ეროვნული ბიბლიოთეკის საქმიანობის ერთ-ერთი პრიორიტეტული მიმართულება სოციალურ-საგანმანათლებლო აქტიურობას უკავშირდება. ამ ასპექტით ბიბლიოთეკის საცავებში დაცული მასალების სისტემატიზაცია, მათი ხელახალი გააზრება და ამ მასალის მკითხველამდე წვდომის უზრუნველყოფა ბიბლიოთეკის მუშაობის ერთ-ერთი მთავარი მიმართულებაა. პრეზენტაცია „პირველი რესპუბლიკის მეოთხე ხელისუფლება" სწორედ ამ მიზანს ემსახურება. პრეზენტაციაზე წარმოდგენილი მასალა უტყუარი დადასტურებაა ჩვენი დამოუკიდებელი სახელმწიფოს დემოკრატიული ხასიათისა, რომელიც პრესის მხრიდან ხელისუფლების კრიტიკის თავისუფლებით გამოიხატება. აქ წარმოდგენილი მასალა ცხადყოფს, როგორ ერთნაირად განურჩევლად ამხელს თავისუფალი პრესა ყველა იერარქიის ხელისუფალს და რომ ძალაუფლების არცერთი შტო და არცერთი რანგი არ არის დაზღვეული „მეოთხე ხელისუფლების" სუსხიანი კრიტიკისაგან - გაშარჟებულია ხელისუფლებისათვის დამახასიათებელი ბიუროკრატიზმი, ფორმალიზმი და კორუმპირებულობა. გაშარჟებულია ხელისუფლების ყველა შტო: საკანონმდებლო ორგანო - დამფუძნებელი კრება, უფრო ზუსტად მისი უმოქმედობა; აღმასრულებელი ხელისუფლება - მისი ყველა რგოლი და საშინაო პოლიტიკის სხვადასხვა მიმართულებები; კორუმპირებული სასამართლო ხელისუფლება. გაშარჟებულია უმოქმედო ადგილობრივი ხელისუფლება, სხვადასხვა ქალაქების - თბილისის, ქუთაისის, ფოთის, ოზურგეთის და სხვ. თვითმმართველობები. გაშარჟებულია ხელისუფლების განათლების, ჯანდაცვის, ეკონომიკური და ფინანსური პოლიტიკა. დაბოლოს, ამ მასალების გაცნობის შემდეგ ჩვენ შეგვიძლია დამსახურებულად ვიამაყოთ პირველი რესპუბლიკის დემოკრატიული იმიჯით.
25 თებერვალი ბოლშევიკური რუსეთის მიერ დამოუკიდებელი საქართველოს ოკუპაციისა და საბჭოთა რეჟიმის დამყარების დღეა. ამ თარიღთან დაკავშირებით საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა წარმოგიდგენთ პრეზენტაციას ''ბოლშევიკური რუსეთის სატირა პირველი რესპუბლიკის იუმორისტულ პრესაში''.
გთავაზობთ 1918-21 წლებში გამოცემულ იუმორისტულ ჟურნალში - "ეშმაკის მათრახი'' - გამოქვეყნებულ სატირულ მასალას, რომელშიც გაშარჟებულია ბოლშევიკური რუსეთი, როგორც, ერთის მხრივ, ჩვენი თავისუფლების აშკარა მტერი და პოტენციური აგრესორი და, მეორეს მხრივ, გაშარჟებულია რუსეთის ბოლშევიკური ტოტალიტარული რეჟიმი მისი ყველა გამოვლინებით. მასალის დიდ ნაწილს შეადგენს პოლიტიკური შარჟები და კომიქსები, თუმცა წარმოდგენილია აგრეთვე თხრობითი მასალაც (ნაწყვეტები ფელეტონებიდან და ეპიგრამებიდან).
აღნიშნული მდიდარი მასალა საინტერესოა ბევრი ასპექტით, თუმცა განსაკუთრებით ხაზგასასმელია იმპერიალისტური რუსეთის დაუნდობელი კრიტიკის პათოსი, რომელიც იგრძნობა ლამის ყოველ ნომერში და რომელიც მიანიშნებს თუ რამდენად ძლიერი იყო უნდობლობა რუსეთის, როგორც პოტენციური აგრესორის მიმართ იმისდა მიუხედავად, რომ მან დე იურე ღიარა საქართველოს დამოუკიდებლობა.
ეროვნული ბიბლიოთეკის საქმიანობის ერთ-ერთი პრიორიტეტული მიმართულება სოციალურ-საგანმანათლებლო აქტიურობას უკავშირდება. ამ ასპექტით ბიბლიოთეკის საცავებში დაცული მასალების სისტემატიზაცია, მათი ხელახალი გააზრება და ამ მასალის მკითხველამდე წვდომის უზრუნველყოფა ბიბლიოთეკის მუშაობის ერთ-ერთი მთავარი მიმართულებაა. პრეზენტაცია „პირველი რესპუბლიკის მეოთხე ხელისუფლება" სწორედ ამ მიზანს ემსახურება. პრეზენტაციაზე წარმოდგენილი მასალა უტყუარი დადასტურებაა ჩვენი დამოუკიდებელი სახელმწიფოს დემოკრატიული ხასიათისა, რომელიც პრესის მხრიდან ხელისუფლების კრიტიკის თავისუფლებით გამოიხატება. აქ წარმოდგენილი მასალა ცხადყოფს, როგორ ერთნაირად განურჩევლად ამხელს თავისუფალი პრესა ყველა იერარქიის ხელისუფალს და რომ ძალაუფლების არცერთი შტო და არცერთი რანგი არ არის დაზღვეული „მეოთხე ხელისუფლების" სუსხიანი კრიტიკისაგან - გაშარჟებულია ხელისუფლებისათვის დამახასიათებელი ბიუროკრატიზმი, ფორმალიზმი და კორუმპირებულობა. გაშარჟებულია ხელისუფლების ყველა შტო: საკანონმდებლო ორგანო - დამფუძნებელი კრება, უფრო ზუსტად მისი უმოქმედობა; აღმასრულებელი ხელისუფლება - მისი ყველა რგოლი და საშინაო პოლიტიკის სხვადასხვა მიმართულებები; კორუმპირებული სასამართლო ხელისუფლება. გაშარჟებულია უმოქმედო ადგილობრივი ხელისუფლება, სხვადასხვა ქალაქების - თბილისის, ქუთაისის, ფოთის, ოზურგეთის და სხვ. თვითმმართველობები. გაშარჟებულია ხელისუფლების განათლების, ჯანდაცვის, ეკონომიკური და ფინანსური პოლიტიკა. დაბოლოს, ამ მასალების გაცნობის შემდეგ ჩვენ შეგვიძლია დამსახურებულად ვიამაყოთ პირველი რესპუბლიკის დემოკრატიული იმიჯით.
25 თებერვალი ბოლშევიკური რუსეთის მიერ დამოუკიდებელი საქართველოს ოკუპაციისა და საბჭოთა რეჟიმის დამყარების დღეა. ამ თარიღთან დაკავშირებით საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა წარმოგიდგენთ პრეზენტაციას ''ბოლშევიკური რუსეთის სატირა პირველი რესპუბლიკის იუმორისტულ პრესაში''.
გთავაზობთ 1918-21 წლებში გამოცემულ იუმორისტულ ჟურნალში - "ეშმაკის მათრახი'' - გამოქვეყნებულ სატირულ მასალას, რომელშიც გაშარჟებულია ბოლშევიკური რუსეთი, როგორც, ერთის მხრივ, ჩვენი თავისუფლების აშკარა მტერი და პოტენციური აგრესორი და, მეორეს მხრივ, გაშარჟებულია რუსეთის ბოლშევიკური ტოტალიტარული რეჟიმი მისი ყველა გამოვლინებით. მასალის დიდ ნაწილს შეადგენს პოლიტიკური შარჟები და კომიქსები, თუმცა წარმოდგენილია აგრეთვე თხრობითი მასალაც (ნაწყვეტები ფელეტონებიდან და ეპიგრამებიდან).
აღნიშნული მდიდარი მასალა საინტერესოა ბევრი ასპექტით, თუმცა განსაკუთრებით ხაზგასასმელია იმპერიალისტური რუსეთის დაუნდობელი კრიტიკის პათოსი, რომელიც იგრძნობა ლამის ყოველ ნომერში და რომელიც მიანიშნებს თუ რამდენად ძლიერი იყო უნდობლობა რუსეთის, როგორც პოტენციური აგრესორის მიმართ იმისდა მიუხედავად, რომ მან დე იურე ღიარა საქართველოს დამოუკიდებლობა.
3. ზესტაფონი გადმოცემის თანახმად,
მომდინარეობს მდ. ყვირილაზე
არსებული ზედა ფონისაგან. XIX
საუკუნის 20-იან წლებში აქ იყო
კაზაკთა ჯარის პოსტი - ყვირილის
პოსტი და დასახლებასაც ყვირილა
დაერქვა. 1872 წელს ფოთი-
თბილისის რკინიგზის გაყვანის
შემდეგ აქ ვაგზლის შენობა ააშენეს,
იმატა მოსახლეობამ. 1892 წელს აქ
გაიმართა ზესტაფონის კრება,
რომლითაც მოხდა მესამე დასის
დაფუძნებ.პირველი რესპუბლიკის
დროს ქალაქი მცირე ხნით ატარებდა
რევოლუციონერ ვალიკო ჯუღელის
სახელს. 1920 წლის იანვარში
ყვირილას ოფიციალურად ეწოდა
ზესტაფონი. ქალაქად გამოცხადდა
1926 წელს.
4. ზესტაფონის ზრდა დაკავშირებულია
ფეროშენადნობთა ქარხანასთან, რომელიც 1933
წლიდან ამოქმედდა. საწარმოს ამუშავებამ
ქალაქი აქცია საქართველოს ერთ-ერთ
ინდუსტრიულ ცენტრად. საბჭოთა პერიოდში
ასევე მოქმედებდა ელექტროტექნიკის ქარხანა
„საქკაბელი“, ხილწვენების და ღვინის ქარხნები,
სამკერვალო და სხვა სამრეწველო საწარმოები.
1955 და 1973 წლებში შედგა ქალაქის
განაშენიანების გეგმები. აშენდა
მრავალსართულიანი საცხოვრებელი სახლები,
საზოგადოებრივი შენობები და სხვა.
5. 2004 წლის 18 ივნისს შეიქმნა ახალი გუნდი — საფეხბურთო
კლუბი „ზესტაფონი“. „ზესტაფონმა“ არსებობის პირველ სამ
წელიწადში ეროვნულ ჩემპიონატებში მე-5 და ორჯერ მე-4
ადგილი დაიკავა და ზედიზედ სამჯერ მონაწილეობდა დავით
ყიფიანის სახელობის ეროვნული თასის გათამაშების ფინალურ
მატჩებში.
2008 წლის 16 მაისს, საფეხბურთო კლუბმა
„ზესტაფონმა“ საქართველოს დავით ყიფიანის
თასის გათამაშების ფინალში დაამარცხა
თბილისის „ამერი“ 2:1 და არსებობის
ისტორიაში პირველი ტიტული მოიპოვა.
2010-2011 წლების სეზონში ზესტაფონი
პირველად გახდა საქართველოს ჩემპიონი.
გუნდმა ეს ტიტული მომდევნო სეზონშიც
დაიცვა.
6. უშანგი ჩხეიძე
უშანგი ჩხეიძე დაიბადა 28 ნოემბერს 1898 წელს, სოფელ ფუთში,
ზესტაფონის რაიონში. გამოჩენილი ქართველი მსახიობი და
საქართველოს სახალხო არტისტი.ჩხეიძე როგორც მსახიობი,
გამოირჩეოდა მგზნებარე ტემპერამენტით, განცდის სიმართლით,
არაჩვეულებრივი სცენური მომხიბვლელობით და ფართო
არტისტული დიაპაზონით. მისი შემოქმედება მაყურებელს
ხიბლავდა ვაჟკაცური ტონით, გმირული სულისკვეთებით,
იუმორით. ჩხეიძე თანაბარი წარმატებით ასრულებდა ტრაგიკულ
და კომიკურ როლებს.
ზესტაფონის უშანგი ჩხეიძის სახელობის თეატრი
7. შორაპნის ციხე
შორაპნის ციხე იმერეთის მხარეში,
ზესტაფონის მუნიციპალიტეტში,
დაბა შორაპნის ტერიტორიაზე
მდებარეობს. მისივე ცნობით,
ციხესიმაგრე იმდენად დიდი იყო,
რომ მასში ქალაქის მოსახლეობა
თავისუფლად ეტეოდა. ლეონტი
მროველის ცნობით, ციხესიმაგრე
ძვ.წ. III საუკუნის დასაწყისში
ქართლის მეფე ფარნავაზ I-მა ააგო.
VI საუკუნეში, ირან-ბიზანტიის
ომის.
8. სამცვერა
სამცვერას ჩანჩქერი - ჩანჩქერი მდინარე
ძუსას ხეობაში, სოფელ ზოვრეთის
აღმოსავლეთით, სოფელ ქვედა საზანოს
სამხრეთ-დასავლეთით, ზესტაფონის
მუნიციპალიტეტში, იმერეთში, ზღვის
დონიდან 170 მეტრ სიმაღლეზე.
ჩანჩქერს ზაფხულობით უამრავი ადამიანი
სტუმრობს. აქ შეგიძლიათ იცურაოთ
მდინარე ძუსაში და ასევე სასიამოვნოდ
გაატაროთ დრო ბუნებაში.