2. Atomet me më shumë se një elektron, si Heliumi (He) dhe Azoti (N), quhen atome
multielektronike. Hidrogjeni është i vetmi atom në tabelën periodike që ka një elektron në
orbitalet nën gjendjen bazë. Në atomet e ngjashme me hidrogjenin (ato me vetëm një elektron),
forca mbi elektron është po aq e madhe sa tërheqja elektrike nga bërthama. Megjithatë, kur
përfshihen më shumë elektrone, secili elektron (në n) ndjen jo vetëm tërheqjen
elektromagnetike nga bërthama pozitive, por edhe forcat e zmbrapsjes nga elektronet e tjera në
n nga orbitalja '1' në n.
Kjo bën që forca neto mbi elektronet në shtresën e jashtme të elektroneve të jetë dukshëm më
e vogël në madhësi. Prandaj, këto elektrone nuk janë aq fort të lidhur me bërthamën sa
elektronet më afër bërthamës. Ky fenomen shpesh përmendet si Efekti i Depërtimit Orbital.
Teoria e mbrojtjes shpjegon gjithashtu pse elektronet e shtresës së valencës hiqen më lehtë
nga atomi.
Hyrje
3. Së pari, elektronet debohen ndermjet njëri-tjetrit. Grimcat me të njëjtën ngarkesë debojne njëra-
tjetrën, ndërsa grimcat me ngarkesë të kundërt tërheqin njëra-tjetrën. Për shembull, një proton, i
cili është i ngarkuar pozitivisht, tërhiqet nga elektronet, të cilat janë të ngarkuara negativisht.
Sidoqoftë, nëse bashkojmë dy elektrone ose dy protone së bashku, ata do të debojne njëri-
tjetrin.
6. Shpërndarja radiale e probabilitetit është probabiliteti për të gjetur se ku një
elektron ka më shumë gjasa të jetë në një atom. Sa më i lartë të jetë depërtimi, aq
më i madh është probabiliteti për të gjetur një elektron pranë bërthamës. Siç
tregohet nga grafikët, elektronet e orbitalës s gjenden më afër bërthamës se
elektronet orbitale p. Po kështu, sa më i ulët të jetë niveli i energjisë në të cilin
ndodhet një elektron, aq më të larta ka shanset që ai të gjendet pranë bërthamës.
Sa më i vogël të jetë niveli i energjisë (n) dhe numri kuantik i momentit këndor
orbital (l) të një elektroni, aq më shumë ka gjasa që ai të jetë afër bërthamës.
7. Kjo figure tregon se sa më i ulët të jetë
niveli i energjisë, aq më i lartë është
probabiliteti për të gjetur elektronin afër
bërthamës. Gjithashtu, sa më i ulët të
bëhet numri kuantik i momentit, aq më
afër bërthamës është