δήμος κοζάνης τεκμηρίωση θέσεων και απόψεων για το σχέδιο αθηνά στην κατεύθυνση ισχυρών και αυτοδιοίκητων ακαδημαϊκών δομών στη δυτική μ

Δήμος Κοζάνης: Τεκμηρίωση θέσεων και απόψεων για το Σχέδιο
Αθηνά στην κατεύθυνση ισχυρών και αυτοδιοίκητων
ακαδημαϊκών δομών στη Δυτική Μακεδονία

.
.
24/2/2013

2 Δήμος Κοζάνης: Τεκμηρίωση θέσεων και απόψεων για το Σχέδιο Αθηνά στην κατεύθυνση ισχυρών και
αυτοδιοίκητων ακαδημαϊκών δομών στη Δυτική Μακεδονία

Εισαγωγή ............................................................................................................................... 3
Θέματα σχεδιασμού και παραδοχών του Σχεδίου ΑΘΗΝΑ .................................................... 4
Λάθος χωροταξικός σχεδιασμός με "Γεωγραφικά Διαμερίσματα" αντί του ορθού των Περιφερειών4
ΕΣΠΑ 2014 -2020 [Ευρώπη 2020] και ο ρόλος του Πανεπιστημίου και ΤΕΙ για την Περιφέρεια
Δυτικής Μακεδονίας .............................................................................................................................. 5
Περί ακαδημαϊκών κριτηρίων του Σχεδίου ΑΘΗΝΑ .............................................................................. 6
Παραδείγματα "ειδικής" μεταχείρισης τμημάτων ανά την Ελλάδα σε αντιδιαστολή με αυτά της
Δυτικής Μακεδονίας .............................................................................................................................. 6
«Εθνικοί Λόγοι» για τη διατήρηση Αυτόνομων Ιδρυμάτων και η αδικία για τα ΑΕΙ της Δυτικής
Μακεδονίας ........................................................................................................................................... 8
.
Έλλειψη δυνατότητας αυτοπροσδιορισμού των ΑΕΙ ............................................................................. 9
Ο ρόλος του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ στη Δυτική Μακεδονία ......................................... 10
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στηρίζει το όραμα μιας περιοχής για το αύριο ...................................... 10
Πιθανός αποκλεισμός της δυνατότητας πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μεγάλου μέρους
του πληθυσμού της Δυτικής Μακεδονίας με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ ......................................................... 10
Φέρουσα ικανότητα υποδοχής και φιλοξενίας της ακαδημαϊκής και σπουδάζουσας κοινότητας στην
Δυτική Μακεδονία ............................................................................................................................... 11
Η Δυτική Μακεδονία ως Ενεργειακό Κέντρο ‐ Ο ρόλος του Πανεπιστημίου ...................................... 12
Προτάσεις Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων Δυτικής Μακεδονίας ................................................. 14
Προκαταρκτική πρόταση του Συμβουλίου Διοίκησης του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας .................. 14
Πρόταση ‐ Θέσεις του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας προς το Υπουργείο Παιδείας .............. 18
.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ....................................................................................................................... 24
Διαχρονική στήριξη του Δήμου Κοζάνης στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ............................ 24
Θέση της Σχολής Διοίκηση Οικονομίας του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας για το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ ............. 29
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και τοπική ανάπτυξη .................................................................. 33
Επιστολή Δημάρχου Κοζάνης στον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Παιδείας .................................. 45
Επιστολή Δημάρχου Κοζάνης στους τοπικούς φορείς για τη στήριξη του Πανεπιστημίου ................ 49
Ενδεικτικά έργα και πρωτοβουλίες ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ............................................................. 51


Εισαγωγή

Με την απόφαση 48/7-2-2013 το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης αποφάσισε ότι:

 Θεωρεί ιστορικά δικαιωμένες κατακτήσεις της περιοχής το Πανεπιστήμιο Δυτικής
Μακεδονίας και το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας. Θα υπερασπιστεί με κάθε τρόπο αυτήν την
κατάκτηση και θα αγωνιστεί για την παραμονή, ισχυροποίηση και διεύρυνση και των δύο
ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.
 Η Δυτική Μακεδονία βιώνει μια πρωτοφανή ύφεση, πρωτόγνωρη για τα Ελληνικά
δεδομένα, μια κρίση που επιβάλλει την αλλαγή του αναπτυξιακού της προτύπου. Σ’ αυτήν τη νέα
πορεία είναι αναγκαία η συμπόρευση και συμβολή και των δύο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ώστε
και την αναπτυξιακή προοπτική να ενδυναμώσουν αλλά και τα ίδια να ισχυροποιηθούν.
 Συνεχίζει αταλάντευτα την υλοποίηση έργων – δράσεων – πρωτοβουλιών που
εξασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη παρουσία των ιδρυμάτων και αναδεικνύουν τις σχέσεις τους
με την Τοπική Κοινωνία.
 Καλεί πολίτες και φορείς της περιοχής μας σε συστράτευση στον αγώνα για την
τριτοβάθμια εκπαίδευση στην περιοχή μας και ενεργό συμβολή τους στην δημόσια διαβούλευση
που έχει ανοίξει το Υπουργείο Παιδείας
 Συγκροτεί διαπαραταξιακή επιτροπή του Δημοτικού Συμβουλίου αποτελούμενη από τους:
1. Μαυροματίδη Δημήτριο, Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Κοζάνης
2. Τοπαλίδη Γεώργιο, δημοτικό σύμβουλο, μείζονος αντιπολίτευσης
3. Ιωαννίδη Ελευθέριο, δημοτικό σύμβουλο ελάσσονος αντιπολίτευσης
με συμμετοχή εκπροσώπων και του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ, ώστε να συγκεντρώσουν και
τεκμηριώσουν την επιχειρηματολογία της περιοχής, στην διαδικασία του δημόσιου διαλόγου.
 Τέλος δηλώνει τη βούλησή του για στενή παρακολούθηση των εξελίξεων, συστηματική
διαβούλευση και συνεργασία με όλους τους φορείς της περιφέρειας καθώς και την ετοιμότητά
του να πρωτοστατήσει σε δράσεις και κινητοποιήσεις, και δυναμικές εφόσον απαιτηθούν, για να
προασπίσει τις κατακτήσεις της περιοχής μας.
 Αναθέτει στο Δήμαρχο την παραπέρα ενέργεια.
Σε συνέχεια της παραπάνω απόφασης η παραπάνω επιτροπή πλαισιώθηκε από τους
εκπρόσωπους του ΤΕΙ και του Πανεπιστημίου που συμμετείχαν στη διαδικασία συζήτησης του
Δημοτικού Συμβουλίου:
 Πατιά Πέτρο [Αντιπρόεδρο Διοικούσας Επιτροπής Πανεπιστημίου]
 Τουρλιδάκης Αντώνης [Καθηγητή Πανεπιστημίου]
 Χαραλαμπίδης Κώστας [Πρόεδρο ΤΕΙ]
 Χιωτίδης Γιώργος [Καθηγητή ΤΕΙ]
Σημειώνεται ότι για το θέμα ο Δήμαρχος Κοζάνης κ. Λάζαρος Μαλούτας, απέστειλε επιστολή
στον Πρωθυπουργό1 και στους τοπικούς φορείς2 οι οποίοι στην πλειονότητα τους
ανταποκρίθηκαν.
Η Επιτροπή, υπό τον συντονισμό του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Δημήτρη
Μαυροματίδη, και αφού έλαβε υπόψη τις προτάσεις των φορέων όπως κατατέθηκαν στο
Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης, κατέληξε στο παρακάτω κείμενο «Τεκμηρίωση θέσεων και
απόψεων για το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ στην κατεύθυνση ισχυρών και αυτοδιοίκητων
ακαδημαϊκών δομών στη Δυτική Μακεδονία»:

1
βλ. Παράρτημα “Επιστολή Δημάρχου Κοζάνης στον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Παιδείας”
2
βλ. Παράρτημα “Επιστολή Δημάρχου Κοζάνης στους τοπικούς φορείς για τη στήριξη του Πανεπιστημίου” όπου
περιλαμβάνεται και σχετική αφίσα δημοσιοποίησης του θέματος.


Θέματα σχεδιασμού και παραδοχών του Σχεδίου ΑΘΗΝΑ

Λάθος χωροταξικός σχεδιασμός με "Γεωγραφικά Διαμερίσματα"  αντί του
ορθού των Περιφερειών

Το παρόν σχέδιο κατατάσσει ανά "Γεωγραφικά Διαμερίσματα" τα Τμήματα της Τριτοβάθμιας
Εκπαίδευσης. Ωστόσο "Τα Γεωγραφικά διαμερίσματα είναι οι περιοχές εκείνες της Ελλάδας που
παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά και ανήκουν γεωγραφικά στον ίδιο χώρο". 3

Η χώρα μας διαθέτει 13 Περιφέρειες οι οποίες πρόσφατα με τον Ν. 3852/ 2010 «Πρόγραμμα
Καλλικράτης» έγιναν και δευτεροβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης του ελληνικού
κράτους. Από την ομιλία του Υπουργού Εσωτερικών πριν 3 χρόνια: "...Στόχος του
«Καλλικράτη» είναι γι' αυτό να αποκτήσουμε επιτέλους ένα καλό κράτος, σύγχρονο και
αποτελεσματικό, επιτελικό και αποκεντρωμένο, που ανοίγει νέους δρόμους ανάπτυξης..."
Επίσης σημειώνεται ότι η χώρα χρησιμοποιεί την κοινή ονοματολογία των εδαφικών
στατιστικών μονάδων NUTS (Nomenclature d' Unités Territoriales Statistiques) που είναι το
πρότυπο γεωκωδικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κωδικοποίηση της διοικητικής
διαίρεσης για στατιστικούς λόγους.
Για την Ελλάδα χρησιμοποιούνται τυπικά τα τρία πρώτα επίπεδα (αν και το πρώτο επίπεδο δεν
έχει αντίστοιχη διοικητική διαίρεση) και ουσιαστικά το 2ο και 3ο επίπεδο:
Επίπεδο Υποδιαίρεση
NUTS 1 Γεωγραφική Ομάδα 4
1
NUTS 2 Περιφέρειες
3
NUTS 3 Νομοί 51
Επισημαίνεται επίσης ότι όλες οι χρηματοδοτήσεις, αναπτυξιακές πολιτικές, στρατηγικός
σχεδιασμός, γίνονται σε επίπεδα NUTS II και σε επίπεδο Δήμων LAU (Local Administrative
Units). Οι οντότητες που αναγνωρίζονται κατά βάση για τις χρηματοδοτήσεις των ευρωπαϊκών
και συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων [με κυριότερο το ΕΣΠΑ που σχεδιάζεται σε
επίπεδο NUTS II] είναι κατά βάση οι Δήμοι, οι Περιφέρειες, τα Πανεπιστήμια, τα TEI, τα
Ερευνητικά Κέντρα. Και είναι οι κύριες μορφές επιπλέον χρηματοδότησης.

Είναι λάθος σχεδιασμός να έχεις δημιουργήσει τη νέα αναπτυξιακή διάρθρωση της χώρας που
είναι οι 13 Περιφέρειες [NUTS II] και να σχεδιάζεις με άλλα κριτήρια για εργαλεία ανάπτυξης
που από τα κυριότερα είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεν νοείται περιφέρεια χωρίς
αναπτυξιακό πυλώνα ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες κατευθύνσεις σε επίπεδο ευρωπαϊκής
ένωσης με έρευνα, ανάπτυξη, κλπ. Σημειώνεται ότι στο επόμενο προγραμματικό πλαίσιο
κυρίαρχο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει η έρευνα και η καινοτομία, δηλαδή τα
ερευνητικά κέντρα και η τριτοβάθμια εκπαίδευση. 4


3
Από τα μαθήματα που γίνονται στην Ε' Δημοτικού: "Ολόκληρη η Ελλάδα χωρίζεται σε 9 μεγάλες περιοχές, που ονομάζονται
Γεωγραφικά Διαμερίσματα. Ο διαχωρισμός αυτός έχει γίνει με φυσικά (γεωμορφολογικά) ή ιστορικά κριτήρια. Τα
Γεωγραφικά Διαμερίσματα δεν έχουν σύστημα διοίκησης, ούτε υπάρχει κάποιος υπεύθυνος γι' αυτά.»
4
Αναφέρεται ενδεικτικά από το Guide to Research and Innovation Strategies for Smart Specialisations (RIS 3):


ΕΣΠΑ 2014 -2020 [Ευρώπη 2020] και ο ρόλος του Πανεπιστημίου και ΤΕΙ για την
Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

Οι Θεματικοί Στόχοι για την επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020 ενόψει του
σχεδιασμού του επόμενου ΕΣΠΑ 2014~2020 είναι οι παρακάτω:

1. Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας
2. Ενίσχυση της πρόσβασης, και χρήσης και ποιότητας, των τεχνολογιών πληροφορικής
και επικοινωνίας
3. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του
γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ), και της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών (για το
Ταμείο Αλιείας)
4. Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του
άνθρακα σε όλους τους τομείς
5. Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της
διαχείρισης του κινδύνου
6. Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων
7. Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε
σημαντικά δίκτυα υποδομών
8. Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων
9. Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας
10. Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση
11. Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης

Είναι προφανές ότι μεγάλο βάρος δίνεται στο ρόλο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της
έρευνας στις Περιφέρειες. Η αποδυνάμωση των Περιφερειών [13 σύμφωνα με τον
Καλλικράτη (Ν. 3852/2010)] είναι γεγονός με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Ακόμη η κατάργηση του
Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας θα επιφέρει και κατάργηση ουσιαστικά της Επιτροπής
Ερευνών με το σημαντικό έργο που έχει επιδείξει τα τελευταία χρόνια5.

Άλλωστε σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης6 στόχος είναι η ενίσχυση της
έρευνας, της καινοτομίας, της ανταγωνιστικότητας και γενικότερα η βελτίωση των δεικτών

"Europe is facing major economic challenges that require an ambitious economic policy for the 21st century. The EU has set
out its vision for Europe's social market economy in the Europe 2020 strategy, which aims at confronting our structural
weaknesses through progress in three mutually reinforcing priorities:
 smart growth, based on knowledge and innovation;
 sustainable growth, promoting a more resource efficient, greener and competitive economy;
 inclusive growth, fostering a high employment economy delivering economic, social and territorial cohesion.
Investing more in research, innovation and entrepreneurship is at the heart of Europe 2020 and a crucial part of Europe's
response to the economic crisis. So is having a strategic and integrated approach to innovation that maximises European,
national and regional research and innovation potential."

5
Βλέπε «‘Έσοδα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας από την έρευνα»
6
Position of the European Commission Services on the development of Partnership Agreement and programmes
in Greece for the period 2014‐2020


που αφορούν άμεσα την τριτοβάθμια εκπαίδευση7. Σημειώνεται ότι για το θέμα υπήρξε
ομόφωνο Ψήφισμα από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων και Προέδρων Διοικουσών Επιτροπών των
Ελληνικών Πανεπιστημίων που θέτει τα θέματα εκπαίδευσης, έρευνας και ανάπτυξης8.

Υπάρχει μια αναντιστοιχία αναπτυξιακού σχεδιασμού και του ρόλου της τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Και δεν είναι μόνο θέμα Περιφέρειας Δυτικής
Μακεδονίας9 αλλά και εθνικής πολιτικής. Και το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό για να
αντιμετωπιστεί τόσο επιδερμικά από ένα σχέδιο το οποίο αγνοεί βασικές παραμέτρους
αναπτυξιακού σχεδιασμού, ιδιαίτερα μιας χώρας σε κρίση.

Περί ακαδημαϊκών κριτηρίων του Σχεδίου ΑΘΗΝΑ

Επειδή πολύς λόγος γίνεται για τα λεγόμενα “ακαδημαϊκά κριτήρια”10, πρέπει να γίνει σαφές
ότι όπως επανειλημμένα έχει τονισθεί και από τις Συνόδους Πρυτάνεων τα ακαδημαϊκά
κριτήρια είναι που θα προσδιορίσουν τα ίδια τα ΑΕΙ και η ΑΔΙΠ, ενώ τα αναπτυξιακά
κριτήρια θα πρέπει να προσδιοριστούν στο επίπεδο του ΣΑΠΕ και του ΣΑΤΕ, σε συνεργασία
με άλλους κοινωνικούς εταίρους, και τέλος τα εθνικά κριτήρια στο επίπεδο του ΕΣΥΠ.

Παραδείγματα "ειδικής" μεταχείρισης τμημάτων ανά την Ελλάδα σε
αντιδιαστολή με αυτά της Δυτικής Μακεδονίας

Τα κριτήρια, τα οποία δημοσιοποίησε το ΥΠΘΠΑ στις 6/2/13, και με βάσει των οποίων
ελήφθησαν οι αποφάσεις του σχεδίου ΑΘΗΝΑ δεν εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα
ΑΕΙ/ΤΕΙ και έρχονται μάλλον να δικαιολογήσουν τις εκ των προτέρων ληφθείσες πολιτικές

7
Europe 2020 headline Targets Current situation in Greece end 2011 National 2020 target in the NRP

R&D 0,6% (2007) 2% GDP

Employment 59,9% (2011) 70%

Tertiary education 28.9% (2011) 32%

8
ΟΜΟΦΩΝΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΠΡΥΤΑΝΕΩΝ & ΠΡΟΕΔΡΩΝ Δ.Ε. ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ [Λαύριο 16.2.13]

Όσον αφορά στο σχέδιο Αθηνά, η Σύνοδος των Πρυτάνεων επισημαίνει τα προβλήματα που δημιουργεί ο
βεβιασμένος και ατεκμηρίωτος σχεδιασμός, ιδιαίτερα όταν αυτός οδηγεί σε κατάργηση ή συγχώνευση
Πανεπιστημίων, του κατά τα άλλα αναγκαίου εξορθολογισμού της Ανώτατης Εκπαίδευσης, ο οποίος θίγει την
οικονομική, θεσμική και διοικητική αυτοτέλεια των Πανεπιστημίων με συνέπειες για την εκπαίδευση, την
έρευνα και την ανάπτυξη της χώρας. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι τεκμηριωμένες
προτάσεις των Πανεπιστημίων… Η Σύνοδος επισημαίνει τον κίνδυνο υποβάθμισης της Έρευνας και
αποσύνδεσής της από την ανάπτυξη με την κατάργηση της ΓΓΕΤ… Σήμερα που η ανάπτυξη θέλει άμεσα έργα, η
Σύνοδος δεν μπορεί να περιμένει, ενημερώνει άμεσα την ελληνική Πολιτεία και κοινωνία.
9
Βλ. Παράρτημα «Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και τοπική ανάπτυξη» όπου γίνεται ειδική αναφορά με
αριθμούς.
10
Βλ. Παράρτημα «Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και τοπική ανάπτυξη» κεφάλαιο 2 «Πανεπιστήμιο :
Αστικοί μύθοι και πραγματικότητα»


αποφάσεις. Παρακάτω αναφέρονται παραδείγματα "ειδικής" μεταχείρισης τμημάτων ανά την
Ελλάδα σε αντιδιαστολή με αυτά της Δυτικής Μακεδονίας για τα Πανεπιστήμια και για τα
ΤΕΙ:
Πανεπιστήμια11:
 Τα τμήματα “Μηχανικών Σχεδίασης προϊόντων και συστημάτων” και “Επιστήμης
τροφίμων και διατροφής” του Παν. Αιγαίου θα έπρεπε να κλείσουν, καθώς δεν τηρούν
(α) ούτε το κριτήριο χωρικής διασποράς (μόνα τμήματα σε Σύρο και Λήμνο), (β) ούτε
το κριτήριο της βιωσιμότητας (13 και 4 μέλη ΔΕΠ αντίστοιχα), (γ) ούτε το κριτήριο
της εξειδίκευσης, καθώς το αντικείμενο της Διατροφολογίας ανήκει στα ΤΕΙ.
 Τα τμήματα “Φιλολογίας” (μόνο Καλαμάτα), “Θεατρικών σπουδών” (μόνο Ναύπλιο),
“Πολιτικής επιστήμης” (Κόρινθος), “Οικονομικών Επιστημών” (Σπάρτη) του Παν.
Πελοποννήσου θα έπρεπε να κλείσουν, καθώς δεν τηρούν ούτε το κριτήριο της
βιωσιμότητας (10, 13, 9, και 9 μέλη ΔΕΠ αντίστοιχα), ούτε της χωρικής διασποράς,
ενώ το τμήμα “Νοσηλευτικής” δεν πληροί κανένα κριτήριο (8 μέλη ΔΕΠ, μόνο στη
Σπάρτη, αντικείμενο των ΤΕΙ), και τέλος το τμήμα “Οργάνωσης και διαχείρισης
αθλητισμού” ούτε καν το κριτήριο της εξειδίκευσης!
 Τα τμήματα “Εκπαιδευτικής πολιτικής” και “Λογιστικής” του Παν. Μακεδονίας
διατηρούνται μόνο με 14 και 13 μέλη ΔΕΠ αντίστοιχα, ενώ τμήματα αντίστοιχου
μεγέθους του ΠΔΜ συγχωνεύονται.
 Το Γενικό τμήμα του ΕΜΠ θα έπρεπε να κλείσει καθώς είναι ενδεχομένως το πλέον
δαπανηρό της χώρας με 101 μέλη ΔΕΠ!
 Τα τμήματα “Κοινωνικής Θεολογίας”, “Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής” και “Σλαβικών
σπουδών” του Καποδιστριακού Παν. θα έπρεπε να κλείσουν καθώς δεν τηρούν το
κριτήριο της βιωσιμότητας (14, 0 και 11 μέλη ΔΕΠ αντίστοιχα), τη στιγμή που το
τμήμα Βαλκανικών σπουδών του ΠΔΜ με 21 μέλη ΔΕΠ συγχωνεύεται σε άλλο Παν.
 Το Χαροκόπειο Παν. θα έπρεπε να κλείσει, καθώς δεν τηρεί το κριτήριο ελάχιστων
σχολών (δεν έχει καμία σχολή και μόνο 4 τμήματα) και είναι ιδιαίτερα δαπανηρό
(κόστος λειτουργίας 7.504€/φοιτητή σε αντίθεση με το 2.322€/φοιτητή του Παν. Δ.
Μακεδονίας), ένα δε από τα τμήματά του “Πληροφορικής και Τηλεματικής” έχει μόλις
9 μέλη ΔΕΠ, ενώ στο δεύτερο τμήμα το αντικείμενο της Διατροφολογίας ανήκει στα
ΤΕΙ!
 Το Πολυτεχνείο Κρήτης θα έπρεπε να κλείσει, καθώς δεν τηρεί το κριτήριο ελάχιστων
σχολών (έχει μια σχολή με 5 τμήματα) και είναι ιδιαίτερα δαπανηρό (κόστος
λειτουργίας 6.332€/φοιτητή σε αντίθεση με το 2.322€/φοιτητή του Πανεπιστημίου
Δυτικής Μακεδονίας.

ΤΕΙ:
Το Τμήμα Μαιευτικής του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας μεταφέρεται, σύμφωνα με το Σχέδιο
ΑΘΗΝΑ, στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης όπου και συγχωνεύεται με το εκεί αντίστοιχο Τμήμα
Μαιευτικής. Βασικό κριτήριο αυτής της μετακίνησης είναι ο μηδενικός αριθμός μελών
Ε.Π. Ισχυρά «αντιπαραδείγματα» επιλεκτικής αντιμετώπισης ως προς το ίδιο κριτήριο, του
μηδενικού δηλαδή αριθμού μελών Ε.Π., σε σχέση με το Τμήμα του ΤΕΙ Δυτικής
Μακεδονίας στην Πτολεμαϊδα αποτελούν τα ακόλουθα Τμήματα, τα οποία παραμένουν σε
λειτουργία και μετά το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ:
 Τμήμα Νοσηλευτικής, Διδυμότειχο, ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

11
βλ. Παράρτημα "Πρόταση ‐ Θέσεις του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας προς το Υπουργείο Παιδείας"


 Τμήμα Διοίκησης Τουριστικών και Πολιτιστικών Μονάδων, Άμφισσα, ΤΕΙ
Στερεάς Ελλάδας
 Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας, Καρδίτσα, ΤΕΙ Θεσσαλίας
 Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Φλώρινα, Πανεπιστήμιο
Μακεδονίας
 Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής, Αθήνα, Εθνικό και Καποδιστριακό
Πανεπιστήμιο
Κατά συνέπεια, το θέμα δεν αντιμετωπίζεται με ακαδημαϊκά κριτήρια ίδια για όλους αλλά με
προειλημμένες πολιτικές αποφάσεις. Συνεπώς τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν
είναι :

1. Κριτήρια ορθολογικής περιφερειακής ανάπτυξης καθώς και συγκριτικά
πλεονεκτήματα περιοχών πρέπει ή όχι να συνυπολογίζονται στο χωρικό σχεδιασμό της
ανώτατης εκπαίδευσης;
2. Επιθυμεί ή όχι η ελληνική Πολιτεία να υπάρχουν περιφερειακά ιδρύματα;
3. Επιθυμεί ή όχι η ελληνική Πολιτεία να εξασφαλίσει στα περιφερειακά ιδρύματα την
ίδια ποιότητα σπουδών με τα κεντρικά ιδρύματα;
4. Αποφασίζει ή όχι να εφαρμόσει στα ιδρύματα αυτά τουλάχιστον τα ίδια μέτρα και
σταθμά του σχεδίου ΑΘΗΝΑ με τα κεντρικά ιδρύματα;
5. Αποφασίζει ή όχι να στηρίξει τα ιδρύματα αυτά με εξορθολογισμό των θέσεων
ΔΕΠ/προσωπικού (προτεραιότητα στις προσλήψεις) κλπ. κόστος λειτουργίας;

«Εθνικοί Λόγοι» για τη διατήρηση Αυτόνομων Ιδρυμάτων και η αδικία για
τα ΑΕΙ της Δυτικής Μακεδονίας

Είναι γνωστό ότι γίνεται επίκληση «Εθνικών Λόγων» δικαίως για την διατήρηση Αυτόνομων
Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Ενδεικτικά αναφέρονται:

 Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου όπου γίνεται μία «ήπια» αναδιάταξη μερικών Τμημάτων του
ο αριθμός των οποίων γίνεται από 18 γίνεται 15.
 Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο το οποίο διατηρείται και του οποίου τα 8 Τμήματα
συγχωνεύονται σε 6.

Για τα ΤΕΙ και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας φαίνεται ότι δεν συνυπολογίστηκαν ότι
υπάρχουν «Εθνικοί Λόγοι» για την βιωσιμότητα και ανάπτυξή τους με αποτέλεσμα, να
σχεδιάζονται μεγάλες περικοπές Τμημάτων και φοιτητικού πληθυσμού στο ΤΕΙ Δυτικής
Μακεδονίας και η κατάργηση του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Η τεκμηρίωση των εθνικών λόγων είναι προφανής για τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα
της Δυτικής Μακεδονίας. Ενδεικτικά:

 Είναι η μοναδική Περιφέρεια που συνορεύει με 2 χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και
τα ιδρύματα αυτά καλούνται να διαδραματίσουν ρόλο στην εκπαίδευση και την


Ανάπτυξης στη Νοτιοδυτικά Βαλκάνια. Ήδη συμμετέχουν σε προγράμματα
διασυνοριακής συνεργασίας Ιnterreg.
 Είναι γνωστά τα ζητήματα που προκύπτουν από τα ζητήματα ασφάλειας και
συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και της Αλβανίας – FYROM στα οποία η Δυτική
Μακεδονία λόγω της θέσης της οφείλει να διαδραματίσει και έναν πρωταρχικό ρόλο.12

Είναι σημαντικό να αντιληφθεί η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας ότι υπάρχουν
ΚΑΙ άλλοι παράμετροι [πραγματικά «Εθνικοί»] που πρέπει να συνυπολογιστούν για την
αυτονομία των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη Δυτική Μακεδονία.

Έλλειψη δυνατότητας αυτοπροσδιορισμού των ΑΕΙ

Κατά κανόνα, τα πανεπιστήμια καθορίζουν μόνα τους την αποστολή τους, τη φυσιογνωμία
τους και τη στρατηγική τους. Η τελευταία έχει παντού έναν ορίζοντα περίπου πενταετίας. Στην
Ολλανδία, π.χ., έχουμε πανεπιστήμια που αυτό-προσδιορίζονται και οργανώνονται ως:
ερευνητικό πανεπιστήμιο, πανεπιστήμιο αριστείας, πανεπιστήμιο μαθητείας, πανεπιστήμιο
μαθητείας βασισμένης στην έρευνα, πανεπιστήμιο επιχειρηματικότητας, διεθνοποιημένο
πανεπιστήμιο κ.ά.

Στη Γαλλία υπάρχει ιδιαίτερη πολλαπλότητα ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης
πανεπιστημιακής κατεύθυνσης, από τα (πολλά) πανεπιστήμια μαθητείας, μέχρι τα ερευνητικά
πανεπιστήμια, τα πανεπιστήμια αριστείας, τις ελίτ Μεγάλες Σχολές, τις ανεξάρτητες
προσανατολισμένες πανεπιστημιακές εθνικές σχολές ενταγμένες σε μεγάλους εθνικούς
θεματικούς οργανισμούς.

Κατά κανόνα, τα πανεπιστήμια καθορίζουν μόνα τους το είδος, τη δομή, την ιεράρχηση και τη
διοίκηση των ακαδημαϊκών μονάδων τους (βασικών και εξαρτημένων). Υπάρχει ποικιλία
προτύπων, σύμφωνα πάντα με την διατυπωμένη αποστολή, φυσιογνωμία και στρατηγική του
πανεπιστημίου. Η παράδοση εδώ παίζει λίγο ως πολύ το ρόλο της.

Γενικά, διαπιστώνεται μια μεγάλη ευελιξία και ελαστικότητα στις ρυθμίσεις εκπαίδευσης και
έρευνας, με βάση διαφόρων επιπέδων εσωτερικούς κανονισμούς, οι οποίοι όμως δεν
στεγανοποιούν τις ακαδημαϊκές μονάδες και τις επιστημονικές περιοχές. Η έννοια της
«διαπραγμάτευσης» (διαβούλευσης) και των συναινέσεων αποτελεί μάλλον εσωτερική
καθημερινή πρακτική στο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο.


12
βλ. Παράρτημα “ Επιστολή Δημάρχου Κοζάνης στον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Παιδείας” όπου γίνεται ειδική
αναφορά για τους εθνικούς λόγους «…η Δυτική Μακεδονία είναι η πύλη της πατρίδας μας προς τα νοτιοδυτικά Βαλκάνια …οι
εξελίξεις που μπροστά μας, η άμβλυνση των όποιων αντιθέσεων και  η επίλυση των μεταξύ μας προβλημάτων, θα αναδείξει
τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά  και τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Δυτικής Μακεδονίας στα Βαλκάνια …».


Ο ρόλος του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ στη Δυτική Μακεδονία
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στηρίζει το όραμα μιας περιοχής για το αύριο

Ο ιστορικός και πολιτιστικός χώρος της Δυτικής Μακεδονίας πλήττεται τις τελευταίες
δεκαετίες σημαντικά από μία σειρά από διαρθρωτικές αδυναμίες οι οποίες έχουν επιδεινωθεί
δραματικά κατά την πρόσφατη οικονομική κρίση όπως αποτυπώνεται σε ένα από τα
υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην έλλειψη νέων επενδύσεων, στα
περιβαλλοντικά προβλήματα που συνδέονται με την εντατική αξιοποίηση των ορυκτών
καυσίμων της περιοχής κλπ. Τα παραπάνω προβλήματα σε συνδυασμό με τις ραγδαίες
αλλαγές στο ενεργειακό τοπίο που σχετίζονται με τη μείωση των διαθέσιμων ενεργειακών
πόρων, την επιβολή σημαντικών περιορισμών στην παραγωγή για περιβαλλοντικούς λόγους
και την απελευθέρωση στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, οδηγούν σε μία αναπόφευκτη
κοινωνική κρίση και υποβάθμιση της περιοχής.

Η παρουσία ενός ισχυρού περιφερειακού Πανεπιστημίου και ενός ισχυρού ΤΕΙ στην περιοχή
αποτελεί μία αναντικατάστατα αναγκαία συνθήκη για να αντισταθμίσει τις παραπάνω απειλές
προσφέροντας στη νέα γενιά τη δυνατότητα να παραμείνει στον τόπο της και να μπορέσει να
αποκτήσει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση σε γενικά αλλά και θέματα τοπικού ενδιαφέροντος
όπως είναι η ενέργεια, το περιβάλλον, οι ανθρωπιστικές σπουδές, η πρωτογενής παραγωγή.
Βασικός στόχος είναι η καλλιέργεια επιστημονικών περιοχών που θα παράγουν κρίσιμη μάζα
επιστημονικού δυναμικού για την κάλυψη των αναγκών της περιοχής και τη δημιουργία νέων
δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας που θα συνεισφέρουν στη μετάλλαξη του
παραγωγικού ιστού της περιοχής και στη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης.

Επίσης δεν πρέπει να παραβλεφθεί ο ρόλος του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ για την
πνευματική αναβάθμιση και ανάπτυξη της Περιφέρειας και την ισχυροποίησή της με στόχο
την εξομάλυνση των διεθνών σχέσεων με τις γειτονικές χώρες και τη διάχυση των
οικουμενικών αξιών του Ελληνισμού.

Από τη διεθνή εμπειρία, σε περιοχές όπου υπήρξε κατάρρευση ισχυρών βιομηχανικών
δραστηριοτήτων, η δημιουργία και ανάπτυξη τοπικών Πανεπιστημίων ήταν καταλυτική για
την εξομάλυνση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων και την μετάβαση σε μία νέα
κοινωνική ισορροπία και ανάπτυξη.

Πιθανός αποκλεισμός της δυνατότητας πρόσβασης στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Δυτικής Μακεδονίας με το
σχέδιο ΑΘΗΝΑ

Με την πρόσφατη οικονομική κρίση γίνεται αντιληπτό ότι η υπερσυγκέντρωση των
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ουσιαστικά στα αστικά κέντρα με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ δημιουργεί
πρόβλημα στην πρόσβαση στη δωρεάν εκπαίδευση ομάδων πληθυσμού όχι μόνο με
οικονομικά δεδομένα αλλά και με χωροταξικά δεδομένα. Δηλαδή δεν υπάρχει η δυνατότητα


στους νέους της περιφέρειας – τηρουμένων των εξαιρετικά δυσάρεστων οικονομικών
συνθηκών 13– να έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εφόσον τους ενδιαφέρει.
Τίθεται ουσιαστικά θέμα ίσων ευκαιριών με έμμεση πίεση για εσωτερική μετανάστευση
οικογενειών από την περιφέρεια προς τα αστικά κέντρα. Οι παραπάνω επιπτώσεις εντείνονται
ιδιαίτερα από τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας14.

Φέρουσα ικανότητα υποδοχής και φιλοξενίας της ακαδημαϊκής και
σπουδάζουσας κοινότητας στην Δυτική Μακεδονία

Είναι γεγονός ότι τόσο την με την προ κρίσεως κατάσταση όσο και με τη σημερινή πρέπει να
ληφθούν υπόψη και ζητήματα τα οποία έχουν σχέση με τη φέρουσα ικανότητα υποδοχής και
φιλοξενίας του ακαδημαϊκού και φοιτητικού πληθυσμού στις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας.
Σημειώνεται ότι οι πόλεις που φιλοξενούν τμήματα των ΑΕΙ έχουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικές
τιμές στη φιλοξενία για τα σημερινά δεδομένα σε αντίθεση με αντίστοιχου μεγέθους και
πόλεις των άλλων αστικών κέντρων που το ΑΘΗΝΑ ενισχύει. Το παράδειγμα της Κοζάνης
είναι χαρακτηριστικό με 1,5 εκατομμύριο τετραγωνικά μέτρα νέας κατοικίας την τελευταία
15ετία15 και το χαμηλότερο κόστος θέρμανσης λόγω της Τηλεθέρμανσης16 που είναι
μικρότερο του 30% συγκριτικά με άλλες πόλεις της Βορείου Ελλάδας.

Σε επίπεδο διακίνησης ιδεών, ώσμωσης απόψεων μεταξύ των πολιτών και φοιτητών, η
συνεισφορά θεωρείται ιδιαίτερα θετική και επιτυχημένη17. Ιδιαίτερα αν συνυπολογιστεί και το
έργο που επιτελούν τόσο το ΤΕΙ18 όσο και το Πανεπιστήμιο με την Επιτροπή Ερευνών του19.

Τόσο με το ΤΕΙ όσο και με το Πανεπιστήμιο υπάρχει συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
και των Επιμελητηρίων σε περιφερειακό επίπεδο. Ενδεικτικά ο Δήμος Κοζάνης και τα νομικά

13
Κοντά στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ζει το 31% του πληθυσμού της Ελλάδας, το δε
21% ζει με πενιχρό εισόδημα, ακόμα και μετά τις μεταβιβάσεις των κοινωνικών επιδομάτων, σύμφωνα με στοιχεία
της Eurostat για το 2011, που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.
Τα ποσοστά αυτά κατατάσσουν την Ελλάδα στις χώρες της ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό πληθυσμού κοντά στο όριο
της φτώχειας, μετά τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Λετονία και τη Λιθουανία.
Σύμφωνα με τη Eurostat, άτομα κοντά στο όριο της φτώχειας θεωρούνται εκείνα που ζουν σε νοικοκυριά με
διαθέσιμο εισόδημα κάτω του 60% του εθνικού μέσου διαθέσιμου εισοδήματος (μετά τις μεταβιβάσεις των
κοινωνικών επιδομάτων).
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat το 2011, στην Ελλάδα ζούσαν 3,4 εκατομμύρια άνθρωποι κοντά
στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ή το 31% του πληθυσμού. Το 2010 το αντίστοιχο ποσοστό στην
Ελλάδα ήταν 27,7% και το 2008 ήταν 28,1%.
14
Σε επίπεδο αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου‐ Δυτικής Μακεδονίας, η οποία σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής
Στατιστικής Αρχής για τον Νοέμβριο του 2012 αγγίζει το 28,2%, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6% σε σχέση με τον αντίστοιχο
μήνα του 2011. Το ποσοστό αυτό είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην ελληνική επικράτεια με την περιοχή της Αττικής να
καταγράφει ποσοστό 29%. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων ανέρχεται σε 1.350.181 άτομα. Στις ηλικίες των 25‐ 34
ετών η ανεργία ανέβηκε στο 36,2% από 28,9% και ακολουθούν οι ηλικίες 35‐ 44 ετών με 23,3% από 16,9%, ενώ από την
ανεργία πλήττονται περισσότερο οι γυναίκες.
15
Ο Δήμος Κοζάνης ολοκλήρωσε έγκαιρα τις επεκτάσεις της με το ΓΠΣ το 1986 και αξιοποίησε το ειδικό οικονομικό
πρόγραμμα ανασυγκρότησης για το σεισμό του 1995.
16
Όλη η πόλη της Κοζάνης καλύπτεται με τηλεθέρμανση που εξασφαλίζει καθαρό αστικό περιβάλλον και χαμηλότερο
κόστος θέρμανσης [κόστος της θερμίδας Τ/Θ είναι μικρότερο του 30% της αντίστοιχης πετρελαϊκής].
17
Ενδεικτικά βλ. Παράρτημα “Διαχρονική στήριξη του Δήμου Κοζάνης στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας”
18
βλ. Παράρτημα “Ενδεικτικά έργα και πρωτοβουλίες ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας”
19
βλ. Ενότητα “Έσοδα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας από την έρευνα”.


του πρόσωπα συνεργάζονται και συνεργάστηκαν διαχρονικά με αλλεπάλληλες ενέργειες
υποστήριξης και αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου20.

Η Δυτική Μακεδονία ως Ενεργειακό Κέντρο Ο ρόλος του Πανεπιστημίου

Η Δυτική Μακεδονία αποτελεί το ενεργειακό κέντρο της χώρας μας και το θέμα της ενέργειας
αποτελεί τον κεντρικό άξονα έδρασης των αναπτυξιακών προσπαθειών της περιοχής και της
στροφής από τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής από λιγνιτικές ρυπογόνες μονάδες σε
νέες μορφές παραγωγής που να είναι πιο φιλικές στο περιβάλλον. Στην περιοχή υπάρχει
σημαντική τεχνογνωσία σε ενεργειακά θέματα αλλά η μείωση των λιγνιτικών αποθεμάτων και
η επικείμενη μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο απαιτούν τον εμπλουτισμό και στροφή της
παραπάνω τεχνογνωσίας σε νέες σύγχρονες μεθόδους παραγωγής.

Η περιβαλλοντικά αποδεκτή αξιοποίηση των ορυκτών καυσίμων αποτελεί κυρίαρχη
προτεραιότητα όχι μόνον για την Περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας αλλά για το σύνολο της
χώρας. Η συνεχής προσπάθεια για αύξηση της συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών
Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα με ταυτόχρονη έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας
αποτελεί μία εθνική προτεραιότητα. Σημαντικές προσπάθειες επιβάλλεται να εστιαστούν στην
υιοθέτηση βέλτιστων διαθέσιμων πρακτικών με την εφαρμογή υπαρχόντων και ανάπτυξη νέων
τεχνολογιών για την προστασία του περιβάλλοντος από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ταυτόχρονα συστηματικές δράσεις θα πρέπει να έχουν ως στόχο την μετάλλαξη του
παραγωγικού ιστού της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας μέσω ανάπτυξης
επιχειρηματικότητας και καινοτομίας σε νέες ενεργειακές και περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Η
παραπάνω εξέλιξη θα πρέπει να εδραστεί σε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, στην παραγωγή
νέας γνώσης και στη μεταφορά τεχνολογίας από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τα
Ερευνητικά Κέντρα που αναπτύσσονται δυναμικά στην περιοχή.

Υπάρχει διαρκής ανάγκη για εκπαίδευση σε θέματα που να σχετίζονται με σύγχρονες
ενεργειακές τεχνολογίες έτσι ώστε οι μηχανικοί και οι επιστήμονες που ασχολούνται με
σχετικά θέματα να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες της κοινωνίας και της
αγοράς εργασίας αφού οι συμβατικές και παραδοσιακές μέθοδοι παραγωγής βρίσκονται υπό
συνεχή πίεση λόγω της αυξημένης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που συνεπάγεται η χρήση
τους. Ταυτόχρονα η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, η ιδιωτικοποίηση μονάδων και η
διεθνοποίηση της αγοράς οδηγούν σε ένα πολύ περισσότερο ανταγωνιστικό τοπίο όπου
απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και διαρκής εκπαίδευση.

Η εδραίωση ισχυρής Πολυτεχνικής Σχολής με έμφαση στην Ενέργεια και το Περιβάλλον έχει
να διαδραματίσει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της περιοχής με την εκπαίδευση
και την έρευνα σε θέματα κυρίως νέων ενεργειακών τεχνολογιών και στη μεταφορά και
εφαρμογή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην τοπική παραγωγική διαδικασία. Η Ενεργειακή
Πολυτεχνική Σχολή έχει ως αποστολή αφενός την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης
εναρμονισμένης με τις ανάγκες της κοινωνίας σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές
και αφετέρου τη διεξαγωγή υψηλής ποιότητας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σε ένα
διεθνές και ανταγωνιστικό περιβάλλον, προτείνοντας πρακτικές και περιβαλλοντικά

20
βλ. Παράρτημα “Διαχρονική στήριξη του Δήμου Κοζάνης στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας”


επιθυμητές λύσεις, οι οποίες θα βοηθούν τη βιομηχανία και γενικότερα την οικονομία του
τόπου.

Ο βασικός πυρήνας της Πολυτεχνικής Σχολής είναι το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών στο
οποίο δίνεται έμφαση σε ενεργειακά θέματα όπως η παραγωγή και διαχείριση ενέργειας, η
ορθολογική χρήση της και η περιβαλλοντική προστασία. Η μέχρι τώρα πορεία του έχει να
επιδείξει σημαντική προσήλωση στην προαγωγή της εκπαίδευσης, της επιστημονικής έρευνας
και της γνώσης που αφορά σύγχρονες ενεργειακές τεχνολογίες και τις περιβαλλοντικές
επιπτώσεις της ενέργειας. Με τον τρόπο αυτό το Τμήμα έχει επιτύχει στόχους όπως ο ηγετικός
ρόλος στην προσπάθεια η Δυτική Μακεδονία να γίνει πόλος καινοτομίας στην ενέργεια με
κύριο βιομηχανικό εταίρο τη ΔΕΗ Α.Ε., η συμμετοχή του τμήματος σε μεγάλα Ευρωπαϊκά
και Εθνικά Προγράμματα Έρευνας και Καινοτομίας καθώς και η συνεργασία του με
ερευνητικούς φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η στρατηγική του Τμήματος που τόσο έντονα διαχέεται και αντανακλάται στο πρόγραμμα
σπουδών του, είναι η δημιουργία ενός Τμήματος με εθνική και ευρωπαϊκή εμβέλεια στην
πρόοδο, μεταφορά και εφαρμογή γνώσεων στην επιστήμη του Μηχανολόγου Μηχανικού με
έμφαση στην παραγωγή, μεταφορά, χρήση και διαχείριση με αναπτυξιακή προοπτική των
ενεργειακών πόρων

‘Έσοδα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας από την έρευνα

Ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας διαχειρίζεται το σύνολο των ερευνητικών
προγραμμάτων του πανεπιστημίου. Ο ΕΛΚΕ του ΠΔΜ, σύμφωνα με τα στοιχεία του
European Research Rankings, κατέχει την 6η θέση ανάμεσα στα 24 Ελληνικά
Πανεπιστήμια που περιέχονται στον πίνακα.

Το σύνολο των ερευνητικού προϊόντος του πανεπιστημίου κατά τη διάρκεια της μέχρι τώρα
ζωής του (2003-2012) ανέρχεται σε περίπου 60 εκατομμύρια €, δηλαδή περίπου με περίπου
6,5 εκατομμύρια € ανά έτος. Με άλλα λόγια, οι εισροές από ερευνητικά προγράμματα που
εκτελούνται κάθε χρόνο στο πανεπιστήμιο είναι περίπου ίσες με την επένδυση που κάνει
η πολιτεία στο ΠΔΜ!!

Αύξηση αριθμού ερευνητικών προτάσεων. Συγκεκριμένα μέσα στο 2011-12 κατατέθηκαν
προτάσεις σε ευρωπαϊκά κυρίως προγράμματα συνολικού ύψους συμμετοχής του ΠΔΜ πάνω
από 20 εκατομμύρια €

Μείωση λειτουργικού κόστους του ΕΛΚΕ κατά 20% κατά το 2012 σε σχέση με το 2010 και
αναμενόμενη σταθεροποίηση μέσα στο 2011. Παράλληλη αύξηση των εσόδων του ΕΛΚΕ
στο ίδιο διάστημα κατά 49%. Να σημειωθεί τέλος ότι ο ΕΛΚΕ το 2012 διαχειρίστηκε
ερευνητικά κονδύλια συνολικού ύψους 3,5 εκατομμυρίων €, αυξημένα κατά 38% σε σχέση
με το 2010.

Στα προγράμματα του ΕΛΚΕ απασχολούνται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο περίπου 70 μόνιμοι
ερευνητές και περίπου 130 εξωτερικοί συνεργάτες, ενώ παράλληλα στηρίζονται οι
ερευνητικές δραστηριότητες 292 μεταπτυχιακών φοιτητών και 147 Υποψηφίων Διδακτόρων


Προτάσεις Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων Δυτικής Μακεδονίας

Προκαταρκτική πρόταση του Συμβουλίου Διοίκησης του ΤΕΙ Δυτικής
Μακεδονίας

Είναι γεγονός ότι τα Τεχνολογικά Ιδρύματα στη χώρα μας αντί να στηριχθούν από την
πολιτεία, ως τα πλέον κατάλληλα Ανώτατα Ιδρύματα που θα ανοίξουν δρόμους στους νέους
ανθρώπους και στις επερχόμενες γενιές για την ανάπτυξη της πατρίδας μας κυρίως σε τομείς
πρωτογενούς παραγωγής, μεταποίησης προϊόντων, τεχνολογιών αιχμής και εκμετάλλευσης
των φυσικών πόρων της πατρίδας μας, συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητα και
εξωστρέφεια, κατασυκοφαντούνται με μία διαχρονική προσπάθεια υποβάθμισης κυρίως των
περιφερειακών ΤΕΙ ανοίγοντας τον δρόμο προς τα κολλέγια, όπως είναι και το προτεινόμενο
σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Αρκεί μόνο να αναφερθούμε σε μερικά σημεία:
 Συρρίκνωση των προϋπολογισμών κάτω του 50% τα τελευταία χρόνια 120εκ. € για τα
Πανεπιστήμια έναντι 55εκ. € για τα ΤΕΙ (ακαδημαϊκό έτος 2012-2013).
 Μείωση του αριθμού του εκτάκτου Ε.Π. κατά 90% για το ακαδημαϊκό έτος 2013-
2014, με ό,τι αυτό σημαίνει για την εκπαίδευση των φοιτητών και την βιωσιμότητα
των Ιδρυμάτων μας.
 Αναστολή εισαγωγής νέων φοιτητών στα παραγωγικά των ΤΕΙ όπως αυτά της Φυτικής
και Ζωϊκής παραγωγής του ΤΕΙ Δ.Μ.
 Έλλειψη πολιτικής βούλησης για μετεξέλιξη των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών
Ιδρυμάτων σε Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών, όπως έχει γίνει και σε άλλες
χώρες της Ευρώπης. Ένα πάγιο αίτημα το δικαιούνται, κατά γενική ομολογία τα
Ιδρύματά μας, βάσει των κτιριακών τους υποδομών, του αναβαθμισμένου στελεχιακού
δυναμικού και του εργαστηριακού τους εξοπλισμού.

Το σχέδιο ΑΘΗΝΑ είναι ένα σχέδιο χωρίς όραμα για το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας αλλά και
για το σύνολο των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων της χώρας μας.
Αναφορικά με το ΤΕΙ ΔΜ το σχέδιο
 Διαλύει δομές δεκαετιών χωρίς λογική, αιτία και χωρίς ακαδημαϊκά κριτήρια. Δεν είναι
κατανοητό με ποια ακαδημαϊκά κριτήρια το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων της
Σ.Δ.Ο. αλλάζει έδρα, τη στιγμή που μιλάμε για τη θεραπεία του κατακερματισμού των
Τμημάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης και την παραμονή τους σε κοινές δομές.21
 Οδηγεί σε συρρίκνωση του Ιδρύματος κατά 45%, όταν αρχίζει να διαφαίνεται και η
πολιτική βούληση για τη συρρίκνωση και των άλλων δομών Ανώτατης Εκπαίδευσης
της περιοχής. Αυτό γίνεται κατανοητό ιδιαίτερα όταν η εν λόγω πρόταση καταργεί δια

21
Η θέση της Σχολής Διοίκηση Οικονομίας του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας όπως αποτυπώθηκε στο Δημοτικό
Συμβούλιο Κοζάνης για το Σχέδιο «Αθηνά» αναλυτικά φαίνεται στο Παράρτημα με παράθεση στοιχείων.


των συγχωνεύσεων οκτώ (8) Τμήματα του Τ.Ε.Ι. Δ.Μ. από 18 σε 10, με αποτέλεσμα
μία αντίστοιχη μείωση στον φοιτητικό πληθυσμό.
 Καταργεί Τμήματα ελκυστικά ή/και μοναδικά στην Ελλάδα, (όπως το Τμήμα Εμπορίας
και Ποιοτικού Ελέγχου Αγροτικών Προϊόντων), τμήματα που κατά γενική ομολογία
προσφέρουν επιστήμονες απαραίτητους στον επαγγελματικό ιστό της χώρας μας
 Παντρεύει αντικείμενα που δεν έχουν καμία συνάφεια μεταξύ τους και δημιουργεί
Τμήματα ο τίτλος των οποίων δε μπορεί να ανευρεθεί πουθενά παγκοσμίως (πχ Τμήμα
Διοίκησης Επιχειρήσεων, Οργανισμών και Συστημάτων)
 Μετακινεί και ανταλλάσσει φοιτητές μεταξύ των Παραρτημάτων του δημιουργώντας
μεγάλο οικονομικό κόστος και κοινωνική αναταραχή
 Προκαλεί προβλήματα στα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων είτε
καταργώντας Τμήματα είτε απορροφώντας τα από μη ομοειδή αντικείμενα.
 Δεν προϋπολογίζει μεταβατικό χρόνο προσαρμογής στις οποιεσδήποτε αλλαγές τελικά
αποφασισθούν.
Στο προτεινόμενο Σχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, θεωρούμε ότι ο χωροταξικός
ανασχεδιασμός της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι αποσπασματικός, αφού αγγίζει κατά κύριο
λόγο μόνο τα ΤΕΙ και όχι τα Πανεπιστήμια (μειώνονται κατά 76 τα Τμήματα των ΤΕΙ, έναντι
21 των Πανεπιστημίων). Επίσης Οι εισακτέοι στα ΤΕΙ μειώνονται κατά 30% και αυξάνονται
στα Πανεπιστήμια κατά 15%, με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί ο φοιτητικός πληθυσμός του
Τεχνολογικού Τομέα κατά 1/3 του συνόλου των φοιτητών. Είναι δε βέβαιο ότι στα
περιφερειακά Ιδρύματα, όπως στο ΤΕΙ ΔΜ η μείωση θα φθάσει στο 50%. Δημιουργείται έτσι
άμεσα ζωτικός πληθυσμός και μία κρίσιμη μάζα νέων ανθρώπων ως υποψήφιοι «πελάτες-
φοιτητές» για τα ιδιωτικά κολλέγια!
Μία άλλη επιβεβαίωση της κυβερνητικής βούλησης περί απαξίωσης των Ιδρυμάτων μας,
όπως έχουμε διαχρονικά υποστηρίξει, είναι ότι στο σχέδιο ΑΘΗΝΑ συγκρίνονται
συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα των ΤΕΙ, με αυτά των ΙΕΚ.
Το Συμβούλιο Διοίκησης του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας με βάση τα παραπάνω και θέλοντας να
δώσει το στίγμα των προθέσεων του απέναντι στο σχέδιο ΑΘΗΝΑ αποφάσισε να διεκδικήσει
την παρουσία 14 Τμημάτων στο Ίδρυμα ως εξής:
1. ΣΤΕΦ: 5 Τμήματα με απορρόφηση του Γενικού Τμήματος Θετικών Επιστημών
 Βιομηχανικού Σχεδιασμού
 Γεωτεχνολογίας και Περιβάλλοντος
 Ηλεκτρολογίας
 Μηχανολογίας
 Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης).
Έδρα της Σχολής και των Τμημάτων η Κοζάνη. Η πρόταση αυτή είναι σε συμφωνία με
την πρόταση του Σχεδίου ΑΘΗΝΑ
2. ΣΔΟ: 2 Τμήματα :


 Διατήρηση του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων ως έχει στην Κοζάνη
 Συγχώνευση των Τμημάτων Λογιστικής και Χρηματοοικονομικών Εφαρμογών σε
ένα Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, όπως προτείνει και το σχέδιο
ΑΘΗΝΑ
Έδρα της Σχολής και των Τμημάτων η Κοζάνη
3. ΣΕΥΠ: 1 Τμήμα Μαιευτικής με έδρα την Κοζάνη (Πτολεμαϊδα)
Το Συμβούλιο Διοίκησης του ΤΕΙ ΔΜ απαιτεί την λειτουργία και στελέχωση του
Τμήματος Εργοθεραπείας, το οποίο έχει ήδη ιδρυθεί (ΦΕΚ 44/12.03.2009) αλλά ανεστάλη
επ’ αόριστον η έναρξη λειτουργίας.
4. ΣΤΕΓ: 3 Τμήματα:
 Aυτόνομη παραμονή του Τμήματος Εμπορίας και Ποιοτικού Ελέγχου Αγροτικών
Προϊόντων
 Ζωικής Παραγωγής
 Φυτικής Παραγωγής
Η έδρα των Τμημάτων και της Σχολής είναι στη Φλώρινα
5. Παράρτημα Καστοριάς: 2 Τμήματα:
 Διατήρηση του Τμήματος Πληροφορικής και Τεχνολογίας Υπολογιστών και
ενσωμάτωσής του διοικητικά στην Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών (Σ.Τ.ΕΦ)
 Συγχώνευση των Τμημάτων Διεθνούς Εμπορίου και Δημοσίων Σχέσεων και
Επικοινωνίας και ενσωμάτωσής του διοικητικά στην Σχολή Διοίκησης και
Οικονομίας (Σ. Δ. Ο.)
Η έδρα των Τμημάτων είναι στην Καστοριά
6. Παράρτημα Γρεβενών: 1 Τμήμα
 Συγχώνευση των δύο Τμημάτων Πληροφορικής στη Διοίκηση και την Οικονομία
και Επιχειρησιακής Πληροφορικής σε ένα Τμήμα με Σχολή διοικητικής ένταξης
την Σ. Δ. Ο.
 Απορρόφηση του Τμήματος Διοίκησης Συστημάτων Εφοδιασμού από το
αντίστοιχο Τμήμα του ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας στην Κατερίνη, όπως ορίζει και
το σχέδιο ΑΘΗΝΑ
Η έδρα του Τμήματος είναι στα Γρεβενά
Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Διοίκησης θα συζητηθούν εκτενέστερα με την ακαδημαϊκή
κοινότητα ώστε να αντιμετωπιστούν επιμέρους θέματα και τεχνικά προβλήματα.
Παρατηρήσεις
Η παραπάνω χωροταξική κατανομή και ονομασία των Τμημάτων εξασφαλίζει :


(α) την ελάχιστη δυνατή διαφοροποίηση ως προς τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύουν τα
υπάρχοντα Τμήματα ώστε οι φοιτούντες να μην αναγκαστούν να παρακολουθήσουν ένα
εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών από αυτό του Τμήματος που εισήχθησαν,
(β) τη βιωσιμότητα της λειτουργίας των Τμημάτων σε σχέση με τους υπηρετούντες καθηγητές
και τους εισακτέους φοιτητές, και
(γ) μηδενίζει τη μετακίνηση των φοιτητών μεταξύ των πόλεων της Περιφέρειας.
(δ) Η πρόταση του ΤΕΙ ΔΜ θεραπεύει επίσης τα κριτήρια: 1) της ελάχιστης κρίσιμης μάζας
φοιτητών ανά Τμήμα 2) του ελάχιστου αριθμού Τμημάτων ανά Σχολή και Παράρτημα, 3)
ελάχιστου αριθμού μελών Ε.Π. ανά Τμήμα, 4) βελτίωση του αριθμού φοιτητών ανά
διδάσκοντα, 5) βελτίωση των ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών – εξορθολογισμός των
προγραμμάτων σπουδών, 6) ενίσχυση της ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών.
Το Συμβούλιο Διοίκησης θεωρεί επίσης πολύ σημαντικό να εισαχθεί στο υπό διαμόρφωση
Σχέδιο μία μεταβατική περίοδος εφαρμογής έως την πλήρη ανάπτυξη του συνόλου του
εγχειρήματος, έτσι ώστε να αποφευχθούν βίαιες και μαζικές μετακινήσεις φοιτητικού
πληθυσμού και αλλαγή γνωστικού αντικειμένου σε σχέση με το τμήμα προέλευσης των υπό
μετακίνηση φοιτητών. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται οι αντιδράσεις και ένδικες ενστάσεις
σε όλη την επικράτεια.

Γ. Χαραλαμπίδης
Καθηγητής
Πρόεδρος ΤΕΙ ΔΜ


Πρόταση Θέσεις του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας προς το
Υπουργείο Παιδείας
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

                                       Κοζάνη, 26‐2‐2013

                                       Α.Π. 1756

Προς
    Γραφείο Προέδρου Δ.Ε. Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και
Αθλητισμού.
Ταχ.Δ/νση: Πάρκο Αγίου Δημητρίου
Κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο.
   Τ.Κ. 50100 Κοζάνη
Κοινοποίηση
Πληροφορίες: Μαρίνα Βέζου
 Γραφείο Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά
Τηλέφωνο: 24610‐56200  Πρόεδρο ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξη Τσίπρα
 Πρόεδρο ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελο Βενιζέλο
FAX:           24610‐56201  Πρόεδρο ΔΗΜΑΡ κ. Φώτιο Κουβέλη
 Πρόεδρο Ανεξαρτήτων Ελλήνων κ. Πάνο Καμμένο
 Γ.Γ. ΚΚΕ κ. Αλέκα Παπαρήγα

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Λάβαμε την επιστολή σας με ημερομηνία 6.2.2013 σχετικά με τις προτεινόμενες
ρυθμίσεις και σας ευχαριστούμε για αυτό. Σε αυτήν αναφέρεστε σχετικά με την κατάργηση του
Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και την τύχη των υπαρχόντων τμημάτων του (στο τμήμα
Α) και στα κριτήρια (στο τμήμα Β). Επιτρέψτε μου να σας εκθέσω τα εξής σχετικά:

Α. Σχετικά με τα υφιστάμενα τμήματα

Τέσσερα (4) από τα επτά (7) τμήματα ήταν τμήματα του ΑΠΘ που εντάχθηκαν σε αυτό το
2003. Αυτά έχουν επαρκές προσωπικό και διεθνή παρουσία. Τα δύο νεώτερα που ιδρύθηκαν
μετά το 2003 έχουν ελάχιστο προσωπικό και λειτουργικά προβλήματα που καλύπτονται από
την αυτοθυσία του προσωπικού του ΠΔΜ. H μέθοδος θεραπείας δεν είναι η κατάλληλη αφού
θα δημιουργήσει παρά θα λύσει προβλήματα.

 Το τμήμα Βαλκανικών Σπουδών απορροφάται από το τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών
Σπουδών του ΠΑΜΑΚ. Σε αυτό το τμήμα απορροφάται επίσης το τμήμα Βαλκανικών,
Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ διαμορφώνοντας ένα πραγματικά
μεγάλο αλλά συζητήσιμο λειτουργικά, τμήμα και μάλιστα σε Σχολή Πολιτικών και

δήμος κοζάνης τεκμηρίωση θέσεων και απόψεων για το σχέδιο αθηνά στην κατεύθυνση ισχυρών και αυτοδιοίκητων ακαδημαϊκών δομών στη δυτική μ

δήμος κοζάνης τεκμηρίωση θέσεων και απόψεων για το σχέδιο αθηνά στην κατεύθυνση ισχυρών και αυτοδιοίκητων ακαδημαϊκών δομών στη δυτική μ

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (18)

More from Νέα Πτολεμαΐδας

More from Νέα Πτολεμαΐδας (20)

δήμος κοζάνης τεκμηρίωση θέσεων και απόψεων για το σχέδιο αθηνά στην κατεύθυνση ισχυρών και αυτοδιοίκητων ακαδημαϊκών δομών στη δυτική μ