1. T.C.
İzmir Üniversitesi
Fen Edebiyat Fakültesi İngilizce Öğretmenliği
Topluma Hizmet Uygulamaları Final Ödevi
Alev Senem Özakın
120103035
Öğretim Görevlisi
Dr.Yusuf Yalçın
2015
2. 1.Giriş:
Esas itibariyle gönüllü eğitim veren tüm yardım kuruluşlarının sosyo- kültürel açıdan oldukça
önemli olduğunu söyleyebiliriz. Bir kere bu yardım kuruluşları yalnız bir takım özel durumlar
haricinde devlet bütçesi ve ödeneklerinden hiçbir şekilde destek talep etmezler ve yalnız
kamusal alanda düzenledikleri yardım faaliyetleri aracılığıyla eğitime destek vermektedirler.
Bağışlardan elde edilen birikim ile düzenli bir bütçe oluşturulur. Oluşturulan bu bütçe
ilgili gönüllü eğitim kurumunun ülkenin farklı bölgelerindeki temsilciliklerine gönderilir. İşte
bu noktada eğitimin imkânlar dâhilinde olmayan ya da daha evvelden tespit edilemeyen kaide
ve hususlar sebebiyle aksaması sebebiyle mağduriyet yaşayan çocuklar düşünülmektedir.
Unutmamak gerekir ki, Türkiye Cumhuriyeti’nde eğitim anayasal bir haktır. Fakat
bazı özel durumlarda, doğal afetlerde, savaşlarda yazık ki çocuklarımız bu anayasal
haklarından eşit fırsat ve imkânlar dâhilinde yararlanamayabilir.
Bu ve benzeri hususlarda, yani devletin bizzat organize ettiği ve yürüttüğü eğitim
faaliyetlerinin desteklenmesinin bir gereklilik olarak ortaya çıktığı durumlarda, gönüllü eğitim
kuruluşları devreye girmektedir. Toplumuzda sayısı onlarla ifade edilebilecek bu yardım
kuruluşları, kimsesiz ve yardıma muhtaç çocukların eğitim faaliyetlerine öncelik tanımakta ve
bu faaliyetlerin hazırlanması, yürütülmesi konusunda Milli Eğitim Bakanlığı’nın denetimi
altında çalışarak çocuklara; barış, arkadaşlık, dünya vatandaşlığı ve yurttaşlık sevgisi
aşılamaktadır.
2.Gönüllü Eğitim Kuruluşlarına Genel Bir Bakış
Bu kurum ve kuruluşları başta Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı olmak üzere, Türkiye Eğitim
Vakfı, Eğitimciler Sendikası Vakfı, Eğitim ve Bilim emekçileri Sendikası olarak bir araya
getirebiliriz.
Genel itibariyle amaçları ve hedefleri doğrultusunda, çocukların hayal güçlerini,
özgüvenlerini geliştirmek, yaratıcı yeteneklerinin ortaya çıkışına olanak tanımak, yetenekleri,
başarılarıyla sivrilen öğrencilere ilkeli ve sistemli çalışmalarla düşledikleri hedefe
ulaşabileceklerini aşılamak üzerine faaliyet gösterdiklerini söyleyebiliriz. Öte yandan başarı
düzeyi düşük, amaçlarını belirlemekte ve zamanını kullanmakta sorun yaşayan çocukları ilgi
alanları doğrultusunda motive etmeye ve yönlendirmeye destek olmaktadırlar.
3. Köy ve birkaç haneli küçük yerleşim yerlerinde yaşayan çocuklara okuma zevki
aşılanmakta ve ücretsiz kitaplar dağıtılarak, köy okulları için kütüphaneler oluşturulmaktadır.
Öğrenci ve öğretmenlere eleştirel düşünmek, neden sonuç ilişkisini kullanmak, sorgulamak
temelli etkinlikler öğretilmektedir.
3.Gönüllü Eğitim Kuruluşları Arasında Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı ( TEGV ):
3.1 TEGV Nedir?
Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV), başta Suna Kıraç olmak üzere, eğitimin her şeyin
başı olduğuna yürekten inanan bir grup sanayici, yönetici ve akademisyenin girişimi ile
"devlet tarafından verilen temel eğitime destek olmak" amacıyla 23 Ocak 1995 tarihinde
kurulmuştur. TEGV’ i günümüzde ülkemizin karşı karşıya bulunduğu birçok sorunun
temelinde eğitim yetersizliğinin bulunduğu, bu sorunu çözmeden çağdaş uygarlık seviyesine
ulaşılmasının mümkün olmayacağı inancı ve buna katkıda bulunmak azmi ve arzusu etrafında
birleşen 55 kişilik bir mütevelli heyeti oluşturmaktadır.
İlköğretim çağındaki çocuklara "okul dışı eğitim desteği" vermeye odaklanan TEGV,
yıllar içinde Türkiye'nin eğitim alanında faaliyet gösteren en yaygın sivil toplum kuruluşu
oldu. TEGV 2009 yılında Bakanlar Kurulu tarafından "izin almadan yardım toplama" hakkına
sahip vakıflardan biri olarak tanındı.
3.2 TEGV neden var?
Eğitim sisteminde tartışılmaz ağırlığı olan devlet, kaynak yetersizliği ve yapısal sorunlar
nedeniyle bu görevi yerine getirirken çeşitli güçlüklerle karşılaşmaktadır. Gönüllü
kuruluşların, özel sektörün ve vatandaşların, hayati önem taşıyan bu alanda devletin
verimliliğini artıracak şekilde; destek olarak, örnekler yaratarak ve eksikleri tamamlayarak
sorumluluğu paylaşmaları gerekmektedir. Vakfımızın varoluş nedeni, devlet tarafından
verilen temel eğitime katkıda bulunmaktır. (http://www.tegv.org/tegv-hakkinda. t.y.)
3.3 TEGV’ in Başlıca Amaçları Nelerdir?
TEGV' in amacı; İlköğretim çağı çocuklarımızın Cumhuriyetimizin temel ilke ve değerlerine
bağlı, akılcı, sağduyulu, özgüven sahibi, düşünen, sorgulayan, kendi iç yaratıcılığını harekete
geçirebilen, barışçı, farklı düşünce ve inançlara saygılı, insan ilişkilerinde cinsiyet, ırk, din, dil
4. farkı gözetmeyen bireyler olarak yetişmesine katkıda bulunacak eğitim programları ile
etkinlikler oluşturmak ve uygulamaktır.
TEGV, oluşturduğu özgün eğitim programlarını ülke sathında kurduğu Eğitim Parkları,
Öğrenim Birimleri, Ateşböceği Gezici Öğrenim Birimleri, İl Temsilcilikleri ve 'Sosyal
Etkinliklere Destek Protokolü' kapsamında ilköğretim okullarında, gönüllüleri aracılığı ile
hayata geçirir. (http://www.tegv.org/tegv-hakkinda. t.y.)
3.4 TEGV’ in Değerleri
1. Bağımsızlık: Vakfımız, tüm kurum ve kişilerden bağımsızdır.
2. Misyon Odaklılık: Kaynaklarımızı, Vakıf Senedimizde yer alan temel amaçlar
doğrultusunda kullanırız.
3. Adalet, Eşitlik, Hoşgörü ve Saygı: Bütün çalışanlarımıza, gönüllülerimize,
çocuklarımıza, bağışçılarımıza ve diğer paydaşlarımıza adalet ve eşitlik ilkeleri
çerçevesinde yaklaşırız. TEGV' de din, dil, ırk ve cinsiyet ayrımı yapılmaz. Farklı düşünce
ve inançlara saygı gösteririz. Kurum içi ve kurum dışı paydaşlarla ilişkilerde karşılıklı
saygıya önem veririz.
4. Güvenilirlik: Tüm uygulamalarımız konusunda saydamlık ve hesap verilebilirlik
ilkelerine uyarız. Paydaşlarımızın gizlilik kaydıyla sunduğu bilgileri üçüncü şahıs ve
kurumlarla paylaşmayız.
5. İşbirliği ve Dayanışma: Bütün sivil toplum kuruluşlarını paydaşımız olarak görür;
işbirliği, dayanışma ve paylaşım içinde olmaya özen gösteririz.
6. Haklar ve Sorumluluklar: Tüm çalışmalarımızda İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ne
ve Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne titizlikle uyarız. Vakfımızın mütevellileri, yöneticileri,
gönüllüleri ve çalışanları aktif sorumlu yurttaşlığın gereklerini yerine getirir. Gelecek
nesillerin kaynaklarını tüketmeden, bugünün kaynaklarını etkin biçimde kullanmaya önem
verir ve bu duyarlılığı tüm çalışmalarımıza yansıtırız.
7. Yenilikçilik: Vakfımız sürekli gelişme ilkesi çerçevesinde yenilikçi bir yaklaşımı
benimser, çalışmalarında özgün modeller geliştirir ve uygular. (http://www.tegv.org/tegv-
hakkında. t.y.)
4. TEGV Balçova İzmir
Balçova İzmir Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı, uygulamalarını Orhan Gazi İlköğretim
Okulu ile birlikte yürüttüğü çalışmalar dâhilinde yürütmektedir.
5. Kurum öğrencilere gönüllü hizmet eğitimi sunar ve hizmet için ücret talep etmez.
Sürdürülen eğitim faaliyetlerinden yararlanmak isteyen çocukların kuruluşta görev alan yetkili
kişilere başvuru yapması yeterli olacaktır. Kuruluşta, okuyorum-öğreniyorum, İngilizce dili
eğitimi, satranç ve boyama kursları gibi öğrenim etkinlikleri düzenlenmektedir.
Çalışmalardaki temel amaç, çocuklara okuma alışkanlığı edindirmek ve toplumsal iletişim
becerilerinin gelişimine olumlu yönde katkıda bulunmaktır.
5. Yürütülen Çalışmalar
Bir kere Balçova TEGV kapsamında yer aldığımız tüm çalışmaların hem faaliyetlere dâhil
olan öğrenciler, hem de çalışmalara bizzat iştirak eden bizler için oldukça faydalı olduğunu
söyleyebilirim.
Çalışmamızın ilk 6 (altı) haftalık bölümünde ‘’Barış Güvercinleri’’ isimli bir
çalışmaya dâhil olduk. Çalışmamız kapsamında, kesip hazırladığımız beyaz kâğıt güvercinleri
2. ve 4. Sınıfta okuyan çocuklara götürdük. İlk etapta onlara güvercinleri gösterdik ve onlar
için ne ifade ettiğini sorduk. Burada amacımız çocuklara barış konulu bir anlatı yapmak ve
anlatımızı yaparken de beyaz güvercinleri birer sembol olarak kullanmaktı.
Daha sonra barış faydalarını, mutlu ve sosyal bir topluma kavuşmak için yurdumuz ve
dünyamız için barışın gerekliliğini konuştuk. Çocuklara öneriler sunduk ve bu önerileri
değerlendirerek geliştirmelerini ve bize karşıt önerilerde bulunmalarını tavsiye ettik.
Çalışmamızın son 6 (altı) haftalık bölümünde ‘’Çocuk Hakları Evrensel Sözleşmesi’’
üzerine söylencelerde bulunduk. Çocuklara anayasa tarafından güvence altına alınmış hak ve
hüviyetlerini basit şablonlar ve örneklendirmeler yaparak anlatmaya çalıştık. Örneğin bir
tavşan çizdik ve tavşanın sahip olduğu haklardan yola çıkarak, bu hakların tavşan için ne denli
önemli olduğunu sorgulattık. Sonra hayvan hakları ve sırasıyla insan haklarına değindik ki
çocuk hakları bu hakların arasındaki en önemli konu başlığımızdı.
Tabi başka çalışmalara da belirli süreler ayırdık. Bu çalışmalar arasında ‘’Temiz Çevre
ve Doğa’’ ve ‘’Arkadaşlık’’ gibi konular bulunuyordu.
6. Sonuç ve Öneriler
Gönüllü eğitim vakıflarının ülkemiz için büyük yarar sağladığı ve çocukları
öğrenmeye teşvik ederek, eğitimin olumlu yönde desteklendiği gözlemlenmiştir
6. 1.Kuruluşların mutlak suretle Milli Eğitim Bakanlığı tarafınca denetlenmesi
2.Gönüllü eğitim kurum ve kuruluşlar yapılandırılırken, kuruluşların mali yatırım kaynakları
detaylıca incelenmeli
3.Eğitimde kullanılan her tür yöntem, materyal yetkililer tarafınca hazırlanmalı ve
denetlenmeli
4.Öğretimde görev alan eğitimci ve öğretmenler muhakkak ki başka bir üst makama karşı
sorumlu olmalı ve ilgili makam tarafından denetlenmesi
Gönüllü eğitim kuruluşlarının sağlıklı işletilmesi için mutlak gereklilikler olarak saptanmıştır.
Ayrıca yürütülmekte olan çalışmaların güncellenmesi gerekliliği gözlemlenmiştir.
Çocuklara eski tip materyallerle eğitim verilmekte ve bu durum zaman ve iş kaybına yol
açmaktadır. Materyal araç ve gereçlerin çağımız standartlarına getirilmesi önem arz
etmektedir (örneğin toplu iğne aracılığıyla kullanılan yaka kartları, 2. Sınıf öğrencileri için
oldukça tehlikelidir.)
7. Kaynakça
Aktay, Y. (2002). Eğitimde küresel imkânlar – küreselleşen dünyada eğitimde fırsat eşitliği ve
özgürleşim fırsatları üzerine. Kuram ve Uygulamada Eğitim Birimleri, 2(1), pp.58-60.
Arkün Kocadere, S. (2013). Topluma hizmet uygulamaları dersinin işlenişi: Uygulama
örnekleri ve sürece ilişkin öğrenci gelişimlerinin değerlendirilmesi. pamu, (34), pp.75-
89.
Buluç, B. (1997). İlköğretim ikinci kademe okullarda eğitimde fırsat ve imkan eşitliği. Eğitim,
3(1), pp.44-59.
Coşkun, H. (2009). Topluma hizmet uygulamaları. Ankara: Anı Yayımcılık.
Çiftçi, C. ve Kangallı, S. (2015). Eğitim ve gelir. Ege Akademik Bakış, 15(1), pp.54-56.
Ereş, F. (2005). Eğitimin sosyal faydaları: Türkiye-AB karşılaştırması. Milli Eğitim Ve Sosyal
Bilimler Dergisi, 33(167), pp.72-79.
Kocadere, S,. and Seferoğlu, S. (2013). Topluma hizmet uygulamaları dersinin işlenişi:
Uygulama örnekleri ve sürece ilişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Denizli:
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Önür, H. (2013). Gelir düzeyinin eğitim imkanlarından yararlanma düzeyine etkisi: Süleyman
Demirel Fen Lisesi ve Atatürk Lisesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(18), pp.63-67.
Özmutaf, N. (2006). Sivil toplum kuruluşlarında kurum felsefesi ve gönüllü takımların
yönetsel nitelikleri: Yönetici ve üye perspektifi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 12(2), pp.21-67.
Şemin, R. (1975). Okulda başarısızlık sosyo-kültürel açıdan şanssız çocuklar. İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayımları.
Taş, U. ve Yenilmez, F. (2007). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
9(1), pp.39-41.
8. Uğurlu, Z. (2013). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin işleyiş süreci
ve kazanımlarına ilişkin görüşleri. joiss, 3(1), pp.37-37.
Uzun, N. ve Sağlam, N. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin çevreye yönelik bilgi ve
tutumlarına ''Çevre ve İnsan'' dersi ile gönüllü eğitim kuruluşlarının etkisi. Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), pp.210-218.
Yaşar, M. (2013). Yoksullarda mücadele gönüllü rehberlik organizasyonları. Mustafa Kemal
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), pp.51-52.