World Indigenous Peoples and Indigenous Peoples of Cambodia _ by Pheap Sochea (Khmer only)

1. ជនជាតិេដមភាគតិចពិភេ​
និង ជនជាតិេដីមភាគតិចកម�
េរៀបេរៀងេដ ភា សុជ, ឞូន៝ងមណ� លគិរ ី
្របធានសមាគមយុវជនជនជាតិេដីមភាគតិច
អុីែម៉ល៖ pheapsocheaaips@gmail.com

2. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
េគាលបំណងេមេរៀ
• ប��� បករយល់ដឹង្របវត�ិស
និងស �នភាពទូេទៃនជនជាតិេដីមភ
• ប��� បករយល់ដឹងអំពីករតស៊ូទមទរស
និងចលនាតស៊ូរបស់ជនជាតិេដីមភាគ​​េដីម្បីឲ្យ​េគារ​
និងករពរសិទ�ិជនជាតិេដីមភាគតិចេនក�ុងកំរិតថា�ក់អន�រជាត
• េលីកកម�ស់សិទ�ិស�័យសេ្រមច និងភាព មា�ស់ក
ករអភិវឌ្ឍន៍ដល់យុវ​តមរយ​ករស�ល់្រជ�ត្រជាបអំពី្របវត
ៃនជនជាតិេដីមភាគតិច និងតៃម�ជនជាតិេដីមភាគតិចក�ុងនាមជ
ជាត​ដូចេគ
• ជំរុញសរៈសំខន់ៃនករចូលរួមរបស់យុវជនជនជាតិេដីមក�ុងក
អំពីសិទ�ិជនជាតិេដីមភាគត​​​ ករលុបបំបា​ករេរីសេអីងនិងែស�ងរកអន�រ
គមេលីកររំេលភសិទ�ិជនជាតិេភាគតិ

3. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
មាតិកាេមេរ
ជនជាតិេដីមភាគតិចពិភពេ និងជនជាតិេដីមភាគតិចកម�
១. ជនជាតិេដីមភាគតិចពិភពេ
(អត�ន័យ ស�ិតិទូេទ ជីវភាពរស់េន វប្បធម៌ ្របៃពណី ទំេនៀមទមា�
សសនា ភាស ប)
២. កំណត់្រត្របវត�ិស�ស�សំ
ៃនចលនាទមទរសិទ�ិជនជាតិេដីមភ
៣. ករអន�រគមមកេលីប��ជនជាតិេដីមភា
េ្រកយករពីករខិតខំ្របឹងែ្របងរបស់េ​ជនជាតិេដី​ ​
និងករវិវឌ្ឍន៍នានាៃនចលនាទមទរសិទ�ិជន​ភាគតិចបច�ុប្ប​
៤. ច្បោប់អន�រជាតិ លិខិតប ទដ�
លិខិតុបករណ៍ អន�រជាតិនានាទក់ជនជាតិេដីម

4. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
ជនជាតិេដីមភាគត (អត�ន័យ ស�ិតិ ជីវភាពរស់េន វប្បធម៌ ្របៃពណី ទំ​
ទមា�ប់ សសនា ភាស )
 មិនកំណត់និយមន័យ​
 ជង៣៧០លននា​/៧០០០លន់នាក់្របជាជនពិ
 រស់េនេល​៧០្របេទ​
 េនទ�ីអសុ មា៧០%​ៃន៣៧០លននា
 មាភាពិេសសែប�កៃនជនជាតិេដីមភាគត -
​បុគ�លិកលក�ណនៈេយាបាយ េសដ�កិច� វប្បធ
និងសង�មយា៉ងខ�ប់ខ�ួន ែដលមានលកពិេសសែប�ក
ពីវប្បធម៌និង្របព័ន�េសដ�កិច�សង​ៃន​្របេទសែដលេកំពុងរស់េន។
វត�មាជនជាតិេដីមភាគត​ -​ មានមុេពលអ�កចំណូ លថ�ីមកតំ​ទីលំេន
ដ�នេទៀ ឬ អ�កខងេ្រកមកដល់េទៀត តមរយៈករឈ�នព
ទីលំេនថ�ី ករ្រគប់្រគងេដយអ�កចំន

5. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
ជនជាតិេដីមភាគត (អត�ន័យ ស�ិតិ ជីវភាពរស់េន វប្បធម៌ ្របៃពណី ទំ​
ទមា�ប់ សសនា ភាស )
 ​ពក្ជនជាតិេដី ​មានលក�ណវិនិច�័យដូចខងេ្
ស�័យអត�ស�� ណ​
វត�មាដល់បច�ុប្បន - មុនសម័យអនានិគម និ/ឬ
មុនេកីតមា​សង�មជាត
ដីធ�ី ែដនដី និងធនធាេផ្សង
្របព័ន�នេយាបាយ េសដ�ក​សង�មពិេសសែប�កដក
ភាស វប្បធម៌ និងជំពិេសសែប�កដក់ពីេ​
ចំេណះដឹងនិង្របតិបត�ករ្រគប់្ធនធានធម�ជាេដយនិរន�រភ
រស់េនមិនែមនជសហគមន៍ភាគេ្រចីនេនក�ុងសង�មជាត
ែថរក្សោនិងករពរបរិស�នបុព�

6. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
ជនជាតិេដីមភាគត (អត�ន័យ ស�ិតិ ជីវភាពរស់េន វប្បធម៌ ្របៃពណី ទំ​
ទមា�ប់ សសនា ភាស )
េនអន�រជាតិទទួលស�ល់តមផ�ូវច ​ជនជាតិេដីមេនកម�ុទទួល
ស�ល់តមផ�ូវច្ប ជនជាតិេដីមភាគត។ ប៉ុែន� េគេហខុសៗគា�េន
ពិភពេល ដូចជ ​កុល​សម�័ន� ឬ្របជាជនដំប/្របជាជាតិដំប
ឬអ�ក្រស�កេដីមឬ្រក�មជនជាតិអដីវនិង​ជានណាចឬពួក្រព
្របមា ឬចរជន ឬអ�កចំករឬ្របជាជនភ​ -​
ខ�ះ​ករចូលរួមេនវិស័យនេយាបាយ ខ�ះអ�កតំណាងនេយាបាយ
ភាពងយ​េ្រគ​ចំេពះេសដ�កិចសង�ម ខ�ះករទទួលបានេសវស
(អប់រ ំសុខភា...) និងរងករេរីសេអីងពីសង�ម។
​មានប��ដូចគា�ទក់ទងនករករពរសិទ�ិរបស់េគ ករមិនទទួល
អត�ស�� ណ រេបៀបរបបរស់េនរបស់េគ និងសិទ�ិកន់កប់េ្របី្របាស់
ែដនដី និងធនធានធម�ជាតិតមែបប្របៃ

7. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
កំណត់្រត្របវត�ិស�ស�សំខន់ៗៃនចលនាទមទរសិទ�ិជនជាតិ,
 ឆា�១៩២៣ េមដឹកនា ហ៊ូដិនូស៊ូេន ៃនជនជាតិេដស �
(Haudenosaunee Chief Deskaheh) េន្របេ
កណ បា​េធ�ីដំេណី រេទកន់ទី្រក�ងសុឺែណវេដី
ចូលរួម​​​េនក�ុ​សង�ម​្របជា(League of Nations)
និង​េដីម្បីករ​សិទ�ិ្រប​ជនរបស់​គាត់ែដលរស់េ​
ត​ច្បោប់្របៃពណីរបស់ខ, េលីដីរបស់េគ,
មានជំេន​ផា �ល់ខ�ួនៃនជនជាតិរបស់េគ
គាត់មិន្រត�វបានេគអនុ​ឲ្យេធ�ីេសចក�​ៃថ�ងករណ៍េទ។
ឆា�១៩២៤ គាត់ ្រតលប់​ែដនដីរបស់​គាត់វិញ។
ទស្សនវិស័យរបស់គាត់េនះ ្រត�វបានរក្សោចិ��ឹមច
​ជនជាតិេដីមជំនា​េ្រកយេទទូទំងពិភពេល។

8. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
កំណត់្រត្របវត�ិស�ស�សំខន់ៗៃនចលនាទមទរសិទ�ិជនជាតិ,
 ករដំេណីរមួយេទៀតែដលមានភាព្របហក់
គា�េនះក៏ដូចគា� េមដឹកនាំសេម៉រី ធ.ដប់ ប៊ិលយ,
រត(T.W. Ratana)។​ ករេធ�ីដំេណីរេន
េដីម្បីេធ�​ក​តវ​នូវករមិនេគារពសន�ិស​េវ ៉តហ�ី
រប់ប��ូលជនជាតិេដីម េម៉រីេន ្របេទសញូវស
ក​ពីឆា�១៨៤០ ែដលក�ុងសន�ិស�� ​េនា​ទទួល
ស�ល់សិទ�ិជាមា�ស់​ដីធ�ីរបស់ពួកេគ។ ដំបូង
រតណា បានេធ�ីដំេណីរ មកទី្រក�ងឡ
ជាមួយនឹង្របតិភូយា៉ងេ្រចីនេដ​ដក់ញត�ិេស�ចេជាច
គាត់្រត​បានេគមិនអនុ� �តឲ្យចូលគាត
គាត់បានប��ូន្របតិភូរបស់ ​ខ�ះេទក
ទី្រក�ងសឺែណវ េដីម្បីសុំជ​អង�ករសង�ម្របជាជា
គាត់ខ�ួនឯងបានេទដល់១៩២៥ ប៉ុែន�មិន​្រត�វបានេគឲ្យ​េនាះេទ។

9. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
កំណត់្រត្របវត�ិស�ស�សំខន់ៗៃនចលនាទមទរសិទ�ិជនជាតិ,
 ជនជាតិេដីមភាគតបន�ទមទរករទទួលស�ល់ៃនអត� រេបៀបរបបរស់េន និ​
ភាពសំបូរែបបចំេពះដីធ�ីែបប​ៃពណី ែដនដី និងធនធា
ធម�ជាត។ ​ជនជាតិេដីមភាគតិច្រត�វបានេគចត់
្រក�មងយរងេ្​ជាងេគេនក�ុងពិភពេលក។ ឥឡូវេ
សហគមន៍អន�រជាតិទទួលស�ល់វិធានករពិេសស្រ
មានេដីម្​ករពរសិទ�ិជនជាតិេដីមភាគតិចពិភពេ
 េនក�ុងឆា១៩៨២ ្រក�មករងរស�ីពីពល
ជនជាតិេដីមភាគត(WGIP)ៃនអនុគណៈកម�ក
េដីម្បីេលី​កម�ស់និងករករពរសិទ�ិមនុ្រត�វបានបេង�ីតេឡ
េដយ្រក�ម្របឹក្សោេសដ�កិច�សង�មៃនអង​្របជាជាត

10. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
​ករអន�រគមមកេលីប��ជនជាតិេដីមភាគតិចេ្រកយករពីករខិតខំ​របស់េមដឹកនា​ជន
ជាត​ េដីម​ និងករវិវឌ្ឍន៍នានាៃនចលនាទមទ​ជនជាត​េដីម​ភាគតិ​កំរ ិត​ពិភពេលបច�ុប្ប​
 េសចក�ី្របកសស�ីអំពីសិទ�ិជនជាតិេដីមភា​
្រត�វបានអនុម័តេ​មហសនិ�បាតអង�ក​-
្របជាជ​េនៃថ�្រពហស្ប ទី១៣ែខ​ក��
ឆា�២០០៧។ ​
 េសចក�ី្របកសេនះ គឺជាករខិតខំ្របឹ
ដល់កំរ ិតខ�ស់បំផុតរបស់េមដឹកនាំជនជា
េដីមភាគតិជា១០០នាកែដល​េ្របីរយៈេព
ជា២០ឆា�ំ ែដលបានចប់េផ�ីមតំងពីករ
េឡីងដំបូងបង�ស់ៃន្រក�មករ​ពលរដ�ជន​ជាត
​​េដីមភាគតិចែដលបាន្រពងេសចក�ីែថ�ង
េនឆា១៩៨៥។

11. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
​ ករអន�រគមមកេលីប��ជនជាតិេដីមភាគតិចេ្រកយករពីករខិតខំ​របស់េមដឹកនា​ជន
ជាត​ េដីម​ និងករវិវឌ្ឍន៍នានាៃនចលនាទមទ​ជនជាត​េដីម​ភាគតិ​កំរ ិត​ពិភពេលបច�ុប្ប
 ​​ឆា�១៩៩៤ អង�មហសន�ិប​អង�ក​
សហ្របជាជ​បានចប់េផ�ីមសេ្រមចឲ
ទស្សវត្ស​ទីអន�រជាតិៃនជនជាតិេដីមភាគ
ពិភពេល (១៩៩៥-២០០៤) េដីម្បីបេង�ី
ករេប�ជ ា�ចិត�អង�​សហ្របជាជាតិេដីម្បី
កម�ស់និងករព​សិទ�ិ​ជនជាតិេដី​ភា​តិច
ទូេទពិភពេលក​
 ទស្សវត្សន៍២ៃនជនជាតិេដីមភាគតិចពិភពេ
ទស្សវត្សអន�រជ​េលីកទី២ៃន​ជន​ជាត​​េដីម​ភាគតិ​
ពិភពេល(២០០៥-២០១៥)្រត�វ្របកសេដយេស​
សេ្រមចអង�មហសន�ិបាត៥៩/១៤២​ េដីម្បីព្រងឹងបែន​
ៃន​កិច�សហ្របតិបត�ិករស្រមាប់ដំេណាះ្រសយប��ែដល្របឈមជនជាតិ។

12. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចពិភពេ
​ច្បោប់អន�រជាតិ លិខិតប ទដ�ន លិខិតុបករណ៍អន�រជាតិនានាទក់ជ​ភាគតិ
 េសចក�ី្របកសអង�ករសហ្របជាជាតិស�ីអំព
ជនជាតិេដីមភាគតិ២០០៧ ​
 អនុស�� អង�ករពលកម�អន�រជាតិ េល១៦៩ ​
 អនុស�� អង�ករពលកម�អន�រជាតិ េល១០៧ ​
 អនុស�� អង�ករពលកម�អន�រជាតិ េល១១១ ​
 អនុស�� អន�រជាតិស�ីអំពីករលុបបំបាត់
ទ្រមង់ៃនករេរីសេអីងពូជស
 អនុស�� អន�រជាតិស�ីពីសិទ�ិេសដ�កិច
សង�ម ពលរដ� និងនេយាប
 អនុស�� អន�រជាតិស�ីពីជីវចំរុ ​

13. ជនជាតិេដីមភាគតិចកម� (អត�ន័យ ស�ិតិ ជីវភាពរស់េន វប្បធម៌ ្របៃ
ទំេនៀមទមា�ប់ សសនា ភាស )
 ​ េន​កម�ុជ ជនជាតិេដីមភាគត ្រត�វបានេគ
ខុសគា�​ដូចជាពួកជនជាត, ពួកភ�ង​ ឬ​ ែខ�រេលី។
េន​ក�ុង​្រក​ខណ� ច្បោបគឺជនជាតិេដី​ភាគតិច។
 ជំេរឿនជាត​១៩៩៨ បង �ញថា ​ជន​ជាត
េដីមេនកម�ុជា១៧្រក�ម និងម​ចំនួន
​្របមា១០១,០០០នាក់ ្របមា១%
​ៃន្របជាជនសរុប។ ផ�ុយេទវិញ​ទិន�ន័យ​
្រកសួ​អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ មាន្រក�មជនជាតិេដីមភាគតិច២៤្រក�ម។្រក�មេនាះមានដ -
ព�ង កួយ ្រគឹង ទំពួន កែវ៉ត េ្រព េស��ង ព័រ ជង ស�ូច កចក ចរ៉យ រ៉ែដរ េ្រកល ធ�ួ
លុន រ៉អូង មិល សំែរ៉ ខ​ ស�ុង ល�ឺន ។
 របររកសុីចំករពេនចរ េធ�ីែ្ ចិ��ឹមសត� ្របមូលអនុផលៃ្រពេឈី បរបាញ់ និងេ​ និង
េ្របី្របាស់និងកន់កប់ធនធានធម�​មានដីៃ្រព ដីកសិកម� និងធនធានទឹកតំងពីេ
ជំនាន់ ជនជាតិេដីមភាគតិចសព�ៃថ� ្របឈមយា៉ងខ�ំងេទនឹងករបាត់បង់ដីធ�ី និ
ជាតិែដ​ពួកេគ​​បានក​កប់រប់ជំនាន់មកេហី
វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចេ�កម�

14. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចេ�កម�
កំណត់្រត្របវត�ិស�ស�សំខន់ៗៃនចលនាទមទរសិទ�ិជនជាតិ,
 ឞូន៝ង/ព�ង/ពូនង/ប៊ូនង - េមដឹកនាំ វិរៈបុរស
ម្បឹក ន្រតងេ គឺជ​បុព�បុរស​ដ៏ល្បីបំផុ​របស់​ប៊ូនង
េនក�ុ​សម័យអណានិ​បារំងេដ​គាត
​បា​​​្របឆាំងដក់ខតដល់ករជ​និងកររំេល​
េលីែដនដីប៊ូនង។
 កួយ - អចរេពធិ៍ក និងអចរ្យែហម
ជាវីរៈបុរសទម​ឲ្​មា​កររំេដះជាតិពី្
្រគងរបស់បារំ
 ព័រ - អ�កតឃា�ំងេមឿងែដលជាវីរៈបុរសសុខចិត�ស
េដីម្បីរំេដះកម�ុជាទប់ទល់នឹងក​លុករបស់េសៀម/ៃថ។
 សួយ - េលកត ្រតសក់ែផ�ម ែដលជាបុព�
របស់ជនជាតិសួយបានក�យជាេស�ចបនា​េល
បានេ្របីលំែពងេដយអេចតនាែដលេធ�ីឲ្យេស�ចស
 ្រគឹ - (???), េស��ង(???), ចរ (???), ….។ (សូមជួយសួរបែន�មពីអ�កចូលរួម)

15. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចេ�កម�
ករអន�រគមេលីប��ជនជាតិេដីមភាគតិច និងករវិវឌ្ឍន៍ន​ទមទ​សិទ�ិ
ជនជាតិេដី​ភាគតិចេនកម�ុជា និងករវិឌ្ឍន៍និងក​្របឹងែ្របងក�ុងកំរិតកម�
 ពីឆា�១៩៩៧ចប់មានបដីធ�ី​និងធន​ធា​ធម�ជាត
 ចប់ពីឆា២០០០ មកកររំេលភដីធ�ីសហគម
ជនជាតិេដីមភាគត​ចប់េកី​មានពីេខត�រតនគិរី
និងមណ� លគិរ ី។
 េនឆា២០០៥ សហគមន៍េន្រស�កអូររ
េខត�មណ� លគិរ ីបានេធ�បាតុកមទមទរឲ្
ករេដះ្រស​ក​រ ំេលភបំពនដីធ�ីេ
្រក�មហ៊ុន វ៉ូស្សុីសន ែដលដំេដីម្រសល់
ដីនិងៃ្រពសហគមន​។
 ចប់ពីឆា១៩៩៨េនាះែដរ ក៏ចប់អង�ករនិសង�ម​សុីវ ិល​េ្រចីនចប់េផ�ីមយកចិ
ទុកដក់ក�ុងក​ជួយ​​ឃា�ំេមី​និងផ�ល់ករឧបត�ម�គាំ្រទ​សហគមន៍ជនជាតិេដីមភ
តិចេនកម�ុជា​​២០០១ ច្បោប់ភូមិ្រត�វបានបេង� ែដលមា្២៣-២៨បានគូ​
បង �​អំពីករគាំពរេដយច្បោប់អំពីសិទ�ិដីធ�ីរបស់សហគមន៍ជនជាតិេដី

16. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចេ�កម�
• ករអន�រគមេលីប��ជនជាតិេដីមភាគតិច និងករវិវឌ្ឍន៍ន​ទមទ​សិទ�ិ
ជនជាតិេដី​ភាគតិចេនកម�ុជា និងករវិឌ្ឍន៍និងក​្របឹងែ្របងក�ុងកំរិតកម�
 េនកម�ុជា មិនទន់មានស�ប័នច្
ក�ុងករេដះ្រសយនិងអភិវឌ្ឍន៍ជនជា​ភា​តិច
​េនក�ុងកំរិត្រកសួង ឬស�ប័នសំខន់ៗៃនរ
មកដល់សព�ៃថ�េនះ មានែ​ នាយកដ�ន​ជាត​ភា​តិច
ៃន្រកសួងអភិវឌ្ឃន៍ជនបទប៉ុេ ណ
 ​​េបីេទះបីមានករខិតខំែ្របងពីអង�ករម​
រដ�ភិបាល និងមា�ស់ជំនួយជាេ្រចី​ក៏​េដ
ប�� សហគមន៍មិន្រត�វបានេដះ្រសយទំ
េឡីយេទ ជាពិេសសប��ដីធ�ី ក​រ ំេលភសិទ�ិ
ប�� េកង្របវ័��ធនធានធម�ជាតិសហគមន៍ជាេដ
េនះ មិនទន់គិតអំព​ក​ទទួល​បានឲ្យ្រគប់្រគាន
សហគមន៍េលីេសវសធា​។

17. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ជនជាតិេដើមភាគតិចេ�កម�
ច្បោប់អន�រជាតិ លិខិតប ទដ�ន លិខិតុបករណ៍អន�រជាតិនា​ជាតិេដីមភាគត
 រដ�ធម�នុ��កម�ុជា១៩៩៣ - មា្រ៣១
“ទទួលស�ល់សិទ�ិេស�ីភាពគា�ក�ុង
ពលរដ�​កម�ុជ​្រគប់គ”។
 ច្បោប់ភូមិ (ដីធ�ី) ២០០១ -
មា្រ២៣-២៨​ “ករទទួលស�ល់ពីសិទ�ិេ្របី្
ដីធ�ី​សមូហភាពតមែបប្របៃពណីរបស់សហគ
ជនជាតិេដីមភាគត” ។
 ច្បោប់ៃ្រពេ២០០២​ - មា្ … “ទទួលស�ល
ពីសិទ�ីកន់កប់និងេ្របី្របាស​ៃ្រពេឈ​
របស់សហគមន៍ជនជាតិេដីមភាគត” ។
 េគាលនេយាបាយជាតិស�ីពីករអភិវឌ្ឍន៍ជនជ
ភាគតិចកម�ុ២០០៩ ទទួលស�ល​អំពី​ប�� ​ជនជាត
េដីមភាគតិច និងយុទ�ស�ស�នេយាបាយេដីម្បីេ
អភិរក្​និងអភិវឌ្ឍន​េសដ�​កិច�​សង�មនិងវប្បធម៌សហគមន
ជនជាតិេដីមភាគតិចជាពិេសសេលីេសវស​នាន

18. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
ចំនុចេ្រក�នរំលឹកស ា�រ
• គា �នជាតិសាសន៍ណា សរេសរ្រ�វត�ិសា�ស�ឲ្យជនជាតិេ
េនាះេ!
• ការយល់ដឹងអំពី្រ�វត�ិសា�ស�ៃនជនជាតិរបស់ខ�ួនគឺជាឧត�មគត
ការចូលរួមេលើក កម�ស់តៃម�ជនជាតិរបស់ខ�!
• ្រ�វត�ិសា�ស�បាន បងា �ញយា៉ងច្បោស់ ថាការេ�េស��ម្រទ
សរេសរចូលេ�ក�ុងទំព័រៃនេសៀវេ�្រ�វត�ិសា�ស�ទាំង!
• ការមិនស ា�ល់ច្បោស់អំពី្រ�វត�ិសា�ស� និងវ�្បធម៌ៃនជនជាត
ការបេណា�យឲ្យមានការរំលាយជាតិសាសន៍េនាះទាំង!
• គា �ននរណាមា�ក់ចិត�ល�សរេសរនិងបេង�ើត្រ�វត�ិសា�ស�ឲ្យេ-
ដូេច�ះ្រត�វចាប់េផ�ើមពីេយ!
• ជនជាតិេដើមភាគតិចភាវូបនីយកម� គឺជាអ�ី�ដល្រត�វេធ�ើជ!

19. វគ�បណ�ុ ះបណា�លស�ីពីករព្រងឹងភាពដឹកន​
ករ្រគប់្​ៃន​្រក�មអ�កតំណ​សមាជិសុីយា ទំ៨េខត�
សូមអរគុណចំេពា
ការយកចិត�ទុកដាក់សា, សំនួរ
និងសូមអរគុណចំេពាការចូលរួមរក្សោអត� ស
និងវ�្បធមជនជាតិេដើមភាគតិចេរៀងៗខ�