SlideShare a Scribd company logo
Նոր Դպրոց
5-3 դասարան
ՄԻՔԱՅԵԼ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Մեսրոպ Մաշտոց
Հայ գրերի գյուտը
Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է մոտ 362
թվականին, Տարոն գավառի Հացեկաց
գյուղումֈ
Մեսրոպ Մաշտոցը Հայաստանում ստացել է
հունական կրթությունֈ Սակայն տիրապետել է
հունարենին, պարսկերենին, ասորերենին, վրացերե
նինֈ
Հայոց գրերը ստեղծելիս Մեսրոպ Մաշտոցը պետք է լուծեր
մի շարք բարդ խնդիրներ, որոնցից ամենաառաջնայինն էր
շուրջ 400 հզ. կմ տարածքում խոսվող բարբառների
պայմաններում միասնական հայերենի ստեղծումն էր:
Շրջանցելով խոսվածքային նեղ
առանձնահատկությունները՝ նա որոշել է հայերենի
բառակազմիչ հնչյունների (հնչույթներ) իրական
քանակը, բացառել է վանկային և ձայնավորներ
չունեցող գրային համակարգերը, առաջնորդվել մեկ
հնչյունին մեկ գիր սկզբունքովֈ
Այդպես ստեղծվել է 36 տառ, որոնց կիրառությունը
ճշտել է Սողոմոնի Առակների գիրքը թարգմանելիս՝
որդեգրելով գրելու հորիզոնական, առաջրնթաց
եղանակը, գրել հայերենի ուղղագրության հիմքը և
այլնֈ Միջնադարում Մեսրոպ Մաշտոցի այբուբենին
ավելացել են միայն օ և ֆ տառերըֈ
Մոտ 405-406 թթ. Եդեսիայում Մեսրոպ
Մաշտոցը ավարտել է հայոց գրերի
ստեղծումըֈ Արևմտահայաստան կատարելիք
առաջին շրջագայությունից առաջ մեկնել է
Վիրք, ուր վրաց Բակուր (մոտ 416-429 թթ.)
արքայի, Մովսես եպիսկոպոսի, և
թարգմանիչ Ջաղայի օգնությամբ ստեղծել է
վրաց հին գիրը («խուցուրի»)։
Մոտ 420-422 թթ.ին
մեկնել է Բյուզանդիա՝
Կոնստանդնուպոլիս, հա
նդիպել կայսր Թեոդոս
II-ի և հունաց
պատրիարք Ատտիկոսի
հետ, որից հետո
հայկական դպրոցներ է
բացել Մեծ Հայքի
բյուզանդահպատակ
գավառներում:
Մեսրոպ Մաշտոցը նորաստեղծ գրերով վերադարձել
է հայրենիքֈ Երկրում ծավալել է թարգմանչաց
շարժումըֈ Կարճ ժամանակում թարգմանվել են
Աստվածաշնչի հիմնական մասը, ինչպես նաև
փիլիսոփայական, ժամանակագրության, բնագիտակ
ան և այլ բնույթի գրքերֈ
Առաջին նախադասությունը, որը
թարգմանվեց հայերենով, հետևյալն էր.
ՃԱՆԱՉԵԼ
ԶԻՄԱՍՏՈՒԹՅՈՒՆ
ԵՎ ԶԽՐԱՏ,
ԻՄԱՆԱԼ ԶԲԱՆՍ ՀԱՆՃԱՐՈՅ
Մեսրոպ Մաշտոցի համար հայ
դպրության ստեղծումն ուներ
հետևյալ նպատակները.
Ստեղծել մայրենի լեզվով
գրականություն
Ամրացնել երկրի քաղաքականապես
բաժանված հատվածների հոգևոր, լեզվական և
մշակութային միասնությունը
Մեսրոպ Մաշտոցի մահից հետո
17.02.440 նրա դին՝ իշխան Վահան
Ամատունու ջանքերով տեղափոխվել ու
թաղվել է Օշականում և երեք տարի անց
գերեզմանի վրա կառուցվել է եկեղեցիֈ
1875-79-ին այդ եկեղեցու տեղում
կառուցվել է Մեսրոպ Մաշտոց
Եկեղեցին, որի բեմի տակի խորանում
Մեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանն էֈ Հայ
եկեղեցին նրան դասել է իր սրբերի
շարքըֈ
մեսրոպ մաշտոց

More Related Content

What's hot

Խորենացի
ԽորենացիԽորենացի
Խորենացիham19977991
 
մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»
մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»
մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»
David Arakelyan
 
Մերսոպ Մաշտոց
Մերսոպ ՄաշտոցՄերսոպ Մաշտոց
Մերսոպ Մաշտոց
bagrat bgo
 
Գրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ Մաշտոց
Գրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ ՄաշտոցԳրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ Մաշտոց
Գրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ Մաշտոցarmine-p87
 
Movses Xorenaci
Movses XorenaciMovses Xorenaci
Movses XorenaciSati-T
 
Արամ Դուդակլյան Մեսրոպ Մաշտոց
Արամ Դուդակլյան Մեսրոպ  ՄաշտոցԱրամ Դուդակլյան Մեսրոպ  Մաշտոց
Արամ Դուդակլյան Մեսրոպ Մաշտոցarmine-p87
 
Միաբանության գործիչներ
Միաբանության գործիչներ Միաբանության գործիչներ
Միաբանության գործիչներ
George Tevosyan
 
Մղիթարյան Միաբանություն
Մղիթարյան ՄիաբանությունՄղիթարյան Միաբանություն
Մղիթարյան ՄիաբանությունSati-T
 
Arqmenik Nikoghosyan
Arqmenik NikoghosyanArqmenik Nikoghosyan
Arqmenik NikoghosyanSona Arsenyan
 
մանե մանուկյան
մանե մանուկյանմանե մանուկյան
մանե մանուկյանMane156
 
Մխիթար Սեբաստացի
Մխիթար ՍեբաստացիՄխիթար Սեբաստացի
Մխիթար Սեբաստացի
yana-nahapetyan
 
M. mecarenci
M. mecarenciM. mecarenci
M. mecarencishush666
 

What's hot (16)

Mmmm
MmmmMmmm
Mmmm
 
Խորենացի
ԽորենացիԽորենացի
Խորենացի
 
մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»
մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»
մովսես խորենացի «պատմություն հայոց»
 
Մերսոպ Մաշտոց
Մերսոպ ՄաշտոցՄերսոպ Մաշտոց
Մերսոպ Մաշտոց
 
Գրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ Մաշտոց
Գրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ ՄաշտոցԳրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ Մաշտոց
Գրիգոր Մուրադյան Մեսրոպ Մաշտոց
 
Movses Xorenaci
Movses XorenaciMovses Xorenaci
Movses Xorenaci
 
Արամ Դուդակլյան Մեսրոպ Մաշտոց
Արամ Դուդակլյան Մեսրոպ  ՄաշտոցԱրամ Դուդակլյան Մեսրոպ  Մաշտոց
Արամ Դուդակլյան Մեսրոպ Մաշտոց
 
Միաբանության գործիչներ
Միաբանության գործիչներ Միաբանության գործիչներ
Միաբանության գործիչներ
 
հովհաննես
հովհաննեսհովհաննես
հովհաննես
 
Henrik Edoyan
Henrik EdoyanHenrik Edoyan
Henrik Edoyan
 
Մղիթարյան Միաբանություն
Մղիթարյան ՄիաբանությունՄղիթարյան Միաբանություն
Մղիթարյան Միաբանություն
 
Arqmenik Nikoghosyan
Arqmenik NikoghosyanArqmenik Nikoghosyan
Arqmenik Nikoghosyan
 
մանե մանուկյան
մանե մանուկյանմանե մանուկյան
մանե մանուկյան
 
Mxitar sebastazi (1)
Mxitar sebastazi (1)Mxitar sebastazi (1)
Mxitar sebastazi (1)
 
Մխիթար Սեբաստացի
Մխիթար ՍեբաստացիՄխիթար Սեբաստացի
Մխիթար Սեբաստացի
 
M. mecarenci
M. mecarenciM. mecarenci
M. mecarenci
 

Similar to մեսրոպ մաշտոց

մեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոցմեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոց
karinemkhitaryan
 
Պատմություն
ՊատմությունՊատմություն
Պատմություն
Meri Khazaryan
 
Հայաստանի մշակույթը 5-9 դարերում
Հայաստանի մշակույթը 5-9 դարերումՀայաստանի մշակույթը 5-9 դարերում
Հայաստանի մշակույթը 5-9 դարերում
093224445
 
«սասնա ծռեր»
«սասնա ծռեր»«սասնա ծռեր»
«սասնա ծռեր»TigranArtenyan
 
Հայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտը
Հայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտըՀայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտը
Հայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտը
Mark Mikail
 
Հայոց այբուբեն
Հայոց այբուբենՀայոց այբուբեն
Հայոց այբուբեն
MarineAmirjanyan1
 

Similar to մեսրոպ մաշտոց (6)

մեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոցմեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոց
 
Պատմություն
ՊատմությունՊատմություն
Պատմություն
 
Հայաստանի մշակույթը 5-9 դարերում
Հայաստանի մշակույթը 5-9 դարերումՀայաստանի մշակույթը 5-9 դարերում
Հայաստանի մշակույթը 5-9 դարերում
 
«սասնա ծռեր»
«սասնա ծռեր»«սասնա ծռեր»
«սասնա ծռեր»
 
Հայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտը
Հայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտըՀայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտը
Հայկական իշխանական տների հզորացումն ու Մեսրոպ Մաշտոցի հայոց այբուբենի գյուտը
 
Հայոց այբուբեն
Հայոց այբուբենՀայոց այբուբեն
Հայոց այբուբեն
 

More from mikaartak2003

моя родословная Copy
моя родословная   Copyмоя родословная   Copy
моя родословная Copymikaartak2003
 
վահան տերյան
վահան տերյանվահան տերյան
վահան տերյանmikaartak2003
 
Վահան Տերյան
Վահան ՏերյանՎահան Տերյան
Վահան Տերյանmikaartak2003
 
My family
My familyMy family
My family
mikaartak2003
 

More from mikaartak2003 (9)

մայրամուտ
մայրամուտմայրամուտ
մայրամուտ
 
моя родословная Copy
моя родословная   Copyмоя родословная   Copy
моя родословная Copy
 
мая школа
мая школамая школа
мая школа
 
վահան տերյան
վահան տերյանվահան տերյան
վահան տերյան
 
Վահան Տերյան
Վահան ՏերյանՎահան Տերյան
Վահան Տերյան
 
արծիվ
արծիվարծիվ
արծիվ
 
Bagratuniner
BagratuninerBagratuniner
Bagratuniner
 
My family
My familyMy family
My family
 
Aghayan
AghayanAghayan
Aghayan
 

մեսրոպ մաշտոց

  • 1. Նոր Դպրոց 5-3 դասարան ՄԻՔԱՅԵԼ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ Մեսրոպ Մաշտոց Հայ գրերի գյուտը
  • 2. Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է մոտ 362 թվականին, Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղումֈ
  • 3. Մեսրոպ Մաշտոցը Հայաստանում ստացել է հունական կրթությունֈ Սակայն տիրապետել է հունարենին, պարսկերենին, ասորերենին, վրացերե նինֈ
  • 4. Հայոց գրերը ստեղծելիս Մեսրոպ Մաշտոցը պետք է լուծեր մի շարք բարդ խնդիրներ, որոնցից ամենաառաջնայինն էր շուրջ 400 հզ. կմ տարածքում խոսվող բարբառների պայմաններում միասնական հայերենի ստեղծումն էր:
  • 5. Շրջանցելով խոսվածքային նեղ առանձնահատկությունները՝ նա որոշել է հայերենի բառակազմիչ հնչյունների (հնչույթներ) իրական քանակը, բացառել է վանկային և ձայնավորներ չունեցող գրային համակարգերը, առաջնորդվել մեկ հնչյունին մեկ գիր սկզբունքովֈ
  • 6. Այդպես ստեղծվել է 36 տառ, որոնց կիրառությունը ճշտել է Սողոմոնի Առակների գիրքը թարգմանելիս՝ որդեգրելով գրելու հորիզոնական, առաջրնթաց եղանակը, գրել հայերենի ուղղագրության հիմքը և այլնֈ Միջնադարում Մեսրոպ Մաշտոցի այբուբենին ավելացել են միայն օ և ֆ տառերըֈ
  • 7. Մոտ 405-406 թթ. Եդեսիայում Մեսրոպ Մաշտոցը ավարտել է հայոց գրերի ստեղծումըֈ Արևմտահայաստան կատարելիք առաջին շրջագայությունից առաջ մեկնել է Վիրք, ուր վրաց Բակուր (մոտ 416-429 թթ.) արքայի, Մովսես եպիսկոպոսի, և թարգմանիչ Ջաղայի օգնությամբ ստեղծել է վրաց հին գիրը («խուցուրի»)։
  • 8. Մոտ 420-422 թթ.ին մեկնել է Բյուզանդիա՝ Կոնստանդնուպոլիս, հա նդիպել կայսր Թեոդոս II-ի և հունաց պատրիարք Ատտիկոսի հետ, որից հետո հայկական դպրոցներ է բացել Մեծ Հայքի բյուզանդահպատակ գավառներում:
  • 9. Մեսրոպ Մաշտոցը նորաստեղծ գրերով վերադարձել է հայրենիքֈ Երկրում ծավալել է թարգմանչաց շարժումըֈ Կարճ ժամանակում թարգմանվել են Աստվածաշնչի հիմնական մասը, ինչպես նաև փիլիսոփայական, ժամանակագրության, բնագիտակ ան և այլ բնույթի գրքերֈ
  • 10. Առաջին նախադասությունը, որը թարգմանվեց հայերենով, հետևյալն էր. ՃԱՆԱՉԵԼ ԶԻՄԱՍՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԶԽՐԱՏ, ԻՄԱՆԱԼ ԶԲԱՆՍ ՀԱՆՃԱՐՈՅ
  • 11. Մեսրոպ Մաշտոցի համար հայ դպրության ստեղծումն ուներ հետևյալ նպատակները.
  • 12. Ստեղծել մայրենի լեզվով գրականություն Ամրացնել երկրի քաղաքականապես բաժանված հատվածների հոգևոր, լեզվական և մշակութային միասնությունը
  • 13.
  • 14.
  • 15. Մեսրոպ Մաշտոցի մահից հետո 17.02.440 նրա դին՝ իշխան Վահան Ամատունու ջանքերով տեղափոխվել ու թաղվել է Օշականում և երեք տարի անց գերեզմանի վրա կառուցվել է եկեղեցիֈ
  • 16. 1875-79-ին այդ եկեղեցու տեղում կառուցվել է Մեսրոպ Մաշտոց Եկեղեցին, որի բեմի տակի խորանում Մեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանն էֈ Հայ եկեղեցին նրան դասել է իր սրբերի շարքըֈ