tác động của công nghệ blockchain

1. TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN ĐẾN NỀN
KINH TẾ VIỆT NAM
Phùng Đức Cường, Bùi Phương Dung, Bùi Thanh Hà,
Ngô Hương Trà, Nguyễn Trọng Tuấn
Ngày 22 tháng 05 năm 2022
Preprint DOI: https://osf.io/mwvyc
I. Tác động của công nghệ Blockchain đến một số lĩnh vực
1.1. Ngành công nghiệp sản xuất
Nhờ vào tính minh bạch và bảo mật cao, việc ứng dụng Blockchain vào các ngành nghề công
nghiệp trên thị trường là cần thiết. Trong quá trình sản xuất, chúng ta cần một sổ cái thông minh để
theo dõi quá trình sản xuất, tồn kho, phân phối, chất lượng, thông tin giao dịch … Blockchain sẽ thay
thế các thiết bị cũ để cấp quyền quản lý, nâng cao hiệu quả và tăng đáng kể năng suất của quản lý
chuỗi cung ứng.

2. Hình 6: Những lợi ích của Blockchain trong ngành sản xuất
Nguồn FPT Digital
Link: https://bitly.com.vn/xas7uk
Công nghệ Blockchain giúp củng cố được tính minh bạch trong lịch sử giao dịch hàng hoá.
Với tính năng chỉ được phép cập nhật thay đổi khi có sự đồng thuận của tất cả các bên, việc vận dụng
công nghệ này đã giúp các dữ liệu giao dịch trong ngành sản xuất được chính xác, nhất quán và mang
tính minh bạch cao hơn rất nhiều so với việc đăng tải dữ liệu truyền thống trên giấy tờ. Bên cạnh đó,
công nghệ này cũng hỗ trợ trong việc truy xuất thông tin, nguồn gốc, chất lượng của hàng hoá. Việt
Nam được đánh giá là một trong những quốc gia tiên phong trong việc triển khai công nghệ
Blockchain để truy xuất nguồn gốc và minh bạch hóa nông sản thực phẩm trong Hiệp hội các nước
Đông Nam Á (ASEAN). Tất cả các sản phẩm nông nghiệp đều hoàn toàn có thể ghi lại một cách chi
tiết. Đây là quá trình hoàn toàn chi tiết khiến cho các khách hàng yên tâm vào chất lượng sản phẩm.
Hiện tượng tranh chấp tài sản trí tuệ là rất phổ biến hiện nay và các doanh nghiệp có thể sử
dụng công nghệ Blockchain để chứng minh sự sở hữu tài sản trí tuệ đó. Với việc Blockchain thiết lập
nên các kênh an toàn và bảo mật hồ sơ, bằng chứng liên quan đến tài sản trí tuệ đó đã giúp cho doanh
nghiệp xử lý được các vấn đề tranh chấp quyền sở hữu tài sản
Hiện nay, ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng hầu hết các món đồ mà chúng ta mua sẽ đều được
đi kèm với sự cam kết bảo trì, vấn đề bảo trì là vấn đề mà các doanh nghiệp sản xuất nào cũng phải
chú trọng và có sự đầu tư nhất định. Công nghệ Blockchain có thể giảm bớt gánh nặng này với khả
năng cho phép công đoạn bảo trì được kiểm soát bởi máy móc, nó có thể hỗ trợ các phương pháp bảo
trì mới như tự động hóa chế độ bảo trì, và tiết kiệm thời gian bảo trì hơn đồng thời còn có thể thanh
toán cho công việc bảo trì theo lịch trình. Máy móc có thể tự động yêu cầu bảo trì rồi tự động tạo ra
hợp đồng thông minh cho những bộ phận máy móc cần thay thế. Sau khi yêu cầu và đơn hàng được
hoàn thành, quá trình tự động thanh toán sẽ được diễn ra ngay sau đó.
Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ Blockchain vào ngành công nghiệp sản xuất vẫn còn
nhiều thử thách. Trên thực tế, không phải tất cả các doanh nghiệp sản xuất đều có quy mô và mức độ
phát triển tương đương nhau. Việt Nam vẫn là một nước đang phát triển nên nhưng doanh nghiệp sản
xuất có chất lượng chưa tốt vẫn còn rất nhiều, điều này đặt ra một thách thức lớn nếu doanh nghiệp
đó muốn triển khai ứng dụng Blockchain. Trong những trường hợp đó, Blockchain sẽ rất khó để được
thiết lập trong các nhà máy sản xuất. Sự khác biệt trong ứng dụng công nghệ có thể gây cản trở quy

3. trình của các nhà máy lớn khác sử dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt nếu như họ là đối tác lâu năm
của những nhà máy nhỏ và truyền thống.
Ngoài câu chuyện liên quan đến các doanh nghiệp sản xuất nhỏ ra thì kể cả các doanh nghiệp
sản xuất lớn cũng phải đối mặt với nhiều thử thách khi sử dụng công nghệ này, Các công ty sử dụng
Blockchain cần rất nhiều công sức để tính toán, bởi vậy, cũng sẽ rất tốn kém do sử dụng lượng điện
đáng kể để vận hành. Việc vận hành và ứng dụng công nghệ Blockchain sẽ cần sự đầu tư với giá trị
tương đương hoặc có thể lớn hơn cả chi phí sản xuất. Tại Việt Nam, những doanh nghiệp sản xuất có
thế mạnh vật chất lớn còn rất ít nên sự tốn kém khi sử dụng công nghệ này lại càng phổ biến hơn gây
khó khăn trong việc duy trì công nghệ Blockchain vào sản xuất (BBT, 2019, 2021; Hiếu Phương,
2022; Truongcongthang, 2021)
1.2. Ngành bất động sản
Việc ứng dụng công nghệ vào ngành
bất động sản hiện nay được coi là một xu
hướng tất yếu của thị trường và công nghệ
Blockchain được nhận định rằng sẽ tạo ra một
cuộc cách mạng trên thị trường bất động sản
toàn cầu. Tại Việt Nam, nhu cầu được sở hữu
nhà đất ngày càng tăng cao. Tuy nhiên những
bất động sản truyền thống lại quá đắt đỏ với
GDP người Việt, giá trị đất đai gia tăng nhanh
hơn mức quy định. Chưa kể đến những thủ tục
thanh toán và các khâu pháp lý phức tạp, kém
hiệu quả, những quy định về đầu tư xây dựng
thì chưa thống nhất và rủi ro bị lừa gạt rất cao.
Blockchain có thể giải quyết được phần nào
vấn đề này khi có khả năng tách một tài sản bất động sản ra nhiều phần để giải quyết vấn đề giá cả,
giúp bên mua và bên bán được kết nối với nhau, loại bỏ phần lớn các khâu trung gian và những thủ
tục thì được chuyển sang hình thức trực tuyến ngày càng nhiều. Điều này tạo điều kiện cho việc sở
hữu một bất động sản trở nên dễ dàng hơn nhiều so với trước đây
Hình 7: Công nghệ Blockchain thay đổi ngành bất
động sản
Nguồn: All-in station
Link: https://bitly.com.vn/85r0ro

4. Blockchain mã hoá các bất động sản thành các token kỹ thuật số và những nhà đầu tư sẽ mua
token và nắm giữ theo phần trăm cổ phần của bất động sản đó. Điều này giúp các tài sản triệu USD
trở thành các ô tài sản nhỏ, có giá trị thấp hơn, mở ra cơ hội đầu tư của nhiều người hơn. Sổ đỏ sẽ
được cơ quan công nghệ được ủy quyền nắm giữ. Khách hàng sau khi “chốt mua” sẽ được cấp một
tài khoản để quản lý, theo dõi khoản đầu tư của mình, với những thông tin cập nhật, rõ ràng. Việc
token hoá tài sản bất động sản đã tác động lớn đến ngành bất động sản và giới đầu tư. Với công nghệ
Blockchain, tài sản kỹ thuật số có thể được lập trình để bao gồm quyền sở hữu, lịch sử giao dịch và
các quy tắc để đảm bảo việc phát hành, phân phối và chuyển giao tài sản tuân thủ quy định. Chi phí
giảm cho phép các tổ chức phát hành giảm số tiền đầu tư tối thiểu và mở rộng khả năng tiếp cận với
nhiều nhà đầu tư hơn. Tăng cường kết nối giữa tài sản kỹ thuật số và các mạng liên kết mở rộng cơ
hội thị trường thứ cấp và cải thiện tính thanh khoản, đây là yếu tố tác động rất lớn đến ngành bất động
sản Việt Nam khi Việt Nam vẫn còn là nước đang phát triển.
Việc token hoá bất động sản là thay đổi lớn bậc nhất khi nói về tác động của Blockchain đến
lĩnh vực này. Những dự án áp dụng tính năng này vào nền bất động sản Việt Nam xuất hiện ngày
càng nhiều, đơn cử có thể kể đến thương vụ CenGroup đầu tư Revex vào tháng 2/2020. Cụ thể,
CenGroup của Shark Hưng sẽ chi 1 triệu USD đầu tư vào nền tảng công nghệ Revex. Trong đó,
Revex được xây dựng trên hợp đồng Smart Contract với nền tảng Blockchain. Khách hàng có nguồn
vốn ít từ 1 triệu vẫn có cơ hội hợp tác đầu tư vào bất động sản.
Với một tài sản giá trị như bất động sản thì những khoản vay, thanh toán, thế chấp là thứ
thường xuyên được đề cập, trước đây những thủ tục này chưa được chuẩn hoá và phụ thuộc vào cái
tài liệu giấy tờ phức tạp, lỗi thời. Blockchain đã giải quyết được vấn đề này, nó cung cấp cho các tổ
chức ngân hàng một phiên bản duy nhất của thông tin đã được xác minh, chia sẻ dữ liệu an toàn, giám
sát giao dịch bất biến và giải quyết thanh toán theo thời gian thực. Hợp đồng thông minh có thể được
sử dụng để thu thập và phân phối các khoản thanh toán cho chủ sở hữu thụ hưởng, đồng thời cung cấp
báo cáo theo thời gian thực cho các cơ quan quản lý. Điều này mang lại khả năng quản lý vòng đời
hiệu quả và tạo niềm tin trên thị trường thứ cấp bằng cách cung cấp cho các nhà đầu tư bằng chứng
về hiệu suất tài sản (BBT, 2022b; Hiến Nguyễn, 2022; Ngọc Bảo, 2019; tientt, 2022; Vi Vi, 2021).
Bên cạnh những tác động tích cực thì việc áp dụng Blockchain vào bất động sản vẫn tiềm ẩn
nhiều rủi ro. Việc mua token bất động sản chung với nhiều người sẽ xảy ra tình trạng không kiểm soát
được hành vi của bên nắm giữ sổ đỏ, sổ đỏ khi mua token sẽ được bên cơ quan uỷ quyền nhưng giao
dịch token lại chưa được pháp luật công nhận, sổ đỏ này sẽ không có giá trị về mặt pháp lý dẫn đến

5. việc nếu cơ quan nắm giữ sổ đỏ bỏ trốn thì tài sản sẽ bị mất trắng. Tiếp đến là vấn đề quản lý, trong
trường hợp bất động sản mua chung là căn nhà, bên nhận ủy quyền không quản lý tốt, khiến giá trị
căn nhà giảm xuống thì tất cả người mua chịu thiệt. Vấn đề về định đoạt cũng là một rủi ro lớn, theo
quy định của pháp luật Việt Nam về đồng sở hữu bất động sản (cùng đứng tên sổ), việc quyết định
bán bất động sản để chốt lời cần có sự đồng thuận của tất cả chủ sở hữu. Vì là mua chung bất động
sản nên chỉ cần một người không đồng ý thì toàn bộ giao dịch sẽ bị tắc lại. Ngược lại, người muốn
gom toàn bộ phần sở hữu sẽ phải chịu mua giá cao, vô hình chung lại phải mua bất động sản cao hơn
giá thị trường. Bên cạnh đó là vấn đề về định giá, vì việc lựa chọn và thẩm định giá trị bất động sản
phụ thuộc vào doanh nghiệp phát hành token, do đó đơn vị này hoàn toàn có thể định giá cao sản
phẩm so với giá thị trường. Ở quy mô lớn, hành vi định giá cao không chỉ gây thiệt hại cho người mua
mà còn góp phần đẩy giá bất động sản lên cao, gây ảnh hưởng xấu tới thị trường chung (Hải Thu,
2022; Thu Hằng, 2021a).
II. Tiềm năng phát triển và thách thức cho công nghệ Blockchain tại Việt Nam trong tương lai
Với những tác động mang tính cách mạng lên nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế
Việt Nam nói riêng, có thể nhận định rằng công nghệ Blockchain sẽ là một hệ thống được các quốc
gia chú trọng đầu tư và phát triển trong tương lai. Tiềm năng phát triển của hệ sinh thái Blockchain
là rất lớn tuy nhiên cũng có rất nhiều rào cản và vấn đề mà Việt Nam cần phải giải quyết để có thể
phát triển và ứng dụng một cách toàn diện vào đời sống.
2.1. Tiềm năng phát triển
Năm 2021 được xem là một năm thảm hoạ cho nền kinh tế thế giới khi phải đối mặt với dịch
bệnh Covid-19 nhưng đây lại là năm bùng nổ của lĩnh vực Blockchain. Blockchain nổi lên như một
hiện tượng trong bức tranh tổng thể của nền kinh tế thế giới năm 2021. Trong năm qua, các chỉ số
Blockchain trên thế giới đều tăng trưởng mạnh. Theo CB Insights, lượng tiền tài trợ cho lĩnh vực này
cũng tăng gấp 4 lần chỉ trong một năm, từ 3,1 tỷ USD trong cả năm 2020 lên thành 15 tỷ USD chỉ
trong 9 tháng đầu của năm 2021.

6. Hình 8: Lượng tiền đầu tư đổ vào lĩnh vực Blockchain trên thế giới đã tăng vượt bậc trong năm
2021
Nguồn:Vietnamnet
Link: https://bitly.com.vn/opdeec
Việt Nam là một quốc gia nhận được nhiều lợi ích từ công nghệ Blockchain, những tác động
mà nó mang lại đã thể hiện rằng Blockchain chính là lĩnh vực công nghệ khả dĩ nhất mà Việt Nam có
thể sánh kịp, thậm chí vượt lên so với nhiều quốc gia phát triển trên thế giới. Đánh giá của nhiều
chuyên gia cho rằng Việt Nam đang là một điểm sáng của giới Blockchain toàn cầu. Theo bà Lynn
Hoàng - Giám đốc Binance Đông Nam Á nhận xét: “Việt Nam sẽ sớm trở thành nước tiên phong trong
ngành này trên phạm vi toàn cầu. Việt Nam nằm trong top 10 trên Binance về các dự án và sản phẩm
Blockchain đầy tham vọng thu hút sự chú ý từ cộng đồng thế giới”. Ông Trần Dinh – Giám đốc điều
hành của AlphaTrue khẳng định: “Việt Nam có nguồn nhân lực và công nghệ dồi dào và một cộng
đồng Blockchain lớn, có những lợi thế rõ rệt để trở thành mảnh đất tiềm năng cho các dự án
Blockchain, như sự lựa chọn đa dạng, chi phí thấp và khả năng mở rộng dự án”.
Công nghệ Blockchain tại Việt Nam đang có rất nhiều cơ hội phát triển và khả năng ứng dụng
rộng rãi ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực, như: Nông nghiệp, tài chính ngân hàng, bán lẻ, vận chuyển
hàng hóa, sản xuất, viễn thông, y tế, giáo dục…Tại Việt Nam, Blockchain được ưu tiên nghiên cứu,
phát triển và ứng dụng để chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư theo Quyết định
số 2117/QĐ-TTg ngày 16-12-2020 của Thủ tướng Chính phủ. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã
phê duyệt Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2025,
trong đó công nghệ Blockchain được xếp thứ hai sau trí tuệ nhân tạo (AI) trong loạt các công nghệ
chủ chốt.

7. Hiện nay, Việt Nam là một quốc gia với ngành tài chính đang trên đà phát triển. Ở khía cạnh
này, tài chính sử dụng tiền điện tử như Bitcoin có cơ hội lan tỏa nhanh chóng và ít gặp trở ngại. Đồng
thời, Việt Nam cũng là một thị trường rất trẻ với 40% dân số dưới 24 tuổi. Cơ cấu độ tuổi như vậy
mang lại cơ hội lớn đối với việc tiếp nhận các khái niệm và cải tiến mới. Theo thống kê, những người
tham gia Bitcoin ở Việt Nam đã tăng gấp đôi từ 30.000 người trong năm 2016 lên 60.000 người vào
năm 2017. Cùng với tỷ lệ sử dụng các thiết bị di động tăng, thị trường này được dự kiến sẽ phát triển
hơn trong tương lai (BBT, 2018, 2022c; Thu Hằng, 2021b; Trọng Đạt, 2022).
2.2. Rào cản và thách thức phát triển
Việc phát triển công nghệ Blockchain ở Việt Nam đang gặp nhiều thách thức và nhiều vấn đề
chưa được giải quyết hiệu quả. Việt Nam không có nhiều chuyên gia về Blockchain, mức độ am hiểu
của người dân về công nghệ này rất hạn chế, cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo và cho đến hiện tại, chúng
ta vẫn chưa có bất kì một hành lang pháp lý cụ thể nào cho công nghệ này.
Năm 2021 vừa qua, thị trường Blockchain tại Việt Nam xảy ra các sự vụ tiêu cực, ảnh hưởng
to lớn đến lòng tin của dư luận đối với lĩnh vực công nghệ chuỗi khối này. Tháng 2 năm 2021, vấn đề
thiếu tính minh bạch và có dấu hiệu lừa đảo của tiền ảo Pi Network đã được nhiều chuyên gia trong
lĩnh vực Blockchain cảnh báo. Chưa đầy ba tháng sau, những người dùng Blockchain cũng chứng
kiến sự vụ Sập sàn giao dịch ảo Coolcat, số tiền thiệt hại được các chuyên gia ước tính lên đến hàng
trăm tỷ đồng.

8. Hình 9: Biểu đồ thể hiện tổng quan diễn biến các sự vụ tiêu cực trong lĩnh vực Blockchain năm
2021
Nguồn: Advertisingvietnam
Link: https://bitly.com.vn/79wtnp
Nhiều sự vụ tiêu cực liên quan đến các vấn đề về Blockchain liên tục xuất hiện trong năm
2021, từ những tác hại của việc đào Bitcoin, những người nổi tiếng sẵn sàng vì tư lợi mà quảng cáo
cho những đồng tiền điện tử nhiều rủi ro hay những vụ lừa đảo, dụ dỗ những người thiếu hiểu biết về
Blockchain tham gia vào sàn tiền ảo…(BBT, 2022a; Phương Nguyên, 2018; Tiến Lực, 2022)
III. Tổng kết
Công nghệ Blockchain đã và đang mang đến nhiều thay đổi mang tính cách mạng cho nền
kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng. Với đặc tính phi tập trung, công nghệ
này đã giải quyết được nhiều vấn đề nan giải về lòng tin, tính bảo mật…và thúc đẩy phát triển những
ngành như thương mại điện tử, ngân hàng, bất động sản…Blockchain đã tạo ra cơ hội “ngàn vàng”
cho Việt Nam phát triển nền kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân. Trước đây, cơ hội để Việt Nam
vươn lên trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực công nghệ là vô cùng thấp. Thế
nhưng với đà phát triển như hiện nay cùng với những thành tựu mà nhiều doanh nghiệp Việt mang
lại, Việt Nam đang được nhiều chuyên gia đánh giá là một trong những điểm sáng trên bản đồ
Blockchain thế giới. Những dự án lớn nhỏ về lĩnh vực này đã được thực hiện và mang đến nhiều
thành tựu gây tiếng vang lớn ở trong nước và ngoài nước, điều này khẳng định rằng Việt Nam đang
ứng dụng rất tốt Blockchain vào các ngành công nghiệp. Tiềm năng phát triển Blockchain của Việt
Nam là rất lớn song cũng tồn tại rào cản, thách thức và những vấn đề tiêu cực chưa được giải quyết.
Để phát triển công nghệ Blockchain và ứng dụng tốt hơn trong tương lai, Việt Nam cần phải khắc
phục những mặt xấu hiện tại và phát huy những thế mạnh hiện có. Nhìn chung, công nghệ Blockchain
vẫn đang trong giai đoạn đầu, đang trên đà phát triển nên những hạn chế là khó tránh khỏi, nhưng
những thay đổi tích cực mà công nghệ này mang lại là không thể phủ nhận, còn nhiều những ưu điểm
chưa được khai thác và đòi hỏi Việt Nam phải nỗ lực và quan tâm hơn nữa trong công cuộc phát triển
công nghệ Blockchain.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
BBT. (2018). Tìm hiểu về xu hướng Blockchain tại Việt Nam trong tương lai. Thời Báo Ngân Hàng.
https://thoibaonganhang.vn/tim-hieu-ve-xu-huong-blockchain-tai-viet-nam-trong-tuong-lai-

9. 76335.html
BBT. (2019). Ứng Dụng Blockchain Vào Nông Ngiệp Tại Việt Nam: Nâng Cao Tăng Trưởng.
Foodsafety. https://foodsafety.gov.vn/vn/truy-xuat-nguon-goc/cong-nghe-blockchain/ung-
dung-blockchain-vao-nong-nghiep-tai-viet-nam-nang-cao-tang-truong
BBT. (2021). Tiềm năng của công nghệ blockchain trong công nghiệp sản xuất. Digital Strategy.
https://digital.fpt.com.vn/linh-vuc/tiem-nang-cua-cong-nghe-blockchain-trong-cong-nghiep-
san-xuat.html
BBT. (2022a). Báo cáo thị trường Blockchain Việt Nam trên Social Media năm 2021.
AdvertisingVietNam. https://advertisingvietnam.com/bao-cao-thi-truong-blockchain-viet-nam-
tren-social-media-nam-2021-p19264?fbclid=IwAR1Mydqw0xzzmBtgGxgpJ4vt-
ZB8hK3wLPbcs4gvx8hk3CyVMIYKtYHuYcc
BBT. (2022b). Blockchain bất động sản: Hứa hẹn bùng nổ. Forbes VietNam.
https://forbes.vn/blockchain-bat-dong-san-hua-hen-bung-no
BBT. (2022c). Tương lai tươi sáng cho công nghệ blockchain tại Việt Nam. Vietnamplus.
https://www.vietnamplus.vn/tuong-lai-tuoi-sang-cho-cong-nghe-blockchain-tai-viet-
nam/781278.vnp
Hải Thu. (2022). Blockchain bất động sản: Trò chơi tài chính đầy rủi ro. CafeLand.
https://cafeland.vn/tin-tuc/blockchain-bat-dong-san-tro-choi-tai-chinh-day-rui-ro-103410.html
Hiến Nguyễn. (2022). Bất động sản “không biên giới” với Blockchain. Tạp Chí Tài Chính.
https://tapchitaichinh.vn/thi-truong-tai-chinh/bat-dong-san-khong-bien-gioi-voi-blockchain-
340050.html
Hiếu Phương. (2022). Blockchain thúc đẩy nhiều lĩnh vực kinh tế tăng năng suất. Tạp Chí Tài
Chính. https://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-kinh-doanh/blockchain-thuc-day-nhieu-linh-vuc-
kinh-te-tang-nang-suat-345794.html
Ngọc Bảo. (2019). Đầu tư bất động sản cao cấp với công nghệ blockchain. Nhịp Cầu Đầu Tư.
https://nhipcaudautu.vn/cong-nghe/dau-tu-bat-dong-san-cao-cap-voi-cong-nghe-blockchain-
3328907/
Phương Nguyên. (2018). Cơ hội và thách thức trong ứng dụng công nghệ blockchain ở Việt Nam.
Startup Vnexpress. https://startup.vnexpress.net/tin-tuc/xu-huong/co-hoi-va-thach-thuc-trong-
ung-dung-cong-nghe-blockchain-o-viet-nam-3734743.html

10. Thu Hằng. (2021a). Chuyên gia: Khó kiểm soát rủi ro đối với blockchain bất động sản.
Vietnamplus. https://www.vietnamplus.vn/chuyen-gia-kho-kiem-soat-rui-ro-doi-voi-
blockchain-bat-dong-san/761814.vnp
Thu Hằng. (2021b). Phát triển công nghệ chuỗi khối tại Việt Nam. Hanoimoi.
https://hanoimoi.com.vn/tin-tuc/Oto-xemay/1016785/phat-trien-cong-nghe-chuoi-khoi-tai-viet-
nam
Tiến Lực. (2022). Những rào cản ứng dụng blockchain tại Việt Nam. Báo Tin Tức.
https://baotintuc.vn/kinh-te/nhung-rao-can-ung-dung-blockchain-tai-viet-nam-
20220316175946491.htm
tientt. (2022). Công Nghê Blockchain Mang Lại Lợi Ích Gì Cho Ngành Bất Động Sản? Gig
Exchance. https://gigdollar.io/vi/cong-nghe-blockchain-mang-loi-ich-cho-bat-dong-san/
Trọng Đạt. (2022). Việt Nam và cơ hội tỷ USD để phát triển nền kinh tế Blockchain. Vietnamnet.
https://vietnamnet.vn/viet-nam-va-co-hoi-ty-usd-de-phat-trien-nen-kinh-te-blockchain-
807642.html
Truongcongthang. (2021). Những lợi ích khi ứng dụng Blockchain vào kinh doanh và sản xuất nông
nghiệp. Truongcongthang.Com. https://truongcongthang.com/2021/07/14/nhung-loi-ich-khi-
ung-dung-blockchain-vao-kinh-doanh-va-san-xuat-nong-nghiep-21.html
Vi Vi. (2021). Cơ hội nào cho Blockchain ngành bất động sản tại Việt Nam. Beincypto.
https://vn.beincrypto.com/blockchain-ung-dung-bds-viet-nam/