Yardım Dersi Eğitim İçerikleri

1. 1.Örnek Olay Çalışması
Trafik Kültürünün Göstergeleri:
“Ne kadar dikkatli olursan ol, karşı tarafın durumunu bilemezsin!”
Lale için yorucu bir yıldı, ama değmişti. Üniversite sınavına girmiş
ve istediği okulu kazanmıştı. Lise mezuniyetinin sevinci
perçinlenmiş, annesi ve babasıysa bu haberle havalara
uçmuşlardı.
İzmir’de üniversite hayatı heyecanlı olacaktı ve halasının evinde
kalabilecekti. Babası, arabayı değiştirmeye niyetlendiği için eski
arabalarını İzmir’e götürebileceğini, böylece şehirden epey
uzaktaki kampusa rahat gidip gelebileceğini söyledi.
Lale bu habere bayılmıştı, babasıyla benzin parasını harçlığa
eklemenin pazarlığını yapmalıydı. Annesiyle kahvaltıda sohbetleri
ise trafik güvenliği hakkındaydı.
Tartışma Soruları:
• Olası sorunlar neler olabilir? - Laleciğim, ehliyetini aldın ama ben endişeleniyorum. Trafik kazaları çok
önemli bir sorun, senin yaşındakiler risk grubundaymış.
• Belirlediğiniz sorunların nedenlerini - Aman anne, sana kalsa adım attırmayacaksın sokağa. Bebek miyim ben!
açıklayınız? Söz konusu olabilecek tehlike Meraklanma, sorumluluklarımı biliyorum ve dikkatli kullanırım.
- Öyle deme kızım, trafik kazaları sayısında dünyada ilk 10’daymış Türkiye.
etkenleri nelerdir? Trafikte tehlike kaynakları çok: Kural tanımayan sürücüler, bakımsız
araçlar, hız yapmaya meraklı gençler. Senin kurallara uyacağına
• Bu tehlikelerden korunmak için olay inanıyorum. Laleciğim, sen ne kadar dikkatli olursan ol, karşı tarafın
kişilerine düşen sorumluluklar nelerdir? durumunu bilemezsin. Uykusuz mu, kural kaide mi tanımaz, sürat meraklısı
mı, kim bilebilir ki? Risk almamak lazım.
• Bu hikayede hangi trafik güvenliği - Bunları biliyorum anne. Hızlı gitmiyorum ve emniyet kemeri takmadan
binmiyorum. Meraklanma sen.
kurallarının kaza ve kayıplardan koruyucu
- Ailemizde, en yakınımızda oldu. Dayını sen 7 yaşındayken kaybettik. Kendi
olacağını belirtiniz. kızı ise henüz 3 yaşındaydı. Kim Ayşe’nin babasızlığının bedelini ödeyebilir?
Her şey insanda bitiyor. Güvenliği yaşamımızda öncelikli ve vazgeçilmez
olarak konumlandırmada sizler bize öncülük edeceksiniz artık yavrum.
Bu örnek olay Elif Sungur tarafından gerçek bir hikayeye dayanılarak yazılmıştır.

2. Örnek olay konusu Örnek olayın içeriği Müfredata göre ilgili Sağlayacağı kazanım
kazanım numarası
1-Traf ik kültürünün göstergeleri Risk ve tehlike kavramlarını ayırt 6, 7,8 -Trafik kazalarının nedenlerini
etmek açıklar
Trafikte tehlike yaratmamak -Trafik kazalarının birey ve
Trafikte tehlikelerden korunmak toplum üzerindeki olumsuz
etkilerinin farkına varır
-Trafik kazalarının ülke
ekonomisine verdiği zararların
farkında olur

3. Trafik kazaları
• Dünyada her gün 3
bin 500 insan
• Her 3 dakikada
1 çocuk yollarda
ölüyor
http://www.makeroadssafe.org/Pages/home.aspx

4. Bir şeyler değişmeli…
• Türkiye’de sorun çok daha ağır
ve trafik kazalarında dünyada ilk
10’da
• Her gün trafik kazalarında
20’den fazla kişi ölüyor
• Ailesinde, yakınları arasında
trafik kazası nedeniyle kayıp
yaşamayanımız yok
• Kazaların önlenmesi için olumlu
bir güvenlik kültürünün
yerleşmesi gerekiyor

5. Dünyada ölüm nedenleri sıralaması
Trafik
kazalarında
ölenler kim?
15-29 yaş: 1. sıra
5-14 yaş: 2. sıra
30-44 yaş: 3. sıra
45-69 yaş: 8.sıra
70 ve üstü: 20.sıra
Hayata katılımı daha
yüksek olan gençler
risk altında!

6. Araç kullanmaya başlarken…
• Liseyi bitiren ve ehliyet alan bazı gençler araç kullanmaya
başlayacak
• Bu yeni bir durum ve hayatımızdaki yeniliklere uyum sağlarken bir
süre acemilik çekeriz
• Araç kullanmayı yeni öğrendiğimizde yaptığımız her işlemi
kafamızdan geçirerek yaparız
• Emniyet kemeri takmaya başladığımız ilk zamanlarda bir süre
rahatsız olmuştuk, ama alıştık ve artık araca biner binmez
takıyoruz
• Yeni araba kullanmaya başladığımızda buna alışmamız zaman alır
• Bir süre acemilik çekeriz
• Bu sırada, dikkatimiz aracın özelliklerini, performansını öğrenmeye
yöneliktir
• Aracımızı iyice tanıyıncaya kadar trafikteki tehlikelere daha açık
oluruz

7. Güvenli kullanın
• Zaman ilerledikçe yeniliklere alışırız
• Emniyet kemerini farkında olmadan takarız, varlığını
algılamayız bile
• Aracı kullanmak öylesine otomatik hale gelir ki, ardı ardına
hangi işlemleri yaptığımızı fark etmeden yaparız
• Unutmamalı: Alışmak zaman alacak
• Sürücülerin güvenli sürüş kurallarına alışması zaman
alacak. Israrla uygun davranışları tekrarlamalı, onları
yerleşik hale getirmeliyiz

8. Üniversiteli olmaya hazır mısınız?
• Bazı üniversiteler yeni öğrencilerine,
akademik hayata uyum programları
çerçevesinde Trafik Bilinci eğitimleri
veriyor
• Bazı üniversiteler kampus içinde
öğretmen, öğrenci ve diğer görevlilerin
gönüllü olarak çalıştığı trafik kurulları
oluşturuyor, kampus trafik kurallarını
belirliyor, uygulamanın yaygınlaşması
için bir dizi çalışma yapıyor
• Sizler de üniversitede bu tip
çalışmalara katılabilirsiniz

9. Tehlike ve risk
Tehlike ve risk aynı anlama gelmez.
Trafik güvenliği açısından tehlike ve riski ayırt
Tehlike etmeliyiz. Risk
Aslan insan için doğada tehlikeli bir Hayvanat bahçesinde kafeste ise
hayvandır, pek çok zarar verebilir. yarattığı risk kontrol edilmiştir, insana
zarar veremez.
Aslan bir tehlike kaynağıdır, onun yaşam sahasında yürüyüş yapmak ise riskli
davranmaktır.
Aslanı hayvanat bahçesinde ziyaret ederek yaşamımız riske atmadığımız gibi,
trafikteki tehlike kaynaklarını da güvenli davranarak etkisiz hale getirebiliriz.

10. Tehlikeleri önceden tahmin edebilir misiniz?
• Önleminizi buna göre alabilir misiniz?
• Trafik kazalarının nerede ve ne zaman olacağını bilmiyoruz
• Ancak, trafik kurallarının trafiği düzenleyici ve tehlikeleri
azaltıcı işlevleri olduğunu biliyoruz. Kurallara uyarak,
trafikte güvenliğimizi artırdığımızı, bunun da kazaları
azalttığını biliyoruz
• Yeterince bilmediğimiz, trafik kazalarının riskli ortamlarda
bulunmakla ve riskli davranışlarla artış gösterdiğidir
• Eğer bu ortamları ve hangi davranışlarımızın trafikteki
riskleri artırdığını bilir ya da önceden tahmin edebilirsek,
kurallara uymanın ötesinde hem kendi güvenliğimiz için
çok değerli bir adım atmış oluruz hem de trafik güvenliği
kültürünü oluşturmaya katkıda bulunuruz.

11. İstanbul’dan üç farklı lisenin öğrencileri
trafikteki tehlikelerden korunmanın ilkelerini sıralamışlar:
• Öncelikle trafiğe çıkmadan önce her konuda bilinçli olmalıyız
• Ehliyetimiz olmadan araç kullanmamalı, emniyet kemerimizi takmalı, tüm yola hakim olmalı
ve hız yapmamalıyız
• Küçük bir hatanın tüm hayatımızı etkilemesine izin vermeden, öngörülü olarak kurallara
uymalıyız
• Yaya olarak düşündüğümüzde, karşıdan karşıya geçerken sağa sola bakmak ve toplu taşıma
araçlarına binildiği sırada yaşanan kargaşayı atlatabilmek
• Yolda yürürken kaldırımları kullanmaya çalışıyoruz ve sağımıza solumuza bakıyoruz. Araç
kullanırken yola çıkan çocuklara dikkat ederim. Sokaktan çıkacak arabaları bekler, onlara
yol veririm
• Elimizden geldiğince trafik kurallarına uyarak ve karşımızdaki bireylere saygı göstererek
olumlu etki edebiliriz
• Çocuk koltuğu ve çocuk kilidi kullanılıyor. Eski arabalarda çocuklar için herhangi bir güvenlik
önlemi yoktu, yeni teknoloji bilinçli kullanıldığında çocuklar trafikte güvende oluyor
• Bagajda yer kapladığı için arabada yangın tüpü bulundurmayanlar var. Yangın tüpleri biraz
daha küçük yapılıp koltuğun altına konulsa daha kullanışlı olabilir. Yangın tüplerinin düzenli
olarak kontrol ettirilmesi gereklidir, çünkü belli bir zaman sonra basıncı düşebilir
• Türkiye’de arka koltukta emniyet kemeri takmanın yasal olarak zorunlu olmadığını
sanıyordum ama takmamız gerektiğini biliyorum. Şimdiye kadar arka koltukta emniyet
kemeri takan kimseye rastlamadım. Psikolojik olarak öndekinin tehlikeye daha açık
olduğunu düşünüyoruz. Bu konuda yeni çocuğu olan aileler daha dikkatli davranıyor

12. Güvenli kullanıyorum
• Güvenli bir yolculuktaki en önemli rol,
araç sürücüsüne aittir
• Sürücü,
– Trafik kurallarına uymak
– Trafikteki tehlikeleri ayırt ederek
güvenli sürüş davranışlarında
bulunmak
– Kendine yetemeyen bireylerin
güvenliğini sağlamak, (çocuklar,
engelliler gibi)
– Acil durumlar için hazırlıklı olmak
zorundadır

13. Türkiye’deki trafik kazaları istatistiği
Yıllar Kaza Sayısı Ölenler Yaralananlar
2000 500.664 5.566 136.406
2001 442.960 4.386 116.202
2002 439.958 4.169 116.045
2003 455.637 3.959 117.551
2004 537.352 4.427 136.437
2005 620.789 4.505 154.086
2006 728.755 4.633 169.080
2007 825.561 5.007 189.057
2008 950.120 4.236 184.468
2009 1.034.435 4.300 200.405
2010 259.985 2.738 171.475
2011 278.353 2.582 194.149
Kaza nedenlerinin yüzde 96’sı insan davranışları olmasına rağmen, temsil eden
örneklemin yüzde 98’i trafikte sorumlu davrandığını belirtmektedir.
Kişiler sorumlu davrandıklarını düşünüyorken yanılıyor olabilirler mi? Trafikte hangi
tehlikeler kendi kontrolü altında, düşünmemiş olabilirler mi?

14. Trafikteki tehlikeler
Kontrol Edebileceklerim:
•Sürücü olarak kendi davranışlarım ve yaptığım hareketler
•Aracımın güvenlik açısından özellikleri, bakımı
Kontrol Edemeyeceklerim:
•Yol koşulları
•Hava koşulları
•Yayalar ve diğer yol kullanıcılarının davranışları
•Diğer sürücülerin davranışları ve yaptıkları hareketler
•Diğer sürücülerin araçlarının güvenliği ve bakımı

15. Neyi kontrol edebiliriz?
• Güvenlikteki kilit faktör kendimiz
• Kendi davranışlarımı ve yaptığım hareketleri
• Aracımın güvenlik açısından özelliklerini, bakımını
• Öğrenciler ve velileri, kendi kontrolleri altındaki faktörleri
yönetmeleri konusunda etkileyebiliriz.
• Trafik ortamında gençler daha fazla risk altındadır,
daha fazla kazaya uğramakta ve zarar görmektedirler.
• Trafik ortamı tehlike kaynakları ile doluysa da
trafik kazaları önlenebilir.
• Bu tehlikeleri güvenli davranışları yaşamımızda istisnasız
uygulayarak önleyebilir ve trafik kültürünün oluşmasına
katkı sağlayabiliriz.