SlideShare a Scribd company logo
1 of 309
Download to read offline
αžšαž˜αž—αž€αž
αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— រ αžΌαž”αžœαž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžœαž·αž‘αž™
αž”αž“αžŠαž€αŸ’αžšαžŸαž„αŸ‹αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”

αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™

αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αŸ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž·αž„αžœαž·αžŸαž€αžš αž—αž‚αŸ‘ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœ
αŸ’αžœ

αž™αŸ‚αž•αŸ’αž’αž€αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αŸαž›αžΎαžαžΉαŸ’αž›αž˜

αž“αž·αž„αžœ αž·αžŸαŸ’αžœαž€αžš

αžšαŸαžŠαžΎαž˜αŸƒαž“αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—

αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž“αž·αžŸ ិត

ិ
αž€αž›αžœ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™ αž€αŸαžŠαž…αž‡αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— αž”αž‰αž‰ αžαŸ’αžαŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αžŠαžΌαž…αž˜αž“αž€αž“αž»αž„αŸ’αžšαž”αž—αž–αž―αž€
ូ

αŸαž“αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸ’αžš

រ

αž”αŸ‹αŸ” αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αŸαž“αŸ‡ αžαž‰αŸ†αž»αž”αž“αž–αž™αž™αž˜αžŸαŸ’αžšαž˜αž™

αž“αž·αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎαž–αž€αž™αŸαž–αž…αž“αŸαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž±αž™αž“αž·αžŸ αž·αžαž„αž™αž™αž›αŸ‹

αž€αŸαžŠαžΌαž…αž‡αž–αž·αž“αž·αžαž™αžαŸ’αž›αžΉαž˜

αžšαž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“

αŸαž›αžΎαž€αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž€αžαŸ‹αž”αž“αžαž™αž€αŸ†αž αž»αžŸαž‡αž’αžαž·αž”αžšαž˜αŸ” αž€αžšαŸαž•αž‘ αž„αž•αžαŸ‹αŸαž‘αžΎαž„αžœ αž·αž‰αž“αžΉαž„αžŸαž“αž“αž»αŸ’αžšαž€αž˜ αž“αž·αž„
αž‘
αž‘
αžœαž…αž“αž“αž»αŸ’αžšαž€αž˜αž€αŸαž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžšαž…αŸαž αžΎαž™αŸ‚αžŠαžšαž“αžΌαžœαž–αž€αž™
ួ
αž–αžΈαŸαž“αŸ‡ αž€αŸαŸαž“αž˜αž“αž€αžšαž™αž€αž…αž·αžαŸ’αžαž‘αž»αž€
αŸ’αžšαž–αžΉαž‘αž’αž”αž»αžšαžŸαž˜
αž’αž€αž វ αž·αžšαž»αž‘αž’αŸ
αž–αž·αžαž‡αž˜αž“

វ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™αžœ αž·αž‘αž™
αž™αž’αŸαž…αžαž“αŸαž“αŸ‚αž
αžšαŸˆαžŸαŸ†αžαž“αŸ‹

αŸ‚αžŠαž›αžαž‰αŸ†αž» αž˜αž“αž€αžšαŸ’αžšαžŸαž–αž·αž…αŸ’αžšαžŸαž–αž·αž›αŸ” αŸαž›αžΎαžŸ
αž€αŸ‹αŸ’αžšαžαž½αžαž–αž·αž“αž·αžαž™αž”αŸ‚αž“αžαž˜αŸ αž™ េ
αž€ αž’αžΉαž„ αŸαž αž„

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž•αž„αŸ‚αžŠαžšαŸ” αž€αŸ αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž€αŸ†αž αž»αžŸαž†αž‚αž„αž‘αŸ†αž„αžαŸ’αž›αžΉαž˜
αž…αž˜αž“αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αž€αžšαžš αž·αŸ‡αž‚αž“αŸ‹αŸ‚αž€αž›αŸ†αž’αž–αžΈαžŸαŸ†

រ αž“αž·αž„

αž€αŸ‹αž’αž“αž€αžŸαž·αž€

αžŸαŸ‹αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž‡αž½αž™αžšαž½αž˜αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž€αžαŸ‹αž”αž“αžαž™αž€αŸ†αž αž»αžŸαž†αž‚αž„αž”αŸ‚αž“αžαž˜

αŸαž‘αŸ€αžαŸ”
αžŸαžΌαž˜αž’αžšαž‚αž» αžŽαž‘αž»αž€αž‡αž˜αž» αž“αž“αžΌαžœαž€αžšαžš αž·αŸ‡αž‚αž“αŸ‹αŸ‚αž€αž›αŸ†αž’αž”αŸ‚αž“αžαž˜αŸαž‘αŸ€αžαž–αžΈ αžŸαŸ†

αž€αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαž·αž€

αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹!

αž’αž“αž€αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„
αŸ’αžšαžŸαž»αžœ ថរ αž·αž‘αž’
ី
αŸαžŸαž…αž€αŸ’αžαŸ‚αžαŸ’αž›αž„αž’αŸ†αžŽαžšαž‚αž»αžŽ
ី
αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™
αž™αž€αž…αž·αžαŸ’αžαž‘αž»αž€

αž€αŸ‹αž–αž·αž“αž·αžαž™αž”αŸ‚αž“αžαž˜αŸ

αž’αžαž·αž”αžšαž˜αž“αžΌαžœαž€αŸ†αž αž»αžŸαž†αž‚αž„αŸ

αž™αŸ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž·αž„αžœ αž·αžŸαŸ’αžœαž€αžš αž—αž‚αŸ‘ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“

αž€ αž’αžΉαž„ αŸαž αž„ αž‡αž–αž·αŸαžŸαžŸ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž€αžαŸ‹αž”αž“αžαž™αž‡

αž™αž’αŸαž…αžαž“αŸ”

αŸαŸ’αžšαž€αž–αžΈαŸαž“αŸ‡

αŸαž“αž˜αž“αž€αžšαž™αž€αž…αž·αžαŸ’αžαž‘αž»αž€

αž”αŸ‚αž“αžαž˜αž–αžΈαžŸαŸ†

αž€αŸ‹ αŸ’αžšαž€αž»αž˜αž“αž·αžŸ αž·αžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž†αŸ†αž‘αžΈαž–αžΈαžšαžŸαž˜αŸ’αžšαž‚αž…αž·αžαŸ’αžαž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αž‚αžΊ េ
αž“

េ

រី

ម

αž€

រ αžΊαž“

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαŸ’αžšαžαž½αžαž–αž·αž“αž·αžαž™αŸ”

αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž€αžŸαž½αž„αž’αž”αŸ‹αžš αŸ† αž™αž»αžœαž‡αž“ αž“αž·αž„αž€αžΈ

αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αž

αž“

αž€ αŸαžŸαž„ αžŸαž»αž—αŸαŸ’αžšαž€αŸ’αž αž“αž·αž„

αž•αž„αŸ‚αžŠαžšαž˜αž»αž“αž“αžΉαž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αž‰αž“αŸαž‘αž±αž™αŸ
αžΌαž‡

វ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™αžœ αž·αž‘αž™

αž€αŸ‹

αž‡αŸ†αž“αž½αž™αžαžœ αž·αž€

αž€αŸ’αžšαž–αžΉαž‘αž’αž”αž»αžšαžŸ

αž˜αž€αž˜αž˜αžœ αž·αž’αžΈαŸ’αŸ αŸ‘αŸ‘

αž…αŸ’αžšαž€αž€αž˜αž–αž»αž‡ αž‚αžΊαž‡αžœ αž·αž—αž‚αž‘αž“αžŠαŸ αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹
αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž…αŸαž…αž‰αž‡αžšαžΌαž” αž„

αŸƒαž“αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‡

αž˜αž½αž™αŸ‚αž•αž“αž€αŸαž‘αŸ€αžαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž±αž™αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”
αŸαž‘αž”αž“αŸ”
αžšαžΌαž”αž—αž–

αž“αž·αž„αžαŸ’αž›αžΉαž˜

αžšαŸαžŸαž‘αžΎαžšαž‘αŸ†αž„αŸ’αžšαžŸαž»αž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžŠαž€αŸ’αžšαžŸαž„αŸ‹

αž“αž·αž„αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αž–αžΈ αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—

Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž“αž·αž–αž“αž’ Douglas
C. Giancoli αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–αž†αŸ†αŸ’αŸ αŸ αŸ© αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Physics for Scientists and Engineers
αž“
αžšαž”αžŸαŸ‹ Raymond A. Serway αž“αž·αž„ John W. Jewett αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–αŸαž›αžΎαž€αž‘αžΈ ៨ αž†αŸ†αŸ’αŸ αŸ‘αŸ αŸ” αŸαŸ’αžšαž€αž–αžΈ
αž“
αŸαž“αŸ‡ αž˜αž“αŸ‚αž•αž“αž€αžαŸ’αž›αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžŠαž€αŸ’αžšαžŸαž„αŸ‹ αž“αž·αž„αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αž–αžΈαŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— University Physics with
Modern Physics េ

αž™ Young H. D. αž“αž·αž„ Freeman R. A. αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Concepts of

Modern Physics αŸαž“αž†αŸ†αŸ’αŸ αŸ αŸ£ េ
αž“
αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸαž“αŸ‡
αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αžαž„αŸαž›αžΎαž€αžΈαŸ’αž
αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αŸƒαž•αž‘αž€αž»αž“αž„αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹
αž‡αžΈαžœαž€αž˜αž˜αŸαž›αžΎ

αž™ Arthur B.αŸ”

αžαŸ’αžœαžΈαžαž”αž·αžαž˜αž·αž“αž˜αž“αž€αžšαž’αž“αž» αž‰αžαž‡αž•αŸ’αž›αžΌαžœαž€αžš
αž‰

αž˜αž½αž™αž–αžΈαž’αž“αž€αž“αž·αž–αž“αž’

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαž‚αž“αŸ‹αŸ‚αžαž‡αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸαŸ’αžšαž€αž•αŸ’αž›αžΌαžœαž€αžš

αž€αž›αžœ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™αž—αžΌαž˜αž·αž“αž‘αž—αŸ†αž“αŸαž–αž‰

αž“ αŸƒαžŠαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž“αž·αž–αž“αž’αŸαžŠαžΎαž˜αŸ

αž“αž· αž„αž˜αž·αž“αž˜αž“αŸαž…αžαž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎ

αž™αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž±αž™αž”αŸ‰αŸ‡αž–αž›αŸ‹αžŠαž›αŸ‹αž€αž˜αž˜αžŸαž·αž‘αž’αž”αž‰αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž½αž€
αž‰

αž‚αžαŸ‹αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž’αž“αž€αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αžŸαžΌαž˜αŸ‚αžαŸ’αž›αž„αž’αŸ†αžŽαžšαž‚αž»αžŽ αž“αž·αž„αŸαž€αžαžŸαžšαŸαžŸαžΎαžš
αž™αŸ‰ αž„αž’αžŸαŸ‹αž–αžΈαž…αž·αžαŸ’αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡

αž“ αŸƒαžŠαž™αŸ‰ αž„αžœ αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ”
αž’αž“αž€αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„
αŸ’αžšαžŸαž»αžœ ថរ αž·αž‘αž’
ី
αž˜αžαž·αž€
i

αžšαž˜αž—αž€αž
αŸαžŸαž…αž€αŸ’αžαžΈαŸ‚αžαŸ’αž›αž„αž’αŸ†αžŽαžšαž‚αž»αžŽ

ii

αž˜αžαž·αž€

iii

αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ៑ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
៑.៑ αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“

3

៑.៣ αž§αž”αž’αžšαžŽαŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
៍
αŸ’αž

9

៑.្ αž–αž·αŸ

5

αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Michelson-Morley

៑.ៀ αž—αž–αžŠαŸ†

αž›αž‚
αž“

10
12

៑.αŸ₯ αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„ Twin Paradox

18

៑.៦ αž€αžšαžšαž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„

19

៑.៧ αž›αŸ†αž -αŸαž–αž› αž”αž½αž“αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž
៑.៨ αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‘αžΌαžš αŸ‰αž„αŸ‹

20

៑.៑០ αŸαž›αž” αž“αžŠαŸαŸαž›αžΏαž“αž”αŸ† αž•αž»αž

29

27

៑.៩ αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”

30

៑.៑៑ αž˜αŸ‰ ស αž“αž·αž„αžαž˜αž–αž›

36

៑.៑្ αž•αž› Doppler
៑.៑៣ αžαž˜αž–αž›αŸαž’αŸ€αž” αž“αž·αž„αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”
៑. ៑ៀ αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸ

44

αŸ’αž
៑.៑៦ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‘αžΌαŸαž‘αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–

51

αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“
αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž“αž·αžŸ αž·αžαž αŸ’αžœαžΉαž€

αžαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ

αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„

αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ្ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αž…αžŸαŸ‹ αž“αž·αž„αž‚αŸ†αžš αžΌαŸƒαž“
ី αŸ’αž

្.្ αžŸαž˜αž˜αžαž·αž€αž˜αž˜αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αžšαž”αžŸαŸ‹ Planck αž“αž·αž„αž”αž“ αž™αž’αž„αž‚αž’αžαž» េខ
ម
្.៣ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž•αžΌαžαž»αž„αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž“αž·αž„αž•αž›αž•αžΌαžαžΌαž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈ
αŸ’αž
្.ៀ αžαž˜αž–αž› αž˜αŸ‰ ស αž“αž· αž„αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸƒαž“αž•αžΌ αžαž»αž„
្.αŸ₯ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊαž‡αž’αŸ’αžœαžΈ?
αŸ’αž αž€αŸ†αžšαžŸαž˜αžΈ X

្.៧ αž•αž› Compton
្.៨ αž’αž“αŸ’αžαžšαž€αž˜αž˜αž•αžΌαžαž»αž„ αž“αž·αž„αž•αž›αž·αžαž€αž˜αž˜αž‚αžΌ

54

តូម

្.៑ αžšαž›αž€αŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌαž˜αŸ‰αŸαž‰αž‘αž·αž…

្.៦ αž”

41
42

៑.៑αŸ₯ αž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈ αž“αž·αž„αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž…

αž›αŸ†

40

62
68
77
83
85
85
89
95
iv

Β 

្.៩ αž•αžΌαžαž»αž„ αž“αž·αž„αž‘αŸ†αž“αž‰

101

្.៑០ αž‘αŸ’αžœαž·αž€αž—αž–αž•αž„αŸ‹ -αžšαž›αž€ αž“αž·αž„αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž”αŸ†αŸαž–αž‰αž‚
៍
αž“

106

្.៑៑ αž’αž˜αž˜αž‡αžαž·αžšαž›αž€αŸƒαž“αžšαžΌαž”αž’αžαž»

107

្.៑្ αž˜αžΈαŸ’αžšαž€αžΌαž‘αžŸ αž“αŸαŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαž»αž„

110

្.៑៣ αž‚αŸ†αžšαž…αžŸαŸ‹αŸƒαž“
ូ

111

្.៑ៀ αžŸαž”αž»αž·αž…
្.៑αŸ₯

តូម

αžαžΌαž˜αŸ– αž‚αž“αŸ’αž›αžΉαŸ‡αŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αžš
αž–

αž‚ αž›αŸ‹αžšαž…αž“αžŸαž˜αž–αŸαž“

តូម

113
116

αžαžΌαž˜αžšαž”αžŸαŸ‹ Bohr

αŸ‰αžΌ
្.៑៦ αž“αžΈαžœαžαž˜αž–αž› αž“αž·αž„αžŸαž”αž»αž·αž…

118

្.៑៧ αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαŸ’αžšαžαžΌαžœαž‚
៍
αž“

122

្.៑៨ αž…αž›αž“αž“αž»αž™αŸαž€αŸ’αž›αŸ‚αž’αŸŠ

125

្.៑៩ αŸαž—αž…
αž‰

127

αžαžΌαž˜αž·αž…

129

αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“
αž›αŸ†

αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€
αŸ’αžœ

αžαŸ‹αŸ

132

αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„

αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ៣ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…
140

៣.៑ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αŸˆ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαžαžΈαž˜αž˜αž½αž™
αŸ’αž
៣.្ αž’αž“αž»αž‚αž˜αž“αŸαžšαž›αž€ αž“αž·αž„αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αžšαž”αžŸαŸ‹
៣.៣ αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž’αŸ†αž–αžΈαž—αž–αž˜αž·αž“αž‡αž€αŸ‹
៍

αž“αž· αž„αž–αž·αŸ

αž’αž“αŸ αžšαž„αŸ’αžœαŸ‡αž–αžΈαžš

αž€αŸ‹αžšαž”αžŸαŸ‹ Heisenberg

៣.ៀ αž€αžšαž‡αŸ†αž–αž€αŸ‹αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αŸ‚αž”αž”αž‘αžŸ αž“αžœ αž·αž‡ αŸ’αžšαž”αžΌαž”αž”αŸŠαžΈαž›αžΈαŸαž αž‘αž›αŸ‹αž“αžΉαž„αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž“αž·αž™αž˜
αž‡

141
147
155

៣.αŸ₯ αžŸαž˜αžΈαž€αžš SchrΓΆdinger αŸƒαž“αž˜αž½αž™αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž -αž‘αŸ†αžšαž„αŸ‹αž―αž€ αž‡αž™αŸαž–αž›

156

៣.៦ αžŸαž˜αžΈαž€αžš SchrΓΆdinger αŸ‚αžŠαž›

159

αŸ’αžšαžŸαŸαž™αŸαž–αž›

៣.៧ αž•αž„αŸ‹αŸαžŸαžš ី αžšαž›αž€αž”αŸ’αž›αž„αŸ‹ αž“αž·αž„αž€αž‰αž”αŸ‹αžšαž›αž€
αž‡

163

៣.៨ αž•αž„αŸ‹αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž’αžŽαž„αž”αŸ‰αžΌαžαž„αŸ‹αŸ‚αžŸαž™αž›αž€αŸαžšαž‡αŸ†αŸ αž’αž“αž“αŸ’αž
αžΌαŸ’αž

166

៣.៑០ αž€

178

៣.៩ αž’αžŽαž„αž”αŸ‰αžΌαžαž„αŸ‹αŸ‚αžŸαž™αž›αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹
αžΌαŸ’αž

174

αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“

184

αž›αŸ†

αž›αŸ‹αžšαž”αŸ†αž„

αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€
αŸ’αžœ

αžαŸ‹αŸ

αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ៀ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αŸƒαž“

តូម

ៀ.៑ αž‘αžŸ αž“αŸˆαŸ‚αž”αž”αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αžšαž”αžŸαŸ‹
ៀ.្

ៀ.αŸ₯

តូម

αžαžΌαž˜αž’αž»αžΈαŸ’αžšαžŠαžΌαŸ‚αžŸαž“αŸ– αžŸαž˜αžΈαž€αžš SchrΓΆdinger αž“αž·αž„αž…αŸ†αž“αž½αž“αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…
តូម

192
194

αžαžΌαž˜αž’αž»αžΈαŸ’αžšαžŠαžΌαŸ‚αžŸαž“

199

αŸ†αž‰αŸ† αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž”αžŠαž·αŸαžŸαž’αž“αŸ
៍
ុ

205

ៀ.៣ αž’αž“αž»αž‚αž˜αž“αŸαžšαž›αž€
ៀ.ៀ

186

αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„

αž„αžαž½αž”αŸƒαž“αž’αžαž»αž‚αžΈαž˜αžΈ

208
vΒ 
Β 

ៀ.៦ αžŸαž”αž»αž·αž…αž€αŸ†αžšαžŸαž˜αžΈ X αž“αž·αž„αŸαž›αž

តូ αž˜αž·αž…

212

ៀ.៧ αž˜αŸ‰αžΌαž˜αŸ‰αž„αŸ‹αžŒαžΈαž”αŸ‰αžΌαž›αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž˜αŸ‰αžΌαž˜αŸ‰αž„αŸ‹αžŸαž»αžΈαŸαž“αž‘αž·αž…αžŸαžšαž»αž”

217

ៀ.៨ Fluorescence αž“αž·αž„ Photorescence

221

ៀ.៩ αŸ’αžšαž”αž—αž–

222

αŸ‚αžŸαŸŠ

ៀ.៑០ αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαžšαžΌαž”αž—αž–αž”αžΈαžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž (Holography)

228

αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“

229

αž›αŸ†

αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€
αŸ’αžœ

αžαŸ‹αŸ

αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„

232

αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ αŸ₯ αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž› αž“αž·αž„αž’αž„αž‚αž’αžαž»αžš αžΉαž„
αŸ₯.៑ αžŸαž˜αž–αŸαž“αž’αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž›

238

αŸ₯.្ αžŠαž™αŸ’αžšαž€αž˜αžαž˜αž–αž›αž”αŸ‰αžΌαžαž„αŸ‹αŸ‚αžŸαž™αž›αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž›

244

αŸ₯.៣ αžŸαž˜αž–αŸαž“αž’ (van der Waals) េខ αž™

248

αŸ₯.ៀ αžŸαž”αž»αž·αž…αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž›

253

αŸ₯.αŸ₯ αžŸαž˜αž–αŸαž“αž’αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž’αž„αž‚αž’αžαž»αžš αžΉαž„

264

αŸ₯.៦ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαž»αž„αŸαžŸαžš αžΈαŸƒαž“αŸ
αŸ’αž

ហៈ αžαž˜αž–αž› Fermi

267

αŸ₯.៧ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž”αž„αŸ‹αŸƒαž“αž’αž„αž‚αž’αžαž»αžš αžΉαž„
αŸ’αž

275

αŸ₯.៨ αž’αž„αž‚αž’αžαž»αž–αž€αŸ‹ αž€

279

αŸ’αž αž›αž…αž˜αŸ’αž›αž„ αž“αž·αž„αž›αž”αž™

αŸ₯.៩ αžŒαžΈαž™αŸ‰αžΌαžαž’αž„αž‚αž’αžαž» αž–αž€αŸ‹αž€

αŸ’αž αž›αž…αž˜αŸ’αž›αž„

282

αŸ₯.៑០ αŸ’αžšαžαž„αŸ‹ សុីស័រ αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αž‚αŸ’αžœαžΈαž”αž‰αž›
αž‘
αžΌαž…

286

αž›αŸ†

292

αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“

αž―αž€

αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€
αŸ’αžœ
αžšαŸαž™αž„

αžαŸ‹αŸ

αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„

289

301
αž‡αž–αžΌ
αž‡αŸ† αž€ ៑

αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”
αž”αž—αž–
The Re
elativity
αŸαž‚
αž‚αž›αž”αŸ†αžŽαž„
αž‡αŸ†αž–αžΌαž€αŸ‘ αž˜αž“αŸαž‚αž›αž”αŸ†αžŽαž„
αž„αŸ

αž™αž“αž·αžŸ αž·αžαž™αž›αŸ‹αžŠαžΉαž„αž’αŸ†αž–αžΈαžαžΉαŸ’αž›αž˜

រមួ
រ αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αžŠαžΌ αž…αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜
αž˜αŸ–

αŸαž’αŸ€αž”αž—
αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€ αŸαž›-αž‰αžΌαžαž“
αž€αž›αžΈ
តុ
αž–αž·αŸ

αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ M
Michelson-M
Morley

αž§αž”αž’
αž’αžšαžŽαž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαŸ’αžαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
៍
αž—αž–αžŠαŸ†
αžŠαŸ†

αž›αž‚
αž“

αž€αžšαžšαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„
αžΈαž€
αž„αž”αžšαž˜αžαž· ឬម αž•αž»αž‘αž™αž“αžΉαž„αž˜αžαž·αž’αž˜αž˜
មតិ
ម
αž€αžšαžšαž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„
ម

ិម
αž›αŸ†αž -αŸαž–αž› αž”αž½αž“αžœαž˜αŸ’αžšαž
αŸ‰αž„αŸ‹
αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚
αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‘αžΌαžšαž„ (Lorentz)
αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”
αŸαž›αž” αž“αžŠαŸαŸαž›αžΏαž“αž”αŸ†αž•αž»αž
αž˜αŸ‰ ស αž“αž·αž„αžαž˜αž–αž› (
αž›

)

αž€αžšαžšαž€αž·αž› Doppler αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž“αž·αž„ αŸαž‘αž„
αŸ†αž€αž·
αž„αžŸαŸ†
αžαž˜αž–
αž–αž›αŸαž’αŸ€αž” αž“αž·αž„ αž·αž˜αžŽαž…
αž„αž”αžš
αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”
αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—
αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸ
αž’αž‚αž‚αž·αžŸ αž“αž·αž„αž˜αŸ‰ αŸαž‰ αž…
αžŸαž“αžΈ
αž‰αž‘αž·
αž…αŸ†

αž”αŸ‹

αŸ’αž αŸ€αž”αž—αž–αž‘αžΌαŸαž‘
αžšαž˜αž˜αžŽαž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€
៍

αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸƒαž“αŸαž’
αŸ’αž
αž’αŸ€αž”αž—αž– αž‚αž“αž’αŸ’αžœαžΈ
ម αž’αŸ’αžœ
αž…αŸ†αž“αž½αž“

αž…αŸ

αž…αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž›
αŸ’αž›
αž›αžΏαž“αž‡αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž”αž“αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αžαŸ’αžœαžΈαŸαž”αžΎαž”αž…αž…αž»αž” αž˜αž“αž™αž“
αž”αž”αž“αž“

αŸ‡αžŠαž›αŸ‹αŸαž›αž” αž“ αŸ‘αŸ αž‚αžΈαž‘αžΌαŸ‚αž˜αŸ‰αŸ’αžšαžαž€αž“αž»αž„αž˜αž½αž™αžœ αž·αž“αž‘αžΈαž™αŸ‰ αž„
αž€αž“
αž™

αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ”

αž€αŸαŸ

αž™

αžœαž€αžŸαž˜αž½αž™

αŸαž“αŸ‚αžαž‡αŸ
αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™αžαžΌαž…αŸαž”αžΎαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„
αž…
2

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž’αŸ’αžœαžΈαž‡αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž”?
αž˜αž·αž“αžαž»αžŸαž–αžΈαžœ αž·αž‘αž™

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαžŠαŸαŸƒαž‘αŸαž‘ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αŸ‚αž•αŸ’αž’αž€αŸαž›αžΎαž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαŸ

αŸαž‚αž›αž”αŸ†αžŽαž„αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹ αŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‚αžΊ αžšαž€αŸ

αž€αžš αžŸαŸ‹αž”αžš αž·αž˜αžŽαžšαžΌαž”αž˜αž½αž™αŸ”
αž“αžΌαžœαž”

αŸ’αž αž…αž”αž”αŸ‹αŸ’αžšαž‚αžΉαŸ‡αž‘αŸ†αž„

αž’ αž“αž·αž„

αž™αŸαžƒαžΎαž‰αž’αžŸαŸ‹

αž™αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹αŸ’αžšαž‚αž„αŸαž›αžΎ αž›αŸ‹αž”αžαž» αž—αžΌαžαž’αž˜αž˜αž‡αžαž· αž€αž»αž“αž„αŸαž‚αž›αž”αŸ† αžŽαž„

αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αŸ‚αžŠαž›
αŸ’αž
αž–αž·αŸ

αž™αž€αžšαž–αž·αŸ

αž’αž“αŸαž“αŸαž–αž›αž’αž“αž‚αžαŸ”

αž…αž–αž™αž€αžšαž›αž‘αž’αž•αž›αŸƒαž“

αŸαž‚αž’αž”αŸ‹αž”αž“αŸ’αžšαž”αž‘αŸ‡αŸαžƒαžΎαž‰αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αŸαž›αžΎαž€
αŸ’αž›

αžŸαŸ‹αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž

αž˜αž½αž™αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž›αž€αžαžαžŽαž–αž· αŸαžŸαžŸαž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“ αŸαž αžΎαž™αž˜αž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“
αŸ’αžŒ
αŸ’αž
αž›αž€αžαžŽαŸˆαž‘αžΌαŸαž‘αž‡αž„

αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž‡αŸ†αž“αž½αžŸαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž»αž“αŸαž“αŸ‡αŸ”
αŸ’αž

αž…αž”αž”αŸ‹ αŸƒαž“αž…αž›αž“αŸ‚αžŠαž›αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αŸ
សតវត រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ§
αž’αž˜αž˜

αŸ”

αž’αž„αž‚αž’αžαž»

αž™αŸ

αž€

Isaac

Newton

αž§αž‘αž αžšαžŽ
៍

(៑៦ៀ្-៑៧្៧)

αŸαž“

αž–αž·αž–αžŽαž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž’αŸ†αž–αžΈαž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž„αž‚αž’αžαž» αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž›αž” αž“
៌

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž

Newton

αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αž˜αž·αž“

αž¬αž—αž‚αž›αŸ’αž’αž·αžαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž›αž” αž“αŸ’αžšαž”

αž…αž™αž€αŸαž‘αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹

αž€αŸ‹αŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž”αž“αŸαž‘αŸ”

αž•αž‘αž»αž™
αŸαž‘αžœ αž·αž‰ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸ (Special Relativity) αŸ‚αžŠαž› Albert Einstein (αŸ‘αŸ¨αŸ§αŸ©αŸ’αž
៑៩αŸ₯αŸ₯) αž”αž“αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž“αŸαžŠαžΎαž˜αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ© αž•αŸ’αžαž›αŸ‹αž›αž‘αž’αž•αž›αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž‘αŸ†αž„αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž€αžšαžŸαž·αž€
αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž„αž‚αž’αžαž» αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“

αŸαž›αž” αž“αž™αžΊαž

αž“αž·αž„αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αž›αž“αž—αž‚αž›αŸ’αž’αž·αžαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“

αŸαž›αž” αž“αžŸαžΉαž„αŸ‚αžαŸαžŸαž˜αžΎαž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž”αž“αŸ”
αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž”αž» αžŽαŸ‚αžŠαž›αž—

αž’αž„αŸ‹αŸαž‚αŸ’αž›αžŸαŸ

ថ β€œClassical Physics” αž“αž·αž„αŸ‚αžŠαž›αžŸαŸ†αŸ

αŸαž›αžΎαžšαž”αžœ αž·αž‘αž™αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž˜αž»αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ  αž‚αžΊ αž”αŸ‹ αž”αž‰αž›αž‘αŸ†αž„αž”
ូ
αž“
αžΌαž…
αž…αž”αž”αŸ‹ αž“αž·αž„αž–αž· េ

αž’αž“αŸαž€αž»αž“αž„αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž”αž» ណ αŸ‚αž‘αž˜αŸ‰αžΌαžŒαžΈ

αžŸαž€ αž‡αžαž˜αžΈαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™

αž˜αž’αž˜αž˜

αŸ’αž αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž αŸαž‚αž›αž‚αŸ†αž“αž·αž

αž˜αž·αž… αž“αž·αž„αŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌαž˜αŸ‰αŸαž‰αž‘αž·αž… αŸ”

αž˜αž“αž’αžαžαž“αŸαž™αžŸαŸ†αŸ

αŸαž›αžΎ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αŸ‚αžŠαž›

αž”αž“αž…αž”αŸ‹ αŸαž•αŸ’αžαžΎαž˜αŸαž“αž…αž»αž„αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ©αŸ” αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž”αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αŸ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αŸ‚αžαž˜αž“
αž‚αŸ†αŸαž αžΎαž‰αžαž˜αžΈαŸ—

αŸƒαž“αž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αž˜αž·αž“

αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž–αž“αž™αž›αŸ‹αŸ

αž™αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž

αž¬αž…αž”αž”αŸ‹

αŸαž• αž„αŸ—αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž”αž» αžŽαŸ” αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαž”αž“αžαž˜αžΈαžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αž”αŸ†αž•αž»αžαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎ αž”
αŸαž“αžŸαž˜αŸαž™αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αž“αž·αž„αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž… (Quantum Mechanics)αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž
αžΈαŸ’αž
αž‚αž½αžšαž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž”αŸαž€αž”αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αž€αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŠαžΌαž…αž‡αŸ– αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
αŸ’αž
αŸ’αž
αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž… αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™

αžαžΌαž˜αž·αž… αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž“αž»αž™αŸαž€αŸ’αž›αŸ‚αž’αŸŠ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž’αž„αž‚αž’αžαž» រ αžΉαž„αž‡αŸαžŠαžΎαž˜αŸ”

αŸαž“αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ₯ αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžœ αŸαž™αŸαž€αž˜αž„αž˜αž“
αž“
αž”αž“αž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈαžšαž„αžŸαŸ‹αŸƒαž“αŸαž–αž›
αŸ’αž 
αŸ’αžœ

αž™αž» αŸ’αŸ¦αž†αŸ†αž˜αž€αŸ‹αŸαžˆαŸ‡ Albert Einstein
αž“ αž“
ម

αž“αž·αž„αž›αŸ†αž αŸ‚αžŠαž›αžšαž„αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸ

αž“αž·αž„αžœαžαžαž»αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αžαŸ”
αž“αž·αž„αžαž˜αž–αž› αž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈαž“αž·αž„αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž…

αž™αž…αž›αž“αžš αž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž• αžšαž—αž”αŸ‹αž›αŸ†αž αž“αž·αž„αŸαž–αž›
αž‡
αŸ‚αžŠαž›αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αžŸαž»αž‘αž’αžŸαžΉαž„αž˜αž“

αžšαžΌαž”αž’αžαž»

αžšαŸˆαŸ’αžšαž”αŸαž™αž‡αž“αŸαžŠαž›αŸ‹

αž€αžšαž™αž›αŸ‹αžŠαžΉαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αŸαž‘αŸαž›αžΎαž…αŸ’αžšαž€ αž‘αžšαžΌαž” (physical universe)αŸ”
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

៑.៑ αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“ (GALILEAN-NEWTONIAN RELATIVITY)

αž…αž›αž“αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αž‚αžΊαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆ

αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ”
αž“

αŸ’αžšαžŸαŸαž™αŸ” αŸαž›αž” αž“αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αŸαžŸαžš αžΈαž‚αžΊαžŠαžΌαž…

αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Einstein αžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαžαŸαžαžΎαŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž˜αž½αž™
αŸ’αž
៍
αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…

αž‡αž–αž·αŸαžŸαžŸαŸαžαžΎαŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™

αŸαž• αž„αž‚αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…αŸ”
αž“

αŸ’αžšαž”αž’αž“αž”αž‘αŸαž“αŸ‡

αž¬αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž˜αž½αž™αž–αžΈαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„
៍
ុ

αž˜αž€αžšαž–αž·αžαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžŸαž·αž€ αžšαž½αž…αŸαž αžΎαž™αŸ

αž™

αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‰αžΌαžαž»αž“αŸ”
αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αž αž“αž·αž„ αžŸαŸ‹αž–αžΈαžαŸ†αžšαž™
αŸ’αž
៍
ុ
αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› (inertial reference frame) αŸ‚αžŠαž›αž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž˜αž½ αž™αŸ‚αžŠαž›αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αžΈαž˜αž½αž™
ុ
αž‰αžΌαžαž»αž“

αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ”
αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸˆ
ុ
αž‡αž”αž‹αž˜αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž™αž›αŸ‹αŸ

αž˜αž½αž™αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“

αž™αž”αž“αž…αž”αžŸαŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαž…αž›αž“αžŸαž·αž“αŸ” αž€αž›

αž‚αžΊαŸαž™αžΎαž„αž˜αž“αž“αŸαž™αžαž‘αžΈ

αŸ†αž„αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉ αž„αžœαžαžαž»αŸαž• αž„αŸαž‘αŸ€αžαž€αŸ†αž–αž»αž„

αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αŸ” αž§αž‘αž αžšαžŽ αž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž™αž“αŸ’αžαŸ
៍
ើ
αŸ’αž›
αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž–αŸ‡
αŸ’αž›

αŸαž™αžΎαž„αžαžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈ

αž‘αž·αžαž™ αŸ’αžšαž–αŸ‡

αŸ‡ αž™αž“αŸ’αžαŸ

αŸ‡αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”
αŸ’αž›

αž‘αž·αžαž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž…αŸ’αžšαž€ αž‘αŸƒαž“
αŸ’αž›

αž–αž–αž½αž€αž αŸ’αžœαžΌαž„αž•αž™αž‡αŸαžŠαžΎαž˜αŸ” αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŽαž“αžΈαž˜αž½αž™αŸ— αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž‡αŸ‚αž•αž“αž€αž˜αž½αž™αŸƒαž“αž€αžšαž–αž·αž–αžŽαž“αž’αŸ†αž–αžΈ
αž€
ី
ុ
៌
αž…αž›αž“αŸ” αž€αž›
αŸαž‚αžαžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈαž˜αž½αž™αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…αž”αž“ αž‚αžΊαŸαž‚αŸ‚αžαž„αž”αž„αž€αž”αŸ‹αž“αžΌαžœ
αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž–αž·αŸαžŸαžŸ
ុ

αž˜αž½αž™αž€αž“αž»αž„αŸαž“αŸ‡αž‡αž“αž·αž…αž…αŸ”

αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αž€αŸ αžŠαžΌαž…αž‡αž€αžšαžŸαž·αž€ αŸ‚αž•αž“αž€αž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαžš αŸαž™αžΎαž„
αž“αžΉαž„αŸαžƒαžΎαž‰αž˜αž“αž€αžšαŸαŸ’αžšαž”αžΎαž–αž€αž™αžαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› αŸ‚αžŠαž›αž—
ុ
αž’αž„αŸ‹αŸαž‚αŸ’αž›αžŸαŸ
ថ inertial
frame of reference ឬ inertial reference frameαŸ” αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› αž€αž“αž»αž„αž”αžš αž·αž”αž‘αŸαž“αŸ‡ αž‡
ុ
ិ
αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž· αž“αž˜αž“αžœαž»αž…αž‘αŸαžšαžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡ αž¬αžαžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αŸαžŸαž˜αžΎαžŸαžΌαž“αž™1 αŸ” αŸαž›αžΎαžŸαž–αžΈαŸαž“αŸ‡ αžαŸ†αžšαž™
ុ
ុ
αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› αž‚αžΊαž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸαž“αŸ‡αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αžΈαž˜αž½αž™αž‰αžΌαžαž»αž“αŸƒαž“αž…αž›αž“αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“
ុ
αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ” αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸ‚αžŠαž›αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
ុ
αŸ’αž›

ិ
αž™αžœαž»αž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“αŸαžαžšαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‚αžΊ
ុ

αž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αŸ‚αžŠαžšαŸ” αž‚αž½αžšαž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž αž–αž»αŸ†αž˜αž“αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„
ុ
ុ

αž€αž›

αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›

αž…αŸαŸ’αžšαž”αžΎαž”αž“αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹ αž›αž€αžαžαžŽαŸαž‘αŸ”
αŸ’αžŒ
αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸˆ
αž’αž˜αž˜

αŸαž‚αŸ‚αžαž„αžŸαž½αžšαž αŸαžαžΎαŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ
៍

αž€

αž‚ αž›αžΈαŸαž›

αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αž

Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β 
1

αŸ‚αž•αŸ’αž’αž€αŸαž›αžΎαŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Concepts of Modern Physics αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž’αž“αž€αž“αž–αž“αž’αŸαžˆαŸ‡ Arthur Beiser αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž—αŸαž›αžΎαž€αž‘αŸ¦ េ
ម
ិ
ី

McGraw-Hill αŸαž“αž†αŸ’αŸ αŸ αŸ£ αž“αž·αž„αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž—
αž“αŸ†

αŸαž‘αž„αžœαž‰αŸαž“αž†αŸ’αŸ αŸ αŸ¨ αŸαž“αž₯
αž“αŸ†
ើ ិ

αž™αŸ αž„αž–αž»αž˜αž—αŸαžˆαŸ‡ Tata
ម

αŸ’αžŒ αŸ”

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

3
4

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž”αž“αŸ‚αžŠαžšαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈ αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž“αž·αž„αž’αž»αž”αž‘αž· αž…αž¬αž™αŸ‰ αž„
αž”αž„αž‰αž
αŸ’αž 

β€œαŸαž‘β€αŸ”

Maxwell

αž’αž”αŸ‹αž”αž“αž”αž„αž‰αž
αŸ’αž›
αŸ’αž 

? αž›αž‘αž’αž•αž›αž–αž·αŸ

αž’αž“αŸ αž…αž„αŸ’αž’αž»αž›

αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αž‚αžΊ

3

αŸ” αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αŸαž“αž’αŸ†αž‘αž»αž„αž…αž»αž„αž‘αžŸαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ¨ αŸƒαž“αŸ’αžšαž‚αžΉαŸ‡αžŸαž€ αž‡ αž”αž“αž‚αž·αžαžαžšαž›αž€

10 m. s

αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž˜αž½αž™αŸ
αŸ’αž›

c

αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊ
αž“αžΉαž„αž›αŸ†αž 

ថ

αŸαž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαŸαž–αž›

αž€αžŸαž”αŸ‰αž»αŸ

αž€αžŸ

(ether)

αŸαž αžΎαž™αŸαž›αž” αž“αžŠαŸ†

αž›

αŸ‚αžŠαž› αžŸαžαž·αžαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αž–αž·αŸαžŸαžŸαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”
ុ

αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ”

αžŸαž˜αžΈαž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹
αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž

αž‚ αž›αžΈαŸαž›αž’αž”αŸ‹αž”αž“αŸαž‚
αŸ’αž›

αž…αŸ’αžšαž‚αž”αžŠαžŽαž”αŸ‹αž€αžšαž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡ αž›αŸ‹αžαŸ†αžšαž™
αŸ’αž
ុ

αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αžœαž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“
ុិ
αžšαžΌαž”αŸ‘.៑ αžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈαž€αŸαŸ

αž†αŸ†αŸ‘αŸ¨αŸ αŸ  αž€αžšαž–αž·αŸ
αž“

αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž˜αŸ‰ ស

αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αžαž˜αž“αž…αž›αž“αŸ

αž›αž€αž“αž»αž„αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“
αž…αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αžαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆ

αž˜αž½αž™αŸαž“αž‘αžΈαž–αž·αŸ

αž™αŸαž›αž” αž“αž‘αž”

វ αž·αž‘αž™

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž”αž“αžŸαŸ†αŸαžšαž…αž…αž·αžαŸ’αžαŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž‡αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„
ុ

αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αž»αž„αž›αŸ†αž αž˜αž“αŸαž›αŸ’αž’ αž„αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸ
αž“
αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™ αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„ αž€αžŸ
αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹

αžŠαŸ‚αžŠαž›)αŸ”

αž™αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αžˆαž“αžŠαž›αŸ‹αž€αžšαžŸαž“αž˜αžαžαž˜αžΈαŸαž‘αŸ€αžαž

cΒ±v αŸ”

αž™ αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›

αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ

αž›αŸ

αž™

(αžšαž αžΌαžαž˜αž€αžŠαž›αŸ‹αŸαž–αž›αŸαŸ’αžšαž€αž™αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸαž‚αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αž

αž›αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αž˜αž“αž€αžš αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉ αž„
αž€αžŸαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž…αž›αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ‚αžŠαž› αž˜αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸαž“αŸ‡ αž‚αžΊ αž˜αž·αž“αž˜αž“αžαž»αžŸαž’αŸ’αžœαžΈαž“αžΉαž„

αž§αž‘αž αžšαžŽαŸƒαž“αžšαžΌαž”αŸ‘.αŸ’αŸαž‘αŸ” េ
៍
v αž‡αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹

αŸαž“αŸαž–αž›

αž’αž˜αž·αž“αž‘αž“αŸ‹

αŸαž‘αŸ” αž›αž»αŸ‡αž”αž“αž”αŸ‹αž–αžΈαž†αŸ†αŸ‘αŸ¨αŸ¨αŸ  αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αž˜αž€ αž’αž“αž€
αž‘
αž“

αŸ‚αžŠαž›αŸαž αžαž»αž€αžšαžŽαŸαž“αŸ‡αž“αŸ†αŸ
៍

αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž“αŸ‚αž

αž’αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž™αŸ‰ αž„

αž‡αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‡αž“αž·αž…αž…αŸ”

αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαž˜αž½αž™
αŸ’αž›

αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž›αŸ†αž αŸ” αŸαž“αž˜αž»αž“

αž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž˜αž“αž…αž›αž“

αž€αžŸαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ

αž›αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαŸ

αž”αŸ’αžšαž‰αžŸαž˜αž€αžœ αž·αž‰αŸ”
αž…

αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž€αžŸ

αžαž»αžŸαž–αžΈ αŸαž“αŸ‡

αž˜αž‘αž·αžŸαŸ

αž–αž·αŸαžŸαžŸαž˜αž½αž™ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎ

αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αžαž·αž”αžšαž˜
αž“αž·αž„αžαŸ†αŸƒαž›αž’αž”αž”αž”αžšαž˜

αž€αž›

αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž›

c+v

c βˆ’ v αž€αž›

αž›

αž˜αž‘αž· αžŸαž˜αž½αž™αŸ‚αž€αž„αž“αžΉαž„

αž€αžŸ

αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› (c 2 βˆ’ v 2 )1/ 2 αŸ” αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž„αž™αž™αž›αŸ‹ αž…αžΌαžšαŸαž™αžΎαž„αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž˜αžΎαž›αžšαžΌαž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸαž“αŸ‡αŸ”

αžšαžΌαž”αŸ‘.្ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αžšαž“αŸ’αž
αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž‚αžΊ (a)
េ

αžšαž”αžŸαŸ‹

αž€αžŸαž‚αžΊ

c + v αž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊ
ី

αž›αŸ’αžšαžŸαž”αž‡αž˜αž½αž™αž‘αž·αžŸαŸ

αž€αžŸ αŸαž‚αž”αž“αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›

αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž‘αž·αžŸ αŸ‚αž€αž„αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαžšαž”αžŸαŸ‹

v αŸαž αžΎαž™αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊ c
cβˆ’v

αž“αž·αž„ (c)

αžšαž”αžŸαŸ‹

αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž€αžŸ (b) αž€αž›

αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› (c

2

αž›αž€αž“αž»αž„ αž€αžŸαŸαž’αŸ€αž”
αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž›αž•αž‘αž»αž™αž–αžΈαž‘αž·αžŸ

βˆ’ v 2 )1/ 2 αž€αž›

αž›

αž˜αž‘αž·αžŸαŸ

αž€αžŸαŸ”
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ

αž™αŸαž™αžΎαž„αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž„αž™αž™αž›αŸ‹αŸ‚αžαž˜αŸαž‘αŸ€αž

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž…αžΌαžšαžŸαŸαž„αž€αžαž–αž·αŸ

αž’αž“αŸαž˜αž½αž™αžŠαžΌαž…αž€αž“αž»αž„

αžšαžΌαž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ”

αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž–αž·αŸ
αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡ αž”αž»αžšαžŸαž˜αž€αŸ‹αž€αž“αŸ‹ αŸ’αžšαž”αž—αž–αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜αž½αž™αž”αž‰αŸ†αž„αŸαž‘αž˜αž»αžαŸ”
αž“
αž…
αž”αž»αžšαžŸαŸαž“αŸ‡αž€αŸ†αž–αž»αž„αž‡αž·αŸ‡αž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αŸαž αžΎαž™αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αŸαž“αŸ‡αž€αŸαž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž†αŸ‡αŸαž‘αžαž„
αŸ’αž›
αž–
αŸ’αž αŸ†αŸ

αž™αŸαž›αž” αž“

αž˜αž½αž™αŸ”

αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž› αž€αž›

ថ αž“αž—αž–αžŠαžΌ αž…αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”

αŸαž“αŸ‡ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ† αž–αž»αž„αžˆαžšαŸαž“αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ (αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ ) αž“αžΉ αž„αŸαž˜αžΎαž›
ុ
αŸαžƒαžΎαž‰αžαž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘αžαž„ αŸ’αž αŸ†αŸ αž™αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αžαŸ† αŸƒαž›αŸαžŸαž˜αžΎ
αŸ’αž›
αŸ”

αžšαžΌαž”αŸ‘.៣

αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αž‰αž“αŸαž…αž‰αŸ
αžΌαž‡

αž€αž›αžΈαŸαž› αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›

αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αŸˆ

αž™αž˜αž“αž»αžŸ αž˜αž€αŸ‹αž€αž»αž“αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ”
αž“
αŸ’αž›

αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹

c + v αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαŸ’αžšαž€αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αŸαž“αŸ‡αŸ”

αž€αžšαžŸαž“αž˜αžαž˜αž½ αž™αŸαž“αŸ‡

αž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›αŸ’αž 

αž‰αžΌαžαž»αž“αŸ” αŸαž™αžΎαž„αž‚αž½αžšαž–αž·αž“αž·αžαž™αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“
αž…
αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αŸ† αž‡αž„
αŸ‚αžŠαž›αŸαŸ’αžšαž€αž™αž˜αž€αŸαž‘αŸ€αž αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™
αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž”αž“αž”αž„αž‰αž αž˜αž·αž“αžαŸαž“
αŸ’αž 
αž›αž€αžαžαŸαžŽαž™αŸ‰ αž„
αŸ’αžŒ
αž€αž›

αž€αŸ េ

αž™ αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™αž˜αž·αž“

αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž€αžΎαž“αžŠαž›αŸ‹

αž“αžΉαž„αŸαžƒαžΎαž‰αž€αžšαž”αž€αŸ’αžš
៑.្ αž–αž·αŸ
αž–αž·αŸ

αž™

αž…αž’αŸ†αž‡αž„

αž”αž“αŸαž‘αžΎαž™ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡

αŸαž“αŸ‡αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αžšαž”αžŸαŸ‹ αž“αžΉαž„αžαž· αžαžŠαž›αŸ‹αžŸαžΌαž“αž™αŸαž‘αžœ αž·αž‰αŸ” αŸαž™αžΎαž„

αž˜αž‚αžŽαžαžœ αž·αž‘αž™αž’αŸ† αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαž˜αž½αž™αŸαž“αŸ‡αŸαž“αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž™ αŸ”
ិ

αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ MICHELSON-MORLEY
αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αŸαž‘αžΎαž„αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸ‹αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹

αž€αžŸ

αžŸαž“αž˜αžαžαž‡αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹ αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αž’αž“αž€αž–αž·αŸ

αž’αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαžαž„

αŸαž›αžΎ (Michelson αž“αž·αž„ Morley) αž”αž“αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž‘αž»αž€αžαž“αžΉαž„αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„
ុ
αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚

αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚
αž…αŸ‹αžαžαž˜αž½αž™

αž…αž…αžαŸ‹αž‘αž»αž€αž αžŸαžαž·αžαŸαž“αž“αžΉαž„αŸ”

αž›αž‘αž’αž—αž–αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™
αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž–αŸ‡

αž‘αž·αžαž™

េ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαŸαž“αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ© αž‚αž·αžαž‘αž»αž€αž‚αžΊ

αž€αžŸ αžŸαžαž·αžαŸαž“

αž™αžŸαžΌαž˜αž”αžΈαž‰αžΌαžαž»αž“αž€αŸ αž”αž“αž…αžαŸ‹ αž‘αž»αž€αžαŸ’αžšαž–αŸ‡

αž‘αž·αžαž™αž‡αž•αž…αž·αžαŸƒαž“

αž…αŸ’αžšαž€ αž‘αŸ‚αžŠαžšαŸ” αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž€αžšαžŸαž“αž˜αžαŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αž˜αž“ αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›
10 m/s αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž…αž›αž“αžœ αž·αž›αž‡αž»αŸ†αžœ αž·αž‰αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™ αž…αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ αž™αž˜αž“αž€αžšαŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αž€αž“αž»αž„
αž˜αž½αž™αŸ‚αž•αž“αž€αŸƒαž“ 10 αž€αž“αž»αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ (3 10 m/s)αŸ” αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ αž™αž•αž›αŸ‹αž“αžΌαžœαŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ ម
αž‘

3

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

5
6

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

វ αž·αž’αžΈαŸ‚αž”αž”αŸαž“αŸ‡αž˜αž·αž“
αžšαž”αžŸαŸ‹

αž…αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž”
αž€αžΎ
αž”αž“αŸαž‘αŸ” αž€αŸαž”αž»αŸ‰αŸ‚αž“αŸ’αž Albert A. Miche
αž”αŸ‰
t
elson េ

Edward
E

W.
W

Morle
ey

interferom
meter
αž–αž·αŸ

αž™
αž™αž˜αž“αž‡αŸ†αž“αž½αž™

αž”αž“αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž§αž”αž€αžšαžŽαžšαž” αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹
៍ αž”αžŸαŸ‹
αžαž˜αž™αŸ‰ αž„αŸ

αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸ‹αž—αž–αžαžŸαž‚αžš αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ
ខុ
αž“
αž“αŸ’αž›

ថ

αž›αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—
αž—αž–αŸαž• αž„αž‚
αž‚αŸ”
αž“

αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“ αžΎαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“ αž“ αŸ†αŸ‘αŸ¨αŸ¨αŸ‘ េ
αž“αŸαž’αŸ’αžœ
αž“αž†

αž™ Michelson αž“αž·αž„αŸαŸ’αžšαž€αž™
M
αž™αž˜αž€αŸαž‘αŸ€αžαŸ’αžšαžαžœ
αŸ’αžšαžαžΌ

αž”αž“αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αŸαž‘αžΎαž„αžœ αž·αž‰αŸαŸ’αžšαž€αž˜αž›αž€αžαž αŸ’αžŒ αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎ
αž…αŸ†
ខណ
αž…αž“αŸ

αž™ Michelson αž“αž·αž„ Morley αžŠαžΌαž…αž˜αž“αž€
M
y
αž€αžš

αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„ αž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€
αŸ’αž 
αž„αžšαžΌ
αž€αž˜αŸ”
αž‚αž½αžšαžš αŸ†αŸ†αž›αžΉαž€αž

αž–αž·αŸ

αž’αž“αŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚
αž“αŸ
αž‚αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αŸαž‘αž„αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸαž›αž” αž“αžšαž”
ទើ
αžŸαŸ‹
αž”αžŸαŸ‹
αž§αž”αž€αžš ៍ αž–αž·αŸ
រណ

αž€αžŸ
ស(ether wind) αŸαž›αž” αž“

αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‡αŸ†αŸαž“αžš
αžŸαŸ’αž

αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αž½αžšαŸ‚αž
αžαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›
αž˜αž“αž‘αž·αžŸ
សេ

αž€αž›

αž”αž…αŸ‹
αž” αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž€ M αž“αž·αž„
αž–
αž€αž“αŸ‹

αž”αž“αž”αŸ‹
αž‘

αž–αžΈ αž•αžαŸ’αžš
αŸ’αž› αŸ’αžšαžαž‘αž”αŸ‹αžœ αž·αž‰αŸ”

αž’αž“αŸ
αž’ αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αŸ‚
αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“
αž”

αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αŸαž–αž›αŸαž“
αžŸαŸ‹
αž“αŸ‡αž‚αžΊ

Michelson

interferom
meterαŸ” αŸαž“ αž»αž„αž–αž·αŸ
αž“αž€αž“
αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αž™αž„
αž”
αž™αŸ‰
េ
αž‘αž·αžŸαŸ

αŸƒαž“

αž…αžšαž“αŸ’αžαŸƒαž“

αž€αžŸαŸ”
αŸ”

αž€αžŸ

αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαŸ

αž’αž“αŸ Arm 2
αž™αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„
αž“αžΉ

αŸαž‚αž”αž“αž‚αž·αžαž‘αž»αž€αž˜αž»αž“αž

αž˜αž‘αž·
ម សេ

αž˜αž½αž™ αž”αŸ’αžšαž‰αžŸ
αž™αž‚αžΊ
αž…

αŸƒαž“αž…αž›αž“
αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ

αŸαž αžαž»αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ

αž€αžŸ
αžŸαŸ”

αŸαž‘αžΎαž” αž‡αž”αž»αž–αŸ’αžœ
αž”αž»

αž™αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ‚αžŠαž›
αž›αž”
αž›αŸαž‚ αžŸαŸ‹αŸαž“

αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ
ុ
αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€
αŸ’αž αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸ
αžŸαŸ‹
αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› c βˆ’ v αŸαž“αŸαž–αž›
αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌ αžαž»αž“ αž‚αžΊαž˜
αŸ‚αžŠαž› αžΊαŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸαž†αŸ‡αŸαž‘
αž›αž–αž“αŸ’αž›
ើ
αž– αž‘αž€αž“αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹
αž‰
αž…

αž†αŸ’αž›αž»αŸ‡αž˜αž»αž M
αž“αž·αž„αŸαž›αž” αž“ c + v αž”αž“αž”αž–αžΈ
αž‘ αž”αŸ‹
αž”
αž”αŸαž‘ M
αž˜αž“αž€αžšαž”αžαŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹
េ αž™ cαž‡
αŸ’αž›
αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αŸ”

αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›
αž‘
αž›αŸαž…αž‰αž–αžΈ M
αžšαž½αž˜αž”αž‰αž›αž‚αž‡αžαž˜αžΈ αžšαž½αž… αž”αž“αŸ’αž
αž…αž€αŸ
αžΌαž… αž› αž“

αž“αž·αž„ M

αž›
αž›αž˜αž€αž€αž“αŸ‹αž’αž“αž€
αž’αž“

αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠ
αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαŸ’αžš αŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹
αŸ’αžšαž”αžΎ

Telescop
pe

αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž” αž‚αžαŸ‹αŸ”
αž”αžŸαŸ‹

αž€αž“αž»αž„αž€αžš αžŸαŸ‹
αŸαž αžΎαž™αŸαž‘αžΎαž”
αž‘αžΎ

αŸαž“αŸ‡
αžšαžΌαž”αŸ‘.ៀ αž§αž”αž€ ៍
αž€αžšαžŽ

αŸ†αŸ‚αž‘αŸαž•αžšαžΌ αŸ‰αŸ‰αŸ‚αž˜αŸ‰αŸ’αžšαžαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ
រ
αŸαŸ’αžšαž”αžΎ

αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž˜αžΎαž› αž–αžΈαž‡αŸ†αŸαž“αžš
αž›αž’αŸ†

αž€αžŸαŸ”
αž€

αž–αž·αŸ

αŸαž‚αž‘αž‘αž½αž›αž” αž‡αŸαž™αž˜αŸ’αžαž„

αž’αž“αŸ Michelso
αž“αŸ
on-Morley αŸ’αžš αžœαž”αž“αŸαž‚αŸαž’αŸ’αžœαžΎ
αŸ’αžšαžαžΌ

αž˜αŸ’αžαž„αŸαž‘αŸ€αžαŸαž“αŸαž–αž›αŸαžœ
វ
αŸαž–αž›αŸ‚αžŠ
αžŠαž›αž…αžšαž“αŸ’αž
αžαž•αžŸαŸ‹αž”αŸ’αžαžΌαžšαž‘αž·αžŸαŸ
αŸ’αž›
αž”αŸ’αž

αž˜αž·αž“αž˜αž“αž€ αŸ†αž€αž·αž›αž‡αž™
αž€αžšαžš
αž™αŸƒαž“

αŸαž• αž„αŸƒαž“ αž“ αŸ†αžŠαŸ‚αžŠαž›
αž“αž†
αž›αž‚αžΊ

αž€αžŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”
αž”αž“αŸαž‚αžŸαž„αžˆαžΉαž˜
ឈឹ
αž“αž·αž„

αŸ†αž„αž សុីេត
αžαž„αŸ‹

αž€αŸ

αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαž›αž‘αž’αž•αž›αž”αž„αž‰αžαž‚αž“αž€
αŸ’αž 
ម αž€αžšαŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αŸ–
αž›

αž„αžαž„αžŸαŸαžαŸ‚αžŠαž›
αŸ† αž„αŸ‹ ុី
αž›αŸαž‚αž”αž“αžŸ αžαŸαžƒαžΎαž‰ αž™αŸ”
αžŸαŸαž„αž€
αž‰αŸαž‘αžΎ

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™ αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€ αž‘αž™
αž“αž€αžœ ិ
ិ αž™αž‘αŸ† ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž›αž‘αž’αž•
αž•αž›αžαž»αžŸαž–αžΈαž€ αžαŸƒαž“αž€ េ
αž€αžšαž‚αž·
αž€αžšαž–αž·

αž’

Michels
son-Morley
y

αž“αžΉαž„αžŸαž˜αž˜αžαž·αž€αž˜αž˜

αž€αžŸ (
(ether hyp
pothesis) αž”αŸ‰αž»αŸ

αžŸαŸ‹αŸαž›αž” αž“

αž…αŸ‹αžαžαŸƒαž“
αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸαž’αŸ€αž”
αž”αŸαž‘αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž»αž™
រ

αž€αžŸ
αžŸαž”αž“αŸαž‘αžΎαž™
αž™αŸ”

αž‚ αž›αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαž’αž˜αž˜αž‡αžαž·αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αž™
តូ
αž™αž€αž˜αž€αž–αž·αž—
αž—αž€ αŸαž‘αŸ€αžαŸ”
αŸ”

αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž₯αž‘αžœαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”
αž“αŸ’αž›
αž”αž“αŸαž‚
ូ

αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž…αŸ‚αžŠαž›αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαžΌαžœαž€
αž€αžšαž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“ αž˜αž”αžΈ
αž“αŸαžŠαžΎ
សមម
ស αžαž·αž€αž˜αž˜αžŸαžΈαŸ’αž αž–αžΈαž›αž€αžαžŽ
αžŸαž’αŸ†
αžŽαŸˆαžšαž”αžŸαŸ‹
αŸαž› αž“αžŠαŸ†
αž›αž”

αž›αžšαž”αžŸαŸ‹αž– αžΊαŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ
αž–αž“αŸ’αž›

αž”αž“αž”αž„αž‰αž
αž”
αŸ’αž 
ថ
សុ
αžŸαž‰αž‰αž€αžŸ

αž…

αŸαŸ’αžšαž€αž™
αž™αž˜αž€αŸαž‘αŸ€αž

αž‚αŸ†αž“αž·αžαž’αŸ†αž–αžΈ

αž€αžŸαŸ‚αž›αž„

αž‚ αž›αžαž‡αžšαž›αž€
αž›αŸ‹
αž€αŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌ

αž¬αŸαž™αžΎαž„
ឬ

αž…αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαž
αž™αŸ‰

αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”
αž”αž“αŸαž‚αž‚αž·αžαž αž„αž˜αž“αž₯ αž·αž–αž›αŸαž›αžΎ
αžαž“αžΉ
αž₯αž‘αž’
αž›

αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž‡αž˜αž·αž“αž˜αž“αžαŸαž‘
មិ
αž‘αŸαž‘αŸ€αžαŸαž‘αžΎαž™αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αž›αž‘αž’αž•αž›
ទើ

αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜
αž˜αž“αŸαž›αž” αž“
αž˜αž·αž“αžαŸ’αžšαž”
αž”αž—αž–αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

3

αž€αž›
αž€

10 m. s

αž›αž€αž“αž»αž„αž˜
αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž‡
αž€αŸαŸ αž™
αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡

αž¬αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αžαž˜αž“αŸαž› αž“αž™αŸ‰ αž„
αž„αž€
αž›αž”

αŸαž› αž“αŸαž“αŸ‡αž‡
αž›αž”
αž‡αŸαž›αž” αž“αŸαž›
αž›αžΏαž“αž”αŸ†αž•αž»αžαŸ‚αžŠαž›
αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸ‚αžŠαž›αž ឺ
αžαž–αž“αŸ’αž›

αž›αŸαž‘αžΎαž™
αž›

αž€αžŸ

αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαŸ’αžšαž”αž†αŸ†αž„
ម

αŸ’αžŽ αŸ‡αŸαž‘ αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž”αž“
αž“αž”αž„αž‰αžαŸαž‚αž˜αž·αž“
αŸ’αž 

αŸαž“
αž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›
αž›αž˜αž“αž»αžŸ αž‡
αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αž”αž“
αž“

7

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž…αž˜
αž˜αž“αŸαž›αž” αž“

αž…αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αžŸαŸ† αž”αŸ‹αžœαžαžαž»αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž…αŸ’αžšαž€ αž‘αŸ”
αž€αžΎ
ទ

αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡

αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαž‘αžΎαž™αŸ”
αŸ’αžš
ទើ

αž‡αžΈαžœαŸ’αžšαž”αžœαžαŸ’αžαžš
αžšαž”αžŸαŸ‹ Albert Einstein

Albert Eins
A
stein (1879
9-1955) αž‡αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™ αž’αŸ†αž˜αž€αŸ‹αŸαž“αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹αŸαž–αž›
αž’αž“
αž™αžŠαŸ αž“ αž“
αž›

αž‘αŸ†
αž‘αž„αž’αžŸαŸ‹αž‚αžΊ
αŸ’αžšαž”αŸαž‘αžŸ
αŸ’αžšαž”

αŸ†αž„αž–αžΈαž˜αž»αž“αžšαž αžΌαžαž˜αž€αŸ” αž‚ αž”αž“αŸαž€αžΎαžαŸαž“
ហូ
αž‚αžαŸ‹
αž€αžΎ

Ulm αŸƒαž“
αž“

αž›αŸ’αž›αžΊαž˜αŸ‰αž„αŸ‹αŸ” αŸαž“ αž“ αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ₯ αž‚αžΊαŸαž“αŸαž–αž›
αž“αž†
αŸ₯
αž›αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαž˜αž“
αžαŸ‹

αŸ’αŸ¦αž†
្ αž“ αŸ† αž‚αžαž”αž“αŸαž”αŸ‡αž–αž˜αž–αž€αŸ’αžšαž˜αž„αž―
αžαŸ‹
αž–αž»
αž―αž€
αŸ‚αžŠ
αžŠαž›αž”αž“αžšαž½αž˜αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αŸ
ម
αž·αž‘αž™
αžœαŸ’αžšαž‡αžœαžœαž‘αž™

αžšαŸ’αžš

αžœαŸ’αžšαž‡αžœαžœ αž·αž‘αž™
αž™

αž™αž˜αž“αž” αžœαžαŸ’αžαž“αŸαžšαž”αžœαž‘αž™αŸ”
αž”αžŠαž·
ូ αž·αž‘αž™

αž™
αž™αž»

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž”αž½αž“

αž―αž€

រ

αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž“αŸ‡ αžœαž”αž“αŸαž‚
αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌ
αž‚
αž…αžαŸ‹
αž… αž‘αž»αž€αžαž‡ αž·αž—αž‚αž‘αž“ αžαž“αŸ‹αž”αŸ†αž•αž»αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž‚
αž‡αžœ
αž“αžŸαŸ†
αž•αž»
αž‚αžαŸ‹ αŸ‚αžŠαž› αž„αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ
αž›αž‘αŸ†
αž‚αžΊ
αŸ’αžš

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž–αžΈαžΈαžšαž€αž“αž»αž„αž…αŸ†αŸ
αž–

αž˜αŸαž“αŸ‡

αŸ’αžšαž‘αžΉ αŸ’αž
αŸ’αžšαž‘αžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž— េសស αŸαž“αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ‘αŸ¦ E
αž—αž–αž–αž· αžŸαŸ”
αž†αŸ†
αž“
Einstein αž”αž“αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–
αž”

αž€αžšαž„αžšαžšαž”αžŸαŸ‹αž‚αžαŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‘αžΌαŸαž‘αŸƒαž“
αž€
αžŸαŸ‹
αŸ’αž
αž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αŸ”
αžαŸ†
αžαž„αž”αŸ†αž•αž»αžαŸƒαž“ αžŸαžΈαŸαž“αŸ‡αž‚αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ‚αž”αžšαž‘αž·αžŸ
αŸ’αž›
αž“αŸ’αžšαž‘αžΉ αŸ’αž
αž‚αžΊ
αžŸαžŠαŸ†

េ

αž™αž’αž“αž€

αž€αžšαž–αž™
αž™αž€αžšαŸ‚αžŠαž›αž“αŸ
αž“αŸ†

αž™αž˜ αž·αž“αžŠαž€αž˜αž˜
αž˜αž“αžœ
ម

αž›αŸαŸ’αžšαž€αž˜αž₯αž‘αž’αž·αž–
αž›
αž–αž›αŸƒαž“αž‘αŸ†αž“
αž“αž‰αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αž€αžš αžŸαŸ‹

αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαŸαž‘ αž—αž–αž—αŸ’αž›αžΊαžšαž”αžŸαŸ‹αž•αž™αŸαž“αž”αžš ិេវណ αžαžαž„
αŸαž‘αŸαž›αžΎ
αž—αŸ’αž›
αž€αž™
αžŽαž‡αž·
αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž–αŸ‡

αž‘αž·αžαž™αŸαž“

αž†αŸ†
αž†αŸ‘αŸ©αŸ‘αŸ© αž”
αž“
αž”αž“αž”αž‰αž€αŸ‹αž’αž–αžΈαž—αž–αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαžšαž”αžŸαŸ‹ E
αž‡ αž’αŸ†
តឹ
αž‘αžΉ αŸ’αž
Einstein αŸ‚αžαž˜
αžαž˜αŸαž‘αŸ€αž αŸ‚αžŠ
αžŠαž›αž‡αŸαž αžαž»
ត
αž“αŸ†
αž“αŸ

αž™αž‚αžαž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž›αž”αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“ αžΌαž‘αŸ†αž„αž–αž·αž—αž–αŸ
αžαŸ‹
αž›αž”αžΈ
αž“αž‘αžΌ
αž–

αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž˜
αž€
αž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž…αŸαž“αž’αŸ†αž‘αž»αž„αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ’
αž‘αž·
αž“
្០
αž˜αž“αž”αžŠαž·αžœαžαŸ’αžαž“αŸαžšαž”αžœ αž·αž‘αž™αž€αŸαŸ
ម
αž“αŸ ូ

αž™αŸ”

αž€αŸ” Einstein αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžšαž»αž€αž€αž½αž“αŸ
αž€
αžαŸ’αžœαžΈαŸαž”αžΎαžαž½αž“αž‘αžΈαžšαž”αžŸαž‚αžαŸ‹αž‡αž’αž€αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ
αžŸαŸ‹
αž’αž“

αž‡αž–αž·αŸαžŸαžŸ
αžŸαŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž‡
αž›αž‡αž‚αžαŸ‹αž˜αž·αž“

αž™

αž™

αž…αž‘αž‘αž½αž›αž™αž›αŸ‹αŸ’αžšαžŸαž”
αž›
αž”

αž“αžΉαž„αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸƒαž“αž” αž—αžΌαžαŸαž“ αž»αž„αž’αž˜αž˜αž‡αžαŸ‚αžŠαž›αž‡αž˜
αž”αžαž»
αž“αž€αž“
តិ
αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αžŸαž“αžΌ
αžŸαž›αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αŸ”
αŸ’αž
αŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž–αžΈαžšαž‘
αŸ’αžšαž”
αž‘αžŸαžœαž រ αŸαž…αž»αž„
αž„αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸƒαž“ វ αž·αžαž‚αžαŸ‹ αž‚αžΊαž‚αžαŸ‹αž”αž“αžαžŸαŸŠαžΌαž”αžΌαŸ’αžαžšαž“αžΉαž„αž—αž–αž” αž‡αŸαž™αŸαž‘αŸαž›αžΎ
αž“αž‡αžΈ
αž“αžΉ
αž‡
αž›αžΎ
αž€αžšαŸ‚αžŸαŸ’αžœαž„αžšαž€αŸ’αžš αžŸαžΈαž”αŸ’αžšαž„αž½αž”
αž€
αŸ’αžšαž‘αžΉ αŸ’αž
αž”αž”αŸ’αžšαž„αž½αž˜αŸ‚αžŠαž›
αž›
αž‡αž€αžšαž” αž‡αŸαž™ αž’αŸ†αž€αž»αž“αž„αž‡αžΈαžœ αž·αžαŸ’αžš
αž‡
αž™αžŠαŸ
αž‡αžΈ

αž…αž”αž‰αž…αžΌ
αž‰αž›αž‚αžš αž„αž‘αž“αž‰ αž“αž·αž„ αŸαž‰αž‘αž·αž… αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡
αž“
αž‘αŸ†
αž„αž˜αŸ‰
αŸ‡
αžœαŸ’αžšαž‡
αž‡αžœαŸ‚αžŠαž›αž‚ αž’αž”αŸ‹αž”αž“
αž‚αžαŸ‹ αŸ’αž›
αž“αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž αž…αŸαž‘αžšαž½αž…αŸ”
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ αž™
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ αž€αžš
8

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž€αžšαž–αž“αž™αž›αŸ‹αž›αž’αž·αžαž’αŸ†αž–αžΈαž–αž·αŸ
αŸ†

េ

αž’αž“αŸ Michelson – Morley

αž˜αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž€αž›αžΈαŸαž›
៍

αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž–αž·αŸ
αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Michelson-Morley αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ αž”αž“αž‚αž·αžαžαž–αž“αŸ’αž›αžΊαžšαž„αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›
αž™ ether αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ† αž–αž»αž„αŸ‚αžαž˜αž“αŸαž›αž” αž“ αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ” αŸαž αžαž»αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αŸαž‘αžΎαž”αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹

αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž“αžΌαžœαžŸαž˜αž˜αžαž·αž€αž˜αž˜ (ether hypothesis) αž€αž“αž»αž„αž€αžšαŸ’αžš
αžœαŸ’αžšαž‡αžœαŸ αž™αž…αžαŸ‹αž‘αž»αž€αžαŸαž›αž” αž“
αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž“αžΉαž„αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αžαž»αžŸαž–αžΈ
αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›
αž›αž€αž“αž»αž„αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αžšαž„αž“αžΌαžœαž₯αž‘αž’αž·αž–αž›

αžšαž”αžŸαŸ‹

αž€αžŸαŸ” αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αž‚αž·αžαž αŸαž”αžΎ

αŸαž“αŸ‡αž›αž‘αž’αž•αž›αž“αžΉαž„αžŠαžΌαž…αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž”αž€αŸ’αžš
αž”αŸ†αžŽαž€αŸ’αžš
αž’αž„αž€αžαŸ‹ M M
/

αž›αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž˜αŸ‚αž”αž”αž‚αžŽαžαžœ αž·αž‘αž™αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ”
ិ

αž™αŸαŸ’αžšαž‡αžΎαžŸαŸαžš ើស M M

M M

αŸ’αžšαžαžΌαžœαž“αžΉαž„ c βˆ’ v αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ
αž”αžαŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹ αž˜αž€αžœ αž·αž‰αŸ”
αŸ’αž›

αž€αž›
αž“αž·αž„

αž™αŸ– េ

αž™

αž€αžŸαž˜αž“αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αž˜αž€αŸαž›αžΎαžŠαŸ†

LαŸ” αŸαž™αžΎαž„αž”αž“ αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž›αŸαž†αŸ‡αŸαž‘ M αž“αž· αž„αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› c + v
αž–

αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›

αž›αž‚αžΊαž‡αž•αž›αž”αžΌαž€

αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαž–αž·αž“αž·αžαž™αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ‚αžŠαž›
αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“

αž›αŸαž“αž…αŸαž“αŸ‡ M
αŸ’αž›
េ

αž›αž€αž“αž»αž„αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“
L /(c 2 βˆ’ v 2 )1/ 2 αŸαž αžΎαž™αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžŸαžšαž»αž”αž‚αžΊαŸˆ

αŸαž–αž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

t2 =
αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡

/

αŸ” αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžŸαžšαž»αž”αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸˆ

L
L
2Lc
2L
v2 βˆ’1
+
=
=
t1 =
(1 βˆ’ 2 )
c βˆ’ v c + v c2 βˆ’ v2
c
c

(c 2 βˆ’ v 2 )1/ 2

αž›αŸαž›αžΎ

αž™

αž“αž·αž„ M

(៑.៑)

វ αž·αž‰αž˜αŸ’αžαž„αŸ”

αŸ‚αžαŸαž›αž” αž“αž”αž…αŸ‹ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž‚αžΊ

αž€αžŸ

αŸαž“αŸ‡αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›

αž›αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊ

2L
(c βˆ’ v2 )1/ 2

(៑.្)

2

αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž‚αžŽαž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžαž»αžŸαž‚αžš αž„αžŠαŸ†
αž“

αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž

αž›αŸαž‘αž˜αž€

αž˜αž’αŸαž€ αžˆαžšαž“αž·αž„αž’αŸαž€

αŸαžŠαž€αž‚αžΊαŸˆ
Ξ”t = t1 βˆ’ t2 =
2
2
αž–αžΈαŸαŸ’αžšαž–αŸ‡ v / c << 1 αŸαž™αžΎαž„

⎀
2L ⎑
v2
v2
(1 βˆ’ 2 ) βˆ’1 βˆ’ (1 βˆ’ 2 ) βˆ’1/ 2 βŽ₯
⎒
c ⎣
c
c
⎦

αž…αžŸαžšαŸαžŸαžšαŸ
1

αž™αŸαŸ’αžšαž”αžΎαž‘αŸ†αž“αž€αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž„αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸˆ

1

αž€αž›

2
2
αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŽαŸαž™αžΎαž„αŸαž“αŸ‡ v / c = x αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡
ី

Ξ”t = t1 βˆ’ t2 =

1

Lv2
c3

αž”αŸ†αŸ‚αžšαž”αŸ†αžšαž›αŸαž–αž›αžš αž„αž–αžΈαžšαžαžŽαŸˆαŸ‚αžŠαž›αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžš
ួ
េ

(៑.៣)

(៑.ៀ)

αž›αžŠαž›αŸ‹αŸαžαŸαž›αž‘αžŸ αž“αŸ αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎ

αž™αž˜αž“αž”αŸ†αŸ‚αžšαž”αŸ†αžšαž›αž•αžŸαžš αž„αž”αž…αŸ‹ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ”
ួ

αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž™αžΎαž„αžŸαž“αž˜αžαžαŸαž›αž” αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαžœ αž·αž›αž‡αž»αŸ†αžœ αž·αž‰αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™αž‚αžΊ 3 10 m/s αŸ” αŸαž“αž€αž“αž»αž„
αž€αžšαž–αž·αŸ
αž’αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ Michelson αž“αž·αž„ Morley αž™αž€αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„
11 mαŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αŸαž‚
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž…αž‚αžŽαž“αžαŸ†αŸƒαž› βˆ† αž”αž“

αž˜αž€αŸαž“ αž˜αžαž„αŸαž›αžΎαŸˆ
11 m 3 10 m/s
3 10 m/s

βˆ†

αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αŸƒαž“αž‡αŸ†
/

ឬ

.

αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡

αž“αžšαž›αž€
5.5

αž‘αžΈαž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž…αŸ†αž“αž»αž…αž˜αž½αž™αŸαž“αŸαžšαŸ€αž„ αž›αŸ‹
αžšαž™αŸˆαŸαž–αž› βˆ†
αž”αŸ†

7.3

αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž‚αŸ†αžšαžΌ

αž›αž‘αž’αž—αž–αŸ

αž™αž‚αžαŸ‹

.

10
H

7.3
5.5

10
10

s
m αŸαŸ’αžšαž”αž€αž„αŸ‹αžšαž”αžŸαŸ‹ αž‚αžΊ

Hz αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡αž˜αž“αž“αŸαž™αž αž€αŸ†αž–αžΌαž›αžšαž›αž€αž•αžŸαŸ‹
αŸ’αž›
1.8

10

s αŸ”

αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡

s αŸαž“αŸ‡ Michelson αž“αž·αž„ Morley αž‚αž½αžšαŸ‚αž

10

αŸ†αž„αŸ‚αž‘αŸαž•αžš αŸ‰αž„αŸ‹

αž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉαž„

αž…αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰

αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αž§αž”αž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“
៍

αž…αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž›αž€αžαžŽαŸˆαŸαž“αŸ‡αž”αž“αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž‡αž€αŸ‹ αŸ‚αžŸαŸ’αžαž„αž‚αžαŸ‹αž–αž»αŸ†αž”αž“

αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž˜αž“αž’αŸ’αžœαžΈαŸαž‘αžΎαž™αŸ”
αž–αž·αŸ

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αž–αž™αž™αž˜αž”αŸ’αžαžΌαžšαž‘αž·αžŸαŸƒαž“αž‘αŸ’αžšαž˜αžšαž§αž”αž€αžšαžŽ
៍

αž’αž‘αŸ†αž„αŸƒαžαž„αž‘αŸ†αž„αž™αž”αŸ‹ αž¬αžšαž„αž…αŸ†αžŠαž›αŸ‹αž…αžΌαž›αžšαžŠαžΌαžœαžαž˜αžΈαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ

αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž› αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αŸαž“αŸ‚αžαž–αž»αŸ†
αž”αž“αžŸαž“αž˜αžαž–αžΈαžαž„αŸαžŠαžΎαž˜αŸ‚αžŠαžšαŸ” េ

αž™

αž¬αŸαž’αŸ’αžœαžΎ

αž™αž‘αž·αžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ ether αž˜αž“αž€αžš

αž…αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž˜αž“αž€αžšαž›αž‘αž’αž•αž›αžŠαžΌαž…αŸ‚αžŠαž›αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹
αžšαŸ‚αžαŸ‚αž”αž”αŸαž“αŸ‡αŸαž‘αžΎαž”αŸαž‚αž”αž“αžŸαž“αž“αž· αŸ’αž‹ αž“αž αž…αž›αž“αŸƒαž“

αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„ ether αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αž”αž“αžŸαž“αž˜αžαž˜αž·αž“

αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αŸαž‘αžΎαž™αŸ”

៑.៣ αž§αž”αž’αžšαžŽαŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– (POSTULATES OF THE SPECIAL
៍
ី αŸ’αž
THEORY OF RELATIVITY)
αž”αž‰αŸ‚αžŠαž›αž”αž“αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αŸαžŠαžΎαž˜αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ’αŸ αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌ
αŸ’αž 
αŸ’αž
αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž“αž·αž„αž…αž”αž”αŸ‹αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αžšαž”αžŸαŸ‹αž‰αžΌαžαž»αž“αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸ

េ

αž…αŸ†

αž™

αŸ‡αŸ’αžš

αž™αž…αž”αŸ‹

αŸ†αž„αž–αžΈ αž˜αž“αž€αžšαŸ‚αžŽαž“αŸ†

αž‚ αž›αŸ‹αžŠαŸ†αž”αžΌαž„αŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Einstein αŸαž“αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ₯αŸ” េ
αŸ’αž
αž“

αž”αŸ‹

រមមណ αŸ’αžš
៍

αž™αž˜αž“

αžœαŸ’αžšαž‡αžœαž™αŸ‰ αž„αžŸαž»αžΈαž‡αž»αŸ†αŸ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αž‚αžαŸ‹αž”αŸαž„αž€αžΎαžαž§αž”αž’αžšαžŽαž–αžΈαžšαž‚αžΊαŸˆ
៍

αž…αž”αž”αŸ‹αŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‚αžΊαžŠαžΌαž…αž‚αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ”
αž“
ុ

The laws of Physics have the same form in all inertial reference frames.
αž’αž“αž€

αŸαž‚

αž…αŸαž–αž›αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž˜αž½αž™αŸαž“αŸ‡αž”αž“αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαž αž˜αž·αž“αž˜αž“αž–αž·αŸ
៍

αž’αž“αŸαŸ‚αžŠαž›

αž…αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž˜αž½αž™αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ’αžšαž”αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžαž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αž¬αž€αŸ
ុ

αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“αž―αž€αžŸ

αŸ’αž‹ αž“αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž–αžΈαžšαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž‚αžαŸ‹αŸαž–αž›αžŠαžΌαž…
៍

αŸαž“αŸ‡αžαŸˆ

αŸαž›αž” αž“αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αž»αž“αž„αž›αŸ†αž αŸαžŸαžš αžΈαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αžŠαžΌαž…αž‚αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ”
αž“
ុ
The speed of light in free space has the same value in all inertial frames of

reference.

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

9
10

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αŸαž™αžΎαž„

αž…αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαŸ

αŸαž›αž” αž“αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž·αž“

αž™αž„αž™

αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αŸ’αž αž”αŸ‹αž

αž™αž˜αž“αž™αŸ‰ αž„αžš αžΉαž„αž˜αŸ†αž“αžΌαžœαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹
αŸ’αž

Einstein (special theory of relativity)αŸ” αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž“αŸ‡αŸ
αŸ’αž
αž™αž˜αž“αž€αžšαŸ’αžšαž…αž‘αŸ†αž‡αž˜αž½αž™αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαž›
αŸ’αž

αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαŸ‹αž”αž“

αž™

αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž—αž– αž¬αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž‘αžΎαž™αŸ”

αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž”αž“αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ
៍
េ

αž›αž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž›αŸ†αž αŸαžŸαžš ីេ

αžαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸ αž‚αžΊαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ‚αž‰αž€αž€αž»αŸ†
αŸ’αž

Einstein

αž”αž“αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–αŸαž‘αžΎαž„αŸαž αžΎαž™

αž€αŸ‹ αŸαžˆαŸ‡αž αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‘αžΌαŸαž‘αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– (general theory of relativity)
ម
αŸ’αž

αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαž—αž–αž˜αž·αž“αž“αž·αž…αž› (αž…αž›αž“αž˜αž“αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡)αŸ” αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαž–αž·αž—αž€
αŸ’αž
αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž”αŸ‰αž»αŸ
ុ
αž’αž“αž€αžŸαž·αž€

αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ”

αž…αž–αž·αž”αž€αž“αžΉαž„αž‘αž‘αž½αž›αž™αž€

αž¬αŸαž‡αžΏαžšαž‡αž€αŸ‹αŸαž›αžΎαž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž–αžΈαžš
៍

αž–αžΈαŸαŸ’αžšαž–αŸ‡

αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž‡αŸ’αžšαž”αž†αŸ†αž„αž“αžΉαž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž‡αž½αž”αŸ’αžšαž”αž‘αŸ‡αž€αž“αž»αž„αž‡αžΈαžœαž—αž–αžšαžŸαŸ‹αŸαž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αŸ”

αŸαž™αžΎαž„αž‚αž½αžšαž–αž·αž…αžš
αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αžŠαŸ†αž”αžΌαž„

αž’αŸ†αž–αžΈαž›αŸ†αž αž‘αŸαž‘αžš αž¬αžŸαž»αž‰αž‰αž€αžŸαŸ” αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈ αž–αžΈαžšαŸ’αžšαž”αž”αŸ‹αŸαž™αžΎαž„αž αŸαž›αž” αž“
៍

αž›αž€αž“αž»αž„αžŸαž»αž‰αž‰αž€αžŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› 3 10 m/s មិ αž“αžαž€αžš αžŸαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸαž‘αžΎαž„αŸ αž™αž’αž“αž€
αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αž¬αŸαž“αž“αžΉαž„ αž¬αžšαŸαž”αŸ€αž”
αŸ’αž›
αž€αŸαŸ αž™αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ
αŸ’αž›

αž…αž€αŸαž…αž‰ αž¬αž…αžΌαž›αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αŸ’αžšαž”αž—αž–αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž“αžΉαž„ αžŸαŸ‹αž”αž“αžαŸ†αŸƒαž›αžŠαžΌ αž…αž‚αŸƒαž“αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αžŠαžΌαž…αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€
αž“
αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αžŸαŸ‹αž”αž“αŸ‚αžŠαžšαŸ”
αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ

αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαž”αž†αŸ†αž„αž“αžΉαž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž‡αž½αž”αŸ’αžšαž”αž‘αŸ‡αž€αž“αž»αž„αž‡αžΈαžœαž—αž–αŸ’αžšαž”αž…αŸ†αŸƒαžαž„

αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αžΌαž€αŸ‚αžαž˜αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž¬αŸ’αžšαž”αž—αž– αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž…αž„αŸ‹ αžŸαŸ‹

αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈαž˜αž½αž™αž…αž€αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—αž–αŸαž“αŸαž–αž›αŸ’αžšαž”αž—αž–αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“αŸ‚αžŠαžšαŸ”

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž€αžšαž–αž·αŸ

αž’αžšαž”αžŸαŸ‹ Michelson-Morley

αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž”αž“αž”αž„αž‰αž›αž‘αž’αž•αž›αžŸαž»αžΈαž…αž„αž€αŸ‹αž‚
αŸ’αž 
αŸ’αžœ
αž“

αž‡αž˜αž½αž™αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž–αžΈαžšαžšαž”αžŸαŸ‹ Einstein αŸαž“αŸ‡αŸ”
៍
៑.ៀ αž—αž–αžŠαŸ†

αž›αž‚ (SIMULTANEITY)
αž“

αŸ’αž
វ αž·αž”αž€αž˜αž½αž™αžŠαŸ αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αž‘αž‰αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Albert Einstein αž‚αžΊ
αŸαž™αžΎαž„αž˜αž·αž“

αž…αž…αžαŸ‹ αž‘αž»αž€αŸαž–αž›αŸαžœ

αžαž‡αž‘αŸ†αž αŸ†

αž€αžšαžŸαž„ αŸαž™αž’αŸ†αž–αžΈαž€αžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž–αž›αŸαžœ

αž…αŸ‹αžαžαŸαž‘αŸ€αžαŸαž‘αŸ”

αž‚αž“αž’αž“αž€
ម

αž˜αž€αŸ‹ αž˜αž“
αž“

αŸαžŠαžΎαžšαŸαž‘αž˜αž»αžαž‡αž“αž·αž…αž… αž“αž·αž„αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαž‘αž”αŸ‹αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž€αŸ

αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžš αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš αž¬αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ†
៍
៍

αž‚αžΊαžŸαž·αžαŸαž›αžΎαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ”
ថ
ុ

αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αž€αžšαžŽ
αŸ’αž
៍

αŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž€αž™αŸαž“αŸ‡αž™αŸ‰ αž„αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“

αŸαž›αžΎαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„

αž“αž·αž„αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸαž–αž›αž‡αž€αŸ‹

αž‚αžΊαŸαž™αžΎαž„αžŸαŸ†αŸ

αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž”αž“

αž›αž‚αž¬αž’αžαŸ‹
αž“
αž“αž·αž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎ
αž˜αž½αž™

αž€αŸ‹αž˜αž½αž™αŸ”

αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ†
៍

αž›αž‚
αž“

αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎ αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž…αŸ†αŸαž–αž›

αž‚αž™αŸ‰ αž„αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠαŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αŸαžαžΎαŸαž™αžΎαž„αžŠαžΉαž„αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…αž αž–αž·αžαž‡αž”αž“αž¬αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„
αž“

αŸαž–αž›αžŠαŸ†

αž›αž‚αŸ
αž“

αž™αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠαŸαž“αŸ‡? αŸαž”αžΎαž‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž 
៍

αž§αž‘αž αžšαžŽαžŠαžΌαž…αž‡αŸ‚αž•αŸ’αž›αž”αŸ‰αž˜αž–αžΈαžšαž’αž€αŸ‹αŸαž›αžΎαž€αž”αž›αž’αž“αž€αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚ αŸαž“αŸ‡αŸαž™αžΎαž„
៍
αŸ’αž›
αž“

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αž…αžŸαž“αž˜αž

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž˜αž€αžšαŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αž αž–αž·αžαž‡αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αŸαž”αžΎαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš
αž“
៍

αŸαž“αŸ‡αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž‘αžΈ

αŸ†αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αž†αž™αž–αžΈαž‚
αž„
αž“

αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ

αž›αŸ†αž”αž€αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚
៍
αž“
αž§αž‘αž αžšαžŽ
៍

αž‘αžΈ

αŸαž”αžΎαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚
៍
αž“

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αžŸαŸ‹αŸ”

αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž™αžΎαž„

αŸ‚αž

αŸ†αž„αŸƒαž“αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž˜αž·αž“αžŸαžαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž„αž™αž‚αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸαž™αžΎαž„αŸ‚αžŠαž›αž‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
៍
αž“

αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž“αžΉαž„αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…
៍
αž“

αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—αž–αŸαž• αž„αž‚ αž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž…αŸ†αž„αž™αžαž»αžŸαž‚? αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž–αž€αž™αžŠαŸ†
αž“
αž“
αž”αž‰αž€αŸ‹αŸ
αž‡

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš
៍

αŸαž”αžΎαž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž›

αž›αž‚αŸαž“αŸ‡αž–αž·αž”αž€αž“αžΉ αž„
αž“

αžŸαŸ‹αŸ”

αž‰αžΌαžαž»αž“αž”αž“αžŸαžšαŸαžŸαžšαž β€œAbsolute, true, and mathematical time, of itself, and

from its own nature, flows equably without relation to anything external.β€αŸ”
αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž›αž€αžαžŽαŸˆ
េវ

αŸαž“αŸ‡

αž…αŸ‹αžαž αž–αž·αž αž“αž·αž„αž‚αžŽαžαžœ αž·αž‘αž™αŸƒαž“αŸαž–αž›αŸαžœ
ិ

αž˜αž“αŸαž™

αž“αž·αž„αž–αžΈαž’αž˜αž˜αž‡αžαž· αžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž–αž›

αž™αž‚αž“αž‡αž”αŸ‹ αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αž“αžΉαž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αŸαž• αž„αŸαž‘αŸ€αž
ម

αŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž˜αž»αžαŸ
αž–

αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹ Albert Einstein αž‚αžαŸ‹αž”αž“αž‘αžαŸ‹αŸαž…αž›
αŸ’αž
αž€αžšαžŸαž“αž˜αžαžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡αŸ” αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž”αž€αŸ’αžš
αž™αž…αŸ†αž“αž»αž…αŸαž“αŸ‡ Einstein αž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαž”αž€αŸ’αžš
αž™αžŠαžΌαž…αž
αŸαž‘αŸ” αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αž˜αž½αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›

αž™αŸαž›αž” αž“αž―αž€αž›αž€αžαžŽ αŸαž αžΎαž™αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αž›αž–αžΈαžšαž”αž“αž˜αž€
៍
αž‘

αž”αŸ‰αŸ‡αž…αž»αž„αžŸαž„αžαž„αŸƒαž“αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αŸαž“αŸ‡αžŠαžΌαž…αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜
αŸ’αž 

αž‘αž»αž€αž“αžΌαžœαž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž…αŸ†
αž‚αžΊ

αž“αž·αž„

αŸ† αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αž αž“αž·αž„αŸαž›αžΎαžŠαžΈαŸ” αž€αŸ† αžŽαžαŸ‹αž…αŸ†

αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž…αŸ†

αŸ† αŸαž“αŸαž›αžΎαžŠαžΈαž‚αžΊ

αž‘αžΈαž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉαž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αžŸαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž€
ថ
αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž…αŸ†αž€

αŸ’αž αž›

αŸ† αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹

αž“αž· αž„ αŸ” αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αŸ’αž αž›

αž“αž·αž„

αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹
αŸ’αž›

αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαž›αžΎαžŠαžΈαž‚αžΊ

αž“αž·αž„ αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž”αž“αž€αžαŸ‹αŸ’αžš
៍

αž‚αžΊαž€αžšαž…αŸ†αž„αž”αŸ‰ αŸ‡αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αŸ

αŸαž αžΎαž™ αž”αž“αž”αž“ αž›αŸ‹

េ

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžš

αž™αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αžšαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ”
αž‘
αŸ’αžšαž–αžΉ តិ αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈ αžšαŸαž€αžΎ αžαŸαž‘αžΎαž„
៍
αž…αŸ† αŸαž–αž›αž‚αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
αž“
αž€αŸ† αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αž€

αŸ’αž αž›

αž€αŸ‹
αŸ‚αžŠαž›
αŸ”

αŸ’αžšαž–αžΉ តិ αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈ រមិ αž“αŸαž€αžΎ αžαŸαž‘αžΎαž„αž…αŸ† αŸαž–αž›
៍
αž‚αŸαž‘αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
αž“

αŸ‚αžŠαž›αž…αŸ† αž„αž™αž–αžΈ

’ តូ αž…αž‡αž„αž–αžΈ ’ αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž‚αžαŸ‹ αŸ”

αžšαžΌαž”αž‘αžΈαŸ‘.αŸ₯ αžšαž“αž‘αŸ‡αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αžšαž–αžΈαžšαž”αž“αž”αž‰αŸ‹αž…αž»αž„αžŸαž„αžαž„αŸƒαž“αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž”αž„αž‰αžαŸαž€αžΎαž
αž‘
αŸ’αž›
៍
αŸ’αž 
αŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž”αž„αž‰αžαž˜αž·αž“αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αŸαž‘
αž“
៍
αŸ’αž 
αž“

αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αŸ”

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

11
12

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αž‚αžαŸ‹αŸαžƒαžΎαž‰αž αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αžšαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αž‘
αŸ’αž›

αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αŸ†αž„αž™αžŠαžΌαž…αž‚αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαŸ‹αžŸ
αž“
αž“

αŸ’αž‹ αž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž

αž™αŸαž›αž” αž“αžŠαžΌ αž…

αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸƒαž“αž€αžšαž…αŸ†αž„αž”αŸ‰αŸ‡
៍

αžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αž›αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ†
αž‘
αŸαžƒαžΎαž‰αŸ

αž›αž‚αŸ” αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαž–αž·αž“αž·αžαž™ αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αž”αž“
αž“
វ αž·αž‰αŸ” αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αž”αž“αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ
αŸ’αž›

αžšαž½αž…αŸαž‘αŸαž αžΎαž™

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ

αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαž
េ

αž˜αŸ‚αžŠαž›αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” (b)αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ
αŸ’αž 
αŸαž“αž˜αž·αž“αž‘αž“αŸ‹αžŠαž›αŸ‹

αŸαžƒαžΎαž‰αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ

αŸαž“αŸαž‘αžΎαž™αŸ”

αž˜αž»αž“αŸαžƒαžΎαž‰αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ

αŸ”

αž€ Einstein αž”αž“αž“αž·αž™αž™ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαžƒαžΎαž‰αžαžŸαž»αžΈαž‰αž›αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αŸαž›αž” αž“αžŠαžΌαž…αž‚αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
αž“

αŸαž–αž›αžŠαŸ†

αŸαž™αžΎαž„

αž…

αž˜αŸ‚αžŠαž›

αž›αŸ

αž™

αžŸαž“αž“αž· αŸ’αž‹ αž“αž αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αž”αž“αž˜αž€αž”αŸ‰αŸ‡αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αž˜αž»αž
αž‘

αŸƒαž“αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αž˜αž»αž“αŸαž–αž› αž”αŸ‰αŸ‡αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸ”
αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ†
៍

αž”αž“αžŠαž›αŸ‹

αž–αž·αŸ

αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰αž™αŸ‰ αž„αž…αž”αžŸαŸ‹αž
αŸ’αž 

αž›αž‚αž…αŸ† αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
αž“

αŸ‚αžαž˜αž·αž“αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„

αŸαž‘αŸ” αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αž β€œαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš
៍

αž›αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
αž“

αŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ†

αž›αž‚αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž˜αž½αž™αž˜αž·αž“
αž“
ុ

αž…αž“αž·αž™αž™αž”αž“αž‡αž‘αžΌ

αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž™αž‘αžΈαž˜αž½αž™αŸαž‘
ុ

αž€αžšαŸ‚αžŠαž›αž’αŸ’αžœαžΈαž˜αž½αž™αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ†

αŸαž‘αŸαž‘αž αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αŸ‚αžŠαžšαž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž‘αžΈαž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”
αž“
ុ
αŸ’αž›
αž‡αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽ
៍

αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαžšαŸ” ”

αŸαž–αž›αž‚αžΊ

αž…αŸ‹αžαžαŸαž‘

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž

αŸαž”αŸ‡αžŠαžΌαž„αŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž‚αžΊαŸ–
αŸ’αž

ថ αž“αž—αž–αŸƒαž“αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€

αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸαžŠαžΎαž˜αž˜αž½ αž™
ុ

αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹

αž“αž·αž„αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž–αž·αž–αžŽαž“αž’αŸ†αž–αžΈαž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŠαŸƒαž‘αŸαž‘αŸ€αžαŸ”
៌

αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž–αž·αž–αžŽαž“αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž˜αž½αž™
៌
៍
αž˜αž·αž“αž˜αž“αž‡αŸ†αŸαžš αžΎαžŸαŸƒαž“αžαŸ†αžšαž™αŸαžŠαžΎαž˜
ុ

αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„

αž›αž‚αž‚αžΊαž˜αž·αž“αŸ‚αž˜αž“
αž“

αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αžŸαž·αž€

αž…αž“αž·αž™αž™αž”αž“αžαž›αŸ’αž’αž‡αž„αžαŸ†αžšαž™
ុ

αž˜αž½αž™αŸαž“αŸ‡αŸ”
៑.αŸ₯ αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„ Twin Paradox (TIME DILATION AND TWIN PARADOX)

αž“αž‘αž·αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚
αŸ’αž›
αž€αžš αžŸαŸ‹αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αž‚αžΊαžšαž„αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸ
αŸ’αž›
αŸαž‚αž”αž“αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸ‡αŸ”

αž‡αž›αž‘αž’αž•αž›

αŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αŸαžŠαžΎαžšαž’αž˜αž˜
(េ

េ

αž€αŸ‹αŸαž“αž“αžΉαž„!

αž™αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αžš αž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“αž·αž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›

αž“αž‘αž·αž€αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹
αŸ’αž›
αž“
αž™αž‚αž“αž…αž›αž“αŸ”
ម

αŸαž αžΎαž™αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž€αžšαž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹
ើ

αž™ αž”αŸ‹ αž”αž‰αž›αž‘αŸ†αž„αž‡αžΈαžœ αž·αžαž•αž„) αž”αž‰αž”αŸ‹αž™αžΊαžαž‡αž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉ αž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›
αž…
αž“
αžΌαž…

αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸαž• αž„αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ”
ុ

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αŸαž”αžΎαž’αž“αž€

αž˜αž€αŸ‹αž€αž»αž“αž„αž™αž“
αž“

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αžœαž€αžŸαžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αž

αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αžš αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš
αŸ’αž›
៍

αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž™αž“ αžœαž€αžŸαž‚αžΊ βˆ†
αŸαž“αŸ‡αŸαž™αžΎαž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž“αžΉαž„αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αžαž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›
αŸ’αž›
រ αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαžŠαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› βˆ†
៍
αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž’αŸ†αž‡αž„αž˜αž»αž“ ( βˆ†
βˆ† )αŸ” αž‘αŸ†αž αŸ† βˆ†
αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹ េ

αž™αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„αžŠαžΌαž…αž‚
៍
αž“

αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‚αžΊαŸαž‚αŸ
ុ
រ αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ”
៍

αž“αž·αž„αŸαž“

αžαžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αž (proper time) αŸƒαž“αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›
αŸ’αž›

αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αž–αžΈαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„
៍
αŸαž• αž„αž–αžΈαž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αžŸαŸ‹αž”αž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž’αŸ†αž‡αž„αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαŸ” αž”αžαž»αž—αžΌαžαŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ
αŸαž‚αŸ

αžαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› (αŸαž–αž›αž–αž· តរ αžΈαž€αž’αŸ†αž‡αž„αž’αž˜αž˜

)αŸ”

αž–αž·αž“αž·αžαž™αŸαž˜αžΎαž›αž™αž“αž‡αŸ†αž“αž·αŸ‡αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘
αŸ’αž›
αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“

αž…
αž™αŸαž›αž” αž“ v αŸ” αž€αž‰αž€αŸ‹αž†αž»αŸ’αž›αŸ‡αž˜αž» ខ

αŸ’αž αŸ†αŸ

αž€αŸ‹αž—αž”αŸ‹ αž“αžΉαž„αžŠαŸ† αž”αžΌαž›αž™αž“αž‡αŸ†αž“αž·αŸ‡ αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
αž‡

αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αž€αž“αž»αž„
αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αŸαž“αŸ‡αž€αž“αŸ‹αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER (Light Amplification by Stimulated Emission of

Radiation) αžŸαžαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž„αž™ αž–αžΈαž€αž‰αž€αŸ‹αŸ” αŸαž“αžαžŽαŸˆαž˜αž½αž™ αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER αž”αž‰αž“αž›αŸ†αž‰αŸαžšαŸƒαž“
αž…
αžΌαž‡
αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹ (αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ ៑) αž“αž· αž„αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸαž–αž›αŸαŸ’αžšαž€αž™αž”αž“αŸ’αžαž·αž… αž”αž“αž”αŸ‹αž–αžΈαž”αŸ‰αŸ‡
αž–
αž…
៍
αž‘
αž€αž‰αž€αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ
αž…

LASER

αž€αž“αŸ‹αž“αž‘αž·αž€

αž”αžαŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αž˜αž€αž”αŸ‰αŸ‡αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž”αž—αž–αžœ αž·αž‰
αŸ’αž›

(αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ’)αŸ”
៍

αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αž“αž·αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸ‹αŸαž–αž›αž”αž“ Ξ”t p αŸ‚αžŠαž›αž‡αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ
αŸ’αž›
៍

αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸ” េ

αž™αŸαž›αž” αž“αžŠαŸ†

αŸαž–αž›αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ

αž›αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—αž– LASER αŸαž‘αž€αž‰αž€αŸ‹αžšαž…αŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αž˜αž€αžœ αž·αž‰αž‚αžΊαŸˆ
αž… ួ

αž™αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

Ξ”t p =

αž›αŸƒαž“αž€αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž…αž‰αž–αžΈ αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER αž‚αžΊ c αžšαž™αŸˆ

distance traveled 2d
=
speed
c

(៑.αŸ₯)

αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž ’ េមើ αž›
αŸαžƒαžΎαž‰αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž›αŸαž‘αžΎαž„

αŸαž›αžΎ αž“αž· αž„αž…αž» αŸ‡αŸαŸ’αžšαž€αž˜

αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

េមើ αž›αŸαžƒαžΎαž‰αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž›

វ αž·αž‰αž”αž“αž…αž˜αž™ 2 αŸ”
αž„

αž˜αž‘αž· ស

αž”αŸαž‰αžˆ αž„ αž“αž· αž„αž”αž“αž…αž˜αž™αž’αŸ† αž‡αž„ 2 αŸ”
αž„

αžšαžΌαž”αŸ‘.៦ αž€αž‰αž€αŸ‹αž†αž»αŸ‡αž˜αž½αž™αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αž—αž”αŸ‹αž“αžΉαž„αžŠαŸ†αž”αžΌαž›αž™αž“αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αž›αŸ†αž‰αŸαžšαž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αž‰αž“αŸαž…αž‰αŸ
αž…
αŸ’αž›
αž‡
αŸ’αž›
αžΌαž‡

αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

(a)αŸ” េ

αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž›αžΏαž“αž™αŸ‰ αž„
αŸ’αž›
αžαž„

αž™αž™αž“αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘
αŸ’αž›
αž€αŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αŸ†

αŸ’αž αŸ† (b)

αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αž (αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ) αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
ុ

αž™

αž‚αžΊαž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž‘αŸ‡

αž™αŸαž–αž›αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαžšαžαŸ‹αžŠαž›αŸ‹αžŠαŸ†αž”αžΌαž›αž™αž“αŸ” αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžŠαŸαžαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž‚αžΊαž™αž“αžš αŸ†αž€αž·αž›αŸαž‘

αŸ’αž αŸ†αž”αž“αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸ‚αžŠαžšαŸ”
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

13
14

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαŸαž™αžΎαž„αž–αž·αž“αž·αžαž™αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž
៍
αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αž‘αžΈαž–αžΈαžš
ុ
វ αž·αž‰αŸ”
αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αžΈαž–αžΈαžšαŸαž“αŸ‡ αž€αž‰αž€αŸ‹αž“αž·αž„αž€αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊ LASER αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αž™
αž…
αŸ’αž›
αŸαž›αž” αž“ v αŸαž‘αžαž„

αŸ’αž αŸ† αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž›αžΎαž€αž”αž„αž‰αž›αž€αžαžŽαŸˆαŸαž• αž„
αŸ’αž 

αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ” αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊ LASER αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹ αž€αž‰αž€αŸ‹
αž“
៍
αŸ’αž›
αž…
αž…

vΞ”t
αŸ‚αžŠαž› Ξ”t αž‡αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαž–αžΈ
αŸ’αž›
αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹
αž…
2
αž“αž·αž„αŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αŸαž‘αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER វ αž·αž‰ αžŸαŸ‹αŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αŸ” αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αž αž’αž“αž€

αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘
αŸ’αž›
αžŸαŸαž„αž€αž

αŸ’αž αŸ†αž”αž“αž…αŸ†αž„αž™

αžŸαž“αž“αž· αŸ’αž‹ αž“αž”αž“αž

េ

αž™αž˜αž“αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“

αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αž€αŸαž…αž‰αž–αžΈ αŸ’αžšαž”αž—αž–

laser αŸαž“αž˜αž»αŸ†αž˜αž½αž™αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αŸαž€ αžˆαžšαŸ”
αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαžšαž”αžŸαŸ‹αž–αžΈ
αŸ’αž

αž‚αŸαžš αŸαž‚αž”αž“αŸˆ

βŽ› cΞ”t ⎞ βŽ› vΞ”t ⎞
2
⎜
⎟ =⎜
⎟ +d
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
2d
αž…αžŸαžšαŸαžŸαžšαŸˆ Ξ”t = 2 2 =
c βˆ’v
2

αž–αžΈαž‘αŸ†αž“αž€αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž„αžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡ αŸαž‚
េ

αž™ Ξ”t p =

2d
αŸαž™αžΎαž„
c

αŸ‚αžŠαž› αžŸαŸ‹αŸ
αžŸαŸ‹αŸ

Ξ”t p
v2
1βˆ’ 2
c

= Ξ³Ξ”t p αŸ‚αžŠαž› Ξ³ =

រ Ξ³ αž‡αž“αž·αž…αž…αž€αž›αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αŸ† αž‡αž„αž―αž€

αž™

2d
c 1βˆ’

v2
c2

αž…αžŸαžšαŸαžŸαžšαž‘αŸ†αž“αž€αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž„αŸαž“αŸ‡αžŠαžΌαž…αžαŸαž‘αŸˆ
Ξ”t =

េ

2

1

(៑.៦)

v2
1βˆ’ 2
c

αž›αž‘αž’αž•αž›αŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰αžαžšαž™αŸˆαŸαž–αž› Ξ”t
αŸ’αž 

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€αž‚αžΊαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αŸ†αž‡αž„ Ξ”t p αŸ‚αžŠαž›
αŸ’αž›

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€ ឬ Ξ”t f Ξ”t p αŸ” αž›αž‘αž’αž•αž›αŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰
αŸ’αž 

αž’αŸ†αž–αžΈαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› (time dilation)αŸ”
αž›αŸ†

αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ
៍

αžαž½αž”αŸƒαž“αŸαž”αŸ‰ αž›αž˜αž½αž™αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› 3.0 s αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸƒαž“αŸαž”αŸ‰ αž›
ុ
αŸαžαžΎαžαž½αž”αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž”αŸ‰αž»αž“αž“αŸαž”αžΎαž€αžš αžŸαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸαž‘αžΎαž„αŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ
ម
αž“
αŸ’αž›

αŸαž“αŸ‡αŸ”
េ
αžŠαŸ†αŸ

αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95c αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸαž”αŸ‰ αž›?
αŸ‡αŸ’αžš

αž™αŸˆ

αž‡αŸ†αž“αž½αžŸαž–αžΈαž€αžšαŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›

αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαžαž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αž“αžΉαž„

αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95c αŸαž™αžΎαž„

αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αŸαž”αŸ‰ αž›αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›

αž…

αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95c αŸ”

αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αŸαž”αŸ‰ αž›αž‡αž§αž‘αž αžšαžŽαŸƒαž“αž“αž‘αž·αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ”
៍
αŸ’αž›
αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαž‚αžΊ βˆ†

3.0 sαŸ” េ

αž™

αžšαž“αž‘αž·αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž€αžšαŸ
ើ

αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž“αžΉαž„αž…αŸ†αž“αž½αž“ Ξ³ αžŠαž„ αŸαž“αŸ‡αŸαž‚αž”αž“αŸ–

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ
αŸ’αž›

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

1

Ξ”t = Ξ³Ξ”t p =

(0.95c)
c2
= (3.2)(3.0 s) = 9.6 s
1βˆ’

αž›αŸ†

2

1
Ξ”t p
1 βˆ’ 0.902

Ξ”t p =

αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ
៍
αž§αž”αž˜αžαž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸ
ើ

αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž”αžΎαž€αŸ
αŸαž‚αž›αŸ

αž™αŸαž›αž” αž“ 30 m/s αŸ”

αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€ េ

αž™αžšαžαž™αž“αŸ’αžαž˜αž½αž™

αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αžšαž„αž…αŸ†αž’αž“αž€αŸαž“αŸ’αžšαžαž„αŸ‹αž…αŸ†αž“αž»αž…

αž™αž‚αžαŸ‹αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž‘αž»αž€αžαž€αžšαŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαŸ’αžšαž”αžΎαžšαž™αŸˆαŸαž–αž› 5 h
ើ

αž‚αžαŸ‹αŸ” αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αŸαž‚αž›αŸ
αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž€αžαŸ‹αŸ’αžš

αž™αžΊαž αž€αžšαŸ

αžαŸ†αŸƒαž› 5 h αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœ

αŸ‡αŸ’αžš

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαŸ

αž™αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž‚αžΊ αž“αž‘αž·αž€

αž™αž’αž“αž€αŸαž”αžΎαž€αŸ

αŸαž‘αžΎαž”αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸ”

αž™αŸαž›αž” αž“αŸαž›αžΏαž“
αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž“αž‘αž·αž€

αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž–αž·αžαž‡αž€αžαŸ‹ αŸ’αžš αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžš 5 h αŸ‚αž˜αž“ េតើ αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž”αŸ‰αž»αž“αž“
ើ
ម
αŸ‚αžŠαž›αž”αž“αž€αžαŸ‹αŸ’αžš េ αž™αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž’αž“αž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ”
αžŠαŸ†αŸ

αŸ‡αŸ’αžš

αž™αŸˆ αŸαž™αžΎαž„αŸ

αŸ‡αŸ’αžš
1
1

េ

αž™αž‚αžŽαž“αžαŸ†αŸƒαž› Ξ³ αž–αžΈαžŸαž˜αžΈαž€αžš Ξ³ = (1 βˆ’ v 2 / c 2 ) βˆ’1/ 2 αŸ–
1
1

αž™αŸ

αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αžšαž”αž˜αž“αŸ’αž
ូ

1

1

αŸαž‚αž”αž“αŸ–
1

10

1

1
10
2

αž›αž‘αž’αž•αž›αŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰αž αŸαž“αŸαž›αž” αž“αž’αž˜αž˜
αŸ’αž 
αŸαž‘αŸ” αžšαž™αŸˆαŸαž–αž› αžŸαŸ‹αŸ

√1

10 m/s
10 m/s

3
3

1

;

10

1
1

5.0

10

αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αž‡αŸ†αž“αž·αŸ‡ αžαŸ†αŸƒαž› Ξ³ αž˜αž·αž“αžαž»αžŸαž–αžΈ 1

αž™αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž‚αžΊαŸˆ

Ξ”t = Ξ³Ξ”t p = (1 + 5.0 Γ— 10βˆ’15 )(5.0 h) = 5.0 h+2.5 Γ— 10βˆ’14 h=5.0 h+0.09 ns

αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡
0.09 ns αž”αŸ‰αž»αŸ

αž“αž‘αž·αž€αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž‚αžΊαŸαž›αžΎαžŸαž–αžΈαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€ αžŸαŸ‹αž”αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αž
αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ”

αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž€αžšαžœ αž·αžœαžαŸ’αžαŸƒαž“
αŸ’αž›
αŸαž“αŸαž–αž›αŸαž“αŸ‡
αž”αžαž»αž—αžΌαžαŸαž’αŸ€αž”αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹αž‚
αž“

αž™αž»αž•αž»αž™αž‚
αž‘
αž“

αŸαž™αžΎαž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αž‘αžΈ

αŸ†αž„αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž™αž›αŸ‹αžŠαžΉαž„αž’αŸ† αž–αžΈ

αž‚ αž›αŸ‹αž Twin ParadoxαŸ” Twin αž‚αžΊαŸαž—αŸ‡ αž¬αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αŸ”
αŸ’αž›
αŸ’αž›

Paradox αž‚αžΊαž”αžš ិមតិ (αž˜αžαž·αž•αž»αž‘αž™)αŸ” αž”αžαž»αž—αžΌαžαŸαž“αŸ‡αž˜αž“αž€αžšαž‡αž”αŸ‹αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€αž―αž€αž›αž€αžαžŽ
៍
αž–αžΈαžš αž˜αž½αž™αž‚αžΊ αŸαž‚ αž€αŸ‹ αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸαž‚ αž€αŸ‹ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž™αž“ αžœαž€αžŸ
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

15
16

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ
ើ
αž˜αž½αž™αŸ”

αž“αž·αž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž“αŸ†αŸ’αžšαžαž‘αž”αŸ‹αž˜αž€αžœ αž·αž‰αŸαž“αŸαž–αž›

αž™αŸαž›αž” αž“

αž‡αž€αžšαž›αŸ’αž’αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž‡αŸ†αž“αž½αžŸαž“αž‘αž·αž€αŸ

αž™αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ”
αŸ’αž›

αž˜αž“αž»αžŸ αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹ αŸ‚αžŠαž›αž‡αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡ αž˜αž€αŸ‹αŸαžˆαŸ‡ Speedo αž“αž·αž„αž˜αž€αŸ‹αŸαž‘αŸ€αžαŸαžˆαŸ‡ Goslo αž–αž½αž€
αŸ’αž›
αž“
ម
αž“
ម
αž‚αžαŸ‹αž˜αž“αž˜αž»αžαž˜αžαŸ‹ αžŠαžΌαž…αž‚αŸαž”αŸ‡αž”αž·αž‘
αž“

αž“αž·αž„αž˜αž“

αž™αž»αžŠαŸ†

αž›αž‚αŸ”
αž“

αŸαž“

αž™αž»αŸƒαž˜αž—αž†αŸ†
αž“

េ

αž™

αž…αžΌαž›αž…αž·αžαŸ’αžαž€αžšαž• αž„αŸαŸ’αžšαž–αž„ αž˜αž€αŸ‹αž€αž»αž“αž„αž…αŸ†αŸαž“αž˜αž’αž“αž€αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαžˆαŸ‡ Speedo αž”αž“αŸαž…αž‰
αž“
ម
αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž—αž–
ើ
αž™αž“
េ

αžœαž€αžŸαž˜αž½αž™αŸ

αž™αž€αžšαž“αžΉ αž€αž•αž‘αŸ‡

មួ αž™αŸ‚αžŠαž›αžŸαžαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž„αž™ 20 αž†αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž–αžΈαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αž‚αžαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžš
αž“
ើ
αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95

Speedo

αž…αž€αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ”

ម

αž”αž“αž”αŸ‹ αž–αžΈαŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž—αž–
αž‘

αž”αž“αŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αž˜αž€αž€αž“αŸ‹αž—αž–αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαžœ αž·αž‰αŸ

αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95

αžŠαŸ‚αžŠαž›αŸ” αŸαž“αŸαž–αž›αž˜αž€αžŠαž›αŸ‹αž•αž‘αŸ‡ αž‚αžαŸ‹αž˜αž“αž€αžšαž—αž€αŸ‹αŸαž•αŸ’αž’αžΎαž›αž™αŸ‰ αž„αžαŸ†αž„αŸ
αž‰
αŸ’αž›

αž™αŸαžƒαžΎαž‰ Goslo

αŸ‚αžŠαž›αž”αž“αž”αŸ‹ αž–αžΈ 42αž†αŸ† αž₯αž‘αžΌαžœαž˜αž“ αž™αž»αžŠαž›αŸ‹αŸαž‘ 62αž†αŸ†αŸ” αž•αž‘αž»αž™αŸαž‘αžœ αž·αž‰ Speedo αŸαž‘αžΎαž”αŸαž€αžΎαž“
αž‘
αž“
αž“
αž™αž»αž”αž“ 13 αž†αŸ†αž”αŸ‰αž»αŸ αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αž–αžΈ αž›αž€αžαžŽαŸˆαŸαž“αŸ‡ αž…αŸ αž™αŸαž™αžΎαž„αŸαž›αžΎαž€αž‡αžŸαŸ†αž“αž½αžšαž αŸαžαžΎαž’αž“αž€
αž“
αž€αž“αž»αž„αž…αŸ†αŸαž“αž˜αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ
αŸ’αž›
ើ
αž˜αž€αžšαž–αž·αŸ
αž’αžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡?

αž™αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠ?

αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž’αž“αž€

αŸαž€αž˜αž„αž‡αž„

αž˜αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αžšαž”αžŸαŸ‹ Goslo αž‚αžαŸ‹αžŸαž·αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› Speedo αž€αŸ†αž–αž»αž„
ុ
ថ
αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž™αŸ‰ αž„αŸαž›αžΏαž“αŸ” αŸ‚αž
ើ

ម Speedo αž‚αžαŸ‹αžαž½αŸ’αž›αž“αž―αž„αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αž…αŸ†αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› Goslo
αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ” αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸαž“αŸ‡αž…αž„αŸ‹αž–αž“αž™αž›αŸ‹αž αž˜αž“αž»αžŸ αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“ αž™αž»αžŠαžΌαž…αž‚ αž˜αž»αžαž˜αžαŸ‹
ើ
αž“
αžŠαžΌαž…αž‚
αž“

αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αž‡αž’αž“αž€

αžœαž€αžŸαž˜αž“αž€αžšαžœ αž·αžœαžαŸ’αž

αž™αž»αžαž·αž…αž‡αž„αž˜αž€αŸ‹αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαž›αž‡αž”αž„
αž“

αž”αŸ’αž’αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αŸ αž™αž‚αžαŸ‹αž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαžšαž αžΌαž αž–αž·αŸαžŸαžŸαŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“ αžœαž€αžŸαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›
αŸ’αž›
ើ
αž’αŸ†αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αŸαž–αž›αŸαžœ αž˜αž“αž€αžš αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž›αž“ αž–αž·αŸαžŸαžŸαž‚αžΊαŸαž“αŸαž›αž” αž“
αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž’αŸ†αŸαž‚αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαŸαžƒαžΎαž‰αž…αž”αžŸαŸ‹αŸ”

αžšαžΌαž”αŸ‘.៧ αž€αžšαž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈ Twin ParadoxαŸ” αž’αž“αž€αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αŸαž“αŸ‡αž˜αž»αž“αŸ‚αž”αž€αž‚αž˜αž“
αŸ’αž 
αž“

αž˜αž€αŸ‹αž˜αž“
αž“

αž™αž»αžŠαžΌαž…αž‚αŸ” αž”αŸ‰αž»αž“αž“αž†αŸ†αŸαŸ’αžšαž€αž™αž‚αžαŸ‹
αž“
ម
αž“

αž™αž»αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αž‡αž„αž˜αž€αŸ‹αŸαž‘αŸ€αžαŸ”
αž“

αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž€αŸ†αž“αžαŸ‹αž‘αžΈ
αž’

αŸ†αž„αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ (GLOBAL POSITIONING SYSTEM)

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž™αž“αŸ’αžαŸ

αŸ†αž„αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αŸ

positioning system receiver) αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸαž‚
αžšαžŽαž”αž‘αŸ†αž„αŸ’αŸ€
αž™αŸ‰ αž„αžŸαž»αŸ’αžšαž€αž·αžαŸ

αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αž€αŸ†αž“αžαŸ‹ αž‘αžΈ

ថ

αž…αžŠαžΉαž„αž”αž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž“αžΌαžœαŸαž–αž›αŸαžœ

αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡

αž™αŸαž‚αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αž‘αž·αž€

αž…

េ

αž™αžŠαžΌαž…αž‚αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ” េ
αž“

αž• αž™αŸαž…αž‰αŸαŸ’αžšαž€αž“αžΌαžœαžŸαž»αžΈαž‰αž›αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž–αž›αŸαžœ
αžαžΌαž˜αž·αž… (atomic clock)αŸ” αž§αž”αž€αžšαžŽαž€αŸ†αž“αžαŸ‹ αž‘αžΈ
៍

αŸ†αž„

αž™αž•αž™αžšαžŽαž”αž™αŸ‰ αž„
αž€

αž™αž€αžšαŸαŸ’αžšαž” αž”αŸαž’αŸ€αž”αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžαž»αžŸαž‚αžš αž„αž‡αž˜αž½αž™
αž“

αŸ†αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž•αž™αžšαžŽαž”αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚
αž€

αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž› GPS αžαž„αŸαž›αžΎ

αž‚ αž›αŸ‹αž‘αžΈ

αŸ†αž„αž…αž”αžŸαŸ‹

αžŸαŸ‹ αž“αž·αž„αŸαž›αž” αž“αž€αŸ†αž“αžαŸ‹αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ

αž…αŸ’αžšαž”αž”αŸ‹αžŠαž›αŸ‹αž’αž“αž€αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αžΌαžœαž‘αžΈ

αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž›αŸ’αž’ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž› 15 αŸ‚αž˜αŸ‰αŸ’αžšαžαž”αŸ‰αž»αŸ
αž˜αž€αŸ

αŸ” αž•αž™
αž€

αžŸαŸ‹αž…αŸ†αž“αž½αž“αž”αž½αž“ αŸ‚αžŠαž›αž“αž‘αž·αž€αŸαž“αŸαž›αžΎαž•αž™αžšαžŽαž”αž‘αŸ†αž„αŸ’αŸ€ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαž•αž‘ αž„
αž€

αŸαž–αž›αŸαžœ
αž“αžΉαž„αž‘αžΈ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž

αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž› GPS (global

αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹ αž‡αž‘αžΌαŸαž‘ αŸαŸ’αžšαž” αž”αŸαž’αŸ€αž”αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž•αŸ’αžαž›αŸ‹αŸ
េ

αžœαŸ’αžšαž‡αžœαžœ αž·αž‘αž™

αŸ‡ αžšαžαž™αž“αŸ’αž αž€αž”αŸ‰ αž›αŸ‹ αž“αž·αž„αž’αž“αž€αŸαž‘αžΎαž„αž—αž“αŸ† αž€αŸαžŠαžΌαž…αž‡αž’αž“αž€αŸ’αžš

αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž§αž”αž€αžšαžŽαž€αŸ†αž“αžαŸ‹αž‘αžΈ
៍

17

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αŸ†αž„αž‡αž€αŸ‹

αž€αŸ‹αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ

αŸ’αžŽ αŸ‡ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž‚αž”αŸαž„αž€αžΎαž GPS αŸ’αžšαž”αŸαž—αž‘αŸαž“αŸ‡

αž™αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαŸ‚αž€αžαŸ†αžšαžœαžŠαžΌαž…αž€αžšαžŽαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†
ូ
ី

αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ”
៍

αŸαž“αŸ‡αž‡αž€αžš

αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž˜αž½αž™αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αŸ”
αŸ’αž
αž›αŸ†

αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαžŸαŸ† αž”αŸ‹αž€αžšαž™αž›αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
៍
៍
αž•αž™αžšαžŽαž” GPS αž˜αž½αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αž€
αŸ’αž›

GPS
េ

αž™αŸαž›αž” αž“ 4 km/s αŸ” αž”αž„αž‰αž αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž›
αŸ’αž 

αŸ‚αžŠαž›αž›αŸ’αž’αŸ’αžšαžαžΌαžœαž€αžšαŸ‚αž€αžšαžαŸ’αžšαž˜αžΌαžœαŸαž–αž›αŸαžœ

αŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαž–αžΈ αž€αžšαžš αžΈαž€αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž‚αž…αž„αŸ‹

αž™ αž”αž„αž‰αž›αž‘αž’αž•αž›αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€
αŸ’αž 

αžαžΌαž˜αž·αž…

αž€αž“αž»αž„10 αŸ”
αžŠαŸ†αŸ

αŸ‡αŸ’αžš

αž€αž“αž»αž„αž€αŸ†αžš αž·αžαŸαž‡αžΏαžšαž‡αž€αŸ‹αŸ’αžšαžαžΉαž˜

1

αž™αŸˆ

αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž™αžΎαž„αž‚αžŽαž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžαž»αžŸαž‚αŸαž€αžΎαžαŸαž…αž‰αž–αžΈαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž›αŸαž”αžΎαŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž•αž™
αž“
αž€
αžšαžŽαž” GPS αž‚αžΊ
4000 m/s:
βˆ†

1

βˆ†

βˆ†

1
1

βˆ†
1
βˆ†
េ

αž™αž€αžšαŸαŸ’αžšαž”αžΎ 1
1

1

1

√1
αžŸαŸ† αž”αŸ‹

4
3

βˆ†

10 m/s
10 m/s
1

1.8

10

βˆ†

1 αŸ‚αžŠαž›αž€αžšαžŽαŸαž“αŸ‡ αŸαž™αžΎαž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αŸˆ
ី

αŸαž‚αž”αž“αŸˆ
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
18

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

βˆ†

1
1.8
2

1

10

βˆ†

1

9

10

1

βˆ†

10

αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸαž›αŸ’αž’ αž„ αŸ‚αž…αž€αž“αžΉαž„αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαŸˆ
βˆ†

βˆ†

1

βˆ†

9

αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž‚αž·αžαžŠαž›αŸ‹
αž‚αžΊαž’αŸ†αž‡αž„αž€αŸ†αžš αž·αžαž‡αž€αŸ‹

αž€αŸ‹αŸƒαž“αž“αž‘αž·αž€

αŸαž–αž›αž˜αž“αž“αŸ αž™αž αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž›

αžαžΌαž˜αž·αž…

10

αž‚αžΊαž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ

αž™αž˜αž“αŸαž›αŸ’αž’ αž„1 αž€αž“αž»αž„10 αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡
1000 αžŠαž„αŸ” αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž˜αž·αž“αŸ‚αž€αžαŸ†αžšαžœαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“
ូ

αž…αž•αŸ’αžαž›αŸ‹αŸαž›αŸ’αž’ αž„αŸƒαž“αž‘αžΈ

αŸ†αž„αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž’αŸ†αŸ”

៑.៦ αž€αžšαžš αž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ (LENGTH CONTRACTION)
αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αž€αŸ αžŠαžΌαž…αž‡αž€αžš αžŸαŸ‹αŸαž–αž›αŸαžœ
αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„
αž–αž·αž
ថ

αŸ‚αžŠαžš

αžšαž„αž“αžΌαžœαž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸƒαž“αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αŸ”

αŸ’αž 
αŸƒαž“αžœαžαžαž»αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž‚αžΊαŸ‚αžαž„αŸ‚αžαž”αž„αž‰αŸαž‘αžΎαž„αžαŸ’αž›αžΈαž‡αž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„
(proper length) αŸ‚αžŠαž›αž‡αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αŸαž“αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ” αž‚αž½αžšαž”αž‰αž€αŸ‹
αž‡

αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž”αž„αž‰αŸαž‘αžΎαž„αžαŸ’αž›αžΈαž‡αž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαŸ‚αž
αŸ’αž 

αž€αžšαŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸαž‚αžšαž–

αž˜αž”αŸ

αŸ’αž αž™αŸƒαž“αž…αž›αž“αž”αŸ‰αž» េ

αž˜αž€αŸαž“ αž˜αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ–

L = Lp 1 βˆ’ v2 / c2

αŸ‚αžŠαž›

αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ”

αž‡αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž›αž“ αž“αž·αž„

(៑.៧)

αž‡αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αž»αž“αž„αžŸαž»αž‰αž‰αž€αžŸαŸ”

αžšαžΌαž”αŸ‘.៨ αž€αžšαž”αž‰αž€αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαž€αžšαžšαž½αž‰αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αžœαžαžαž»αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ”
αž‡
αŸ’αž›

αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αžŠαž€αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™αž‚αžΊ L p αŸαž“αŸαž–αž› αžŸαžαž·αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„

αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž€αž›

αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›

αž™αŸαž›αž” αž“ v

αž˜αž‘αž·αžŸαŸ

αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„

αžšαž½αž‰αŸαž“

αžŸαž›αŸ‹αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ L = L p 1 βˆ’ v 2 / c 2 វ αž·αž‰αŸ” αž‚αž½αžšαžš αŸ†αž›αžΉαž€αž L αž‡αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αžŸαŸ‹αž”αž“ αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€

L p αž‡αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ
ដី (αž¬αžŸαžαž·αžαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αžšαž½αž˜αž‚)αŸ”
ុ
αž“

αž™αž’αž“αž€ αžŸαŸ‹αž“αž·αž„αžœαžαžαž»αŸαž“αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž‚αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“
αž“

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž›αŸ†

αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ αž™αž“
៍

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αžœαž€αžŸαž˜αž½αž™αž˜αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ 120.0 m αž“αž·αž„αž˜αž“αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αž 20.0 m

αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸ” αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž™αž“αž€αŸ† αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›
αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž”αŸ‰αž»αž“αž“
ម
αžŠαŸ†αŸ

αŸ‡αŸ’αžš

αž˜αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ

αž™αŸαž›αž” αž“ 0.99c េតើ αž˜αž“

αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αŸαŸ’αžšαž€αž™αž“?

αž™

αž‚αžŽαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αŸˆ
v 2 1/2
(0.99c) 2
= 17 m
αž˜αžšαžΌαž”αž˜αž“αŸ’αž αŸαž‚αž”αž“ L = Lp (1 βˆ’ 2 ) = (120.0 m) 1 βˆ’
c
c2
αž‚αž½αžšαž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αžαŸαž“αžšαž€ αžαŸ†αŸƒαž› 20.0 m αžŠαŸ‚αžŠαž›αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αžαž‡αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαžαŸ‚αžŠαž›
αŸ‚αž€αž„αž“αžΉαž„αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αŸ” αžŠαžΌαž…αž”αž‰αž€αŸ‹αžαž„αŸαž›αžΎαžšαž…αž˜αž€αŸαž αžΎαž™ αž€αžšαžšαž½αž‰αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„
αž‡
ួ
αŸ‚αžαŸαž‘αŸαž›αžΎαžœ αž·αž˜αŸ’αžšαžαžœαžαžαž»αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαŸ
αž›αŸ†

αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ”

αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ
៍
αž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžš
ើ

αž˜αž»αž“

αž…αž›αž“αž”αŸ‰αž»αŸ

αž˜αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ

αž™αŸαž›αž” αž“ 30 m/s αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†
αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽ
៍
αŸαž αžΎαž™αž’αž“αž€αž”αž“αžαŸ’αž’αžΌαž‰αŸ‚αžαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαžšαž…αž€αŸ†αž αž»αžŸαž αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€
ួ

αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž’αž“αŸ” αŸ‚αžαž€αžšαž–αž·αž αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž™αžΊαžαž‡αž„αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ

αž…αŸαž…αž›αž”αž“αŸ” αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎ

αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž˜αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ 4.3 m αŸαž“αŸαž–αž›αž’αž“αž€αž…αž αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž™αž“ αŸ’αž‹ αž“αŸ” េតើ αž˜αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„
αžαŸ’αž›αžΈαž‡αž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαž”αŸ‰αž»αž“αž“αŸαž“αŸαž–αž›αž’αž“αž€αŸαž”αžΎαž€αž”αžšαŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 30 m/s αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡?
ម
αžŠαŸ†αŸ

αŸ‡αŸ’αžš

αž™

αž‚αžŽαž“αž€αžšαžαž™αž…αž»αŸ‡αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αŸˆ
αž˜αžšαžΌαž”αž˜αž“αŸ’αž αŸαž‚αž”αž“αŸˆ

v2 1/2
1 v2
L = Lp (1 βˆ’ 2 ) β‰ˆ Lp (1 βˆ’ 2 )
c
2c
αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž€αžšαžαž™αž…αž»αŸ‡αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžšαžαž™αž“αŸ’αžαž‚αžΊαŸˆ

Lp βˆ’ L β‰ˆ

Lp v 2
4.3 m 3.0 Γ—101 m/s 2
( 2)=(
)(
) = 2.2 Γ—10βˆ’14 m
2 c
2
3.0 Γ—108 m/s

αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžαž™αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž’αžŸαŸ‹αŸˆ 2.2x10-14 mαŸ”
៑.៧ αž›αŸ†αž -αŸαž–αž› αž”αž½αž“αžœαž·αž˜αŸ’αžšαž (FOUR-DIMENTIONAL SPACE-TIME)
αž–αž·αž“αž·αžαž™αž˜αž“αž» ស αž˜αž€αŸ‹αžŸαž·αžαŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαŸαž—αŸ’αž›αžΎαž„αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ† αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αž“
ថ
αŸ’αž›
αŸαž›αžΏαž“ 0.65 αŸ” αž‚αžαŸ‹αž…αž”αŸ‹αŸαž•αŸ’αžαžΎαž˜αž”αžš αž·αŸαž—αž‚

αž™αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™αž™αŸ‰ αž„

αžšαŸαž“αŸαž˜αŸ‰ αž„ 7: 00 αŸαž αžΎαž™αž”αž‰αž”αŸ‹ αž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚
αž…

αŸαž“αŸ‡αŸαž“αŸαž˜αŸ‰ αž„ 7: 15

αž˜αž€αžšαž”αž„αž‰αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αž‘αž·αž€αŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαŸαž—αŸ’αž›αžΎαž„αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš αž€αžš
αŸ’αž 
៍

αž…αž”αŸ‹αŸαž•αŸ’αžαžΎαž˜αž”αžš αž·αŸαž—αž‚

រ

αž“αž·αž„αž€αžšαž”αž‰αž”αŸ‹
αž…

αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αŸ’αžšαžαž„αŸ‹αž…αŸ†αž“αž»αž…αŸ‚αžαž˜αž½αž™αŸαž“αŸαž›αžΎ
αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

19
20

Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

αžšαžαŸαž—αŸ’αž›αžΎαž„αŸ”

αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡

αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„

αž…αž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž”αž“αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚

αžšαžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αž˜αž€αŸ‹αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ 15 αž“αž‘αžΈαŸ” αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ
αž“
αž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚

αžšαŸαž“αŸ‡αŸαŸ’αžšαž”αžΎαžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž’αžŸαŸ‹αŸ‚αžœαž„αž‡αž„αž‚αžΊ 20αž“αž‘αžΈαŸ” αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αž េ

αž•αž…αž·αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž“αž‚αžΊ 20 cm

αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αžŠαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ េ

αžšαž½αž‰αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αž‚αžΊ αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αžαŸαž“αŸ‡αŸαž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜ 15 cm αž”αŸ‰αž»αŸ

αž™αž’αž„αž€αžαŸ‹
αž™αž˜αž“αž€αžš

αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“

αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αž…αž“αž˜αž“αž‘αŸ†αž αŸ†αžαžΌαž…αž‡αž„ αŸ‚αžαž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚

αžšαž˜αž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžœαž„

αž‡αž„αŸ”
αž˜αž“αŸαž™αž’αŸ†αž–αžΈαž”αžαž»αž—αžΌαžαž–αžΈαžš αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„αž€αžšαžšαž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ វតថុ
αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž‡αž”αžαŸ‹
αž”αž„αŸ‹αž‘αŸ†αž αŸ† αŸ‚αžαž˜αž“αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž›αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž›αŸ†αž  αž¬αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž‚αžΊ
៍
αž€αŸ‹αž”αž“
αž”αŸ’αžαžΌαžšαž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉαž„αŸαž–αž›αŸαžœ
េ

វ αž·αž‰

αž˜αž“αŸαž™αž˜αž½αž™αŸ”

αž™αž‚αž·αžαž’αŸ† αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡

αŸαž™αžΎαž„

αž…αžˆαž“αž˜αž½αž™αžŠαŸ†

αž–αž·αž…αžš

αž”αž“αž’αŸ†αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαŸƒαž“αž”αž½αž“αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž αž‚αžΊ αž›αŸ†αž αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸ

αŸαž–αž›αŸαžœ

αž‚αžΊαž‡αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαžαž‘αžΈαž”αž½αž“αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŸαž·αž€ αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™ αž“αž·αž„αž”

αž‘αžΌαŸαž‘αŸ”

αž€αŸ‹αŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž€αžš

αž™αž˜αž“αž”αžΈ វ αž·αž˜αŸ’αžšαž αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€
αŸ’αž αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž

៑.៨ αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‘αžš αŸ‰αž„αŸ‹ (GALILEAN AND LORENTZ TRANSFORMATIONS)
ូ
αžŸαž˜αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› (Galilean Transformation Equations)
ី

αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž”αž€αŸ’αžš
េ

αž™αž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž˜αž½αž™

αž™αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αžαŸ†αžšαž™αž“αž·αž…αž› (inertial frame) αž˜αž½αž™αŸαž™αžΎαž„αŸ
ុ

αž…αž”αž”αŸ‹ αž‘αžΈαž˜αž½αž™αžšαž”αžŸαŸ‹αž‰αžΌαžαž»αž“
αž˜αž½αž™αž˜αž“αž’αŸ†αŸαž–αžΎαŸαž›αžΎ

(វុ αž·αž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“αŸαžαžš)αŸ”

αŸαž‚αž αž‚αž“αžαŸ†αžšαž™
ម
ុ

αž™αž“αž·αž™αž˜αž“αŸ αž™αžαž‡αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αžŠαž›
ុ

αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœ αŸαž™αžΎαž„αž€αŸ

ុ
αž“αž·αž…αž›αž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸαž“αŸ‡

αž‚ αž›αŸ‹αž

αž…αž“αž·αž™αž™αž”αž“αž αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„
ុ

αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™αž˜αž·αž“αž˜αž“αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αŸαž‘αžΎαž™αŸαž”αžΎαž‚αž“αž€αŸ†
ម

αž‡αž‡αŸ†αŸαžš αžΎαžŸαž›αŸ’αž’αž‡αž„αžαŸ†αžšαž™
ុ

αž–αž»αŸ†αŸαž“αž›αž‡αž•αŸ’αž›αžΌαžœαž€αžšαž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚

αž—

αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαŸ’αžšαž‡αžΎαžŸαŸαžš αžΎαžŸαžαŸ†αžšαž™αž˜αž½αž™αž‡αž…αŸ†αž”αž…αŸ‹αŸ”
ុ

αŸαž‘αŸ”

េ

αŸ†αž„

αž€αž€αž›αžΈαŸαž›αž”αž“αž•αŸ’αžαž›αŸ‹

αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›
៍

αž¬αž‡

αž’αž„αŸ‹αŸαž‚αŸ’αž›αžŸαž‚αžΊ Principle of Galilean Relativity αžŠαžΌαž…αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸαž“αŸ‡αŸ–

β€œαž…αž”αž”αŸ‹αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αžαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆαžŠαžΌαž…αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ”β€
αž“
ុ
The laws of mechanics must be the same in all inertial frames of reference.
αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαŸαž™αžΎαž„αž–αž·αž“αž·αžαž™αž€αžšαž–αž·αŸ
αž’αž˜αž½αž™ αŸ‚αžŠαž›αž‡αž§αž‘αž αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈαž—αž–
៍
αŸ’αž 
αŸαžŸαž˜αžΎαž—αž–αž‚αŸƒαž“αž…αž”αž”αŸ‹ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αŸαž• αž„αž‚αŸ–
αž“
ុ
αž“

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ
Β 

αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–
ី

(b)Β 

(a)Β 

αžšαžΌαž”αŸ‘.៩ αž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŠαžΉαž€αž‘αŸ†αž“αž·αž‰αžαžΌαž…αŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αžαž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž”αž›αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαŸ‹αŸαž”αŸ‡αŸαž‘αžΎαž„αž˜αž“
ើ
αž‚αž“αŸ’αž›αž„αž‡αž”αž“αžαŸ‹αŸ’αžšαžαž„αŸ‹ (a) αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αžαž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž”αž›αŸ‹αž˜αž“αž‚αž“αŸ’αž›αž„αž‡
αž‘
αŸ‚αž αŸαž€αž„ (b)

αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŠαžΉαž€αž‘αŸ†αž“αž·αž‰αžαžΌαž…αž˜αž½αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›
αŸαž›αžΎαŸ”

αž™αŸαž›αž” αž“αŸαžαžšαžŠαžΌαž…αž˜αž“αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” (a) αžαž„
αŸ’αž 

αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸαž”αŸ‡αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹αŸαž‘αžΎαž„αŸαž›αžΎαŸ’αžšαžαž„αŸ‹
ើ

αž•αž›αž”αŸ‰αŸ‡αž–αž›αŸ‹αŸ
αž”αž›αŸ‹αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ
αŸ’αž›

αž™αžαž™αž›αŸ‹

αž…αŸαž…αž›αž”αž“

αž˜αž”αž“αžαŸ‹αžˆαžšαŸ”
αž‘

αž“αž·αž„αŸαž”αžΎ

αŸαž“αŸ‡αž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž€αžΌ αž“
ើ

αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹αž‚αžΊαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆαžŠαžΌαž…αž‚αž“αžΉαž„αž…αž›αž“
αž“

αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž”αŸ‡αŸαž‘αžΎαž„αŸαž‘αŸαž›αžΎαŸ

αž™αž˜αž“αž»αžŸ αž˜αž€αŸ‹αž€αŸ†αž–αž»αž„αžˆαžšαŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αŸαž›αžΎ
αž“

αžŠαžΈαŸ‚αžŠαžšαŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž‰ αž“αž·αž„αžŸαž˜αžΈαž€αžšαž…αž›αž“αŸαŸ’αžšαž€αž˜αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αŸαžαžš
αž‡αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŠαžΉαž€αž‘αŸ†αž“αž·αž‰αžαžΌαž…αŸαž“αŸ‡αŸαž“αž“αžΉαž„ αž¬αž˜αž“αž…αž›αž“αŸ’αžšαžαž„αŸ‹αŸαžŸαž˜αžΎαŸ

αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“αŸαž”αžΎαŸαž‘αŸ‡

αž™αž“αž·αž…αž›αž—αž–αž€αŸ េ

αž™αŸ”

αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαž–αž·αž“αž·αžαž™αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž›αžΎ ដីវ αž·αž‰αž˜αŸ’αžαž„αŸ” αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸ‡
αŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αž”αž›αŸ‹αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αž˜αž‚αž“αŸ’αž›αž„αž˜αž½αž™αž˜αž“ αž„αž‡αŸ‚αž αŸαž€αž„αžŠαžΌαž…αž”αž„αž‰αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” (b)αŸ”
αŸ’αž›
αŸ’αž 
αŸαž›αžΎαžŸαž–αžΈαŸαž“αŸ‡αŸαž‘αŸ€αž

αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αŸαž“αŸ‡
αž“

ិ
αž€αŸ†αž”αŸ‰αžΌαžŸαž„αŸ‹ αŸƒαž“αžœαž»αž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“
αžŸαžšαž»αž”αž˜αž€αžœ αž·αž‰
αž‚αžαŸ‹αž”αž“αŸαžƒαžΎαž‰αž€αŸαŸ

αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž”αž›αŸ‹αž˜αž“

αž˜αž’αŸαž€ αŸαžŠαž€αŸ‚αžŠαžšαŸ”
αŸαž”αžΎαŸαž‘αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž€αžšαžŽαž˜αž·αž“αž™αž›αŸ‹αŸ’αžšαžŸαž”αž‚αž’αŸ†αž–αžΈαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αž–αž½ αž€
ី
αž“

αž™

αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž€αŸαŸ’αžšαžŸαž”αž‚αžαž…αž”αž”αŸ‹ αžšαž”αžŸαŸ‹αž‰αžΌαžαž»αž“
αž“

αž…αŸ

αŸ‡αŸ’αžš

αž™αž”αž“

αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αž›αž“αŸ‚αžŠαž›αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αŸ‚αžŠαžšαŸ” αŸαž“αŸ‡αž”αž‰αž€αŸ‹αž αž‚αž“
αž‡
ម
αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž€αžšαžŽαžαž„αŸαž›αžΎ
ី

αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž”αž„αž‰αž–αžΈ αž—αž–αžαž»αžŸαž‚αžš αž„αžαŸ†αžšαž™αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžš
αŸ’αž 
αž“
ុ

αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αŸ‚αžαž˜αž½αž™αž‚αžαŸ‹αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž˜αž“αŸ‚αžαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž™αž˜αž½αž™
ុ
αŸαž‘αŸαž‘αžΎαž”αžαž»αžŸαž–αžΈαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ”
ុ
αžŸαŸ†αž“αž½αžš

αž€αž›αž”αž„αŸˆ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡ αŸαžαžΎαž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž

αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž‚αž“αŸ’αž›αž„αžšαž”αžŸαŸ‹

αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹?

αž§αž”αž˜αž αž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„

αž…αŸ

αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“
៍

αž€αž“αž»αž„αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αž“αž·αž…αž› (inertial system)αŸ” αž‘αžΈ αŸ†αž„ αž“αž·αž„αŸαž–αž›αŸαžœ
αŸƒαž“αž€αžšαŸαž€αžΎαžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ αž…
៍
េ αž™αŸαž™αžΎαž„ αž„αŸ αž™αž€αžΌαž’αžšαŸ αŸαž“αž”αž½αž“ ( x, y, z, t ) αŸ” αŸαž™αžΎαž„αž…αž„αŸ‹ αž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αžΌαž’αžšαŸ αŸαž“αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αž–αžΈ
αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αŸαžŠαžΎαž˜

αŸαž‘αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ
αŸ’αž›

αž™αŸαž›αž” αž“αŸαž’αŸ€αž”αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ”

αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž™αžΎαž„αž–αž·αž“αž·αžαž™

αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™
αž“ ិ
ិ
ើ

αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ 
ិ ិ

21
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics
Modern physics

More Related Content

Viewers also liked

1.types of structures and loads
1.types of structures and loads1.types of structures and loads
1.types of structures and loadsChhay Teng
Β 
Cement knowledge revised 160110
Cement knowledge revised 160110Cement knowledge revised 160110
Cement knowledge revised 160110Chhay Teng
Β 
αž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžš
αž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžšαž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžš
αž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžšNeak Chandara
Β 
Concrete price and proportion
Concrete price and proportionConcrete price and proportion
Concrete price and proportionChhay Teng
Β 
мосяков Π΄. Π². история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010
мосяков Π΄. Π².   история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010мосяков Π΄. Π².   история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010
мосяков Π΄. Π². история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010Amnoth Chhom
Β 
Roof preparation
Roof preparationRoof preparation
Roof preparationChhay Teng
Β 
Strength of materialprint
Strength of materialprintStrength of materialprint
Strength of materialprintPhearun Seng
Β 
11 dimension and properties table of u
11 dimension and properties table of u11 dimension and properties table of u
11 dimension and properties table of uChhay Teng
Β 
Tech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT Deck
Tech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT DeckTech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT Deck
Tech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT DeckVantharith Oum
Β 
αžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆ
αžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆαžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆ
αžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆchanvannda
Β 
Contents
ContentsContents
ContentsChhay Teng
Β 
αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€
αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€
αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€National Polytechnic institute of Cambodia
Β 
Sgp Justinleng Khmer Rouge
Sgp Justinleng Khmer RougeSgp Justinleng Khmer Rouge
Sgp Justinleng Khmer RougeJustinLeng92
Β 
Cover of strength of material
Cover of strength of materialCover of strength of material
Cover of strength of materialPhearun Seng
Β 
Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8
Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8
Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8Phearun Seng
Β 
Concrete mix design
Concrete mix designConcrete mix design
Concrete mix designPhearun Seng
Β 
Effective research for civil & environmental engineering
Effective research for civil & environmental engineeringEffective research for civil & environmental engineering
Effective research for civil & environmental engineeringAUB
Β 
Mechanic assignment (2)
Mechanic assignment (2)Mechanic assignment (2)
Mechanic assignment (2)Phearun Seng
Β 

Viewers also liked (20)

1.types of structures and loads
1.types of structures and loads1.types of structures and loads
1.types of structures and loads
Β 
Cement knowledge revised 160110
Cement knowledge revised 160110Cement knowledge revised 160110
Cement knowledge revised 160110
Β 
αž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžš
αž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžšαž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžš
αž–αŸ’αžšαŸ‡αž“αžΆαž˜αž–αŸ’αžšαŸ‡αž˜αž αžΆαž€αŸ’αžŸαžαŸ’αžš αž“αž·αž„αž˜αŸαžŠαžΉαž€αž“αŸ†αžΆαžαŸ’αž˜αŸ‚αžš
Β 
12
1212
12
Β 
Concrete price and proportion
Concrete price and proportionConcrete price and proportion
Concrete price and proportion
Β 
мосяков Π΄. Π². история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010
мосяков Π΄. Π².   история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010мосяков Π΄. Π².   история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010
мосяков Π΄. Π². история ΠΊΠ°ΠΌΠ±ΠΎΠ΄ΠΆΠΈ. Xx Π²Π΅ΠΊ (история стран востока. xx Π²Π΅ΠΊ) - 2010
Β 
Roof preparation
Roof preparationRoof preparation
Roof preparation
Β 
Strength of materialprint
Strength of materialprintStrength of materialprint
Strength of materialprint
Β 
11 dimension and properties table of u
11 dimension and properties table of u11 dimension and properties table of u
11 dimension and properties table of u
Β 
Tech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT Deck
Tech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT DeckTech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT Deck
Tech for Advocacy & Outreach for TI Cambodia YLP Batch 2 - PPT Deck
Β 
αžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆ
αžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆαžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆ
αžšαžŠαŸ’αž‹αž’αž˜αŸ’αž˜αž“αž»αž‰αŸ’αž‰ αž“αŸƒαž€αž˜αŸ’αž–αž»αž‡αžΆ
Β 
Contents
ContentsContents
Contents
Β 
αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€
αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€
αž‘αŸ’αžœαžΆαžšαžšαž˜αžΌαžšαžŠαŸ‚αž€
Β 
Sgp Justinleng Khmer Rouge
Sgp Justinleng Khmer RougeSgp Justinleng Khmer Rouge
Sgp Justinleng Khmer Rouge
Β 
Cover of strength of material
Cover of strength of materialCover of strength of material
Cover of strength of material
Β 
Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8
Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8
Mathematic for engineering iii for prints calculate by seng phearun in m8
Β 
Concrete mix design
Concrete mix designConcrete mix design
Concrete mix design
Β 
Khmer moral
Khmer moralKhmer moral
Khmer moral
Β 
Effective research for civil & environmental engineering
Effective research for civil & environmental engineeringEffective research for civil & environmental engineering
Effective research for civil & environmental engineering
Β 
Mechanic assignment (2)
Mechanic assignment (2)Mechanic assignment (2)
Mechanic assignment (2)
Β 

Modern physics

  • 1.
  • 2.
  • 3.
  • 4. αžšαž˜αž—αž€αž αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— រ αžΌαž”αžœαž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžœαž·αž‘αž™ αž”αž“αžŠαž€αŸ’αžšαžŸαž„αŸ‹αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™ αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αŸ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž·αž„αžœαž·αžŸαž€αžš αž—αž‚αŸ‘ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœ αŸ’αžœ αž™αŸ‚αž•αŸ’αž’αž€αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αŸαž›αžΎαžαžΉαŸ’αž›αž˜ αž“αž·αž„αžœ αž·αžŸαŸ’αžœαž€αžš αžšαŸαžŠαžΎαž˜αŸƒαž“αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž“αž·αžŸ ិត ិ αž€αž›αžœ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™ αž€αŸαžŠαž…αž‡αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— αž”αž‰αž‰ αžαŸ’αžαŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αžŠαžΌαž…αž˜αž“αž€αž“αž»αž„αŸ’αžšαž”αž—αž–αž―αž€ ូ αŸαž“αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸ’αžš រ αž”αŸ‹αŸ” αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αŸαž“αŸ‡ αžαž‰αŸ†αž»αž”αž“αž–αž™αž™αž˜αžŸαŸ’αžšαž˜αž™ αž“αž·αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎαž–αž€αž™αŸαž–αž…αž“αŸαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž±αž™αž“αž·αžŸ αž·αžαž„αž™αž™αž›αŸ‹ αž€αŸαžŠαžΌαž…αž‡αž–αž·αž“αž·αžαž™αžαŸ’αž›αžΉαž˜ αžšαž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“ αŸαž›αžΎαž€αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž€αžαŸ‹αž”αž“αžαž™αž€αŸ†αž αž»αžŸαž‡αž’αžαž·αž”αžšαž˜αŸ” αž€αžšαŸαž•αž‘ αž„αž•αžαŸ‹αŸαž‘αžΎαž„αžœ αž·αž‰αž“αžΉαž„αžŸαž“αž“αž»αŸ’αžšαž€αž˜ αž“αž·αž„ αž‘ αž‘ αžœαž…αž“αž“αž»αŸ’αžšαž€αž˜αž€αŸαž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžšαž…αŸαž αžΎαž™αŸ‚αžŠαžšαž“αžΌαžœαž–αž€αž™ ួ αž–αžΈαŸαž“αŸ‡ αž€αŸαŸαž“αž˜αž“αž€αžšαž™αž€αž…αž·αžαŸ’αžαž‘αž»αž€ αŸ’αžšαž–αžΉαž‘αž’αž”αž»αžšαžŸαž˜ αž’αž€αž វ αž·αžšαž»αž‘αž’αŸ αž–αž·αžαž‡αž˜αž“ វ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™αžœ αž·αž‘αž™ αž™αž’αŸαž…αžαž“αŸαž“αŸ‚αž αžšαŸˆαžŸαŸ†αžαž“αŸ‹ αŸ‚αžŠαž›αžαž‰αŸ†αž» αž˜αž“αž€αžšαŸ’αžšαžŸαž–αž·αž…αŸ’αžšαžŸαž–αž·αž›αŸ” αŸαž›αžΎαžŸ αž€αŸ‹αŸ’αžšαžαž½αžαž–αž·αž“αž·αžαž™αž”αŸ‚αž“αžαž˜αŸ αž™ េ αž€ αž’αžΉαž„ αŸαž αž„ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž•αž„αŸ‚αžŠαžšαŸ” αž€αŸ αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž€αŸ†αž αž»αžŸαž†αž‚αž„αž‘αŸ†αž„αžαŸ’αž›αžΉαž˜ αž…αž˜αž“αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αž€αžšαžš αž·αŸ‡αž‚αž“αŸ‹αŸ‚αž€αž›αŸ†αž’αž–αžΈαžŸαŸ† រ αž“αž·αž„ αž€αŸ‹αž’αž“αž€αžŸαž·αž€ αžŸαŸ‹αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž‡αž½αž™αžšαž½αž˜αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž€αžαŸ‹αž”αž“αžαž™αž€αŸ†αž αž»αžŸαž†αž‚αž„αž”αŸ‚αž“αžαž˜ αŸαž‘αŸ€αžαŸ” αžŸαžΌαž˜αž’αžšαž‚αž» αžŽαž‘αž»αž€αž‡αž˜αž» αž“αž“αžΌαžœαž€αžšαžš αž·αŸ‡αž‚αž“αŸ‹αŸ‚αž€αž›αŸ†αž’αž”αŸ‚αž“αžαž˜αŸαž‘αŸ€αžαž–αžΈ αžŸαŸ† αž€αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαž·αž€ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹! αž’αž“αž€αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„ αŸ’αžšαžŸαž»αžœ ថរ αž·αž‘αž’ ី
  • 5. αŸαžŸαž…αž€αŸ’αžαŸ‚αžαŸ’αž›αž„αž’αŸ†αžŽαžšαž‚αž»αžŽ ី αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™ αž™αž€αž…αž·αžαŸ’αžαž‘αž»αž€ αž€αŸ‹αž–αž·αž“αž·αžαž™αž”αŸ‚αž“αžαž˜αŸ αž’αžαž·αž”αžšαž˜αž“αžΌαžœαž€αŸ†αž αž»αžŸαž†αž‚αž„αŸ αž™αŸ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž·αž„αžœ αž·αžŸαŸ’αžœαž€αžš αž—αž‚αŸ‘ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“ αž€ αž’αžΉαž„ αŸαž αž„ αž‡αž–αž·αŸαžŸαžŸ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž€αžαŸ‹αž”αž“αžαž™αž‡ αž™αž’αŸαž…αžαž“αŸ” αŸαŸ’αžšαž€αž–αžΈαŸαž“αŸ‡ αŸαž“αž˜αž“αž€αžšαž™αž€αž…αž·αžαŸ’αžαž‘αž»αž€ αž”αŸ‚αž“αžαž˜αž–αžΈαžŸαŸ† αž€αŸ‹ αŸ’αžšαž€αž»αž˜αž“αž·αžŸ αž·αžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž†αŸ†αž‘αžΈαž–αžΈαžšαžŸαž˜αŸ’αžšαž‚αž…αž·αžαŸ’αžαž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αž‚αžΊ េ αž“ េ រី ម αž€ រ αžΊαž“ αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαŸ’αžšαžαž½αžαž–αž·αž“αž·αžαž™αŸ” αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž€αžŸαž½αž„αž’αž”αŸ‹αžš αŸ† αž™αž»αžœαž‡αž“ αž“αž·αž„αž€αžΈ αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αž αž“ αž€ αŸαžŸαž„ αžŸαž»αž—αŸαŸ’αžšαž€αŸ’αž αž“αž·αž„ αž•αž„αŸ‚αžŠαžšαž˜αž»αž“αž“αžΉαž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αž‰αž“αŸαž‘αž±αž™αŸ αžΌαž‡ វ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™αžœ αž·αž‘αž™ αž€αŸ‹ αž‡αŸ†αž“αž½αž™αžαžœ αž·αž€ αž€αŸ’αžšαž–αžΉαž‘αž’αž”αž»αžšαžŸ αž˜αž€αž˜αž˜αžœ αž·αž’αžΈαŸ’αŸ αŸ‘αŸ‘ αž…αŸ’αžšαž€αž€αž˜αž–αž»αž‡ αž‚αžΊαž‡αžœ αž·αž—αž‚αž‘αž“αžŠαŸ αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹ αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž…αŸαž…αž‰αž‡αžšαžΌαž” αž„ αŸƒαž“αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‡ αž˜αž½αž™αŸ‚αž•αž“αž€αŸαž‘αŸ€αžαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž±αž™αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αŸαž‘αž”αž“αŸ” αžšαžΌαž”αž—αž– αž“αž·αž„αžαŸ’αž›αžΉαž˜ αžšαŸαžŸαž‘αžΎαžšαž‘αŸ†αž„αŸ’αžšαžŸαž»αž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžŠαž€αŸ’αžšαžŸαž„αŸ‹ αž“αž·αž„αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αž–αžΈ αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž“αž·αž–αž“αž’ Douglas C. Giancoli αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–αž†αŸ†αŸ’αŸ αŸ αŸ© αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Physics for Scientists and Engineers αž“ αžšαž”αžŸαŸ‹ Raymond A. Serway αž“αž·αž„ John W. Jewett αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–αŸαž›αžΎαž€αž‘αžΈ ៨ αž†αŸ†αŸ’αŸ αŸ‘αŸ αŸ” αŸαŸ’αžšαž€αž–αžΈ αž“ αŸαž“αŸ‡ αž˜αž“αŸ‚αž•αž“αž€αžαŸ’αž›αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžŠαž€αŸ’αžšαžŸαž„αŸ‹ αž“αž·αž„αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αž–αžΈαŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— University Physics with Modern Physics េ αž™ Young H. D. αž“αž·αž„ Freeman R. A. αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Concepts of Modern Physics αŸαž“αž†αŸ†αŸ’αŸ αŸ αŸ£ េ αž“ αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸαž“αŸ‡ αŸαžŸαŸ€αžœαŸαž—αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αžαž„αŸαž›αžΎαž€αžΈαŸ’αž αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αŸƒαž•αž‘αž€αž»αž“αž„αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹ αž‡αžΈαžœαž€αž˜αž˜αŸαž›αžΎ αž™ Arthur B.αŸ” αžαŸ’αžœαžΈαžαž”αž·αžαž˜αž·αž“αž˜αž“αž€αžšαž’αž“αž» αž‰αžαž‡αž•αŸ’αž›αžΌαžœαž€αžš αž‰ αž˜αž½αž™αž–αžΈαž’αž“αž€αž“αž·αž–αž“αž’ αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαž‚αž“αŸ‹αŸ‚αžαž‡αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸαŸ’αžšαž€αž•αŸ’αž›αžΌαžœαž€αžš αž€αž›αžœ αž·αž‘αž™αž›αŸαž™αž—αžΌαž˜αž·αž“αž‘αž—αŸ†αž“αŸαž–αž‰ αž“ αŸƒαžŠαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž“αž·αž–αž“αž’αŸαžŠαžΎαž˜αŸ αž“αž· αž„αž˜αž·αž“αž˜αž“αŸαž…αžαž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎ αž™αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž±αž™αž”αŸ‰αŸ‡αž–αž›αŸ‹αžŠαž›αŸ‹αž€αž˜αž˜αžŸαž·αž‘αž’αž”αž‰αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž½αž€ αž‰ αž‚αžαŸ‹αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž’αž“αž€αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„αžŸαžΌαž˜αŸ‚αžαŸ’αž›αž„αž’αŸ†αžŽαžšαž‚αž»αžŽ αž“αž·αž„αŸαž€αžαžŸαžšαŸαžŸαžΎαžš αž™αŸ‰ αž„αž’αžŸαŸ‹αž–αžΈαž…αž·αžαŸ’αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡ αž“ αŸƒαžŠαž™αŸ‰ αž„αžœ αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ” αž’αž“αž€αž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž” αž“αž·αž„αŸαžšαŸ€αž”αŸαžšαŸ€αž„ αŸ’αžšαžŸαž»αžœ ថរ αž·αž‘αž’ ី
  • 6. αž˜αžαž·αž€ i αžšαž˜αž—αž€αž αŸαžŸαž…αž€αŸ’αžαžΈαŸ‚αžαŸ’αž›αž„αž’αŸ†αžŽαžšαž‚αž»αžŽ ii αž˜αžαž·αž€ iii αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ៑ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ៑.៑ αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“ 3 ៑.៣ αž§αž”αž’αžšαžŽαŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ៍ αŸ’αž 9 ៑.្ αž–αž·αŸ 5 αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Michelson-Morley ៑.ៀ αž—αž–αžŠαŸ† αž›αž‚ αž“ 10 12 ៑.αŸ₯ αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„ Twin Paradox 18 ៑.៦ αž€αžšαžšαž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ 19 ៑.៧ αž›αŸ†αž -αŸαž–αž› αž”αž½αž“αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž ៑.៨ αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‘αžΌαžš αŸ‰αž„αŸ‹ 20 ៑.៑០ αŸαž›αž” αž“αžŠαŸαŸαž›αžΏαž“αž”αŸ† αž•αž»αž 29 27 ៑.៩ αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž” 30 ៑.៑៑ αž˜αŸ‰ ស αž“αž·αž„αžαž˜αž–αž› 36 ៑.៑្ αž•αž› Doppler ៑.៑៣ αžαž˜αž–αž›αŸαž’αŸ€αž” αž“αž·αž„αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž” ៑. ៑ៀ αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸ 44 αŸ’αž ៑.៑៦ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‘αžΌαŸαž‘αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– 51 αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“ αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž“αž·αžŸ αž·αžαž αŸ’αžœαžΉαž€ αžαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„ αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ្ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αž…αžŸαŸ‹ αž“αž·αž„αž‚αŸ†αžš αžΌαŸƒαž“ ី αŸ’αž ្.្ αžŸαž˜αž˜αžαž·αž€αž˜αž˜αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αžšαž”αžŸαŸ‹ Planck αž“αž·αž„αž”αž“ αž™αž’αž„αž‚αž’αžαž» េខ ម ្.៣ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž•αžΌαžαž»αž„αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž“αž·αž„αž•αž›αž•αžΌαžαžΌαž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈ αŸ’αž ្.ៀ αžαž˜αž–αž› αž˜αŸ‰ ស αž“αž· αž„αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸƒαž“αž•αžΌ αžαž»αž„ ្.αŸ₯ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊαž‡αž’αŸ’αžœαžΈ? αŸ’αž αž€αŸ†αžšαžŸαž˜αžΈ X ្.៧ αž•αž› Compton ្.៨ αž’αž“αŸ’αžαžšαž€αž˜αž˜αž•αžΌαžαž»αž„ αž“αž·αž„αž•αž›αž·αžαž€αž˜αž˜αž‚αžΌ 54 តូម ្.៑ αžšαž›αž€αŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌαž˜αŸ‰αŸαž‰αž‘αž·αž… ្.៦ αž” 41 42 ៑.៑αŸ₯ αž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈ αž“αž·αž„αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž›αŸ† 40 62 68 77 83 85 85 89 95
  • 7. iv Β  ្.៩ αž•αžΌαžαž»αž„ αž“αž·αž„αž‘αŸ†αž“αž‰ 101 ្.៑០ αž‘αŸ’αžœαž·αž€αž—αž–αž•αž„αŸ‹ -αžšαž›αž€ αž“αž·αž„αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž”αŸ†αŸαž–αž‰αž‚ ៍ αž“ 106 ្.៑៑ αž’αž˜αž˜αž‡αžαž·αžšαž›αž€αŸƒαž“αžšαžΌαž”αž’αžαž» 107 ្.៑្ αž˜αžΈαŸ’αžšαž€αžΌαž‘αžŸ αž“αŸαŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαž»αž„ 110 ្.៑៣ αž‚αŸ†αžšαž…αžŸαŸ‹αŸƒαž“ ូ 111 ្.៑ៀ αžŸαž”αž»αž·αž… ្.៑αŸ₯ តូម αžαžΌαž˜αŸ– αž‚αž“αŸ’αž›αžΉαŸ‡αŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αžš αž– αž‚ αž›αŸ‹αžšαž…αž“αžŸαž˜αž–αŸαž“ តូម 113 116 αžαžΌαž˜αžšαž”αžŸαŸ‹ Bohr αŸ‰αžΌ ្.៑៦ αž“αžΈαžœαžαž˜αž–αž› αž“αž·αž„αžŸαž”αž»αž·αž… 118 ្.៑៧ αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαŸ’αžšαžαžΌαžœαž‚ ៍ αž“ 122 ្.៑៨ αž…αž›αž“αž“αž»αž™αŸαž€αŸ’αž›αŸ‚αž’αŸŠ 125 ្.៑៩ αŸαž—αž… αž‰ 127 αžαžΌαž˜αž·αž… 129 αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“ αž›αŸ† αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€ αŸ’αžœ αžαŸ‹αŸ 132 αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„ αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ៣ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž… 140 ៣.៑ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αŸˆ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαžαžΈαž˜αž˜αž½αž™ αŸ’αž ៣.្ αž’αž“αž»αž‚αž˜αž“αŸαžšαž›αž€ αž“αž·αž„αž€αžšαž”αž€αŸ‚αŸ’αžšαž”αžšαž”αžŸαŸ‹ ៣.៣ αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž’αŸ†αž–αžΈαž—αž–αž˜αž·αž“αž‡αž€αŸ‹ ៍ αž“αž· αž„αž–αž·αŸ αž’αž“αŸ αžšαž„αŸ’αžœαŸ‡αž–αžΈαžš αž€αŸ‹αžšαž”αžŸαŸ‹ Heisenberg ៣.ៀ αž€αžšαž‡αŸ†αž–αž€αŸ‹αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αŸ‚αž”αž”αž‘αžŸ αž“αžœ αž·αž‡ αŸ’αžšαž”αžΌαž”αž”αŸŠαžΈαž›αžΈαŸαž αž‘αž›αŸ‹αž“αžΉαž„αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž“αž·αž™αž˜ αž‡ 141 147 155 ៣.αŸ₯ αžŸαž˜αžΈαž€αžš SchrΓΆdinger αŸƒαž“αž˜αž½αž™αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž -αž‘αŸ†αžšαž„αŸ‹αž―αž€ αž‡αž™αŸαž–αž› 156 ៣.៦ αžŸαž˜αžΈαž€αžš SchrΓΆdinger αŸ‚αžŠαž› 159 αŸ’αžšαžŸαŸαž™αŸαž–αž› ៣.៧ αž•αž„αŸ‹αŸαžŸαžš ី αžšαž›αž€αž”αŸ’αž›αž„αŸ‹ αž“αž·αž„αž€αž‰αž”αŸ‹αžšαž›αž€ αž‡ 163 ៣.៨ αž•αž„αŸ‹αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž’αžŽαž„αž”αŸ‰αžΌαžαž„αŸ‹αŸ‚αžŸαž™αž›αž€αŸαžšαž‡αŸ†αŸ αž’αž“αž“αŸ’αž αžΌαŸ’αž 166 ៣.៑០ αž€ 178 ៣.៩ αž’αžŽαž„αž”αŸ‰αžΌαžαž„αŸ‹αŸ‚αžŸαž™αž›αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹ αžΌαŸ’αž 174 αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“ 184 αž›αŸ† αž›αŸ‹αžšαž”αŸ†αž„ αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€ αŸ’αžœ αžαŸ‹αŸ αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ ៀ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αŸƒαž“ តូម ៀ.៑ αž‘αžŸ αž“αŸˆαŸ‚αž”αž”αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αžšαž”αžŸαŸ‹ ៀ.្ ៀ.αŸ₯ តូម αžαžΌαž˜αž’αž»αžΈαŸ’αžšαžŠαžΌαŸ‚αžŸαž“αŸ– αžŸαž˜αžΈαž€αžš SchrΓΆdinger αž“αž·αž„αž…αŸ†αž“αž½αž“αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž… តូម 192 194 αžαžΌαž˜αž’αž»αžΈαŸ’αžšαžŠαžΌαŸ‚αžŸαž“ 199 αŸ†αž‰αŸ† αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž”αžŠαž·αŸαžŸαž’αž“αŸ ៍ ុ 205 ៀ.៣ αž’αž“αž»αž‚αž˜αž“αŸαžšαž›αž€ ៀ.ៀ 186 αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„ αž„αžαž½αž”αŸƒαž“αž’αžαž»αž‚αžΈαž˜αžΈ 208
  • 8. vΒ  Β  ៀ.៦ αžŸαž”αž»αž·αž…αž€αŸ†αžšαžŸαž˜αžΈ X αž“αž·αž„αŸαž›αž តូ αž˜αž·αž… 212 ៀ.៧ αž˜αŸ‰αžΌαž˜αŸ‰αž„αŸ‹αžŒαžΈαž”αŸ‰αžΌαž›αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž˜αŸ‰αžΌαž˜αŸ‰αž„αŸ‹αžŸαž»αžΈαŸαž“αž‘αž·αž…αžŸαžšαž»αž” 217 ៀ.៨ Fluorescence αž“αž·αž„ Photorescence 221 ៀ.៩ αŸ’αžšαž”αž—αž– 222 αŸ‚αžŸαŸŠ ៀ.៑០ αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαžšαžΌαž”αž—αž–αž”αžΈαžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž (Holography) 228 αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“ 229 αž›αŸ† αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€ αŸ’αžœ αžαŸ‹αŸ αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„ 232 αž‡αŸ†αž–αžΌαž€ αŸ₯ αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž› αž“αž·αž„αž’αž„αž‚αž’αžαž»αžš αžΉαž„ αŸ₯.៑ αžŸαž˜αž–αŸαž“αž’αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž› 238 αŸ₯.្ αžŠαž™αŸ’αžšαž€αž˜αžαž˜αž–αž›αž”αŸ‰αžΌαžαž„αŸ‹αŸ‚αžŸαž™αž›αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž› 244 αŸ₯.៣ αžŸαž˜αž–αŸαž“αž’ (van der Waals) េខ αž™ 248 αŸ₯.ៀ αžŸαž”αž»αž·αž…αž˜αŸ‰αžΌαŸαž›αž‚αž»αž› 253 αŸ₯.αŸ₯ αžŸαž˜αž–αŸαž“αž’αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž’αž„αž‚αž’αžαž»αžš αžΉαž„ 264 αŸ₯.៦ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαž»αž„αŸαžŸαžš αžΈαŸƒαž“αŸ αŸ’αž ហៈ αžαž˜αž–αž› Fermi 267 αŸ₯.៧ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž”αž„αŸ‹αŸƒαž“αž’αž„αž‚αž’αžαž»αžš αžΉαž„ αŸ’αž 275 αŸ₯.៨ αž’αž„αž‚αž’αžαž»αž–αž€αŸ‹ αž€ 279 αŸ’αž αž›αž…αž˜αŸ’αž›αž„ αž“αž·αž„αž›αž”αž™ αŸ₯.៩ αžŒαžΈαž™αŸ‰αžΌαžαž’αž„αž‚αž’αžαž» αž–αž€αŸ‹αž€ αŸ’αž αž›αž…αž˜αŸ’αž›αž„ 282 αŸ₯.៑០ αŸ’αžšαžαž„αŸ‹ សុីស័រ αž“αž·αž„αŸαžŸαŸ€αž‚αŸ’αžœαžΈαž”αž‰αž› αž‘ αžΌαž… 286 αž›αŸ† 292 αžŸαŸαž„αžαž”αŸαž˜αŸαžšαŸ€αž“ αž―αž€ αžαŸ‹αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž αžΉαž€ αŸ’αžœ αžšαŸαž™αž„ αžαŸ‹αŸ αž™αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„ 289 301
  • 9. αž‡αž–αžΌ αž‡αŸ† αž€ ៑ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž” αž”αž—αž– The Re elativity αŸαž‚ αž‚αž›αž”αŸ†αžŽαž„ αž‡αŸ†αž–αžΌαž€αŸ‘ αž˜αž“αŸαž‚αž›αž”αŸ†αžŽαž„ αž„αŸ αž™αž“αž·αžŸ αž·αžαž™αž›αŸ‹αžŠαžΉαž„αž’αŸ†αž–αžΈαžαžΉαŸ’αž›αž˜ រមួ រ αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αžŠαžΌ αž…αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜ αž˜αŸ– αŸαž’αŸ€αž”αž— αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€ αŸαž›-αž‰αžΌαžαž“ αž€αž›αžΈ តុ αž–αž·αŸ αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ M Michelson-M Morley αž§αž”αž’ αž’αžšαžŽαž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαŸ’αžαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ៍ αž—αž–αžŠαŸ† αžŠαŸ† αž›αž‚ αž“ αž€αžšαžšαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„ αžΈαž€ αž„αž”αžšαž˜αžαž· ឬម αž•αž»αž‘αž™αž“αžΉαž„αž˜αžαž·αž’αž˜αž˜ មតិ ម αž€αžšαžšαž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ ម ិម αž›αŸ†αž -αŸαž–αž› αž”αž½αž“αžœαž˜αŸ’αžšαž αŸ‰αž„αŸ‹ αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚ αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‘αžΌαžšαž„ (Lorentz) αž”αžš αž·αž˜αžŽαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž” αŸαž›αž” αž“αžŠαŸαŸαž›αžΏαž“αž”αŸ†αž•αž»αž αž˜αŸ‰ ស αž“αž·αž„αžαž˜αž–αž› ( αž› ) αž€αžšαžšαž€αž·αž› Doppler αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž“αž·αž„ αŸαž‘αž„ αŸ†αž€αž· αž„αžŸαŸ† αžαž˜αž– αž–αž›αŸαž’αŸ€αž” αž“αž·αž„ αž·αž˜αžŽαž… αž„αž”αžš αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž” αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž— αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸ αž’αž‚αž‚αž·αžŸ αž“αž·αž„αž˜αŸ‰ αŸαž‰ αž… αžŸαž“αžΈ αž‰αž‘αž· αž…αŸ† αž”αŸ‹ αŸ’αž αŸ€αž”αž—αž–αž‘αžΌαŸαž‘ αžšαž˜αž˜αžŽαž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€ ៍ αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸƒαž“αŸαž’ αŸ’αž αž’αŸ€αž”αž—αž– αž‚αž“αž’αŸ’αžœαžΈ ម αž’αŸ’αžœ αž…αŸ†αž“αž½αž“ αž…αŸ αž…αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž› αŸ’αž› αž›αžΏαž“αž‡αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž”αž“αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αžαŸ’αžœαžΈαŸαž”αžΎαž”αž…αž…αž»αž” αž˜αž“αž™αž“ αž”αž”αž“αž“ αŸ‡αžŠαž›αŸ‹αŸαž›αž” αž“ αŸ‘αŸ αž‚αžΈαž‘αžΌαŸ‚αž˜αŸ‰αŸ’αžšαžαž€αž“αž»αž„αž˜αž½αž™αžœ αž·αž“αž‘αžΈαž™αŸ‰ αž„ αž€αž“ αž™ αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ” αž€αŸαŸ αž™ αžœαž€αžŸαž˜αž½αž™ αŸαž“αŸ‚αžαž‡αŸ αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™αžαžΌαž…αŸαž”αžΎαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„ αž…
  • 10. 2 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž’αŸ’αžœαžΈαž‡αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž”? αž˜αž·αž“αžαž»αžŸαž–αžΈαžœ αž·αž‘αž™ αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαžŠαŸαŸƒαž‘αŸαž‘ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αŸ‚αž•αŸ’αž’αž€αŸαž›αžΎαž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαŸ αŸαž‚αž›αž”αŸ†αžŽαž„αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹ αŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‚αžΊ αžšαž€αŸ αž€αžš αžŸαŸ‹αž”αžš αž·αž˜αžŽαžšαžΌαž”αž˜αž½αž™αŸ” αž“αžΌαžœαž” αŸ’αž αž…αž”αž”αŸ‹αŸ’αžšαž‚αžΉαŸ‡αž‘αŸ†αž„ αž’ αž“αž·αž„ αž™αŸαžƒαžΎαž‰αž’αžŸαŸ‹ αž™αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹αŸ’αžšαž‚αž„αŸαž›αžΎ αž›αŸ‹αž”αžαž» αž—αžΌαžαž’αž˜αž˜αž‡αžαž· αž€αž»αž“αž„αŸαž‚αž›αž”αŸ† αžŽαž„ αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αŸ‚αžŠαž› αŸ’αž αž–αž·αŸ αž™αž€αžšαž–αž·αŸ αž’αž“αŸαž“αŸαž–αž›αž’αž“αž‚αžαŸ” αž…αž–αž™αž€αžšαž›αž‘αž’αž•αž›αŸƒαž“ αŸαž‚αž’αž”αŸ‹αž”αž“αŸ’αžšαž”αž‘αŸ‡αŸαžƒαžΎαž‰αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αŸαž›αžΎαž€ αŸ’αž› αžŸαŸ‹αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž αž˜αž½αž™αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž›αž€αžαžαžŽαž–αž· αŸαžŸαžŸαž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“ αŸαž αžΎαž™αž˜αž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“ αŸ’αžŒ αŸ’αž αž›αž€αžαžŽαŸˆαž‘αžΌαŸαž‘αž‡αž„ αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž‡αŸ†αž“αž½αžŸαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž»αž“αŸαž“αŸ‡αŸ” αŸ’αž αž…αž”αž”αŸ‹ αŸƒαž“αž…αž›αž“αŸ‚αžŠαž›αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αŸ សតវត រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ§ αž’αž˜αž˜ αŸ” αž’αž„αž‚αž’αžαž» αž™αŸ αž€ Isaac Newton αž§αž‘αž αžšαžŽ ៍ (៑៦ៀ្-៑៧្៧) αŸαž“ αž–αž·αž–αžŽαž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž’αŸ†αž–αžΈαž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž„αž‚αž’αžαž» αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž›αž” αž“ ៌ αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž Newton αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αž˜αž·αž“ αž¬αž—αž‚αž›αŸ’αž’αž·αžαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž›αž” αž“αŸ’αžšαž” αž…αž™αž€αŸαž‘αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αž€αŸ‹αŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž”αž“αŸαž‘αŸ” αž•αž‘αž»αž™ αŸαž‘αžœ αž·αž‰ αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸ (Special Relativity) αŸ‚αžŠαž› Albert Einstein (αŸ‘αŸ¨αŸ§αŸ©αŸ’αž ៑៩αŸ₯αŸ₯) αž”αž“αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž“αŸαžŠαžΎαž˜αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ© αž•αŸ’αžαž›αŸ‹αž›αž‘αž’αž•αž›αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž‘αŸ†αž„αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž€αžšαžŸαž·αž€ αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž„αž‚αž’αžαž» αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“ αŸαž›αž” αž“αž™αžΊαž αž“αž·αž„αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αž›αž“αž—αž‚αž›αŸ’αž’αž·αžαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“ αŸαž›αž” αž“αžŸαžΉαž„αŸ‚αžαŸαžŸαž˜αžΎαž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž”αž“αŸ” αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž”αž» αžŽαŸ‚αžŠαž›αž— αž’αž„αŸ‹αŸαž‚αŸ’αž›αžŸαŸ ថ β€œClassical Physics” αž“αž·αž„αŸ‚αžŠαž›αžŸαŸ†αŸ αŸαž›αžΎαžšαž”αžœ αž·αž‘αž™αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž˜αž»αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ  αž‚αžΊ αž”αŸ‹ αž”αž‰αž›αž‘αŸ†αž„αž” ូ αž“ αžΌαž… αž…αž”αž”αŸ‹ αž“αž·αž„αž–αž· េ αž’αž“αŸαž€αž»αž“αž„αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž”αž» ណ αŸ‚αž‘αž˜αŸ‰αžΌαžŒαžΈ αžŸαž€ αž‡αžαž˜αžΈαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™ αž˜αž’αž˜αž˜ αŸ’αž αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž αŸαž‚αž›αž‚αŸ†αž“αž·αž αž˜αž·αž… αž“αž·αž„αŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌαž˜αŸ‰αŸαž‰αž‘αž·αž… αŸ” αž˜αž“αž’αžαžαž“αŸαž™αžŸαŸ†αŸ αŸαž›αžΎ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž” αŸ‚αžŠαž› αž”αž“αž…αž”αŸ‹ αŸαž•αŸ’αžαžΎαž˜αŸαž“αž…αž»αž„αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ©αŸ” αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž”αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αŸ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αŸ‚αžαž˜αž“ αž‚αŸ†αŸαž αžΎαž‰αžαž˜αžΈαŸ— αŸƒαž“αž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αž˜αž·αž“ αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž–αž“αž™αž›αŸ‹αŸ αž™αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž αž¬αž…αž”αž”αŸ‹ αŸαž• αž„αŸ—αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž”αž» αžŽαŸ” αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαž”αž“αžαž˜αžΈαžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αž”αŸ†αž•αž»αžαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎ αž” αŸαž“αžŸαž˜αŸαž™αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αž“αž·αž„αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž… (Quantum Mechanics)αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αžΈαŸ’αž αž‚αž½αžšαž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αžΎαž”αŸαž€αž”αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αž€αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŠαžΌαž…αž‡αŸ– αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αŸ’αž αŸ’αž αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž… αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™ αžαžΌαž˜αž·αž… αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž“αž»αž™αŸαž€αŸ’αž›αŸ‚αž’αŸŠ αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž’αž„αž‚αž’αžαž» រ αžΉαž„αž‡αŸαžŠαžΎαž˜αŸ” αŸαž“αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ₯ αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžœ αŸαž™αŸαž€αž˜αž„αž˜αž“ αž“ αž”αž“αž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈαžšαž„αžŸαŸ‹αŸƒαž“αŸαž–αž› αŸ’αž  αŸ’αžœ αž™αž» αŸ’αŸ¦αž†αŸ†αž˜αž€αŸ‹αŸαžˆαŸ‡ Albert Einstein αž“ αž“ ម αž“αž·αž„αž›αŸ†αž αŸ‚αžŠαž›αžšαž„αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸ αž“αž·αž„αžœαžαžαž»αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αžαŸ” αž“αž·αž„αžαž˜αž–αž› αž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈαž“αž·αž„αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž™αž…αž›αž“αžš αž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž• αžšαž—αž”αŸ‹αž›αŸ†αž αž“αž·αž„αŸαž–αž› αž‡ αŸ‚αžŠαž›αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αžŸαž»αž‘αž’αžŸαžΉαž„αž˜αž“ αžšαžΌαž”αž’αžαž» αžšαŸˆαŸ’αžšαž”αŸαž™αž‡αž“αŸαžŠαž›αŸ‹ αž€αžšαž™αž›αŸ‹αžŠαžΉαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αŸαž‘αŸαž›αžΎαž…αŸ’αžšαž€ αž‘αžšαžΌαž” (physical universe)αŸ” αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 11. Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី ៑.៑ αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“ (GALILEAN-NEWTONIAN RELATIVITY) αž…αž›αž“αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αž‚αžΊαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆ αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ” αž“ αŸ’αžšαžŸαŸαž™αŸ” αŸαž›αž” αž“αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αŸαžŸαžš αžΈαž‚αžΊαžŠαžΌαž… αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Einstein αžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαžαŸαžαžΎαŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž˜αž½αž™ αŸ’αž ៍ αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž… αž‡αž–αž·αŸαžŸαžŸαŸαžαžΎαŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™ αŸαž• αž„αž‚αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…αŸ” αž“ αŸ’αžšαž”αž’αž“αž”αž‘αŸαž“αŸ‡ αž¬αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž˜αž½αž™αž–αžΈαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„ ៍ ុ αž˜αž€αžšαž–αž·αžαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžŸαž·αž€ αžšαž½αž…αŸαž αžΎαž™αŸ αž™ αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‰αžΌαžαž»αž“αŸ” αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αžŸαŸαž„αž€αž αž“αž·αž„ αžŸαŸ‹αž–αžΈαžαŸ†αžšαž™ αŸ’αž ៍ ុ αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› (inertial reference frame) αŸ‚αžŠαž›αž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž˜αž½ αž™αŸ‚αžŠαž›αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αžΈαž˜αž½αž™ ុ αž‰αžΌαžαž»αž“ αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ” αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸˆ ុ αž‡αž”αž‹αž˜αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž™αž›αŸ‹αŸ αž˜αž½αž™αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“ αž™αž”αž“αž…αž”αžŸαŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαž…αž›αž“αžŸαž·αž“αŸ” αž€αž› αž‚αžΊαŸαž™αžΎαž„αž˜αž“αž“αŸαž™αžαž‘αžΈ αŸ†αž„αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉ αž„αžœαžαžαž»αŸαž• αž„αŸαž‘αŸ€αžαž€αŸ†αž–αž»αž„ αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αŸ” αž§αž‘αž αžšαžŽ αž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž™αž“αŸ’αžαŸ ៍ ើ αŸ’αž› αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž–αŸ‡ αŸ’αž› αŸαž™αžΎαž„αžαžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈ αž‘αž·αžαž™ αŸ’αžšαž–αŸ‡ αŸ‡ αž™αž“αŸ’αžαŸ αŸ‡αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž” αŸ’αž› αž‘αž·αžαž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž…αŸ’αžšαž€ αž‘αŸƒαž“ αŸ’αž› αž–αž–αž½αž€αž αŸ’αžœαžΌαž„αž•αž™αž‡αŸαžŠαžΎαž˜αŸ” αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŽαž“αžΈαž˜αž½αž™αŸ— αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž‡αŸ‚αž•αž“αž€αž˜αž½αž™αŸƒαž“αž€αžšαž–αž·αž–αžŽαž“αž’αŸ†αž–αžΈ αž€ ី ុ ៌ αž…αž›αž“αŸ” αž€αž› αŸαž‚αžαžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈαž˜αž½αž™αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…αž”αž“ αž‚αžΊαŸαž‚αŸ‚αžαž„αž”αž„αž€αž”αŸ‹αž“αžΌαžœ αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž–αž·αŸαžŸαžŸ ុ αž˜αž½αž™αž€αž“αž»αž„αŸαž“αŸ‡αž‡αž“αž·αž…αž…αŸ” αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αž€αŸ αžŠαžΌαž…αž‡αž€αžšαžŸαž·αž€ αŸ‚αž•αž“αž€αž˜αž½αž™αž…αŸ†αž“αž½αž“αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαžš αŸαž™αžΎαž„ αž“αžΉαž„αŸαžƒαžΎαž‰αž˜αž“αž€αžšαŸαŸ’αžšαž”αžΎαž–αž€αž™αžαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› αŸ‚αžŠαž›αž— ុ αž’αž„αŸ‹αŸαž‚αŸ’αž›αžŸαŸ ថ inertial frame of reference ឬ inertial reference frameαŸ” αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› αž€αž“αž»αž„αž”αžš αž·αž”αž‘αŸαž“αŸ‡ αž‡ ុ ិ αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž· αž“αž˜αž“αžœαž»αž…αž‘αŸαžšαžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡ αž¬αžαžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αŸαžŸαž˜αžΎαžŸαžΌαž“αž™1 αŸ” αŸαž›αžΎαžŸαž–αžΈαŸαž“αŸ‡ αžαŸ†αžšαž™ ុ ុ αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž› αž‚αžΊαž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸαž“αŸ‡αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αžΈαž˜αž½αž™αž‰αžΌαžαž»αž“αŸƒαž“αž…αž›αž“αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“ ុ αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ” αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸ‚αžŠαž›αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ ុ αŸ’αž› ិ αž™αžœαž»αž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“αŸαžαžšαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‚αžΊ ុ αž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αŸ‚αžŠαžšαŸ” αž‚αž½αžšαž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž αž–αž»αŸ†αž˜αž“αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„ ុ ុ αž€αž› αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž› αž…αŸαŸ’αžšαž”αžΎαž”αž“αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹ αž›αž€αžαžαžŽαŸαž‘αŸ” αŸ’αžŒ αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸˆ αž’αž˜αž˜ αŸαž‚αŸ‚αžαž„αžŸαž½αžšαž αŸαžαžΎαŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ ៍ αž€ αž‚ αž›αžΈαŸαž› αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αž Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β  1 αŸ‚αž•αŸ’αž’αž€αŸαž›αžΎαŸαžŸαŸ€αžœαŸαž— Concepts of Modern Physics αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž’αž“αž€αž“αž–αž“αž’αŸαžˆαŸ‡ Arthur Beiser αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž—αŸαž›αžΎαž€αž‘αŸ¦ េ ម ិ ី McGraw-Hill αŸαž“αž†αŸ’αŸ αŸ αŸ£ αž“αž·αž„αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž— αž“αŸ† αŸαž‘αž„αžœαž‰αŸαž“αž†αŸ’αŸ αŸ αŸ¨ αŸαž“αž₯ αž“αŸ† ើ ិ αž™αŸ αž„αž–αž»αž˜αž—αŸαžˆαŸ‡ Tata ម αŸ’αžŒ αŸ” αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 3
  • 12. 4 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž”αž“αŸ‚αžŠαžšαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž‚αž‚αž·αžŸαž“αžΈ αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž“αž·αž„αž’αž»αž”αž‘αž· αž…αž¬αž™αŸ‰ αž„ αž”αž„αž‰αž αŸ’αž  β€œαŸαž‘β€αŸ” Maxwell αž’αž”αŸ‹αž”αž“αž”αž„αž‰αž αŸ’αž› αŸ’αž  ? αž›αž‘αž’αž•αž›αž–αž·αŸ αž’αž“αŸ αž…αž„αŸ’αž’αž»αž› αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αž‚αžΊ 3 αŸ” αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αŸαž“αž’αŸ†αž‘αž»αž„αž…αž»αž„αž‘αžŸαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ¨ αŸƒαž“αŸ’αžšαž‚αžΉαŸ‡αžŸαž€ αž‡ αž”αž“αž‚αž·αžαžαžšαž›αž€ 10 m. s αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž˜αž½αž™αŸ αŸ’αž› c αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊ αž“αžΉαž„αž›αŸ†αž  ថ αŸαž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαŸαž–αž› αž€αžŸαž”αŸ‰αž»αŸ αž€αžŸ (ether) αŸαž αžΎαž™αŸαž›αž” αž“αžŠαŸ† αž› αŸ‚αžŠαž› αžŸαžαž·αžαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αž–αž·αŸαžŸαžŸαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž” ុ αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αžŸαž˜αžΈαž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž αž‚ αž›αžΈαŸαž›αž’αž”αŸ‹αž”αž“αŸαž‚ αŸ’αž› αž…αŸ’αžšαž‚αž”αžŠαžŽαž”αŸ‹αž€αžšαž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡ αž›αŸ‹αžαŸ†αžšαž™ αŸ’αž ុ αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αžœαž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“ ុិ αžšαžΌαž”αŸ‘.៑ αžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈαž€αŸαŸ αž†αŸ†αŸ‘αŸ¨αŸ αŸ  αž€αžšαž–αž·αŸ αž“ αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž˜αŸ‰ ស αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αžαž˜αž“αž…αž›αž“αŸ αž›αž€αž“αž»αž„αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“ αž…αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αžαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆ αž˜αž½αž™αŸαž“αž‘αžΈαž–αž·αŸ αž™αŸαž›αž” αž“αž‘αž” វ αž·αž‘αž™ αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž”αž“αžŸαŸ†αŸαžšαž…αž…αž·αžαŸ’αžαŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž‡αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„ ុ αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αž»αž„αž›αŸ†αž αž˜αž“αŸαž›αŸ’αž’ αž„αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸ αž“ αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™ αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„ αž€αžŸ αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αžŠαŸ‚αžŠαž›)αŸ” αž™αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αžˆαž“αžŠαž›αŸ‹αž€αžšαžŸαž“αž˜αžαžαž˜αžΈαŸαž‘αŸ€αžαž cΒ±v αŸ” αž™ αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž›αŸ αž™ (αžšαž αžΌαžαž˜αž€αžŠαž›αŸ‹αŸαž–αž›αŸαŸ’αžšαž€αž™αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸαž‚αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αž αž›αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αž˜αž“αž€αžš αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉ αž„ αž€αžŸαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž…αž›αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ‚αžŠαž› αž˜αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸαž“αŸ‡ αž‚αžΊ αž˜αž·αž“αž˜αž“αžαž»αžŸαž’αŸ’αžœαžΈαž“αžΉαž„ αž§αž‘αž αžšαžŽαŸƒαž“αžšαžΌαž”αŸ‘.αŸ’αŸαž‘αŸ” េ ៍ v αž‡αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž“αŸαž–αž› αž’αž˜αž·αž“αž‘αž“αŸ‹ αŸαž‘αŸ” αž›αž»αŸ‡αž”αž“αž”αŸ‹αž–αžΈαž†αŸ†αŸ‘αŸ¨αŸ¨αŸ  αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αž˜αž€ αž’αž“αž€ αž‘ αž“ αŸ‚αžŠαž›αŸαž αžαž»αž€αžšαžŽαŸαž“αŸ‡αž“αŸ†αŸ ៍ αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž“αŸ‚αž αž’αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž™αŸ‰ αž„ αž‡αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‡αž“αž·αž…αž…αŸ” αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαž˜αž½αž™ αŸ’αž› αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž›αŸ†αž αŸ” αŸαž“αž˜αž»αž“ αž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž˜αž“αž…αž›αž“ αž€αžŸαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αž›αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαŸ αž”αŸ’αžšαž‰αžŸαž˜αž€αžœ αž·αž‰αŸ” αž… αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž€αžŸ αžαž»αžŸαž–αžΈ αŸαž“αŸ‡ αž˜αž‘αž·αžŸαŸ αž–αž·αŸαžŸαžŸαž˜αž½αž™ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎ αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αžαž·αž”αžšαž˜ αž“αž·αž„αžαŸ†αŸƒαž›αž’αž”αž”αž”αžšαž˜ αž€αž› αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž› c+v c βˆ’ v αž€αž› αž› αž˜αž‘αž· αžŸαž˜αž½αž™αŸ‚αž€αž„αž“αžΉαž„ αž€αžŸ αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› (c 2 βˆ’ v 2 )1/ 2 αŸ” αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž„αž™αž™αž›αŸ‹ αž…αžΌαžšαŸαž™αžΎαž„αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž˜αžΎαž›αžšαžΌαž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸαž“αŸ‡αŸ” αžšαžΌαž”αŸ‘.្ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αžšαž“αŸ’αž αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž‚αžΊ (a) េ αžšαž”αžŸαŸ‹ αž€αžŸαž‚αžΊ c + v αž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊ ី αž›αŸ’αžšαžŸαž”αž‡αž˜αž½αž™αž‘αž·αžŸαŸ αž€αžŸ αŸαž‚αž”αž“αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž‘αž·αžŸ αŸ‚αž€αž„αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ v αŸαž αžΎαž™αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊ c cβˆ’v αž“αž·αž„ (c) αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž€αžŸ (b) αž€αž› αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› (c 2 αž›αž€αž“αž»αž„ αž€αžŸαŸαž’αŸ€αž” αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž›αž•αž‘αž»αž™αž–αžΈαž‘αž·αžŸ βˆ’ v 2 )1/ 2 αž€αž› αž› αž˜αž‘αž·αžŸαŸ αž€αžŸαŸ” αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 13. Β  αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ αž™αŸαž™αžΎαž„αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž„αž™αž™αž›αŸ‹αŸ‚αžαž˜αŸαž‘αŸ€αž αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž…αžΌαžšαžŸαŸαž„αž€αžαž–αž·αŸ αž’αž“αŸαž˜αž½αž™αžŠαžΌαž…αž€αž“αž»αž„ αžšαžΌαž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ” αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž–αž·αŸ αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡ αž”αž»αžšαžŸαž˜αž€αŸ‹αž€αž“αŸ‹ αŸ’αžšαž”αž—αž–αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜αž½αž™αž”αž‰αŸ†αž„αŸαž‘αž˜αž»αžαŸ” αž“ αž… αž”αž»αžšαžŸαŸαž“αŸ‡αž€αŸ†αž–αž»αž„αž‡αž·αŸ‡αž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αŸαž αžΎαž™αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αŸαž“αŸ‡αž€αŸαž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž†αŸ‡αŸαž‘αžαž„ αŸ’αž› αž– αŸ’αž αŸ†αŸ αž™αŸαž›αž” αž“ αž˜αž½αž™αŸ” αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž› αž€αž› ថ αž“αž—αž–αžŠαžΌ αž…αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” αŸαž“αŸ‡ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ† αž–αž»αž„αžˆαžšαŸαž“αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ (αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ ) αž“αžΉ αž„αŸαž˜αžΎαž› ុ αŸαžƒαžΎαž‰αžαž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘αžαž„ αŸ’αž αŸ†αŸ αž™αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αžαŸ† αŸƒαž›αŸαžŸαž˜αžΎ αŸ’αž› αŸ” αžšαžΌαž”αŸ‘.៣ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αž‰αž“αŸαž…αž‰αŸ αžΌαž‡ αž€αž›αžΈαŸαž› αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αŸˆ αž™αž˜αž“αž»αžŸ αž˜αž€αŸ‹αž€αž»αž“αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ” αž“ αŸ’αž› αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹ c + v αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαŸ’αžšαž€αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αŸαž“αŸ‡αŸ” αž€αžšαžŸαž“αž˜αžαž˜αž½ αž™αŸαž“αŸ‡ αž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›αŸ’αž  αž‰αžΌαžαž»αž“αŸ” αŸαž™αžΎαž„αž‚αž½αžšαž–αž·αž“αž·αžαž™αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“ αž… αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αŸ† αž‡αž„ αŸ‚αžŠαž›αŸαŸ’αžšαž€αž™αž˜αž€αŸαž‘αŸ€αž αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™ αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž”αž“αž”αž„αž‰αž αž˜αž·αž“αžαŸαž“ αŸ’αž  αž›αž€αžαžαŸαžŽαž™αŸ‰ αž„ αŸ’αžŒ αž€αž› αž€αŸ េ αž™ αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™αž˜αž·αž“ αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž€αžΎαž“αžŠαž›αŸ‹ αž“αžΉαž„αŸαžƒαžΎαž‰αž€αžšαž”αž€αŸ’αžš ៑.្ αž–αž·αŸ αž–αž·αŸ αž™ αž…αž’αŸ†αž‡αž„ αž”αž“αŸαž‘αžΎαž™ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡ αŸαž“αŸ‡αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αžšαž”αžŸαŸ‹ αž“αžΉαž„αžαž· αžαžŠαž›αŸ‹αžŸαžΌαž“αž™αŸαž‘αžœ αž·αž‰αŸ” αŸαž™αžΎαž„ αž˜αž‚αžŽαžαžœ αž·αž‘αž™αž’αŸ† αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαž˜αž½αž™αŸαž“αŸ‡αŸαž“αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž™ αŸ” ិ αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ MICHELSON-MORLEY αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αŸαž‘αžΎαž„αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸ‹αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹ αž€αžŸ αžŸαž“αž˜αžαžαž‡αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹ αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αž’αž“αž€αž–αž·αŸ αž’αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαžαž„ αŸαž›αžΎ (Michelson αž“αž·αž„ Morley) αž”αž“αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž‘αž»αž€αžαž“αžΉαž„αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„ ុ αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αž…αŸ‹αžαžαž˜αž½αž™ αž…αž…αžαŸ‹αž‘αž»αž€αž αžŸαžαž·αžαŸαž“αž“αžΉαž„αŸ” αž›αž‘αž’αž—αž–αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™ αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™ េ αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαŸαž“αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ‘αŸ© αž‚αž·αžαž‘αž»αž€αž‚αžΊ αž€αžŸ αžŸαžαž·αžαŸαž“ αž™αžŸαžΌαž˜αž”αžΈαž‰αžΌαžαž»αž“αž€αŸ αž”αž“αž…αžαŸ‹ αž‘αž»αž€αžαŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™αž‡αž•αž…αž·αžαŸƒαž“ αž…αŸ’αžšαž€ αž‘αŸ‚αžŠαžšαŸ” αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž€αžšαžŸαž“αž˜αžαŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αž˜αž“ αŸαž“αŸ‡αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž› 10 m/s αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž…αž›αž“αžœ αž·αž›αž‡αž»αŸ†αžœ αž·αž‰αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™ αž…αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ αž™αž˜αž“αž€αžšαŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αž€αž“αž»αž„ αž˜αž½αž™αŸ‚αž•αž“αž€αŸƒαž“ 10 αž€αž“αž»αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ (3 10 m/s)αŸ” αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ αž™αž•αž›αŸ‹αž“αžΌαžœαŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ ម αž‘ 3 αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 5
  • 14. 6 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី វ αž·αž’αžΈαŸ‚αž”αž”αŸαž“αŸ‡αž˜αž·αž“ αžšαž”αžŸαŸ‹ αž…αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž” αž€αžΎ αž”αž“αŸαž‘αŸ” αž€αŸαž”αž»αŸ‰αŸ‚αž“αŸ’αž Albert A. Miche αž”αŸ‰ t elson េ Edward E W. W Morle ey interferom meter αž–αž·αŸ αž™ αž™αž˜αž“αž‡αŸ†αž“αž½αž™ αž”αž“αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž§αž”αž€αžšαžŽαžšαž” αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ ៍ αž”αžŸαŸ‹ αžαž˜αž™αŸ‰ αž„αŸ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸ‹αž—αž–αžαžŸαž‚αžš αž„αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ ខុ αž“ αž“αŸ’αž› ថ αž›αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž— αž—αž–αŸαž• αž„αž‚ αž‚αŸ” αž“ αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“ αžΎαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“ αž“ αŸ†αŸ‘αŸ¨αŸ¨αŸ‘ េ αž“αŸαž’αŸ’αžœ αž“αž† αž™ Michelson αž“αž·αž„αŸαŸ’αžšαž€αž™ M αž™αž˜αž€αŸαž‘αŸ€αžαŸ’αžšαžαžœ αŸ’αžšαžαžΌ αž”αž“αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αŸαž‘αžΎαž„αžœ αž·αž‰αŸαŸ’αžšαž€αž˜αž›αž€αžαž αŸ’αžŒ αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎ αž…αŸ† ខណ αž…αž“αŸ αž™ Michelson αž“αž·αž„ Morley αžŠαžΌαž…αž˜αž“αž€ M y αž€αžš αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„ αž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€ αŸ’αž  αž„αžšαžΌ αž€αž˜αŸ” αž‚αž½αžšαžš αŸ†αŸ†αž›αžΉαž€αž αž–αž·αŸ αž’αž“αŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚ αž“αŸ αž‚αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αŸαž‘αž„αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸαž›αž” αž“αžšαž” ទើ αžŸαŸ‹ αž”αžŸαŸ‹ αž§αž”αž€αžš ៍ αž–αž·αŸ រណ αž€αžŸ ស(ether wind) αŸαž›αž” αž“ αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‡αŸ†αŸαž“αžš αžŸαŸ’αž αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αž½αžšαŸ‚αž αžαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› αž˜αž“αž‘αž·αžŸ សេ αž€αž› αž”αž…αŸ‹ αž” αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž€ M αž“αž·αž„ αž– αž€αž“αŸ‹ αž”αž“αž”αŸ‹ αž‘ αž–αžΈ αž•αžαŸ’αžš αŸ’αž› αŸ’αžšαžαž‘αž”αŸ‹αžœ αž·αž‰αŸ” αž’αž“αŸ αž’ αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αŸ‚ αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“ αž” αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αŸαž–αž›αŸαž“ αžŸαŸ‹ αž“αŸ‡αž‚αžΊ Michelson interferom meterαŸ” αŸαž“ αž»αž„αž–αž·αŸ αž“αž€αž“ αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαžšαŸ€αž”αž…αŸ†αž™αž„ αž” αž™αŸ‰ េ αž‘αž·αžŸαŸ αŸƒαž“ αž…αžšαž“αŸ’αžαŸƒαž“ αž€αžŸαŸ” αŸ” αž€αžŸ αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαŸ αž’αž“αŸ Arm 2 αž™αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„ αž“αžΉ αŸαž‚αž”αž“αž‚αž·αžαž‘αž»αž€αž˜αž»αž“αž αž˜αž‘αž· ម សេ αž˜αž½αž™ αž”αŸ’αžšαž‰αžŸ αž™αž‚αžΊ αž… αŸƒαž“αž…αž›αž“ αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸαž αžαž»αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ αž€αžŸ αžŸαŸ” αŸαž‘αžΎαž” αž‡αž”αž»αž–αŸ’αžœ αž”αž» αž™αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ‚αžŠαž› αž›αž” αž›αŸαž‚ αžŸαŸ‹αŸαž“ αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ ុ αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€ αŸ’αž αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸ αžŸαŸ‹ αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› c βˆ’ v αŸαž“αŸαž–αž› αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌ αžαž»αž“ αž‚αžΊαž˜ αŸ‚αžŠαž› αžΊαŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸαž†αŸ‡αŸαž‘ αž›αž–αž“αŸ’αž› ើ αž– αž‘αž€αž“αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹ αž‰ αž… αž†αŸ’αž›αž»αŸ‡αž˜αž»αž M αž“αž·αž„αŸαž›αž” αž“ c + v αž”αž“αž”αž–αžΈ αž‘ αž”αŸ‹ αž” αž”αŸαž‘ M αž˜αž“αž€αžšαž”αžαŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹ េ αž™ cαž‡ αŸ’αž› αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αŸ” αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž› αž‘ αž›αŸαž…αž‰αž–αžΈ M αžšαž½αž˜αž”αž‰αž›αž‚αž‡αžαž˜αžΈ αžšαž½αž… αž”αž“αŸ’αž αž…αž€αŸ αžΌαž… αž› αž“ αž“αž·αž„ M αž› αž›αž˜αž€αž€αž“αŸ‹αž’αž“αž€ αž’αž“ αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠ αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαŸ’αžš αŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹ αŸ’αžšαž”αžΎ Telescop pe αžŸαŸ† αž”αŸ‹αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž” αž‚αžαŸ‹αŸ” αž”αžŸαŸ‹ αž€αž“αž»αž„αž€αžš αžŸαŸ‹ αŸαž αžΎαž™αŸαž‘αžΎαž” αž‘αžΎ αŸαž“αŸ‡ αžšαžΌαž”αŸ‘.ៀ αž§αž”αž€ ៍ αž€αžšαžŽ αŸ†αŸ‚αž‘αŸαž•αžšαžΌ αŸ‰αŸ‰αŸ‚αž˜αŸ‰αŸ’αžšαžαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ រ αŸαŸ’αžšαž”αžΎ αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž˜αžΎαž› αž–αžΈαž‡αŸ†αŸαž“αžš αž›αž’αŸ† αž€αžŸαŸ” αž€ αž–αž·αŸ αŸαž‚αž‘αž‘αž½αž›αž” αž‡αŸαž™αž˜αŸ’αžαž„ αž’αž“αŸ Michelso αž“αŸ on-Morley αŸ’αžš αžœαž”αž“αŸαž‚αŸαž’αŸ’αžœαžΎ αŸ’αžšαžαžΌ αž˜αŸ’αžαž„αŸαž‘αŸ€αžαŸαž“αŸαž–αž›αŸαžœ វ αŸαž–αž›αŸ‚αžŠ αžŠαž›αž…αžšαž“αŸ’αž αžαž•αžŸαŸ‹αž”αŸ’αžαžΌαžšαž‘αž·αžŸαŸ αŸ’αž› αž”αŸ’αž αž˜αž·αž“αž˜αž“αž€ αŸ†αž€αž·αž›αž‡αž™ αž€αžšαžš αž™αŸƒαž“ αŸαž• αž„αŸƒαž“ αž“ αŸ†αžŠαŸ‚αžŠαž› αž“αž† αž›αž‚αžΊ αž€αžŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž” αž”αž“αŸαž‚αžŸαž„αžˆαžΉαž˜ ឈឹ αž“αž·αž„ αŸ†αž„αž សុីេត αžαž„αŸ‹ αž€αŸ αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαž›αž‘αž’αž•αž›αž”αž„αž‰αžαž‚αž“αž€ αŸ’αž  ម αž€αžšαŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αŸ– αž› αž„αžαž„αžŸαŸαžαŸ‚αžŠαž› αŸ† αž„αŸ‹ ុី αž›αŸαž‚αž”αž“αžŸ αžαŸαžƒαžΎαž‰ αž™αŸ” αžŸαŸαž„αž€ αž‰αŸαž‘αžΎ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™ αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€ αž‘αž™ αž“αž€αžœ ិ ិ αž™αž‘αŸ† ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 15. Β  αž›αž‘αž’αž• αž•αž›αžαž»αžŸαž–αžΈαž€ αžαŸƒαž“αž€ េ αž€αžšαž‚αž· αž€αžšαž–αž· αž’ Michels son-Morley y αž“αžΉαž„αžŸαž˜αž˜αžαž·αž€αž˜αž˜ αž€αžŸ ( (ether hyp pothesis) αž”αŸ‰αž»αŸ αžŸαŸ‹αŸαž›αž” αž“ αž…αŸ‹αžαžαŸƒαž“ αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸαž’αŸ€αž” αž”αŸαž‘αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž»αž™ រ αž€αžŸ αžŸαž”αž“αŸαž‘αžΎαž™ αž™αŸ” αž‚ αž›αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαž’αž˜αž˜αž‡αžαž·αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αž™ តូ αž™αž€αž˜αž€αž–αž·αž— αž—αž€ αŸαž‘αŸ€αžαŸ” αŸ” αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž₯αž‘αžœαŸ’αžšαžαžΌαžœαž” αž“αŸ’αž› αž”αž“αŸαž‚ ូ αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž…αŸ‚αžŠαž›αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαžΌαžœαž€ αž€αžšαž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“ αž˜αž”αžΈ αž“αŸαžŠαžΎ សមម ស αžαž·αž€αž˜αž˜αžŸαžΈαŸ’αž αž–αžΈαž›αž€αžαžŽ αžŸαž’αŸ† αžŽαŸˆαžšαž”αžŸαŸ‹ αŸαž› αž“αžŠαŸ† αž›αž” αž›αžšαž”αžŸαŸ‹αž– αžΊαŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž–αž“αŸ’αž› αž”αž“αž”αž„αž‰αž αž” αŸ’αž  ថ សុ αžŸαž‰αž‰αž€αžŸ αž… αŸαŸ’αžšαž€αž™ αž™αž˜αž€αŸαž‘αŸ€αž αž‚αŸ†αž“αž·αžαž’αŸ†αž–αžΈ αž€αžŸαŸ‚αž›αž„ αž‚ αž›αžαž‡αžšαž›αž€ αž›αŸ‹ αž€αŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌ αž¬αŸαž™αžΎαž„ ឬ αž…αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαž αž™αŸ‰ αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž” αž”αž“αŸαž‚αž‚αž·αžαž αž„αž˜αž“αž₯ αž·αž–αž›αŸαž›αžΎ αžαž“αžΉ αž₯αž‘αž’ αž› αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž‡αž˜αž·αž“αž˜αž“αžαŸαž‘ មិ αž‘αŸαž‘αŸ€αžαŸαž‘αžΎαž™αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αž›αž‘αž’αž•αž› ទើ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž˜ αž˜αž“αŸαž›αž” αž“ αž˜αž·αž“αžαŸ’αžšαž” αž”αž—αž–αž–αž“αŸ’αž›αžΊ 3 αž€αž› αž€ 10 m. s αž›αž€αž“αž»αž„αž˜ αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž‡ αž€αŸαŸ αž™ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡ αž¬αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αžαž˜αž“αŸαž› αž“αž™αŸ‰ αž„ αž„αž€ αž›αž” αŸαž› αž“αŸαž“αŸ‡αž‡ αž›αž” αž‡αŸαž›αž” αž“αŸαž› αž›αžΏαž“αž”αŸ†αž•αž»αžαŸ‚αžŠαž› αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸ‚αžŠαž›αž ឺ αžαž–αž“αŸ’αž› αž›αŸαž‘αžΎαž™ αž› αž€αžŸ αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαŸ’αžšαž”αž†αŸ†αž„ ម αŸ’αžŽ αŸ‡αŸαž‘ αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž”αž“ αž“αž”αž„αž‰αžαŸαž‚αž˜αž·αž“ αŸ’αž  αŸαž“ αž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αž›αž˜αž“αž»αžŸ αž‡ αž‡αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αž”αž“ αž“ 7 αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž…αž˜ αž˜αž“αŸαž›αž” αž“ αž…αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αžŸαŸ† αž”αŸ‹αžœαžαžαž»αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž…αŸ’αžšαž€ αž‘αŸ” αž€αžΎ ទ αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαž‘αžΎαž™αŸ” αŸ’αžš ទើ αž‡αžΈαžœαŸ’αžšαž”αžœαžαŸ’αžαžš αžšαž”αžŸαŸ‹ Albert Einstein Albert Eins A stein (1879 9-1955) αž‡αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™ αž’αŸ†αž˜αž€αŸ‹αŸαž“αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹αŸαž–αž› αž’αž“ αž™αžŠαŸ αž“ αž“ αž› αž‘αŸ† αž‘αž„αž’αžŸαŸ‹αž‚αžΊ αŸ’αžšαž”αŸαž‘αžŸ αŸ’αžšαž” αŸ†αž„αž–αžΈαž˜αž»αž“αžšαž αžΌαžαž˜αž€αŸ” αž‚ αž”αž“αŸαž€αžΎαžαŸαž“ ហូ αž‚αžαŸ‹ αž€αžΎ Ulm αŸƒαž“ αž“ αž›αŸ’αž›αžΊαž˜αŸ‰αž„αŸ‹αŸ” αŸαž“ αž“ αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ₯ αž‚αžΊαŸαž“αŸαž–αž› αž“αž† αŸ₯ αž›αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαž˜αž“ αžαŸ‹ αŸ’αŸ¦αž† ្ αž“ αŸ† αž‚αžαž”αž“αŸαž”αŸ‡αž–αž˜αž–αž€αŸ’αžšαž˜αž„αž― αžαŸ‹ αž–αž» αž―αž€ αŸ‚αžŠ αžŠαž›αž”αž“αžšαž½αž˜αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αŸ ម αž·αž‘αž™ αžœαŸ’αžšαž‡αžœαžœαž‘αž™ αžšαŸ’αžš αžœαŸ’αžšαž‡αžœαžœ αž·αž‘αž™ αž™ αž™αž˜αž“αž” αžœαžαŸ’αžαž“αŸαžšαž”αžœαž‘αž™αŸ” αž”αžŠαž· ូ αž·αž‘αž™ αž™ αž™αž» αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž”αž½αž“ αž―αž€ រ αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž“αŸ‡ αžœαž”αž“αŸαž‚ αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌ αž‚ αž…αžαŸ‹ αž… αž‘αž»αž€αžαž‡ αž·αž—αž‚αž‘αž“ αžαž“αŸ‹αž”αŸ†αž•αž»αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž‚ αž‡αžœ αž“αžŸαŸ† αž•αž» αž‚αžαŸ‹ αŸ‚αžŠαž› αž„αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž›αž‘αŸ† αž‚αžΊ αŸ’αžš αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαž–αžΈαžΈαžšαž€αž“αž»αž„αž…αŸ†αŸ αž– αž˜αŸαž“αŸ‡ αŸ’αžšαž‘αžΉ αŸ’αž αŸ’αžšαž‘αžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž— េសស αŸαž“αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ‘αŸ¦ E αž—αž–αž–αž· αžŸαŸ” αž†αŸ† αž“ Einstein αž”αž“αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž– αž” αž€αžšαž„αžšαžšαž”αžŸαŸ‹αž‚αžαŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‘αžΌαŸαž‘αŸƒαž“ αž€ αžŸαŸ‹ αŸ’αž αž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αŸ” αžαŸ† αžαž„αž”αŸ†αž•αž»αžαŸƒαž“ αžŸαžΈαŸαž“αŸ‡αž‚αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ‚αž”αžšαž‘αž·αžŸ αŸ’αž› αž“αŸ’αžšαž‘αžΉ αŸ’αž αž‚αžΊ αžŸαžŠαŸ† េ αž™αž’αž“αž€ αž€αžšαž–αž™ αž™αž€αžšαŸ‚αžŠαž›αž“αŸ αž“αŸ† αž™αž˜ αž·αž“αžŠαž€αž˜αž˜ αž˜αž“αžœ ម αž›αŸαŸ’αžšαž€αž˜αž₯αž‘αž’αž·αž– αž› αž–αž›αŸƒαž“αž‘αŸ†αž“ αž“αž‰αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αž€αžš αžŸαŸ‹ αŸ’αžšαžŸαŸ’αžαŸαž‘ αž—αž–αž—αŸ’αž›αžΊαžšαž”αžŸαŸ‹αž•αž™αŸαž“αž”αžš ិេវណ αžαžαž„ αŸαž‘αŸαž›αžΎ αž—αŸ’αž› αž€αž™ αžŽαž‡αž· αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™αŸαž“ αž†αŸ† αž†αŸ‘αŸ©αŸ‘αŸ© αž” αž“ αž”αž“αž”αž‰αž€αŸ‹αž’αž–αžΈαž—αž–αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαžšαž”αžŸαŸ‹ E αž‡ αž’αŸ† តឹ αž‘αžΉ αŸ’αž Einstein αŸ‚αžαž˜ αžαž˜αŸαž‘αŸ€αž αŸ‚αžŠ αžŠαž›αž‡αŸαž αžαž» ត αž“αŸ† αž“αŸ αž™αž‚αžαž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž›αž”αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“ αžΌαž‘αŸ†αž„αž–αž·αž—αž–αŸ αžαŸ‹ αž›αž”αžΈ αž“αž‘αžΌ αž– αž€αžšαž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž˜ αž€ αž˜αž€αž“αž·αž…αž€αž„αŸ‹αž‘αž…αŸαž“αž’αŸ†αž‘αž»αž„αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ’ αž‘αž· αž“ ្០ αž˜αž“αž”αžŠαž·αžœαžαŸ’αžαž“αŸαžšαž”αžœ αž·αž‘αž™αž€αŸαŸ ម αž“αŸ ូ αž™αŸ” αž€αŸ” Einstein αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžšαž»αž€αž€αž½αž“αŸ αž€ αžαŸ’αžœαžΈαŸαž”αžΎαžαž½αž“αž‘αžΈαžšαž”αžŸαž‚αžαŸ‹αž‡αž’αž€αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ αžŸαŸ‹ αž’αž“ αž‡αž–αž·αŸαžŸαžŸ αžŸαŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž‡ αž›αž‡αž‚αžαŸ‹αž˜αž·αž“ αž™ αž™ αž…αž‘αž‘αž½αž›αž™αž›αŸ‹αŸ’αžšαžŸαž” αž› αž” αž“αžΉαž„αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸƒαž“αž” αž—αžΌαžαŸαž“ αž»αž„αž’αž˜αž˜αž‡αžαŸ‚αžŠαž›αž‡αž˜ αž”αžαž» αž“αž€αž“ តិ αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αžŸαž“αžΌ αžŸαž›αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž€αž„αŸ‹αž‘αž·αž…αŸ” αŸ’αž αŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž›αž–αžΈαžšαž‘ αŸ’αžšαž” αž‘αžŸαžœαž រ αŸαž…αž»αž„ αž„αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸƒαž“ វ αž·αžαž‚αžαŸ‹ αž‚αžΊαž‚αžαŸ‹αž”αž“αžαžŸαŸŠαžΌαž”αžΌαŸ’αžαžšαž“αžΉαž„αž—αž–αž” αž‡αŸαž™αŸαž‘αŸαž›αžΎ αž“αž‡αžΈ αž“αžΉ αž‡ αž›αžΎ αž€αžšαŸ‚αžŸαŸ’αžœαž„αžšαž€αŸ’αžš αžŸαžΈαž”αŸ’αžšαž„αž½αž” αž€ αŸ’αžšαž‘αžΉ αŸ’αž αž”αž”αŸ’αžšαž„αž½αž˜αŸ‚αžŠαž› αž› αž‡αž€αžšαž” αž‡αŸαž™ αž’αŸ†αž€αž»αž“αž„αž‡αžΈαžœ αž·αžαŸ’αžš αž‡ αž™αžŠαŸ αž‡αžΈ αž…αž”αž‰αž…αžΌ αž‰αž›αž‚αžš αž„αž‘αž“αž‰ αž“αž·αž„ αŸαž‰αž‘αž·αž… αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡ αž“ αž‘αŸ† αž„αž˜αŸ‰ αŸ‡ αžœαŸ’αžšαž‡ αž‡αžœαŸ‚αžŠαž›αž‚ αž’αž”αŸ‹αž”αž“ αž‚αžαŸ‹ αŸ’αž› αž“αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž αž…αŸαž‘αžšαž½αž…αŸ” αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ αž™ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ αž€αžš
  • 16. 8 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž€αžšαž–αž“αž™αž›αŸ‹αž›αž’αž·αžαž’αŸ†αž–αžΈαž–αž·αŸ αŸ† េ αž’αž“αŸ Michelson – Morley αž˜αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαž€αž›αžΈαŸαž› ៍ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž–αž·αŸ αž’αž“αŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Michelson-Morley αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ αž”αž“αž‚αž·αžαžαž–αž“αŸ’αž›αžΊαžšαž„αž₯αž‘αž’αž·αž–αž› αž™ ether αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ† αž–αž»αž„αŸ‚αžαž˜αž“αŸαž›αž” αž“ αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ” αŸαž αžαž»αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αŸαž‘αžΎαž”αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž“αžΌαžœαžŸαž˜αž˜αžαž·αž€αž˜αž˜ (ether hypothesis) αž€αž“αž»αž„αž€αžšαŸ’αžš αžœαŸ’αžšαž‡αžœαŸ αž™αž…αžαŸ‹αž‘αž»αž€αžαŸαž›αž” αž“ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž“αžΉαž„αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αžαž»αžŸαž–αžΈ αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αž›αž€αž“αž»αž„αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αžšαž„αž“αžΌαžœαž₯αž‘αž’αž·αž–αž› αžšαž”αžŸαŸ‹ αž€αžŸαŸ” αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αž‚αž·αžαž αŸαž”αžΎ αŸαž“αŸ‡αž›αž‘αž’αž•αž›αž“αžΉαž„αžŠαžΌαž…αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž”αž€αŸ’αžš αž”αŸ†αžŽαž€αŸ’αžš αž’αž„αž€αžαŸ‹ M M / αž›αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž˜αŸ‚αž”αž”αž‚αžŽαžαžœ αž·αž‘αž™αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ” ិ αž™αŸαŸ’αžšαž‡αžΎαžŸαŸαžš ើស M M M M αŸ’αžšαžαžΌαžœαž“αžΉαž„ c βˆ’ v αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž”αžαŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹ αž˜αž€αžœ αž·αž‰αŸ” αŸ’αž› αž€αž› αž“αž·αž„ αž™αŸ– េ αž™ αž€αžŸαž˜αž“αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αž˜αž€αŸαž›αžΎαžŠαŸ† LαŸ” αŸαž™αžΎαž„αž”αž“ αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž›αŸαž†αŸ‡αŸαž‘ M αž“αž· αž„αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› c + v αž– αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αž›αž‚αžΊαž‡αž•αž›αž”αžΌαž€ αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαž–αž·αž“αž·αžαž™αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ‚αžŠαž› αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž›-αž‰αžΌαžαž»αž“ αž›αŸαž“αž…αŸαž“αŸ‡ M αŸ’αž› េ αž›αž€αž“αž»αž„αž˜αž‡αžˆ αŸ’αž‹ αž“ L /(c 2 βˆ’ v 2 )1/ 2 αŸαž αžΎαž™αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžŸαžšαž»αž”αž‚αžΊαŸˆ αŸαž–αž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊ t2 = αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ / αŸ” αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžŸαžšαž»αž”αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸˆ L L 2Lc 2L v2 βˆ’1 + = = t1 = (1 βˆ’ 2 ) c βˆ’ v c + v c2 βˆ’ v2 c c (c 2 βˆ’ v 2 )1/ 2 αž›αŸαž›αžΎ αž™ αž“αž·αž„ M (៑.៑) វ αž·αž‰αž˜αŸ’αžαž„αŸ” αŸ‚αžαŸαž›αž” αž“αž”αž…αŸ‹ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž‚αžΊ αž€αžŸ αŸαž“αŸ‡αžšαž™αŸˆαŸαž–αž› αž›αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‚αžΊ 2L (c βˆ’ v2 )1/ 2 (៑.្) 2 αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž‚αžŽαž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžαž»αžŸαž‚αžš αž„αžŠαŸ† αž“ αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸ’αž αž›αŸαž‘αž˜αž€ αž˜αž’αŸαž€ αžˆαžšαž“αž·αž„αž’αŸαž€ αŸαžŠαž€αž‚αžΊαŸˆ Ξ”t = t1 βˆ’ t2 = 2 2 αž–αžΈαŸαŸ’αžšαž–αŸ‡ v / c << 1 αŸαž™αžΎαž„ ⎀ 2L ⎑ v2 v2 (1 βˆ’ 2 ) βˆ’1 βˆ’ (1 βˆ’ 2 ) βˆ’1/ 2 βŽ₯ ⎒ c ⎣ c c ⎦ αž…αžŸαžšαŸαžŸαžšαŸ 1 αž™αŸαŸ’αžšαž”αžΎαž‘αŸ†αž“αž€αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž„αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸˆ 1 αž€αž› 2 2 αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŽαŸαž™αžΎαž„αŸαž“αŸ‡ v / c = x αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ ី Ξ”t = t1 βˆ’ t2 = 1 Lv2 c3 αž”αŸ†αŸ‚αžšαž”αŸ†αžšαž›αŸαž–αž›αžš αž„αž–αžΈαžšαžαžŽαŸˆαŸ‚αžŠαž›αž”αž…αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžš ួ េ (៑.៣) (៑.ៀ) αž›αžŠαž›αŸ‹αŸαžαŸαž›αž‘αžŸ αž“αŸ αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎ αž™αž˜αž“αž”αŸ†αŸ‚αžšαž”αŸ†αžšαž›αž•αžŸαžš αž„αž”αž…αŸ‹ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ” ួ αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž™αžΎαž„αžŸαž“αž˜αžαžαŸαž›αž” αž“αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαžœ αž·αž›αž‡αž»αŸ†αžœ αž·αž‰αŸ’αžšαž–αŸ‡ αž‘αž·αžαž™αž‚αžΊ 3 10 m/s αŸ” αŸαž“αž€αž“αž»αž„ αž€αžšαž–αž·αŸ αž’αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ Michelson αž“αž·αž„ Morley αž™αž€αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ 11 mαŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αŸαž‚ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 17. Β  αž…αž‚αžŽαž“αžαŸ†αŸƒαž› βˆ† αž”αž“ αž˜αž€αŸαž“ αž˜αžαž„αŸαž›αžΎαŸˆ 11 m 3 10 m/s 3 10 m/s βˆ† αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αŸƒαž“αž‡αŸ† / ឬ . αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž“αžšαž›αž€ 5.5 αž‘αžΈαž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž…αŸ†αž“αž»αž…αž˜αž½αž™αŸαž“αŸαžšαŸ€αž„ αž›αŸ‹ αžšαž™αŸˆαŸαž–αž› βˆ† αž”αŸ† 7.3 αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž‚αŸ†αžšαžΌ αž›αž‘αž’αž—αž–αŸ αž™αž‚αžαŸ‹ . 10 H 7.3 5.5 10 10 s m αŸαŸ’αžšαž”αž€αž„αŸ‹αžšαž”αžŸαŸ‹ αž‚αžΊ Hz αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡αž˜αž“αž“αŸαž™αž αž€αŸ†αž–αžΌαž›αžšαž›αž€αž•αžŸαŸ‹ αŸ’αž› 1.8 10 s αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ s αŸαž“αŸ‡ Michelson αž“αž·αž„ Morley αž‚αž½αžšαŸ‚αž 10 αŸ†αž„αŸ‚αž‘αŸαž•αžš αŸ‰αž„αŸ‹ αž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉαž„ αž…αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αž§αž”αž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“ ៍ αž…αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž›αž€αžαžŽαŸˆαŸαž“αŸ‡αž”αž“αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž‡αž€αŸ‹ αŸ‚αžŸαŸ’αžαž„αž‚αžαŸ‹αž–αž»αŸ†αž”αž“ αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž˜αž“αž’αŸ’αžœαžΈαŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž–αž·αŸ αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αž–αž™αž™αž˜αž”αŸ’αžαžΌαžšαž‘αž·αžŸαŸƒαž“αž‘αŸ’αžšαž˜αžšαž§αž”αž€αžšαžŽ ៍ αž’αž‘αŸ†αž„αŸƒαžαž„αž‘αŸ†αž„αž™αž”αŸ‹ αž¬αžšαž„αž…αŸ†αžŠαž›αŸ‹αž…αžΌαž›αžšαžŠαžΌαžœαžαž˜αžΈαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ αŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž› αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αŸαž“αŸ‚αžαž–αž»αŸ† αž”αž“αžŸαž“αž˜αžαž–αžΈαžαž„αŸαžŠαžΎαž˜αŸ‚αžŠαžšαŸ” េ αž™ αž¬αŸαž’αŸ’αžœαžΎ αž™αž‘αž·αžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ ether αž˜αž“αž€αžš αž…αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž˜αž“αž€αžšαž›αž‘αž’αž•αž›αžŠαžΌαž…αŸ‚αžŠαž›αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹ αžšαŸ‚αžαŸ‚αž”αž”αŸαž“αŸ‡αŸαž‘αžΎαž”αŸαž‚αž”αž“αžŸαž“αž“αž· αŸ’αž‹ αž“αž αž…αž›αž“αŸƒαž“ αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„ ether αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αž”αž“αžŸαž“αž˜αžαž˜αž·αž“ αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αŸαž‘αžΎαž™αŸ” ៑.៣ αž§αž”αž’αžšαžŽαŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– (POSTULATES OF THE SPECIAL ៍ ី αŸ’αž THEORY OF RELATIVITY) αž”αž‰αŸ‚αžŠαž›αž”αž“αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αŸαžŠαžΎαž˜αžŸαžαžœαž រ αŸαž‘αžΈαŸ’αŸ αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αž‘αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌ αŸ’αž  αŸ’αž αž˜αŸ‰ αŸαž‰αž‘αž·αž… αž“αž·αž„αž…αž”αž”αŸ‹αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αžšαž”αžŸαŸ‹αž‰αžΌαžαž»αž“αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸ េ αž…αŸ† αž™ αŸ‡αŸ’αžš αž™αž…αž”αŸ‹ αŸ†αž„αž–αžΈ αž˜αž“αž€αžšαŸ‚αžŽαž“αŸ† αž‚ αž›αŸ‹αžŠαŸ†αž”αžΌαž„αŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Einstein αŸαž“αž†αŸ†αŸ‘αŸ©αŸ αŸ₯αŸ” េ αŸ’αž αž“ αž”αŸ‹ រមមណ αŸ’αžš ៍ αž™αž˜αž“ αžœαŸ’αžšαž‡αžœαž™αŸ‰ αž„αžŸαž»αžΈαž‡αž»αŸ†αŸ αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž– αž‚αžαŸ‹αž”αŸαž„αž€αžΎαžαž§αž”αž’αžšαžŽαž–αžΈαžšαž‚αžΊαŸˆ ៍ αž…αž”αž”αŸ‹αŸƒαž“αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž‚αžΊαžŠαžΌαž…αž‚αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ” αž“ ុ The laws of Physics have the same form in all inertial reference frames. αž’αž“αž€ αŸαž‚ αž…αŸαž–αž›αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž˜αž½αž™αŸαž“αŸ‡αž”αž“αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαž αž˜αž·αž“αž˜αž“αž–αž·αŸ ៍ αž’αž“αŸαŸ‚αžŠαž› αž…αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž˜αž½αž™αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ’αžšαž”αž”αŸ‹αž’αž“αž€αžαž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αž¬αž€αŸ ុ αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“αž―αž€αžŸ αŸ’αž‹ αž“αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž–αžΈαžšαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž‚αžαŸ‹αŸαž–αž›αžŠαžΌαž… ៍ αŸαž“αŸ‡αžαŸˆ αŸαž›αž” αž“αŸƒαž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αž»αž“αž„αž›αŸ†αž αŸαžŸαžš αžΈαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αžŠαžΌαž…αž‚αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ” αž“ ុ The speed of light in free space has the same value in all inertial frames of reference. αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 9
  • 18. 10 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αŸαž™αžΎαž„ αž…αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαŸ αŸαž›αž” αž“αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž˜αž·αž“ αž™αž„αž™ αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αŸ’αž αž”αŸ‹αž αž™αž˜αž“αž™αŸ‰ αž„αžš αžΉαž„αž˜αŸ†αž“αžΌαžœαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ αŸ’αž Einstein (special theory of relativity)αŸ” αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž“αŸ‡αŸ αŸ’αž αž™αž˜αž“αž€αžšαŸ’αžšαž…αž‘αŸ†αž‡αž˜αž½αž™αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαž› αŸ’αž αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαŸ‹αž”αž“ αž™ αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž—αž– αž¬αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž”αž“αž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ ៍ េ αž›αž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž›αŸ†αž αŸαžŸαžš ីេ αžαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸ αž‚αžΊαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ‚αž‰αž€αž€αž»αŸ† αŸ’αž Einstein αž”αž“αŸαž”αŸ‡αž–αž»αž˜αž–αŸαž‘αžΎαž„αŸαž αžΎαž™ αž€αŸ‹ αŸαžˆαŸ‡αž αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž‘αžΌαŸαž‘αŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– (general theory of relativity) ម αŸ’αž αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αžŸαž·αž€ αž’αŸ†αž–αžΈαž—αž–αž˜αž·αž“αž“αž·αž…αž› (αž…αž›αž“αž˜αž“αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡)αŸ” αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαž–αž·αž—αž€ αŸ’αž αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž”αŸ‰αž»αŸ ុ αž’αž“αž€αžŸαž·αž€ αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αž…αž–αž·αž”αž€αž“αžΉαž„αž‘αž‘αž½αž›αž™αž€ αž¬αŸαž‡αžΏαžšαž‡αž€αŸ‹αŸαž›αžΎαž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž–αžΈαžš ៍ αž–αžΈαŸαŸ’αžšαž–αŸ‡ αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž‡αŸ’αžšαž”αž†αŸ†αž„αž“αžΉαž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž‡αž½αž”αŸ’αžšαž”αž‘αŸ‡αž€αž“αž»αž„αž‡αžΈαžœαž—αž–αžšαžŸαŸ‹αŸαž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αŸ” αŸαž™αžΎαž„αž‚αž½αžšαž–αž·αž…αžš αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αžŠαŸ†αž”αžΌαž„ αž’αŸ†αž–αžΈαž›αŸ†αž αž‘αŸαž‘αžš αž¬αžŸαž»αž‰αž‰αž€αžŸαŸ” αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈ αž–αžΈαžšαŸ’αžšαž”αž”αŸ‹αŸαž™αžΎαž„αž αŸαž›αž” αž“ ៍ αž›αž€αž“αž»αž„αžŸαž»αž‰αž‰αž€αžŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› 3 10 m/s មិ αž“αžαž€αžš αžŸαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸαž‘αžΎαž„αŸ αž™αž’αž“αž€ αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αž¬αŸαž“αž“αžΉαž„ αž¬αžšαŸαž”αŸ€αž” αŸ’αž› αž€αŸαŸ αž™αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αŸ’αž› αž…αž€αŸαž…αž‰ αž¬αž…αžΌαž›αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αŸ’αžšαž”αž—αž–αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž“αžΉαž„ αžŸαŸ‹αž”αž“αžαŸ†αŸƒαž›αžŠαžΌ αž…αž‚αŸƒαž“αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αžŠαžΌαž…αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€ αž“ αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αžŸαŸ‹αž”αž“αŸ‚αžŠαžšαŸ” αžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαž”αž†αŸ†αž„αž“αžΉαž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž‡αž½αž”αŸ’αžšαž”αž‘αŸ‡αž€αž“αž»αž„αž‡αžΈαžœαž—αž–αŸ’αžšαž”αž…αŸ†αŸƒαžαž„ αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αžΌαž€αŸ‚αžαž˜αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž¬αŸ’αžšαž”αž—αž– αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž…αž„αŸ‹ αžŸαŸ‹ αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž’αŸ’αžœαžΈαž˜αž½αž™αž…αž€αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—αž–αŸαž“αŸαž–αž›αŸ’αžšαž”αž—αž–αžαŸ’αž›αž½αž“αž―αž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αž˜αž“αž…αž›αž“αŸ‚αžŠαžšαŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αž€αžšαž–αž·αŸ αž’αžšαž”αžŸαŸ‹ Michelson-Morley αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž”αž“αž”αž„αž‰αž›αž‘αž’αž•αž›αžŸαž»αžΈαž…αž„αž€αŸ‹αž‚ αŸ’αž  αŸ’αžœ αž“ αž‡αž˜αž½αž™αž§αž”αž’αžšαžŽαž‘αžΈαž–αžΈαžšαžšαž”αžŸαŸ‹ Einstein αŸαž“αŸ‡αŸ” ៍ ៑.ៀ αž—αž–αžŠαŸ† αž›αž‚ (SIMULTANEITY) αž“ αŸ’αž វ αž·αž”αž€αž˜αž½αž™αžŠαŸ αžŸαŸ†αžαž“αŸ‹αž‘αž‰αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž–αž·αŸαžŸαžŸαžšαž”αžŸαŸ‹ Albert Einstein αž‚αžΊ αŸαž™αžΎαž„αž˜αž·αž“ αž…αž…αžαŸ‹ αž‘αž»αž€αŸαž–αž›αŸαžœ αžαž‡αž‘αŸ†αž αŸ† αž€αžšαžŸαž„ αŸαž™αž’αŸ†αž–αžΈαž€αžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž–αž›αŸαžœ αž…αŸ‹αžαžαŸαž‘αŸ€αžαŸαž‘αŸ” αž‚αž“αž’αž“αž€ ម αž˜αž€αŸ‹ αž˜αž“ αž“ αŸαžŠαžΎαžšαŸαž‘αž˜αž»αžαž‡αž“αž·αž…αž… αž“αž·αž„αž˜αž·αž“αŸ’αžšαžαž‘αž”αŸ‹αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž€αŸ αž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžš αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš αž¬αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ† ៍ ៍ αž‚αžΊαžŸαž·αžαŸαž›αžΎαžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ” ថ ុ αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αž€αžšαžŽ αŸ’αž ៍ αŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž€αž™αŸαž“αŸ‡αž™αŸ‰ αž„αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“ αŸαž›αžΎαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„ αž“αž·αž„αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸαž–αž›αž‡αž€αŸ‹ αž‚αžΊαŸαž™αžΎαž„αžŸαŸ†αŸ αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž”αž“ αž›αž‚αž¬αž’αžαŸ‹ αž“ αž“αž·αž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎ αž˜αž½αž™ αž€αŸ‹αž˜αž½αž™αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ† ៍ αž›αž‚ αž“ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎ αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž…αŸ†αŸαž–αž› αž‚αž™αŸ‰ αž„αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠαŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αŸαžαžΎαŸαž™αžΎαž„αžŠαžΉαž„αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž…αž αž–αž·αžαž‡αž”αž“αž¬αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„ αž“ αŸαž–αž›αžŠαŸ† αž›αž‚αŸ αž“ αž™αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠαŸαž“αŸ‡? αŸαž”αžΎαž‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž  ៍ αž§αž‘αž αžšαžŽαžŠαžΌαž…αž‡αŸ‚αž•αŸ’αž›αž”αŸ‰αž˜αž–αžΈαžšαž’αž€αŸ‹αŸαž›αžΎαž€αž”αž›αž’αž“αž€αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚ αŸαž“αŸ‡αŸαž™αžΎαž„ ៍ αŸ’αž› αž“ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αž…αžŸαž“αž˜αž αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 19. Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž˜αž€αžšαŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αž αž–αž·αžαž‡αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αŸ” αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αŸαž”αžΎαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš αž“ ៍ αŸαž“αŸ‡αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αž›αŸ†αž αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž‘αžΈ αŸ†αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αž†αž™αž–αžΈαž‚ αž„ αž“ αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ αž›αŸ†αž”αž€αž€αž“αž»αž„αž€αžšαž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚ ៍ αž“ αž§αž‘αž αžšαžŽ ៍ αž‘αžΈ αŸαž”αžΎαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚ ៍ αž“ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αžŸαŸ‹αŸ” αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž™αžΎαž„ αŸ‚αž αŸ†αž„αŸƒαž“αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž˜αž·αž“αžŸαžαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž„αž™αž‚αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸαž™αžΎαž„αŸ‚αžŠαž›αž‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž ៍ αž“ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž“αžΉαž„αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αž™αŸ‰ αž„αžŠαžΌαž…αŸαž˜αŸ’αžαž… ៍ αž“ αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—αž–αŸαž• αž„αž‚ αž†αŸ’αž›αž„αž€αžαŸ‹αž…αŸ†αž„αž™αžαž»αžŸαž‚? αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž–αž€αž™αžŠαŸ† αž“ αž“ αž”αž‰αž€αŸ‹αŸ αž‡ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš ៍ αŸαž”αžΎαž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž› αž›αž‚αŸαž“αŸ‡αž–αž·αž”αž€αž“αžΉ αž„ αž“ αžŸαŸ‹αŸ” αž‰αžΌαžαž»αž“αž”αž“αžŸαžšαŸαžŸαžšαž β€œAbsolute, true, and mathematical time, of itself, and from its own nature, flows equably without relation to anything external.β€αŸ” αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž›αž€αžαžŽαŸˆ េវ αŸαž“αŸ‡ αž…αŸ‹αžαž αž–αž·αž αž“αž·αž„αž‚αžŽαžαžœ αž·αž‘αž™αŸƒαž“αŸαž–αž›αŸαžœ ិ αž˜αž“αŸαž™ αž“αž·αž„αž–αžΈαž’αž˜αž˜αž‡αžαž· αžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž–αž› αž™αž‚αž“αž‡αž”αŸ‹ αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αž“αžΉαž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αŸαž• αž„αŸαž‘αŸ€αž ម αŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž˜αž»αžαŸ αž– αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαž–αž·αŸαžŸαžŸαŸƒαž“αŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹ Albert Einstein αž‚αžαŸ‹αž”αž“αž‘αžαŸ‹αŸαž…αž› αŸ’αž αž€αžšαžŸαž“αž˜αžαžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡αŸ” αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž”αž€αŸ’αžš αž™αž…αŸ†αž“αž»αž…αŸαž“αŸ‡ Einstein αž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαž”αž€αŸ’αžš αž™αžŠαžΌαž…αž αŸαž‘αŸ” αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αž˜αž½αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αž™αŸαž›αž” αž“αž―αž€αž›αž€αžαžŽ αŸαž αžΎαž™αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αž›αž–αžΈαžšαž”αž“αž˜αž€ ៍ αž‘ αž”αŸ‰αŸ‡αž…αž»αž„αžŸαž„αžαž„αŸƒαž“αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αŸαž“αŸ‡αžŠαžΌαž…αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜ αŸ’αž  αž‘αž»αž€αž“αžΌαžœαž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž…αŸ† αž‚αžΊ αž“αž·αž„ αŸ† αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αž αž“αž·αž„αŸαž›αžΎαžŠαžΈαŸ” αž€αŸ† αžŽαžαŸ‹αž…αŸ† αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹αž…αŸ† αŸ† αŸαž“αŸαž›αžΎαžŠαžΈαž‚αžΊ αž‘αžΈαž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉαž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αžŸαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž€ ថ αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž…αŸ†αž€ αŸ’αž αž› αŸ† αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹ αž“αž· αž„ αŸ” αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αŸ’αž αž› αž“αž·αž„ αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹ αŸ’αž› αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαž›αžΎαžŠαžΈαž‚αžΊ αž“αž·αž„ αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž”αž“αž€αžαŸ‹αŸ’αžš ៍ αž‚αžΊαž€αžšαž…αŸ†αž„αž”αŸ‰ αŸ‡αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αŸ αŸαž αžΎαž™ αž”αž“αž”αž“ αž›αŸ‹ េ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžš αž™αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αžšαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ” αž‘ αŸ’αžšαž–αžΉ តិ αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈ αžšαŸαž€αžΎ αžαŸαž‘αžΎαž„ ៍ αž…αŸ† αŸαž–αž›αž‚αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“ αž€αŸ† αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αž€ αŸ’αž αž› αž€αŸ‹ αŸ‚αžŠαž› αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉ តិ αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈ រមិ αž“αŸαž€αžΎ αžαŸαž‘αžΎαž„αž…αŸ† αŸαž–αž› ៍ αž‚αŸαž‘αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“ αŸ‚αžŠαž›αž…αŸ† αž„αž™αž–αžΈ ’ តូ αž…αž‡αž„αž–αžΈ ’ αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž‚αžαŸ‹ αŸ” αžšαžΌαž”αž‘αžΈαŸ‘.αŸ₯ αžšαž“αž‘αŸ‡αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αžšαž–αžΈαžšαž”αž“αž”αž‰αŸ‹αž…αž»αž„αžŸαž„αžαž„αŸƒαž“αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž”αž„αž‰αžαŸαž€αžΎαž αž‘ αŸ’αž› ៍ αŸ’αž  αŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž”αž„αž‰αžαž˜αž·αž“αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αŸαž‘ αž“ ៍ αŸ’αž  αž“ αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αŸ” αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 11
  • 20. 12 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž‚αžαŸ‹αŸαžƒαžΎαž‰αž αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αžšαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αž‘ αŸ’αž› αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αŸ†αž„αž™αžŠαžΌαž…αž‚αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαŸ‹αžŸ αž“ αž“ αŸ’αž‹ αž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž αž™αŸαž›αž” αž“αžŠαžΌ αž… αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸƒαž“αž€αžšαž…αŸ†αž„αž”αŸ‰αŸ‡ ៍ αžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αž›αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ† αž‘ αŸαžƒαžΎαž‰αŸ αž›αž‚αŸ” αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαž–αž·αž“αž·αžαž™ αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αž”αž“ αž“ វ αž·αž‰αŸ” αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž”αž“αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αŸ’αž› αžšαž½αž…αŸαž‘αŸαž αžΎαž™ αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαž េ αž˜αŸ‚αžŠαž›αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” (b)αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ αŸ’αž  αŸαž“αž˜αž·αž“αž‘αž“αŸ‹αžŠαž›αŸ‹ αŸαžƒαžΎαž‰αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ αŸαž“αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž˜αž»αž“αŸαžƒαžΎαž‰αžŸαž»αžΈαž‰αŸ‰αž›αŸ‹αž–αžΈ αŸ” αž€ Einstein αž”αž“αž“αž·αž™αž™ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαžƒαžΎαž‰αžαžŸαž»αžΈαž‰αž›αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αŸαž›αž” αž“αžŠαžΌαž…αž‚αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“ αŸαž–αž›αžŠαŸ† αŸαž™αžΎαž„ αž… αž˜αŸ‚αžŠαž› αž›αŸ αž™ αžŸαž“αž“αž· αŸ’αž‹ αž“αž αŸαž•αŸ’αž›αž€αž”αŸαž“αž”αž“αž˜αž€αž”αŸ‰αŸ‡αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αž˜αž»αž αž‘ αŸƒαž“αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ’αžšαž”αž’αž”αŸ‹αž˜αž»αž“αŸαž–αž› αž”αŸ‰αŸ‡αŸ‚αž•αž“αž€αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž™αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ† ៍ αž”αž“αžŠαž›αŸ‹ αž–αž·αŸ αž’αž“αŸαŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰αž™αŸ‰ αž„αž…αž”αžŸαŸ‹αž αŸ’αž  αž›αž‚αž…αŸ† αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“ αŸ‚αžαž˜αž·αž“αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„ αŸαž‘αŸ” αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡αž β€œαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš ៍ αž›αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“ αŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ† αž›αž‚αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž˜αž½αž™αž˜αž·αž“ αž“ ុ αž…αž“αž·αž™αž™αž”αž“αž‡αž‘αžΌ αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž™αž‘αžΈαž˜αž½αž™αŸαž‘ ុ αž€αžšαŸ‚αžŠαž›αž’αŸ’αžœαžΈαž˜αž½αž™αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αžŠαŸ† αŸαž‘αŸαž‘αž αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αŸαž–αž›αž‡αž˜αž½αž™αž‚αŸ‚αžŠαžšαž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž‘αžΈαž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž” αž“ ុ αŸ’αž› αž‡αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽ ៍ αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαžšαŸ” ” αŸαž–αž›αž‚αžΊ αž…αŸ‹αžαžαŸαž‘ αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αž αŸαž”αŸ‡αžŠαžΌαž„αŸƒαž“αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αž‚αžΊαŸ– αŸ’αž ថ αž“αž—αž–αŸƒαž“αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€ αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸαžŠαžΎαž˜αž˜αž½ αž™ ុ αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹ αž“αž·αž„αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž–αž·αž–αžŽαž“αž’αŸ†αž–αžΈαž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αžŠαŸƒαž‘αŸαž‘αŸ€αžαŸ” ៌ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž–αž·αž–αžŽαž“αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž˜αž½αž™ ៌ ៍ αž˜αž·αž“αž˜αž“αž‡αŸ†αŸαžš αžΎαžŸαŸƒαž“αžαŸ†αžšαž™αŸαžŠαžΎαž˜ ុ αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„ αž›αž‚αž‚αžΊαž˜αž·αž“αŸ‚αž˜αž“ αž“ αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αžŸαž·αž€ αž…αž“αž·αž™αž™αž”αž“αžαž›αŸ’αž’αž‡αž„αžαŸ†αžšαž™ ុ αž˜αž½αž™αŸαž“αŸ‡αŸ” ៑.αŸ₯ αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„ Twin Paradox (TIME DILATION AND TWIN PARADOX) αž“αž‘αž·αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αŸ’αž› αž€αžš αžŸαŸ‹αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αž‚αžΊαžšαž„αž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸ αŸ’αž› αŸαž‚αž”αž“αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸ‡αŸ” αž‡αž›αž‘αž’αž•αž› αŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αŸαžŠαžΎαžšαž’αž˜αž˜ (េ េ αž€αŸ‹αŸαž“αž“αžΉαž„! αž™αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αžš αž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“αž·αž„αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž› αž“αž‘αž·αž€αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αŸ’αž› αž“ αž™αž‚αž“αž…αž›αž“αŸ” ម αŸαž αžΎαž™αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž€αžšαž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹ ើ αž™ αž”αŸ‹ αž”αž‰αž›αž‘αŸ†αž„αž‡αžΈαžœ αž·αžαž•αž„) αž”αž‰αž”αŸ‹αž™αžΊαžαž‡αž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉ αž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αž… αž“ αžΌαž… αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸαž• αž„αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ” ុ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 21. Β  αŸαž”αžΎαž’αž“αž€ αž˜αž€αŸ‹αž€αž»αž“αž„αž™αž“ αž“ αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αžœαž€αžŸαžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αž αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αžš αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš αŸ’αž› ៍ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž™αž“ αžœαž€αžŸαž‚αžΊ βˆ† αŸαž“αŸ‡αŸαž™αžΎαž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαž“αžΉαž„αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αžαž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž› αŸ’αž› រ αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαžŠαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› βˆ† ៍ αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž’αŸ†αž‡αž„αž˜αž»αž“ ( βˆ† βˆ† )αŸ” αž‘αŸ†αž αŸ† βˆ† αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž€αŸ†αžŽαžαŸ‹ េ αž™αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„αžŠαžΌαž…αž‚ ៍ αž“ αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‚αžΊαŸαž‚αŸ ុ រ αž„αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ” ៍ αž“αž·αž„αŸαž“ αžαžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αž (proper time) αŸƒαž“αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž› αŸ’αž› αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αž–αžΈαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„ ៍ αŸαž• αž„αž–αžΈαž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αžŸαŸ‹αž”αž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž’αŸ†αž‡αž„αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαŸ” αž”αžαž»αž—αžΌαžαŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αŸαž‚αŸ αžαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› (αŸαž–αž›αž–αž· តរ αžΈαž€αž’αŸ†αž‡αž„αž’αž˜αž˜ )αŸ” αž–αž·αž“αž·αžαž™αŸαž˜αžΎαž›αž™αž“αž‡αŸ†αž“αž·αŸ‡αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘ αŸ’αž› αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“ αž… αž™αŸαž›αž” αž“ v αŸ” αž€αž‰αž€αŸ‹αž†αž»αŸ’αž›αŸ‡αž˜αž» ខ αŸ’αž αŸ†αŸ αž€αŸ‹αž—αž”αŸ‹ αž“αžΉαž„αžŠαŸ† αž”αžΌαž›αž™αž“αž‡αŸ†αž“αž·αŸ‡ αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž‡ αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αž€αž“αž»αž„ αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αŸαž“αŸ‡αž€αž“αŸ‹αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) αžŸαžαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž„αž™ αž–αžΈαž€αž‰αž€αŸ‹αŸ” αŸαž“αžαžŽαŸˆαž˜αž½αž™ αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER αž”αž‰αž“αž›αŸ†αž‰αŸαžšαŸƒαž“ αž… αžΌαž‡ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž†αŸ‡αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹ (αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ ៑) αž“αž· αž„αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸαž–αž›αŸαŸ’αžšαž€αž™αž”αž“αŸ’αžαž·αž… αž”αž“αž”αŸ‹αž–αžΈαž”αŸ‰αŸ‡ αž– αž… ៍ αž‘ αž€αž‰αž€αŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž… LASER αž€αž“αŸ‹αž“αž‘αž·αž€ αž”αžαŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αž˜αž€αž”αŸ‰αŸ‡αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž”αž—αž–αžœ αž·αž‰ αŸ’αž› (αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ’)αŸ” ៍ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž“αž·αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎ αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈ αžŸαŸ‹αŸαž–αž›αž”αž“ Ξ”t p αŸ‚αžŠαž›αž‡αž…αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ αŸ’αž› ៍ αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸ” េ αž™αŸαž›αž” αž“αžŠαŸ† αŸαž–αž›αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸ αž›αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ’αžšαž”αž—αž– LASER αŸαž‘αž€αž‰αž€αŸ‹αžšαž…αŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αž˜αž€αžœ αž·αž‰αž‚αžΊαŸˆ αž… ួ αž™αž–αž“αŸ’αž›αžΊ Ξ”t p = αž›αŸƒαž“αž€αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž…αž‰αž–αžΈ αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER αž‚αžΊ c αžšαž™αŸˆ distance traveled 2d = speed c (៑.αŸ₯) αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž ’ េមើ αž› αŸαžƒαžΎαž‰αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž›αŸαž‘αžΎαž„ αŸαž›αžΎ αž“αž· αž„αž…αž» αŸ‡αŸαŸ’αžšαž€αž˜ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž េមើ αž›αŸαžƒαžΎαž‰αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž› វ αž·αž‰αž”αž“αž…αž˜αž™ 2 αŸ” αž„ αž˜αž‘αž· ស αž”αŸαž‰αžˆ αž„ αž“αž· αž„αž”αž“αž…αž˜αž™αž’αŸ† αž‡αž„ 2 αŸ” αž„ αžšαžΌαž”αŸ‘.៦ αž€αž‰αž€αŸ‹αž†αž»αŸ‡αž˜αž½αž™αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αž—αž”αŸ‹αž“αžΉαž„αžŠαŸ†αž”αžΌαž›αž™αž“αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αž›αŸ†αž‰αŸαžšαž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž”αž‰αž“αŸαž…αž‰αŸ αž… αŸ’αž› αž‡ αŸ’αž› αžΌαž‡ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž (a)αŸ” េ αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž›αžΏαž“αž™αŸ‰ αž„ αŸ’αž› αžαž„ αž™αž™αž“αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘ αŸ’αž› αž€αŸαŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αŸ† αŸ’αž αŸ† (b) αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αž (αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ) αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž ុ αž™ αž‚αžΊαž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸαž‘αŸ‡ αž™αŸαž–αž›αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαžšαžαŸ‹αžŠαž›αŸ‹αžŠαŸ†αž”αžΌαž›αž™αž“αŸ” αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžŠαŸαžαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž‚αžΊαž™αž“αžš αŸ†αž€αž·αž›αŸαž‘ αŸ’αž αŸ†αž”αž“αž”αž“αŸ’αžαž·αž…αŸ‚αžŠαžšαŸ” αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 13
  • 22. 14 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαŸαž™αžΎαž„αž–αž·αž“αž·αžαž™αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž ៍ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αž‘αžΈαž–αžΈαžš ុ វ αž·αž‰αŸ” αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αžΈαž–αžΈαžšαŸαž“αŸ‡ αž€αž‰αž€αŸ‹αž“αž·αž„αž€αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊ LASER αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αž™ αž… αŸ’αž› αŸαž›αž” αž“ v αŸαž‘αžαž„ αŸ’αž αŸ† αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž›αžΎαž€αž”αž„αž‰αž›αž€αžαžŽαŸˆαŸαž• αž„ αŸ’αž  αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ” αŸαž“αžαžŽαŸˆαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊ LASER αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹ αž€αž‰αž€αŸ‹ αž“ ៍ αŸ’αž› αž… αž… vΞ”t αŸ‚αžŠαž› Ξ”t αž‡αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαž–αžΈ αŸ’αž› αŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αž‰αž€αŸ‹ αž… 2 αž“αž·αž„αŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αŸαž‘αŸ’αžšαž”αž—αž– LASER វ αž·αž‰ αžŸαŸ‹αŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αŸ” αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αž αž’αž“αž€ αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž‘ αŸ’αž› αžŸαŸαž„αž€αž αŸ’αž αŸ†αž”αž“αž…αŸ†αž„αž™ αžŸαž“αž“αž· αŸ’αž‹ αž“αž”αž“αž េ αž™αž˜αž“αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“ αž–αž“αŸ’αž›αžΊαŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αž€αŸαž…αž‰αž–αžΈ αŸ’αžšαž”αž—αž– laser αŸαž“αž˜αž»αŸ†αž˜αž½αž™αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αŸαž€ αžˆαžšαŸ” αž˜αŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαžšαž”αžŸαŸ‹αž–αžΈ αŸ’αž αž‚αŸαžš αŸαž‚αž”αž“αŸˆ βŽ› cΞ”t ⎞ βŽ› vΞ”t ⎞ 2 ⎜ ⎟ =⎜ ⎟ +d ⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠ 2d αž…αžŸαžšαŸαžŸαžšαŸˆ Ξ”t = 2 2 = c βˆ’v 2 αž–αžΈαž‘αŸ†αž“αž€αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž„αžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡ αŸαž‚ េ αž™ Ξ”t p = 2d αŸαž™αžΎαž„ c αŸ‚αžŠαž› αžŸαŸ‹αŸ αžŸαŸ‹αŸ Ξ”t p v2 1βˆ’ 2 c = Ξ³Ξ”t p αŸ‚αžŠαž› Ξ³ = រ Ξ³ αž‡αž“αž·αž…αž…αž€αž›αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αŸ† αž‡αž„αž―αž€ αž™ 2d c 1βˆ’ v2 c2 αž…αžŸαžšαŸαžŸαžšαž‘αŸ†αž“αž€αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž„αŸαž“αŸ‡αžŠαžΌαž…αžαŸαž‘αŸˆ Ξ”t = េ 2 1 (៑.៦) v2 1βˆ’ 2 c αž›αž‘αž’αž•αž›αŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰αžαžšαž™αŸˆαŸαž–αž› Ξ”t αŸ’αž  αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€αž‚αžΊαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž’αŸ†αž‡αž„ Ξ”t p αŸ‚αžŠαž› αŸ’αž› αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€ ឬ Ξ”t f Ξ”t p αŸ” αž›αž‘αž’αž•αž›αŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰ αŸ’αž  αž’αŸ†αž–αžΈαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› (time dilation)αŸ” αž›αŸ† αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ ៍ αžαž½αž”αŸƒαž“αŸαž”αŸ‰ αž›αž˜αž½αž™αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› 3.0 s αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸƒαž“αŸαž”αŸ‰ αž› ុ αŸαžαžΎαžαž½αž”αž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž›αž”αŸ‰αž»αž“αž“αŸαž”αžΎαž€αžš αžŸαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαŸαž‘αžΎαž„αŸ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ ម αž“ αŸ’αž› αŸαž“αŸ‡αŸ” េ αžŠαŸ†αŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95c αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸαž”αŸ‰ αž›? αŸ‡αŸ’αžš αž™αŸˆ αž‡αŸ†αž“αž½αžŸαž–αžΈαž€αžšαŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αž“αž·αž™αž™αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αžαžαž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αž“αžΉαž„ αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95c αŸαž™αžΎαž„ αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αŸαž”αŸ‰ αž›αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αž… αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95c αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αŸαž”αŸ‰ αž›αž‡αž§αž‘αž αžšαžŽαŸƒαž“αž“αž‘αž·αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ” ៍ αŸ’αž› αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαž‚αžΊ βˆ† 3.0 sαŸ” េ αž™ αžšαž“αž‘αž·αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž€αžšαŸ ើ αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž“αžΉαž„αž…αŸ†αž“αž½αž“ Ξ³ αžŠαž„ αŸαž“αŸ‡αŸαž‚αž”αž“αŸ– αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αŸ’αž› αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 23. Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី 1 Ξ”t = Ξ³Ξ”t p = (0.95c) c2 = (3.2)(3.0 s) = 9.6 s 1βˆ’ αž›αŸ† 2 1 Ξ”t p 1 βˆ’ 0.902 Ξ”t p = αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ ៍ αž§αž”αž˜αžαž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž€αŸ‚αž“αŸ’αž›αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸ ើ αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž”αžΎαž€αŸ αŸαž‚αž›αŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 30 m/s αŸ” αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€ េ αž™αžšαžαž™αž“αŸ’αžαž˜αž½αž™ αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αžšαž„αž…αŸ†αž’αž“αž€αŸαž“αŸ’αžšαžαž„αŸ‹αž…αŸ†αž“αž»αž… αž™αž‚αžαŸ‹αžŸαž„αžƒαžΉαž˜αž‘αž»αž€αžαž€αžšαŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαŸ’αžšαž”αžΎαžšαž™αŸˆαŸαž–αž› 5 h ើ αž‚αžαŸ‹αŸ” αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž’αž“αž€αŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αŸαž‚αž›αŸ αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž€αžαŸ‹αŸ’αžš αž™αžΊαž αž€αžšαŸ αžαŸ†αŸƒαž› 5 h αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœ αŸ‡αŸ’αžš αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαŸ αž™αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž‚αžΊ αž“αž‘αž·αž€ αž™αž’αž“αž€αŸαž”αžΎαž€αŸ αŸαž‘αžΎαž”αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸ” αž™αŸαž›αž” αž“αŸαž›αžΏαž“ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž“αž‘αž·αž€ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž–αž·αžαž‡αž€αžαŸ‹ αŸ’αžš αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžš 5 h αŸ‚αž˜αž“ េតើ αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž”αŸ‰αž»αž“αž“ ើ ម αŸ‚αžŠαž›αž”αž“αž€αžαŸ‹αŸ’αžš េ αž™αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž’αž“αž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αžŠαŸ†αŸ αŸ‡αŸ’αžš αž™αŸˆ αŸαž™αžΎαž„αŸ αŸ‡αŸ’αžš 1 1 េ αž™αž‚αžŽαž“αžαŸ†αŸƒαž› Ξ³ αž–αžΈαžŸαž˜αžΈαž€αžš Ξ³ = (1 βˆ’ v 2 / c 2 ) βˆ’1/ 2 αŸ– 1 1 αž™αŸ αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αžšαž”αž˜αž“αŸ’αž ូ 1 1 αŸαž‚αž”αž“αŸ– 1 10 1 1 10 2 αž›αž‘αž’αž•αž›αŸαž“αŸ‡αž”αž„αž‰αž αŸαž“αŸαž›αž” αž“αž’αž˜αž˜ αŸ’αž  αŸαž‘αŸ” αžšαž™αŸˆαŸαž–αž› αžŸαŸ‹αŸ √1 10 m/s 10 m/s 3 3 1 ; 10 1 1 5.0 10 αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αž‡αŸ†αž“αž·αŸ‡ αžαŸ†αŸƒαž› Ξ³ αž˜αž·αž“αžαž»αžŸαž–αžΈ 1 αž™αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž‚αžΊαŸˆ Ξ”t = Ξ³Ξ”t p = (1 + 5.0 Γ— 10βˆ’15 )(5.0 h) = 5.0 h+2.5 Γ— 10βˆ’14 h=5.0 h+0.09 ns αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ 0.09 ns αž”αŸ‰αž»αŸ αž“αž‘αž·αž€αŸ’αžšαž”αž’αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž‚αžΊαŸαž›αžΎαžŸαž–αžΈαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€ αžŸαŸ‹αž”αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αž αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αž€αžšαžœ αž·αžœαžαŸ’αžαŸƒαž“ αŸ’αž› αŸαž“αŸαž–αž›αŸαž“αŸ‡ αž”αžαž»αž—αžΌαžαŸαž’αŸ€αž”αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αŸ’αžšαž‚αž”αŸ‹αž‚ αž“ αž™αž»αž•αž»αž™αž‚ αž‘ αž“ αŸαž™αžΎαž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αž‘αžΈ αŸ†αž„αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž™αž›αŸ‹αžŠαžΉαž„αž’αŸ† αž–αžΈ αž‚ αž›αŸ‹αž Twin ParadoxαŸ” Twin αž‚αžΊαŸαž—αŸ‡ αž¬αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αŸ” αŸ’αž› αŸ’αž› Paradox αž‚αžΊαž”αžš ិមតិ (αž˜αžαž·αž•αž»αž‘αž™)αŸ” αž”αžαž»αž—αžΌαžαŸαž“αŸ‡αž˜αž“αž€αžšαž‡αž”αŸ‹αž‘αž€αŸ‹αž‘αž„αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€αž―αž€αž›αž€αžαžŽ ៍ αž–αžΈαžš αž˜αž½αž™αž‚αžΊ αŸαž‚ αž€αŸ‹ αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸαž‚ αž€αŸ‹ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž™αž“ αžœαž€αžŸ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 15
  • 24. 16 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ ើ αž˜αž½αž™αŸ” αž“αž·αž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αž“αŸ†αŸ’αžšαžαž‘αž”αŸ‹αž˜αž€αžœ αž·αž‰αŸαž“αŸαž–αž› αž™αŸαž›αž” αž“ αž‡αž€αžšαž›αŸ’αž’αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαž‡αŸ†αž“αž½αžŸαž“αž‘αž·αž€αŸ αž™αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ” αŸ’αž› αž˜αž“αž»αžŸ αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹ αŸ‚αžŠαž›αž‡αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡ αž˜αž€αŸ‹αŸαžˆαŸ‡ Speedo αž“αž·αž„αž˜αž€αŸ‹αŸαž‘αŸ€αžαŸαžˆαŸ‡ Goslo αž–αž½αž€ αŸ’αž› αž“ ម αž“ ម αž‚αžαŸ‹αž˜αž“αž˜αž»αžαž˜αžαŸ‹ αžŠαžΌαž…αž‚αŸαž”αŸ‡αž”αž·αž‘ αž“ αž“αž·αž„αž˜αž“ αž™αž»αžŠαŸ† αž›αž‚αŸ” αž“ αŸαž“ αž™αž»αŸƒαž˜αž—αž†αŸ† αž“ េ αž™ αž…αžΌαž›αž…αž·αžαŸ’αžαž€αžšαž• αž„αŸαŸ’αžšαž–αž„ αž˜αž€αŸ‹αž€αž»αž“αž„αž…αŸ†αŸαž“αž˜αž’αž“αž€αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαžˆαŸ‡ Speedo αž”αž“αŸαž…αž‰ αž“ ម αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸαž‘αž€αž“αŸ‹αž—αž– ើ αž™αž“ េ αžœαž€αžŸαž˜αž½αž™αŸ αž™αž€αžšαž“αžΉ αž€αž•αž‘αŸ‡ មួ αž™αŸ‚αžŠαž›αžŸαžαž·αžαŸαž“αž…αŸ†αž„αž™ 20 αž†αŸ†αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž–αžΈαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” αž‚αžαŸ‹αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžš αž“ ើ αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95 Speedo αž…αž€αŸαž…αž‰αž–αžΈαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸ” ម αž”αž“αž”αŸ‹ αž–αžΈαŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž—αž– αž‘ αž”αž“αŸ’αžšαžαž›αž”αŸ‹αž˜αž€αž€αž“αŸ‹αž—αž–αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαžœ αž·αž‰αŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 0.95 αžŠαŸ‚αžŠαž›αŸ” αŸαž“αŸαž–αž›αž˜αž€αžŠαž›αŸ‹αž•αž‘αŸ‡ αž‚αžαŸ‹αž˜αž“αž€αžšαž—αž€αŸ‹αŸαž•αŸ’αž’αžΎαž›αž™αŸ‰ αž„αžαŸ†αž„αŸ αž‰ αŸ’αž› αž™αŸαžƒαžΎαž‰ Goslo αŸ‚αžŠαž›αž”αž“αž”αŸ‹ αž–αžΈ 42αž†αŸ† αž₯αž‘αžΌαžœαž˜αž“ αž™αž»αžŠαž›αŸ‹αŸαž‘ 62αž†αŸ†αŸ” αž•αž‘αž»αž™αŸαž‘αžœ αž·αž‰ Speedo αŸαž‘αžΎαž”αŸαž€αžΎαž“ αž‘ αž“ αž“ αž™αž»αž”αž“ 13 αž†αŸ†αž”αŸ‰αž»αŸ αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αž–αžΈ αž›αž€αžαžŽαŸˆαŸαž“αŸ‡ αž…αŸ αž™αŸαž™αžΎαž„αŸαž›αžΎαž€αž‡αžŸαŸ†αž“αž½αžšαž αŸαžαžΎαž’αž“αž€ αž“ αž€αž“αž»αž„αž…αŸ†αŸαž“αž˜αž€αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ αŸ’αž› ើ αž˜αž€αžšαž–αž·αŸ αž’αžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡? αž™αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠ? αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€αž’αž“αž€ αŸαž€αž˜αž„αž‡αž„ αž˜αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αžšαž”αžŸαŸ‹ Goslo αž‚αžαŸ‹αžŸαž·αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› Speedo αž€αŸ†αž–αž»αž„ ុ ថ αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž™αŸ‰ αž„αŸαž›αžΏαž“αŸ” αŸ‚αž ើ ម Speedo αž‚αžαŸ‹αžαž½αŸ’αž›αž“αž―αž„αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αž…αŸ†αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› Goslo αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ” αž‚αŸ†αž“αž·αžαŸαž“αŸ‡αž…αž„αŸ‹αž–αž“αž™αž›αŸ‹αž αž˜αž“αž»αžŸ αž–αžΈαžšαž“αž€αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“ αž™αž»αžŠαžΌαž…αž‚ αž˜αž»αžαž˜αžαŸ‹ ើ αž“ αžŠαžΌαž…αž‚ αž“ αž€αŸαž”αŸ‰αž»αŸ‚αž“αŸ’αžαž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αž‡αž’αž“αž€ αžœαž€αžŸαž˜αž“αž€αžšαžœ αž·αžœαžαŸ’αž αž™αž»αžαž·αž…αž‡αž„αž˜αž€αŸ‹αŸαž‘αŸ€αžαŸ‚αžŠαž›αž‡αž”αž„ αž“ αž”αŸ’αž’αžΌαž“αŸαž—αŸ‡αŸ αž™αž‚αžαŸ‹αž”αž“αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžšαžšαž αžΌαž αž–αž·αŸαžŸαžŸαŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“ αžœαž€αžŸαž˜αž“αžαŸ†αŸƒαž› αŸ’αž› ើ αž’αŸ†αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αŸαž–αž›αŸαžœ αž˜αž“αž€αžš αŸ’αžšαžŸαŸαž™αž“αžΉαž„αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž›αž“ αž–αž·αŸαžŸαžŸαž‚αžΊαŸαž“αŸαž›αž” αž“ αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž’αŸ†αŸαž‚αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαŸαžƒαžΎαž‰αž…αž”αžŸαŸ‹αŸ” αžšαžΌαž”αŸ‘.៧ αž€αžšαž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈ Twin ParadoxαŸ” αž’αž“αž€αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αŸαž“αŸ‡αž˜αž»αž“αŸ‚αž”αž€αž‚αž˜αž“ αŸ’αž  αž“ αž˜αž€αŸ‹αž˜αž“ αž“ αž™αž»αžŠαžΌαž…αž‚αŸ” αž”αŸ‰αž»αž“αž“αž†αŸ†αŸαŸ’αžšαž€αž™αž‚αžαŸ‹ αž“ ម αž“ αž™αž»αŸαŸ’αžšαž…αžΎαž“αž‡αž„αž˜αž€αŸ‹αŸαž‘αŸ€αžαŸ” αž“ αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž€αŸ†αž“αžαŸ‹αž‘αžΈ αž’ αŸ†αž„αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ (GLOBAL POSITIONING SYSTEM) αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 25. Β  αž™αž“αŸ’αžαŸ αŸ†αž„αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚αŸ positioning system receiver) αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαŸαž‚ αžšαžŽαž”αž‘αŸ†αž„αŸ’αŸ€ αž™αŸ‰ αž„αžŸαž»αŸ’αžšαž€αž·αžαŸ αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αž€αŸ†αž“αžαŸ‹ αž‘αžΈ ថ αž…αžŠαžΉαž„αž”αž“αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž“αžΌαžœαŸαž–αž›αŸαžœ αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡ αž™αŸαž‚αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αž‘αž·αž€ αž… េ αž™αžŠαžΌαž…αž‚αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ” េ αž“ αž• αž™αŸαž…αž‰αŸαŸ’αžšαž€αž“αžΌαžœαžŸαž»αžΈαž‰αž›αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž–αž›αŸαžœ αžαžΌαž˜αž·αž… (atomic clock)αŸ” αž§αž”αž€αžšαžŽαž€αŸ†αž“αžαŸ‹ αž‘αžΈ ៍ αŸ†αž„ αž™αž•αž™αžšαžŽαž”αž™αŸ‰ αž„ αž€ αž™αž€αžšαŸαŸ’αžšαž” αž”αŸαž’αŸ€αž”αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžαž»αžŸαž‚αžš αž„αž‡αž˜αž½αž™ αž“ αŸ†αž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž•αž™αžšαžŽαž”αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αž€ αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž› GPS αžαž„αŸαž›αžΎ αž‚ αž›αŸ‹αž‘αžΈ αŸ†αž„αž…αž”αžŸαŸ‹ αžŸαŸ‹ αž“αž·αž„αŸαž›αž” αž“αž€αŸ†αž“αžαŸ‹αžšαž”αžŸαŸ‹αž–αž“αŸ’αž›αžΊ αž…αŸ’αžšαž”αž”αŸ‹αžŠαž›αŸ‹αž’αž“αž€αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αžΌαžœαž‘αžΈ αŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž›αŸ’αž’ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ‚αžαŸ’αžšαž”αŸ‚αž αž› 15 αŸ‚αž˜αŸ‰αŸ’αžšαžαž”αŸ‰αž»αŸ αž˜αž€αŸ αŸ” αž•αž™ αž€ αžŸαŸ‹αž…αŸ†αž“αž½αž“αž”αž½αž“ αŸ‚αžŠαž›αž“αž‘αž·αž€αŸαž“αŸαž›αžΎαž•αž™αžšαžŽαž”αž‘αŸ†αž„αŸ’αŸ€ αŸαž“αŸ‡αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž‚αŸαž•αž‘ αž„ αž€ αŸαž–αž›αŸαžœ αž“αžΉαž„αž‘αžΈ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž› GPS (global αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹ αž‡αž‘αžΌαŸαž‘ αŸαŸ’αžšαž” αž”αŸαž’αŸ€αž”αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž•αŸ’αžαž›αŸ‹αŸ េ αžœαŸ’αžšαž‡αžœαžœ αž·αž‘αž™ αŸ‡ αžšαžαž™αž“αŸ’αž αž€αž”αŸ‰ αž›αŸ‹ αž“αž·αž„αž’αž“αž€αŸαž‘αžΎαž„αž—αž“αŸ† αž€αŸαžŠαžΌαž…αž‡αž’αž“αž€αŸ’αžš αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αž§αž”αž€αžšαžŽαž€αŸ†αž“αžαŸ‹αž‘αžΈ ៍ 17 αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αŸ†αž„αž‡αž€αŸ‹ αž€αŸ‹αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αŸ’αžŽ αŸ‡ αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž‚αž”αŸαž„αž€αžΎαž GPS αŸ’αžšαž”αŸαž—αž‘αŸαž“αŸ‡ αž™αŸαž’αŸ’αžœαžΎαž€αžšαŸ‚αž€αžαŸ†αžšαžœαžŠαžΌαž…αž€αžšαžŽαŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ† ូ ី αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ” ៍ αŸαž“αŸ‡αž‡αž€αžš αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž˜αž½αž™αž’αŸ†αž–αžΈαŸ’αžšαž‘αžΉαžŸαžΈαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αŸ” αŸ’αž αž›αŸ† αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαžŸαŸ† αž”αŸ‹αž€αžšαž™αž›αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαžšαž”αžŸαŸ‹αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ៍ ៍ αž•αž™αžšαžŽαž” GPS αž˜αž½αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αž€ αŸ’αž› GPS េ αž™αŸαž›αž” αž“ 4 km/s αŸ” αž”αž„αž‰αž αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž› αŸ’αž  αŸ‚αžŠαž›αž›αŸ’αž’αŸ’αžšαžαžΌαžœαž€αžšαŸ‚αž€αžšαžαŸ’αžšαž˜αžΌαžœαŸαž–αž›αŸαžœ αŸ‚αžŠαž›αŸαž€αžΎαžαž–αžΈ αž€αžšαžš αžΈαž€αŸαž“αŸ‡αŸαž–αž›αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž‚αž…αž„αŸ‹ αž™ αž”αž„αž‰αž›αž‘αž’αž•αž›αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž“αž‘αž·αž€ αŸ’αž  αžαžΌαž˜αž·αž… αž€αž“αž»αž„10 αŸ” αžŠαŸ†αŸ αŸ‡αŸ’αžš αž€αž“αž»αž„αž€αŸ†αžš αž·αžαŸαž‡αžΏαžšαž‡αž€αŸ‹αŸ’αžšαžαžΉαž˜ 1 αž™αŸˆ αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž™αžΎαž„αž‚αžŽαž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αžαž»αžŸαž‚αŸαž€αžΎαžαŸαž…αž‰αž–αžΈαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž›αŸαž”αžΎαŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž•αž™ αž“ αž€ αžšαžŽαž” GPS αž‚αžΊ 4000 m/s: βˆ† 1 βˆ† βˆ† 1 1 βˆ† 1 βˆ† េ αž™αž€αžšαŸαŸ’αžšαž”αžΎ 1 1 1 1 √1 αžŸαŸ† αž”αŸ‹ 4 3 βˆ† 10 m/s 10 m/s 1 1.8 10 βˆ† 1 αŸ‚αžŠαž›αž€αžšαžŽαŸαž“αŸ‡ αŸαž™αžΎαž„αŸαŸ’αžšαž”αžΎαŸ’αžšαž”αžŸαŸ‹αŸˆ ី αŸαž‚αž”αž“αŸˆ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 26. 18 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី βˆ† 1 1.8 2 1 10 βˆ† 1 9 10 1 βˆ† 10 αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸαž›αŸ’αž’ αž„ αŸ‚αž…αž€αž“αžΉαž„αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαŸˆ βˆ† βˆ† 1 βˆ† 9 αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž‚αž·αžαžŠαž›αŸ‹ αž‚αžΊαž’αŸ†αž‡αž„αž€αŸ†αžš αž·αžαž‡αž€αŸ‹ αž€αŸ‹αŸƒαž“αž“αž‘αž·αž€ αŸαž–αž›αž˜αž“αž“αŸ αž™αž αŸαŸ’αžšαž‚ αž„αž‘αž‘αž½αž› αžαžΌαž˜αž·αž… 10 αž‚αžΊαž”αŸαž„αž€αžΎαžαŸ αž™αž˜αž“αŸαž›αŸ’αž’ αž„1 αž€αž“αž»αž„10 αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡ 1000 αžŠαž„αŸ” αŸαž”αžΎαŸαž™αžΎαž„αž˜αž·αž“αŸ‚αž€αžαŸ†αžšαžœαž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“ ូ αž…αž•αŸ’αžαž›αŸ‹αŸαž›αŸ’αž’ αž„αŸƒαž“αž‘αžΈ αŸ†αž„αž€αž“αŸ‹αŸ‚αžαž’αŸ†αŸ” ៑.៦ αž€αžšαžš αž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ (LENGTH CONTRACTION) αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αž€αŸ αžŠαžΌαž…αž‡αž€αžš αžŸαŸ‹αŸαž–αž›αŸαžœ αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αž–αž·αž ថ αŸ‚αžŠαžš αžšαž„αž“αžΌαžœαž₯αž‘αž’αž·αž–αž›αŸƒαž“αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αŸ” αŸ’αž  αŸƒαž“αžœαžαžαž»αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž‚αžΊαŸ‚αžαž„αŸ‚αžαž”αž„αž‰αŸαž‘αžΎαž„αžαŸ’αž›αžΈαž‡αž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ (proper length) αŸ‚αžŠαž›αž‡αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αŸαž“αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ” αž‚αž½αžšαž”αž‰αž€αŸ‹ αž‡ αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž”αž„αž‰αŸαž‘αžΎαž„αžαŸ’αž›αžΈαž‡αž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαŸ‚αž αŸ’αž  αž€αžšαŸ‚αŸ’αžšαž”αŸ’αžšαž”αž½αž›αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊαŸαž‚αžšαž– αž˜αž”αŸ αŸ’αž αž™αŸƒαž“αž…αž›αž“αž”αŸ‰αž» េ αž˜αž€αŸαž“ αž˜αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸ– L = Lp 1 βˆ’ v2 / c2 αŸ‚αžŠαž› αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αž‡αŸαž›αž” αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž›αž“ αž“αž·αž„ (៑.៧) αž‡αŸαž›αž” αž“αž–αž“αŸ’αž›αžΊαž€αž»αž“αž„αžŸαž»αž‰αž‰αž€αžŸαŸ” αžšαžΌαž”αŸ‘.៨ αž€αžšαž”αž‰αž€αŸ‹αž’αŸ†αž–αžΈαž€αžšαžšαž½αž‰αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αžœαžαžαž»αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ” αž‡ αŸ’αž› αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αžŠαž€αžšαž”αžŸαŸ‹αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™αž‚αžΊ L p αŸαž“αŸαž–αž› αžŸαžαž·αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αž€αž› αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αž™αŸαž›αž” αž“ v αž˜αž‘αž·αžŸαŸ αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αžšαž½αž‰αŸαž“ αžŸαž›αŸ‹αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ L = L p 1 βˆ’ v 2 / c 2 វ αž·αž‰αŸ” αž‚αž½αžšαžš αŸ†αž›αžΉαž€αž L αž‡αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αžŸαŸ‹αž”αž“ αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€ L p αž‡αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαŸ’αžšαž”αž€αžŠαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ ដី (αž¬αžŸαžαž·αžαŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αžšαž½αž˜αž‚)αŸ” ុ αž“ αž™αž’αž“αž€ αžŸαŸ‹αž“αž·αž„αžœαžαžαž»αŸαž“αž“αžΉαž„αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αž‚αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“ αž“ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 27. Β  αž›αŸ† αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ αž™αž“ ៍ αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αžœαž€αžŸαž˜αž½αž™αž˜αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ 120.0 m αž“αž·αž„αž˜αž“αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αž 20.0 m αŸαž“αŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž› αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸ” αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž™αž“αž€αŸ† αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž”αŸ‰αž»αž“αž“ ម αžŠαŸ†αŸ αŸ‡αŸ’αžš αž˜αž€αžš αžŸαŸ‹αŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 0.99c េតើ αž˜αž“ αž™αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αžŸαžαž·αžαŸαž“αŸαŸ’αžšαž€αž™αž“? αž™ αž‚αžŽαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αŸˆ v 2 1/2 (0.99c) 2 = 17 m αž˜αžšαžΌαž”αž˜αž“αŸ’αž αŸαž‚αž”αž“ L = Lp (1 βˆ’ 2 ) = (120.0 m) 1 βˆ’ c c2 αž‚αž½αžšαž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αžαŸαž“αžšαž€ αžαŸ†αŸƒαž› 20.0 m αžŠαŸ‚αžŠαž›αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αžαž‡αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαžαŸ‚αžŠαž› αŸ‚αž€αž„αž“αžΉαž„αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αŸ” αžŠαžΌαž…αž”αž‰αž€αŸ‹αžαž„αŸαž›αžΎαžšαž…αž˜αž€αŸαž αžΎαž™ αž€αžšαžšαž½αž‰αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„ αž‡ ួ αŸ‚αžαŸαž‘αŸαž›αžΎαžœ αž·αž˜αŸ’αžšαžαžœαžαžαž»αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžŸαž”αž“αžΉαž„αž‘αž·αžŸαŸ αž›αŸ† αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽαŸˆ ៍ αž’αž“αž€αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž’αŸ’αžœαžΎαžŠαŸ†αŸαžŽαžš ើ αž˜αž»αž“ αž…αž›αž“αž”αŸ‰αž»αŸ αž˜αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 30 m/s αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž›αŸ† αžαŸ‹αž§αž‘αž αžšαžŽ ៍ αŸαž αžΎαž™αž’αž“αž€αž”αž“αžαŸ’αž’αžΌαž‰αŸ‚αžαŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαžšαž…αž€αŸ†αž αž»αžŸαž αž“αž‘αž·αž€αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸαžŠαžΎαžšαž™αžΊαžαž‡αž„αž“αž‘αž·αž€ ួ αžšαž”αžŸαŸ‹αŸ’αžšαž”αž’αž“αŸ” αŸ‚αžαž€αžšαž–αž·αž αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžŠαž›αž™αžΊαžαž‡αž„αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž…αŸαž…αž›αž”αž“αŸ” αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎ αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αž˜αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ 4.3 m αŸαž“αŸαž–αž›αž’αž“αž€αž…αž αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž™αž“ αŸ’αž‹ αž“αŸ” េតើ αž˜αž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αžαŸ’αž›αžΈαž‡αž„αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž–αž·αžαž”αŸ‰αž»αž“αž“αŸαž“αŸαž–αž›αž’αž“αž€αŸαž”αžΎαž€αž”αžšαŸ αž™αŸαž›αž” αž“ 30 m/s αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡? ម αžŠαŸ†αŸ αŸ‡αŸ’αžš αž™ αž‚αžŽαž“αž€αžšαžαž™αž…αž»αŸ‡αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αž™αž“αŸˆ αž˜αžšαžΌαž”αž˜αž“αŸ’αž αŸαž‚αž”αž“αŸˆ v2 1/2 1 v2 L = Lp (1 βˆ’ 2 ) β‰ˆ Lp (1 βˆ’ 2 ) c 2c αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž€αžšαžαž™αž…αž»αŸ‡αŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αžšαž”αžŸαŸ‹αžšαžαž™αž“αŸ’αžαž‚αžΊαŸˆ Lp βˆ’ L β‰ˆ Lp v 2 4.3 m 3.0 Γ—101 m/s 2 ( 2)=( )( ) = 2.2 Γ—10βˆ’14 m 2 c 2 3.0 Γ—108 m/s αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžαž™αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž’αžŸαŸ‹αŸˆ 2.2x10-14 mαŸ” ៑.៧ αž›αŸ†αž -αŸαž–αž› αž”αž½αž“αžœαž·αž˜αŸ’αžšαž (FOUR-DIMENTIONAL SPACE-TIME) αž–αž·αž“αž·αžαž™αž˜αž“αž» ស αž˜αž€αŸ‹αžŸαž·αžαŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαŸαž—αŸ’αž›αžΎαž„αŸ‚αžŠαž›αž€αŸ† αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αž“ ថ αŸ’αž› αŸαž›αžΏαž“ 0.65 αŸ” αž‚αžαŸ‹αž…αž”αŸ‹αŸαž•αŸ’αžαžΎαž˜αž”αžš αž·αŸαž—αž‚ αž™αŸαž›αž” αž“αž˜αž½αž™αž™αŸ‰ αž„ αžšαŸαž“αŸαž˜αŸ‰ αž„ 7: 00 αŸαž αžΎαž™αž”αž‰αž”αŸ‹ αž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚ αž… αŸαž“αŸ‡αŸαž“αŸαž˜αŸ‰ αž„ 7: 15 αž˜αž€αžšαž”αž„αž‰αžšαž”αžŸαŸ‹αž“αž‘αž·αž€αŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαŸαž—αŸ’αž›αžΎαž„αŸ” αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαž–αžΈαžš αž€αžš αŸ’αž  ៍ αž…αž”αŸ‹αŸαž•αŸ’αžαžΎαž˜αž”αžš αž·αŸαž—αž‚ រ αž“αž·αž„αž€αžšαž”αž‰αž”αŸ‹ αž… αŸαž€αžΎαžαž˜αž“αŸαž‘αžΎαž„αŸαž“αŸ’αžšαžαž„αŸ‹αž…αŸ†αž“αž»αž…αŸ‚αžαž˜αž½αž™αŸαž“αŸαž›αžΎ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 19
  • 28. 20 Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី αžšαžαŸαž—αŸ’αž›αžΎαž„αŸ” αžŠαžΌαŸαž…αž“αŸ‡ αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž–αž·αžαŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„ αž…αž€αžαŸ‹αžŸαŸ†αž‚αž›αŸ‹αž”αž“αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚ αžšαžšαž”αžŸαŸ‹αž˜αž“αž»αžŸ αž˜αž€αŸ‹αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ 15 αž“αž‘αžΈαŸ” αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αž“ αž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚ αžšαŸαž“αŸ‡αŸαŸ’αžšαž”αžΎαžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αž’αžŸαŸ‹αŸ‚αžœαž„αž‡αž„αž‚αžΊ 20αž“αž‘αžΈαŸ” αž˜αž™αŸ‰ αž„αŸαž‘αŸ€αž េ αž•αž…αž·αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž…αž“αž‚αžΊ 20 cm αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αžŠαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ េ αžšαž½αž‰αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ αž‚αžΊ αž’αž„αž€αžαŸ‹αž•αž·αž…αžαŸαž“αŸ‡αŸαž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜ 15 cm αž”αŸ‰αž»αŸ αž™αž’αž„αž€αžαŸ‹ αž™αž˜αž“αž€αžš αŸ’αžŽ αŸ‡αŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αžŸαŸ† αž”αŸ‹ αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“ αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αŸ‚αž•αž“αžŠαžΈ αž…αž“αž˜αž“αž‘αŸ†αž αŸ†αžαžΌαž…αž‡αž„ αŸ‚αžαž€αžšαž”αžš αž·αŸαž—αž‚ αžšαž˜αž“αžšαž™αŸˆαŸαž–αž›αŸ‚αžœαž„ αž‡αž„αŸ” αž˜αž“αŸαž™αž’αŸ†αž–αžΈαž”αžαž»αž—αžΌαžαž–αžΈαžš αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž› αž“αž·αž„αž€αžšαžšαž½αž˜αžαŸ’αž›αžΈαŸƒαž“αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„ វតថុ αž€αŸ‹αžŠαžΌαž…αž‡αž”αžαŸ‹ αž”αž„αŸ‹αž‘αŸ†αž αŸ† αŸ‚αžαž˜αž“αž€αžšαžš αžΈαž€αŸƒαž“αŸαž–αž›αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽαŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž›αŸ†αž  αž¬αŸ’αžšαž”αŸ‚αžœαž„αž‚αžΊ ៍ αž€αŸ‹αž”αž“ αž”αŸ’αžαžΌαžšαž‡αž˜αž½αž™αž“αžΉαž„αŸαž–αž›αŸαžœ េ វ αž·αž‰ αž˜αž“αŸαž™αž˜αž½αž™αŸ” αž™αž‚αž·αžαž’αŸ† αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡ αŸαž™αžΎαž„ αž…αžˆαž“αž˜αž½αž™αžŠαŸ† αž–αž·αž…αžš αž”αž“αž’αŸ†αž–αžΈαž›αž€αžαžŽαŸˆαŸƒαž“αž”αž½αž“αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαž αž‚αžΊ αž›αŸ†αž αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸ αŸαž–αž›αŸαžœ αž‚αžΊαž‡αžœ αž·αž˜αŸ’αžšαžαž‘αžΈαž”αž½αž“αŸαž“αž€αž“αž»αž„αž€αžšαžŸαž·αž€ αžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™ αž“αž·αž„αž” αž‘αžΌαŸαž‘αŸ” αž€αŸ‹αŸαž‘αžŠαž›αŸ‹αž€αžš αž™αž˜αž“αž”αžΈ វ αž·αž˜αŸ’αžšαž αž…αŸ†αŸ‚αžŽαž€ αŸ’αž αž’αž“αž€αžœ αž·αž‘αž™ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž ៑.៨ αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› αž“αž·αž„αž‘αžš αŸ‰αž„αŸ‹ (GALILEAN AND LORENTZ TRANSFORMATIONS) ូ αžŸαž˜αž€αžšαž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αž›αžΈαŸαž› (Galilean Transformation Equations) ី αŸαžŠαžΎαž˜αž”αžΈαž”αž€αŸ’αžš េ αž™αž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž˜αž½αž™ αž™αŸαŸ’αžšαž–αŸ‡αžαŸ†αžšαž™αž“αž·αž…αž› (inertial frame) αž˜αž½αž™αŸαž™αžΎαž„αŸ ុ αž…αž”αž”αŸ‹ αž‘αžΈαž˜αž½αž™αžšαž”αžŸαŸ‹αž‰αžΌαžαž»αž“ αž˜αž½αž™αž˜αž“αž’αŸ†αŸαž–αžΎαŸαž›αžΎ (វុ αž·αž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“αŸαžαžš)αŸ” αŸαž‚αž αž‚αž“αžαŸ†αžšαž™ ម ុ αž™αž“αž·αž™αž˜αž“αŸ αž™αžαž‡αžαŸ†αžšαž™αŸ‚αžŠαž› ុ αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœ αŸαž™αžΎαž„αž€αŸ ុ αž“αž·αž…αž›αž‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž€αž“αž»αž„αŸαž“αŸ‡ αž‚ αž›αŸ‹αž αž…αž“αž·αž™αž™αž”αž“αž αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„ ុ αžœαžαžαž»αž˜αž½αž™αž˜αž·αž“αž˜αž“αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αŸαž‘αžΎαž™αŸαž”αžΎαž‚αž“αž€αŸ† ម αž‡αž‡αŸ†αŸαžš αžΎαžŸαž›αŸ’αž’αž‡αž„αžαŸ†αžšαž™ ុ αž–αž»αŸ†αŸαž“αž›αž‡αž•αŸ’αž›αžΌαžœαž€αžšαž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸαž‚ αž— αŸαž™αžΎαž„αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸαŸ’αžšαž‡αžΎαžŸαŸαžš αžΎαžŸαžαŸ†αžšαž™αž˜αž½αž™αž‡αž…αŸ†αž”αž…αŸ‹αŸ” ុ αŸαž‘αŸ” េ αŸ†αž„ αž€αž€αž›αžΈαŸαž›αž”αž“αž•αŸ’αžαž›αŸ‹ αŸαž‚αž›αž€αžšαžŽαŸαž’αŸ€αž”αž—αž–αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αž›αžΈαŸαž› ៍ αž¬αž‡ αž’αž„αŸ‹αŸαž‚αŸ’αž›αžŸαž‚αžΊ Principle of Galilean Relativity αžŠαžΌαž…αžαž„αŸαŸ’αžšαž€αž˜αŸαž“αŸ‡αŸ– β€œαž…αž”αž”αŸ‹αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αŸ’αžšαžαžΌαžœαŸ‚αžαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆαžŠαžΌαž…αž‚αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αž‘αŸ†αž„αž’αžŸαŸ‹αŸ”β€ αž“ ុ The laws of mechanics must be the same in all inertial frames of reference. αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαŸαž™αžΎαž„αž–αž·αž“αž·αžαž™αž€αžšαž–αž·αŸ αž’αž˜αž½αž™ αŸ‚αžŠαž›αž‡αž§αž‘αž αžšαžŽαŸ‚αžŠαž›αž”αž„αž‰αž’αŸ†αž–αžΈαž—αž– ៍ αŸ’αž  αŸαžŸαž˜αžΎαž—αž–αž‚αŸƒαž“αž…αž”αž”αŸ‹ αŸαž˜αž€αž“αž·αž…αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αŸαž™αž„αž“αž·αž…αž›αŸαž• αž„αž‚αŸ– αž“ ុ αž“ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ
  • 29. Β  αž’αŸ†αž–αŸαž’αŸ€αž”αž—αž– ី (b)Β  (a)Β  αžšαžΌαž”αŸ‘.៩ αž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ‚αžŠαž›αž€αŸ†αž–αž»αž„αŸαž“αŸαž›αžΎαžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŠαžΉαž€αž‘αŸ†αž“αž·αž‰αžαžΌαž…αŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αžαž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž”αž›αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αž‚αžαŸ‹αŸαž”αŸ‡αŸαž‘αžΎαž„αž˜αž“ ើ αž‚αž“αŸ’αž›αž„αž‡αž”αž“αžαŸ‹αŸ’αžšαžαž„αŸ‹ (a) αž…αŸ†αŸ‚αž“αž€αž’αž“αž€αŸ‚αžŠαž›αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αŸαž›αžΎαŸ‚αž•αž“αžŠαžΈαŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αžαž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž”αž›αŸ‹αž˜αž“αž‚αž“αŸ’αž›αž„αž‡ αž‘ αŸ‚αž αŸαž€αž„ (b) αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŠαžΉαž€αž‘αŸ†αž“αž·αž‰αžαžΌαž…αž˜αž½αž™αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αŸαž›αžΎαŸ” αž™αŸαž›αž” αž“αŸαžαžšαžŠαžΌαž…αž˜αž“αž”αž„αž‰αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” (a) αžαž„ αŸ’αž  αŸ’αžšαž”αžŸαž·αž“αŸαž”αžΎαž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαŸαž”αŸ‡αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹αŸαž‘αžΎαž„αŸαž›αžΎαŸ’αžšαžαž„αŸ‹ ើ αž•αž›αž”αŸ‰αŸ‡αž–αž›αŸ‹αŸ αž”αž›αŸ‹αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αŸ’αž› αž™αžαž™αž›αŸ‹ αž…αŸαž…αž›αž”αž“ αž˜αž”αž“αžαŸ‹αžˆαžšαŸ” αž‘ αž“αž·αž„αŸαž”αžΎ αŸαž“αŸ‡αž’αž“αž€αžŠαŸ†αŸαžŽαžšαž€αž“αž»αž„αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αž€αžΌ αž“ ើ αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹αž‚αžΊαž˜αž“αž›αž€αžαžŽαŸˆαžŠαžΌαž…αž‚αž“αžΉαž„αž…αž›αž“ αž“ αžšαž”αžŸαŸ‹αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹αŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αŸαž”αŸ‡αŸαž‘αžΎαž„αŸαž‘αŸαž›αžΎαŸ αž™αž˜αž“αž»αžŸ αž˜αž€αŸ‹αž€αŸ†αž–αž»αž„αžˆαžšαŸαžŸαž„ αž˜αŸαž“αŸαž›αžΎ αž“ αžŠαžΈαŸ‚αžŠαžšαŸ” αžŠαžΌαž…αŸαž“αŸ‡ αž…αž”αž”αŸ‹αž‘αŸ†αž“αž‰ αž“αž·αž„αžŸαž˜αžΈαž€αžšαž…αž›αž“αŸαŸ’αžšαž€αž˜αžŸαŸ†αž‘αž»αŸ‡αŸαžαžš αž‡αžšαžαž™αž“αŸ’αžαžŠαžΉαž€αž‘αŸ†αž“αž·αž‰αžαžΌαž…αŸαž“αŸ‡αŸαž“αž“αžΉαž„ αž¬αž˜αž“αž…αž›αž“αŸ’αžšαžαž„αŸ‹αŸαžŸαž˜αžΎαŸ αž…αž’αž“αž»αžœαžαŸ’αžαž”αž“αŸαž”αžΎαŸαž‘αŸ‡ αž™αž“αž·αž…αž›αž—αž–αž€αŸ េ αž™αŸ” αž₯αž‘αžΌαžœαž…αžΌαžšαž–αž·αž“αž·αžαž™αž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸ‚αžŠαž›αŸαž“αŸαžŸαž„ αž˜αŸαž›αžΎ ដីវ αž·αž‰αž˜αŸ’αžαž„αŸ” αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαŸαž“αŸ‡ αŸαž˜αžΎαž›αŸαžƒαžΎαž‰αž”αž›αŸ‹αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈ αž˜αž‚αž“αŸ’αž›αž„αž˜αž½αž™αž˜αž“ αž„αž‡αŸ‚αž αŸαž€αž„αžŠαžΌαž…αž”αž„αž‰αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž” (b)αŸ” αŸ’αž› αŸ’αž  αŸαž›αžΎαžŸαž–αžΈαŸαž“αŸ‡αŸαž‘αŸ€αž αž˜αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαžšαž”αžŸαŸ‹αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž˜αž€αŸ‹ αŸαž“αŸ‡ αž“ ិ αž€αŸ†αž”αŸ‰αžΌαžŸαž„αŸ‹ αŸƒαž“αžœαž»αž…αž‘αŸαžšαŸαž›αž” αž“ αžŸαžšαž»αž”αž˜αž€αžœ αž·αž‰ αž‚αžαŸ‹αž”αž“αŸαžƒαžΎαž‰αž€αŸαŸ αž…αž›αž“αžšαž”αžŸαŸ‹αž”αž›αŸ‹αž˜αž“ αž˜αž’αŸαž€ αŸαžŠαž€αŸ‚αžŠαžšαŸ” αŸαž”αžΎαŸαž‘αŸ‡αž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž€αžšαžŽαž˜αž·αž“αž™αž›αŸ‹αŸ’αžšαžŸαž”αž‚αž’αŸ†αž–αžΈαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αž–αž½ αž€ ី αž“ αž™ αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž€αŸαŸ’αžšαžŸαž”αž‚αžαž…αž”αž”αŸ‹ αžšαž”αžŸαŸ‹αž‰αžΌαžαž»αž“ αž“ αž…αŸ αŸ‡αŸ’αžš αž™αž”αž“ αž™αŸ‰ αž„αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž…αž›αž“αŸ‚αžŠαž›αž–αž½αž€αž‚αžαŸ‹αž”αž“αžŸαŸαž„αž€αžαŸαžƒαžΎαž‰αŸ‚αžŠαžšαŸ” αŸαž“αŸ‡αž”αž‰αž€αŸ‹αž αž‚αž“ αž‡ ម αž€αžšαžŸαŸαž„αž€αžαž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžšαž€αžšαžŽαžαž„αŸαž›αžΎ ី αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αž”αž„αž‰αž–αžΈ αž—αž–αžαž»αžŸαž‚αžš αž„αžαŸ†αžšαž™αž‘αŸ†αž„αž–αžΈαžš αŸ’αž  αž“ ុ αŸαž‘αžΎαž™αŸ” αž’αŸ’αžœαžΈαŸ‚αžŠαž›αŸ’αžšαžαžΌαžœαž”αž“αžšαž€αŸαžƒαžΎαž‰αŸ‚αžαž˜αž½αž™αž‚αžαŸ‹αŸαž“αŸ‡αž‚αžΊ αž˜αž“αŸ‚αžαž…αž›αž“αŸαž’αŸ€αž”αž“αžΉαž„αžαŸ†αžšαž™αž˜αž½αž™ ុ αŸαž‘αŸαž‘αžΎαž”αžαž»αžŸαž–αžΈαž’αžΈαŸ’αžœαŸ‚αžŠαž›αž˜αž“αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžαŸ†αžšαž™αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ” ុ αžŸαŸ†αž“αž½αžš αž€αž›αž”αž„αŸˆ αŸαž“αž€αž“αž»αž„αžšαžΌαž”αžαž„αŸαž›αžΎαŸαž“αŸ‡ αŸαžαžΎαž’αž“αž€αžŸαŸαž„αž€αž αŸ’αžšαžαžΉαž˜αŸ’αžšαžαžΌαžœαž…αŸ†αŸαž–αŸ‡αž‚αž“αŸ’αž›αž„αžšαž”αžŸαŸ‹ αž€αžΌαž“αž”αž›αŸ‹? αž§αž”αž˜αž αž”αžαž»αž—αžΌαžαžšαžΌαž”αžœ αž·αž‘αž™αž˜αž½αž™αŸ‚αžŠαž›αŸαž™αžΎαž„ αž…αŸ αžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ αŸαž€αžΎαžαŸαž‘αžΎαž„αŸαž“ ៍ αž€αž“αž»αž„αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αž“αž·αž…αž› (inertial system)αŸ” αž‘αžΈ αŸ†αž„ αž“αž·αž„αŸαž–αž›αŸαžœ αŸƒαž“αž€αžšαŸαž€αžΎαžαŸ’αžšαž–αžΉαžαž·αŸ’αžαž€αžšαžŽ αž… ៍ េ αž™αŸαž™αžΎαž„ αž„αŸ αž™αž€αžΌαž’αžšαŸ αŸαž“αž”αž½αž“ ( x, y, z, t ) αŸ” αŸαž™αžΎαž„αž…αž„αŸ‹ αž”αŸ†αŸ‚αž›αž„αž€αžΌαž’αžšαŸ αŸαž“αž‘αŸ†αž„αŸαž“αŸ‡αž–αžΈ αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αŸαžŠαžΎαž˜ αŸαž‘αŸ’αžšαž”αž–αŸαž“αž’αž€αŸ†αž–αž»αž„αž•αžŸαŸ‹αž‘αžΈαŸ αŸ’αž› αž™αŸαž›αž” αž“αŸαž’αŸ€αž”αž˜αž½αž™αŸαž‘αŸ€αžαŸ” αž₯αž‘αžΌαžœαŸαž™αžΎαž„αž–αž·αž“αž·αžαž™ αžšαžΌαž”αžœαž‘αž™αž‘αŸ†αŸαž“αž” αžŸαŸ’αžšαž˜αž”αŸ‹αž’αž€αžœαž‘αž™ αž“ ិ ិ ើ αŸ’αžšαžŸαŸ’αž αž“αž„αžœαžŸαŸ’αžœαž€αžšΒ  ិ ិ 21