ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ರವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು

1. ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಅಧ್ಯಯನ ಮತತತ ಸಂಶ ೋಧ್ನಾ ಕ ೋಂದ್ರ
ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ
ಡಾ. ಬಿ. ಆರ್. ಅಂಬ ೋಡ್ಕರ್ ವೋಧಿ, ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
ಪತಿರಕ : 4.1 - ಇತಿಹಾಸ ಮತತತ ಗಣಕೋಕರಣ
(History and Computing)
ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾ
ವಷಯ: ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ರವರ ಕ ಡ್ತಗ ಗಳು
ಅಪಾಣ
ಅರ್ಪಾಸತವವರತ
ವಜಯಲ್ಕ್ಷ್ಮಿ. ಸಿ
ದ್ವವತಿೋಯ ಎಂ.ಎ., 4ನ ೋ ಸ್ ಮಿಸಟರ್
ನ ಂದ್ಣಿ ಸಂಖ್ ಯ : P18CX22A042011
2023-24 ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ
ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
1

2. ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಅಧ್ಯಯನ ಮತತತ ಸಂಶ ೋಧ್ನಾ ಕ ೋಂದ್ರ
ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ
ಡಾ. ಬಿ. ಆರ್. ಅಂಬ ೋಡ್ಕರ್ ವೋಧಿ, ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾ -2024
ಪತಿರಕ - ಇತಿಹಾಸ ಮತತತ ಗಣಕೋಕರಣ
(History and Computing)
ಅಪಾಣ
ಬ ಂಗಳೂರತ ನಗರ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯಕ ಕ ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜಿನ ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಪದ್ವಯ ದ್ವವತಿೋಯ
ವಷಾದ್ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾ ಸಲ್ಲಿಕ .
ಮೌಲ್ಯ ಮಾಪಕರ ಸಹಿ ಮೌಲ್ಯ ಮಾಪಕರ ಸಹಿ
2

3. ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಅಧ್ಯಯನ ಮತತತ ಸಂಶ ೋಧ್ನಾ ಕ ೋಂದ್ರ
ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ
ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬ ೋಡ್ಕರ್ ವೋಧಿ, ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
ಪತಿರಕ : 4.1 - ಇತಿಹಾಸ ಮತತತ ಗಣಕೋಕರಣ
(History and Computing)
ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾ
ವಷಯ: ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ರವರ ಕ ಡ್ತಗ ಗಳು
ಅಪಾಣ
ಅರ್ಪಾಸತವವರತ
ವಜಯಲ್ಕ್ಷ್ಮಿ. ಸಿ
ದ್ವವತಿೋಯ ಎಂ.ಎ., 4ನ ೋ ಸ್ ಮಿಸಟರ್
ನ ಂದ್ಣಿ ಸಂಖ್ ಯ : P18CX22A042011
2023-24 ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ
ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
ಮಾಗಾದ್ಶ್ಾಕರತ
ಶ್ರೋಮತಿ ಸತಮಾ ಡಿ
ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧ್ಾಯಪಕರತ
ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಅಧ್ಯಯನ ಮತತತ
ಸಂಶ ೋಧ್ನಾ ಕ ೋಂದ್ರ
ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
ಸಂಯೋಜಕರತ
ಡಾ.ನಾರಾಯಣ್ ಹ ಚ್.ಜಿ.
ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ
ಅಧ್ಯಯನ ಮತತತ ಸಂಶ ೋಧ್ನಾ ಕ ೋಂದ್ರ
ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
3

4. ದ್ೃಢೋಕರಣ ಪತರ
ಬ ಂಗಳೂರತ ನಗರ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯಕ ಕ 2023-24ನ ೋ ಶ ೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಾಲ್ಲನಲ್ಲಿ " ಇತಿಹಾಸ ಮತತತ ಗಣಕೋಕರಣ" (History and
Computing) ವಷಯದ್ಲ್ಲಿ ವಜಯಲ್ಕ್ಷ್ಮಿ,ಸಿ. (ನ ೋಂದ್ಣಿ ಸಂಖ್ ಯ: P18CX22A042011) ಎಂಬ ವದ್ಾಯರ್ಥಾಯತ ದ್ವವತಿೋಯ
ವಷಾದ್ಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಪದ್ವಯ ನಿಯೋಜಿನ ಕಾಯಾವನತಾ ಸಲ್ಲಿಸಿರತತ್ಾತರ . ಇದ್ನತಾ ಯಶ್ಸಿವಯಾಗಿ ಪೂರ ೈಸಿದ್ಾಾರ
ಎಂದ್ತ ಈ ಮ ಲ್ಕ ದ್ೃಢೋಕರಿಸತತ್ ತೋವ . ಈ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾದ್ ಯಾವುದ್ ೋ ಭಾಗವನತಾ ಭಾಗಶ್: ಅಥವಾ ಪೂಣಾವಾಗಿ ಆಗಲ್ಲ
ಯಾವುದ್ ೋ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯ, ಡಿಪ್ಿೋಮಾ ಅಥವಾ ಪದ್ವಗಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸಿರತವುದ್ವಲ್ಿವ ಂದ್ತ ಈ ಮ ಲ್ಕ ದ್ೃಢೋಕರಿಸತತ್ ತೋವ
ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ವಭಾಗದ್ ಸಂಯೋಜಕರ ಸಹಿ ಮತತತ
ಮತದ್ ರ
ಡಾ.ನಾರಾಯಣ್ ಹ ಚ್.ಜಿ.
ಡಾ.ರ್ಪ.ಟಿ.ಶ್ರೋನಿವಾಸ ನಾಯಕ
ಪ್ಾರಂಶ್ತಪ್ಾಲ್ರತ,
ಸಕಾಾರಿ ಕಲಾ ಕಾಲ ೋಜತ
ಬ ಂಗಳೂರತ-560001
ವದ್ಾಯರ್ಥಾಯ ಸಹಿ: ವಜಯಲ್ಕ್ಷ್ಮಿ. ಸಿ
ಮಾಗಾದ್ಶ್ಾಕರತ ಸಹಿ: ಶ್ರೋಮತಿ ಸತಮಾ ಡಿ
4

5. ವದ್ಾಯರ್ಥಾಯ ಘ ೋಷಣಾ ಪತರ
ಈ ಮ ಲ್ಕ ಪರಮಾಣಿೋಕರಿಸತವುದ್ ೋನ ಂದ್ರ ಬ ಂಗಳೂರತ ನಗರ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯಕ ಕ 2023-24ನ ೋ ಸ್ಾಲ್ಲನ ದ್ವವತಿೋಯ ವಷಾದ್
ಇತಿಹಾಸ ಸ್ಾಾತಕ ೋತತರ ಪದ್ವಯ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾ "ಇತಿಹಾಸ ಮತತತ ಗಣಕೋಕರಣ" (History and Computing) ವನತಾ
ಸಲ್ಲಿಸಿರತತ್ ತೋನ . ಈ ವಷಯಕ ಕ ಸಂಬಂಧ್ಪಟ್ಟ ಮಾಹಿತಿಯನತಾ ವವಧ್ ಮ ಲ್ಗಳಂದ್ ಸಂಗರಹಿಸಿರತತ್ ತೋನ . ಈ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾದ್
ಯಾವುದ್ ೋ ಭಾಗವನತಾ ಭಾಗಶ್ಃ ಅಥವಾ ಪೂಣಾವಾಗಿ ಅಗಲ್ಲ ಯಾವುದ್ ೋ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯದ್ ಡಿಪ್ಿೋಮಾ ಅಥವಾ ಪದ್ವಗಾಗಿ
ಸಲ್ಲಿಸಿರತವುದ್ವಲ್ಿವ ಂದ್ತ ಈ ಮ ಲ್ಕ ದ್ೃಢೋಕರಿಸತತ್ ತೋನ .
ದ್ವನಾಂಕ:
ಸಥಳ: ಬ ಂಗಳೂರತ
ವಜಯಲ್ಕ್ಷ್ಮಿ. ಸಿ
ದ್ವವತಿೋಯ ಎಂ.ಎ., 4ನ ೋ ಸ್ ಮಿಸಟರ್
ನ ಂದ್ಣಿ ಸಂಖ್ ಯ : P18CX22A042011
5

6. ಕೃತಜ್ಞತ್ ಗಳು
ಈ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾವು ಅತಯಂತ ಜವಾಬಾಾರಿಯಂದ್ ಕ ಡಿದ್ ಕ ಲ್ಸವಾಗಿದ್ . ಈ ಕಾಯಾವನತಾ ಪೂರ ೈಸತವಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ
ಮಾಗಾದ್ಶ್ಾನ ನಿೋಡಿದ್ ನನಾ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾದ್ ಮಾಗಾದ್ಶ್ಾಕರಾದ್ ಪ್ರ. ಸತಮಾ.ಡಿ. ರವರಿಗ ತತಂಬತ ಹೃದ್ಯದ್ ಕೃತಜ್ಞತ್ ಯನತಾ
ಅರ್ಪಾಸತತ್ ತೋನ . ಈ ನಿಯೋಜಿತ ಕಾಯಾವನತಾ ಪೂರ ೈಸಲ್ತ ಸಹಾಯ ಮತತತ ಸಹಕಾರ ನಿೋಡಿದ್ ನಮಮ ವಭಾಗದ್ ಸಂಯೋಜಕರಾದ್
ಡಾ.ನಾರಾಯಣ್ ಹ ಚ್.ಜಿ. ರವರಿಗ , ನಮಮ ಕಾಲ ೋಜಿನ ಗರಂಥಪ್ಾಲ್ಕರಿಗ ಹಾಗ ಗಣಕಯಂತರ ಪರಯೋಗಾಲ್ಯವನತಾ ಒದ್ಗಿಸಿಕ ಟ್ಟ
ನಮಮ ಕಾಲ ೋಜಿನ ಪ್ಾರಂಶ್ತಪ್ಾಲ್ರಾದ್ ಡಾ. ರ್ಪ .ಟಿ ಶ್ರೋನಿವಾಸ್ ನಾಯಕ್ ರವರಿಗ ಹೃದ್ಯಪೂವಾಕ ಕೃತಜ್ಞತ್ ಗಳನತಾ ಅರ್ಪಾಸತತ್ ತೋನ .
ವಜಯಲ್ಕ್ಷ್ಮಿ.ಸಿ.
ನಾಲ್ಕನ ೋ ಸ್ ಮಿಸಟರ್ ಎಂ.ಎ.,
ನ ಂದ್ಣಿ ಸಂಖ್ ಯ : P18CX22A042011
6

7. ಸತಸ್ಾವಗತ
7

8. ಬ ಂಗಳೂರಿಗ
ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ
ಒಡ ಯರ್ರವರ ಕ ಡ್ತಗ ಗಳು
8

9. ರಾಜರ್ಷಾ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್
ಜನನ-4 June 1884
ಮರಣ-3 August 1940
9

10. ಪರಿವಡಿ
❖ ರ್ಪೋಠಿಕ
❖ ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ನಾಲ್ವಡಿಯವರ ಕ ಡ್ತಗ ಗಳು
❖ ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬಿೋದ್ವ ದ್ವೋಪಗಳು
❖ ಭಾರತಿೋಯ ವಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ ಥ
❖ ಮಿಂಟ ೋ ಕಣಿಣನ ಆಸಪತ್ ರ
❖ ಸ್ ಟೋಟ್ ಬಾಯಂಕ್ ಆಫ್ ಮೈಸ ರತ
❖ ಬ ಂಗಳೂರತ ಕೃರ್ಷ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯ
❖ ಕನಾಡ್ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತತತ
❖ ಸಕಾಾರಿ ಶ್ರೋಗಂಧ್ದ್ ಎಣ ಣ ಕಾಖ್ಾಾನ
❖ ಬ ಂಗಳೂರತ ರ್ಪರಂಟಿಂಗ್ ಮತತತ ಪಬಿಿರ್ಷಂಗ್್ ಕಂಪನಿ
❖ ಸ ಕಲ್ಸ್ ಆಪ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್
❖ ಸ್ ಂಚತರಿ ಕಿಬ್
❖ ಬ ಂಗಳೂರತ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ಸ
❖ ವಾಣಿವಲಾಸ ಮಹಿಳಾ ಮತತತ ಮಕಕಳ ಆಸಪತ್ ರ
❖ ಮಹಾರಾಣಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲ ೋಜತ
❖ ಬ ಂಗಳೂರತ ಟಾರನ್ಪ್ೋಟ್ಾ ಕಂಪನಿ
❖ ಬ ಂಗಳೂರತ ಕ ೋಂದ್ರ ಗರಂಥಾಲ್ಯ
❖ ಉಪಸಂಹಾರ
❖ ಗರಂಥಋಣ
10

11. 11
ರ್ಪೋಠಿಕ
ಕರ.ಶ್.1537 ರಲ್ಲಿ ಯಲ್ಹಂಕ ನಾಡ್ಪರಭತ ಕ ಂಪ್ ೋಗೌಡ್ರಿಂದ್ ನಿಮಾಾಣವಾದ್ ಬ ಂಗಳೂರತ ಪರಸತತತ
ಜಗತಿತನ ಮಾಹಿತಿ ತಂತರಜ್ಞಾನ ಕ್ ೋತರಕ ಕ ಮಹತತರವಾದ್ ಕಾಣಿಕ ನಿೋಡ್ತತ್ಾತ ಬಂದ್ವರತವ ಕಾರಣ
ಬ ಂಗಳೂರತ ವಶ್ವದ್ಾದ್ಯಂತ "ಸಿಲ್ಲಕಾನ್ ವಾಯಲ್ಲ" ಎಂದ್ತ ಪರಖ್ಾಯತವಾಗಿದ್ . ಈ ಸ್ಾಥನಮಾನವನತಾ
ಕ ಲ್ವ ೋ ವಷಾಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಾಧಿಸಲಾಗಿಲ್ಿ. ಇದ್ತ ಮೈಸ ರಿನ 24ನ ೋ ಮಹಾರಾಜ "ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ
ಒಡ ಯರ್" ಅವರತ ಹಾಕದ್ ಅಡಿಪ್ಾಯದ್ ಫಲ್ಲತ್ಾಂಶ್ವಾಗಿದ್ . ಬ ಂಗಳೂರತ ಇಂದ್ವನ ಪರಗತಿಪರ
ನಗರವಾಗಲ್ ತನಾ ಮೊದ್ಲ್ ಹ ಜ್ ೆಗಳನತಾ ನಾಲ್ವಡಿ ಅವರ ಕಾಲ್ದ್ಲ್ಲಿ ಇಟಿಟತತ .
ಬ ಂಗಳೂರಿನ ಅಭಿವೃದ್ವಿಗ ಭದ್ರಬತನಾದ್ವ ಹಾಕದ್ಂತಹ ಒಡ ಯರ್ ಕ ಡ್ತಗ ನಿೋಡ್ದ್ ಕ್ ೋತರಗಳ ೋ
ಇಲ್ಿ. ಕೃರ್ಷ ,ಕ ೈಗಾರಿಕ , ಶ್ಕ್ಷಣ ,ವದ್ತಯತ್ , ಆರ ೋಗಯ ಮೊದ್ಲಾದ್ವುಗಳು ಸ್ ೋರಿದ್ಂತ್ ಎಲಾಿ
ವಲ್ಯಗಳಲ್ ಿ ಬ ಂಗಳೂರತ ಮತಂಚ ಣಿಗ ಬರತವಂತ್ ಮಾಡಿದ್ಂತಹ ಪ್ಾರತ: ಸಮರಣಿೋಯರ ೋ
'ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್'. ಇವರ ಅಭಿವೃದ್ವಿಯ ಕ ಲ್ಸಗಳನತಾ ನ ೋಡಿ ಮಹಾತಮ
ಗಾಂಧಿೋಜಿಯವರ ೋ ಇವರನತಾ "ರಾಜರ್ಷಾ" ಎಂದ್ತ ಕರ ದ್ವದ್ಾರತ.

12. ➢ “ಆಧ್ತನಿಕ ಮೈಸ ರಿನ ರ್ಪತ್ಾಮಹ", "ಆಧ್ತನಿಕ ಮೈಸ ರಿನ ಶ್ಲ್ಲಪ",
"ಅಭಿವೃದ್ವಿಗಳ ಹರಿಕಾರ", "ಕರತನಾಡಿನ ಭಾಗಯವಧ್ಾತ“, ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ
ಒಡ ಯರ್ರವರತ ಜ ನ್-04-1884 ರಂದ್ತ ಜನಿಸಿದ್ರತ.
➢ ಇವರ ತಂದ್ ಮಹಾರಾಜ ಹತತನ ೋ ಚಾಮರಾಜ್ ೋಂದ್ರ ಒಡ ಯರ್ ಮತತತ ತ್ಾಯ
ಮಹಾರಾಣಿ ಕ ಂಪನಂಜಮಮಣಿದ್ ೋವ (ವಾಣಿ ವಲಾಸ ಸನಿಾಧ್ಾನ).
➢ 1895 ಫ ಬರವರಿ 1 ಇವರ ಪಟ್ಟಭಿಷ ೋಕವಾಯತತ.
➢ ಇವರತ ಮೈಸ ರತ ಸ್ಾಮಾಜಯದ್ 24ನ ೋ ಮಹಾರಾಜರಾಗಿ 1902 ರಿಂದ್ 1940ರ
ವರ ಗ ಆಳವಕ ನಡ ಸಿದ್ಾರತ.
➢ ಗಾಂಧಿೋಜಿಯವರತ ಇವರನತಾ ರಾಜಯ ಋರ್ಷ (ರಾಜರ್ಷಾ) ಎಂದ್ತ ಕರ ದ್ವದ್ಾಾರ .
➢ 1930ರಲ್ಲಿ ಲ್ಂಡ್ನ್ನಲ್ಲಿ ನಡ ದ್ ದ್ತಂಡ್ತ ಮಿೋಜಿನ ಸಮೇಳನದ್ಲ್ಲಿ ಜ್ಾನ್
ಸ್ಾಯಂಕರವರತ "ಮೈಸ ರತ ವಶ್ವದ್ ಅತತಯತತಮ ಆಡ್ಳತ ರಾಜಯ" ಎಂದ್ತ
ಘ ೋರ್ಷಸಿದ್ರತ.
➢ ಇವರ ಆಡ್ಳತವನತಾ "ಮೈಸ ರಿನ ಸತವಣಾಯತಗ" ಎಂದ್ತ ಕರ ಯಲಾಗಿದ್ .
12
ಜಿೋವನ ಚರಿತ್ ರ

13. 13
ನಾಲ್ವಡಿಯವರ ಕಾಲ್ದ್ ಪರಮತಖ ದ್ವವಾನರತಗಳು

14. ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ನಾಲ್ವಡಿಯವರ ಪರಮತಖ ಕ ಡ್ತಗ ಗಳು
➢ ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬಿೋದ್ವ ದ್ವೋಪಗಳು
➢ ಭಾರತಿೋಯ ವಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ ಥ
➢ ಮಿಂಟ ೋ ಕಣಿಣನ ಆಸಪತ್ ರ
➢ ಸ್ ಟೋಟ್ ಬಾಯಂಕ್ ಆಫ್ ಮೈಸ ರತ
➢ ಬ ಂಗಳೂರತ ಕೃರ್ಷ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯ
➢ ಕನಾಡ್ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತತತ.
➢ ಬ ಂಗಳೂರತ ರ್ಪರಂಟಿಂಗ್್ ಮತತತ ಪಬಿಿರ್ಷಂಗ್ ಕಂಪನಿ
➢ ಸ ಕಲ್ಸ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಬ ಂಗಳೂರತ (ಯತವಸಿಇ)
➢ ಸಕಾಾರಿ ಶ್ರೋಗಂಧ್ದ್ ಎಣ ಣ ಕಾಖ್ಾಾನ .
➢ ಸ್ ಂಚತರಿ ಕಿಬ್
➢ ಸಕಾಾರಿ ವಜ್ಞಾನ ಕಾಲ ೋಜತ
➢ ಕ .ಆರ್.ಮಾಕ ಾಟ್
➢ ಬ ಂಗಳೂರತ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ಸ
➢ ವಾಣಿ ವಲಾಸ ಮಹಿಳಾ ಮತತತ ಮಕಕಳ ಆಸಪತ್ ರ
➢ ಮೈಸ ರತ ಲಾಯಂಪ್್ ಬ ಂಗಳೂರತ
➢ ಮಹಾರಾಣಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲ ೋಜತ
➢ ಗಾಜತ ಮತತತ ರ್ಪಂಗಾಣಿ ಕಾಖ್ಾಾನ
➢ ಹ ಚ್ಎಎಲ್ಸಗ ಅಡಿಪ್ಾಯ
14

15. ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬಿೋದ್ವ ದ್ವೋಪಗಳು
❑ ಆಗಸ್ಟ 05, 1905ರಂದ್ತ ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ಬಿೋದ್ವ ದ್ವೋಪಗಳನತಾ
ಪರಿಚಯಸಲಾಯತತ.
❑ ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ವದ್ತಯತ್ ಕಲ್ಲಪಸಿದ್ ಹಿರಿಮ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ
ಒಡ ಯರಿಗ ಸಲ್ತಿತತದ್ .
❑ ಬ ಂಗಳೂರತ ವದ್ತಯತ್ ಬಿೋದ್ವ ದ್ವೋಪಗಳನತಾ ಹ ಂದ್ವರತವ ಭಾರತದ್
ಮೊದ್ಲ್ ನಗರವಾಯತತ.ನಗರಕ ಕ ಶ್ವನ ಸಮತದ್ರದ್ವಂದ್ಲ ೋ
ವದ್ತಯತ್ ಪೂರ ೈಸಲಾಗಿತತತ.
15

16. ❑ ಬ ಂಗಳೂರಿಗ ವದ್ತಯತ್ ಪೂರ ೈಸಲ್ತ ಮಹಾರಾಜರತ
1904 ಮೋ 30 ರಂದ್ತ ಒರ್ಪಪಗ ನಿಡಿದ್ರತ.
❑ ಶ್ವನ ಸಮತದ್ರದ್ವಂದ್ ಬ ಂಗಳೂರಿಗ 35,000 ವೋಲ್ಸ 57
ಮೈಲ್ಲ ಉದ್ಾದ್ ಏಕಮಾಗಾ ನಿಮಿಾಸಲಾಯತತ.ಆ
ಕಾಲ್ದ್ಲ್ಲಿ ಇದ್ಕ ಕ 7,46,000 ರ .ವ ಚಚವಾಗಿತತತ.
❑ ಬ ಂಗಳೂರತ ನಗರದ್ ಕೃಷಣರಾಜ ಮಾರತಕಟ ಟಯ
ಎದ್ತರತ ಈ ಬಿೋದ್ವ ದ್ವೋಪವನತಾ ಮೈಸ ರಿನ ಅರಸ
ನಾಲ್ವಡಿಯವರತ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಿದ್ರತ.
16

17. ಭಾರತಿೋಯ ವಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ ಥ
IISC BANGLORE
❑ ಜ್ .ಎನ್.ಟಾಟಾ ಮತತತ ಮೈಸ ರತ ಮಹಾರಾಜರ ಜಂಟಿ
ಬ ಂಬಲ್ದ್ ಂದ್ವಗ ಐಐಎಸ್ ಸಿಯನತಾ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ ಐಐಎಸ್ಸಿ ನಿಮಾಾಣಕ ಕ ಮೈಸ ರಿನ ಮಹಾರಾಜರತ.
ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 371 ಎಕರ ಭ ಮಿ ಹಾಗು ಕಟ್ಟಡ
ನಿಮಾಾಣಕ ಕ 5 ಲ್ಕ್ಷ ಹಣ ಮತತತ ವಷಾಕ ಕ 18,000
ಅನತದ್ಾನವನತಾ (ಮತಂದ್ ಈ ಅನತದ್ಾನವನತಾ 50,000
ರ .ಗಳಗ ಏರಿಸಲಾಯತತ)
17

18. ❑ ಇದ್ನತಾ ಸಥಳೋಯವಾಗಿ "ಟಾಟಾ ಇನಿ್ಟ್ ಯಟ್" ಎಂದ್ತ
ಕರ ಯಲಾಗತತತದ್ .
❑ ಈ ಸಂಸ್ ಥಯತ 1911ರ ಜತಲ ೈನಲ್ಲಿ ಕ ಲ್ಸ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿತತ.
❑ ಮೊೋರಿಸ್ ಟಾರವಸ್ಾ ಇದ್ರ ಮೊದ್ಲ್
ನಿದ್ ೋಾಶ್ಕರಾಗಿದ್ಾರತ.
❑ 1934 ರಲ್ಲಿ ಪರಸಿದ್ಿ ಭೌತಶಾಸರಜ್ಞರಾದ್ ಸರ್.ಸಿ.ವ.ರಾಮನ್
ಮೊದ್ಲ್ ಭಾರತಿೋಯ ನಿದ್ ೋಾಶ್ಕರಾದ್ರತ.
18

19. ಬ ಂಗಳೂರತ ಟಾರನ್್ಪ್ೋಟ್್ಾ ಕಂಪನಿ
❑ 1939 ರಲ್ಲಿ ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 103 ಬಸ್ಗಳು ಮತತತ
ಕಂಟ ೋನ ಮಂಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ 15 ಬಸತ್ಗಳದ್ಾವು.
❑ ಆಗ ಪ್ಾರತ: ಸಮರಣಿೋಯರಾದ್ಂತಹ ರಾವ್ ಬಹದ್ ಾರತ
ಬಿ.ಕ .ಗರತಡಾಚಾರ್ರವರತ ಮಹಾರಾಜ ನಾಲ್ವಡಿ
ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ವರ ಬಳ ಸಕಾಾರದ್ವಂದ್ ಬಸ್
ಕಂಪನಿ ಶ್ತರತ ಮಾಡ್ತವ ಬಗ ೆ ಹ ೋಳದ್ಾಗ
ನಾಲ್ವಡಿಯವರತ ಸಮಮತಿ ಸ ಚಿಸಿ 5,00,000
ರ .ಗಳನತಾ ದ್ ೋಣಿಗ ಯಾಗಿ ನಿೋಡಿ 1939 ರಲ್ಲಿ
ಬ ಂಗಳೂರತ ಟಾರನ್್ಪ್ೋಟ್್ಾ ಕಂಪನಿಯನತಾ
ಸ್ಾಥರ್ಪಸಿದ್ರತ.
❑ ಹಳ ಯ ಖ್ಾಸಗಿ ಬಸ್ ಮಾಲ್ಲೋಕರನತಾ ಇದ್ರ
ಷ ೋರತದ್ಾರರನಾಾಗಿ ಮಾಡಿಕ ಂಡ್ರತ.
19

20. ❑ ಬಸವನಗತಡಿ, ಮಜ್ ಸಿಟಕ್, ಹಲ್ಸ ರತ,
ಕಂಟ ೋನ ಮಂಟ್ ಮತಂತ್ಾದ್ ಕಡ ಗಳಲ್ಲಿ
ಬಸ್ ನಿಲಾಾಣಗಳಾದ್ವು.
❑ ಬ ಳಗ ೆ 8 ರಿಂದ್ ರಾತಿರ 8ರವರ ಗ
ಸಮಯವನತಾ ನಿಗದ್ವಪಡಿಸಿದ್ರತ.
❑ 1956 ರಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನತಾ
ರಾರ್ಷರೋಕರಣಗ ಳಸಿ ಬಿಟಿಎಸ್ ಎಂದ್ತ
ಮಾಡ್ಲಾಯತತ.ನಂತರ ಇದ್ ೋ
ನಮಮ ಬಿಎಂಟಿಸಿ ಆಯತತ.
20

21. ಮಿಂಟ ೋ ಕಣಿಣನ ಆಸಪತ್ ರ
❑ ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕಣಿಣನ ವಶ ೋಷ ಸ್ ೋವ ಗ ಂದ್ ೋ ಕಣತಣ
ಆಸಪತ್ ರ1896 ರಲ್ಲಿ ಜನನಿಬಿಡ್ ಚಿಕಕಪ್ ೋಟ ಯ ಸಣಣ
ಆಸಪತ್ ರಯಲ್ಲಿ ಪ್ಾರರಂಭವಾಯತತ .
❑ ಈ ಆಸಪತ್ ರಯ ಮೊದ್ಲ್ ವ ೈದ್ಾಯಧಿಕಾರಿ
ಡಾ.ಎಸ್.ವ.ರಾಮಸ್ಾವಮಿ ಅಯಯಂಗಾರ್ರವರತ.
❑ 1903ರ ವ ೋಳ ಗ ರ ೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ ಯ ಹ ಚಾಚದ್ಾರಿಂದ್
ಮಹಾರಾಜರಿಗ ಮನವ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯತತ.
❑ ಅನಂತರ ಮಿಂಟ ೋ ಆಸಪತ್ ರ ಇರತವ
ಚಾಮರಾಜಪ್ ೋಟ ಯಲ್ಲಿ ಸಥಳ ನಿೋಡ್ಲಾಯತತ.
❑ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರತ 1910 ಡಿಸ್ ಂಬರ್
17ರಂದ್ತ ಮಿಂಟ ೋ ಅವರ ನ ನರ್ಪಗ ಆಸಪತ್ ರಗ
ಶ್ಲಾನಾಯಸ ಮಾಡಿದ್ರತ.
21

22. ❑ 1913 ಜನವರಿ 31 ರಂದ್ತ ಮಹಾರಾಜರತ
ಮಿಂಟ ೋ ಆಸಪತ್ ರಯನತಾ ವದ್ತಯಕತವಾಗಿ
ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್ರತ.
❑ 1917ರಲ್ಲಿ 100 ಬ ಡಗಳ ಆಸಪತ್ ರಯಾಗಿ,
1961ರಲ್ಲಿ 200 ಬ ಡ ಗಳ ಆಸಪತ್ ರಯಾಗಿ
ಮೋಲ್ಾಜ್ ಾಗ ೋರಿಸಲಾಯತತ.
❑ 1975 ರಲ್ಲಿ ಕಾನಿಾಯ ಕಸಿ (ಅಕ್ಷ್ಮಪಟ್ಲ್) ಕ ೋಂದ್ರ
ಸ್ಾಥಪನ .
❑ 1982ರಲ್ಲಿ ಕಣಿಣನ ಬಾಯಂಕ್ ಆರಂಭ.
❑ 1994 ವ ೋಳ ಗ ಆಸಪತ್ ರಯ ಹಾಸಿಗ
ಸಂಖ್ ಯ 300 ಆಗಿದ್ .
22

23. ಬ ಂಗಳೂರತ ರ್ಪರಂಟಿಂಗ್ ಮತತತ ಪಬಿಿರ್ಷಂಗ್ ಕಂಪನಿ
❑ ಬ ಂಗಳೂರತ ಪ್ ರಸ್ ಅನತಾ ಆಗಸ್ಟ 5 1916 ರಂದ್ತ
ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ ಈ ಕಂಪನಿಯನತಾ ಮೈಸ ರಿನ ದ್ವವಾನರಾಗಿದ್ಾ
ಸರ್.ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಿದ್ರತ.
❑ ಸರ್ ಎಂ.ವ.ರವರತ ನಿವೃತತರಾದ್ ನಂತರ 1919ರಲ್ಲಿ
ಮತದ್ರಣಾಲ್ಯದ್ ಸಲ್ಹ ಗಾರರಾದ್ರತ.
❑ ಕ .ರ್ಪ.ಪುಟ್ಟಣಣ ಚ ಟಿಟ ಇದ್ರ ಮೊದ್ಲ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ಾರತ
23

24. ❑ ಸಿ.ಹಯವದ್ನ ರಾವ್ರವರತ ಇದ್ರ ಮೊದ್ಲ್
ಕಾಯಾದ್ಶ್ಾಯಾಗಿ ಸ್ ೋವ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ರತ.
❑ 1921ರಲ್ಲಿ ಮೊದ್ಲ್ ಕಾಯಲ ಂಡ್ರ್ ಅನತಾ
ಇಂಗಿಿೋಷ್ ಭಾಷ ಯಲ್ಲಿ ಪರಕಟಿಸಲಾಯತತ.
❑ 1936 ರಲ್ಲಿ ಕನಾಡ್ ಭಾಷ ಯ ಕಾಯಲ ಂಡ್ರ್
ಅನತಾ ಪರಕಟಿಸಲ್ತ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಿದ್ರತ.
24

25. ಸ್ ಟೋಟ್ ಬಾಯಂಕ್ ಆಫ್ ಮೈಸ ರತ
❑ ಸ್ ಟೋಟ್ ಬಾಯಂಕ್ ಆಫ್ ಮೈಸ ರನತಾ 1913 ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜ
ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ 4 ರವರ ಆಶ್ರಯದ್ಲ್ಲಿ "ಬಾಯಂಕ್ ಆಫ್
ಮೈಸ ರತ ಲ್ಲಮಿಟ ಡ" ಎಂದ್ತ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ ಮಹಾನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್, ಭಾರತ ರತಾ ಸರ್
ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯರವರ ನಿದ್ ೋಾಶ್ನದ್ಲ್ಲಿ
ಸ್ಾಥಪನ ಯಾಯತತ.
❑ ಈ ಬಾಯಂಕ್್ 17 ಜನ ಸಿಬಬಂದ್ವಗಳೂಂದ್ವಗ ಅಕ ಟೋಬರ್ 2
ರಂದ್ತ ಸ್ಾವಾಜನಿಕರಿಗ ಮೊದ್ಲ್ ಶಾಖ್ ಯನತಾ
ಅನಾವರಣಗ ಳಸಲಾಯತತ.
❑ ನಾಲ್ವಡಿಯವರ ಸಕಾಾರವು ಬಾಯಂಕನ ಸ್ಾಥಪನ ಗ 5 ಲ್ಕ್ಷ
ರ ಪ್ಾಯಗಳನತಾ ಆರಂಭಿಕ ಠ ೋವಣಿ ನಿೋಡಿತತ.
25

26. ❑ 2 ವಷಾಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದ್ರ 1915ರ ಜತಲ ೈನಲ್ಲಿ
ಸ್ಾವಾಜನಿಕ ಠ ೋವಣಿ ರ .20,32,000/-
ರ ಪ್ಾಯಗಳಗ ೋರಿತತ.
❑ ಒಟ್ತಟ ವಯವಹಾರ 41 ಲ್ಕ್ಷ ರ ಪ್ಾಯಗ ಹ ಚಿಚತತ.
❑ ನಿವವಳ ಲಾಭವು 1,10,000 ರ ಪ್ಾಯಗಳಾಗಿದ್ಾವು.
❑ ದ್ವನಾಂಕ 1, ಏರ್ಪರಲ್ಸ 2017 ರಿಂದ್ ಭಾರತಿೋಯ ಸ್ ಟೋಟ್
ಬಾಯಂಕನಲ್ಲಿ ವಲ್ಲೋನವಾಯತತ.
26

27. ಬ ಂಗಳೂರತ ಕೃರ್ಷ ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯ
❑ 1913 ರಲ್ಲಿ ಸರ್.ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ "ಮೈಸ ರತ
ಕೃರ್ಷ ವಸತಿ ಶಾಖ್ ಯನತಾ ಹ ಬಾಬಳದ್ಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದ್ರತ.
❑ ಮೊದ್ಲ್ಲಗ 1899 ರಲ್ಲಿ ಮೈಸ ರಿನ ರಾಜಯ
ಪರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ಾ ಮಹಾರಾಣಿ ಕ ಂಪ ನಂಜಮಮಣಿಣ
ವಾಣಿವಲಾಸ ಸನಿಾಧ್ಾನರವರತ ದ್ಾನವಾಗಿ ನಿೋಡಿದ್ಾ 30
ಎಕರ ಭ ಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಣಣ ಕೃರ್ಷ ಸಂಶ ೋಧ್ನಾ
ಕ ೋಂದ್ರವಾಗಿ ಪ್ಾರರಂಭವಾಯತತ.
❑ ಕೃರ್ಷ ತಜ್ಞರಾದ್ ಕ ೋಲ್ಸಮನ್ ರ ರ್ಪಸಿದ್ ಕೃರ್ಷ
ಶ್ಕ್ಷಣವನತಾ ಅಭಿವೃದ್ವಿಪಡಿಸತವ ಬಗ ಗಿನ
ವರದ್ವಯನಾಾಧ್ರಿಸಿ 1913 ಜತಲ ೈ 1 ರಂದ್ತ ಹ ಬಾಬಳ
ಫಾರ್ಮ್್ಾ ನಲ್ಲಿ ಒಂದ್ತ ಕೃರ್ಷ ಶಾಲ ಯನತಾ
ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
27

28. ❑ ಡಾ. ಕ ೋಲ್ಸಮನ್ರವರನತಾ ಇದ್ರ
ನಿದ್ ೋಾಶ್ಕರಾಗಿ ನ ೋಮಿಸಿದ್ರತ.
❑ 21 ಆಗಸ್ಟ 1964 ರಲ್ಲಿ ಇದ್ತ "ಕೃರ್ಷ
ವಶ್ವವದ್ಾಯಲ್ಯ"ವಾಗಿ ಮಾಪ್ಾಾಡ್ತ ಹ ಂದ್ವತತತ.
❑ ಇದ್ರ ಧ್ ೈಯ ವಾಕಯ "ಕೃರ್ಷತ್ ೋ ನಾಸಿತ ದ್ತಬಿಾಕ್ಷಂ“.
28

29. ಕನಾಡ್ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತತತ
❑ ಮೊದ್ಲ್ ಹ ಸರತ “ಕನಾಾಟ್ಕ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತತತ".
❑ 1938 ರಲ್ಲಿ ಈ ಹ ಸರನತಾ "ಕನಾಡ್ ಸ್ಾಹಿತಯ
ಪರಿಷತತತ" ಎಂದ್ತ ಬದ್ಲಾಯಸಿದ್ರತ.
❑ 05-05-1915 ಕನಾಡ್ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತಿತಗ ಚಾಲ್ನ
ನಿೋಡಿದ್ವರತ ಅಂದ್ವನ ಮೈಸ ರತ ಅರಸರಾಗಿದ್ಾ
ರಾಜರ್ಷಾ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್.
❑ ನಾಲ್ವಡಿಯವರತ ಪರಿಷತಿತನಾ ಮಹಾ ಪ್ೋಷಕರಾಗಿ
ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತಿತನ ಕಟ್ಟಡ್ಕ ಕ ಭ ದ್ಾನ
ಮಾಡಿದ್ರತ.
29

30. ❑ ಕನಾಡ್ ನಾಡ್ತ, ನತಡಿ, ಭಾಷ , ಸ್ಾಹಿತಯ, ಸಂಸೃತಿಗಳ
ಸಂವಧ್ಾನ ಮತತತ ಸಂರಕ್ಷಣ ಯೋ ಇದ್ರ ಮಹದ್ಾಶ್ಯ
ಮತತತ ಬ ಂಗಳೂರಿನ ಶ್ಂಖರಪುರ ಬಡಾವಣ ಯಲ್ಲಿ ಚಿಕಕ
ಕ ೋಣ ಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ್ ಕನಾಾಟ್ಕ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತತತ
ಇಂದ್ತ ಕನಾಡ್ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತ್ಾತಗಿ ಹ ಮಮರವಾಗಿ ಬ ಳ ದ್ವದ್ .
❑ ಪರಸತತತ ಚಾಮರಾಜಪ್ ೋಟ ಯ ಪಂಪ ಮಹಾಕವ ರಸ್ ತಯಲ್ಲಿ
ಇದ್ರ ಕ ೋಂದ್ರ ಕಛ ೋರಿ ಇದ್ .
❑ ಸ್ಾಹಿತಯ ಪರಿಷತಿತನ ಮೊದ್ಲ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರತ
ಹ ಚ್.ವ.ನಂಜತಂಡ್ಯಯನವರತ.
30

31. ಸಕಾಾರಿ ಶ್ರೋಗಂಧ್ದ್ ಎಣ ಣ ಕಾಖ್ಾಾನ
❑ ಮೈಸ ರತ ಮಹಾರಾಜರಿಂದ್ ಪ್ೋರ್ಷಸಲ್ಪಟ್ಟ ಭಾರತದ್
ಮೊದ್ಲ್ ಸಕಾಾರಿ ಸ್ಾಬ ನತ ಕಾಖ್ಾಾನ ಯತ ಜಗತಿತಗ
ಪರಿಮಳಯತಕತ ಕ ಡ್ತಗ ಯಾಗಿದ್ .
❑ ಶ್ರೋಗಂಧ್ದ್ ಎಣ ಣಯನತಾ ಹ ರತ್ ಗ ಯಲ್ತ ಮತತತ ರಫ್ತತ ಮಾಡ್ಲ್ತ
ಮಹಾರಾಜ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ ಮತತತ
ಸರ್.ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ ಮತತತ ಮೈಸ ರತ ಸ್ಾಯಂಡ್ಲ್ಸ್
ಸ್ ೋರ್ಪನ ಸಂಶ ೋಧ್ಕರಾದ್ಂತಹ ಶ್ರೋ.ಎಸ್.ಜಿ.ಶಾಸಿರ ಅವರತ
1916ರಲ್ಲಿ ಸಕಾಾರಿ ಶ್ರೋಗಂಧ್ದ್ ಎಣ ಣ ಕಾಖ್ಾಾನ ಯಾಗಿ
ಸ್ಾಥರ್ಪಸಿದ್ರತ.
31

32. ಸಕಾಾರಿ ಶ್ರೋಗಂಧ್ದ್ ಎಣ ಣ ಕಾಖ್ಾಾನ ಸಂಸ್ಾಥಪಕರತ
❑ "1918 ರಲ್ಲಿ ಮೈಸ ರತ ಸ್ಾಯಂಡ್ಲ್ಸ ಸ್ ೋರ್ಪನ ಉತ್ಾಪದ್ನ ಯನತಾ ಆರಂಭಿಸಲಾಯತತ.“
❑ 1980ರಲ್ಲಿ ಕನಾಾಟ್ಕ ರಾಜಯದ್ ಉದ್ವಾಮಯಾಗಿ ಪರಿವತಿಾಸಿ "ಕನಾಾಟ್ಕ ಸ್ಾಬ ನತ ಮತತತ ಮಾಜಾಕ
ನಿಯಮಿತ" ಎಂದ್ತ ಪುನರ್ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡ್ಲಾಯತತ.
32

33. 33

34. ಸ ಕಲ್ಸ ಆಫ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಬ ಂಗಳೂರತ
❑ 1917ರಲ್ಲಿ ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್
ಕಾಲ ೋಜನತಾ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯತತ.
❑ ಮಹಾರಾಜ ನಾಲ್ವಡಿಯವರ ಬ ಂಬಲ್ದ್ ಂದ್ವಗ
ಸರ್.ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಿದ್ರತ. ಇದ್ತ
ಭಾರತದ್ಲ್ಲಿ ಸ್ಾಥಪನ ಯಾದ್ ಐದ್ನ ಯ
ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲ ೋಜತ.
❑ ಕನಾಾಟ್ಕದ್ ಮೊದ್ಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲ ೋಜ್
ಆಗಿದ್ .
❑ ಇದ್ರ ಸ್ಾಥಪನ ಗ ಪರಮತಖ ಕಾರಣವ ಂದ್ರ
ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲ ೋಜ್ ಗಿಂಡಿ ಮತತತ ಪುಣ
ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲ ೋಜತಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಸ ರತ
ರಾಜಯದ್ ವದ್ಾಯರ್ಥಾಗಳಗ ಸ್ಾಕಷತಟ ಅವಕಾಶ್
ದ್ ರ ಯತತಿತರಲ್ಲಲ್ಿ.
34

35. ❑ ಎಸ್.ವ.ಶ ಟಿಟಯವರತ ಇದ್ರ ಸ್ಾಥಪಕ ಪ್ಾರಧ್ಾಯಪಕರತ.
❑ ಸಿವಲ್ಸ ಮತತತ ಮಕಾಯನಿಕಲ್ಸ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್್
ಶಾಖ್ ಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ 20 ವದ್ಾಯರ್ಥಾಗಳೂಂದ್ವಗ ಸ ಕಲ್ಸ
ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ಎಂದ್ತ ಪ್ಾರರಂಭಿಸಲಾಯತತ.
❑ 1921 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ್ಲ ಿೋ ಮೊದ್ಲ್ ಬಾರಿಗ
ಯತವಸಿಇಯಲ್ಲಿ Electrical ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್
ವಭಾಗವನತಾ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ 1965 ರಲ್ಲಿ ಕಾಲ ೋಜಿನ ಹ ಸರನತಾ ಯ ನಿವಸಿಾಟಿ
ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯ ಕಾಲ ೋಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್(UVCE)
ಎಂದ್ತ ಬದ್ಲಾಯಸಲಾಯತತ
35

36. ಸ್ ಂಚತರಿ ಕಿಬ್
ಸ್ ಂಚತರಿ ಕಿಬ್ ನ ಹ ರಾಂಗಣ ದ್ೃಶ್ಯ
❑ ಬ ಂಗಳೂರತ ಸ್ ಂಚತರಿ ಕಿಬ್ ಅನತಾ 1917 ರಲ್ಲಿ
ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ ಕಂಟ ೋನ ಮಂಟ್ ಪರದ್ ೋಶ್ದ್ಲ್ಲಿ "ಬ ಂಗಳೂರತ ಕಿಬ ೆ
ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ ಒಮಮ ಭ ೋಟಿ ನಿೋಡಿದ್ಾಗ
ಅವರತ ಭಾರತಿೋಯರತ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ ಕ ಕಿಬ್
ಪರವ ೋಶ್ವನತಾ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಯತತ.
❑ ಇದ್ರಿಂದ್ ನ ಂದ್ ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ
ಭಾರತಿೋಯರಿಗಾಗಿ 1917 ರಲ್ಲಿ ಬ ಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ
ಕಿಬ್ ಒಂದ್ನತಾ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಿದ್ರತ.
36

37. ❑ ಇದ್ರ ಮೊದ್ಲ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರತ ಸರ್.ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರ ೋ ಆದ್ರತ.
❑ ಸ್ ಂಚತರಿ ಕಿಬ್ ನಿಮಾಾಣಕ ಕ ಅಂದ್ವನ ಮಹಾರಾಜರಾದ್ಂತಹ ನಾಲ್ವಡಿಯವರತ ಕಬಬನ್ ಪ್ಾಕ್ಾ
ಬಳ 7 ಎಕರ 20 ಗತಂಟ ಜಮಿೋನನತಾನಿೋಡಿದ್ರತ.
37

38. ಬ ಂಗಳೂರತ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ಸ
❑ ಸರ್ ಕ .ರ್ಪ.ಪುಟ್ಟಣಣ ಚ ಟಿಟ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ಸ ಅನತಾ ಸಥಳೋಯವಾಗಿ ಸ್ಾಮಾನಯವಾಗಿ ಬ ಂಗಳೂರತ ಟೌನ್
ಹಾಲ್ಸ ಎಂದ್ತ ಕರ ಯಲಾಗತತತದ್ .
❑ 1933ರ ಮಾಚ್ಾ 6 ರಂದ್ತ ಮಹಾರಾಜ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ವರತ ಕಟ್ಟಡ್ಕ ಕ ಅಡಿಪ್ಾಯ
ಹಾಕದ್ರತ.
❑ ಈ ಕಟ್ಟಡ್ವು 11 ಸ್ ಪ್ ಟಂಬರ್ 1935 ರಂದ್ತ ಪೂಣಾಗ ಂಡಿತತತ.
38

39. ❑ ಈ ಕಟ್ಟಡ್ವನತಾ ಯತವರಾಜ ಕಂಠಿೋರವ ನರಸಿಂಹರಾಜ ಒಡ ಯರ್ ಅವರತ
ಕಾಯ೯ರಂಭಿಸಿದ್ರತ ಮತತತ ಉದ್ಾಾಟಿಸಿದ್ರತ.
❑ ದ್ವವಾನರಾದ್ಂತಹ ಸರ್ ಮಿಜ್ಾಾ ಇಸ್ಾಮಯಲ್ಸ ವನಾಯಸಗ ಳಸಿದ್ಾರತ.
❑ ಕ ಡ್ತಗ ೈ ದ್ಾನಿಯಾದ್ ಪುಟ್ಟಣಣ ಚ ಟಿಟ ಟೌನ್ ಹಾಲ್ಸ ನಿಮಾಾಣಕಾಕಗಿ 75,000
ರ ಪ್ಾಯ ನಿೋಡಿದ್ಾರತ.
39

40. ವಾಣಿ ವಲಾಸ ಮಹಿಳಾ ಮತತತ ಮಕಕಳ ಆಸಪತ್ ರ
❑ ವಾಣಿ ವಲಾಸ ಮಹಿಳಾ ಮತತತ ಮಕಕಳ
ಆಸಪತ್ ರ 1935 ಮಾಚ್ಾ 8 ರಂದ್ತ
ಆರಂಭವಾಯತತ.
❑ ಇದ್ನತಾ ನಾಲ್ವಡಿಯವರತ
ಉದ್ಾಾಟಿಸಿದ್ರತ.ನಾಲ್ವಡಿಯವರ ತ್ಾಯಯ
ಹ ಸರನತಾ ಇದ್ಕ ಕ ಇಡ್ಲಾಗಿದ್ .
❑ ವಾಣಿ ವಲಾಸ ಆಸಪತ್ ರಯ ಪ್ೋಟ್ಾ ಚಚ್ಾ
ಮತತತ ಪ್ೋಟ್ಾ ಸಮಶಾನವು ಇದ್ಾ ಮೈದ್ಾನದ್ಲ್ಲಿ
ನಿಂತಿದ್ . ಇದ್ಕ ಕ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ
ಚಾಮರಾಜಪ್ ೋಟ ಯ ಹಾಡಿಾಂಜ್ ರಸ್ ತಯಲ್ಲಿ
ಭ ಮಿಯನತಾ ಒದ್ಗಿಸಲಾಗಿದ್ .
40

41. ❑ ಇದ್ನತಾ 1935 ರಲ್ಲಿ ರ . 4 ಲ್ಕ್ಷ ವ ಚಚದ್ಲ್ಲಿ
ನಿಮಿಾಸಲಾಗಿತತತ.
❑ ಇದ್ನತಾ 2002 ರಲ್ಲಿ ರ .4.2 ಕ ೋಟಿ ವ ಚಚದ್ಲ್ಲಿ
ನವೋಕರಿಸಲಾಯತತ.
❑ 2000 ರಲ್ಲಿ ಇದ್ತ ಭಾರತದ್ 11 ಏಡ್ ನಿಯಂತರಣ
ಕ ೋಂದ್ರದ್ಲ್ಲಿ ಒಂದ್ಾಗಿ ಆಯಕಯಾಯತತ.
❑ ಇದ್ತ ಕನಾಾಟ್ಕದ್ ಏಕ ೈಕ ಏಡ್ ನಿಯಂತರಣ
ಕ ೋಂದ್ರವಾಗಿದ್ .
41

42. ಮಹಾರಾಣಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲ ೋಜತ
❑ ಮಹಾರಾಣಿ ಕಾಲ ೋಜನತಾ 1938 ರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವಡಿಯವರ
ಪ್ರೋತ್ಾ್ಹದ್ ಂದ್ವಗ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ ಇದ್ತ ಬ ಂಗಳೂರಿನ ಅತಯಂತ ಹಳ ಯ ಮಹಿಳಾ
ಕಾಲ ೋಜತ ಆಗಿದ್ .
42

43. ❑ ಆಗ ಬಾನ್ಾ ಪ್ಾಕ್ಾ ಎಂದ್ತ ಕರ ಯಲಾಗತತಿತದ್ಾ
ವಶಾಲ್ವಾದ್ ಕಾಯಂಪಸ್ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವಡಿಯವರ
ತ್ಾಯ ವಾಣಿ ವಲಾಸ ಸನಿಾಧ್ಾನ ಅವರ
ನ ನರ್ಪಗಾಗಿ ಈ ಕಾಲ ೋಜನತಾ ಸ್ಾಥರ್ಪಸಲಾಯತತ.
❑ 1948ರವರ ಗ ಮಹಿಳ ಯರಿಗ ಉನಾತ ಶ್ಕ್ಷಣವನತಾ
ನಿೋಡ್ತವ ಏಕ ೈಕ ಸಂಸ್ ಥಯಾಯತತ.
43

44. ಬ ಂಗಳೂರತ ಕ ೋಂದ್ರ ಗರಂಥಾಲ್ಯ
❑ ದ್ವವಾನ್ ಶ ೋಷಾದ್ವರ ಐಯಯರ್ರವರ
ಸಮರಣಾಥಾ ಕಬಬನ್ ಉದ್ಾಯನದ್ಲ್ಲಿ
ಗ ೋರ್ಥಕ್ ಶ ೈಲ್ಲಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡ್ವಂದ್ನತಾ
ನಿಮಿಾಸಲಾಯತತ.
❑ ಅಲ್ಿದ್ , ಇದ್ರ ಆವರಣದ್ಲ್ಲಿ ಶ ೋಷಾದ್ವರ
ಅಯಯರವರ ಕಂಚಿನ ಪರತಿಮಯನತಾ
ನಿಮಿಾಸಲಾಯತತ. ಇದ್ನತಾ 20
ನವಂಬರ್ 1913ರಲ್ಲಿ ಅಂದ್ವನ
ವ ೈಸ್ರಾಯ್ ಆಗಿದ್ಾ ಲಾಡಾ
ಹಾಡಿಾಂಗ್ ಉದ್ಾಾಟಿಸಿದ್ರತ.
❑ 1914ರಲ್ಲಿ ದ್ವವಾನರಾಗಿದ್ಾ
ಸರ್.ಎಂ.ವಶ ವೋಶ್ವರಯಯನವರತ ಈ
ಕಟ್ಟಡ್ದ್ಲ್ಲಿ ಗರಂಥಾಲ್ಯ ಆರಂಭಿಸಲ್ತ
ಆದ್ ೋಶ್ಸಿದ್ರತ.
44

45. ❑ 1 ಮೋ 1915 ರಂದ್ತ
ಸ್ಾವಾಜನಿಕ ಗರಂಥಾಲ್ಯ
ಆರಂಭವಾಯತತ.
❑ 1966 ರಲ್ಲಿ ಮೈಸ ರತ
ಸಕಾಾರ ಇದ್ನತಾ ತನಾ
ಅಧಿೋನಕ ಕ ತ್ ಗ ದ್ತಕ ಂಡಿತತ.
45

46. ಉಪಸಂಹಾರ
“ಕೃಷಣರಾಜ ಭ ಪ, ಮನ ಮನ ದ್ವೋಪ" ಎಂಬ ನಾಣತಣಡಿಯಂತ್ ಕನಾಡ್ ನಾಡಿನ ಪ್ಾರತರ: ಸಮರಣಿೋಯ ವಯಕತಗಳಲ್ಲಿ ಒಬಬರತ. ಆಧ್ತನಿಕ
ಕನಾಡ್ ನಾಡಿನ ನಿಮಾಾತೃ ಶ್ರೋ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್ರವರತ.
ಇಂದ್ತ ನಮಮ ರಾಜಯದ್ ರಾಜಧ್ಾನಿ ಬ ಂಗಳೂರನತಾ ಭಾರತದ್ ಸಿಲ್ಲಕಾನ್ ವಾಯಲ್ಲ ಎಂದ್ತ ಕರ ಯಲಾಗತತತದ್ . ವಶ್ವದ್ಾದ್ಯಂತ
ಬ ಂಗಳೂರತ ಸ್ಾಕಷತಟ ಪರಸಿದ್ವಾ ಪಡ ದ್ವದ್ . ದ್ ೋಶ್ದ್ ಯತವಜನರತ ಉದ್ ಯೋಗಾವಕಾಶ್ಗಳನತಾ ಅರಸತವಾಗ ಮೊದ್ಲ್ಲಗ ಅವರ
ಮನಸಿ್ನಲ್ಲಿ ಮ ಡ್ತವುದ್ತ ಬ ಂಗಳೂರಿನ ಹ ಸರತ. ಮಾಹಿತಿ ತಂತರಜ್ಞಾನ, ಕ ೈಗಾರಿಕ ಗಳು, ಸ್ಾಟಟ್ಾ ಅಪ್, ಶ ೈಕ್ಷಣಿಕ ವಲ್ಯ ಹಿೋಗ
ಬ ಂಗಳೂರತ ಹತತತ ಹಲ್ವು ಕ್ ೋತರಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದ್ತ ವಶ್ವವಾಯರ್ಪತಯಾಗಿದ್ . ಆದ್ರ ಈ ಸ್ಾಧ್ನ ಕ ೋವಲ್ ಒಂದ್ ರ ಡ್ತ ದ್ಶ್ಕಗಳಲ್ಲಿ
ಸ್ಾಧ್ನ ಯಾದ್ದ್ಾಲ್ಿ. ಈ ಎಲ್ಿವೂ ಮೈಸ ರಿನ ಪರಸಿದ್ಿ ಮಹಾರಾಜರಾಗಿದ್ಾ “ಶ್ರೋ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್” ಅವರತ ಹಾಕದ್ಾ
ಅಡಿಪ್ಾಯದ್ ಮೋಲ ಎದ್ತಾ ನಿಂತಿರತವ ಭವಯ ಸ್ೌಧ್ವಾಗಿದ್ . ಇಂದ್ವನ ಬ ಂಗಳೂರಿನ ಏಳಗ ಗ ಭದ್ರ ಅಡಿಪ್ಾಯ ಕ ಟ್ಟವರ ೋ
ರಾಜರ್ಷಾ ನಾಲ್ವಡಿಯವರತ.
46

47. ಗರಂಥ ಋಣ
1. ಬ ಂಗಳೂರತ ದ್ಶ್ಾನ- ಗರಂಥ ಸಂಪ್ಾದ್ಕರತ- ನಾಡ ೋಜ ಪ್ರ.ಎಂ.ಎಚ್. ಕೃಷಣಯಯ, ಡಾ. ವಜಯಾ -2017-
ಉದ್ಯಭಾನತ ಕಲಾ ಸಂಘ (ನ ೋಂ)
2. ಬ ಂಗಳೂರತ ದ್ಶ್ಾನ, ಸಂಪುಟ್-2 ಸಂಪ್ಾದ್ಕರತ, ಪ್ರ. ಎಂ. ಹ ಚ್. ಕೃಷಣಯಯ ಮತತತ ಡಾ. ವಜ
3. ಇತಿಹಾಸ ಪರಿಚಯ -2 -ಫಾಲಾಕ್ಷ - 2005 - ಶ್ಶ್ ಪರಕಾಶ್ನ, ತತಮಕ ರತ.
4. ಆಧ್ತನಿಕ ಮೈಸ ರಿನ ಇತಿಹಾಸದ್ಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷಣರಾಜ ಒಡ ಯರ್-ಗರಂಥ ಸಂಪ್ಾದ್ಕರತ ಡಾ. ಎಂ ಎಸ್ ಅನಿತ್ಾ
5. ಮೈಸ ರಿನ ಕಥ ಗಳು-ಧ್ಮೋಾಂದ್ರ ಕತಮಾರ್ ಅರ ನಹಳಿ
6. https://mysoresandal.karnataka.gov.in/storage/pdf-
files/%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B2%82%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B3%86.pdf
7. http://www.bangalorepress.com/home/contact-us
8. https://www.fkcci.org/our-story/
9. https://en.wikipedia.org/wiki/State Bank of Mysore#::text-State%20Bank%20of
%20Mysore%20was 20established%20in%20the%20year%201913, Visvesvaraya.
10. https://www.uasbangalore.edu.in/index.php/about-us-home-en/history-en
11. https://kannadasahithyaparishattu.in/?pageid=167
12. https://www.centuryclub.in/index.php?page=visvesvaraya
47

48. ವಂದ್ನ ಗಳು
48