1. อัตราการจดทะเบียนสมรสและจดทะเบียนหย่า
ในสถานะของภาวะสมรส (Nuptiality) ซึ่งรวมถึง การชะลอการแต่งงาน (Delayed Marriage) โดยดูจาก
การมี อ ายุ เ ฉลี่ ย เมื่ อ สมรสครั้ ง แรก (Singulate Mean Age at First Marriage-SMAM) หรื อ การไม่ แ ต่ ง งาน
ที่มีแนวโน้มสูงขึ้น รวมถึง การครองโสดของหญิงวัยแต่งงานและโดยเฉพาะอย่างยิ่งการครองโสดถาวรของหญิง
(Permanent Celibacy) นั้ น การครองโสดของหญิงมีการเปลี่ ยนแปลงอย่างเห็ นได้ชัด และมีแนวโน้มสู งขึ้น
โดยเฉพาะกลุ่มหญิงอายุ 20-34 ปี ซึ่งอยู่ในวัยแต่งงานและมีความพร้อมในการมีบุตร แต่กลับพบว่ามีการครองโสด
สูงขึ้นเรื่อยๆจากร้อยละ 22 ในปี 2513 เพิ่มขึ้นสูงถึงร้อยละ 33 ในปี 2543 นอกจากนี้ยังพบว่าหญิงไทยที่มีอายุ
50 ปีขึ้นไป ซึ่งถือว่าพ้นวัยเจริญพันธุ์ไปแล้วและยังคงครองโสดเพิ่มขึ้นกว่าเท่าตัวจากร้อยละ 2.2 ในปี 2513 เป็น
ร้อยละ 4.6 ในปี 2543 จากแนวโน้มการแต่งงานที่ช้าลงและการอยู่เป็นโสดมากขึ้นของหญิงไทย ส่งผลโดยตรงต่อ
จานวนประชากรของประเทศอย่ างมากเพราะเมื่อหญิงอยู่เป็นโสดมากขึ้น ขณะเดียวกันก็แต่งงานช้าลงด้ว ย
ประกอบกับค่านิ ยมในการมีบุตรจ านวนน้ อยลง ทาให้ ประเทศเข้าสู่ สภาพการขาดแคลนหนุ่มสาววัยแรงงาน
ในอนาคต ดังนั้นจึงเป็นเรื่องที่ภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องหันหน้าเข้ามาคุยกันอย่างจริงจังและร่วมกัน
กาหนดแนวทางการแก้ปัญหา เพื่อเตรียมพร้อมรับสังคมที่จะมีแต่ ผู้สูงอายุกันอย่างไรดี (สานักงานสถิติแห่งชาติ ,
2543)

2. สถานภาพการสมรสในปี พ.ศ. 2553 ประชากรอายุตั้งแต่ 13 ปีขึ้นไป จานวน 55.2 ล้านคน มีผู้สมรส
ทั้งสิ้น 31.0 ล้านคน (ร้อยละ 56.2) โดยสัดส่วน ชายและหญิงที่สมรสใกล้เคียงกันคือ ร้อยละ 56.6 และ 55.9 ชาย
มีสัดส่วนที่เป็นโสดสูงกว่าหญิงคือ ร้อยละ 33.6 และ 26.8 และพบว่าหญิงมีสัดส่วนที่เป็นหม้าย หย่า แยกกันอยู่
สูงกว่า ชายถึง 2.2 เท่า คือร้อยละ 16.0 และ 7.4 ตามลาดับ (สานักงานสถิติแห่งชาติ, 2554)
แต่เมื่อพิจารณาถึง การหย่า ซึ่งในที่นี้หมายถึง การที่สามีภรรยาที่หย่ากันอย่างถูกต้องตามกฎหมาย จะ
เห็นว่า ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา การหย่าของทั้งชายและหญิงเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน โดยชายเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 0.69
ในปี 2533 เป็ น ร้ อยละ 0.92 ในปี 2543 และหญิงเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 1.26 ในปี 2533 เป็นร้อยละ 1.53 ในปี
2543 แสดงให้เห็นแนวโน้มของความแตกแยกในครอบครัวที่เพิ่มสูงขึ้น (สานักงานสถิติแห่งชาติ, 2543)
ในพ.ศ. 2553 พบว่า มีการจดทะเบียนสมรส จานวน 285,944 คน พบว่า อัตราการสมรสที่ลดลงจากทุก
ปี ตั้งแต่พ.ศ. 2551 เป็นต้นมา ส่วนอัตราการจดทะเบียนหย่า จานวน 108,482 คนปรากฎการณ์ของการหย่าร้าง
ในสังคมไทยเพิ่มจานวนสูงขึ้นทุกปี ปีพ.ศ. 2548 มีอัตราการหย่าร้าง ร้อยละ 26.27 ต่อมาภายหลังปี (พ.ศ.2553)
มีอัตราสูงขึ้นร้อยละ 37.94 (กรมสุขภาพจิต, 2555)