SlideShare a Scribd company logo
Հավասարաչափ և
անհավասարաչափ
շարժում
Կարինա Թովմասյան
8-1 դասարան
Հավասարաչափ շարժում
• Հավասարաչափ շարժում, կետի շարժում, երբ v արագության
թվային մեծությունը հաստատուն է։ Հավասարաչափ
շարժման դեպքում t ժամանակում կետի
անցած ճանապարհը հավասար Է՝ Տ = vt։ Ըստ Նյուտոնի
երկրորդ օրենքի, մարմինը շարժվում է ուղղագիծ
հավասարաչափ եթե նրա վրա ուժեր չեն ազդում կամ ուժերի
ազդեցությունները համակշռում են։Ուղղագիծ
հավասարաչափ շարժման ժամանակ
մարմնի հետագիծն ուղիղ գիծ է, մարմինը միշտ շարծվում է
նույն ուղղությամբ։ Պինդ մարմինը կարող Է
կատարել համընթաց հավասարաչափ շարժում, որի
դեպքում մարմնի բոլոր կետերի արագությունների
մեծությունները հաստատուն են, և հավասարաչափ
պտտական շարժում անշարժ առանցքի շուրջը, երբ մարմնի
ω անկյունային արագությունը հաստատուն Է, իսկ պտտման
անկյունը՝ φ=ωt։
Անհավասարաչափ շարժում
• Այն շարժումը, որի ժամանակ գոնե երկու հավասար
ժամանակամիջոցներում մարմինն անցնում է
անհավասար ճանապարհներ, կոչվում
է անհավասարաչափ կամ փոփոխական շարժում:
• Հիմնականում անհավասարաչափ են շարժվում գրեթե
բոլոր մարմինները. փողոցում քայլող մարդը, սարից
իջնող դահուկորդը, պատշգամբից ընկնող գնդակը,
կանգառից հեռացող ավտոբուսը, վայրէջք կատարող
ինքնաթիռը և այլն:
Ակնթարթային արագություն
• Դիցուք ինչ-որ պահի ավտոմեքենայի արագաչափի
ցուցմունքը 80 կմ/ժ է, հետո այն արագ փոխվում է:
Իներտության պատճառով մարմնի արագությունը
ակնթարթորեն փոխել հնարավոր չէ: Ուրեմն կարելի է
համարել, որ մի ակնթարթ (շատ փոքր
ժամանակահատված) ավտոմեքենայի արագությունը չի
փոխվել և այն կատարել է հավասարաչափ շարժում:
Տվյալ պահին արագաչափի ցույց տված արագությունը
հենց այդ հավասարաչափ շարժման արագությունն է,
որն անվանում են ակնթարթային արագություն:

More Related Content

More from elladababayan

Երկրաշարժերն ու Երևանը
Երկրաշարժերն ու ԵրևանըԵրկրաշարժերն ու Երևանը
Երկրաշարժերն ու Երևանը
elladababayan
 
Արշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքը
Արշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքըԱրշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքը
Արշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքը
elladababayan
 
Հենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթները
Հենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթներըՀենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթները
Հենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթները
elladababayan
 
Ականջ (լսողական վերլուծիչ)
Ականջ (լսողական վերլուծիչ)Ականջ (լսողական վերլուծիչ)
Ականջ (լսողական վերլուծիչ)
elladababayan
 
Ալբերտ Այնշտայն
Ալբերտ ԱյնշտայնԱլբերտ Այնշտայն
Ալբերտ Այնշտայն
elladababayan
 
Թալես Միլեթացի
Թալես ՄիլեթացիԹալես Միլեթացի
Թալես Միլեթացի
elladababayan
 
հետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայից
հետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայիցհետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայից
հետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայից
elladababayan
 
Educational system of america
Educational system of americaEducational system of america
Educational system of america
elladababayan
 
ֆիզիկա աշխատանք
ֆիզիկա աշխատանքֆիզիկա աշխատանք
ֆիզիկա աշխատանք
elladababayan
 
գլխուղեղ
գլխուղեղգլխուղեղ
գլխուղեղ
elladababayan
 
Վախ կենդանիներից
Վախ կենդանիներիցՎախ կենդանիներից
Վախ կենդանիներից
elladababayan
 

More from elladababayan (11)

Երկրաշարժերն ու Երևանը
Երկրաշարժերն ու ԵրևանըԵրկրաշարժերն ու Երևանը
Երկրաշարժերն ու Երևանը
 
Արշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքը
Արշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքըԱրշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքը
Արշակունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքը
 
Հենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթները
Հենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթներըՀենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթները
Հենաշարժիչ համակարգի բաղադրամասերը և գործառույթները
 
Ականջ (լսողական վերլուծիչ)
Ականջ (լսողական վերլուծիչ)Ականջ (լսողական վերլուծիչ)
Ականջ (լսողական վերլուծիչ)
 
Ալբերտ Այնշտայն
Ալբերտ ԱյնշտայնԱլբերտ Այնշտայն
Ալբերտ Այնշտայն
 
Թալես Միլեթացի
Թալես ՄիլեթացիԹալես Միլեթացի
Թալես Միլեթացի
 
հետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայից
հետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայիցհետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայից
հետաքրքիր տեղեկություններ մաթեմատիկայից
 
Educational system of america
Educational system of americaEducational system of america
Educational system of america
 
ֆիզիկա աշխատանք
ֆիզիկա աշխատանքֆիզիկա աշխատանք
ֆիզիկա աշխատանք
 
գլխուղեղ
գլխուղեղգլխուղեղ
գլխուղեղ
 
Վախ կենդանիներից
Վախ կենդանիներիցՎախ կենդանիներից
Վախ կենդանիներից
 

Հավասարաչափ և անհավասարաչափ շարժում

  • 2. Հավասարաչափ շարժում • Հավասարաչափ շարժում, կետի շարժում, երբ v արագության թվային մեծությունը հաստատուն է։ Հավասարաչափ շարժման դեպքում t ժամանակում կետի անցած ճանապարհը հավասար Է՝ Տ = vt։ Ըստ Նյուտոնի երկրորդ օրենքի, մարմինը շարժվում է ուղղագիծ հավասարաչափ եթե նրա վրա ուժեր չեն ազդում կամ ուժերի ազդեցությունները համակշռում են։Ուղղագիծ հավասարաչափ շարժման ժամանակ մարմնի հետագիծն ուղիղ գիծ է, մարմինը միշտ շարծվում է նույն ուղղությամբ։ Պինդ մարմինը կարող Է կատարել համընթաց հավասարաչափ շարժում, որի դեպքում մարմնի բոլոր կետերի արագությունների մեծությունները հաստատուն են, և հավասարաչափ պտտական շարժում անշարժ առանցքի շուրջը, երբ մարմնի ω անկյունային արագությունը հաստատուն Է, իսկ պտտման անկյունը՝ φ=ωt։
  • 3. Անհավասարաչափ շարժում • Այն շարժումը, որի ժամանակ գոնե երկու հավասար ժամանակամիջոցներում մարմինն անցնում է անհավասար ճանապարհներ, կոչվում է անհավասարաչափ կամ փոփոխական շարժում: • Հիմնականում անհավասարաչափ են շարժվում գրեթե բոլոր մարմինները. փողոցում քայլող մարդը, սարից իջնող դահուկորդը, պատշգամբից ընկնող գնդակը, կանգառից հեռացող ավտոբուսը, վայրէջք կատարող ինքնաթիռը և այլն:
  • 4. Ակնթարթային արագություն • Դիցուք ինչ-որ պահի ավտոմեքենայի արագաչափի ցուցմունքը 80 կմ/ժ է, հետո այն արագ փոխվում է: Իներտության պատճառով մարմնի արագությունը ակնթարթորեն փոխել հնարավոր չէ: Ուրեմն կարելի է համարել, որ մի ակնթարթ (շատ փոքր ժամանակահատված) ավտոմեքենայի արագությունը չի փոխվել և այն կատարել է հավասարաչափ շարժում: Տվյալ պահին արագաչափի ցույց տված արագությունը հենց այդ հավասարաչափ շարժման արագությունն է, որն անվանում են ակնթարթային արագություն: