1. การหาปริมาณสารขาเขา-ออกจากแตละระบบ และวิเคราะหหาความเขมขนของ C ใน
สารเขาและออก
1. กระบวนการปลูกขาวและดินในนาขาว
การหาขอมูลของการไหลของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการ
นาขาวและดินในนาขาว งานวิจัยฉบับนี้ทําการเก็บรวบรวมขอมูลจากขอมูลทุติยภูมิจากเอกสาร
ทางวิชาการและรายงานตาง ๆ มากมาย อยางไรก็ตามเพื่อความถูกตองและลดความไมแนนอน
ของขอมูล จึงไดทําการลงพื้นที่สอบถามเกษตรกรโดยตรง ในกรณีการเก็บรวบรวมขอมูลจาก
แหลงอื่น ๆ ไดนําเสนอในภาพที่ 1
ภาพที่ 1 สารขาเขาและออกของกระบวนการปลูกขาว

2. สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc1 = การไหลของคารบอนในรูปผลผลิตขาวเปลือกเขาไปที่โรงสีขาวในพื้นที่ (ตัน C/ ป)
Fc1 = Rice x Cpaddy
โดย Rice คือ ปริมาณผลผลิตขาวในพื้นที่ลุมน้ํา (ton/year)
Cpaddy คือ สัดสวนของคารบอนในขาวเปลือก
Fc2 = การไหลของคารบอนในรูปกาซมีเทนจากนาขาว (ตัน C/ ป)
Fc2 = Empa x Apaddy x 12/16 x Factor adjust
โดย Empa คือ Emission of methane per area (ปริมาณการปลดปลอยกาซมีเทน
ตอทั้งพื้นที่ศึกษา) (g CH4 m-2
crop-1
)
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
12/16 คือ อัตราสวนปริมาณ C ในกาซมีเทน
Factor adjust = 606/974 เปนคาใชปรับคาการปลอยกาซมีเทนจากแปลงนา
ในพื้นที่ที่ทําการเก็บตัวอยาง เปนคาการปลอยกาซมีเทนเฉลี่ยตอทั้งพื้นที่ศึกษา (คา
ผลผลิตในแปลงนาที่เก็บตัวอยาง = 947 กก./ไร, คาผลผลิตของทั้งพื้นที่ศึกษา = 606
กก./ไร)
Fc4 = การไหลของคารบอนในรูปกาซคารบอนไดออกไซดจากการหายใจของดิน (ตัน C/ ป)
Fc4 = Fc4_paddy + Fc4_fallow
โดยที่ Fc4_paddy คือ กาซคารบอนไดออกไซดจากการหายใจของดินในชวงการปลูกขาว
Fc4_fallow คือ กาซคารบอนไดออกไซดจากการหายใจของดินในชวงพักนา
กาซคารบอนไดออกไซดจากการหายใจของดินในชวงการปลูกขาว
Fc4_paddy = Ecpapaddy x Apaddy x 12/16 x Factor adjust
โดย Ecpapaddy คือ Emission of carbon dioxide per area during rice cultivation
(ปริมาณการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดตอพื้นที่ในชวงทํา
นา) (g CO2 m-2
crop-1
)

3. Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
12/16 คือ อัตราสวนปริมาณ C ในกาซมีเทน
Factor adjust = 606/974 เปนคาใชปรับคาการปลอยกาซมีเทนจากแปลงนาใน
พื้นที่ที่ทําการเก็บตัวอยาง เปนคาการปลอยกาซมีเทนเฉลี่ยตอทั้งพื้นที่ศึกษา (คา
ผลผลิตในแปลงนาที่เก็บตัวอยาง = 947 กก./ไร, คาผลผลิตของทั้งพื้นที่ศึกษา = 606
กก./ไร)
กาซคารบอนไดออกไซดจากการหายใจของดินในชวงพักนา
Fc4_fallow = Ecpt fallow x Apaddy x 12/16 x Factor adjust
โดย Ecptfallow คือ Emission of carbon dioxide per square meter (ปริมาณการ
ปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดตอตารางเมตรในชวงพักนา)
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
12/16 คือ อัตราสวนปริมาณ C ในกาซมีเทน
Factor adjust = 606/974
เปนคาใชปรับคาการปลอยกาซมีเทนจากแปลงนาในพื้นที่ที่ทําการเก็บตัวอยาง เปนคา
การปลอยกาซมีเทนเฉลี่ยตอทั้งพื้นที่ศึกษา (คาผลผลิตในแปลงนาที่เก็บตัวอยาง = 947 กก./ไร,
คาผลผลิตของทั้งพื้นที่ศึกษา = 606 กก./ไร)
Fc3 = การไหลของคารบอนในรูปกาซคารบอนไดออกไซด จากการเผาตอซังและฟางขาว (ตัน
C/ ป)
Fc3 = Straw x Cstraw x Rstubble x TCop x Psb
โดย Straw คือ ปริมาณฟางขาวทั้งหมด = Fc1 x Rs/s
Rs/s คือ สัดสวนฟางขาวตอผลผลิตขาว
Cstraw คือ สัดสวนคารบอนในฟางขาว
Rstubble คือ สัดสวนตอซังขาวตอฟางขาว
TCop คือ สัดสวนการปลอยสูบรรยากาศ
Psb คือ เปอรเซ็นตตอซังขาวที่ถูกเผา

4. Fc5 = การไหลของคารบอนในรูป Drainage water (ตัน C/ ป)
Fc5 = (Wd x Cwater) / 106
โดย Wd คือ ปริมาณน้ําที่ระบายออกจากนาขาวในพื้นที่ลุมน้ํา (ลิตร/ป)
Cwater คือ Concentration of TOC ใน Drainage water (มิลลิกรัม/ลิตร)
สมการคํานวณสารขาเขา (Equation for input flows)
Fc7 = การไหลของคารบอนในรูปน้ําใชสําหรับนาขาวทั้งหมด (ตัน C/ ป)
Fc7 = Wu x Apaddy x Cuw
โดย Wu คือ ปริมาณที่ใชตอไรของนาขาว (ลบ.ม./ไร/ป)
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
Cuw คือ สัดสวนของคารบอนในน้ําใช
Fc8 = การไหลของคารบอนในรูปปุยที่ใชในนาขาวในพื้นที่ลุมน้ํา (ตัน C/ ป)
Fc8 = Fer x Apaddy x Cfer
โดย Ferurea คือ ปริมาณปุยเคมี(ปุยยูเรีย(CO(NH2)2)) ที่ใชเฉลี่ยตอไร (ตัน/ไร)
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
Cfer คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในปุยยูเรีย
Fc9 = การไหลของคารบอนในรูปเมล็ดพันธุที่ใชในพื้นที่ลุมน้ํา (ตัน C/ ป)
Fc9 = Seed x Apaddy x Cseed
โดย Seed คือ ปริมาณเมล็ดพันธุที่ใชเฉลี่ยตอไร (ตัน/ไร)
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
Cseed คือ สัดสวนของคารบอนในเมล็ดพันธุ (dry weight)
Cseed.wet คือ สัดสวนของคารบอนในเมล็ดพันธุ
Cseed = (1-Msseed) x Cseed.wet

5. Fc10 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ทิ้งไวในแปลงนา (ตัน C/ ป)
Fc10 = Fc6 - Fc14 - Fc15
โดย Fc6 คือ ปริมาณคารบอนในฟางขาวทั้งหมด (หักสวนที่ถูกเผาแลว)
Fc6 = (Straw x Cstraw) - Fc3
Fc14 คือ ปริมาณคารบอนในฟางขาวที่ใชเปนอาหารสัตว
Fc15 คือ ปริมาณคารบอนในฟางขาวที่ใชทําปุย
Fc11 = การไหลของคารบอนในรูปมวลชีวภาพ (ตัน C/ ป)
Fc11 = NPPgrain + NPPstem+root
โดย NPPgrain คือ มวลชีวภาพสวนของผลผลิต
NPPstem+root คือ มวลชีวภาพสวนของตนขาวและรากขาว
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
NPPgrain = yave x Cgrain x Apaddy
โดย yave คือ ผลผลิตขาวเฉลี่ยตอไร
Cgrain คือ สัดสวนคารบอนในเมล็ดขาว
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
NPPstem+root = yave x Rsr/s x Cstem+root x Apaddy
โดย Rsr/s คือ สัดสวนตนขาวกับรากขาวตอผลผลิตขาว
Cstem+root คือ สัดสวนคารบอนในตนขาวและรากขาว
Apaddy คือ พื้นที่ปลูกขาวในลุมน้ําทั้งหมด (ไร)
Fc12 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบที่เขาสูนาขาว (ตัน C/ ป)
Fc12 = Hpaddy x Chusk
โดย Hpaddy คือ ปริมาณแกลบที่ลงสูนาขาว
Chusk คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในแกลบ (dry weight)
Chusk.wet คือ สัดสวนของคารบอนในแกลบ
Chusk = (1-Mshusk) x Chusk.wet

6. Fc14 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ใชเปนอาหารสัตว (ตัน C/ ป)
Fc14 = Strawanimals x Cstraw
โดย Strawanimals คือ ปริมาณฟางขาวใชเปนอาหารสัตว
Cstraw คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในฟางขาว (dry weight)
Cstraw.wet คือ สัดสวนของคารบอนในฟางขาว
Cstraw = (1-Msstraw) x Cstraw.wet
Fc15 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ใชทําปุย (ตัน C/ ป)
Fc15 = Strawcompost x Cstraw
โดย Strawcompost คือ ปริมาณฟางขาวใชทําปุย
Cstraw คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในฟางขาว (dry weight)
Cstraw.wet คือ สัดสวนของคารบอนในฟางขาว
Cstraw = (1-Msstraw) x Cstraw.wet
จากนั้นนํามาคํานวณหาอัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณคารบอน และฟอสฟอรัสในสต็อก
โดย ∆ CSoil = Rate of C Stock in Paddy Soil
= อัตราการเปลี่ยนแปลงสต็อกของคารบอนในดินที่ปลูกขาวตอป
∆ CSoil = ∑Cinput - ∑Coutput
= (Fc7+Fc8+Fc9+Fc10+Fc11+Fc12) – (Fc1+Fc2+Fc3+Fc4+Fc5+Fc6)
และ ∆ PSoil = Rate of P Stock in Paddy Soil
= อัตราการเปลี่ยนแปลงสต็อกของฟอสฟอรัสในดินที่ปลูกขาวตอป
∆ CSoil = ∑Pinput - ∑Poutput
= (Fp7+Fp8+Fp9+Fp10+Fp11+Fp12) – (Fp1+Fp2+Fp3+Fp4+Fp5+Fp6)

7. 2. กระบวนการโรงสีขาว
การไหลของสารขาเขาและออกระบบไดแสดงในภาพที่ 2 การหาขอมูลของการไหล
ของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการโรงสีขาว
ภาพที่ 2 สารขาเขาและออกของกระบวนการโรงสีขาว
สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc17 = การไหลของคารบอนในรูปผลผลิตขาวสาร (ตัน C/ ป)
Fc17 = (Fc1 + Fc16) x TCrice x Crice
โดย TCrice คือ สัดสวนขาวสารตอผลผลิตขาวเปลือก
Crice คือ สัดสวนของคารบอนในขาวสาร
Fc16 คือ การไหลของคารบอนจากขาวเปลือกนอกพื้นที่

8. Fc18 = การไหลของคารบอนในรูปผลผลิตขาวหัก (ตัน C/ ป)
Fc18 = (Fc1 + Fc16) x TCbr x Cbr
โดย TCbr คือ สัดสวนขาวหักที่มาจากผลผลิตขาวเปลือก
Cbr คือ สัดสวนของคารบอนในขาวหัก
Fc23 = การไหลของคารบอนในรูปผลผลิตรําขาว (ตัน C/ ป)
Fc23 = (Fc1 + Fc16) x TCrb x Crb
โดย TCrb คือ สัดสวนรําขาวที่มาจากผลผลิตขาวเปลือก
Crb คือ สัดสวนของคารบอนในรําขาว
RChusk = ปริมาณคารบอนในแกลบทั้งหมด (ตัน C/ ป)
RChusk = (Fc1 + Fc16) x TChusk x Chusk
โดย TChusk คือ สัดสวนของแกลบที่มาจากผลผลิตขาวเปลือก
Chusk คือ สัดสวนคารบอนในแกลบ
Fc19 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบใชในหมอไอน้ําของโรงสี (ตัน C/ ป)
Fc19 = RChusk x Rboiler
โดย Rboiler คือ สัดสวนเปอรเซ็นตแกลบที่ใชกับหมอไอน้ําของโรงสี
Fc20 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบขายออกนอกพื้นที่ (ตัน C/ ป)
Fc20 = Hsell x Chusk
โดย Hsell คือ ปริมาณแกลบขายออกนอกพื้นที่
Chusk คือ สัดสวนคารบอนในแกลบ
Fc21 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบที่ใชในการเลี้ยงสัตว (ตัน C/ ป)
Fc21 = Hanimals x Chusk
โดย Hanimals คือ ปริมาณแกลบที่ใชในการเลี้ยงสัตว
Chusk คือ สัดสวนคารบอนในแกลบ

9. Fc22 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบที่ใชในโรงอิฐ (ตัน C/ ป)
Fc22 = Hbrick x Chusk
โดย Hbrick คือ ปริมาณแกลบที่ใชในโรงอิฐ
Chusk คือ สัดสวนคารบอนในแกลบ
Fc23 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบที่ใชในการเลี้ยงสัตว (ตัน C/ ป)
Fc23 = Hanimals x Chusk
โดย Hanimals คือ ปริมาณแกลบที่ใชในการเลี้ยงสัตว
Chusk คือ สัดสวนคารบอนในแกลบ
สมการคํานวณสารขาเขา (Equation for input flows)
Fc16 = การไหลของคารบอนในผลผลิตขาวเปลือกนอกพื้นที่ (ตัน C/ ป)
Fc16 = Fcoutput - Fcinput
= (Fc12+Fc17+Fc18+Fc19+Fc20+Fc21+Fc22+Fc23) – Fc1
โดย Fcoutput คือ การไหลของคารบอนที่ออกจากโรงสีทั้งหมด
Fcinput คือ การไหลของคารบอนที่เขาโรงสี

10. 3. กระบวนการหมอไอน้ําในโรงสี
การหาขอมูลของการไหลของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการ
หมอไอน้ําในโรงสี
ภาพที่ 3 สารขาเขาและออกของกระบวนการหมอไอน้ําในโรงสี
สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc32 = การไหลของคารบอนในรูปขี้เถาจากหมอไอน้ํา (ตัน C/ ป)
Fc32 = Fc19 x TCb.ash
โดย TCb.ash คือ Transfer-coefficient of biomass to ash
Fc33 = การไหลของคารบอนในรูปกาซคารบอนไดออกไซด (ตัน C/ ป)
Fc33 = Fc19 x TCb.gas
โดย TCb.gas คือ Transfer-coefficient of biomass to gas

11. 4. กระบวนการโรงอิฐ
การหาขอมูลของการไหลของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการ
โรงอิฐ
ภาพที่ 4 สารขาเขาและออกของกระบวนการโรงอิฐ
สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc22 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบที่ใชในโรงอิฐ (ตัน C/ ป)
Fc22 = RChusk x Rbrick
โดย Rbrick คือ สัดสวนเปอรเซ็นตแกลบที่ใชในโรงอิฐ
Fc25 = การไหลของคารบอนในรูปขี้เถาจากหมอไอน้ํา (ตัน C/ ป)
Fc25 = Fc22 x TCb.ash
โดย TCb.ash คือ Transfer-coefficient of biomass to ash (Brick factory)
Fc24 = การไหลของคารบอนในรูปกาซคารบอนไดออกไซด (ตัน C/ ป)
Fc24 = Fc22 x TCb.gas
โดย TCb.gas คือ Transfer-coefficient of biomass to gas (Brick factory)

12. 5. กระบวนการฟารมเลี้ยงสัตว(การเลี้ยงสัตวทั่วไป)
การหาขอมูลของการไหลของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการ
ฟารมเลี้ยงสัตว(การเลี้ยงสัตวทั่วไป)
ภาพที่ 5 สารขาเขาและออกของกระบวนการฟารมเลี้ยงสัตว (การเลี้ยงสัตวทั่วไป)
สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc26 = การไหลของคารบอนในรูปสัตวเขาโรงชําแหละ (ตัน C/ ป)
Fc26 = ∑(Nanimal.i x Wanimal.i x Canimal.i) เมื่อ (i = 1…..n)
โดย Nanimal.i คือ จํานวนสัตวที่เขาโรงชําแหละ
Wanimal.i คือ น้ําหนักสัตวที่เขาโรงชําแหละ (กก./ตัว)
Canimal.i คือ สัดสวนคารบอนในสัตวแตละชนิด
FCmanure = การไหลของคารบอนในรูปมูลสัตวทั้งหมด (ตัน C/ ป)
FCmanure = ∑(Nanimal.i x Manimal.i x 365 x Canimal.i)
โดย Cmanure คือ สัดสวนคารบอนในมูลสัตวแตละชนิด

13. FC27 = การไหลของคารบอนในรูปกาซมีเทนจากฟารมเลี้ยงสัตวทั้งหมด (ตัน C/ ป)
FC27 = Fcenteric+ FCmm
โดย Fcenteric คือ การไหลของคารบอนในรูปกาซมีเทนจากสัตว (Enteric
Fermentation) (ตัน C/ ป)
FCenteric = ∑(Nanimal x EFenteric)
โดย EFenteric คือ Emission factor Enteric fermentation (Kg/head/year) ของสัตวแตละชนิด
Fcmm คือ การไหลของคารบอนในรูปกาซมีเทนจากการจัดการมูลสัตว
(Manure management) (ตัน C/ ป)
Fcmm = ∑(Nanimal x EFmm) เมื่อ (i = 1…..n)
โดย EFmm คือ Emission factor Manure Management (Kg/head/year) ของสัตวแตละ
ชนิด
Fc29 = การไหลของคารบอนในรูปมูลสัตวที่ใชทําปุย (ตัน C/ ป)
Fc29 = Manurecompost x Cmanure-cow
โดย Manurecompost คือ น้ําหนักมูลวัวที่ใชทําปุยหมัก (กก./ตัว/วัน)
Cmanure-cow คือ สัดสวนคารบอนในมูลวัว
Fc28 = การไหลของคารบอนในรูปมูลสัตวที่ออกนอกระบบ (ตัน C/ ป)
FC28 = FCmanure - FC29
โดย FCmanure คือ การไหลของคารบอนในรูปมูลสัตวทั้งหมด (ตัน C/ ป)
FCmanure = ∑(Nanimal.i x Manimal.i x 365 xCanimal.i) เมื่อ (i = 1…..n)
โดยที่ Nanimal.i คือ จํานวนสัตวที่เขาโรงชําแหละ
Manimal.i คือ น้ําหนักมูลสัตวแตละชนิด (กก./ตัว/วัน)
สมการคํานวณสารขาเขา (Equation for input flows)
Fc14 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวสําหรับใชเลี้ยงสัตว (ตัน C/ ป)
Fc14 = Strawanimals x Cstraw
โดย Strawanimals คือ ปริมาณฟางขาวใชเปนอาหารสัตว
Cstraw คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในฟางขาว = (1-Msstraw) x Cstraw.

14. Fp14 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวสําหรับใชเลี้ยงสัตว (ตัน P/ ป)
Fp14 = Strawanimals x Pstraw
โดย Pstraw คือ สัดสวนของฟอสฟอรัสที่อยูในฟางขาว = (1- Msstraw) x Pstraw.wet
Fc21 = การไหลของคารบอนในรูปแกลบที่ใชในการเลี้ยงสัตว (ตัน C/ ป)
Fc21 = RChusk x Ranimals
โดย RChusk คือ ปริมาณคารบอนในแกลบทั้งหมด
Ranimals คือ สัดสวนเปอรเซ็นตแกลบที่ใชในการเลี้ยงสัตว
Fc23 = การไหลของคารบอนในรูปผลผลิตรําขาว (ตัน C/ ป)
Fc23 = (Riceinside + Riceoutside) x TCrb x Crb
โดย TCrb คือ สัดสวนรําขาวที่มาจากผลผลิตขาวเปลือก
Crb คือ สัดสวนของคารบอนในรําขาว = (1-Msrb) x Crb.wet
Msrb คือ สัดสวนของความชื้นในรําขาว

15. 6. กระบวนการโรงปุยหมัก
การหาขอมูลของการไหลของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการ
โรงปุยหมัก
ภาพที่ 6 สารขาเขาและออกของกระบวนการปุยหมัก
สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc30 = การไหลของคารบอนในรูปกาซคารบอนไดออกไซดที่เกิดจากการผลิตปุย (ตัน C/ ป)
Fc30 = Inputcompost x TCoff-gas
โดย TCoff-gas คือ สัดสวนของคารบอนที่ออกจากกระบวนการทําปุยหมักในรูปของ
กาซ
Fc31 = การไหลของคารบอนในรูปน้ําชะ (ตัน C/ ป)
Fc31 = Inputcompost x TCleachate
โดย TCleachate คือ สัดสวนของคารบอนในน้ําชะ

16. Fc13 = การไหลของคารบอนในรูปผลผลิตปุยหมัก (ตัน C/ ป)
Fc13 = Inputcompost x TCcompost
โดย TCcompost คือ สัดสวนของคารบอนที่ออกจากกระบวนการทําปุยหมักในรูป
ผลผลิตปุยหมัก
สมการคํานวณสารขาเขา (Equation for input flows)
คารบอนขาเขาที่ใชผลิตปุยหมัก (Inputcompost) = Fc15 + Fc29
Fc15 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ใชทําปุย (ตัน C/ ป)
Fc29 = การไหลของคารบอนในรูปมูลสัตวที่ใชทําปุย (ตัน C/ ป)

17. 7. กระบวนการการจัดการฟางขาว
การหาขอมูลของการไหลของมวลของสินคาและความเขมขนของสารในกระบวนการ
การจัดการฟางขาว
ภาพที่ 7 สารขาเขาและออกของกระบวนการการจัดการฟางขาว
สมการคํานวณสารขาออก (Equation for output flows)
Fc14 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ใชเปนอาหารสัตว (ตัน C/ ป)
Fc14 = Strawanimals x Cstraw
โดย Strawanimals คือ ปริมาณฟางขาวใชเปนอาหารสัตว
Cstraw คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในฟางขาว
Fc15 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ใชทําปุย (ตัน C/ ป)
Fc15 = Strawcompost x Cstraw
โดย Strawcompost คือ ปริมาณฟางขาวใชใชทําปุย
Cstraw คือ สัดสวนของคารบอนที่อยูในฟางขาว = (1-Msstraw) x Cstraw.wet

18. Fc10 = การไหลของคารบอนในรูปฟางขาวที่ทิ้งไวในแปลงนา (ตัน C/ ป)
Fc10 = Fc6 - Fc14 - Fc15
โดย Fc6 คือ ปริมาณคารบอนในฟางขาวทั้งหมด (หักสวนที่ถูกเผาแลว) = Straw-
Strawburn
สมการคํานวณสารขาเขา (Equation for input flows)
Fc6 คือ ปริมาณคารบอนในฟางขาวทั้งหมด (หักสวนที่ถูกเผาแลว) (ตัน C/ ป)
Fc6 = (Straw x Cstraw) - Fc3
8. กระบวนการการจัดการฟางขาว
ภาพที่ 8 สารขาเขาและออกของกระบวนการ Pyrolysis and Gas Engine
Fc34 = การไหลของคารบอนในฟางขาวที่ไปเขากระบวนการ Pyrolysis and Gas Engine
Fc34 = Fc6 x 0.8
Fc10 = Fc6 - Fc35 - Fc15
Fc35 = การไหลของคารบอนในรูปแบบ Biochar ที่ใสกลับไปในนาขาว
Fc35 = Fc34 x TCchar
TCchar = 0.37 (Jakrawatana,2009)
โดย TCchar คือ Transfer Coefficient ของการ Pyrolysis ฟางขาวเปน Biochar
Biochar
Pyrolysis and Gas
Engine
CO2
FC35
FC36FC34
ฟางขาว

19. Fc36 = การไหลของคารบอนในรูปกาซคารบอนไดออกไซดจากกระบวนการ Pyrolysis
and Gas Engine
Fc36 = Fc34 x TCoff-gas Pyrolysis
TCoff-gas Pyrolysis = 0.63 (Jakrawatana,2009)
โดย TCoff-gas Pyrolysis คือ Transfer Coefficient ของ off-gas ที่ออกมาจากกระบวนการ
Pyrolysis
9. ทางเลือกในการจัดการกาซคารบอนในรูปของกาซมีเทนจากนาขาว (Scenario
Analysis)
CASE 1 : ทางเลือกที่ 1 การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัตเฟตแทนที่ปุยยูเรีย 15
กก./ไร
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.89
การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัลเฟตแทนที่ปุยยูเรีย 15 ก.ก./ไร สมมุติฐานวา
สามารถลดการปลอย CH4 ได 11% ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทาง
เลือกนี้คือ 1-0.11 = 0.89
CASE 2 : ทางเลือกที่ 2 ปรับปรุงโดยการไถกลบตอซังลงในดิน มากกวา 30 วัน กอน
การขังน้ําเพื่อทํานา
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.413
Fc4 = Fc4(Baseline) + (Fc2(Baseline) - Fc2(new))
การไถกลบตอซังลงในดินมากกวา 30 วัน กอนขังน้ําเพื่อทํานา สมมุติฐานวา สามารถ
ลดการปลอย CH4 ได 58.7% ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทางเลือก
นี้ คือ 1-0.587 = 0.413
CASE 3 : ทางเลือกที่ 3 เอาฟางขาวออกจากนาขาว 80%
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.3
เอาฟางขาวออกจากนาขาว 80% สมมุติฐานวา สามารถลดการปลอย CH4 ได 70%
ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทางเลือกนี้ คือ 1-0.7 = 0.3
Fc10(new) = Fc6(Baseline) x 0.2

20. Fc4 = Fc10(new) x 0.7
การนําฟางขาวออกจากนาขาวไป ทําใหปริมาณ Soil respiration (Co2) จากการยอย
สลายฟางลดลงไปตามสัดสวนดวย สมมุติฐานวา Co2 จาก Soil respiration จะมี
คาประมาณ 70% ของฟางขาวที่เหลืออยูและถูกไถกลบลงไปในนาขาว
Fc37 = Fc6 - Fc10(new) -Fc14 - Fc15
CASE 4 : ทางเลือกที่ 4 เอาฟางขาวออกจากนาขาว 50%
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.65
เอาฟางขาวออกจากนาขาว 50% สมมุติฐานวา สามารถลดการปลอย CH4 ได 35%
ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทางเลือกนี้ คือ 1-0.35 = 0.65
Fc10(new) = Fc10(Baseline) x 0.5
Fc4 = Fc10(new) x 0.7
การนําฟางขาวออกจากนาขาวไป ทําใหปริมาณ Soil respiration (CO2) จากการยอย
สลายฟางลดลงไปตามสัดสวนดวย สมมุติฐานวา CO2 จาก Soil respiration จะมี
คาประมาณ 70% ของฟางขาวที่เหลืออยูและถูกไถกลบลงไปในนาขาว
CASE 5 : ทางเลือกที่ 5 นําฟางขาว 50% จากนาขาวมาทําปุยหมักรวมกับมูลสัตว
และใชปุยหมักรวมกับปุยเคมี
Fc2(new) = (Fc2(Baseline) x 0.65) x 1.185
เอาฟางขาวออกจากนาขาว 50% สมมุติฐานวา สามารถลดการปลอย CH4 ได 35%
ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทางเลือกนี้ คือ 1-0.35 = 0.65 แลวนํามา
ทําปุยหมักรวมกับมูลสัตว และใชปุยหมักรวมกับปุยเคมี ทําใหการปลดปลอย CH4
เพิ่มขึ้น 18.5% ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทางเลือกนี้ คือ 1+
0.185 = 1.185
Fc4(new) = (Fc10(Baseline) x 0.5 x 0.7) x 1.14
การนําปุยหมักมาใสนาขาวอาจทําใหคา CO2 เพิ่มขึ้น 14% ดังนั้นคา Factor ของ CO2 ที่
ไดจากการเลือกทางเลือกนี้ คือ 1+0.14 = 1.14
Fc15(new) = (Fc6 x 0.5) - Fc4
Fc10(new) = Fc6(Baseline) x 0.5

21. CASE 6 : ทางเลือกที่ 6 นําฟางขาว 80% จากนาขาวมาเขากระบวนการ Pyrolysis
แลวนํา Biochar ที่ไดไปใชกับนาขาว
Fc10(new) = Fc6 x 0.2
Fc2(new) = Fc2(Baseline) x 0.3
เอาฟางขาวออกจากนาขาว 80% สมมุติฐานวา สามารถลดการปลอย CH4 ได 70%
ดังนั้นคา Factor ของ CH4 ที่ไดจากการเลือกทางเลือกนี้ คือ 1-0.7 = 0.3
Fc4(new) = Fc10(new) x 0.7
การนําฟางขาวออกจากนาขาวไป ทําใหปริมาณ Soil respiration (CO2) จากการยอย
สลายฟางลดลงไปตามสัดสวนดวย สมมุติฐานวา CO2 จาก Soil respiration จะมี
คาประมาณ 70% ของฟางขาวที่เหลืออยูและถูกไถกลบลงไปในนาขาว
Fc34 = Fc6 - Fc10(new) - Fc14 - Fc15
การนํา Biochar มาใหอาจทําให CH4 เพิ่ม 14% การนํา Biochar มาใช ไมมีผลทําให CO2
จาก Sail Respiration เพิ่มขึ้น
CASE 7 : ทางเลือกที่ 1 และทางเลือกที่ 2 การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัตเฟ
ตแทนที่ปุยยูเรีย 15 กก./ไร และปรับปรุงโดยการไถกลบตอซังลงในดิน มากกวา 30 วัน กอน
การขังน้ําเพื่อทํานา
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.89 x 0.413
Fc4 = Fc4(Baseline) + (Fc2(Baseline) - Fc2(new))
CASE 8 : ทางเลือกที่ 1 และทางเลือกที่ 3 การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัตเฟ
ตแทนที่ปุยยูเรีย 15 กก./ไร และเอาฟางขาวออกจากนาขาว 80%
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.3 x 0.89
Fc10(new) = Fc6(Baseline) x 0.2
Fc4 = Fc10(ใหม) x 0.7
Fc37 = Fc6 - Fc10(new) -Fc14 - Fc15

22. CASE 9 : ทางเลือกที่ 1 และทางเลือกที่ 4 การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัตเฟ
ตแทนที่ปุยยูเรีย 15 กก./ไร และเอาฟางขาวออกจากนาขาว 50%
Fc2 = Fc2(Baseline) x 0.65 x0.89
Fc10(new) = Fc10(Baseline) x 0.5
Fc4 = Fc10(new) x 0.7
CASE 10 : ทางเลือกที่ 1 และทางเลือกที่ 5 การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัตเฟ
ตแทนที่ปุยยูเรีย 15 กก./ไร และนําฟางขาว 50% จากนาขาวมาทําปุยหมักรวมกับมูลสัตว และ
ใชปุยหมักรวมกับปุยเคมี
Fc2(new) = (Fc2(Baseline) x 0.65) x 1.185 x 0.89
Fc4(new) = (Fc10(Baseline) x 0.5 x 0.7) x 1.14
Fc15(new) = (Fc6 x 0.5) - Fc4
Fc10(new) = Fc6(Baseline) x 0.5
CASE 11 : ทางเลือกที่ 1 และทางเลือกที่ 5 การใชปุยแตงหนาเปนแอมโมเนียมซัตเฟ
ตแทนที่ปุยยูเรีย 15 กก./ไร และนําฟางขาว 80% จากนาขาวมาเขากระบวนการ Pyrolysis แลว
นํา Biochar ที่ไดไปใชกับนาขาว
Fc10(new) = Fc6 x 0.2
Fc2(new) = Fc2(Baseline) x 0.3 x 0.89
Fc4(new) = Fc10(new) x 0.7
Fc34 = Fc6 - Fc10(new) - Fc14 - Fc15

23. 10. กราฟแสดงปริมาณการปลอยกาซคารบอนและสตอกในดิน
(1) ปริมาณการปลอยกาซมีเทนจากนาขาว (CH4)
ปริมาณการปลอยกาซ CH4 (Fc2) x 16/12 = FCH4 ( หนวย : ตัน CH4 )
(2) ปริมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากการหายใจของดิน (CO2)
ปริมาณการปลอยกาซ CO2 (Fc4) x 44/12 = FCO2 ( หนวย : ตัน CO2 )
(3) ปริมาณการปลอยกาซเรือนกระจกทั้งหมด
GHG = (FCH4 x 21)+ FCO2 ( หนวย : ตัน CO2 eq)