หน่วยการเรียนรู้ที่ 3

1. การเขียนโปรแกรมภาษาขั้นพื้นฐาน
ปัญจรัศม์ แซ่ตัง อาจารย์ประจำวิชา
C+
+
แนวคิดและ
หลักการเขียนโปรแกรม

2. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 แนวคิดและหลักการเขียนโปรแกรม
แนวคิดในการเขียนโปรแกรม สามารถแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบใหญ่ ๆ
การเขียนโปรแกรมเชิงโครงสร้าง การเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุ

3. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 การเขียนโปรแกรมเชิงโครงสร้าง
การเขียนโปรแกรมเชิงโครงสร้าง (Structured Programming) แนว
ความคิดนี้เป็นการ จัดการคำสั่งต่าง ๆ ให้มีรูปแบบและมาตรฐานที่สามารถ
เขียนโปรแกรมได้ "ง่าย" อีกทั้งยัง "ตรวจสอบ" การทำงานของโปรแกรมได้
โดยไม่ยุ่งยาก
ซึ่งมี "โครงสร้าง" การควบคุมพื้นฐาน 3 รูปแบบ คือ
โครงสร้างแบบเป็นลำดับขั้นตอน
โครงสร้างแบบมีทางเลือกในการตัดสินใจ
โครงสร้างแบบทำซ้ำ

4. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 การเขียนโปรแกรมเชิงโครงสร้าง
โครงสร้างแบบเป็นลำดับขั้นตอน (Sequence)
ประกอบด้วยคำสั่งหรือชุดคำสั่ง
ที่ ไม่มีเงื่อนไข
ไม่มีการตัดสินใจ
มีทางเข้าทางเดียว
มีทางออกทางเดียว
ดำเนินการแบบเรียงลำดับต่อเนื่อง
Process 1
Process 2
Process 3

5. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 การเขียนโปรแกรมเชิงโครงสร้าง
โครงสร้างแบบมีทางเลือก (Decision)
เป็นโครงสร้างที่มี เงื่อนไข และมี
การตรวจสอบเงื่อนไข (Condition)
ว่าเป็นค่า "จริง" หรือค่า "เท็จ"
แล้วดำเนินงานตามคำสั่งที่เป็นไป
ตามเงื่อนไขที่กำหนด
Process 1
Process 2 Process 3
Condition
Yes No

6. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 การเขียนโปรแกรมเชิงโครงสร้าง
โครงสร้างแบบทำซ้ำ (Iteration)
เป็นการทำงานในลักษณะวนซ้ำ
หลาย ๆ รอบ (Loop) โดยจะหลุดออก
จากเงื่อนไขตรงตามที่กำหนดไว้
Process 1
Process 3
Condition
Yes
No

7. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 หลักการเขียนโปรแกรม
หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรมประกอบด้วย 5 ขั้นตอนหลัก คือ
1. การวิเคราะห์ปัญหา (Problem Analysis)
2. การวางแผนและออกแบบ (Planning and Design)
3. การเขียนโปรแกรม (Coding)
4. ทดสอบโปรแกรม (Testing)
5. จัดทำคู่มือและบำรุงรักษาโปรแกรม (Documentation and
Maintenance) C+
+

8. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม 5 ขั้นตอน
1. การวิเคราะห์ปัญหา (Problem Analysis)
เป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด ผู้เขียนโปรแกรมต้อง
*กำหนดวัตถุประสงค์ของงาน
*วิเคราะห์รายละเอียดข้อมูลนำเข้า
*รายละเอียดของผลลัพธ์
*และวิธีการที่ได้มาซึ่งผลลัพธ์
ถ้าผู้เขียนโปรแกรมวิเคราะห์ปัญหาไม่ถูกต้อง ผลลัพธ์ที่ได้อาจไม่ตรงกับ
ความต้องการ

9. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม 5 ขั้นตอน
2. การวางแผนและออกแบบ (Planning and Design)
การนำปัญหาที่ได้วิเคราะห์ ในขั้นตอนที่ 1
มาวางแผนว่าต้องเขียนโปรแกรมเพื่อแก้ปัญหา
อย่างไร? การวางแผนอย่างเป็นขั้นตอนนี้
เรียกว่า "อัลกอริทึม (Algorithm)"

10. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม 5 ขั้นตอน
3. การเขียนโปรแกรม (Coding)
เป็นการนำ "อัลกอริทึม" จากขั้นตอนที่ 2
มาเขียนโปรแกรมให้ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์
(Syntax) ของภาษาที่ผู้เขียนโปรแกรมเลือกมา
ใช้ในการแก้ปัญหา

11. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม 5 ขั้นตอน
4. ทดสอบโปรแกรม (Testing)
เป็นการนำโปรแกรมที่ได้จากขั้นตอนที่ 3
มาทดสอบว่า มีข้อผิดพลาดที่จุดใดบ้าง
ข้อมูลนำเข้าหรือผลลัพธ์ที่ได้ออกมาถูก
ต้องตามวัตถุประสงค์หรือไม่?

12. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม 5 ขั้นตอน
5. จัดทำคู่มือและบำรุงรักษาโปรแกรม (Documentation and
Maintenance)
สำหรับผู้ใช้ สำหรับผู้ศึกษาโปรแกรมหรือผู้พัฒนา

13. การเขียนโปรแกรมภาษาขั้นพื้นฐาน
ศิริวัฒน์ ภาภิรมย์ อาจารย์ประจำวิชา
C+
+
กระบวนการแก้ไขปัญหา
"อัลกอริทึม" Algorithm

14. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
เครื่องมือที่ช่วยในการเขียน "อัลกอริทึม" มีอยู่ 2 รูปแบบ
การเขียนด้วยรหัสเทียม
(Pseudo Code)
การเขียนด้วยผังงาน
(Flowchart)

15. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
ผังงาน (Flowchart)
การเขียน "อัลกอริทึม" โดยใช้ สัญลักษณ์รูปภาพ สื่อความหมาย
แสดงขั้นตอนการทำงานของโปรแกรม รวมทั้งการไหลของข้อมูลตั้งแต่
ต้นจนได้ผลลัพธ์
ในทางคอมพิวเตอร์ หมายถึง แผนภาพ หรือ สัญลักษณ์ แสดงการ
อธิบายลำดับขั้นตอนการทำงาน การแก้ปัญหา หรือ การพัฒนาโปรแกรม
ของคอมพิวเตอร์ โดยใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ ประกอบเข้าด้วยกัน และมี
ทิศทางแสดงลำดับขั้นตอนการทำงาน ตั้งแต่ขั้นตอนแรก จนถึงขั้นตอน
สุดท้าย

16. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
Terminals Process
จุดเริ่มต้น และ จุดสิ้นสุด
ของโปรแกรม
การกำหนดค่า หรือ การประมวลผล
โปรแกรม

17. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
Data Manual Input
การรับข้อมูลหรือการแสดงผลข้อมูล
"โดยไม่ได้ระบุชนิดของอุปกรณ์"
การรับข้อมูล
โดยระบุชนิดอุปกรณ์
เป็น "แป้นพิมพ์"

18. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
Display Document
การแสดงผลข้อมูล
โดยระบุชนิดอุปกรณ์
เป็น "หน้าจอ"
การแสดงผลข้อมูล
โดยระบุชนิดอุปกรณ์
เป็น "เครื่องพิมพ์"

19. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
Connector (On-Page) Connector (Off-Page)
จุดเชื่อมต่อผังงาน
"ภายในหน้าเดียวกัน"
จุดเชื่อมต่อผังงาน
"คนละหน้ากระดาษ"

20. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
Decision Flow Line (Arrow)
ใช้แทน การตัดสินใจที่มีเงื่อนไข
"ต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง"
แสดงทิศทาง
และ
ลำดับการทำงาน

21. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
ผังงาน (Flowchart)
การเขียนผังงาน มี 3 รูปแบบ/โครงสร้าง คือ
1. โครงสร้างแบบเรียงลำดับ (Sequential)
2. โครงสร้างแบบทางเลือก (Selection)
3. โครงสร้างแบบทำซ้ำ (Iteration)

22. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
โครงสร้างแบบเรียงลำดับ
(Sequential)

23. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
โครงสร้างแบบทาง
เลือก (Selection)

24. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
โครงสร้างแบบทำซ้ำ
(Iteration)

25. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
ประโยชน์ของการเขียนผังงาน (Flowchart)
• ช่วย ลำดับขั้นตอน การทำงานของโปรแกรม
• ช่วยให้การตรวจสอบ และแก้ไขโปรแกรม ได้ง่าย
• ช่วยให้ดัดแปลง แก้ไข ทำได้อย่างสะดวก รวดเร็ว
• ช่วยให้ผู้อื่นสามารถศึกษาการทำงานโปรแกรมได้อย่างง่ายและ
รวดเร็วมากขึ้น

26. คอมพิวเตอร์
มัธยมศึกษาปีที่ 3 อัลกอริทึม - Algorithm
แบบฝึกทักษะ เรื่อง การเขียนผังงาน
ให้เขียนผังงาน จาก "อัลกอริทึม" ต่อไปนี้
start
GET a , b
c = a+b
PRINT c
stop
start
INPUT num1,num2
sum = num1+num2
WRITE sum
stop