1. Handhaving Zwerfafval
Hoe doe je dat?
Mark Bakker & Ester Kroone
woensdag 12 oktober 2011
2. Inhoud workshop
Verkenning
Wat is handhaving?
Handhaving in breder perspectief
Plan van aanpak voor snelle inzet
Voorbeelden aanpak bij gemeentes
Tips en discussie
4. Hindernissen bij inzet handhaving
"Opruimen van zwerfafval is
goedkoper"
Handhaving heeft geen zin: De pakkans is nihil"
"Ik krijg mijn collega's niet mee"
5. Wat is handhaving?
Meerdere definities
Handhaving en toezicht
Controle
Toepassen bestuursrechtelijke en
strafrechtelijke middelen
Communicatie
……
6. Wat is handhaving?
Toezicht en handhaving in brede zin:
Voorlichten
Onderhandelen
Gedragsverandering
Toezicht direct en indirect
Belonen en straffen
7. Handhaving in breder perspectief
8-knoppenmodel
Beleid en organisatie
Middelen (€)
Reinigen
Voorzieningen &
Monitoren
Communicatie
Participatie
Handhaven
8. Gouden ei aanpak zwerfafval?
De sleutel tot succes
Aanpak die overal werkt
Snel en eenvoudig op te pakken
Innovatief en creatief
9. Plan van aanpak
Geen standaard oplossing of "gouden
greep"
Waarom dit plan van aanpak:
Niet de enige aanpak
Wel onderbouwd en snel
Praktijk is complex, veel valkuilen, weinig
overzicht
Gericht op locatie en doelgroep
10. Plan van aanpak: Start
Meerdere vertrekpunten
Evaluatie = startoverleg
Initiatiefnemer, trekker
Prioriteit zwerfafval bepalen
Breng focus aan, begin klein
Locatie en doelgroep
11. Plan van aanpak:
Volgorde handelingen
Start
Trekker, prioriteit, focus
Kaderen en analyse
Doelstelling
Doelgroep- en gedragsanalyse
Actie
Monitoren
Evalueren
12. Plan van aanpak:
Volgorde handelingen
Doelgroep- en gedragsanalyse
Grip!
Aangrijpingspunten toezicht en
handhaving
Mate van beïnvloeding
Veroorzakers (in)direct
Gehinderde
Betrokken instanties
17. De praktijk: voorbeelden
Rijswijk
OV gebied Generaal Eisenhowerplein
Reizigers, horecabezoekers
Actie 1. Reizigers (woon- werkverkeer)
Beschrijving actie Toezicht op zwerfafval tijdens de ochtend- en avondspits.
Doelstelling: Overlast van deze groep concentreert zich in de ochtend- en avondperiode op werkdagen. Doel
is het bewerkstelligen van een gedragsverandering, zich uitend in minder overlast in deze
periodes. Momenteel zijn de afvalbakken een kwart tot halfvol. Doelstelling is om de
vullinggraad te vermeerderen (monitoring).
Werkwijze: -Eerst een periode (december) voorlichting en aanspreken, gevolgd door een periode van
handhaving (januari).
-Voorlichting op plein zelf, posters met aankondiging actie in horecazaken. Posters van
Nederland Schoon over boetes aangevuld met informatie over de specifieke actie (verscherpt
toezicht zwerfafval Generaal Eisenhowerplein) en evt. voorlichting in huis aan huis blad.
-Zichtbaar zijn als toezichthouder (kleding)
-Actie: controle in piekmoment (ochtend of avond). 1,5 per actie. Op maandag, dinsdag en
donderdag, 3 keer totaal per week.
-Actie: communiceren met reinigingsinspecteurs over toezichtmomenten en frequentie.
-Afdeling communicatie betrekken bij de actie (vooraf en tijdens voorlichten)
Wanneer vindt toezicht plaats Welke instrumenten worden ingezet
ochtend: (8.00 uur tot 9.00 uur (piek) Voorlichting over regels, gevolgd door
avond: avond 17.00 tot 18.00 uur. controle en aanspreken en beboeten
Strategie: Twee stappen strategie: Eerst een periode voorlichting en aanspreken, gevolgd door een
periode met strafrechtelijke boete bij overtreding direct een strafrechtelijke boete.
20. Tips
Trekker/ Initiator
Succes is integraal, nooit sectoraal
Succes = grip = continuïteit
Wees realistisch, ken de prioriteit
Focus op 1 probleem / doelgroep
Begin
21. Discussiestelling I
Handhaving zwerfafval:
"Daar wordt meer over gepraat dan dat
het gedaan wordt".
