IT-บทที่8-22

2. Flowchart
ความหมายของผังงาน
ผังงาน (Flowchart) คือ แผนภาพแสดงลาดับขั้นตอนการทางาน เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการ
วางแผนขั้นแรกมาหลายปี โดยใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ ในการเขียนผังงาน เพื่อช่วยลาดับ
แนวความคิดในการเขียนโปรแกรม เป็นวิธีที่นิยมใช้เพราะทาให้เห็นภาพในการทางานของ
โปรแกรมง่ายกว่าใช้ข้อความ หากมีข้อผิดพลาด สามารถดูจากผังงานจะทาให้การแก้ไขหรือ
ปรับปรุงโปรแกรมทาได้ง่ายขึ้น
1. ใช้สัญลักษณ์ตามที่กาหนดไว้
2. ใช้ลูกศรแสดงทิศทางการไหลของข้อมูลจากบนลงล่าง หรือจาก
ซ้ายไปขวา
3. คาอธิบายในภาพควรสั้นกะทัดรัดและเข้าใจง่าย
4. ทุกแผนภาพต้องมีลูกศรแสดงทิศทางเข้า - ออก
5. ไม่ควรโยงเส้นเชื่อมผังงานที่อยู่ไกลมากๆ ควรใช้สัญลักษณ์
จุดเชื่อมต่อแทน
6. ผังงานควรมีการทดสอบความถูกต้องของการทางานก่อนนาไป
เขียนโปรแกรม

5. รูปแบบการเขียนผังงาน

6. โครงสร้างแบบเป็นลาดับ (Sequence Structure)
โครงสร้างแบบลาดับ
โครงสร้างลักษณะนี้เป็นโครงสร้างพื้นฐานของผังงาน และเป็นลักษณะขั้นตอนการทางานที่พบ
มากที่สุด คือทางานทีละขั้นตอนลาดับ
โครงสร้างแบบมีตัวเลือก (Selection Structure)
โครงสร้างการทางานแบบมีการเลือกมีรูปแบบที่ซับซ้อนกว่าโครงสร้างแบบเป็นลาดับ
รูปแบบที่ง่ายที่สุดของโครงสร้างแบบนี้คือ การเลือกแบบมีทางออก 2 ทาง ในการเลือกแบบมี
ทางออก 2 ทาง นี้จะมีทางออกจากสัญลักษณ์การตัดสินใจเพียง 2 ทาง คือ ใช่หรือไม่ใช่ เท่านั้น
(แต่ระบบการเขียนผังงานระบบ อนุญาตให้มีทางออกจากการตัดสินใจได้มากกว่า 2 ทาง)
โครงสร้างแบบทาซ้า (Iteration Structure)
โครงสร้างการทางานแบบทาซ้า จะทางานแบบเดียวกันซ้าไปเรื่อย ๆ ในขณะที่ยังเป็นไป
ตามเงื่อนไขหรือเงื่อนไขเป็นจริง จนกระทั้งเงื่อนไขเป็นเท็จจึงทางานอื่นต่อไป

7. ประโยชน์ของผังงาน
 ช่วยลาดับขั้นตอนการทางานของโปรแกรม และสามารถนาไปเขียนโปรแกรมได้โดยไม่สับสน
 ช่วยในการตรวจสอบ และแก้ไขโปรแกรมได้ง่าย เมื่อเกิดข้อผิดพลาด
 ช่วยให้การดัดแปลง แก้ไข ทาได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว
 ช่วยให้ผู้อื่นสามารถศึกษาการทางานของโปรแกรมได้อย่างง่าย และรวดเร็วมากขึ้น
 สามารถเรียนรู้และเข้าใจได้ง่าย เพื่อผังงานไม่ขึ้นอยู่กับภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาใดภาษาหนึ่ง
โดยเฉพาะ
 ผังงานเป็นการสื่อความหมายด้วยภาพ ทาให้ง่ายและสะดวกในการพิจารณาถึงลาดับขั้นตอนในการ
ทางาน ต่างกับการบรรยายเป็นตัวอักษร เพราะอาจสื่อความหมายผิดไปได้
 ในโปรแกรมที่ไม่ซับซ้อน สามารถใช้ผังงานตรวจสอบความถูกต้องของลาดับขั้นตอนได้ง่ายถ้ามี
ข้อผิดพลาด สามารถแก้ไขได้สะดวกและรวดเร็ว
 การเขียนโปรแกรมโดยพิจารณาจากผังงาน สามารถทางานง่ายและรวดเร็ว
 การบารุงรักษาโปรแกรม เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงแก้ไขโปรแกรม สามารถดูผังงานเพื่อแก้ไขคาสั่งใน

8. โปรแกรมช่วยสร้างผังงาน
1. โปรแกรม XMind
โปรแกรม XMind เป็นโปรแกรมช่วยในการเขียนแผนผังความคิด (Mind Map) ที่
ไม่ต้องเสียค่าลิขสิทธิ์โปรแกรมใดๆ ทั้งสิ้น โดยโปรแกรมมีคุณสมบัติเด่นคือ
โปรแกรม XMIND สามารถสร้างภาพความคิด (Visualized Idea) ในรูปแบบต่างๆ
ได้หลากหลายประกอบด้วย
1. การสร้างแผนที่ความคิด (Mind Map) เพื่อการจัดการความคิด
2. การสร้างแผนผังก้างปลา (Fishbone Diageam) เพื่อการวิเคราะห์ปัจจัยและ
ปัญหา
3. การสร้างผังองค์กร (Organization Chart) ออกแบบผังองค์กรและงาน
4. การสร้างผังการตัดสินใจ (Decision Tree) เพื่อการวิเคราะห์ทางเลือก
5. การสร้างตารางความคิด (Idea spreadsheet)
6. อื่นๆ ตามจินตนาการ (Imagine map)

9. โปรแกรมช่วยสร้างผังงาน
2. Dia โปรแกรมออกแบบผังงาน
Dia หรือ Diagram เป็นโปรแกรมสาหรับออกแบบแผนผัง Diagram Flowchart ในกลุ่ม
โอเพนซอร์ส (OSS) มีเครื่องมือให้ใช้งานหลากหลายรูปแบบ เช่น Flowchart, Map เป็นต้น
สามารถออกแบบแผนงานได้หลากหลาย เช่น ออกแบบผังห้องคอมพิวเตอร์, ออกแบบ
ER-Diagram เป็นต้น ทาให้ Dia เป็นโปรแกรมออกแบบผังงานในระดับที่ดี (Diagramming
tool)

10. จบการนาเสนอ
ขอบคุณค่ะ