
Dominant Logic ျဖစ္ထြန္းလာမႈကို ျပပါတယ္။
သူက မည္သူမဆို စိတ္၀င္စားတဲ့သူတိုင္
ပါ၀င္လို႔ရတဲ့ ပလက္ေဖာင္းေတြပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္
Enterprise Boundaries ဆိုုတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕
ေဘာင္ဟာ ေရြလ်ားခဲ့ပါၿပီ။
မွတ္ခ်က္။ ။ Service Dominant Logic (SDL) အေၾကာင္းကို ေနာက္အခန္းမ်ားတြင္႐ွင္းလင္းတင္ျပထားပါသည္။
ICT နည္းပညာအသုံးျပဳ SME မ်ား၏ အားသာခ်က္မ်ား
လက္႐ွိ ႏွစ္အနည္းငယ္ အတြင္းမွာပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ နည္းပညာတုိးတက္မႈ၊ Mobile Penetration
(မိုဘိုင္းဖုန္းတို႔ရဲ႕ ေစ်းကြက္အတြင္း ထိုးႏွက္္၀င္ေရာက္လာမႈ)၊ လူဦးေရ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား Facebook ၊
Twitter စတဲ့လူမႈကြန္ယက္မ်ားကို အသုံးျပဳမႈ ျမင့္တက္လာမႈမ်ားမွာ ICT ၏ အခန္းကဏၬကို
ေဖာ္ေဆာင္ေနျခင္းပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ Singapore ၊Vietnam ၊
Malaysia တို႔ကို ေလ့လာၾကည့္မယ္ ဆိုရင္လည္း ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တိုးတက္မႈဟာ ICT အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး

9. 9
အေျချပဳထားတာကိုေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ Singapore ႏုိင္ငံမွာ ဆိုရင္ ၁၉၇၀ ေလာက္ကစၿပီး အစိုးရကိုယ္တိုင္
ကမကထျပဳၿပီး ICT အေျချပဳ eGovermant ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြကိုု ၁၀ စုႏွစ္ မဟာဗ်ဴဟာ
စီမံကိန္းေတြခ်မွတ္ခဲ့တာ လက္႐ွိမွာဆို Collaboration မဟာဗ်ဴဟာကို က်င့္သုံးၿပီး Smart City ဆိုတဲ့
နည္းပညာျမင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လွမ္းတက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ကဲ … ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဘယ္လိုရင္ေပါင္တန္းၾကမလဲ…။
SME (သို႔) အေသးစားအလတ္စား တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အေနနဲ႔ မိမိလုပ္ငန္းမွာ ICT ကိုစတင္
အေျခခံ အုတ္ျမစ္ခ်ေတာ့မယ္ဆိုရင္ … မ်ားေသာအားျဖင့္ ျဖစ္တတ္ ၾကတာက … ဟိုလူက ဟိုလုိအႀကံေပးလို႔
ဟို Software ၀ယ္သုံးလိုက္တယ္ အဆင္မေျပဘူး၊ ဒီအဖြဲ႕က ဒီလုိလုပ္ဖို႔ ေျပာၿပီး သူတို႔
လုပ္သလိုလုပ္လိုက္တယ္ လုပ္ငန္းအတြက္ ထူးထူးျခားျခား ဘာမွ ေျပာင္းလဲ သြားျခင္းမ႐ွိနဲ႔ ျဖစ္တတ္
ၾကပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တင္ျပခ်င္တာက မိမိလုပ္ငန္းကို ICT န႔ဲ မေျပာင္းလဲခင္ ေျပာင္းလဲရမဲ့၊ သတိထားရမဲ့
အခ်က္ေလးေတြတင္ျပလိုပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
• Process Listing လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား စာရင္းျပဳျခင္း။ ။ပထမဆုံး လုုပ္ေဆာင္ရမယ့္ နံပါတ္တစ္
အခ်က္ကေတာ့ မိမိ လုပ္ငန္းရဲ႕ Process လုိ႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ အဆင့္မ်ားကို
စာရင္းျပဳလိုက္ပါ။
• Process Categorization လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား အပိုင္းလိုက္ခြဲျခင္း။ ။အထက္ ေဖာ္ျပပါ အခ်က္က
ရလာတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို တူညီတဲ့ အမ်ဳိးအစားအလိုက္ ခြဲေ၀လိုက္ပါ။
• Data Analysis အခ်က္အလက္ သုံးသပ္ျခင္း။ ။အဆင့္ ၃ အေနနဲ႔ ရလာတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ
အမ်ိဳးအစား အလိုက္ အဲ့ဒီ Process Category မွာ သုံးတဲ့ စာရြက္စာတန္းမ်ား၊ စာေပးစာယူစနစ္မ်ားမွာ
သုံးတဲ့ ေဖာင္ပုံစံမ်ား၊ စာ၀င္စာထြက္မ်ား၊ စသည္မ်ား ထဲမွာပါတဲ့ အခ်က္အလက္ျဖန္႔ေ၀မႈ
ပုံစံကိုေလ့လာ စာရင္းျပဳပါ။ အခ်က္အလက္ေတြျပည့္စုံ မႈမ႐ွိေသးရင္ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ပါ။ (အကယ္၍
မိမိ လုပ္ငန္းက ႐ုံးလုပ္ငန္းပုံစံ သိပ္မဆန္တဲ့ အတြက္ စာေပးစာယူစနစ္ မ႐ွိလည္း ဒီအဆင့္ေတြကို
လုပ္ေဆာင္လို႔ရပါတယ္။ မိမိ Process မွာ ဘာေတြပါတယ္၊ ဘယ္အခ်က္ေတြက
ဘယ္သူ႔ဆီကေနလာၿပီး ဘယ္သူ႔ဆီကိုသြားတယ္ ဆိုတာသိရင္ ရပါၿပီ။ ဥပမာ-စားေသာက္ဆိုင္မွာ

10. 10
စားပြဲထိုးက အစားအေသာက္မွာတဲ့ ေအာ္ဒါမ်ားကို ေငြစားရင္း႐ွင္းဆီ ေျပာျပတာမ်ဳိး၊ ေနာက္
စားဖိုေဆာင္ကို ေအာ္ဒါလွမ္းမွာတာမ်ဳိး။)
• Filing ဖုိင္တြဲျခင္း၊ စာရင္း ထိမ္းသိမ္းျခင္း။ ။အထက္က အခ်က္အလက္ေတြ သုံးသပ္လို႔ ထြက္လာတဲ့
စာရင္းေတြ၊ စာ၀င္စာထြက္ပုံစံေတြ ဘယ္လိုဖုိင္တြဲလည္း ကိုေလ့လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဖုိင္တြဲျခင္း
စနစ္မ႐ွိရင္ စတင္ၿပီးလုပ္ ေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္။
• ဘယ္ Process ကို IT ေျပာင္းခ်င္တာလဲ၊ ေျပာင္းမွာလဲ။ ။ HR process လား၊ Purchasing process
လား၊ Payroll process လား၊ Retail process လား၊ Reporting process လား၊ Operation process
လား၊ Finance process လား၊ စသည္ စသည္လားေပါင္းမ်ားစြာ ကိုစဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ အႀကံျပဳလို တာကေတာ့ တတ္သိ ပညာ႐ွင္ Business - IT Process
Consultancy စီးပြားနဲ႔နည္းပညာ အႀကံေပးမ်ားနဲ႔ တုိင္ပင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
မဟုတ္ရင္ မိမိ လုပ္ငန္းကို Website လုပ္႐ုံ၊ Facebook Page လုပ္႐ုံ ေလာက္နဲ႔ ICT အသံုးခ်မႈက
ရပ္တန္႔ သြားပါလိမ့္မယ္။
• ေနာက္ဆုံး တစ္ခုကေတာ့ IT Solution Purchasing ပါ။ မိမိလုပ္ငန္းနဲ႔ ကိုက္မဲ့ ICT အသုံးျပဳမႈ စနစ္ကို
၀ယ္ယူျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း သတိေပးလိုတာက မိမိနဲ႔ တကယ္ကိုက္မွ
၀ယ္ယူရန္ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္တင္ျပပါ အခ်က္ေတြကို ေလ့လာၿပီးေဆာင္႐ြက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြဟာ
ICT အရ အဆင့္မွီ စနစ္က်တဲ့ အေျခခံအေဆာင္အဦကို ရ႐ွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို အဆင့္ျမွင့္တင္ၿပီးသား လုပ္ငန္းေတြဆိုရင္ေတာ့ အျခားေသာၿပိဳင္ဘက္လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ Service
Innovation ၀န္ေဆာင္မႈ ဆန္းသစ္တီထြင္တဲ့ အပိုင္းမွာ သူႏိုင္ကိုယ္ႏိုင္ ရင္ေဘာင္တန္း ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မွာပဲ
ျဖစ္ပါေၾကာင္း ဒီအခန္းရဲ႕ နိဂုံး အေနနဲ႔ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။