Op de Werelddag van de Stedenbouw (27 november 2015) werd de VRP-Afstudeerprijs 2015 uitgereikt. Er waren 18 inzendingen in totaal. Vier daarvan werden op uitnodiging van de jury gepresenteerd op 19 november. Dit is de presentatie van Laura Rijsbosch die de VRP-Afstudeerprijs uiteindelijk gewonnen heeft (samen met Michiel Duré).

1. PRODUCTIEF LANDSCHAP
als bron voor ruimtelijke ontwerpstrategieën in peri-urbane gebieden
casestudie: peri-urbane gebied van Brussel
student: Laura Rijsbosch
promotor: Elke Vanempten
co-promotor: Fabio Vanin
VRP afstudeerprijs 2015 19-11-2015

2. 2
- Studeerde af als ir-architect
aan KULeuven (2006-2011)
- Zopas ook als
stedenbouwkundige
aan VUB (2012-2015)
- Werkt bij Atelier MA+P,
(voormalig Architectenbureau Jan Maenhout)
vooral sociale woningbouw en scholen
- Woonachtig te Brussel
IK
?

3. 3INLEIDING
THEMA MASTERPROEF:
ontwikkeling van de open ruimte in peri-urbane gebieden
+ rol van landbouw
> omgaan met:
druk vanuit bebouwing
druk van stedelijke en rurale verlangens voor die open ruimte
DOELSTELLING :
> op zoek naar hoe ruimtelijke ontwerp kan omgaan met transitie van open ruimte in peri-urbane gebieden
> open ruimte robuuster maken
ONDERZOEKS HYPOTHESE:
>Vanuit de dynamiek van de open ruimte, op zoek gegaan naar productief landschap als
mogelijke drager voor de (her)ontwikkeling van deze gebieden
Verstedelijkt Vlaanderen heeft zijn metropolitane parken nodig.
Bestaande bebouwing
VERSTEDELIJKING VLAANDEREN ZONDER TRENDBREUK

4. 4ONTWERPEND ONDERZOEK van casestudie
CASESTUDIE: Peri-urbaan gebied ten westen van Brussel
- Morfologie
Aaneengesloten delen open ruimte
Sterke aanwezigheid landbouw
Landschappelijk karakter Pajottenland
- Beleidsaandacht
Ninoofsesteenweg
Ring R0

5. 5Probleemstelling
1. Externe stedelijke
druk
BELANGRIJKSTE PROBLEMATIEK
DOELSTELLING
2. Ontbreken van
verbinding met
omgeving
3. Interne
concurrentie
4. Onduidelijke
verhouding met
omgeving
?
?
?
+?
+?
+?
STOP
?
?
?
_ Evenwichtige verdeling van de ruimte, waarbij alle actoren hun plaats kunnen vinden.
_ sterke elementen van de open ruimte versterken tot een win-win situatie voor het peri-urbaan
gebied en de stad.
TACTIEK
_ Aanwezige dynamiek in het open ruimtegebied en het landschappelijk karakter als basis

6. 6Strategieën en ruimtelijke concepten
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
SYNERGIE
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
d
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
es
!
BUFFER
SYNERGIE IDENTI
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEIDGIE IDENTITEIT
Strategie 1:
SYNERGIE
ruimtelijke concepten: ruimtelijke concepten: ruimtelijke concepten:
Strategie 2:
TOEGANG
Strategie 3:
IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
bio
+
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
bio
+
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT
OPSLAG
+ +
TOEGANKELIJKHEID
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
BUFFER
markt
markt
bio
+
+
+
SYNERGIE IDENTITEIT

7. 7ONTWERP
ACTIVITEITENLAAG
NETWERKLAAG
LANDSCHAPSLAAG
BASISKAART
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start
start start
start
start
ONTWERP OP SCHAALVAN HET STUDIEGEBIED
Verdeeld over drie lagen
- ACTIVITEITENLAAG
- NETWERKLAAG
- LANDSCHAPSLAAG
ONTWERP OP MICROSCHAAL: 4 DEELGEBIEDEN

8. 8EINDBESCHOUWING
BESLUIT ONTWERP
> flexibel FRAMEWORK
> NIEUWE IMPULSEN voor oa. landbouw, recreatie en natuur
> ROBUUSTERE OPEN RUIMTE die weerwerk kan bieden aan interne en externe druk
REFLECTIE: UITGANGSPUNTEN masterproef
>Vertrekken vanuit DYNAMIEKVAN DE OPEN RUIMTE
> Concept PRODUCTIEF LANDSCHAP + strategieën
> Rol voor LANDBOUW
OPEN RUIMTE PERI-URBANE GEBIEDEN: SPECIFIEK KARAKTER EN EIGEN NODEN
nood aan toegespitste ruimtelijke planning / gebiedsspecifiek te werk gaan / sectoroverschrijdend

9. 9MAATSCHAPPELIJKE RELEVANTIE
PROBLEMATIEK PERI-URBANE GEBIEDEN
-Vlaanderen
=> Uitdagingen + dmv ontwerp via de open ruimte aanpakken
RUIMTEGEBRUIK EN BELANGVAN OPEN RUIMTE
- omgaan open ruimte: 6ha/dag ingenomen
- meer gebruikers, individuele ingrepen
=> efficiënter ruimtegebruik
CONNECTIE LANDBOUW - STAD
- aandacht korteketen landbouw
- duurzaam transport voedsel naar de stad
++
++
€
*
*
!#
$
BXL BXL

10. 10VERNIEUWEND ASPECT
LOSLATEN TWEEDELING STAD - PLATTELAND
- peri-urbaan gebied eigen karakter
- toegespitste planning nodig
MEERLAGIGE RUIMTE
- loslaten opdeling in bestemmingen
- synergie + flexibel kader
- theoretisch discours toepassen in ontwerp
DYNAMIEKVAN DE OPEN RUIMTE
- vertrekken van open ruimte + landschap
- actief inzetten, geen bescherming
- interne kwaliteiten en (alle) eigenlijke gebruiken

11. 11INSPIREREND KARAKTER
CONCEPT PRODUCTIEF LANDSCHAP
- landschap als drager
> geïntegreerde visie, complexiteit bevatten
> duurzamer en productief ruimtegebruik
- productief: winst op 3 domeinen: ecologisch, economisch, maatschappelijke meerwaarde
KOPPELING LANDBOUW EN RUIMTELIJKE ORDENING
- potentieel landbouw in ruimtelijke ordening
- koppeling landbouw en ontwerp: onderbelicht
€
CSA
bekendheid
opslag
distributie
bxl
uitleendienst
BOER
natuurpremies
!
SYNERGIE

12. Bedankt voor
uw aandacht!