2. Տորք Անգեղյա
 Այդ հերշտակը Խորենացու յիշատակած Տաւրոսի
Անգեղն է, Տաւրք-Տօրք Անգեղը: Նրա ժառանգներն են
եղել Հայոց Անգեղ տան նախարարները (Համեմատել
անգլ. angel=հրեշտակ): Նրանց խորհրդանիշն է եղել
անգղ թռչունը, քանզի եղել են կորաքիթ (եւ ոչ թէ
«տափակաքիթ», ինչպէս նկարագրում է Խորենացին), եւ
ֆիզիկապէս սաւառնելու ունակութեամբ: Հրեշտակի
տօհմը գոյութիւն է ունեցել նախքան Ադամն ու նրա
սերունդները: Առասպելներից ոմանք յայտնում են, թէ
նրա՛նք («աստուածներ» կոչուածներն) են արարել
Ադամին ու Եւային: Ադամորդիները նրանց կոչել են
«Աստուծոյ որդիներ», քանզի մարդկանց սովորեցրել են
լեզու եւ զանազան գիտութիւններ:

3. Կոչուել են նաեւ «հսկաներ»՝ մարդկանց համեմատ լինելով բաւականին
բարձրահասակ ու հուժկու (3-4 եւ աւելի մետր հասակով, Դինոզաւրների
ժամանակակիցները): «Աստուածաշունչ մատեան»-ը նրանց անունով կոչուել է
«Եւանգել» (արաբ. «Ինջիլ»), ինչը մատնանշում է դրա բուն ակունքը՝ Անգեղ տունը:
«Եւանգել»-ի «Եւ»-ը ցոյց է տալիս «զոյգ անգել»-«զոյգ հրեշտակ», որոնցից մէկը
բարեգործն է, իսկ միւսը՝ չարագործը, գլորուածը: Հետեւաբար «Եւանգել»-ը
ներկայացնում է Աստուածաշնչի երկու մատեանները միասին, իսկ արաբական
«Ինջիլ»-ը՝ միայն նոր կտակարանը, բարի հրեշտակի կտակը: Ի հաստատումն
Ադամից առաջ Անգեղների գոյութեան՝ բերենք արաբական առասպելների նոյն
աղբիւրից հետեւեալը. «Հաւատաացեալներից ոմանք հարցնում են Ալի Իբն Աբի
Թալէբին, թէ արդեօք Ադամից առաջ եղե՞լ են Աստծուն երկրպագող շնչաւոր
արարածներ: Նա պատասխանում է «Այո»: Անգեղ-հրեշտակների տան մասին
Սեբէոսն ասում է.

4. Ի հաստատումն Ադամից առաջ Անգեղների գոյութեան՝ բերենք
արաբական առասպելների նոյն աղբիւրից հետեւեալը.
«Հաւատաացեալներից ոմանք հարցնում են Ալի Իբն Աբի
Թալէբին, թէ արդեօք Ադամից առաջ եղե՞լ են Աստծուն
երկրպագող շնչաւոր արարածներ: Նա պատասխանում է
«Այո»: Անգեղ-հրեշտակների տան մասին Սեբէոսն ասում

5. Տորք Անգեղի անվան մեջ զուգակցվել է երկու դիցանուն՝ հողմն ու ամպրոպը մարմնավորող
հին փոքրասիական Տարու, Տարքու, Տուրգու կամ Տրգա աստծու և հին հայոց Անգեղ աստծու
անունները։ Աստվածաշնչի հայերեն թարգմանության մեջ շումերաաքքադական Ներգալ
աստծու անունը փոխարինված է Անգեղով։ Վերջինիս պաշտանմունքի վայրը, ըստ երևույթին,
եղել է Մեծ Հայքի նշանավոր Անգեղտուն գավառը, որի կուսակալ է նշանակվել, ըստ Մովսես
Խորենացու, Տորք Անգեղը, և սրանից էլ ծագել է իշխանական տոհմանունը՝ Անգեղ տուն։ Տորքի
«Անգեղեա» մակդիրը Խորենացու ժամանակ ժողովրդական ստուգաբանությամբ ըմբռնվել է
իբրև տգեղ, մինչդեռ այն նշանակում է Անգեղի սերունդ, Անգեղյան։ Ելնելով դիցանվան երկրորդ
ձևից՝ Տուքր, ինչպես նաև Սեբեոսի մի վկայությունից, գտնում են, որ հնում Տորք Անգեղը
ժողովրդական ստուգաբանությամբ ըմբռնվել է իբրև Անգեղ աստծու տուրք, այսինքն՝ Անգեղի
տված պարգև։

6. Տորք Անգեղը, ըստ Մովսես Խորենացու «Պատմություն Հայոց» երկի, Հայկ
Նահապետի թոռ Պասքամի որդին է: Նա բարձրահասակ, կոպիտ
կազմվածքով, դժնի հայացքով, վիթխարի ուժի տեր հսկա է: Տորքը ձեռքով
ապառաժներ է ճեղքել, եղունգներով տաշել, տախտակի նման հարթեցրել և
դրանց վրա արծիվներ է քանդակել: Պոնտոսի (Սև ծով) ափին հարձակվել է
թշնամու նավերի վրա, լեռներից բլրաչափ ժայռեր է պոկել ու նետել նրանց
հետևից: Ծովում խիստ ալեկոծություն է բարձրացել, և բազմաթիվ նավեր են
խորտակվել:
Տորք Անգեղի անվան մեջ զուգակցվել են ամպրոպի հին անատոլիական
Տարու, Տարքու կամ Տարգու աստծու և հին հայոց Անգեղ աստծու անունները:
Վերջինիս պաշտամունքի վայրը, ըստ Խորենացու, եղել է Հայաստանի
նշանավոր Անգեղ գավառը, որի կուսակալն էր Տորք Անգեղը. այստեղից էլ՝
Անգեղտուն իշխանական տոհմանունը: Տորքի «Անգեղյա» մակդիրը
Խորենացու ժամանակներից ժողովրդական ստուգաբանությամբ ըմբռնվել է
իբրև տգեղ, մինչդեռ այն նշանակում է Անգեղի սերունդ, Անգեղյան:

7. Տորք Անգեղի անվան մեջ զուգակցվել է երկու դիցանուն՝ հողմն ու ամպրոպը մարմնավորող
հին փոքրասիական Տարու, Տարքու, Տուրգու կամ Տրգա աստծու և հին հայոց Անգեղ աստծու
անունները։ Աստվածաշնչի հայերեն թարգմանության մեջ շումերաաքքադական Ներգալ
աստծու անունը փոխարինված է Անգեղով։ Վերջինիս պաշտանմունքի վայրը, ըստ երևույթին,
եղել է Մեծ Հայքի նշանավոր Անգեղտուն գավառը, որի կուսակալ է նշանակվել, ըստ Մովսես
Խորենացու, Տորք Անգեղը, և սրանից էլ ծագել է իշխանական տոհմանունը՝ Անգեղ տուն։
Տորքի «Անգեղեա» մակդիրը Խորենացու ժամանակ ժողովրդական ստուգաբանությամբ
ըմբռնվել է իբրև տգեղ, մինչդեռ այն նշանակում է Անգեղի սերունդ, Անգեղյան։ Ելնելով
դիցանվան երկրորդ ձևից՝ Տուքր, ինչպես նաև Սեբեոսի մի վկայությունից, գտնում են, որ
հնում Տորք Անգեղը ժողովրդական ստուգաբանությամբ ըմբռնվել է իբրև Անգեղ աստծու
տուրք, այսինքն՝ Անգեղի տված պարգև։