Эрхтэнцэрүүдийн нэг болох эндоплазмын торлог

1. Duration: 5 min
What is a endoplasmic
reticulum ?
Life Science, Human Biology
Гүйцэтгэсэн: Н.Сумъяасүрэн
Л.Номунтунгалаг
Click to open in Lifeliqe

2. 10
min
What is endoplasmic reticulum
Зураг 1. Эндоплазмын тор
Анх 1945 онд Портер тахианы
дэгдээхээний фибропласт эсэд энэ
эрхтэнцрийг цахилгаан микроскопоор
олж харсан байдаг.
Бүтэц :
Янз бүрийн хэлбэртэй цистерн хэмээх
олон суваг уут хүүдийнүүдээс тогтсон
мембрант систем юм.
• Барзгар ЭТ- Рибосомтой
• Гөлгөр ЭТ- Рибосомгүй
Үүрэг :
Уураг нийлэгжүүлэх үүрэгтэй.

3. 25
min
Activity – Барзгар эндоплазмын тор
Зураг2 . Барзгар эндоплазмын тор
Барзгар эндоплазмын тор нь мембран дахь рибосомыг
агуулсан эндоплазмын торлог бүрхэвч юм. Энэ бол
цөмийн мембрантай хамгийн ойр орших бүс бөгөөд
рибосомууд нь энэ торлог бүрхүүлд наалдсан мөхлөг
хэлбэртэй болдог.
Рибофорин бол рибосомыг торлог бүрхэвчийн
мембранд холбох боломжийг олгодог уураг юм. Эдгээр
рибосомууд нь бидний хэлснээр уургийн
нийлэгжилтийг хариуцдаг бөгөөд мембран дотор
нийлэгжсэний дараа торлог бүрхэвчийн хөндийд
"унадаг".

4. Уураг нийлэгжих процесс
• Мэдэээллийн РНХ нь Чөлөөт
рибосомуудтай холбогдон
дараа нь барзгар ЭТ
бэхлэгдсэн рибосом дээр
очиж уургаа нийлэгжүүлнэ.
Нийлэгжсэн уураг нь барзгар
ЭТ хөндийрүү орон зарим
цэгт очин салдаг. Салсан
уураг мембрамаар бүрхэгдэн
цэврүүнцэр буюу визикул
болон ялгарч гольджийн
комплекс-руу очино.

5. 25
min
Activity – Гөлгөр эндоплазмын тор
Click on the model to interact
Гэт нь Бэт-с үүснэ. Бэт рибосомоо гээж мембраны ялтаснууд эмх
замбараагүй жигд бус салаалснаар ГЭТ үүсдэг. Хорт бодис,
хавдар үүсгэгч хүчний зүйлүүдийн үйлчлэл дор энэ хувирал
эрчимждэг. ГЭТ өөхний хүчил, фосфолипид, стериод
нийлэгжүүлдэг. Жишээ нь бөөрний дээд булчирхайн холтослог
эсүүд, төмсөгний интерстициаль эс зэрэг гормон ялгаруулдаг
эсүүдэд ГЭТ эсийн ихэнх талбайг эзэлдэг. ГЭТ нь липидын
солилцоо идэвхтэй явагддаг элэгний эсүүд, бөөрний дээд
булчирхай , мэдрэлийн эсүүд,булчингийн эсүүдэд ихэвчлэн
байдаг.
Булчингийн эсэд ГЭТ кальцийн ионыг нөөцлөн хадгалж
ашиглалтын үед чөлөөлдөг тул үүнийг нь саркоплазмын ретикул
гэдэг. Мөн зарим эсийн ГЭТ-ын доторх ферментүүд нь хорт
бодис, алкогаль, мутаген, пестицид, канцероген бодисуудыг
хоргүйжүүлдэг.