Wpływ technologii gospodarowania wodą w obiektach pstrągowych
•Download as PPT, PDF•
0 likes•785 views
Wpływ technologii gospodarowania wodą w obiektach pstrągowych
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Wpływ technologii gospodarowania wodą w obiektach pstrągowych
Similar to Wpływ technologii gospodarowania wodą w obiektach pstrągowych (20)
Wpływ technologii gospodarowania wodą w obiektach pstrągowych
- 1. A. Wiśniewska1 , J. Szarek2 ,Sidoruk M.6 , E. Siemianowska3 , J. Guziur5 , K. Goryczko4 , J. Koc6 , J. Zakrzewski3 Wpływ technologii gospodarowania wodąWpływ technologii gospodarowania wodą w obiektach pstrągowych na jakość wódw obiektach pstrągowych na jakość wód powierzchniowychpowierzchniowych 1 Katedra Ichtiologii, 2 Katedra Patofizjologii, Weterynarii Sądowej i Administracji, 3 Katedra Podstaw Bezpieczeństwa, 4 Zakład Hodowli Ryb Łososiowatych, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. S. Sakowicza w Olsztynie, 5 Katedra Biologii i Hodowli Ryb, 6 Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
- 3. Rybactwo śródlądowe - podział
- 4. Szacunkowa wielkość i wartość rocznej produkcji w sektorze rybactwa śródlądowego (2009) *** Wielkość ( w tonach) Wartość (w mln zł) Chów i hodowla w stawach Karp 16 200 162 Pstrąg tęczowy 16 700 159 Inne gatunki ( jesiotr, tołpygi, sum europejski, sumik afrykański, karaś, szczupak) 3 100 37 Materiał zarybieniowy (również na potrzeby jezior i rzek) 10 000 10 Połowy w wodach powierzchniowych Połowy ryb w rzekach i zbiornikach zaporowych* 1 000 11 Połowy ryb w jeziorach** 3 820 25 Połowy troci i łososia w rzekach* 53 1 Połowy wędkarskie 40 000 200 Razem 90 873 605 * bez połowów wędkarskich ** bez łososia i troci *** dane szacunkowe na podstawie opracowań Instytutu Rybactwa Śródlądowego, danych GUS, Eurostat, SPRŁ, badań własnych
- 5. W stosunku do całkowitej wielkości produkcji akwakultury w państwach członkowskich UE, wynoszącej około 1,3 mln ton, jej produkcja w Polsce stanowiła 2,8%, co stawia nasze państwo na 9 miejscu wśród państw członkowskich UE. STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WSI, ROLNICTWA I RYBACTWA na lata 2012-2020 Warszawa, dnia 9 listopada 2012 r. Monitor Polski Poz. 839 UCHWAŁA Nr 163 RADY MINISTRÓW z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie przyjęcia „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa”
- 6. AKWAKULTURA 244% produkcji wołowiny 141% wieprzowiny 171% produkcji mięsa drobiowego Źródło: http://www.tvr24.pl/wiadomosc- Pomoc_finansowa_dla_hodowcow_ryb-24.html Stanowi:
- 7. AKWAKULTURA Akwakultura jest obecnie najszybciej rozwijającym się sektorem przemysłu rolno-spożywczego na świecie Wg założeń FAO w 2021 roku wielkość produkcji w tym sektorze żywności wyniesie 80 mln ton Gospodarstwo Raczyńskich w Złotym Potoku źródło: http://janow.pl/index.php?s=s&t=1&i=22
- 8. AKWAKULTURA źródło: http://ekolia.pl/oplaty-srodowiskowe-za-chow-i-hodowle-ryb/ Produkcja AKWAKULTURY w Unii Europejskiej sięga 1,3 miliona ton i ma wartość około 3,2 mld euro. W 2010 r. produkcja ryb słodkowodnych na świecie wyniosła 36 868 486 ton o wartości 69 030 577 US $. Z czego 728 448 ton pstrąga tęczowego o wartości 3 416 547 US $.
- 9. Różnorodność jednostek prowadzących chów i hodowlę ryb w urządzeniach wodnych • osoby fizyczne prowadzące gospodarstwa rybackie • osoby fizyczne prowadzące gospodarstwa rolne • spółki z o.o. prowadzące gospodarstwa rybackie • spółki z o.o. prowadzące gospodarstwa rybackie jako dodatkowe źródło dochodu • sp. jawne prowadzące gospodarstwa rybackie jako dodatkowe źródło dochodu • jednostki sektora finansów publicznych
- 10. Charakterystyka obecnego stanu wód • Rzeki należące do zlewiska Morza Bałtyckiego (99.7%) • Rzeki należące do zlewiska Morza Czarnego (0,3%) • Większość rzek należy do dorzecza Wisły i Odry (89.9%) • Niewielka ilość zbiorników zaporowych • 7085 jezior większych niż 1 ha o łącznej powierzchni ok. 281 tys. ha
- 11. Koncentracja obiektów hodowli pstrąga Mapa (źródło: http://www.rzgw.gda.pl) Powierzchnia wód śródlądowych w Polsce -561 tys. ha: jeziora - 280 tys. ha, rzeki 140 tys. ha, zbiorniki zaporowe 55 tys. ha, stawy 65 tys. ha inne obiekty wodne 21 tys. ha. W skali kraju około 80 % materiału zarybieniowego oraz około 60 % ryby handlowej ryb łososiowatych produkowanych jest w województwie pomorskim. Na obszarze województwa znajduje się około 95 obiektów hodowli ryb łososiowatych i około 20 obiektów hodowli ryb karpiowatych. Dobrze rozwinięte jest przetwórstwo – mieszczą się tu 84 zakłady przetwórstwa ryb.
- 12. DOSTĘPNOŚĆ WODY
- 13. Zasoby wody a zużycie wody Kraj Całkowite zasoby odnawialne Zasoby wewnętrzne Dopływ b Odpływ b Parowanie Opad Rep. Czeska 15 977 15 237 740 15 977 39 416 54 653 Dania 16 340 16 340 0 1 935 22 145 38 485 Niemcy 188 000 117 000 75 000 182 000 190 000 307 000 Francja 186 293 175 293 11 000 168 000 310 393 485 686 Litwa 24 500 15 510 8 990 25 897 28 500 44 010 Węgry 116 430 7 533 108 897 115 657 48 174 55 707 Włochy 175 000 167 000 8 000 155 000 129 000 296 000 Polska 63 100 54 800 8 300 63 100 138 300 193 100 Słowacja 80 326 13 074 67 252 81 680 24 278 3 7352 Turcja 234 300 227 400 6 900 178 000 273 600 501 000 b Dopływ – dopływy wód z sąsiednich krajów; b odpływ – odpływy wód do sąsiednich krajów i do morza (uwzględniono przepływy wód podziemnych). Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 2012.
- 14. POBÓR WODY NA ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI I GOSPODARKI NARODOWEJ (w milionach m3) Kraj Gospodarka komunalna Rolnictwo Działalność produkcyjna Procesy chłodzenia przy wytwarzaniu i dystrybucji energii elektrycznej 2000 2009 2000 2009 2000 2009 2000 2009 Rep. Czeska 808 672 15 40 370 253 514 683 Dania 428 385 165 238 58 33 4 2 Niemcy 5128 81 4 897 19 480 Francja 5872 5775 4872 3923 3633 3 108 18 339 18 810 Litwa 127 130 53 79 57 26 2 486 2 138 Węgry 817 641 721 166 81 4 349 Polska 2 350 2 067 1 061 1 159 775 445 6 634 6 549 Słowacja 423 320 91 22 623 307 Turcja 4453 5779 32344 33377 809 658 79 92 Zasoby wody a zużycie wody Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 2012.
- 15. Do najbardziej destrukcyjnych zagrożeń – wpływających w zasadniczy sposób na populację „dzikich” ryb w rzekach należą intensywne hodowle ryb. Bardzo często kilka lub kilkanaście takich hodowli usytuowanych w zlewni jednej rzeki zrzucających duże ilości zanieczyszczeń potrafi w zadziwiająco szybkim tempie doprowadzić do znacznych strat w naturalnym rybostanie. http://wedkomania.pl/kluby.php?id=19 Towarzystwo Miłośników Rzeki Regi za „Stanowisko Państwowej Rady Ochrony Przyrody z 20 września 2004 roku” podpisane przez Przewodniczący Komisji doc. dr hab. Wiesław Dembek Nieznana liczba obiektów prowadzących chów i hodowlę ryb w obiektach wodnych, bardzo duża konsumpcja wody Groźne mity
- 16. Problemy • Do chowu i hodowli ryb bezwzględnie potrzebna jest woda!!! ale… • ta woda jest używana, a nie zużywana Rozwój gospodarczy sprawił, że woda stała się towarem/surowcem a przestała być dobrem wolnym podlegającym jedynie restrykcjom administracyjnym Konieczność stosowania reguł ochrony środowiska a nie tylko gospodarki rybackiej Woda traktowana jedynie jako element środowiska a nie gospodarki (w tym rybackiej) Konieczność uregulowania przepisów (transpozycja prawa UE)
- 17. użytkownikami wody są odbiorcy, którzy korzystają z wód nie zmniejszając jej zasobów ( np. transport wodny i energetyka wodna, napełnianie stawów) konsumenci wody są to odbiorcy zużywający wodę w celach konsumpcyjnych lub przemysłowych powodujący jej bezzwrotne zużycie ( np. gospodarka komunalna i przemysł ). Przyjmując jako wyróżnik pojęcie „bezzwrotnego zużycia”, rybactwo z całą pewnością jest użytkownikiem. Przyjmując kategorię gospodarczą -rolnictwo – staje się konsumentem.
- 18. Powierzchnia napełniana w tys. ha 49,8 Obiekty napełniane 791 o powierzchni w ha: Do 25 304 26-50 203 51-75 96 76-100 62 101-150 66 151-200 23 201-500 30 501 ha i więcej 7 Pobór wody w hm3 1078,2
- 19. Liczba gospodarstw w sektorze rybactwa śródlądowego Rodzaj gospodarstwa Liczba Gospodarstwa, w których prowadzony jest chów i hodowla karpia 300 Gospodarstwa, w których prowadzony jest chów i hodowla pstrąów 150 Użytkownicy jezior 600 Razem 1 050 dane szacunkowe na podstawie opracowań Instytutu Rybactwa Śródlądowego, danych GUS, Eurostat, SPRŁ, badań własnych
- 20. Obowiązki istniejące • Obowiązki bezpośrednio dotyczące hodowcy ryb: – konieczność posiadania wymaganych przez prawo pozwoleń na korzystanie ze środowiska, zezwoleń lub innych decyzji (np. decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych), – prowadzenie ewidencji i składanie sprawozdań, – spełnianie wymagań weterynaryjnych, – naliczanie i wnoszenie opłat za korzystanie ze środowiska, – obowiązki „epizodyczne” (usuwanie PCB, usuwanie azbestu) • Obowiązki pośrednio dotyczące hodowcy ryb: – postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, – uchwalanie programów i planów, – „współtworzenie” prawa ekologicznego.
- 21. • W ramach ogólnej problematyki ochrony środowiska w rybactwie wyraźnie zaznacza się również kwestia ochrony wód. • Woda jest jednym z jego elementów, w związku z tym problematyka będąca przedmiotem rozważań jest uregulowana w aktach prawnych, które nie tylko bezpośrednio stanowią o ochronie wód, ale również odnoszą się do ochrony środowiska w ogólności. • Z aktów prawa wspólnotowego należy wymienić w szczególności dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 2000/60 z 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (tzw. ramowa dyrektywa wodna) oraz dyrektywę Rady EWG nr 1991/676 z 12 grudnia 1991 r. dotyczącą ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego. • Jeśli chodzi o prawo krajowe, przepisy dotyczące ochrony wód w procesie produkcji rolnej rozproszone są w różnych aktach prawnych. W szczególności należy wskazać ustawę z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne9 i ustawę z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (POŚ).
- 22. • Według Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007 r., Nr 75, poz. 493, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą szkodową: • • SZKODA W ŚRODOWISKU to negatywna mierzalna zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych (gatunków chronionych, chronionych siedlisk przyrodniczych, wody, ziemi), oceniona w stosunku do stanu początkowego, spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska. • Ponadto, jeżeli zmiana stanu lub funkcji elementów przyrodniczych ma mierzalny, negatywny skutek dla zdrowia ludzi, uznaje się, że wystąpiła szkoda w środowisku! SZKODA W ŚRODOWISKU w gatunkach chronionych w chronionych siedliskach przyrodniczych w wodach w powierzchni ziemi jeżeli ma znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ich ochrony jeżeli ma znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ich ochrony jeżeli ma znaczący negatywny wpływ na stan ekologiczny, chemiczny lub ilościowy wód jeżeli stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi lub powoduje konieczność zmiany dotychczasowe go sposobu wykorzystania powierzchni ziemi
- 23. Rodzaje zanieczyszczeń • Naturalne – pochodzącą z domieszek znajdujących się w wodach śródlądowych, czyli np. zasolenie, związki żelaza czy zanieczyszczenie humusem. • Sztuczne – wpływ działalności ludzkiej, pochodzą najczęściej ze ścieków, spływów powierzchniowych i gruntowych z terenów przemysłowych, rolniczych, wysypisk śmieci.
- 24. Dodatkowo w zanieczyszczeniach sztucznych dokonano podziału na: • Zanieczyszczenia biologiczne – spowodowane obecnością organizmów takich jak: bakteria, wirusy, glony, grzyby czy pierwotniaki oraz zawartych w nich toksynach • Zanieczyszczenia chemiczne – czyli zmian w składzie chemicznym i odczynie pH, pochodzących m.in. z olei, nawozów sztucznych, soli metali ciężkich, kwasów, fenoli
- 25. Charakterystyka klas jakości wód powierzchniowych od 2004 • Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których wartość czynników fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów, oraz nie wskazują na wpływ działalności człowieka. • Klasa II – wody dobrej jakości, w których wartość niektórych czynników fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów , oraz nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to bardzo słaby wpływ. • Klasa III - wody zadowalającej jakości • Klasa IV - wody zadowalającej jakości, w których wartości są podwyższone • Klasa V – wartości fizykochemiczne potwierdzają działalność człowieka
- 26. Charakterystyka klas jakości wód podziemnych od 2004 • Klasa I –bardzo dobra jakość: wartości wskaźników jakości wody są kształtowane jedynie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w warstwie wodonośnej. • Klasa II –wody o dobrej jakości: wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na oddziaływania antropogeniczne lub wskazują na bardzo słabe oddziaływania. • Klasa III – wody o zadowalającej jakości: wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów lub słabego oddziaływania antropogenicznego. • Klasa IV – wody niezadowalającej jakości: wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów oraz wyraźnego oddziaływania antropogenicznego. • Klasa V – wody o złej jakości: wartości wskaźników jakości wody potwierdzają oddziaływania antropogeniczne.
- 27. Przepisy w Polsce uzależniają jakość ścieków od wielkości oczyszczalni i odbiornika. Parametry jakie powinny spełniać ścieki odprowadzane do wód lub gleby ujmuje: w „Rozporządzenie w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego” Dziennik Ustaw - Dz. U. nr 137 poz. 984 z dn. 24.07.2006 z póź. zm.
- 28. . Temperatura – nie powinna przekraczać 26 st.C, Smak – zależy od zawartości soli w wodzie i może być słodki, słony (wskazuje na zawartość chlorku sodu) lub gorzki (siarczan magnezu), Zapach – wynika z zawartości mikroorganizmów i niektórych związków chemicznych. Trzy podstawowe zapachy, to: roślinny – R, gnilny – G, specyficzny – S), a ich intensywność określa się w sześciostopniowej skali, Badanie jakości wodyBadanie jakości wody Wskaźniki fizykochemiczne:Wskaźniki fizykochemiczne:
- 29. . Odczyn – powinien się zawierać 6 – 9 pH, Twardość – zawartość soli wapnia, magnezu, cynku, glinu i żelaza, Mętność – zależy od zawartości w wodzie nierozpuszczalnych substancji organicznych i nieorganicznych, Badanie jakości wodyBadanie jakości wody Wskaźniki fizykochemiczne:Wskaźniki fizykochemiczne:
- 30. . Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) – ilość tlenu wymagana do chemicznego utlenienia zawartych w wodzie związków organicznych i niektórych nieorganicznych. Wykorzystuje się tu nadmanganian lub dwuchromian potasu, Biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5) – ilość tlenu potrzebna do biologicznego utlenienia (rozłożenia przez mikroorganizmy) związków organicznych zawartych w próbce wody w ciągu 5 dni w temp. 20 st. C. Wartość nie powinna przekraczać 12 mg/l. Badanie jakości wodyBadanie jakości wody Wskaźniki fizykochemiczne:Wskaźniki fizykochemiczne:
- 31. Miano coli – testy na obecność bakterii Escherichia coli – pałeczki okrężnicy. Obecność tej bakterii świadczy o zanieczyszczeniu wody ściekami komunalnymi, może wskazywać też na obecność innych groźnych bakterii, jak: pałeczka duru brzusznego, czerwonki, a nawet przecinkowiec cholery. Wskaźnik powinien się mieścić w granicach od 1 do 0,01 litra. Indeks saprobowości – określany jest na podstawie obecności gatunków wskaźnikowych lub całych ich zespołów. Badanie jakości wodyBadanie jakości wody Wskaźniki biologiczne:Wskaźniki biologiczne:
- 32. Parametry jakie powinny spełniać ścieki odprowadzane do wód lub gleby Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń L.p. Nazwa wskaźnika Jednostka Najwyźsze dopuszczalne wartości wskaźników RLM: Ponizej 2000 od 2000 do 9 999 od 10 000 do 14 999 od 15 000 do 99 999 100 000 i powyzej 1. (BZT5), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji mg O2/l min. 40 25 25 15 15 2. (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową mg O2/l 150 125 125 125 125 3. Zawiesiny ogólne mg/l 50 35 35 35 35 4. Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (Norg + NNH4), azotu azotynowego i azotanowego) mg N/l 30 15 15 15 10 5. Fosfor ogólny mg P/l 5 2 2 2 1
- 33. Lp. Nazwa wskaźnika Jednostka miary Najwyższy dopuszczalny przyrost ilości substancji 1 BZT5 mg O2/l 3 2 ChZTCr mg O2/l 7 3 Zawiesiny ogólne mg/l 6 4 Azot ogólny mg N/l 1 5 Fosfor ogólny mg P/l 0,1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w załączniku nr 9 ustala najwyższe dopuszczalne przyrosty ilości substancji dla oczyszczonych wód wykorzystanych na potrzeby chowu lub hodowli ryb łososiowatych, które przedstawiono poniżej:
- 34. WARTOSCI GRANICZNE WSKAZNIKÓW JAKOSCI WÓD ODNOSZACE SIE DO JEDNOLITYCH CZESCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH W CIEKACH NATURALNYCH JAK STRUGA, STRUMIEN, POTOK, RZEKA (ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE)
- 35. WARTOSCI GRANICZNE WSKAZNIKÓW JAKOSCI WÓD ODNOSZACE SIE DO JEDNOLITYCH CZESCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH W CIEKACH NATURALNYCH JAK STRUGA, STRUMIEN, POTOK, RZEKA (ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE)
- 36. Wyniki badań własnych Materiał badany: WODA Wpływająca na obiekty chowu i hodowliWpływająca na obiekty chowu i hodowli Odpływająca z obiektu po cyklu procesu technologicznegoOdpływająca z obiektu po cyklu procesu technologicznego 1- RAS 2- RAS 3- RAS 1- OOH 2- OOH 3- OOH
- 41. Założenia gospodarki wodnej stawiają nowe wymagania wobec prowadzenia hodowli bądź chowu ryb • z uwzględnieniem zarówno możliwości i opłacalność produkcji, • z określeniem wpływu tej działalności na środowisko przyrodnicze. Jakość wód odprowadzanych z gospodarstw rybackich jak i ich obciążenie ładunkiem zanieczyszczeń zależy od szeregu różnych czynników. Uwzględnić tu należy: •jakość wód zasilających stawy, •gatunek ryb, •metodę ich chowu, •ilość i jakość skarmionej paszy •oraz czynniki metrologiczne i fizjograficzne. Przeprowadzone badania wykazały, że wody wykorzystywane do zasilania obiektów hodowlanych nie zawsze spełniały wymagania jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe I bądź II klasy czystości. Szczególnie w przypadku BZT5 i ChZT normy te były przekroczone. W przypadku P, jedno z gospodarstw miało znacznie przekroczone wartości na wejściu. Po przepłynięciu przez stawy pogorszenie wskaźników jakości wód nie powodowało zmiany klasy ich jakości, jedynie w przypadku gospodarstwa o najgorszym wskaźniku BZT5 na wejściu, stwierdzono, na odpływie obniżenie się jej jakości z I do III klasy. W większości gospodarstw obserwowano dużą redukcję ładunków zanieczyszczeń w przypadku gorszych warunków wejściowych.