1. enerxía nuclear
A idea de que o núcleo dun átomo é inestable se ten demasiados neutróns,
aplícase tamén a elementos moi grandes coma o uranio. O uranio contén
pequenas cantidades de U-235, que é inestable e, polo tanto radioactivo, co que
emite partículas alfa. Non obstante, os descubrementos efectuados no 1939,
demostraron ue se se engade un neutrón máis ao núcleo de U-235, ésta vólvese
extremadamente inestable e se desintegra violentamente. Esta reacción, que se
desencadea bombardeando o U-235 con neutróns, é a famosa reacción de fisión
( contraria á fusión, que consiste en “ unir ” os átomos en vez de “ rompelos ” ).
Esta desintegración do U-235 provoca a división do núcleo en dous fragmentos
aproximadamente iguais, cada un dos cales é un elemento máis lixeiro. Durante
a reacción libérase unha gran cantidade de enerxía, e pode producirse un calor
moi elevado, nunha explosión moi rápida dun gran número destas reaccións,
producíndose varios neutróns adicionais. Si un destes neutróns é absorvido polo
outro núclo de U-235, o proceso de fisión pode continuar coma reacción en
cadea. de esta forma, unha reacción conduce a outra e este proceso constante de
fisión é a clave do funcionamento dun reactor nuclear.
O primeiro reactor nuclear feito polo home, comezou a operar en 1942, pero
non foi o primeiro na terra, posto que se cre que fai uns 1700 millóns de anos,
nun depósito d uranio en Á frica prodúxose espontaneamente unha reacción de
fisión en cadea.
central nuclear
Unha central ou planta nuclear é unha instalación industrial empregada para
a xeración de enerxía eléctrica a partir de enerxía nuclear. Caraterízase polo
exemplo de combustible nuclear composto basicamente de material fisionable
que mediante reaccións nuckeares, proporcionan calor que a súa vez é
empregado a través dun ciclo termodinámico convencional, para producir o
movemento de alternadores que transforman o traballo mecánico en enerxía
eléctrica.
Estas centrais nucleares constan dun ou máis reactores. O número dun
reactor nuclear consta dun contenedor ou vasixa en cuxo interior se albergan
bloques dun material illante da radioactividade, comumente grafito ou
formigón recheo de combustible nuclear formado por material fisible
(uranio-235 ou plutonio-239 ). No proceso establécese unha reacción sostida e
moderada grazas ao emprego de elementos auxiliares que absorven o exceso de
neutróns liberados, mantendo baixo control a reacción en cadea do material
1

2. radioactivo; a estes elementos chámaselles moderadores.
Rodeando ao núcleo dun reactor nuclear está o reflector, cuxa función
consiste en devolver ao núcleo parte dos neutróns que se fugan na reacción. As
barras de control que se sumerxen facultativamente no reactor, sirven para
moderar ou acelerar o factor de multiplicación do proceso de reacción en cadea
do circuíto nuclear. O blindaxe especial que rodea ao reactor, absorve a
radioactividade emitida en forma de neutróns, radiación gamma, partículas alfa
e partículas beta. Un circuíto de refrixeración externo axuda a extraer o exceso
de calor xerado.
Principais compoñentes dun reactor nuclear:
Combustible: nunha central nuclear o combustible é, xeralmente, óxido de
uranio. En todas as centrais que se atopan en funcionamento no noso país,
empléase uranio lixeiramente enriquecido con U-235, cun grado de
enriquecemento do 3 ao 5 %. este material se encontra coma pastillas
cerámicas que se introducen no interior dunha vaina ou envoltura metálica.
 Moderador: nos reactores denominados térmicos é a substancia que frena,
sen capturalos, os neutróns que se producen na reacción de fisión, ata unha
velocidade á que sexan capaces de producir unha nove reacción de fisón. Non
se trata de parar a reacción ( este papel é o das barras de control ), senón de
mantela. Hai tres substancias que responden ben a estas exixencias: grafito,
auga e auga pesada.
Barras de control: conteñen unha substancia que captura os neutróns de
forma tal que se pare completamente a reacción en cadea ou se module a
potencia do reactor.
Núcleo do reactor: é a zona na que se atopan as barras de combustible e as
barras de control rodeadas polo moderador nunha distribución adecuada, de
modo que cando estas última están insertadas, a reacción nuclear párase. A
reacción iníciase ao retirar as barras de control. Os mecanismos de
accionamento das barras de control están diseñados de tal modo que cando
estas se inserten en determinadas circunstancias, dando lugar ao que se chama
parada automática ou disparo.
Refrixerante: o calor é extraído do núcleo por medio do refrixerante que
circula ao redor das barras de combustible. Os fluídos que se solen utilizar
son: anhídrico carbónico, auga ou auga pesada. O refrixerante circula no
interior do núcleo, lamendo as barras de combustible.
Centrais nucleares en España:
Auga lixeira a presión (PWR): (o núcleo do reactor está contido nunha cuba
d aceiro, vasixa do reactor, pola que circula auga baixo presión, que fai á vez

3. a función de moderador e de fluído de transporte de calor). Almaraz, dúas
unidades (1980 e 1983); Ascó, tamén con dúas unidades (1982 e 1985);
Vandellós II (1987); e Trillo, a última central posta en funcionamento en
España (1987).
Auga en ebulición (BWR): (o principio básico do reactor de auga en
ebulición é aproveitar a enerxía térmica desprendida pola fisión nuclear para
facer ferver a auga contida na propia vasixa do reactor, é dicir, en contacto
directo coas vainas do combustible. Esta auga intervén tamén coma
moderador). A máis antigua é a de Santa María de Garoña (1970); seguida de
Cofrentes (1984).
conclusión
As instalacións nucleares son construccións complexas pola variedade de
tecnoloxías industriais empregadas e pola elevada seguridade coa que son
dotadas. As características da reacción nuclear, fia que poida resultar perigosa
se se perde o seu control e prolifera por encima dunha determinada temperatura
á que se funden os materiais empregados no reactor, así como se se producen
escapes de radiación nociva por esa ou outras causas.
A enerxía nuclear caracterízase por producir, ademais dunha gran cantidade
de enerxía eléctrica, residuos nucleares que hay que albergar en depósitos
aislados e controlados durante largo tempo. A cambio, non se produce
contaminación atmosférica de gases invernadeiro, nin precisan o emprego de
combustibles fósiles para a súa operación. Sen embargo, as emisións
contaminantes indirectas derivadas da súa propia construcción, da fabricación
do combustible e da xestión posterior dos residuos radioactivos, non son
despreciables.
En España as centrais nucleares xeraron o 20 % da enerxía eléctrica
necesaria en 2008.
3