1. ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ
ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
ΘΕ1: «ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ»
«ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε’»
ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑ ΤΟΥ Α3:
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
1 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ

2. ΚΑΤΑΓΩΓΗ, ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ο Άγιος Γρηγόριος, κατά κόσμο
Γεώργιος Αγγελόπουλος, γεννήθηκε
στη Δημητσάνα (Εικόνα 2.1), το έτος
1745 μ.Χ., από ευσεβείς και ενάρετους
γονείς, τον Ιωάννη και την Ασημίνα [1]
Το 1767 μ.Χ. μετέβη στη Σμύρνη, κοντά
στον θείο του, εκκλησιάρχη Μελέτιο,
παρακολουθώντας μαθήματα στην
Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης (Εικόνα 2.2).
Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα
φιλοσοφίας στην Πάτμο από τον Δανιήλ
Κεραμέα (Εικόνα 2.3: η Μονή Αγ.
Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο).
Μετά τις σπουδές του ήλθε στην
αυτοκρατορική μονή της
Μεταμορφώσεως των Στροφάδων
νήσων, όπου εκάρη μοναχός
λαμβάνοντας το όνομα Γρηγόριος.
Από εκεί τον κάλεσε ο Μητροπολίτης
Σμύρνης Προκόπιος και τον
χειροτόνησε αρχιδιάκονό του.
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
2 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ

3. ΤΡΕΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΕΣ
Στις 19 Αυγούστου 1785 μ.Χ. εκλέγεται
οικουμενικός Πατριάρχης και παραμένει
στον πατριαρχικό θρόνο μέχρι τον
Δεκέμβριο του 1798 μ.Χ.. Κατά το έτος
αυτό καθαιρείται από την Πύλη, διότι
θεωρήθηκε ανίκανος να διατηρήσει την
υποταγή των Χριστιανικών λαών κάτω
από τον Τουρκικό ζυγό και εξορίζεται στο
Άγιον Όρος.
Η 2η Πατριαρχία του έγινε κατά τα έτη
1806-1808.
Το 1818 μ.Χ. κλήθηκε για τρίτη φορά στον
Οικουμενικό θρόνο, στον οποίο και
παρέμεινε μέχρι την ημέρα του
μαρτυρικού του θανάτου.
Εικ. 3.1: Τοιχογραφία Ι. Μ. Στροφάδων και
Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου. Έργο
Ιωάννου Τσολάκου.
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
3 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ

4. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Για τη στάση του απέναντι στην
Επανάσταση του 1821 έχουν
διατυπωθεί πολλές και αντιφατικές
γνώμες [3].
Στην προσπάθειά του ο
Εθνομάρτυρας να διασώσει τον
Ελληνικό πληθυσμό από την
σφαγή και συγχρόνως να
παραπλανήσει τον Σουλτάνο και
να δώσει την ευκαιρία στους
αγωνιστές να εργάζονται
ανενόχλητοι, αναγκάσθηκε να
αφορίσει τους επαναστάτες.
Όλα αυτά, ωστόσο, δεν μπόρεσαν
να τον δικαιώσουν απέναντι στην
Υψηλή Πύλη. Ως επίσημος
εκπρόσωπος των «χριστιανών
ραγιάδων» θεωρήθηκε τυπικά
υπεύθυνος για την εξέργεσή τους.
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
4 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ

5. ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΣ
Mετά τη λειτουργία του Πάσχα (
10 Απριλίου 1821) ο Γρηγόριος
συνελήφθη, κηρύχθηκε έκπτωτος και
φυλακίστηκε. Το απόγευμα της ίδιας
μέρας απαγχονίστηκε στην κεντρική
πύλη του Πατριαρχείου όπου
παρέμεινε κρεμασμένος για τρεις
ημέρες, εξευτελιζόμενος από τον
όχλο.
Στην Εικ.5.1 απεικονίζεται «Ο
Πατριάρχης Γρηγορίος Ε΄ συρόμενος στην
αγχόνη», λεπτομέρεια από τον πίνακα του
Νικηφόρου Λύτρα.
Κατόπιν, μια ομάδα τριών Εβραίων
αγόρασαν το πτώμα του, το
περιέφεραν στους δρόμους και το
έριξαν στον Κεράτιο κόλπο. Ένας
Κεφαλονίτης πλοίαρχος, ονόματι
Νικόλαος Σκλάβος, βρήκε το σκήνωμα
και το μετέφερε στην Οδησσό, όπου
και ετάφη στον ελληνικό ναό της
Αγίας Τριάδος.
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
Η κεντρική πύλη του Πατριαρχείου,
όπου απαγχονίστηκε ο Γρηγόριος Ε΄,
παραμένει κλειστή (Εικ.5.2) και
σφραγισμένη μέχρι και σήμερα, σε
ένδειξη τιμής. Στο Πατριαρχείο
εισέρχεται κανείς έκτοτε μόνο από τις
πλάγιες πύλες.
5 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ

6. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ-ΤΙΜΕΣ-ΑΓΙΟΠΟΙΗΣΗ
Το 1871 τα οστά του Γρηγορίου
μεταφέρθηκαν από την Οδησσό στην
Αθήνα και εναποτέθηκαν σε μαρμάρινη
λάρνακα που βρίσκεται μέχρι και
σήμερα στη Μητρόπολη Αθηνών (Εικ.
6.1).
Τον επόμενο χρόνο, το 1872, με
δαπάνη του Γεωργίου Αβέρωφ, ο
γλύπτης Γ. Φυτάλης φιλοτέχνησε τον
αδριάντα του, ο οποίος τοποθετήθηκε
στα προπύλαια του Πανεπιστημίου
Αθηνών (Εικ. 6.2).
Στις 8 Απριλίου 1921 αγιοποιήθηκε
επίσημα. [4] Εορτάζει στις 10
Απριλίου εκάστου έτους.
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
6 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ

7. ΠΗΓΕΣ
[1] Ορθόδοξος Συναξαριστής (http://www.saint.gr/1301/saint.aspx)
[2] Βικιπαίδεια, Η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
[3] Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή
[4] Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Προσπάθεια αγιοποιήσεως Γρηγορίου Ε' κατά
το 1823, Ελληνική Δημιουργία, τ/χ.125 (15 Απριλίου 1953), σελ.356
ΕΙΚΟΝΕΣ
[Εικ.2.1]:http://www.photographyinfo.gr/photographygallery/greece/peloponiso
s/arkadia/dimitsana/index.html
[Εικ. 2.2]: http://www.delfini1922.gr/mikrasiatika_13.php
[Εικ. 2.3, Εικ. 5.1, Εικ. 5.2, Εικ. 6.1, Εικ. 6.2]: Βικιπαίδεια, Η ελεύθερη
εγκυκλοπαίδεια
[Εικ. 3.1, Εικ. 4.1]: Ορθόδοξος Συναξαριστής
(http://www.saint.gr/1301/saint.aspx)
12/02/13
ΕΥΙΝΑ ΤΣΙΧΡΙΝΤΖΗ-
7 "ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓ