Д.Энхжаргал /докторант/

1. UPDATE БУЮУ
ШИНЭЧЛЭЛ ХИЙХ
ШААРДАЛГАТАЙ
6 ЗҮЙЛ
Д.Энхжаргал / докторант/

2. 1.Үйлдлийн систем
Үйлдлийн систем буюу operating system гэдэг нь таны
компьютер болон гар утсан дээрх бүх л програмыг
ажиллуулдаг ба өөр үгээр чухал систем юм. Үүнээс
үүдээд маш олон төрлийн аюулгүй байдлын асуудал
тулгардаг. Үйлдлийн системд ямар нэгэн доголдол
үүссэнээр, цахимаар гэмт хэрэг үйлдэгчид таны
мэдээллийг хуулж аван мөнгө нэхэмжлэн авах
боломжтой бөгөөд төлбөрийн мэдээллүүдийг авч
болохоос гадна цахим банканд тань нэвтрэх
боломжтой юм. Үйлдлийн систем нь хувь хүний болон
байгууллагын мэдээлэлд халдаж болох асар том
эрсдлийг дагуулдаг тул гар утас, компьютер дээр
тогтмол шинэчлэл буюу update хийх хэрэгтэй.

3. 2.Browser буюу хөтөч
Browser ч мөн адил гуравдагч этгээдийг
таны төхөөрөмжид маш амархан
нэвтрүүлэн мэдээллийг тань авах
боломжтой болгож өгдөг. Жишээ нь бидэнд
танихгүй хэн нэгнээс аль эсвэл дотны
хүнээс тань гэнэт линк ирдэг шүү дээ.
Ихэвчлэн та ялагч боллоо эсвэл та $1***
хэмжээний мөнгө хожлоо зураг мэдээлэл
ирэх нь цөөнгүй тохиолддог. Энэ нь бүгд
худал мэдээлэл ба зөвхөн таны хувийн
мэдээллийг авах зорилготой гэдгийг
анхаараарай. Энэхүү линкэн дээр дарж
орсон тохиолдол тухайн хүн хувийн
мэдээллээ алдах, аккаунтаа алдах зэрэг олон
эрсдэлийг дагуулдаг.
Chrome хөтчийг хөгжүүлэгчид халдлагаас сэргийлэх
үүднээс аль болох хурдан шинэчлэлийг гаргадаг ба
ихэнх хүмүүс хойшлуулсаар байдаг нь цахим гэмт
хэрэг өртөх магадлалыг ихэсгэсээр байдаг. Тиймээс
өөрийн ашигладаг хөтөч буюу Browser-оо тогтмол
шинэчлэхээ бүү мараарай.

4. 3.Оффисын програм хангамжууд
Ажлын байран дээр бид өдөр бүр
хийсэн зүйлсээ хянаж, зассаар байдаг
тул Microsoft office болон adobe suites-
д нэвтрэхийн тулд цахим халдлага нь
ихэвчлэн алдаа гарах, доголдол үүсэх
зэргээр илрэх нь олонтаа.
Энэ нь тухайн файлыг устгах, ямар нэгэн хүсээгүй өөрчлөлтийг бий болгох
зэрэг эрсдэлтэй учраас өөрийн чухал, нууцын зэрэглэлтэй мэдээллээ урт
зөв чигээр нь хадгалахыг хүсч байвал цаг бүрь нь update-аа хийж
байгаарай.

5. 4.Банкны аппликейшн
Банкны апп-ууд нь цахим гэмт
хэрэгтнүүдийн хамгийн их онилдог
талбар бөгөөд таны цахим авах
боломжтой болдог. Тиймээс банкны апп-
ууд энэхүү халдлагаас сэргийлэх үүднээс
ойр ойрхон update хийхийг шаарддаг.
Хэрвээ танд банкны аппликейшн байдаг
бол идэвхитэй ашигладаг бол update-аа
алгасхгүй хийж байхыг зөвлөж байна.

6. 5.Вирусийн эсрэг програм хангамж
Яагаад вирусийн эсрэг програм хангамж орсон
байгаа юм бол хэмжээн гайхаж байж магадгүй юм.
Таны ашигладаг вирусийн эсрэг програмд шинэчлэл
гарсан бүрийд нь шинэчлэлийг хийж байх нь
зүйтэй. Kaspersky аюулгүй байдлын бүтээгдэхүүн
нь 80 сая таны ашиглаж буй төхөөрөмжид хор
хөнөөлттэй биетүүдийг илрүүлсэн ба тухай бүрт
вирусийн эсрэг програмаа шинэчлэж байгаарай.
Хэдий эдгээр програмууд нь автоматаар
шинэчлэгдэх тохиргооой байж болох ч давхар
шалгаад үзэхэд илүүдэхгүй билээ. This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-NC

7. LEARN
EVERY DAY