Igor Calzada was interviewed for an article in BERRIA basque newspaper in euskara by Eider Goenaga. This is the transcription of the full interview. The abstract will be published 10th May 2009.

1. Social Networks/Gizarte Sareak
SOCIAL NETWORKS
//
GIZARTE SAREAK
Igor Calzadari,
BERRIAko Eider Goenagak egindako galde-erantzunen elkarrizketa,
2009ko Apirilan, blogosferan nonbait.
1
Igor Calzada 2009

2. Social Networks/Gizarte Sareak
1-
Interneten 2008a “sare sozialen urtea” izan zela irakurri izan dut.
Gizarte Berrikuntza eta Teknologia 2.0 ikuspegitik, zer dago sare
sozial hauek duten arrakastaren atzean?
Gizarte sareak beti egon dira. Euskal Herrian, mugimendu kooperatibo edo-
eta industrilizazio prozesu guztiaren ondorioz eratutako hazkunde
ekonomikoaren bailaraka antolatutako industriak, gizarte sareen oinordekoak
dira.
Zer gertatu da? Web teknologiak eta internet-en iraultza handi bat gertatu
dela. Dagoeneko dena da 2.0? Baina zer esan nahi du horrek laburki:
Lehenago diseinatzaile batzuk internet eduki guztiak eratzen zituztela. Eta
orain, diseinatzaile eta erabiltzailearen muga lausoturik, denak bihurtu garela
sarean, internet-en alegia, gure edukien diseinatzaile, erabiltzaile,...Sortzaile
azken batean. Zertarako? Edozein izan daiteke helburua. Kontua da, egun,
internet elkarrekintzarako tresna bezala eraikitzen ari garela denon artean.
Lehenago, 1.0ren garaian ez aldiz.
Beraz, arrakasta zer dela eta? Ba pertsonei beraien neurrira, beraien
ezagupenen neurrira jarri dugulako sarea, Internet bera.
Hori bakarrik, besterik gabe. Baino hori bakarrik...Sekulako aldaketa da,
gizartea bera ulertzeko eta egituratzeko moduan.
2
Igor Calzada 2009

3. Social Networks/Gizarte Sareak
2-
Facebook, Tuenti, MySpace… halako guneetan pribatuaren eta
publikoaren arteko muga oso lausoa dela diote, askok euren
bizitzako kontu pribatuenak sartzen dituztela bertan… Esan
daiteke pribatu eta publiko muga hori desagertu egiten dela, edo
horren pertzepzioa aldatu egin dela?
Bai, hori da, erabiltzaile 2.0 baten edota erabiltzaile “natiboa”ren eta ez-
erabiltzaile edota erabiltzaile potentzial baten arteko eztabaida batean
ateratzen den lehenengo kontua. Azkenean, kontu hau, alegia intimitatearena,
izeberg-aren gainazala baina ez da. Ez dut uste hori hain garrantzitsua denik.
Erabiltzailetasunaren legeak eta neurriak oraindik ez ditugu hartu. Baina
mugagabeko prozesu bat da. Beti jarri ohi dizkiogu mugak, tresnei. Eta
okerrena da, jende askok baztertzen dituela, aurreiritzi eta prejuzku
fundamentuzkorik gabeak dituenean horretarako.
Interesgarriena nere iritziz, prozesu atzeraezina dela. Eta sekulako aukerak
irekitzen dituena da. Baina, noski Gizarte Berrikuntzatik, ulertu behar dugu,
gure gizartearen hezurdura eta egiturak ez direla jadanik, gizarte industrial
batenak. Eta horrek noski eragin behar digula pertsona bezala, langile
bezala, aita, ama, lagun, ikasle, irakasle, udaltzain, hiritar, bikote, ...Bezala.
Ezpadugu gure baitan hartzen Gizarte Berrikuntzak eta konkretuki Gizarte
Sareen iraultzak dakarrena...ez dugu ulertuko zergatik, erabiliko ditugu tresna
hauek, orain edo ezbairik gabe, 5 urte barru.
Baina argi dudana, erabiltzen bukatuko ditugula. Oraingo bertsioak edo
bertsio landuagoak, kribatuagoak, zentratuagoak erabiltzaileen soslai
ezberdinetara.
3
Igor Calzada 2009

4. Social Networks/Gizarte Sareak
3-
Halako orriak ez al dira pertsonaren exhibizionismo nahiari
erantzuteko moduko bat?
Beno ea ba, hemen lehenik eta behin azaldu behar dena da edo geure
buruari galdetu behar dioguna da, zergatik pertsona dago jadanik pertsona
sare mugaezin baten aurrean, eta zergatik “exhibizionismoa” praktikatzen
hasi garen. Ez da batzuen kontua bakarrik.
Ea ba, dudarik ez dagoena da, honakoa gertatzen ari dela, gizarte eredu
indibidualistago batera goazelako. Hori berez txarra beharko lukeena, baina
osotasun guztian ikusi behar dugu. Lehenago pertsona gizarteratzeko, kalea
zuen, eta kalean aurkitzen zuen dena. Orain, beste lehio bat ireki zaio: Sarea
edo Internet. Eta kontuan izanda, gizabanakoen bizitza moldeak geroz eta
ugariagoak direnean, alegia, jadanik ez ditugu soilik bikote heterosexual eta
bi seme-alaben eredua soilik, gizartean, umeak ditugu, gazteak, bikotedunak,
bikotegabeak, homosexualak, alargunak, dibortziatuak, bidaiatzen dutenak,
bidaiatzen ez dutenak,...Alegia, pertsona modu eta gusto ezberdinekoak
aurkitzen ditugu eta geroz eta gehiago aurkituko ditugu. Hor ulertu behar da
gizarte sareen garrantzia eta beraien gizarte funtzioa ulertzeko. Ez da soilik
txutxumutxu kontuentzako. Noski, hauek ere bere lekua dute. Baina
irakaskuntzan, osasunean, enpresetan, kulturan, inmigrazioan, hirugarren
adineko kontuetan, garraio publikorako,...etab alorretan jadanik ikusi ditugu
adibideak AEBn edota EBn.
Etorkizunaz ari gara.
Gainera aipatu nahiko nuke, gizabanakoak irabazi diola lehia masari. Beraz,
esan genezake, gizarte errekonfgurazio batean gaudela. Alegia, lehenagoko
egiturak (kuadrila...agian ere) ezbaian jartzen ari da eta gizarte sare hauen
txertaketa gure ohituretan, teknologiaren ondorioak, ikustekoak gara oraindik.
Ni baikorra naiz, baldin eta erabiltzen ikasten badugu noski.
Gainera, exhibizioa baino, jakin badakigu jadanik, “nortasun digitala”
lantzea ezinbestekoa dugula, lanerako edo pertsona moduan. Zein gara
azken batean? Zein nortasun dugu sarean? Hauek dira etorkizuneko
galderak. Interesgarria oso.
4
Igor Calzada 2009

5. Social Networks/Gizarte Sareak
4-
Webgune hauek gizarte harremanak lantzeko gune dira, non
gelditzen dira zuzeneko harremanak? Bien arteko oreka galtzen ari
da gazte asko, ez? —Gazte askok ez dakite ezer egiten
mugikorreko sms, internet, tuenti eta halakorik gabe… egun osoa
ordenadore aurrean—
Beno hemen arazoa aipatu duzu. Guztiz ados. Hemen lan asko egin behar
dugu, konkretukik inkursio digitala deitzen dena. Eta hiru kolektibo aipatuko
nituzke: (1) Haurrak,(2) jende edadetua eta gure Euskal Hiri-aren egituran,
sekulako aldaketa izaten ari den hirugarren kolektiboa, (3) etorkinak.
Ezin dugu gizarte ezberdintasun bat sortu gai honen inguruan. Eta gure esku
ditugu baliabide guztiak, eskoletan, anbulategietan, autobusean, antzerkian,
supermerkatuan, tabernetan, herriko plazetan, ofzina edota
lantegietan,...benetako teknologia sozialen erabilera parekatu eta
sustengarria martxan jar dezagun. Lan asko dugu egiteko oraindik. Eta ez dut
baterakuntza eta animo asko ikusten, gizartea garatzeko alor hauetatik.
Krisia eta krisia baino ez da entzuten.
Baina gizarteak ezin du itxoin, eta erronkak hor ditugu. Azken batean,
pertsonak elkarrekintza handiagoarekin gizarte kohesio bat izan dezaten
lortu beharko genuke, aipatu gizarte sareeekin.
5
Igor Calzada 2009

6. Social Networks/Gizarte Sareak
5-
Orri hauek polemika iturri izaten dira askotan. Batzuek diote
libreago egiten gaituztela, beste batzuek are kontrolatuago
gaudela… Nola ikusten duzu gai hori?
Egia da hau ere. Orain, web 2.0 diren famatuenen artean, Facebook, Tuenti,
Myspace, Twitter eta beste batzuk ditugu. Guzti horiek jabe bat dute eta
datuen erabilgarritasuna beraien esku dago.
Edozein modutan, nere aholkua, dagoena erabiltzen hastea da. Ezin dugu
olatu hori galdu. Etorkizuna, gizarte sare horiek, mikrokomunitateetan sortzea
izango da. Beraz, helburua propioak sortzea litzateke. Eztabaida dago gai
honen inguruan bai.
6
Igor Calzada 2009

7. Social Networks/Gizarte Sareak
6-
Baina egia da orri horietan dagoen guztia kontrolatua dagoela edo
kontrola daitekeela?
Bai. Noski.
Betikoa esango nuke nik. Sareetan egon ala ez egon, hori norberak
erabakitzen du. Baina gai batzuetarako, sareetan ez egotea, ekonomistek
dioten moduan, “aukera koste” bat da. Egon beharra dago.
7-
Belaunaldi haustura gertatu dela edo gertatzeko arriskua dagoela
hitz egiten dute…
Gizarte prozesu oso bati buruz ari gara. Zergatik pentsa gazteek bakarrik
erabiliko dituztela? Eta aiton-amonek? Zein da aiton-amonen egungo
gaixotasun biguina? Bakardadea eta mugitu ezina? Gizarte sare hauen
bitartez, ez al genuke zerbait pairatuko hori?
7
Igor Calzada 2009

8. Social Networks/Gizarte Sareak
8-
AEBetan bizi izandu zara zu, azken urteotan, baina euskal gizartea
ere aztertu duzu. Sare sozialen eta Interneten erabilerari
dagokionean oso gizarte ezberdinak al gara?
Nik uste dut, Euskal Hirian, gizarte sareen erabileran benetan baliabideak
jarri beharko genituzkeela. Aspaldi esan dut, Nevadako Unibertsitateetik,
gure herriaren gaitz handiena gizarte fragmentazioa dela. Horrek eramaten
gaitu benetan, energia sortzaile asko galtzera, politikagintzan, euskalgintzan,
kulturgintzan, eta gizarte egituratzeko beste hainbat alorretan.
Beraz, oso garbia ikusten dut gizarte sareak, gizarte kohesionatu edo
behintzat gizarte zibilaren esku, politika 2.0, urbanismoa 2.0, kultura 2.0,
euskara 2.0, garraio publikoa 2.0, inmigrazioa 2.0. eta beste hainbat alor,
maila lokaletik, ,auzoetatik hasita herrietara pasako bagina, benetako
erreferente bat izango ginatekeela, eta aukera asko irekitzen zaizkigula,
ditugun ataka batzuetatik ateratzeko. Gizarte zibilak du botera. Gizarte
sareak, teknologia 2.0 dira besterik gabe, beraien eskuetan. Erabil ditzagun
ba.
8
Igor Calzada 2009

9. Social Networks/Gizarte Sareak
9-
AEBetako hauteskundeetan sare sozialek izan duten garrantziaz
idatzi izan duzu. Norainoko pisua izan dezakete hauek? Eta Euskal
Herrian, nola baliatzen ditugu?
Honetan ez dut duda izpirik. Batetik, baloreen falta eta gizarte indibidualista
bat dugunean, Bauman-ek dioen bezala fragmentazio eta komunitate
bizitzaren kalteetan, gizarte sareen beharra ikusi eta gure eskura jartzen
ditugu. Ondo erabiliz gero, sekulako herraminta dira. AEBn aldaketa bat
posiblea izan da. Zergatik ez beste alor eta lekuetan? Edo...ez dugu jada
gizarte zibilean sinisten? Gauzak ondo egitearen ordainean? Edo dena bost
ajola zaigu. Eta funtzio publikoa da ajola digun gauza bakarra. Bai?
9
Igor Calzada 2009

10. Social Networks/Gizarte Sareak
10-
Aldekoak eta kontrakoak daude. Uholde batekin alderatzen dituzu
zuk aurrerapen teknologikoak. Azal ezazu hori…
Olatua hartu beharrean gaude. Baina ahalik eta azkarren geure
idiosinkrasiara egokitu behar dugu olatu hori. Mundua hortik dihoa, eta ni
behintzat ez naiz munduko uholdearen kontra jarriko dena. Hori bai,
printzipio eta balore oinarrizko batzuekin begiratu behar ditugu eta bestalde
ikuspuntu kritikoarekin egokitu.
Demagun, Facebook-a beti esan dut, AEBko “lagun” kontzeptuarekin sortu
dela. Gure baitan, “lagun” kontzeptua ezberdina dela esango nuke. Edo izan
dela orainartean. Agian, gure “laguntasun” kontzeptua ere aldatzen ari da,
ez? Agian bai agian ez. Zergatik? Gizarte osoa aldatu delako? AEBko
eragina? Auskalo.
Baina guztia oso azkar aldatzen ari da. Eta ezin dugu olatua galdu. Azkar
hartu eta moldatu behar gara, guk kudeatzeko berau. Eta ez berak gu.
10
Igor Calzada 2009

11. Social Networks/Gizarte Sareak
11-
Gizartearentzat oso gai interesgarria, erronka interesgarria izango
dira halako teknologia berriek sortzen dituzten joerak, ez?
Nik interesgarria izan ala ez nere kasuan, ikusten dudana da, erronka eta
arriskuak, interes komertzial eta merkantilismoak, gizarte zibilaren
eskubideak bortxatzea. Azken batean, merkatu informazio iturri oso
baliagarriak dira honakoak. Hemen erakunde publikoak, kontsumitzailearen
defentsa, sindikatu eta beste hainbat erakundek egon beharko lukete lehengo
lerroan, benetan mundu honen ezagupidea eta lan-lerroak proposatzen. Eta
aurrea hartu, multinazional eta interes merkantilista hutsei. Baina hauek beti
dihoaz aurretik. Hala ere, badira maila lokalean adibideak, gizarte zibiletik
aurrea hartzen ari zaiona. Hemen dago benetako erronka.
11
Igor Calzada 2009

12. Social Networks/Gizarte Sareak
12-
Perfilen bat ematerik badago sare sozialen erabiltzaileez?
Laburbilduz esango nuke oraindik erabiltzaile 1.0 dagoela, noizean behin,
internet-a erabiltzen duena, eposta edota bilaketa bat egiteko. Eta gero
bigarren soslaia, “natibo digitalak” edota erabiltzaile 2.0 horiek ginateke:
Gizarte sareen garrantzia eta zukua ateratzen diogunak. Gauza askotarako.
Eta noski badago, “teknoeszeptikoen” soslaia.
Hiru horiek dira laburbilduz aurki ditzakegunak.
Baina joera azken batean, teknoeszeptikoak gutxitu, eta 1.0tik 2.0ko
erabiltzaileak geroz eta gehiago izatea da. Hor dago lana.
12
Igor Calzada 2009

13. Social Networks/Gizarte Sareak
13-
Sare sozialek aukera asko ematen dituztela argi dago, baina
atzean enpresak daude eta milaka milioi mugitzen dituzte.
Erabiltzailea horren kontziente
Bai, argia da. Aurrez aipatu lez, erabiltzailearen trebakuntza horretara ere
bideratu behar dugu. Hala ere, uste dut, jende beldurtzea dela hau. Egungo
dioten “Einstein belaunaldi”a, ez dugu arriskuekin trebatu behar; ezpiritu
kritikoa badute, nahikoa izango da, beraiek bere kasa funtzionatu dezaten.
Jendea ez da inozoa. Edo ez ditugu inozoak, trebatu behar. Pertsona
autonomoak, ezpiritu kritiko eta balore solidarioekin. Sarean, taldean
funtzionatzeko eta gizartearen erantzunkizuna izan dezaten behar dugu.
Egungo, gazteak, erabiltzaile kritikoak badira, gizartean pentsatzen erabiliko
dituzte sareak. Eta hori izan beharko litzateke etorkizuna.
Horretarako prestatu egin behar gara guztiok.
//
13
Igor Calzada 2009