1. “Сурагчидаа! -Цэцэг арчлах аргад суралцацгаая!” Сургалт Багш: Л. Энхтунгалаг 2010 он

2. Сургалтын зорилго: Сурагчдыг тасалгааны ургамлыг арчилж тордох, тарьж ургуулах аргатай танилцуулж, ангийн цэцгээ зөв арчилах чадвартай болгох

3. Зорилт: Тасалгааны ургамлын ангилалыг таниж, нэрлэж сурах Цэцгийн арчилгааг зөв хийж арчилж торддог болох Тасалгааны цэцгийг үржүүлэх аргыг ашиглан анги танхим, гэр орноо цэцэгжүүлэх Ургамлыг хайрлаж, зөв харьцаж сурах

4. Тасалгааны ургамлын ангилал Тасалгааны цэцгийг чимэглэлийн ач холбогдлоор нь: Гоё сайхан цэцэгт ургамал Гоёмсог навчит ургамал Асдаг авирдаг мөлхөө ургамал Аршийн төрлийн ургамал гэж ангилна.

5. Гоёмсог сайхан цэцэгт ургамалд: Шимтэглээ, хумсан будаг, гоо даль, хятад сарнай, катарантус,цикламен, глоксини, колери, ялдам цэцэг, саримсаг цэцэг, булцуут хайтан, цахилдаг, валлота зэрэг орно.

6. Хумсан будаг

7. Ялдам цэцэг

8. Булцуут хайтан

9. Ороолуулгана

10. Хятад сарнай

11. саримсаг

12. Катарантус

13. Гоёмсог навчит ургамал: Ойм, үүлэн хулс, гажнай, толбот хайтан, өл өвс, алаг халгай, мөнхрөө, маранта, диффенбахи зэрэг орно.

14. Гундаахай

15. Судалт мод

16. Ойм

17. Өл өвс

18. Ороолуулгана

19. Мөнхрөө

20. Баримгана

21. Асдаг авирдаг мөлхөө ургамалд: Авиргана, багц ногоодой, циссус, сциндапсус, сингонум, сэрдэг, мезимбриантум, сүлжгэний төрлийн ургамлууд орно.

22. Эрээн сүлжгэнэ

23. ягаан сүлжгэнэ

24. Эрээн сүлжгэний цэцэг

25. Ягаансүлжгэний цэцэг

26. Үзэмгэнэ

27. Аршийн төрлийн ургамалд: Зуун наст, зузаалай, сувдан арш, могой идээ, сүүт өвс, каланхоэ,матрын хумс зэрэг орно.

28. Арш

29. Могойн идээ

30. Зузаахай

31. Авиргана

32. Цэцгийн арчилгаа: Тасалгааны цэцгийн арчилгаанд усалгаа, хөрс сийрүүлэлт, угаах, бордох, залуужуулж хэлбэржүүлэх, зөв байрлуулах, өвчин хортонтой тэмцэх зэрэг орно.

33. Цэцгийг услахдаа: Бороо цас, голын усаар услахад илүү тохиромжтой. Крантны усыг саванд хийж хонуулсны дараа усална. Тасалгааны хэмтэй ижил юмуу 2-3 хэмээр илүү ус байхад тохиромжтой. Услахдаа өвлийн цагт 7 хоногт 1-2 удаа, зуны цагт өдөр бүр усална. Нэг удаа услахдаа савны ёроолоор ус дусч байхаар ханатал усална.

34. Анхаарах зүйл: Цэцгийг хэт их усалбал үндэс ялзарч үхэхэд хүрнэ. Иймээс усыг зөв тохируулна. Өл өвс, ойм, цикламин, сармисаг зэрэг ус намгийн болон булцуут ургамлыг доороос нь усалбал илүү үр дүнтэй. Кактуссын төрлийн ургамлыг шүршиж усална. 10 сараас Сарнаахай, сармисаг, глоксиний, канна, гортензи зэрэг цэцгүүд тайван байдалд орох тул 14 хоногт 1 удаа усална.

35. Хөрс сийрүүлэлт: Цэцгийн хөрсний агаар нэвтрэлтийг сайжруулахын тулд хөрс сийрүүлэлтийг хийх шаардлагатай. Тасалгааны цэцгийг усалсны дараа хөрсийг эвдэрсэн үед нь 7 хоногт 1 удаа1-1,5 см-ийн гүнд иш үндсийг гэмтээлгүй сийрүүлэгч модоор сийрүүлэх хэрэгтэй. Үүнийг хийснээр ургамлын өнгө зүс сайжирч үзэмжтэй харагдана. Сийрүүлэгч мод нь 10-12см урт, 1,5см голчтой үзүүртэй мод байна.

36. Цэцэг бордох арга: Цэцэг бордох бордоог 2 төрөлд хуваана. 1. Шим бордоо 2. Эрдэс бордоо Шим бордоо-амьтан, ургамлын гаралтай бордоог шим бордоо гэнэ. Үүнд: хонь, үхрийн бууц, хомоол, шувууны сангас, био ялзмаг орно. Эрдэс бордоо-химийн бодисоор хийсэн бордоог эрдэс бордоо гэнэ. Эрдэс бордоонд азотийн шүү, калийн давс, суперфосфат, марганц орно.

37. Бордохдоо анхаарах зүйл: Бордоог 3 сарын эхээс 10 сар хүртэл ургамлын өсөлт хөгжилт эрчимжих үед бордоно. 10 сараас ургамал тайван байдалд орсон үед бордохгүй.

38. Цэцгийг залуужуулах арга: Тасалгааны цэцгийн гэрэл, дулаан, ус, чийг, тэжээлийн бодис зэрэг нөхцөл тохироогүйгээс цэцэг хэт их өндөр болох, сунах явдал байдаг. Үүнийг засахын тулд хэлбэржүүлж тайралт таналт хийдэг. Үүнийг залуужуулах гэнэ. Тасалгааны цэцгүүдээс ихэвчлэн шимтэглээ, алаг халгай,ногоон халгай, тэмээн тавхай, хумсан будаг зэрэг ургамлыг хэлбэржүүлж таналт тайралт хийж залуужуулдаг.

39. Цэцгийг угаах арга: Тасалгааны цэцгийг сард 1 удаа газар тавьж усаар шүршиж, тоос шорооноос нь цэвэрлэж байх шаардлагатай. Мөн зөөлөн юмаар арчиж цэвэрлэнэ. Цэцгийн навч, иш, цэцэг нь гандсан бол түүж цэвэрлэж авах хэрэгтэй.

40. Цэцгийг зөв байрлуулахдаа: Цэцгийн гарал үүсэл,гэрэл дулааныг их бага шаардах байдлаар нь тасалгаанд зөв байрлуулах юм бол цэцгийн өсөлт хөгжилтөнд сайнаар нөлөөлнө. Тасалгааны цэцгийг байрлуулахдаа цонхны жавар, халаалтын системийн хэт төөнөлт, халуун нарны эгц тусгал, халуун хуурай салхинаас хамгаална.

41. Өвчин хортонтой тэмцэх аргууд: Сонгино сармисыг жижиглэж нунтаглаад шилэн аяганд ус хийж дэвтээгээд 1 хонуулаад шүршинэ. 10 г нунтаг саванг 1л усанд уусгаж шүршиж угаана. 40 г дүнсэн тамхийг 1л усанд 1 хоног байлгаад 2цаг буцалгана. Дараа нь 10 г саван хийж 5л усанд шингэлж шүүгээд шүршинэ. 3г марганцыг 1л усанд уусгаж хэрэглэнэ.

42. Мөчрөөр үржүүлэх арга: 2-4 навчтай залуу ургамлыг сонгон ишний дээд хэсгээс тайран авч тайрсан суурин дээр модны нүүрс түрхэж усны ууршилт, ургамлын бохирдолт гэмтлээс хамгаална. Тайрч авсан мөчрөө чийгтэй элсэнд суулгана.

43. Навчаар үржүүлэх арга: Зарим ургамлын зөвхөн навчыг авч ус юм уу чийгтэй элсэнд байлгаж үндэслүүлж үржүүлнэ. Зарим ургамлын навчыг бүтнээр нь авч доод хэсгийн бүдүүн судлыг хөндлөн зүсч чийгтэй элсэнд тавиад зүүгээр хатгаж бэхэлнэ. Хэд хоногийн дараа зүссэн газраас үндэс бий болно.навчыг +22хэм,+25хэмд ургуулна. Навчаар хайтан, глоксина, мөнхрөө, навчит кактус, матаргана зэргийг үржүүлнэ.

44. Анхаарал тавьсан та бүхэнд баярлалаа! Амжилт хүсье-Хүүхдүүд ээ!

45. Тасалгааны цэцгийг үржүүлэх арга: Тасалгааны цэцгийг үржүүлэх үндсэн 2 арга байдаг: -Үрээр үржүүлэх -Вегетативаар үржүүлэх Ургамлын иш, навч, үндэс, үндэслэг ишээр үржихийг ургал эрхтэнээр буюу вегетативаар үржих гэнэ. Энэ аргад: -мөчрөөр үржих -навчаар үржих -бутны хуваагдлаар үржих -булцуугаар үржих -үндэслэг иш, үндэсний нахиагаар үржих зэрэг орно.