SlideShare a Scribd company logo

Sách The Enzyme Factor

•
•
N
ngocuongwebsfy

Sách The Enzyme Factor lần đầu tiên được xuất bản vào năm 2005, ngay lập tức nó tạo tiếng vang lớn trên toàn cầu và trở thành 1 trong những cuốn sách bán chạy nhất mọi thời đại. Được sự cho phép của Bác sỹ Shinya, chúng tôi rất vui mừng chuyển thể tác phẩm này sang tiếng Việt. Nó là một món quà vô giá giúp tôi và các bạn biết được cách ăn uống, sinh hoạt để tự bảo vệ sức khoẻ của mình và những người thân quanh mình

Health & Medicine
1 of 82
Download to read offline
CUOÁN SAÙCH NAØY DAØNH TAËNG NGÖÔØI TOÂI YEÂU MEÁN
THE ENZYME FACTOR Copyright C 2014 Huyønh Ngoïc Truï Khoâng phaàn naøo trong cuoán saùch naøy ñöôïc sao cheùp hoaëc chuyeån sang baát cöù daïng hình thöùc hoaëc phöông tieän naøo, duø ñoù laø ñieän töû, in aán, ghi aâm hay baát cöù heä thoáng phuïc hoài, löu tröõ thoâng tin naøo khaùc neáu khoâng coù söï cho pheùp baèng vaên baûn cuûa dòch giaû. HOW TO LIVE LONG AND NEVER BE SICK
NHAØ XUAÁT BAÛN THANH NIEÂN Ñòa chæ: 62 Baø Trieäu - Haø Noäi Ñieän thoaïi: (84.4) 822 9413 Fax: 04.9436024. Email: nxbthanhnien@vnn.vn Chi nhaùnh: 27B Nguyeãn Ñình Chieåu, P.Ña Kao, Q.1, TP. Hoà Chí Minh. ÑT: (08) 2907317 - Fax: (08) 9305243 Chòu traùch nhieäm xuaát baûn: Bieân taäp: Söûa baøi: Trình baøy bìa: In: Taïi: Ñòa chæ: Ñieän thoaïi: Giaáy ÑKKHXB soá: Quyeát ñònh xuaát baûn soá: In xong vaø noäp löu chieåu thaùng 11 naêm 2014
LÔØI MÔÛ ÑAÀU CUÛA DÒCH GIAÛ LÔØI NOÙI ÑAÀU CUÛA TAÙC GIAÛ GIÔÙI THIEÄU NHAÂN TOÁ ENZIM – CHÌA KHOÙA CUÛA SÖÏ SOÁNG CHÖÔNG I Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn CHÖÔNG 2 Yeáu toá veà enzim CHÖÔNG 3 Söï giaøu coù vaø haïnh phuùc CHÖÔNG 4 Kòch baûn cuûa cuoäc ñôøi baïn Baûy chìa khoùa vaøng cuûa tieán só shinya Ñoâi doøng chia seû 4 6 18 66 104 142 174 178 11
6 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn HOW TO LIVE LONG AND NEVER BE SICK What I would do If I had sick Lôøi môû ñaàu cuûa dòch giaû Moät ngaøy noï, toâi vaø moät soá ngöôøi baïn ñöôïc môøi tôùi moät showroom ñeå tham döï buoåi laøm thí nghieäm veà taùc duïng cuûa nöôùc kangen, ngöôøi chuû cuûa showroom ñaõ giôùi thieäu vôùi toâi cuøng moïi ngöôøi veà cuoán saùch naøy raát hay maø choàng cuûa coâ aáy vaãn hay ñoïc moãi ngaøy moãi khi oâng aáy veà Vieät Nam. Toâi vaø moïi ngöôøi cuõng caàm cuoán saùch leân ngaém nghía moät tí roài caát laïi vaøo vò trí cuõ, toâi khoâng coù gì aán töôïng ngoaøi tieâu ñeà “The enzyme factor, how to live long and never be sick”, caâu laøm cho toâi aán töôïng laø “How to live long and never be sick” chöù toâi cuõng khoâng maáy ñeå yù ñeán chöõ ENZYME, toâi khoâng bieát nhöõng ngöôøi khaùc coù aán töôïng gì khoâng, rieâng toâi nhö moät cô duyeân, toái hoâm ñoù veà toâi suy nghó maõi ñeán doøng chöõ “How to live long and never be sick”. Nhö moät ñoäng löïc thuùc ñaåy, hoâm sau toâi quyeát ñònh quay laïi showroom aáy vaø noùi vôùi coâ chuû cho toâi möôïn laïi cuoán saùch, coâ cho toâi möôïn laïi vaø toâi ñoïc sô qua caùc ñeà muïc lôùn cuûa cuoán saùch, caøng ñoïc noù caøng cuoán huùt toâi bôûi nhöõng ñeà muïc nhoû. Vaø cuoäc ñôøi cuûa toâi ñaõ thay ñoåi töø khi toâi quyeát ñònh veà nhaø ñoïc vaøo chi tieát cuûa cuoán saùch, haàu nhö toâi khoâng muoán rôøi maét khoûi baát cöù moät trang naøo cuûa cuoán saùch maëc daàu khi ñoïc baèng tieáng Anh toâi gaëp moät soá khoù khaên vôùi nhöõng töø môùi maø toâi khoâng bieát, toâi laáy töø ñieån ra quyeát ñònh tra töøng töø khoâng bieát nghóa cho ñeán heát
7 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn cuoán saùch. Laø moät thaày giaùo daïy tieáng Anh neân toâi coù lôïi theá veà tieáng Anh so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, nhöng cuõng khoâng ít khoù khaên khi ñang ñoïc thì laïi gaëp töø môùi vaø khieán toâi phaûi döøng laïi maát moät khoaûng thôøi gian ñeå tra nghóa cuûa töø, thaäm chí ñoâi khi tra heát nghóa cuûa töø cuõng khoâng bieát nghóa cuûa caâu ñoù ra laøm sao. Toâi bieát nhöõng kieán thöùc ñoù heát söùc quyù giaù neân toâi khoâng cho pheùp mình ñöôïc boû cuoäc, vaø toâi quyeát ñònh dòch toaøn boä cuoán saùch ra Tieáng Vieät. Hôn nöõa toâi coù moät ngöôøi vôï vaø coâ con gaùi môùi ñöôïc 2 tuoåi, toâi muoán vôï mình phaûi bieát nhöõng kieán thöùc naøy ñeå chaêm soùc söùc khoûe cho con gaùi vaø gia ñình nhoû cuûa mình neân toâi quyeát ñònh dòch cuoán saùch naøy ñeå taëng cho vôï vaø con gaùi toâi. Khoâng chæ ích kyû nghó cho rieâng gia ñình mình, toâi coøn meï ruoät, boá meï vôï, anh chò em cuûa toâi, toâi mong muoán hoï ñöôïc bieát nhöõng ñieàu trong cuoán saùch naøy ñeå aùp duïng noù vaøo cuoäc soáng. Toâi cuõng khoâng queân nghó veà nhöõng ngöôøi haøng xoùm ngoaøi queâ toâi ñang lam luõ vaát vaû, chaêm chæ laøm vieäc ñeå roài moät ngaøy thaáy ñau trong ngöôøi roài ñi khaùm beänh thì phaùt hieän ra mình bò ung thö giai ñoaïn cuoái, ñaõ coù raát nhieàu tröôøng hôïp nhö vaäy ngoaøi queâ cuûa toâi maø gia ñình phaûi chia tay taïm bieät hoï trong noãi ñau. Laø moät ngöôøi con xa queâ höông toâi vaãn canh caùnh trong loøng nghó veà ho, veà nhöõng ngöôøi thaân yeâu, baïn beø xung quanh mình. Chính caên beänh tim ñaõ haønh haï cha toâi trong suoát 12 naêm, oâng soáng trong beänh taät vôùi hoà sô beänh aùn laø heïp hôû van tin hai laù, hôû van ñoäng maïch chuû, rung nhæ vaø suy
8 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn tim 2 ñoä vaø sau 12 naêm noù ñaõ laáy ñi maïng soáng cuûa oâng. Hôn ai heát toâi hieåu caûm giaùc chính nhöõng ngöôøi thaân yeâu trong gia ñình cuûa mình bò beänh vaø caûm giaùc ñau ñôùn khi phaûi nhìn hoï ra ñi maø khoâng coù caùch naøo chöõa trò. Luùc ñoù trong toâi cöù nghó giaù nhö mình laø moät baùc só coù theå chöõa trò ñöôïc beänh cho cha mình, giaù nhö toâi hieåu ñöôïc beänh taät töø ñaâu maø ra. Toâi laø moät ngöôøi ñam meâ ñoïc saùch, toâi haàu nhö tìm ñoïc taát caû nhöõng cuoán saùch vieát veà ñoäng löïc phaùt trieån con ngöôøi, baùn haøng, marketting,…toâi ñi tìm kieám söï thaønh coâng vaø giaøu coù, toâi cuõng baét gaëp raát nhieàu tö töôûng veà söï thaønh coâng vaøo giaøu coù, tham döï nhieàu lôùp hoïc veà baùn haøng, phaùt trieån con ngöôøi vaø xuaát baûn cho mình cuoán saùch ñaàu tay laø “Bí Quyeát Phaùt AÂm Tieáng Anh Ch- uaån Vaø Hay”. Nhöng khi ñoïc cuoán saùch naøy ñaõ thöïc söï laøm thay ñoåi cuoäc ñôøi toâi, toâi ñaõ tìm thaáy söï thaønh coâng, giaøu coù thaät söï trong cuoán saùch naøy. Khi dòch xong cuoán saùch naøy cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc toâi ñang chaïm ñeán söï thaønh coâng, giaøu coù, haïnh phuùc thaät söï. Toâi traân troïng giôùi thieäu ñeán baïn ñoïc cuoán saùch naøy, trong quaù trình dòch duø ñaõ coá gaéng heát söùc cuõng khoâng traùnh khoûi sai soùt xin quyù vò ñoäc giaû löôïng tình ñoùng goùp yù kieán ñeå cuoán saùch ñöôïc hoaøn thieän hôn. Dòch giaû: Huyønh Ngoïc Truï
9 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn LÔØI NOÙI ÑAÀU CUÛA TAÙC GIAÛ Sau chieán tranh theá giôùi toâi sinh ra vaø lôùn leân taïi Nhaät, khi maø coâng ngheä vaø phong tuïc cuûa ngöôøi Myõ ñang laøm thay ñoåi vuøng ñaát töï nhieân cuûa queâ höông toâi. Toâi muoán hoïc y khoa taïi Myõ. Toâi ñaõ laáy baèng y khoa taïi Nhaät. Sau ñoù, naêm 1963 toâi chuyeån ñeán Myõ vôùi ngöôøi vôï môùi cöôùi ñeå baét ñaàu chöông trình thöïc taäp phaãu thuaät taïi beänh vieän Beth Israel Medical Center ôû New York. Ñeán ñaát nöôùc Myõ töø moät quoác gia khaùc, toâi hieåu raèng phaûi coá gaéng chaêm chæ ñeåø trôû thaønh moät baùc só phaãu thuaät gioûi ñöôïc moïi ngöôøi toân troïng. Khi tröôûng thaønh toâi ñaõ ñöôïc hoïc veà ngheä thuaät quaân söï, nhôø khoùa ñaøo taïo ñoù, toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch söû duïng kheùo leùo ñoâi baøn tay. Toâi thuaän caû hai tay neân ñieàu ñoù cho pheùp toâi thöïc hieän ca phaãu thuaät nhanh hôn bình thöôøng. Trong suoát thôøi gian cö truù, toâi ñaõ phuï giuùp baùc só Leon Ginsburg, moät trong nhöõng ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra chöùng vieâm ñöôøng ruoät (cuøng vôùi baùc só Burrill Bernard Grohn vaø Gordon Oppenheimer). Moät ngaøy baùc só thöïc taäp chuyeân khoa vaø ngöôøi coù thaâm nieân hôn laø ngöôøi trôï giuùp baùc só Ginsburg khoâng tham gia trôï giuùp ñöôïc trong phoøng moå, vì vaäy y taù cuûa baùc só Ginsburg laø ngöôøi ñaõ thaáy caùch toâi laøm vieäc neân ñaõ tieán cöû toâi vôùi baùc só Ginsburg. Laø ngöôøi thuaän caû hai tay neân toâi hoaøn thaønh coâng vieäc raát nhanh. Ban ñaàu baùc só Ginsburg khoâng tin vaøo khaû naêng cuûa toâi coù theå hoaøn thaønh ca moå chính xaùc trong khoaûng thôøi gian ngaén oâng aáy ñaõ raát giaän döõ, nhöng khi oâng thaáy caùch beänh nhaân ñaõ
10 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ñöôïc chöõa maø khoâng coù chaûy maùu nhieàu vaø söng leân vôùi veát moå daøi, oâng ta ñaõ raát ngaïc nhieân. Keå töø ñoù toâi ñöôïc laøm vieäc vôùi oâng thöôøng xuyeân. Vôï toâi ñaõ sinh ñöôïc ñöùa con gaùi taïi Myõ, coâ aáy ñaõ bò beänh trong suoát thôøi gian ñoù. Vôï toâi khaù yeáu ôùt vaø khoâng theå nuoâi con baèng söõa meï neân chuùng toâi ñaõ cho con gaùi uoáng söõa boø. Toâi ñi laøm suoát ngaøy ôû beänh vieän, khi veà nhaø thì phuï giuùp coâng vieäc nhaø vôùi vôï, coâ aáy cuõng ñaõ coù thai ñöùa thöù hai. Toâi thöôøng phuï giuùp vôï baèng caùch thay taõ loùt vaø cho ñöùa con gaùi nhoû uoáng söõa, nhöng con beù thì luoân khoùc vaø bò chöùng phaùt ban toaøn thaân, hay bò ngöùa vaø khoå sôû bôûi caên beänh naøy. Sau ñoù ñöùa con trai toâi ra ñôøi. Söï ra ñôøi cuûa ñöùa con trai laø moät nieàm vui cuûa gia ñình, nhöng thôøi gian daøi caäu beù bò chaûy maùu tröïc traøng. Khoaûng thôøi gian ñoù toâi ñaõ coù duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát, vì vaäy toâi ñaõ kieåm tra ñöùa con trai nhoû cuûa mình vaø ñaõ tìm ra chöùng vieâm loeùt ruoät keát. Toâi ñaõ bò suy suïp tinh thaàn, toâi ñöôøng ñöôøng laø moät baùc só nhöng laïi khoâng theå chöõa beänh cho ngöôøi vôï xinh ñeïp cuûa mình hay thaäm chí an uûi bôùt ñi söï ñau ñôùn cuûa ñöùa con trai vaø con gaùi toâi. Toâi ñaõ khoâng ñöôïc hoïc nhieàu thöù ôû tröôøng y khoa vaø cuõng khoâng ñöôïc daïy nhieàu veà nguyeân nhaân cuûa beänh töø ñaâu maø ra. Toâi ñaõ ñöôïc coá vaán töø nhöõng baùc só khaùc, nhöõng ñieàu toát nhaát maø toâi bieát cuõng khoâng theå giuùp toâi ñöôïc trong thôøi ñieåm naøy. Trôû thaønh moät ngöôøi coù ñaày kyõ naêng trong phaãu thuaät hoaëc cho thuoác khi thaáy nhöõng daáu hieäu beänh thì khoâng
11 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ñuû. Töø ñoù toâi muoán bieát nguyeân nhaân cuûa beänh töø ñaâu maø ra. ÔÛ Nhaät toâi chöa bao giôø thaáy chöùng vieâm da nhö con gaùi toâi coù. Vì vaäy toâi ñaõ baét ñaàu nghi ngôø nguyeân nhaân coù theå laø ôû Myõ. ÔÛ Nhaät chuùng toâi khoâng coù nhieàu saûn phaåm laøm töø söõa. Toâi nghó coù leõ nguyeân nhaân laø do söõa boø trong coâng thöùc söõa cho treû em. Khi ñoù toâi khoâng cho con gaùi uoáng söõa nöõa vaø beänh coâ beù bình phuïc laïi moät caùch nhanh choùng, toâi ñaõ phaùt hieän raèng coâ beù ñaõ bò dò öùng söõa boø. Coâ beù khoâng theå tieâu hoùa noù vaø moät löôïng nhoû khoâng haáp thu ñoù ñuû ñeå chaûy töø ñöôøng ruoät vaøo trong maùu vaø ñaõ bò taán coâng bôûi heä thoáng mieãn dòch ñöôïc xem laø keû xaâm chieám ngoaïi bang. Ñieàu naøy cuõng truøng vôùi ñöùa con trai cuûa toâi. Khi toâi ngöøng cho caäu beù uoáng söõa thì chöùng vieâm ruoät keát cuõng maát. Beänh cuûa vôï toâi cuoái cuøng ñöôïc chaån ñoaùn laø beänh lao da, coâ aáy maát nhieàu maùu vaø trôû neân xanh xao, nhôït nhaït. Coâ aáy ra vaøo beänh vieän thöôøng xuyeân, chuùng toâi ñaõ raát noå löïc ñeå cöùu coâ aáy, nhöng coá aáy ñaõ cheát tröôùc khi toâi hieåu bieát ñuû ñeå giuùp vôï cuûa mình. Toâi bieát raèng coâ aáy bò chöùng beänh di truyeàn vaø heä thoáng mieãn dòch phaûi laøm vieäc quaù vaát vaû. Luùc coâ aáy chuyeån ñeán hoïc taïi tröôøng tu vieän mieàn taây taïi Nhaät thì nôi ñoù ñaõ cho coâ uoáng raát nhieàu söõa boø. Khoâng nghi ngôø gì nöõa coâ aáy bò dò öùng töø söõa boø vaø hai ñöùa con cuûa toâi cuõng vaäy. Söï thaät ñaõ ñöôïc phôi baøy laø töø thöùc aên ñaõ taïo ra nhöõng phaûn öùng dò öùng. Heä thoáng mieãn dòch ñaõ phaûi laøm vieäc vaát vaû daãn ñeán suy yeáu.
12 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Bôûi vì nhöõng kinh nghieäm coù ñöôïc, toâi ñaõ baét ñaàu hieåu ra söï soáng coøn cuûa böõa aên aûnh höôûng tôùi söùc khoûe nhö theá naøo. Ñoù laø nhöõng ñieàu ñaõ xaûy ra caùch ñaây hôn 50 naêm, keå töø ñoù toâi ñaõ kieåm tra daï daøy, ruoät keát vaø lòch söû aên uoáng cuûa hôn 300.000 beänh nhaân. Toâi ñaõ söû duïng cuoäc ñôøi cuûa mình ñeå coá gaéng hieåu veà cô theå cuûa con ngöôøi, söùc khoûe vaø beänh taät. Toâi ñaõ baét ñaàu chuù yù ñeán nguyeân nhaân cuûa beänh, nguyeân nhaân vaø caùch chöõa trò nhö theá naøo, ñeå hieåu nhieàu hôn veà caùch maø cô theå hoaït ñoäng nhö moät theå thoáng nhaát, toâi ñaõ thay ñoåi caùch chöõa beänh. Toâi thaáy raèng nhöõng giaùo sö y khoa vaø nhöõng ngöôøi beänh neân daønh nhieàu thôøi gian ñeå tìm hieåu veà söùc khoûe hôn laø chieán ñaáu vôùi beänh taät. Chuùng ta sinh ra vôùi cô theå khoûe maïnh, ñieàu ñoù laø töï nhieân ñaõ ban cho con ngöôøi söùc khoûe. Khi toâi baét ñaàu hieåu veà söùc khoûe, toâi ñaõ coù khaû naêng laøm vieäc vôùi cô theå mình giuùp noù thoaùt khoûi beänh taät. Chæ coù cô theå môùi coù khaû naêng chöõa trò chính noù. Laø moät baùc só toâi taïo ra nhöõng ñieàu kieän cho cô theå töï chöõa beänh. Vì vaäy toâi ñaõ baét ñaàu coá gaéng tìm hieåu beänh. Roài cuoái cuøng nhöõng nghieân cöùu cuûa toâi ñaõ daãn tôùi moät nieàm tin vôùi chìa khoùa cho söùc khoûe laø enzim, enzim chính laø moät pheùp maøu, laø chìa khoùa cho söùc khoûe cuûa chuùng ta. Chuùng ta coù hôn 5.000 loaïi enzim trong cô theå, enzim ñoù coù theå taïo ra 25.000 nhöõng taùc duïng khaùc nhau. Baïn coù theå noùi raèng moãi haønh ñoäng trong cô theå chuùng ta ñeàu ñöôïc ñieàu khieån bôûi enzim, nhöng chuùng ta chæ bieát
13 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn phaàn nhoû veà chuùng. Toâi tin raèng chuùng ta taïo ra nhöõng loaïi enzim khaùc nhau beân ngoaøi, vaø coù theå nhieàu hay ít hôn giôùi haïn trong cô theå chuùng ta. Neáu chuùng ta ñaøo thaûi ñi nhöõng nguoàn enzim, chuùng seõ khoâng ñuû soá löôïng ñeå khoâi phuïc nhöõng teá baøo vaø thôøi gian laâu thì beänh ung thö hay caùc beänh thoaùi hoùa khaùc seõ phaùt trieån. Nhöõng ñieàu naøy chuùng ta coù theå toùm taét ngaén goïn trong moät töø ñoù laø “Enzim”. Khi toâi giuùp chöõa trò cho nhöõng beänh nhaân bò ung thö ruoät keát. Tröôùc tieân toâi loaïi boû ung thö töø ruoät keát, vaø sau ñoù baûo hoï thöïc hieän cheá ñoä aên kieâng nghieâm ngaët vôùi nguoàn enzim cao, thöùc aên vaø nöôùc khoâng chöùa chaát ñoäc, do vaäy, hoï coù nguoàn enzim söû duïng cho söûa chöõa caùc teá baøo hö trong cô theå. Toâi khoâng tin vaøo vieäc söû duïng thuoác vôùi cöôøng ñoä maïnh, ñieàu naøy seõ phaù vôõ heä thoáng mieãn dòch, bôûi vì toâi thaáy raèng ung thö ruoät keát khoâng xaûy ra moät caùch tình côø, rieâng bieät. Ung thö ruoät keát ñang noùi vôùi chuùng ta raèng taát caû nguoàn cung caáp enzim trong cô theå ñang trôû neân suy yeáu vaø khoâng theå söûa chöõa teá baøo ñöôïc nöõa. Töø khi toâi tin raèng chuùng ta ñöôïc nuoâi döôõng bôûi nguoàn enzim vaø do ñoù chuùng ta khoâng neân laøm maát ñi enzim vaø laøm suy yeáu heä thoáng mieãn dòch töø vieäc aên thöùc aên xaáu, thöùc aên coù chöùa nhöõng chaát ñoäc toá vaø keå caû tình traïng caêng thaúng. Toâi ñaõ hieåu ra söï khaùc nhau ñoù laø lyù do taïi sao toâi goïi nguoàn enzim chính laø “moät pheùp maøu nhieäm”. Toâi ñaõ coù nhöõng chöùng kieán thoâng qua vieäc chöõa taát caû caùc loaïi beänh vaø cuõng nhö toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch chöõa beänh toát hôn. Toâi ñaõ baét ñaàu hieåu ra caùch maø pheùp laï xaûy ra nhö theá naøo.
14 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Chuùng ta ñaõ khaùm phaù ra DNA, nhöng chuùng ta khoâng thaät söï hieåu veà chuùng. Coù nhieàu tieàm naêng ñang nguû queân trong DNA maø chuùng ta chöa bieát tôùi. Söï nghieân cöùu cuûa toâi chæ ra raèng söï taêng leân cuûa nguoàn naêng löôïng khi coù caûm xuùc tích cöïc nhö tình yeâu, cöôøi, thoûa maõn, coù theå kích thích DNA saûn sinh ra moät nguoàn enzim lôùn trong cô theå. Nguoàn pheùp laï enzim ñoù hoaït ñoäng nhö chaát xuùc taùc sinh hoïc ñeå khoâi phuïc nhöõng teá baøo cuûa chuùng ta. Söï thoûa maõn vaø tình yeâu coù theå ñaùnh thöùc tieàm naêng xa hôn tuøy thuoäc vaøo söï hieåu bieát cuûa con ngöôøi. Toâi seõ chia seû cho baïn bieát trong cuoán saùch naøy laø nhöõng gì caàn phaûi laøm haèng ngaøy, aên, boå sung theâm caùi gì vaø nguoàn enzim ñeå hoã trôï cho söùc khoûe cuûa baïn. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng maø toâi muoán chia seû vôùi baïn ñeå soáng thoï vaø coù cuoäc soáng khoûe maïnh laø laøm nhöõng gì baïn caûm thaáy haïnh phuùc (keå caû thænh thoaûng baïn khoâng theo nhöõng lôøi höôùng daãn cuûa toâi). Nghe nhaïc, yeâu thöông, vui veû, thoûa maõn vôùi nhöõng thöù ñôn giaûn, soáng kieân nhaãn. Neân nhôù raèng cuoäc soáng haïnh phuùc vaø coù yù nghóa laø caùch soáng thuaän theo töï nhieân ñeå con ngöôøi coù söùc khoûe. Söï vui veû, haêng haùi vaø aên uoáng coù cheá ñoä laø chìa khoùa ñeå taïo ra nhöõng nguoàn enzim laøm vieäc cho baïn. Dr. Hiromi Shinya
15 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn GIÔÙI THIEÄU NHAÂN TOÁ ENZIM – CHÌA KHOÙA CUÛA SÖÏ SOÁNG Cô theå baïn coù nhöõng pheùp laï coù khaû naêng töï chöõa laønh beänh cho chính noù. Thöïc teá, cô theå cuûa baïn laø moät heä thoáng töï chöõa beänh, noù coù theå mang baïn trôû laïi traïng thaùi caân baèng khi bò beänh taán coâng. Thuoác coù theå hoã trôï cô theå trong tröôøng hôïp khaån caáp, phaãu thuaät cuõng coù theå caàn thieát trong moät soá hoaøn caûnh. Nhöng chæ coù chính cô theå môùi coù khaû naêng töï chöõa laønh beänh. Toâi ñaõ thaáy leõ thaät naøy veà vieäc chöõa beänh laëp ñi laëp laïi trong suoát thôøi gian haønh ngheà y. Caùch ñaây khoaûng 35 naêm, toâi trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi thaønh coâng vôùi vieäc caét boû khoái u söû duïng duïng cuï khaùm ng- hieäm ruoät keát maø khoâng caàn thöïc hieän veát moå ôû treân thaønh ruoät. Taïi thôøi ñieåm ñoù laø moät söï kieän raát quan troïng, bôûi vì toâi coù khaû naêng loaïi boû khoái u maø khoâng caàn phaûi moå buïng, hôn nöõa traùnh ñöôïc caùc ruûi ro hay aûnh höôûng veà sau vôùi vieäc phaãu thuaät. Nhö laø moät baùc só duy nhaát coù khaû naêng naøy taïi thôøi ñieåm ñoù, ñoät nhieân toâi trôû thaønh ngöôøi maø raát nhieàu ngöôøi caàn ñeán. Taïi thôøi ñieåm ñoù hôn 10 trieäu ngöôøi taïi Myõ caàn kieåm tra ruoät keát vaø moät soá khaùc thì caàn loaïi boû ñi caùc khoái u trong ruoät. Beänh nhaân ñaõ baét ñaàu tìm ñeán töø khaép nôi. Hôn nöõa, ñeán khi 30 tuoåi toâi trôû thaønh tröôûng khoa phaãu thuaät cuûa beänh vieän Beth Israel Medical Center taïi New York, laøm vieäc taïi beänh vieän buoåi saùng vaø phoøng khaùm tö cuûa toâi
16 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn buoåi chieàu, kieåm tra beänh nhaân töø saùng ñeán toái. Kieåm tra haøng traêm nghìn ngöôøi baèng kyõ thuaät noäi soi ñöôøng ruoät. Toâi ñaõ hoïc ñöôïc raèng, khi heä thoáng ñöôøng ruoät cuûa moät ngöôøi ñöôïc saïch seõ thì cô theå cuûa ngöôøi ñoù khaù deã daøng choáng laïi taát caû caùc loaïi beänh taät. Ngöôïc laïi, khi heä thoáng ñöôøng ruoät cuûa moät ngöôøi khoâng saïch, ngöôøi ñoù seõ coù thieân höôùng maéc raát nhieàu loaïi beänh. Noùi caùch khaùc, vôùi moät ngöôøi vôùi ñaëc tính heä thoáng ñöôøng ruoät toát, ngöôøi ñoù seõ khoûe maïnh caû theå chaát laãn tinh thaàn, nhöng moät ngöôøi coù ñaëc tính ñöôøng ruoät xaáu thì luoân luoân coù vaán ñeà veà theå chaát vaø tinh thaàn. Ngöôïc laïi, moät ngöôøi khoûe maïnh laø coù ñaëc tính ñöôøng ruoät toát, ngöôøi khoâng khoûe maïnh laø coù ñaëc tính ñöôøng ruoät xaáu. Roõ raøng khi duy trì ñaëc tính daï daøy vaø ñöôøng ruoät toát lieân quan tröïc tieáp tôùi vieäc duy trì söùc khoûe toát. Ñieàu gì quan troïng ñeå duy trì ñaëc tính daï daøy vaø ñöôøng ruoät toát?. Ñeå hoïc ñöôïc caâu traû lôøi naøy, toâi ñaõ maát raát nhieàu naêm ñeå coù ñöôïc caâu traû lôøi töø beänh nhaân cuûa toâi thoâng qua lòch söû aên uoáng vaø phong caùch soáng cuûa hoï. Caûm ôn keát quaû cuûa nhöõng caâu hoûi naøy. Toâi ñaõ khaùm phaù ra moái quan heä maïnh meõ giöõa söùc khoûe, con ñöôøng aên uoáng vaø söï soáng. Nhöõng gì toâi giôùi thieäu trong cuoán saùch naøy laø nhöõng hoïc thuyeát laøm theá naøo ñeå soáng thoï vaø coù cuoäc soáng khoûe maïnh. Noù ñöôïc döïa treân nhöõng döõ lieäu maø toâi ñaõ taäp hôïp thoâng qua quaù trình chöõa beänh cho beänh nhaân vaø nhöõng nghieân cöùu y khoa cuûa toâi. Nhöõng döõ lieäu chæ ra raèng söï nghieân cöùu veà toång theå cuûa cô theå vaø voâ soá
17 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn caùc chöùc naêng ñöôïc bieát raèng chæ söû duïng moät chìa khoùa. CHIEÁC CHÌA KHOÙA ÑEÅ SOÁNG THOÏ VAØ COÙ CUOÄC SOÁNG KHOÛE MAÏNH COÙ THEÅ TOÙM TAÉT TRONG MOÄT TÖØ ÑOÙ LAØ “ENZIM” Lieäu raèng seõ coù söï soáng trong caây troàng hay ñoäng vaät maø khoâng coù nguoàn enzim? nguoàn enzim luoân luoân toàn taïi. Enzim laø phaàn coù trong taát caû caùc hoaït ñoäng ñeå duy trì söï soáng nhö söï toång hôïp chaát, phaân huûy, vaän chuyeån chaát, baøi tieát, giaûi ñoäc vaø cung caáp naêng löôïng. Söï soáng khoâng theå duy trì neáu khoâng coù nguoàn enzim. Coù hôn 5.000 loaïi enzim ñöôïc taïo ra töø teá baøo trong cô theå chuùng ta vaø trong nhöõng thöùc aên haèng ngaøy cuõng taïo ra enzim. Nguyeân nhaân coù raát nhieàu loaïi enzim laø vì moãi loaïi coù nhöõng ñaëc tính vaø nhöõng chöùc naêng ñaëc bieät. Ví duï: enzim tieâu hoùa ñeå phaân giaûi (haáp thu) tinh boät ñöôïc tìm thaáy trong nöôùc boït chæ phaûn öùng vôùi carbon-hydrat, chaát beùo vaø protein ñöôïc tieâu hoùa bôûi moãi loaïi enzim rieâng bieät. Maëc daàu ñaõ coù nhöõng nieàm tin raèng nhieàu loaïi enzim ñöôïc taïo ra ñeå ñaùp öùng laïi nhöõng nhu caàu caàn thieát cuûa cô theå, nhöng noù vaãn chöa ñöôïc hieåu roõ raøng baèng caùch naøo maø chuùng taïo ra trong teá baøo. Hoïc thuyeát cuûa toâi ñöa ra coù theå laøm saùng toû quaù trình naøy. Toâi tin raèng nguoàn enzim ôû daïng nguyeân theå seõ khoâng thích öùng vôùi cô theå cho ñeán khi naøo noù ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh nhöõng daïng enzim ñaëc bieät ñeå ñaùp öùng vôùi töøng nhu caàu cuï theå.
18 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Hoïc thuyeát cuûa toâi ñöôïc ñuùc keát thoâng qua nhöõng naêm quan saùt vaø laøm vieäc beân lónh vöïc y khoa. Söùc khoûe cuûa baïn phuï thuoäc vaøo caùch baïn duy trì noù toát nhö theá naøo. Toâi tin raèng hôn 5.000 loaïi enzim ñaëc bieät coù vai troø khaùc nhau trong caùc hoaït ñoäng cuûa cô theå con ngöôøi. Toâi cuõng goïi chuùng laø “pheùp laï”, bôûi vì chuùng coù vai troø noøng coát trong cô theå coù khaû naêng töï chöõa laønh beänh. Toâi sôùm phaùt trieån yù töôûng veà nguoàn enzim vì toâi phaùt hieän ra raèng khi caùc phaàn trong cô theå ñeàu coù lieân quan vôùi nhau vaø ñeàu caàn enzim. Söï tieâu thuï moät löôïng lôùn nhöõng loaïi enzim cuï theå, moät vaøi phaàn khaùc cuûa cô theå coù khuynh höôùng thieáu nhöõng loaïi enzim maø chuùng caàn. Ví duï, neáu moät löôïng lôùn röôïu bia ñöôïc uoáng vaøo laøm taêng löôïng coàn trong gan, taïo ra söï thieáu huït löôïng enzim caàn thieát cho söï tieâu hoùa, haáp thu trong daï daøy vaø ñöôøng ruoät. Döôøng nhö khoâng ñuû soá löôïng cuûa moãi loaïi trong vaøi nghìn loaïi enzim ñang toàn taïi. Dó nhieân laø nguoàn enzim ñöôïc chuyeån ñoåi cho caùc boä phaän lieân quan theo moãi loaïi enzim khi caàn vaø ñöôïc haáp thuï ôû nhöõng nôi caàn thieát. Hieän taïi enzim ñang thu huùt söï chuù yù cuûa toaøn theá giôùi vaø noù nhö moät chieác chìa khoùa caàn thieát ñeå ñieàu khieån söùc khoûe. Maëc duø, söï nghieân cöùu vaãn ñang tieáp tuïc theo tieán trình, coøn coù raát nhieàu ñieàu bí aån maø chuùng ta coøn chöa bieát veà noù. Baùc só Edward Howell laø ngöôøi tieân phong trong vieäc nghieân cöùu enzim ñaõ ñeà ra nhöõng hoïc thuyeát raát haáp daãn. OÂng ñaõ tuyeân boá raèng soá löôïng enzim trong moät caù theå soáng coù theå quyeát ñònh thôøi gian soáng. Baùc
19 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn só Howell ñaõ goïi söï coá ñònh cuûa soá löôïng enzim trong cô theå laø “nguoàn enzim caàn thieát” vaø khi nguoàn enzim caàn thieát bò caïn kieät thì cuoäc soáng seõ keát thuùc. Hoïc thuyeát cuûa baùc só Howell gaàn gioáng vôùi hoïc thuyeát cuûa toâi vaø ñang tieáp tuïc nghieân cöùu. Toâi döï ñoaùn raèng söï toàn taïi cuûa nguoàn enzim seõ ñöôïc chöùng minh. Maëc daàu coâng cuoäc nghieân cöùu veà enzim vaãn ñang treân giai ñoaïn phaùt trieån vaø söï toàn taïi cuûa nguoàn enzim cuõng chæ laø hoïc thuyeát ôû hieän taïi. Tuy nhieân cuõng ñaõ coù nhieàu baèng chöùng y khoa hieän nay chæ ra raèng söï toàn taïi cuûa nguoàn enzim. Chuùng ta coù theå caûi thieän ñaùng keå söùc khoûe cuûa chính chuùng ta. AÊn ñuùng caùch, hôïp lyù, boå sung theâm nguoàn enzim vaø hieåu bieát veà phong caùch soáng seõ khoâng laøm cho baïn caïn kieät nguoàn enzim. Cuoäc soáng khoûe maïnh maø toâi ñeà caäp trong cuoán saùch naøy bao goàm nhöõng lôøi ñeà nghò, lôøi khuyeân maø toâi ñaõ vaø ñang aùp duïng cho raát nhieàu beänh nhaân trong nhieàu naêm qua. Raát nhieàu beänh ñaõ ñöôïc chöõa khoûi laø keát quaû maø beänh nhaân ñaõ chaáp nhaän laøm theo nhöõng höôùng daãn cuûa toâi. Tuy nhieân, baïn seõ raát ngaïc nhieân raèng nhöõng lôøi khuyeân cuûa toâi döôøng nhö ñi ngöôïc vôùi xu höôùng hieän taïi ñang thònh haønh veà söùc khoûe vaø aên uoáng. Toâi cam ñoan vôùi baïn raèng taát caû nhöõng ñieàu ñöôïc trình baøy trong cuoán saùch naøy ñaõ ñöôïc kieåm chöùng vaø xaùc nhaän cuûa raát nhieàu beänh nhaân ñaõ coù ñöôïc moät cuoäc soáng an toaøn vaø khoûe maïnh, khi thöïc hieän theo nhöõng lôøi khuyeân cuûa toâi vaø ñaït ñöôïc keát quaû voâ cuøng tuyeät vôøi.
20 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Baûn thaân toâi theo moät phong caùch soáng khoûe maïnh, trong nhieàu naêm qua toâi ñaõ khoâng duøng tôùi thuoác vaø cuõng khoâng coù beänh gì nöõa. Laàn ñaàu tieân vaø cuõng laø laàn cuoái cuøng toâi ñaõ chöõa trò theo phöông phaùp taây y töø moät baùc só luùc toâi 19 tuoåi, khi ñoù toâi bò beänh cuùm. Maëc duø ngaønh y khoa laø moät ngheà nghieäp voâ cuøng thöû thaùch veà caû theå chaát vaø tinh thaàn. Toâi ñaõ duy trì söùc khoûe baèng caùch haèng ngaøy thöïc haønh theo phong caùch soáng khoûe maïnh maø toâi trình baøy trong cuoán saùch naøy. Nhaän bieát tröïc tieáp thoâng qua kinh nghieäm cuûa mình veà nhöõng aûnh höôûng tích cöïc trong phong caùch soáng toát vaø cuõng thoâng qua beänh nhaân cuûa toâi ñaõ thöïc hieän noù toát, keát quaû cho nhöõng beänh nhaân laø tuyeät vôøi, vöôït xa hôn nhöõng gì toâi nghó. Ví duï, höôùng daãn cho beänh nhaân hieåu vaø laøm theo phong caùch soáng toát, toâi ñaõ khoâng coøn thaáy ung thö taùi phaùt nöõa vaø tyû leä ung thö taùi phaùt laø “soá 0” trong hoï. Ngaønh y khoa hieän ñaïi thöôøng taäp trung chöõa trò moät boä phaän treân cô theå, gioáng nhö cô theå chæ laø moät boä maùy ñöôïc hình thaønh töø caùc phaàn ñoäc laäp hoaït ñoäng rieâng leû, nhöng thöïc teá cô theå con ngöôøi laø nhöõng ñôn vò coù moái lieân keát vôùi nhau. Ví duï, söï aûnh höôûng cuûa loã hoûng treân raêng maø khoâng ñöôïc ñieàu trò seõ lan roäng ra vaø aûnh höôûng ñeán toaøn boä söùc khoûe cuûa cô theå. Töông töï nhö vaäy, thöùc aên khoâng ñöôïc nhai kyõ seõ laø gaùnh naëng cho daï daøy vaø ñöôøng ruoät, taïo ra chöùng khoù tieâu, laøm khoù khaên cho vieäc haáp thu chaát dinh döôõng caàn thieát cho söï soáng. Moät vaán ñeà nhoû thoaùng qua chuùng ta thaáy chaúng
21 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn coù gì nghieâm troïng nhöng cuoái cuøng seõ daãn ñeán beänh taät nghieâm troïng. Söùc khoûe cuûa chuùng ta ñöôïc hoã trôï bôûi nhöõng hoaït ñoäng khaùc nhau theo caùch bình thöôøng trong cuoäc soáng haèng ngaøy nhö aên uoáng, taäp theå duïc, nghó ngôi, nguû vaø suy nghó. Neáu moät vaán ñeà xaûy ra ôû baát cöù nôi naøo trong cô theå seõ aûnh höôûng ñeán toaøn boä cô theå, ñieàu ñoù ñaõ cho chuùng ta thaáy raèng söï aûnh höôûng qua laïi raát phöùc taïp beân trong cô theå. Toâi tin raèng nguoàn enzim mang chöùc naêng duy trì söï caân baèng cuûa cô theå, söï caân baèng caàn thieát cho cuoäc soáng khoûe maïnh. Thaät khoâng may xaõ hoäi hieän ñaïi ngaøy nay ñang chaïy theo nhöõng yeáu toá maø ñang phaù huûy nguoàn enzim quyù giaù. Chaát kích thích, röôïu bia, thuoác laù, thuoác phieän, thöùc aên boå sung, chaát hoùa hoïc daønh cho noâng nghieäp, söï oâ nhieãm moâi tröôøng, soùng ñieän töø, caûm xuùc tieâu cöïc laø nhöõng nhaân toá ñang phaù huûy ñi nhöõng nguoàn enzim quyù giaù. Ñeå duy trì söùc khoûe toát trong xaõ hoäi ñöông ñaïi, ñieàu caàn thieát laø baïn phaûi hieåu veà boä maùy laøm vieäc cuûa cô theå vaø thöïc haønh theo noù ñeå coù söùc khoûe toát. Cuõng thaät may maén laø nhöõng ñieàu naøy khoâng quaù khoù ñeå thöïc hieän. Chæ caàn baïn hieåu roõ nguyeân nhaân do ñaâu maø nguoàn enzim bò maát vaø caùch naøo nguoàn enzim coù theå ñöôïc phuïc hoài laïi, sau ñoù chæ caàn moät ít söùc löïc ñeå thöïc hieän chuùng moãi ngaøy, baïn seõ coù moät cuoäc soáng thoaûi maùi cuûa cuoäc soáng töï nhieân maø khoâng coù beänh taät.
22 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn OÂng baø xöa coù caâu “AÊn, uoáng, vui thoûa vì ngaøy mai cuõng seõ cheát”, thì toâi ñeà nghò raèng haõy aên, uoáng moät caùch thoâng minh, soáng vui veû hoâm nay vaø ngaøy mai. Toâi seõ chia seû cho baïn caùch naøo ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù.
23 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn
24 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ENZIM VAØ SÖÙC KHOÛE CUÛA BAÏN – SÖÏ NHAÄN THÖÙC SAI VAØ NHÖÕNG LEÕ THAÄT CAÀN CHO SÖÏ SOÁNG 40 naêm ñaõ qua keå töø khi toâi trôû thaønh baùc só chuyeân khoa ñöôøng ruoät. Thôøi gian ñoù, toâi ñaõ laøm vieäc vaø gaàn guõi vôùi beänh nhaân ñeå khaùm phaù ra laøm caùch naøo ñeå coù moät cuoäc soáng khoûe maïnh. Nhö moät baùc só, toâi maïnh meõ tin raèng khoâng coù moät vaán ñeà gì khoù, chæ do caùch cuûa baùc só coù coá gaéng hay khoâng maø thoâi, hoï khoâng theå duy trì ñöôïc söùc khoûe cuûa beänh nhaân chæ baèng caùch kieåm tra söùc khoûe vaø chöõa beänh. Moät cuoäc soáng khoûe maïnh laâu daøi laø keát quaû cuûa nhöõng thaùi ñoä ñoái vôùi söùc khoûe vaø thoùi quen. Caûi thieän phong caùch soáng haèng ngaøy laø neàn taûng quan troïng hôn laø ñeå ñeán luùc phaûi duøng tôùi phaãu thuaät hay thuoác. Caùc yeáu toá veà enzim vaø phong caùch soáng ñöôïc giôùi thieäu trong cuoán saùch naøy coù theå cho ra baùo caùo khaùm nghieäm y khoa laø 0% veà tyû leä ung thö. Toâi seõ nhaéc laïi moät laàn nöõa! Khoâng coù moät beänh nhaân naøo phaûi ñoái dieän vôùi beänh ung thö moät laàn nöõa. Taïi sao? Vì beänh nhaân bò beänh ung thö chaêm soùc söùc khoûe cuûa hoï moät caùch nghieâm tuùc, ñaët toaøn boä nieàm tin vaøo söï hoã CHÖÔNG I
25 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn trôï cuûa cô theå töï chöõa beänh vaø thöïc haønh phong caùch soáng khoûe maïnh haèng ngaøy. Ñaây laø phong caùch soáng khoûe maïnh maø toâi chia seû cho baïn trong cuoán saùch naøy, nhöõng thoùi quen voâ cuøng ñôn giaûn seõ daãn daét baïn höôûng thuï cuoäc soáng khoûe maïnh cho ñeán giaø. Naém trong tay nhöõng kieán thöùc naøy seõ daãn baïn ñeán söï löïa choïn beänh taät hay söùc khoûe. Trong quaù khöù, moïi ngöôøi nghó raèng, beänh taät neân ñöôïc chöõa trò bôûi baùc só hay döôïc phaåm, beänh nhaân raát thuï ñoäng vaø ñôn giaûn laø hoï chæ theo nhöõng höôùng daãn cuûa baùc só keâ ñôn cho hoï. Tuy nhieân, chuùng ta ñang soáng trong moät xaõ hoäi maø töï mình phaûi chaêm lo cho söùc khoûe cuûa chính mình. Taát caû chuùng ta ñeàu hy voïng raèng cuoäc soáng seõ khoâng coù beänh taät hoaëc neáu coù thì khao khaùt maïnh meõ raèng seõ vöôït qua moät caùch nhanh choùng. Baïn nghó raèng ñieàu naøy laø khoâng theå nhöng toâi ñaûm baûo vôùi baïn raèng hoaøn toaøn coù theå. Nhöõng gì toâi ñeà ra trong cuoán saùch naøy laø moät con ñöôøng cuûa söï soáng, cho pheùp baïn soáng moät cuoäc soáng töï nhieân maø khoâng coù beänh taät nöõa. Vaø dó nhieân, ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy caàn söï thay ñoåi hoaøn toaøn veà thoùi quen aên uoáng vaø phong caùch soáng maø baïn ñaõ theo ñuoåi töø tröôùc ñeán nay. Ñöøng ñeå meänh leänh cuûa phong caùch soáng hieän taïi laø nguyeân nhaân laøm cho baïn caân nhaéc boû qua nhöõng lôøi ñeà nghò cuûa toâi. Haõy ñoïc cuoán saùch naøy vôùi tö duy môû. Toâi maïnh meõ tin raèng theo thôøi gian khi baïn ñoïc heát cuoán saùch naøy, baïn seõ coù traøn ñaày caûm höùng ñeå thay ñoåi.
26 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Khi moïi ngöôøi bò beänh, chuùng ta thöôøng thaáy hoï ñau buoàn hay khoâng hieåu taïi sao mình bò beänh. Khi bò beänh, ñoù khoâng phaûi laø baøi kieåm tra hay söï tröøng phaït cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp beänh laø keát quaû thoùi quen cuûa moïi ngöôøi ñöôïc tích luõy theo thôøi gian chöù chöa haún laø do di truyeàn. BAÏN COÙ THEÅ TRÔÛ NEÂN KHOÛE MAÏNH ÔÛ 100 TUOÅI Baïn coù bao giôø caân nhaéc chính baûn thaân mình trôû thaønh ngöôøi khoûe maïnh? Khoâng coù nhieàu ngöôøi coù theå traû lôøi caâu hoûi naøy laø “Coù”. Thaät söï khoâng coù nhieàu ngöôøi, toâi mong chôø nhöng khoâng coù nhieàu, vì chöa thaáy beänh khoâng ñoàng nghóa laø khoûe maïnh. Trong thuoác taây coù moät taùc haïi laø “söï uû beänh”, söï giôùi haïn naøy cho bieát tình traïng cuûa moät ngöôøi chöa bò beänh cuõng khoâng phaûi laø hoaøn toaøn khoûe maïnh. Noùi caùch khaùc, tình traïng cuûa moät ngöôøi chæ caàn böôùc theâm moät böôùc nöõa laø seõ xuaát hieän beänh. Raát nhieàu ngöôøi Myõ hieän taïi ñang ôû trong tình traïng naøy. Keå caû nhöõng ngöôøi quan taâm tôùi söùc khoûe cuûa baûn thaân cuõng thöôøng gaëp vaán ñeà vôùi nhöõng beänh nhö chöùng taùo boùn, tieâu chaûy, maát nguû, cöùng coå vaø vai. Nhöõng trieäu chöùng naøy laø tín hieäu baùo ñoäng raèng cô theå baïn ñang trong tình traïng nguy hieåm. Vaø neáu baïn xem nheï chuùng
27 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn baèng caùch noùi “Ñieàu naøy vôùi toâi bình thöôøng thoâi” hay “Toâi thöôøng bò nhö theá coù sao ñaâu” thì baïn ñang ñeå cho nhöõng moái nguy hieåm naøy tieáp tuïc ñöa cô theå mình ñeán tình traïng bò beänh nghieâm troïng. Tuoåi thoï trung bình taïi Myõ ñaõ taêng leân ñoät ngoät, töø 47 tuoåi naêm 1900 ñeán haàu heát 78 tuoåi naêm 2006. Keå töø ñoù, taàm quan troïng cuûa moïi ngöôøi laø laøm caùch naøo ñeå soáng thoï hôn, coù theå noùi ñaây laø moät xu höôùng raát tích cöïc. Tuy nhieân, con soá veà tuoåi thoï trung bình khoâng laøm chuùng ta thoûa maõn, vì con soá ñoù phaûn hoài khoâng chính xaùc veà söùc khoûe thaät söï cuûa moïi ngöôøi. Ví duï, moät ngöôøi 100 tuoåi soáng khoûe maïnh khaùc vôùi moät ngöôøi 100 tuoåi bò beänh naèm lieät giöôøng. Caû hai maëc daàu ñöôïc xem laø coù tuoåi thoï trung bình nhö nhau nhöng hoï khoâng coù chaát löôïng cuoäc soáng gioáng nhau. Neáu baïn khoâng khoûe maïnh, baïn khoâng theå laøm cho moïi thöù xung quanh mình khoûe maïnh. Raát ít ngöôøi mong muoán mình soáng laâu maø bò beänh naèm lieät giöôøng hay phaûi chòu ñau ñôùn, hoï chæ muoán cheát ñi cho roài. Chæ khi naøo hoï thaät söï khoûe maïnh hoï môùi mong muoán soáng thoï. Haõy coá gaéng hoài töôûng laïi söï xuaát hieän cuûa moät ngöôøi giaø coù moái quan heä hay ôû gaàn baïn. Nhìn vaøo tình traïng söùc khoûe cuûa hoï, baïn coù caûm thaáy haøi loøng veà tình traïng söùc khoûe khi baïn ñaït ñeán tuoåi gioáng nhö hoï? Thaät khoâng may haàu heát moïi ngöôøi ñeàu traû lôøi “khoâng”. Nhö moät ngöôøi khi veà giaø keå caû ngöôøi coù cô theå khoûe maïnh cuõng seõ bò suy yeáu. Tuy nhieân, cô theå bò beänh
28 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn vaø cô theå bò suy yeáu moät caùch töï nhieân khi veà giaø laø hai ñieàu hoaøn toaøn khaùc nhau. Meï toâi, ngöôøi theo cheá ñoä aên kieâng nhieàu naêm vaãn khoûe maïnh vaø hoaït ñoäng ôû tuoåi 96. Nguyeân nhaân naøo ngöôøi giaø trôû neân bò beänh? Söï khaùc nhau giöõa moät ngöôøi soáng traêm tuoåi khoûe maïnh vaø ngöôøi soáng traêm tuoåi naèm lieät giöôøng, ñoù laø söï khaùc bieät trong aên uoáng vaø thoùi quen soáng haèng ngaøy ñöôïc tích luõy qua haøng theá kyû. Noùi ngaén goïn, lieäu moät ngöôøi coù söùc khoûe hay khoâng coù söùc khoûe phuï thuoäc vaøo nhöõng gì ngöôøi ñoù aên vaø soáng haèng ngaøy. Nhöõng ñieàu coù theå xaùc ñònh tình traïng söùc khoûe cuûa moät ngöôøi laø söï tích luõy nhöõng ñieàu nhö thöùc aên, nöôùc uoáng, taäp theå duïc, nguû, laøm vieäc, caêng thaúng. Neáu ñoù laø nhöõng ñieàu taùc ñoäng ñeán söùc khoûe cuûa baïn thì sau ñoù caâu hoûi laø kieåu phong caùch soáng naøo baïn neân coù ñeå daãn ñeán moät cuoäc soáng khoûe vaø thoï? Söùc khoûe ngaøy nay vaø ngaønh coâng nghieäp veà söùc khoûe ñang laø moät thò tröôøng to lôùn vôùi caùc saûn phaåm veà söùc khoûe, nhieàu saûn phaåm ñang traøn ngaäp trong caùc cöûa haøng. Raát nhieàu ngöôøi mua nhöõng saûn phaåm boå sung enzim vì treân nhaõn hieäu coù ghi raèng “ñaây laø moät phöông thuoác ñôn giaûn seõ giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà veà söùc khoûe neáu baïn chæ uoáng hoaëc aên nhöõng thöïc phaåm boå sung naøy moãi ngaøy”. Cao hôn nöõa, khi truyeàn hình hay taïp chí quaûng caùo noùi raèng “saûn phaåm xxx toát cho cô theå baïn”, saûn phaåm ñoù seõ ñöôïc baùn ra thò tröôøng vaøo ngaøy tieáp theo. Ñieàu naøy coù nghóa gì? noùi ngaén goïn, haàu heát nhöõng ngöôøi ñoù khoâng thaät söï hieåu ñieàu gì toát cho cô theå hoï vaø hôn nöõa noù deã bò boùp meùo söï thaät bôûi truyeàn thoâng.
29 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn NHÖÕNG QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ THÖÙC AÊN ÑÖÔÏC QUAÛNG CAÙO ROÄNG RAÕI Baïn quan taâm ñeán ñieàu gì khi baïn ñang coá gaéng duy trì söùc khoûe mình? Baïn coù taän taâm trong vieäc taäp theå duïc thöôøng xuyeân? AÊn uoáng ñuùng caùch? Boå sung chaát dinh döôõng hay thuoác thaûo moäc?. Muïc ñích cuûa toâi khoâng phaûi laø ñang pheâ bình thoùi quen aên uoáng vaø phong caùch soáng hieän taïi cuûa baïn. Nhöng xa hôn laø toâi chaân thaønh ñeà nghò vôùi baïn raèng ít nhaát moät ngaøy naøo ñoù baïn haõy ñi kieåm tra tình traïng söùc khoûe cuûa mình vaø nhìn nhaän, suy ngaãm xem lieäu nhöõng thoùi quen vaø phong caùch soáng hieän taïi coù ñang thöïc söï taùc ñoäng ñeán vieäc duy trì söùc khoûe cuûa baïn khoâng. Lyù do toâi noùi ra ñieàu naøy laø vì coù raát nhieàu saûn phaåm hieän taïi ñöôïc nghó raèng “toát cho söùc khoûe baïn” nhöng thöïc teá noù ñang chöùa nhieàu ñieàu coù theå gaây haïi, phaù huûy cô theå baïn. NHÖÕNG ÑIEÀU HOANG ÑÖÔØNG VEÀ THÖÏC PHAÅM  AÊn söõa chua moãi ngaøy ñeå caûi thieän ñöôøng tieâu hoùa;  Uoáng söõa moãi ngaøy ñeå traùnh thieáu canxi;  Uoáng vitamin moãi ngaøy thoâng qua caùc daïng thöïc phaåm boå sung hôn laø aên traùi caây, vì traùi caây coù chöùa nhieàu carbon-hydrat vaø calo;  Haïn cheá aên nhöõng thöùc aên coù chöùa carbon-hydrat nhö gaïo, baùnh mì ñeå traùnh thöøa caân;  Coá gaéng duy trì böõa aên coù nhieàu protein;  Uoáng traø Nhaät coù chöùa nhieàu chaát choáng oxi hoùa;  Naáu nöôùc tröôùc khi uoáng ñeå loaïi tröø clo.
30 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Thöïc teá toâi chöa gaëp moät ngöôøi naøo aên söõa chua moãi ngaøy maø vaãn coù moät ñöôøng ruoät khoûe maïnh, raát nhieàu ngöôøi Myõ ñaõ vaø ñang uoáng söõa moãi ngaøy, aên nhöõng saûn phaåm ñöôïc laøm töø söõa töø khi coøn nhoû, nhöng nhieàu ngöôøi cuõng thaáy raèng cô theå mình ñang choáng laïi canxi vaø trong soá ñoù phaûi chòu ñau ñôùn töø beänh loaõng xöông. Ñieàu naøy cho thaáy raèng cô theå hoï ñang choáng laïi canxi töø söõa. Nhö laø moät baùc só ngöôøi Nhaät-Myõ, toâi ñaõ trò beänh cho nhieàu beänh nhaân ôû Tokyo trong suoát vaøi thaùng moãi naêm. Toâi thaáy ngöôøi Nhaät uoáng traø giaøu chaát choáng oxi hoùa thöôøng xuyeân thì coù ñaëc tính daï daøy raát keùm. Ví duï, ngöôøi uoáng soá löôïng lôùn traø xanh thöôøng bò teo daï daøy vaø ñaây laø ñieàu baùo tröôùc cuûa ung thö. Nhôù raèng, hôn 300.000 söï theo doõi veà y khoa ôû beänh nhaân ñaõ cho toâi bieát raèng moät ngöôøi vôùi chöùc naêng ñöôøng ruoät keùm thì khoâng bao giôø khoûe maïnh. Ñieåm ñaùng chuù yù ôû ñaây laø taïi sao nhöõng ñieàu phaù huûy daï daøy vaø ñöôøng ruoät cuûa baïn ñöôïc quaûng baù roäng raõi laø toát cho söùc khoûe?. Noù roäng raõi vì moïi ngöôøi chæ coù khuynh höôùng laø nhìn vaøo moät khía caïnh hay laø taùc duïng moät chieàu cuûa nhöõng thöïc phaåm, thöùc uoáng hôn laø nhìn moät caùch toång theå. Uoáng traø xanh laø moät ví duï, khoâng coù nghi ngôø gì veà traø xanh, noù chöùa nhieàu chaát choáng oxi hoùa coù theå dieät vi khuaån vaø coù taùc duïng choáng oxi hoùa tích cöïc. Nhö laø moät keát quaû, coù nhöõng nieàm tin roäng raõi uoáng nhieàu traø xanh Nhaät seõ keùo daøi tuoåi thoï vaø choáng laïi ung thö. Tuy nhieân töø laâu toâi ñaõ nghi ngôø veà ñieàu naøy “quan nieäm veà chaát choáng oxi hoùa”. Thay vaøo ñoù, nhöõng döõ lieäu y khoa
31 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn cuûa toâi ñaõ baùc boû ñi nieàm tin thoâng duïng naøy. Thoâng qua kieåm tra beänh nhaân, toâi ñaõ khaùm phaù ra ngöôøi naøo uoáng nhieàu traø xanh thì coù vaán ñeà veà daï daøy. Söï thaät chaát choáng oxi hoùa ñöôïc tìm thaáy trong traø laø moät loaïi polyphenol, loaïi naøy choáng laïi hay trung hoøa nhöõng aûnh höôûng coù haïi cuûa caùc goác töï do. Tuy nhieân, khi moät vaøi chaát choáng oxi hoùa naøy keát hôïp vôùi nhau, chuùng trôû thaønh moät chaát khaùc goïi laø “tannin”. Tannin ñöôïc xaùc ñònh coù trong caây troàng vaø traùi caây. “Vò ñaéng” cuûa quaû hoàng chaùt laø moät ví duï, laø nguyeân nhaân bôûi Tannin. Tannin raát deã bò oxi hoùa, vì vaäy noù phuï thuoäc vaøo bao nhieâu phaàn traêm loä ra ngoaøi khoâng khí, raát deã chuyeån thaønh axit tannic. Tuy nhieân, chöùc naêng cuûa axit tannic laø laøm ñoâng protein. Hoïc thuyeát cuûa toâi chæ ra raèng traø chöùa axit tannic, coù aûnh höôûng tieâu cöïc leân nieâm maïc daï daøy – nieâm maïc daï daøy laø lôùp nöôùc nhaøy treân daï daøy - noù laø nguyeân nhaân gaây ra vaán ñeà veà daï daøy nhö loeùt daï daøy. Thöïc teá khi söû duïng ñeøn soi ñeå kieåm tra daï daøy cuûa moïi ngöôøi maø thöôøng uoáng traø xanh (traø xanh, traø Trung quoác, English black tea) hay caø pheâ coù chöùa nhieàu axit tannic, thì luoân luoân thaáy nieâm maïc daï daøy cuûa hoï bò moûng ñi. Ñieàu naøy cho thaáy raèng lôùp quan troïng nieâm maïc cuûa daï daøy bò baøo moøn, khi nieâm maïc daï daøy bò teo raát deã chuyeån thaønh ung thö daï daøy. Toâi khoâng phaûi laø vò giaùo sö duy nhaát caûnh baùo veà vieäc aûnh höôûng cuûa beänh taät do uoáng traø vaø caø pheâ. Taïi
32 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn hoäi nghò ung thö ôû Nhaät vaøo thaùng 09/2003, giaùo sö Masayuki Kawanishi cuûa tröôøng ñaïi hoïc Mie ñaõ trình baøy moät baùo caùo veà tình traïng cuûa chaát choáng oxi hoùa coù theå phaù huûy DNA. Hôn nöõa nhieàu loaïi traø ñöôïc baùn treân thò tröôøng hieän nay söû duïng thuoác hoùa hoïc trong suoát quaù trình troàng troït. Khi baïn caân nhaéc veà söï aûnh höôûng cuûa axit tannic, taøn dö cuûa thuoác hoùa hoïc vaø caø pheâ keát hôïp vôùi nhau, baïn seõ bieát raèng taïi sao toâi maïnh meõ ñeà nghò raèng uoáng nöôùc ñôn giaûn thay vì uoáng traø. Tuy nhieân, cho nhöõng ai thích uoáng traø vaø khoâng theå döøng laïi vieäc uoáng traø, toâi khuyeân baïn haõy duøng laù traø ñöôïc chaêm boùn söû duïng chaát höõu cô, uoáng sau böõa aên thay vì uoáng buïng ñoùi ñeå traùnh tình traïng gaây caêng thaúng leân thaønh daï daøy vaø giôùi haïn uoáng chæ töø 2-3 coác/ngaøy. Raát nhieàu ngöôøi rôi vaøo moät nieàm tin sai traùi lieân quan ñeán söùc khoûe cuûa hoï. Nhö thuoác taây ngaøy nay khoâng quan taâm, nhìn nhaän toång theå veà cô theå con ngöôøi. Xu höôùng cuûa baùc só laø chuyeân khoa, nhìn nhaän vaø chöõa trò chæ treân moät phaàn cuûa cô theå. Moïi thöù trong cô theå con ngöôøi ñeàu coù moái lieân heä vôùi nhau. Chæ vì moät thaønh phaàn ñöôïc tìm thaáy trong thöùc aên, giuùp moät phaàn chöùc naêng cuûa cô theå hoaït ñoäng toát, thì cuõng khoâng coù nghóa raèng toát cho toaøn boä cô theå. Khi aên hay uoáng baïn haõy caân nhaéc ñeán moät böùc tranh toång theå. Baïn khoâng theå quyeát ñònh lieäu thöùc aên toát hay xaáu baèng caùch ñôn giaûn chæ nhìn vaøo moät thaønh phaàn ñöôïc tìm thaáy trong thöùc aên.
33 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn AÊN NHIEÀU THÒT KHOÂNG CHO BAÏN MOÄT THEÅ LÖÏC OÅN ÑÒNH Naêm 1977 moät baùo caùo raát haáp daãn veà thöïc phaåm vaø söùc khoûe ñaõ ñöôïc xuaát baûn taïi Myõ “The Mc Govern Report”. Baùo caùo naøy ñaõ ñöôïc xuaát baûn vì vaán ñeà veà bia röôïu vaø giaù thuoác taïi Myõ ñaõ ñaët aùp löïc lôùn leân neàn kinh teá. Baát chaáp söï tieán boä cuûa y khoa, soá löôïng ngöôøi bò beänh ñaëc bieät vôùi beänh ung thö vaø beänh tim tieáp tuïc gia taêng moãi naêm. Ñieàu naøy roõ raøng laø tröø khi nguyeân nhaân cuûa beänh taïi Myõ ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo vaø moät chính saùch cuï theå ñeå choáng laïi xu höôùng naøy, tình huoáng coù theå trôû neân maát oån ñònh veà taøi chính. Töø caûm giaùc veà khuûng hoaûng kinh teá xaûy ra tröôùc maét, moät hoäi ñoàng ñaëc bieät taïi Senate ñaõ ñöôïc thieát laäp, chuû trì bôûi Senator George S. McGovern. Vôùi söï daãn ñaàu veà y khoa vaø dinh döôõng taïi thôøi ñieåm ñoù, thaønh vieân cuûa hoäi ñoàng ñaõ löïa choïn nhöõng döõ lieäu veà thöïc phaåm vaø söùc khoûe töø khaép nôi treân theá giôùi ñeå tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa söï gia taêng beänh taät. Keát quaû vaø döõ lieäu ñaõ ñöôïc toång hôïp trong 5.000 trang “Mc Govern Report”. Bôûi vì baûng baùo caùo keát luaän raèng nhieàu loaïi beänh laø nguyeân nhaân cuûa thoùi quen aên uoáng sai laàm, xuaát baûn baûng baùo caùo naøy ñaõ ñöa ngöôøi Myõ ñeán moät
34 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn quyeát ñònh lôùn. ÔÛ ñoù cho bieát raèng seõ khoâng coù caùch naøo cho ngöôøi Myõ trôû neân khoûe maïnh tröø khi hoï thay ñoåi thoùi quen aên uoáng hieän taïi cuûa hoï. Taïi thôøi ñieåm ñoù taïi Myõ, böõa aên coù nhieàu chaát beùo, protein cao nhö thòt boø hay hamburger coù chaát beùo cao cho böõa aên toái khaù thoâng duïng. Protein quaû thöïc coù giaù trò vì chuùng laø thaønh phaàn cô baûn ñeå xaây döïng cô theå. Vì lyù do ñoù, moïi ngöôøi nghó raèng aên thöùc aên giaøu protein ñoäng vaät laø toát, khoâng chæ cho vaän ñoäng vieân vaø söï phaùt trieån cuûa treû em, maø coøn cho ngöôøi coù theå löïc yeáu vaø giaø. Keå caû taïi Nhaät, ñieàu naøy cuõng ñöôïc aên saâu vaøo suy nghó “thòt laø nguoàn döôõng chaát cho cô theå khoûe maïnh” bò aûnh höôûng bôûi thoùi quen aên uoáng cuûa ngöôøi Myõ. Baûng baùo caùo cuûa Mc Govern khoâng chæ baùc boû nieàm tin naøy, noù cuõng moâ taû böõa aên tieâu chuaån nhö böõa aên cuûa ngöôøi Nhaät trong suoát thôøi kyø “Genroku Period” (1688- 1703), bao goàm caùc loaïi haït, baép caûi ñöôïc saép xung quanh ñóa thöùc aên, cuõng nhö rau theo töøng thôøi vuï, rong bieån vaø soá löôïng caù nhoû cho protein. Bôûi vì ñieàu naøy lôïi ích veà söùc khoûe cuûa thöïc phaåm Nhaät ñaõ baét ñaàu haáp daãn söï chuù yù cuûa theá giôùi. Nieàm tin thoâng thöôøng raèng neáu baïn khoâng aên thòt thì cô seõ khoâng phaùt trieån roõ raøng laø sai. Baèng chöùng veà ñieàu naøy, chæ caàn nhìn vaøo töï nhieân, moïi ngöôøi nghó raèng con sö töû laø loaøi ñoäng vaät aên thòt seõ coù cô phaùt trieån. Tuy nhieân, thöïc teá laø ñoäng vaät aên coû nhö ngöïa vaø höôu thì cô cuûa chuùng phaùt trieån hôn con sö töû. Baèng chöùng raèng, con sö töû vaø con hoå thieáu moät theå löïc oån ñònh ñeå ñuoåi theo con moài trong ñoaïn ñöôøng daøi, thay vaøo ñoù
35 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn chuùng seõ nhaûy xa vaø trong thôøi gian ngaén söû duïng toác ñoä ñeå baét con moài caøng nhanh caøng toát. Chuùng laøm vaäy bôûi vì chính chuùng hieåu raèng khi ñoù chuùng khoâng coù khaû naêng chòu ñöïng vaø khoâng theå phaùt trieån cô hôn ñoäng vaät aên coû. AÊn thòt phaùt trieån nhanh hôn vaø söï boïng nöôùc ôû treû em coù theå quy cho vieäc aên quaù nhieàu protein ñoäng vaät. Hôn nöõa, coù nhöõng caïm baãy vaø söï nguy hieåm trong vieäc aên thòt. Khi baïn ñaït ñeán tuoåi xaùc ñònh thì söï phaùt trieån cuûa cô theå baïn thay ñoåi theo chieàu höôùng goïi laø laõo hoùa. AÊn nhieàu thòt seõ laøm cho cô theå phaùt trieån nhanh nhöng noù cuõng seõ ñaåy nhanh tieán trình laõo hoùa. Coù leõ baïn chöa saün saøng ñeå caét boû vieäc aên thòt. Ñieàu ñoù khoâng thay ñoåi thöïc teá raèng thòt coù aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe cuûa baïn vaø laøm gia taêng tieán trình laõo hoùa. SAÙU LYÙ DO TAÏI SAO BÖÕA AÊN COÙ NHIEÀU PROTEIN ÑOÄNG VAÄT SEÕ GAÂY HAÏI CHO SÖÙC KHOÛE CUÛA BAÏN 1. Chaát ñoäc töø thòt gaây ra teá baøo ung thö. Moãi teá baøo coù chöùa DNA (deoxyribonucleic acid). Taùc duïng phuï cuûa chaát ñoäc trong môõ ñoäng vaät vaø protein coù theå phaù huûy DNA, chuyeån thaønh teá baøo ung thö aùc tính. Teá baøo ung thö aùc tính baét ñaàu nhaân baûn nhieàu ra. Maùu chuùng ta chöùa teá baøo maùu maøu ñoû, teá baøo maùu maøu traéng vaø teá baøo baïch huyeát. Khi teá baøo maøu traéng vaø teá baøo baïch huyeát taán coâng keû thuø nhö vi khuaån vaø vi ruùt, phaù huûy chuùng hoaëc taùch chuùng ra ñeå khoûi gaây haïi. Khi ñoù nhöõng teá baøo naøy bò phaù huûy, heä thoáng phoøng thuû cuûa cô theå bò giaûm chöùc naêng vaø keát quaû coù theå laø cô
36 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn theå bò nhieãm truøng, xuaát hieän söï khoâng bình thöôøng, ñoù laø teá baøo ung thö. 2. Protein laø nguyeân nhaân gaây ra caùc phaûn öùng dò öùng. Protein maø khoâng ñöôïc phaân huûy thaønh chaát dinh döôõng vaøo trong maùu thì gioáng nhö moät keû xaâm chieám ngoaïi bang thoâng qua thaønh ñöôøng ruoät. Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra vôùi treû em. Cô theå seõ phaûn öùng khi coù moät chaát beân ngoaøi xaâm chieám taïo ra caùc phaûn öùng dò öùng. Loaïi protein gaây ra dò öùng thöôøng nguyeân nhaân laø töø söõa boø vaø tröùng. Söï quaù dö thöøa protein ñoäng vaät vaø xaûy ra caùc phaûn öùng dò öùng laø nguyeân nhaân gaây ra söï gia taêng taùc ñoäng laøm teo daï daøy, vieâm da, maøy ñay, u loeùt ruoät keát vaø caùc beänh vieâm ñöôøng ruoät. 3. Thöøa protein laø gaùnh naëng cho gan vaø thaän. Thöøa protein trong cô theå thì phaûi ñöôïc phaân huûy vaø baøi tieát thoâng qua nöôùc tieåu. Ñaây laø nguyeân nhaân gaây ra gaùnh naëng lôùn treân gan vaø thaän. 4. Thöøa protein laø nguyeân nhaân gaây ra thieáu huït canxi vaø beänh loaõng xöông. Khi soá löôïng lôùn axit amino ñöôïc taïo ra, maùu trôû neân coù ñaëc tính axit, yeâu caàu canxi ñeå trung hoøa. Do ñoù thöøa protein laø nguyeân nhaân thieáu huït canxi. Hôn nöõa löôïng phoát pho trong thòt raát cao, baét buoäc maùu phaûi duy trì giöõa tyû leä canxi vaø phoát pho laø 1:1 vaø 1:2. Moät böõa aên maø gia taêng löôïng phoát pho laø nguyeân nhaân cô theå seõ keùo canxi töø raêng vaø xöông ra ñeå duy trì traïng thaùi caân baèng. Cuõng nhö khi moät ngöôøi coù nhieàu phoát pho vaø canxi trong cô theå thì phoát pho vaø canxi ñoù troùi buoäc
37 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn vôùi nhau, saûn xuaát ra hôïp chaát canxi phoát phaùt, cô theå khoâng theå haáp thu ñöôïc hôïp chaát naøy, vì vaäy noù ñöôïc baøi tieát ra ngoaøi. Xa hôn nöõa laø cô theå bò maát canxi laøm deã bò chöùng loaõng xöông. Ñaây laø nguyeân nhaân taïi sao nhieàu ngöôøi ôû nhöõng quoác gia maø böõa aên coù chöùa nhieàu protein ñoäng vaät phaûi chòu ñau ñôùn vì beänh loaõng xöông, nhöõng loã nhoû li ti treân xöông laø keát quaû cô theå bò ruùt canxi ra ngoaøi. 5. Thöøa protein coù theå laø keát quaû cuûa thieáu naêng löôïng Moät löôïng lôùn naêng löôïng ñöôïc yeâu caàu ñeå tieâu hoùa protein thöøa khoâng ñöôïc haáp thu vaø khoâng ñöôïc chuyeån hoùa seõ bò thoái röûa trong ñöôøng ruoät taïo ra chaát ñoäc vaø caùc taùc duïng phuï, daãn ñeán moät löôïng lôùn naêng löôïng ñöôïc yeâu caàu ñeå khöû ñi nhöõng chaát ñoäc naøy, khi löôïng lôùn naêng löôïng naøy ñöôïc söû duïng thì moät löôïng lôùn goác töï do cuõng ñöôïc taïo ra. Goác töï do seõ laøm ñaåy nhanh quaù trình laõo hoùa, gaây ung thö, beänh tim vaø xô vöõa ñoäng maïch. 6. Thöøa protein coù theå goùp phaàn ñeán ADHD ôû treû em. Vieäc hoïc taäp trong nhöõng naêm gaàn ñaây chæ ra raèng vieäc gia taêng söï maát taäp trung vaø boïn treû coù thieân höôùng noùng giaän, giaän döõ. Thöùc aên vaø chaát dinh döôõng coù theåù mang moät yù nghóa aûnh höôûng ñeán caùch haønh xöû cuûa treû em vaø khaû naêng thích nghi vôùi xaõ hoäi. Khuynh höôùng phaùt trieån cho treû em taïi gia ñình vaø nhaø tröôøng laø tieâu thuï moät löôïng lôùn thöïc phaåm maø thöïc phaåm ñoù khoâng nhöõng laø thöùc aên coù chöùa nhieàu chaát phuï gia, nhöng quy trình saûn xuaát thöïc phaåm coù xu höôùng laøm cho cô theå thieân veà höôùng mang tính axít. Protein töø ñoäng vaät vaø ñöôøng tinh cheá cuõng ñöôïc tieâu thuï gia taêng veà soá löôïng,
38 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn trong khi ñoù rau thì thöôøng bò traùnh neù. Neáu aên nhieàu protein ñoäng vaät vaø ñöôøng tinh cheá thì yeâu caàu phaûi taêng canxi vaø magie, ñieàu naøy daãn ñeán söï thieáu huït veà canxi. Söï thieáu huït veà canxi seõ kích thích heä thoáng thaàn kinh goùp phaàn gia taêng söï caêng thaúng vaø deã caùu gaét. ÑIEÀU DAÏ DAØY VAØ ÑÖÔØNG RUOÄT COÙ THEÅ NOÙI VÔÙI BAÏN Taïi Nhaät coù moät khaùi nieäm raèng baïn coù theå hieåu theo nghóa ñen laø nhìn vaøo khuoân maët cuûa moät ngöôøi, baïn coù theå bieát ñöôïc chaát löôïng cuoäc soáng cuûa ngöôøi ñoù. Taïi Myõ coù caâu “moïi thöù theå hieän treân khuoân maët cuûa baïn”. Chæ nhìn vaøo khuoân maët cuûa moät ngöôøi thì coù theå bieát toát hay xaáu phuï thuoäc vaøo kinh nghieäm vaø khaû naêng phaùn ñoaùn. Töông töï vaäy, ñaëc tính daï daøy vaø ñöôøng ruoät toát hay xaáu cuõng seõ moâ taû ñöôïc tình traïng söùc khoûe cuûa moät ngöôøi. Moät ngöôøi khoûe maïnh coù ñaëc tính ñöôøng ruoät saïch seõ. Moät daï daøy khoûe maïnh laø lôùp maøng nhaøy coù maøu hoàng, khoâng coù nhöõng choã söng leân, ñoàng ñeàu treân beà maët vaø maïnh maùu döôùi maøng nhaøy khoâng nhìn thaáy ñöôïc. Khi cô theå khoûe maïnh thì maøng nhaøy trong suoát, xuaát hieän aùnh saùng phaûn xaï khi duøng ñeøn noäi soi chieáu vaøo. Ñöôøng ruoät cuûa moät ngöôøi khoûe maïnh coù maøu hoàng hoaøn toaøn, meàm, lôùn vaø ñoàng ñeàu. Nhöõng ngöôøi coù ñaëc tính ñöôøng ruoät saïch seõ nhö laø treû em, nhöng nhöõng ñaëc tính naøy seõ thay ñoåi phuï thuoäc vaøo nhöõng böõa aên haèng ngaøy vaø phong caùch soáng. Daï daøy cuûa moät ngöôøi khoâng khoûe maïnh thì coù nhöõng veát ñoám, ñoû vaø phình roäng ra. Hôn nöõa daï daøy phaùt trieån
39 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn caùc maûng baùm hay bò caùc chöùng vieâm treân maøng nhaøy. Ñieàu naøy xaûy ra khaù phoå bieán vôùi ngöôøi Myõ vaø Nhaät laø gioáng nhau, lôùp thaønh daï daøy trôû neân moûng hôn, maïch maùu coù theå nhìn thaáy döôùi maøng nhaøy. Hôn nöõa khi nieâm maïc daï daøy baét ñaàu baøo moøn hay bò quaën laïi, teá baøo treân beà maët coá gaéng caân baèng baèng caùch nhaân leân nhieàu laàn trong nhöõng khu vöïc xaùc ñònh, ñaây laø nguyeân nhaân thaønh daï daøy trôû neân gaäp gheành, taïi ñieåm naøy, chæ caàn moät böôùc ngaén nöõa seõ trôû thaønh ung thö daï daøy. Trong ñöôøng ruoät ngöôøi khoâng khoûe maïnh, caùc cô cuûa thaønh ruoät trôû neân daøy vaø phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu, laø nguyeân nhaân laøm co thaét trong moät soá khu vöïc xaùc ñònh, gioáng nhö moät mieáng cao su bò xoaén laïi. Nhöõng ngöôøi “ñang uû beänh” ngöôøi ñoù seõ chöa coù caûm giaùc ñau ñôùn hay caùc oám ñau veà theå chaát, coù theå coù raát ít ñoäng löïc ñeå döùt boû vieäc aên thòt. Coù leõ coù raát ít ngöôøi Myõ ñang khoûe maïnh chuù yù tôùi lôøi khuyeân cuûa toâi. Taïi sao? Vì hoï khoâng theå boû vieäc aên thòt, aùp löïc xaõ hoäi quaù lôùn, hoï ñaõ vaø ñang tin vaøo thòt laøm cho böõa aên coù söùc soáng, vaø hoï khoâng bieát aên nhöõng thöù khaùc. Tuy nhieân, cuõng coù theå laø hoï khoâng nhìn thaáy ñöôïc ñöôøng ruoät beân trong nhö theá naøo. Khi maø caùc bieåu hieän beân ngoaøi cuûa cô theå baét ñaàu cho thaáy söï thay ñoåi veà thuoäc theå, chuùng ta môùi coù khuynh
40 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn höôùng thay ñoåi moät caùch nghieâm tuùc hôn. Bò hoùi, da nhaên, maäp leân, da voõng xuoáng ñaùnh guïc moïi ngöôøi, baét ñaàu töø ñoù hoï môùi coù ñoäng löïc söû duïng thôøi gian vaø tieàn baïc ñeå chöõa trò nhöõng tình traïng ñoù. Khi noùi ñeán söï thay ñoåi beân trong boä maùy tieâu hoùa, moïi ngöôøi chæ coù khuynh höôùng nghó tôùi noù tröø khi hoï bò ñau buïng döõ doäi. Hoï nghó moïi thöù beân trong toát thoâi, khoâng coù gì phaûi ñaùng quan taâm ñeán ñöôøng ruoät vaø daï daøy caû, vaø hoï tieáp tuïc laøm hö hoûng noù. Sau ñoù ñeán luùc bò beänh môùi aân haän laø khoâng chòu thay ñoåi phong caùch soáng ñeå choáng laïi beänh taät. Baûn thaân toâi quan taâm raát nhieàu ñeán söï thay ñoåi xuaát hieän beân trong cô theå hôn laø nhöõng gì beân ngoaøi, vì toâi thaáy ñöôïc nhöõng ñaëc tính beân trong cuûa ñöôøng ruoät thoâng qua noäi soi, vaø bieát ñöôïc raèng söï thay ñoåi beân trong ñöôøng ruoät tröïc tieáp lieân quan ñeán toaøn boä söùc khoûe cuûa con ngöôøi. Beänh nhaân cuûa toâi, nhöõng ngöôøi thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä aên uoáng theo enzim vaø phong caùch soáng toát bôûi vì hoï hieåu söï soáng cuûa con ngöôøi phuï thuoäc vaøo noù. Tuy nhieân, vôùi nhöõng ngöôøi tröôùc ñoù coù beänh öng thö maø ñöôïc chöõa khoûi, thöïc hieän moät phong caùch soáng khoûe maïnh thì tyû leä ung thö taùi phaùt ñöôïc ghi laïi laø 0%. Nhöng toâi muoán thay ñoåi ñieàu naøy töø 0% tyû leä taùi phaùt ung thö ñeán 0% veà taát caû caùc loaïi beänh taät cho nhöõng ngöôøi ñang uû beänh theo phong caùch soáng khoûe maïnh. Ñeå ñieàu ñoù xaûy ra, moïi ngöôøi phaûi hieåu roõ nhöõng söï thay ñoåi xuaát hieän beân trong ñöôøng ruoät khi hoï tieáp tuïc aên thòt. Lyù do lôùn nhaát laø aên thòt phaù huûy ñöôøng ruoät chuùng ta
41 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn bôûi vì thòt khoâng chöùa nhieàu chaát xô, nhöng laïi chöùa moät löôïng lôùn chaát beùo vaø cholesterol. Hôn nöõa thòt laø nguyeân nhaân laøm cho thaønh ruoät keát trôû neân daøy hôn vaø cöùng hôn. Ñieàu naøy xaûy ra vì aên thieáu chaát xô trong thòt, keát quaû laøm toàn ñoïng phaân trong ruoät keát, ruoät keát phaûi laøm vieäc vaát vaû hôn bình thöôøng ñeå baøi tieát moät soá löôïng nhoû phaân thoâng qua söï nhu ñoäng. Noùi caùch khaùc, quaù thöøa söï chuyeån ñoäng nhu ñoäng laø nguyeân nhaân laøm cho cô cuûa thaønh ruoät daøy hôn vaø to hôn, ruoät keát trôû neân cöùng hôn vaø ngaén hôn. Nhö thaønh ruoät keát trôû neân daøy hôn, khoang trong cuûa ruoät bò heïp laïi. AÙp löïc beân trong ruoät keát heïp vaø cöùng taêng leân, khi moät löôïng lôùn chaát beùo ñöôïc haáp thuï, lôùp chaát beùo xung quanh ruoät keát trôû neân daøy hôn, ñaët aùp löïc nhieàu hôn leân thaønh ruoät beân trong. Vaø aùp löïc beân trong ruoät keát taêng leân, maøng nhaøy bò ñaåy ra ngoaøi töø beân trong hình thaønh tuùi goïi laø “chöùng vieâm tuùi thöøa trong ruoät giaø” hoaëc “tình traïng ruoät coù tuùi thöøa”. Baây giôø, moät löôïng nhoû phaân trôû neân khoù hôn ñeå ñaåy ra ngoaøi thoâng qua ruoät keát. Nhö moät keát quaû, ruoät keát tích luõy caën baõ, nhöõng thöù naøy seõ ñöôïc giöõ laïi beân trong ruoät keát moät thôøi gian daøi, phaân tích luõy seõ baùm chaët vaøo thaønh ruoät keát vaø keát hôïp vôùi tuùi thöøa, phaân seõ ñi vaøo trong tuùi gioáng nhö khoang chöùa, laøm cho söï baøi tieát ngaøy caøng khoù khaên hôn. Phaân tích luõy trong tuùi hoaëc giöõa caùc veát gaáp, saûn xuaát ra chaát ñoäc laø nguyeân nhaân thay ñoåi tính di truyeàn cuûa teá baøo trong nhöõng boä phaän naøy vaø keát quaû laø taïo ra caùc khoái u. Caùc khoái u phaùt trieån laâu ngaøy trôû thaønh ung thö.
42 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn SÖÏ KHAÙC NHAU GIÖÕA ÑÖÔØNG RUOÄT CUÛA NGÖÔØI MYÕ VAØ NGÖÔØI NHAÄT Laàn ñaàu tieân toâi ñeán New York nhö laø moät baùc só thöïc taäp phaãu thuaät naêm 1963. Thôøi ñieåm ñoù phöông phaùp ñöôïc duøng ñeå kieåm tra ruoät keát laø söû duïng chaát barium, quy trình laø bôm barium vaøo ruoät keát, sau ñoù kieåm tra baèng tia x-quang. Maëc duø phöông phaùp naøy coù theå cho bieát lieäu coù hay khoâng coù khoái u, nhöng khoâng theå noùi leân moät caùch chi tieát veà tình traïng beân trong cuûa ñöôøng ruoät. Hôn nöõa, phaãu thuaät moå laø coù moät veát caét lôùn ôû buïng caàn thieát ñeå loaïi boû khoái u. Thuû thuaät moå cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc ñaët gaùnh naëng lôùn leân beänh nhaân veà theå chaát laãn tinh thaàn. Hôn nöõa, vôùi phöông phaùp naøy khoâng theå cho bieát ñöôïc lieäu khoái u hay ung thö ñöôïc phaùt trieån töø khi naøo, cho ñeán khi phaãu thuaät nhìn beân trong ruoät keát. Coù moät ñeøn noäi soi ñöôïc goïi laø oáng soi ruoät thaúng taïi thôøi ñieåm ñoù, laø moät oáng daây kim loaïi thaúng ñeå kieåm tra ruoät keát, baùc só kieåm tra chæ coù theå thaáy ñöôïc beân trong khoaûng 20cm tính töø haäu moân. ÑIEÀU BAO TÖÛ VAØ ÑÖÔØNG RUOÄT COÙ THEÅ NOÙI VÔÙI BAÏN Daï daøy cuûa moät ngöôøi khoâng khoûe maïnh thì coù nhöõng veát ñoám, ñoû vaø phình roäng ra. Hôn nöõa khi daï daøy phaùt trieån caùc maûng baùm hay bò caùc chöùng vieâm treân maøng nhaøy. Ñieàu naøy xaûy ra khaù phoå bieán vôùi ngöôøi Myõ vaø Nhaät laø gioáng nhau, lôùp thaønh daï daøy trôû neân moûng hôn, maïch maùu coù theå nhìn thaáy döôùi maøng nhaøy. Lyù do lôùn nhaát laø aên thòt seõ phaù huûy ñöôøng ruoät chuùng ta bôûi vì thòt khoâng chöùa nhieàu chaát xô. Nhöng laïi chöùa moät löôïng lôùn chaát beùo vaø cholesterol.
43 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Do ñoù, naêm 1967 toâi ñaõ mua moät ñeøn noäi soi (söû duïng ñeå kieåm tra thöïc quaûn), ñöôïc saûn xuaát taïi Nhaät vaø ñaõ khaùm phaù ra caùch söû duïng caùc sôïi thuûy tinh ñeå söû duïng cho kieåm tra ruoät keát. Ñoù laø duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát ñaàu tieân cuûa toâi. Sau ñoù, khi phaùt trieån leân phaïm vi daøi (185cm) chuyeân bieät cho vieäc kieåm tra ruoät keát, toâi ñaõ mua vaø söû duïng cho beänh nhaân. Khi laàn ñaàu tieân toâi nhìn vaøo ruoät keát cuûa ngöôøi Myõ, toâi heát söùc ngaïc nhieân laø noù teä haïi nhö theá naøo. Vôùi vieäc aên nhieàu thòt, ruoät keát cuûa ngöôøi Myõ roõ raøng laø raát cöùng vaø ngaén hôn ngöôøi Nhaät. Hôn nöõa khoang chöùa cuõng heïp hôn, gioáng nhö nhöõng choã saùng ñöôïc hình thaønh ôû nhöõng vuøng xaùc ñònh, nhö moät mieáng cao su bò xeù raùch. Cuõng coù raát nhieàu ngöôøi bò chöùng vieâm tuùi thöøa trong ruoät giaø vaø tích tuï nhieàu phaân. Nhö moät keát quaû laø tình traïng ñöôøng ruoät trôû neân xaáu hôn, noù khoâng chæ laø beänh gioáng nhö ung thö ruoät, u ñöôøng ruoät vaø tuùi thöøa. Raát nhieàu ngöôøi vôùi ñöôøng ruoät khoâng khoûe maïnh trôû neân beänh taät vôùi phong caùch soáng ñi chung vôùi beänh nhö cao huyeát aùp (aùp löïc maùu cao), xô cöùng ñoäng maïch, beänh tim, beänh beùo phì, ung thö vuù, ung thö tuyeán tieàn lieät, beänh tieåu ñöôøng. Khi ñöôøng ruoät cuûa baïn khoâng khoûe maïnh thì cô theå bò yeáu daàn töø beân trong. Raát nhieàu ngöôøi Myõ coù vaán ñeà veà ñöôøng ruoät, coù theå noùi möôøi ngöôøi thì coù moät ngöôøi bò khoái u. Thöïc teá khoa phaãu
44 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn thuaät nôi toâi thöïc taäp, phaãu thuaät caét boû khoái u ñöôøng ruoät laø chieám 1/3 trong toång soá caùc ca phaãu thuaät. Nhöõng ca moå ñöôïc tieán haønh moãi ngaøy chæ ñeå loaïi boû nhöõng khoái u raát nhoû töø 1-2 cm. Ñieàu naøy ñaõ daãn daét toâi ñeán suy nghó lieäu coù caùch naøo ñeå loaïi boû khoái u maø khoâng phaûi ñaët gaùnh naëng leân beänh nhaân. Vaøo thôøi ñieåm ñoù taïi Nhaät moät “oáng soi” ñöôïc laøm töø caùc sôïi thuûy tinh coù gaén camera vaøo (caùi ñaàu) ñöa vaøo söû duïng trong thöïc teá. Vì vaäy, vaøo thaùng 6-1968, toâi ñaõ laøm moät yeâu caàu quan troïng vôùi nhaø cheá taïo ôû Nhaät. Toâi yeâu caàu hoï saùng cheá ra moät sôïi daây coù theå gaén ñeøn noäi soi vaøo, söû duïng chuùng ñeå ñoát chaùy khoái u maø khoâng caàn phaûi moå buïng. Naêm 1969, sau khi coá vaán nhieàu laàn vôùi vaên phoøng coâng ty taïi New York vaø nhieàu laàn kieåm tra, toâi trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi thaønh coâng baèng vieäc thöïc hieän phöông phaùp “polypectomy” moå noäi soi. Ví duï, caét boû khoái u söû duïng daây kim loaïi gaén tröïc tieáp vôùi duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát maø khoâng caàn phaûi moå. Ñaây laø söï caùch taân veà coâng ngheä ñaõ ñöôïc aùp duïng ñeå caét boû khoái u cho daï daøy, thöïc quaûn vaø ruoät non. Sau ñoù tröôøng hôïp cuûa toâi veà phaãu thuaät söû duïng coâng ngheä môùi ñaõ ñöôïc baùo caùo taïi New York Surgical Society Conference naêm 1970 vaø American Gastrointestinal Endoscopy Conference naêm 1971 vaø moät lónh vöïc phaãu thuaät môùi ñöôïc goïi laø “Surgical endoscopy” ñaõ ñöôïc thieát laäp.
45 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Hôn 30 naêm traûi qua, laøm vieäc ôû Myõ vaø Nhaät, toâi ñaõ theo doõi söï thay ñoåi ñaëc tính ñöôøng ruoät cuûa moïi ngöôøi ôû caû hai quoác gia. Khi Nhaät böôùc vaøo giai ñoaïn naêm 1960 hoï ñaõ tieáp caän vôùi thôøi kyø phaùt trieån nhanh choùng, ñaõ hoïc taäp baét kòp vaø vöôït troäi hôn Myõ raát nhieàu ñieàu. Baét ñaàu naêm 1961 khi söõa ñöôïc giôùi thieäu trong tröôøng hoïc vaøo böõa aên tröa taïi Nhaät, moïi ngöôøi baét ñaàu aên nhöõng saûn phaåm töø söõa nhö pho maùt, söõa chua trong nhöõng böõa aên haèng ngaøy. Taïi thôøi ñieåm ñoù, rau vaø caù laø thöùc aên chính trong moãi böõa aên cuûa ngöôøi Nhaät cuõng ñaõ baét ñaàu ñöôïc thay theá baèng protein ñoäng vaät, daàn daàn chuyeån ñoåi thaønh böõa aên coù chöùa nhieàu protein, chaát beùo cao, trung taâm cuûa böõa aên baây giôø laø hamburger, boø, gaø chieân. Xu höôùng naøy ñang ñöôïc tieáp tuïc cho ñeán ngaøy hoâm nay. Söï ñoái nghòch laø sau khi xuaát baûn baùo caùo cuûa Mc Govern vaøo naêm 1977, raát nhieàu ngöôøi Myõ ñaõ baét ñaàu quan taâm ñeán thay ñoåi cheá ñoä aên uoáng. Nhöõng söï khaùc bieät laø baèng chöùng veà ñaëc tính ñöôøng ruoät cuûa ngöôøi Myõ vaø Nhaät. Söï tuït doác ñeàu ñaën bôûi vì söï thay ñoåi veà thoùi quen aên uoáng, töø vieäc coù moät ñöôøng ruoät khoûe maïnh, saïch seõ cuûa ngöôøi Nhaät, baây giôø gaàn gioáng vôùi ngöôøi Myõ, aên nhieàu thòt trong böõa aên chính. Noùi caùch khaùc, nhieàu ngöôøi Myõ, nhöõng ngöôøi maø nghieâm tuùc nghó veà söùc khoûe vaø caûi thieän böõa aên seõ caûi thieän ñöôïc ñaëc tính ñöôøng ruoät. Nhö laø moät keát quaû, naêm 1990 tyû leä ung thö ruoät keát vaø khoái u ñaõ giaûm. Ñaây laø baèng chöùng roõ raøng cuûa
46 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn vieäc caûi thieän söùc khoûe ñöôøng ruoät baèng caùch caûi thieän thoùi quen aên uoáng cuûa baïn. TYÛ LEÄ UNG THÖ DAÏ DAØY TAÏI NHAÄT GAÁP 10 LAÀN TAÏI MYÕ Bôûi vì lòch söû vaø vaên hoùa aên uoáng cuûa ngöôøi Myõ ñaët taàm quan troïng leân thòt, ñaëc tính ñöôøng ruoät cuûa ngöôøi Myõ noùi chung xaáu hôn ngöôøi Nhaät. Tuy nhieân, thöïc teá daï daøy cuûa ngöôøi Nhaät teä hôn ngöôøi Myõ. Toâi ñaõ kieåm tra daï daøy cuûa ngöôøi Myõ vaø Nhaät ñaõ phaùt hieän ra ngöôøi Nhaät bò vieâm nieâm maïc daï daøy gaáp hai möôi laàn, tình traïng maø (maøng nhaøy) nieâm maïc daï daøy bò moûng ñi. Hôn nöõa, tình traïng vieâm nieâm maïc daï daøy caøng ngaøy caøng bò vieâm laø cô hoäi cho ung thö daï daøy phaùt trieån. Tyû leä ung thö daï daøy taïi Nhaät cao gaáp möôøi laàn so vôùi Myõ. Caû ngöôøi Myõ vaø Nhaät bò beänh beùo phì hieän taïi ñang laø moät vaán ñeà lôùn. Tuy nhieân, khoâng coù nhieàu ngöôøi Nhaät bò beùo phì nhö ngöôøi Myõ. Thöïc teá laø ngöôøi Nhaät khoâng theå trôû neân maäp nhö ngöôøi Myõ. Baïn coù theå thaáy ñieàu naøy Töø vieäc coù moät ñöôøng ruoät khoûe maïnh, saïch seõ cuûa ngöôøi Nhaät, baây giôø gaàn gioáng vôùi ngöôøi Myõ aên nhieàu thòt trong böõa aên chính.
47 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn trong moân ñaáu vaät Sumo, nôi maø vaän ñoäng vieân Sumo phaûi ñaït ñeán moät caân naëng. Khoâng coù moät vaän ñoäng vieân Sumo ngöôøi Nhaät naøo vôùi cô theå gioáng Konishiki (moät vaän ñoäng vieân Sumo ñöôïc sinh ra ôû Myõ ñaït caân naëng tôùi 600 pounds, xeáp ôû haïng thöù hai laø ozeki ôû Nhaät). Ngöôøi Nhaät khoâng theå to cao nhö ngöôøi Myõ ñöôïc bôûi vì tröôùc khi ñaït ñeán ñænh ñoù thì ngöôøi Nhaät ñaõ gia taêng caùc vaán ñeà daï daøy, ñeå choáng laïi vieäc aên nhieàu. Noùi caùch khaùc, lyù do ngöôøi Myõ cao to hôn ngöôøi Nhaät laø do heä thoáng tieâu hoùa cuûa hoï maïnh hôn. Khi kieåm tra daï daøy söû duïng duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát, toâi ñaõ phaùt hieän ra söï khaùc nhau giöõa ngöôøi Nhaät vaø ngöôøi Myõ, khi ñoù toâi kinh nghieäm ñöôïc trieäu chöùng beänh cuûa hoï. Khi kieåm tra ngöôøi Nhaät, maëc daàu tình traïng cuûa hoï khoâng quaù nghieâm troïng, nhöng hoï laïi than phieàn veà vieäc ñau daï daøy, caûm giaùc khoù chòu vaø chöùng ôï noùng. Toâi ñaõ khaùm phaù ra ngöôøi Myõ keå caû daï daøy cuûa hoï hay nieâm maïc daï daøy bò vieâm ñaùng keå, nhöng hieám khi hoï than phieàn nhö ngöôøi Nhaät veà chöùng ôï noùng hay caùc vaán ñeà khaùc. Moät lyù do khaùc xuaát hieän laø löôïng vitamin A ñöôïc tìm thaáy trong thöùc aên cuûa ngöôøi Myõ. Vitamin A khoâng chæ baûo veä nieâm maïc maø noù coøn baûo veä toaøn boä maøng cuûa nieâm maïc daï daøy, cuõng nhö maét vaø khí quaûn. Daàu coù chöùa nhieàu vitamin A, moät ñieàu coù theå noùi ôû ñaây raèng, böõa aên cuûa ngöôøi Nhaät trôû neân gioáng ngöôøi phöông Taây. Nhöng löôïng thöïc phaåm nhö daàu, bô, tröùng thì ngöôøi Nhaät tieâu thuï ít hôn ngöôøi Myõ. Neáu baïn nghó veà söùc khoûe
48 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn cho toaøn boä cô theå thì nhöõng loaïi thöùc aên naøy khoâng toát cho baïn. Nhöng neáu baïn nghó chæ moät khía caïnh cuûa vieäc baûo veä nieâm maïc daï daøy thoâng qua cô theå thì chuùng cuõng coù nhöõng taùc duïng tích cöïc. Moät khaû naêng khaùc caàn quan taâm ñeán laø taïi sao ngöôøi Myõ coù heä thoáng ñöôøng ruoät maïnh hôn soá löôïng enzim tieâu hoùa chöùa trong cô theå hoï? Enzim tieâu hoùa phaân giaûi thöùc aên vaø giuùp cô theå haáp thu chaát dinh döôõng. Soá löôïng enzim tieâu hoùa xaùc ñònh söï tieâu hoùa vaø haáp thu thöùc aên. Söï haáp thu vaø tieâu hoùa ôû töøng giai ñoaïn tieâu hoùa khaùc nhau laøm giaûm bôùt gaùnh naëng ôû moãi giai ñoaïn ñoù. Nhöõng caáp ñoä naøy baét ñaàu vôùi nöôùc boït vaø di chuyeån ñeán daï daøy, taù traøng, tuyeán tuïy vaø ruoät non. Döôùi nhöõng ñieàu kieän naøy, neáu moãi boä phaän cuûa cô theå aâm thaàm tieát ñuû enzim tieâu hoùa, thì söï tieâu hoùa vaø haáp thu seõ dieãn ra deã daøng. Tuy nhieân, neáu nhöõng enzim tieâu hoùa tieát ra khoâng ñuû seõ laø nguyeân nhaân gaây ra nhöõng gaùnh naëng cho caùc boä phaän cuûa cô theå. Nguyeân nhaân nhieàu ngöôøi Nhaät deã caûm thaáy caùc trieäu chöùng ñau daï daøy hay khoâng thoaûi maùi, khoù chòu, maëc daàu tình traïng daï daøy khoâng teä laém vì baûn chaát goác laø soá löôïng enzim tieâu hoùa cuûa hoï thaáp hôn ngöôøi Myõ. Hôn nöõa, ngöôøi Nhaät coù khuynh höôùng uoáng ngay thuoác ñau daï daøy thì khi ñoù tình traïng daï daøy cuûa hoï trôû neân xaáu hôn maø ngöôøi Myõ khoâng laøm vaäy. Theá ngöôøi Myõ hoï duøng gì? Laøm gì? Ngöôøi Myõ duøng thöïc phaåm boå sung enzim. Nhöng nhöõng thöïc phaåm boå sung naøy khoâng baùn trong caùc cöûa haøng ôû Nhaät, hoï chæ döïa vaøo toa thuoác baùc só keâ ñôn khi caàn thieát. Taïi Myõ thöïc phaåm boå sung enzim
49 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn tieâu hoùa raát thoâng duïng, hoï coù theå deã daøng mua thöïc phaåm boå sung cho söùc khoûe ôû caùc cöûa haøng vaø sieâu thò. Thöïc teá vieäc duøng thuoác ñeå trung hoøa hay ngaên chaën söï baøi tieát axit cuûa daï daøy laøm taêng theâm söï hö hoûng hay baøo moøn daï daøy. Chaát laøm giaûm ñoä axit trong daï daøy vaø thuoác choáng ñau daï daøy gioáng nhö söï keát hôïp cuûa khoái H2 vaø ngaên chaën enzim daï daøy laøm ngaên chaën söï baøi tieát cuûa axit daï daøy. Neáu axit daï daøy bò ngaên chaën bôûi thuoác seõ xaûy ra söï teo nieâm maïc daï daøy vaø keát quaû laø nhöõng gì toâi ñaõ baøn luaän ôû phaàn tröôùc, noù ñöôïc ñaët teân “tieán trình laøm teo nieâm maïc daï daøy” vaø tình traïng naøy daãn ñeán söï phaùt trieån cuûa ung thö daï daøy. Neáu baïn bò ñau daï daøy hoaëc caûm thaáy khoù chòu haõy vui loøng noùi chính xaùc vôùi baùc só tình traïng thuoäc theå cuûa mình, sau ñoù baùc só seõ keâ ñôn caùc nguoàn enzim thích hôïp theo trieäu chöùng cuûa baïn. Haõy ra cöûa haøng baùn thöïc phaåm veà söùc khoûe, ñoïc kyõ nhaõn hieäu, mua nhöõng nguoàn cung caáp enzim tieâu hoùa ñoù thì tình traïng daï daøy baïn seõ ñöôïc caûi thieän. BAÏN CAØNG SÖÛ DUÏNG CHAÁT LAØM GIAÛM AXIT DAÏ DAØY BAO NHIEÂU, DAÏ DAØY CUÛA BAÏN CAØNG XAÁU ÑI BAÁY NHIEÂU Coù hai nôi trong cô theå con ngöôøi maø moâi tröôøng axit hoaøn toaøn maïnh nhö laø thöôùc ño baûo veä cô theå. Moät laø daï daøy, hai laø aâm ñaïo cuûa ngöôøi phuï nöõ. Caû hai nôi naøy coù ñoä axit raát maïnh, ñoä pH töø 1,5 ñeán 3,0, chöùc naêng chính laø dieät vi khuaån. Khi baïn ñang taém hay quan heä tình duïc vi khuaån seõ vaøo aâm ñaïo vaø axit maïnh ñöôïc taïo
50 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ra bôûi khuaån Lactobacilli trong aâm ñaïo ñeå gieát caùc loaïi vi khuaån taán coâng. Vi khuaån vaøo trong daï daøy khi baïn tieâu thuï thöùc aên, xaáp xæ khoaûng 300 ñeán 400 tyû vi khuaån vaøo daï daøy vôùi moãi böõa aên. Axit maïnh ñöôïc tìm thaáy trong dòch vò daï daøy seõ gieát cheát haàu heát caùc loaïi vi khuaån naøy. Noùi caùch khaùc, bôûi vì vi khuaån taán coâng, xaâm chieám vaøo caû hai vuøng naøy neân chuùng saûn sinh ra axit maïnh ñeå gieát vi khuaån. Axit tuyeät ñoái caàn thieát ñeå baûo veä cô theå nhöng neáu bò ngaên chaën bôûi nhöõng döôïc phaåm ñöôïc uoáng vaøo, khi ñoù vi khuaån vôùi chaát ñoäc maïnh seõ qua daï daøy vaø ñöôøng ruoät, nôi maø chuùng coù theå laø nguyeân nhaân taïo ra beänh tieâu chaûy vaø nhöõng loaïi beänh khaùc. Neáu söï baøi tieát cuûa axit daï daøy bò ngaên chaën, thì söï baøi tieát cuûa pepsin vaø axit hydrochloric duøng ñeå hoaït hoùa enzim tieâu hoùa cuõng bò ngaên chaën, keát quaû taïo ra chöùng khoù tieâu. Hôn nöõa, axit trong daï daøy khoâng ñuû ñeå haáp thu saét vaø khoaùng chaát nhö canxi vaø magie. Vôùi nhöõng ngöôøi bò caét boû caùc phaàn cuûa daï daøy vì bò loeùt daï daøy hay ung thö daï daøy seõ luoân bò thieáu maùu, vì khi caùc phaàn cuûa daï daøy bò phaãu thuaät loaïi boû neân chuùng khoâng theå tieát ra ñuû axit daï daøy vaø khoâng coù khaû naêng haáp thuï saét. Hôn nöõa, söï ngaên chaën axit daï daøy phaù huûy vi khuaån caân baèng trong ñöôøng ruoät, keát quaû laø heä thoáng mieãn dòch bò suy yeáu. Ñieàu ñoù noùi leân raèng xaáp xæ khoaûng 100 nghìn tyû vi khuaån trong 300 nghìn tyû loaïi khaùc nhau sinh soáng trong ñöôøng ruoät con ngöôøi, trong soá chuùng coù nhöõng
51 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn loaïi vi khuaån toát nhö “bifidobacterium” vaø vi khuaån xaáu nhö “Welsh bacteria”. Phaàn lôùn vi khuaån naèm trong ruoät, tuy nhieân cho duø toát hay xaáu, thì chuùng cuõng laø vi khuaån trung gian. Nhöõng vi khuaån trung gian naøy coù nhöõng ñaëc tính ñaëc bieät, do ñoù neáu soá löôïng vi khuaån toát trong ñöôøng ruoät ñöôïc nhaân leân thì nhöõng vi khuaån trung gian naøy trôû thaønh nhöõng vi khuaån toát vaø neáu soá löôïng vi khuaån xaáu taêng leân thì nhöõng vi khuaån trung gian naøy trôû thaønh vi khuaån xaáu. Vi khuaån trung gian nghieâng veà söï caân baèng giöõa vi khuaån toát vaø xaáu, ñieàu ñoù xaùc ñònh söï caân baèng toaøn boä söùc khoûe cuûa moâi tröôøng ruoät. Neáu axit daï daøy tieát ra khoâng ñuû enzim tieâu hoùa khoâng theå hoaït ñoäng, keát quaû laø thöùc aên khoâng haáp thu chuyeån thaúng vaøo ruoät. Thöùc aên chuû yeáu ñöôïc haáp thu vaø tieâu hoùa trong ñöôøng ruoät, noù giöõ laïi nhöõng thöùc aên khoâng tieâu hoùa trong ruoät keát. Nhieät ñoä beân trong ruoät keát laø 98,60F, caân baèng vôùi nhieät ñoä muøa heø. Thöùc aên khoâng tieâu hoùa seõ bò thoái röûa vaø xuaát hieän söï leân men khoâng bình thöôøng. Nhö moät keát quaû soá löôïng vi khuaån xaáu seõ ñöôïc nhaân leân trong ruoät keát vaø laøm yeáu ñi heä
52 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn thoáng mieãn dòch. Vôùi caùch naøy, baïn caøng söû duïng chaát trung hoøa axit bao nhieâu, baïn caøng phaù huûy cô theå baïn baáy nhieâu. Ñeå traùnh ñi söï hö hoûng naøy, baïn caàn choáng laïi chöùng ôï noùng hoaëc caûm giaùc phình leân nhöng khoâng neân söû duïng chaát trung hoøa axit. Baïn caàn hieåu nguyeân nhaân cuûa chöùng ôï noùng vaø chöôùng buïng, baïn coù theå choáng laïi noù chæ baèng moät ít bieän phaùp phoøng ngöøa. Chöùng ôï noùng xuaát hieän khi axit daï daøy chaûy ngöôïc vaøo trong thöïc quaûn, thöïc quaûn deã bò toån thöông vôùi axit vì thöïc quaûn laø moät loaïi moâi tröôøng kieàm. Khi axit daï daøy tích tuï trong thöïc quaûn, moïi ngöôøi voâ tình nuoát nöôùc boït coù chöùa kieàm laøm tieáp tuïc troâi axit daï daøy. Tuy nhieân, khi aên quaù nhieàu hay thöùc aên khoâng tieâu hoùa laø nguyeân nhaân axit tích tuï vaø laøm khoù khaên cho axit troâi theo nöôùc boït, keát quaû taïo ra caùc chöùng ñau hoãn taïp ñöôïc goïi laø vieâm loeùt thöïc quaûn, noù gioáng söï xaùc coàn leân veát thöông, nguyeân nhaân cuûa trieäu chöùng ñau ñôùn khoù chòu nhö chöùng ôï noùng vaø baïn caûm thaáy ñöôïc giaûm nheï khi duøng chaát trung hoøa axit cuûa daï daøy. Noùi caùch khaùc, ñeå ngaên chaën chöùng ôï noùng, taát caû nhöõng gì baïn caàn laøm laø choáng laïi nhöõng thöù trong daï daøy chaûy vaøo thöïc quaûn. Ñeå laøm ñieàu ñoù, ñaàu tieân laø baïn phaûi kieàm cheá vieäc aên quaù no vaø uoáng quaù nhieàu, caét giaûm huùt thuoác, uoáng röôïu bia hay caø pheâ. Ñieàu quan troïng khaùc haõy nhôù raèng keát thuùc böõa aên toái boán hay naêm tieáng ñoàng hoà tröôùc khi ñi nguû, do ñoù daï daøy cuûa baïn seõ troáng khi ñi nguû.
53 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Treân nieâm maïc daï daøy coù nhöõng loâng nhung raát nhoû ñeå tieát ra axit daï daøy. Tuy nhieân, neáu moät ngöôøi tieáp tuïc duøng chaát choáng axit daï daøy ñeå ngaên chaën söï tieát axit daï daøy thì nhöõng loâng nhung naøy seõ trôû neân ngaén hôn, laøm yeáu ñi chöùc naêng cuûa noù. Ñieàu naøy ñöôïc hieåu nhö söï hao moøn nieâm maïc daï daøy. Neáu nhö söï hao moøn cuûa nieâm maïc daï daøy taêng leân thì nieâm maïc daï daøy trôû neân moûng, ñaây laø nguyeân nhaân cuûa chöùng vieâm nieâm maïc daï daøy. Khi nieâm maïc daï daøy bò baøo moøn, noù deã daøng taïo ra moâi tröôøng thuaän lôïi cho Helicobacter pylon (H. pylon) vaø nhöõng loaïi vi khuaån khaùc phaùt trieån, chöùng vieâm daï daøy seõ caøng ngaøy caøng toài teä hôn vaø keát thuùc laø ung thö daï daøy. Nhieãm truøng H. pylori thöôøng xaûy ra ôû Myõ vaø neáu bò nhieãm truøng leân ngöôøi naøo thì ngöôøi ñoù coù ruûi ro xaûy ra ung thö cao gaáp hai ñeán saùu laàn. H. pylori coù khaû naêng aån mình trong caùc teá baøo cuûa nieâm maïc daï daøy hay trong nöôùc nhaøy, nöôùc ñeå baûo veä nieâm maïc daï daøy. Khi H. pylon bò nhieãm phaûi baèng ñöôøng mieäng, tyû leä nhieãm truøng gia taêng theo tuoåi taùc vaø tyû leä ngöôøi bò nhieãm khuaån H. pylori xaáp xæ 50% ôû nhöõng ngöôøi töø 50 tuoåi trôû leân. Khi bò nhieãm truøng H. pylori thì khoâng phaûi luùc naøo cuõng daãn ñeán ung thö daï daøy, nhöng ñeå ngaên chaën H. pylori sinh soâi naûy nôû, caùch toát nhaát laø traùnh uoáng thuoác ñau daï daøy vaø bao goàm nhöõng döôïc phaåm laøm giaûm ñoä axit trong daï daøy.
54 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn TAÁT CAÛ CAÙC CHAÁT KÍCH THÍCH LAØ KEÛ THUØ CUÛA CÔ THEÅ Ngöôøi Myõ söû duïng döôïc phaåm quaù thaát thöôøng, maëc daàu noù caàn thieát ñeå hoã trôï ñieàu trò beänh trong moät soá ñieàu kieän, toâi tin raèng taát caû caùc chaát kích thích cho duø baét buoäc hay khoâng baét buoäc veà cô baûn gaây haïi cho cô theå con ngöôøi trong thôøi gian daøi. Moïi ngöôøi tin raèng thuoác thaûo moäc khoâng coù taùc duïng phuï vaø noù chæ mang laïi lôïi ích cho söùc khoûe, nhöng ñieàu ñoù laø hoaøn toaøn sai laàm. Lieäu caùc saûn phaåm hoùa hoïc hay thuoác thaûo moäc seõ khoâng laøm thay ñoåi thöïc teá raèng thuoác noùi chung laø keû thuø cuûa cô theå. Laàn cuoái cuøng toâi bò beänh khi toâi 19 tuoåi, luùc ñoù toâi bò beänh caûm cuùm. Keå töø ñoù trôû ñi toâi khoâng uoáng baát cöù loaïi thuoác naøo nöõa trong nhieàu naêm, khoâng uoáng röôïu bia, thuoác laù vaø aên thöùc aên khoâng chöùa chaát hoùa hoïc noâng nghieäp vaø chaát phuï gia. Toâi nghieâm khaéc vaø quan taâm tôùi nhöõng phaûn öùng cuûa cô theå keå caû vôùi moät löôïng thuoác nhoû, toâi khoâng bao giôø uoáng noù. Ví duï, khi aên ñaäu huû coù chöùa gia vò chaát hoùa hoïc, tyû leä nhòp ñoäng maïch taêng leân 20 laàn vaø toâi coù theå caûm nhaän raát roõ raøng maët ñoû leân. Keå caû neáu toâi chæ uoáng moät coác caø pheâ, aùp löïc maùu taêng leân 10 ñeán 20 laàn. Ngaøy nay, nhieàu ngöôøi gioáng toâi, nhöõng ngöôøi coù nhöõng phaûn öùng laïi vôùi moät löôïng nhoû cuûa thuoác ñöôïc goïi laø “quaù nhaïy caûm vôùi thuoác”, nhöng toâi caân nhaéc ñaây laø moät thuaät ngöõ hoaøn toaøn sai laàm. Cô theå con ngöôøi luùc ñaàu ôû traïng thaùi töï nhieân. Keå töø khi haàu heát moïi ngöôøi tieâu thuï röôïu, thuoác laù, caø pheâ, nöôùc ngoït vaø aên nhöõng
55 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn böõa aên coù söû duïng nhieàu chaát phuï gia, thuoác hoùa hoïc thì cô theå hoï xaây döïng söùc chòu ñöïng ñeå choáng laïi caùc chaát hoùa hoïc vaø daàn daàn trôû neân teâ lieät, ít caûm giaùc vôùi nhöõng taùc nhaân kích thích. Tuy nhieân, töø khi toâi laø baùc só, toâi thænh thoaûng keâ ñôn thuoác taây cho beänh nhaân chæ khi thaät söï caàn thieát. Nhö moät baùc só tieáp tuïc keâ ñôn thuoác, ít nhaát hoï phaûi coù traùch nhieäm löïa choïn thuoác, maø thuoác ñoù phaûi ñaët gaùnh naëng nhoû nhaát leân beänh nhaân. Ñaây laø lyù do tröôùc khi toâi keâ ñôn baát cöù loaïi thuoác taây naøo môùi toâi luoân luoân kieåm tra thuoác ñoù vôùi cô theå mình tröôùc, ñeå xem phaûn öùng nhö theá naøo. Toâi thöû khoaûng 1/4 ñeán 1/8 vieân, moät löôïng nhoû ñuû ñeå xem cô theå mình phaûn öùng theá naøo. Toâi xaùc nhaän söï an toaøn cuûa thuoác baèng caùch thöû nghieäm treân cô theå toâi tröôùc. ÔÛ Myõ, dó nhieân taùc duïng phuï cuûa thuoác ñöôïc phoå bieán roäng raõi, vieát chi tieát, neáu toâi khoâng thöû tröôùc seõ khoâng bao giôø bieát taùc duïng thaät cuûa noù. Thöïc teá raát nhieàu loaïi thuoác sinh ra nhieàu phaûn öùng nhöng laïi khoâng ñöôïc lieät keâ roõ raøng chi tieát treân giaáy höôùng daãn söû duïng. Do vaäy, vôùi caùch naøy toâi coù theå giaûi thích roõ raøng caû hai maët veà kinh nghieäm cuûa mình vaø taùc duïng phuï cho beänh nhaân vaø chæ khi hoï hoaøn toaøn hieåu roõ toâi môùi keâ ñôn thuoác cho hoï. Nhöõng naêm gaàn ñaây, toâi ñaõ ngöng vieäc kieåm tra taùc duïng cuûa thuoác treân cô theå. Bôûi vì veà maët caù nhaân nhöõng chaát toâi ñaõ kieåm tra chính treân baûn thaân mình ñaõ ñaët toâi vaøo nhöõng tình traïng maø nhieàu luùc nghó toâi seõ bò cheát. Nhöõng thuoác taây thoâng duïng treân thò tröôøng laøm cho caùc
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor
Sách The Enzyme Factor

Recommended

Long yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠCLong yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠChttp://www.facebook.com/djthanhbinh http://www.facebook.com/djthanhbinh
 
Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)
Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)
Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)Phật Ngôn
 
30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)
30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)
30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)Phật Ngôn
 
CAM NANG Y KHOA THUC HANH
CAM NANG Y KHOA THUC HANHCAM NANG Y KHOA THUC HANH
CAM NANG Y KHOA THUC HANHGreat Doctor
 
Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.
Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.
Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.Nguyen Ha Linh
 
Loivesenno thichphuocson
Loivesenno thichphuocsonLoivesenno thichphuocson
Loivesenno thichphuocsonHung Duong
 
Giao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Giao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠCGiao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Giao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠChttp://www.facebook.com/djthanhbinh http://www.facebook.com/djthanhbinh
 
Can duyen tien dinh, căn duyên tiền định
Can duyen tien dinh, căn duyên tiền địnhCan duyen tien dinh, căn duyên tiền định
Can duyen tien dinh, căn duyên tiền địnhViệt Long Plaza
 

Recommended

Long yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠCLong yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Long yeuthuong duchieusinh_509 - THẦY THÍCH THÔNG LẠChttp://www.facebook.com/djthanhbinh http://www.facebook.com/djthanhbinh
 
Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)
Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)
Các Bậc Chân Sư Yogi Ấn Độ (Nguyễn Hữu Kiệt)Phật Ngôn
 
30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)
30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)
30 Ngày Thiền Quán (Nguyễn Duy Nhiên)Phật Ngôn
 
CAM NANG Y KHOA THUC HANH
CAM NANG Y KHOA THUC HANHCAM NANG Y KHOA THUC HANH
CAM NANG Y KHOA THUC HANHGreat Doctor
 
Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.
Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.
Niệm Phật chuyển hóa tế bào ung thư.Nguyen Ha Linh
 
Loivesenno thichphuocson
Loivesenno thichphuocsonLoivesenno thichphuocson
Loivesenno thichphuocsonHung Duong
 
Giao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Giao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠCGiao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Giao an duc hieu sinh tap2- 16-5-2012 - THẦY THÍCH THÔNG LẠChttp://www.facebook.com/djthanhbinh http://www.facebook.com/djthanhbinh
 
Can duyen tien dinh, căn duyên tiền định
Can duyen tien dinh, căn duyên tiền địnhCan duyen tien dinh, căn duyên tiền định
Can duyen tien dinh, căn duyên tiền địnhViệt Long Plaza
 
Cau Chuyen Hon Nhan
Cau Chuyen Hon NhanCau Chuyen Hon Nhan
Cau Chuyen Hon NhanCo Doc Nhan
 
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEXDiễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEXtuanpro102
 
địA ngục du ký tập 2
địA ngục du ký tập 2địA ngục du ký tập 2
địA ngục du ký tập 2Hoàng Lý Quốc
 
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế ÂmTruyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế ÂmPhật Ngôn
 
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)Phật Ngôn
 
Nghe thuat quan tri chuong1 7
Nghe thuat quan tri chuong1 7Nghe thuat quan tri chuong1 7
Nghe thuat quan tri chuong1 7Jimmy Nguyen
 
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...nataliej4
 
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)Phật Ngôn
 
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.intranbinhkb
 
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.infoPhong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.infoĐông Lạnh
 
phongsinh
phongsinhphongsinh
phongsinhVũ Nguyên
 
Luân hồi du kí tập 1
Luân hồi du kí tập 1Luân hồi du kí tập 1
Luân hồi du kí tập 1Hoàng Lý Quốc
 
Luân hồi du kí tập 2
Luân hồi du kí tập 2Luân hồi du kí tập 2
Luân hồi du kí tập 2Hoàng Lý Quốc
 
Duong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Duong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠCDuong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Duong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠChttp://www.facebook.com/djthanhbinh http://www.facebook.com/djthanhbinh
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêTrieu Dangquoc
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêkhosachdientu2015
 
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mêBí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mêngochaitranbk
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêPhamGiaTrang
 
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meBi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meTiến Trần
 
10 quy luật cuộc sống
10 quy luật cuộc sống10 quy luật cuộc sống
10 quy luật cuộc sốnglilminh
 
10 quy luat cuoc song
10 quy luat cuoc song10 quy luat cuoc song
10 quy luat cuoc songTruong Tho
 
10quy luat cuoc song
10quy luat cuoc song10quy luat cuoc song
10quy luat cuoc songXuan Le
 

More Related Content

What's hot

Cau Chuyen Hon Nhan
Cau Chuyen Hon NhanCau Chuyen Hon Nhan
Cau Chuyen Hon NhanCo Doc Nhan
 
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEXDiễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEXtuanpro102
 
địA ngục du ký tập 2
địA ngục du ký tập 2địA ngục du ký tập 2
địA ngục du ký tập 2Hoàng Lý Quốc
 
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế ÂmTruyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế ÂmPhật Ngôn
 
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)Phật Ngôn
 
Nghe thuat quan tri chuong1 7
Nghe thuat quan tri chuong1 7Nghe thuat quan tri chuong1 7
Nghe thuat quan tri chuong1 7Jimmy Nguyen
 
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...nataliej4
 
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)Phật Ngôn
 
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.intranbinhkb
 
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.infoPhong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.infoĐông Lạnh
 

What's hot (14)

Cau Chuyen Hon Nhan
Cau Chuyen Hon NhanCau Chuyen Hon Nhan
Cau Chuyen Hon Nhan
 
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEXDiễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
Diễn cầm Tam Thế diễn nghĩa QC: Sơn giả đá NOVATEX
 
địA ngục du ký tập 2
địA ngục du ký tập 2địA ngục du ký tập 2
địA ngục du ký tập 2
 
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế ÂmTruyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
Truyền thuyết Bồ Tát Quán Thế Âm
 
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm Nang Y Khoa Thực Hành (Nguyễn Minh Tiến)
 
Nghe thuat quan tri chuong1 7
Nghe thuat quan tri chuong1 7Nghe thuat quan tri chuong1 7
Nghe thuat quan tri chuong1 7
 
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
Thể loại thơ trong chương trình tiếng việt tiểu học và cách đọc hiểu_Khóa luậ...
 
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
Cẩm nang Sức Khỏe Gia Đình (Nguyễn Minh Tiến)
 
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
Tuong thuat va viet tin - so tay nhung dieu co ban (Part2) www.boong.in
 
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.infoPhong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
Phong thủy về xây dựng nhà - www.Key4VIP.info
 
phongsinh
phongsinhphongsinh
phongsinh
 
Luân hồi du kí tập 1
Luân hồi du kí tập 1Luân hồi du kí tập 1
Luân hồi du kí tập 1
 
Luân hồi du kí tập 2
Luân hồi du kí tập 2Luân hồi du kí tập 2
Luân hồi du kí tập 2
 
Duong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Duong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠCDuong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Duong loirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
 

Similar to Sách The Enzyme Factor

Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêTrieu Dangquoc
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêkhosachdientu2015
 
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mêBí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mêngochaitranbk
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêPhamGiaTrang
 
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meBi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meTiến Trần
 
10 quy luật cuộc sống
10 quy luật cuộc sống10 quy luật cuộc sống
10 quy luật cuộc sốnglilminh
 
10 quy luat cuoc song
10 quy luat cuoc song10 quy luat cuoc song
10 quy luat cuoc songTruong Tho
 
10quy luat cuoc song
10quy luat cuoc song10quy luat cuoc song
10quy luat cuoc songXuan Le
 
7thoiquencuabantrethanhdat(1)
7thoiquencuabantrethanhdat(1)7thoiquencuabantrethanhdat(1)
7thoiquencuabantrethanhdat(1)tan_td
 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh datNguyen Nhu
 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh datphamvanminhkite
 
Dam chap-nhan
Dam chap-nhanDam chap-nhan
Dam chap-nhantan_td
 
Phóng sinh chuyện nhỏ khó làm
Phóng sinh chuyện nhỏ khó làmPhóng sinh chuyện nhỏ khó làm
Phóng sinh chuyện nhỏ khó làmcanhbao
 
Tu vi tuong phap
Tu vi tuong phapTu vi tuong phap
Tu vi tuong phaptruonglamtx
 
Dám chấp nhận
Dám chấp nhậnDám chấp nhận
Dám chấp nhậnHarry Tran
 

Similar to Sách The Enzyme Factor (20)

Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mê
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mê
 
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mêBí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
Bí+mật+cảm+hứng+và+say+mê
 
Bí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mêBí mật cảm hứng và say mê
Bí mật cảm hứng và say mê
 
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meBi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
 
10 quy luật cuộc sống
10 quy luật cuộc sống10 quy luật cuộc sống
10 quy luật cuộc sống
 
10 quy luat cuoc song
10 quy luat cuoc song10 quy luat cuoc song
10 quy luat cuoc song
 
10quy luat cuoc song
10quy luat cuoc song10quy luat cuoc song
10quy luat cuoc song
 
7thoiquencuabantrethanhdat(1)
7thoiquencuabantrethanhdat(1)7thoiquencuabantrethanhdat(1)
7thoiquencuabantrethanhdat(1)
 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
 
Duong loirieng
Duong loiriengDuong loirieng
Duong loirieng
 
Pg co duongloirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Pg co duongloirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠCPg co duongloirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
Pg co duongloirieng - THẦY THÍCH THÔNG LẠC
 
Pg co duongloirieng
Pg co duongloiriengPg co duongloirieng
Pg co duongloirieng
 
Duong loirieng
Duong loiriengDuong loirieng
Duong loirieng
 
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat7 thoi quen cua ban tre thanh dat
7 thoi quen cua ban tre thanh dat
 
Dam Chap Nhan
Dam Chap NhanDam Chap Nhan
Dam Chap Nhan
 
Dam chap-nhan
Dam chap-nhanDam chap-nhan
Dam chap-nhan
 
Phóng sinh chuyện nhỏ khó làm
Phóng sinh chuyện nhỏ khó làmPhóng sinh chuyện nhỏ khó làm
Phóng sinh chuyện nhỏ khó làm
 
Tu vi tuong phap
Tu vi tuong phapTu vi tuong phap
Tu vi tuong phap
 
Dám chấp nhận
Dám chấp nhậnDám chấp nhận
Dám chấp nhận
 

Recently uploaded

5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang
5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang
5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh TrangMinhTTrn14
 
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdfTiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdfHongBiThi1
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóTiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóHongBiThi1
 
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất haySGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hayHongBiThi1
 
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩHen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩHongBiThi1
 
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdfSGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdfHongBiThi1
 
Tiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸ
Tiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸTiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸ
Tiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸHongBiThi1
 
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nhaSGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nhaHongBiThi1
 
SGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạn
SGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạnSGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạn
SGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạnSGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdfSGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdfHongBiThi1
 
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdfHot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdfHongBiThi1
 
SGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nha
SGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nhaSGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nha
SGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nhaHongBiThi1
 
SGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf hay
SGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf haySGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf hay
SGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf hayHongBiThi1
 
SGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdf
SGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdfSGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdf
SGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdfHongBiThi1
 
SGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất haySGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất hayHongBiThi1
 
SGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạnSGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdfSGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdfHongBiThi1
 
Tiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nha
Tiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nhaTiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nha
Tiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nhaHongBiThi1
 
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luônSGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luônHongBiThi1
 

Recently uploaded (20)

5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang
5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang
5.SIÊU ÂM KHỚP GỐI (SATQ2020).pdf- BS Nguyễn Thị Minh Trang
 
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdfTiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóTiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
 
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất haySGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
 
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩHen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
 
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdfSGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
 
Tiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸ
Tiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸTiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸ
Tiêu hóa - Đau bụng.pdf RẤT HAY CẦN CÁC BẠN PHẢI ĐỌC KỸ
 
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nhaSGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
 
SGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạn
SGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạnSGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạn
SGK mới Hen phế quản.pdf cực kỳ hay nha các bạn
 
SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạnSGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy cấp trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
 
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdfSGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
 
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdfHot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
Hot SGK mớiTiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf
 
SGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nha
SGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nhaSGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nha
SGK mới chuyển hóa acid amin.pdf rất hay nha
 
SGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf hay
SGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf haySGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf hay
SGK mới nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf hay
 
SGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdf
SGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdfSGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdf
SGK mới đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha các bạn.pdf
 
SGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất haySGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới đau bụng cấp tính ở trẻ em.pdf rất hay
 
SGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạnSGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
SGK cũ táo bón ở trẻ em.pdf rất hay nha các bạn
 
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdfSGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
 
Tiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nha
Tiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nhaTiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nha
Tiêu hóa - ĐĐ giải phẫu, sinh lí.pdf rất hay nha
 
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luônSGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
 

Sách The Enzyme Factor

  • 1. CUOÁN SAÙCH NAØY DAØNH TAËNG NGÖÔØI TOÂI YEÂU MEÁN
  • 2. THE ENZYME FACTOR Copyright C 2014 Huyønh Ngoïc Truï Khoâng phaàn naøo trong cuoán saùch naøy ñöôïc sao cheùp hoaëc chuyeån sang baát cöù daïng hình thöùc hoaëc phöông tieän naøo, duø ñoù laø ñieän töû, in aán, ghi aâm hay baát cöù heä thoáng phuïc hoài, löu tröõ thoâng tin naøo khaùc neáu khoâng coù söï cho pheùp baèng vaên baûn cuûa dòch giaû. HOW TO LIVE LONG AND NEVER BE SICK
  • 3. NHAØ XUAÁT BAÛN THANH NIEÂN Ñòa chæ: 62 Baø Trieäu - Haø Noäi Ñieän thoaïi: (84.4) 822 9413 Fax: 04.9436024. Email: nxbthanhnien@vnn.vn Chi nhaùnh: 27B Nguyeãn Ñình Chieåu, P.Ña Kao, Q.1, TP. Hoà Chí Minh. ÑT: (08) 2907317 - Fax: (08) 9305243 Chòu traùch nhieäm xuaát baûn: Bieân taäp: Söûa baøi: Trình baøy bìa: In: Taïi: Ñòa chæ: Ñieän thoaïi: Giaáy ÑKKHXB soá: Quyeát ñònh xuaát baûn soá: In xong vaø noäp löu chieåu thaùng 11 naêm 2014
  • 4. LÔØI MÔÛ ÑAÀU CUÛA DÒCH GIAÛ LÔØI NOÙI ÑAÀU CUÛA TAÙC GIAÛ GIÔÙI THIEÄU NHAÂN TOÁ ENZIM – CHÌA KHOÙA CUÛA SÖÏ SOÁNG CHÖÔNG I Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn CHÖÔNG 2 Yeáu toá veà enzim CHÖÔNG 3 Söï giaøu coù vaø haïnh phuùc CHÖÔNG 4 Kòch baûn cuûa cuoäc ñôøi baïn Baûy chìa khoùa vaøng cuûa tieán só shinya Ñoâi doøng chia seû 4 6 18 66 104 142 174 178 11
  • 5. 6 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn HOW TO LIVE LONG AND NEVER BE SICK What I would do If I had sick Lôøi môû ñaàu cuûa dòch giaû Moät ngaøy noï, toâi vaø moät soá ngöôøi baïn ñöôïc môøi tôùi moät showroom ñeå tham döï buoåi laøm thí nghieäm veà taùc duïng cuûa nöôùc kangen, ngöôøi chuû cuûa showroom ñaõ giôùi thieäu vôùi toâi cuøng moïi ngöôøi veà cuoán saùch naøy raát hay maø choàng cuûa coâ aáy vaãn hay ñoïc moãi ngaøy moãi khi oâng aáy veà Vieät Nam. Toâi vaø moïi ngöôøi cuõng caàm cuoán saùch leân ngaém nghía moät tí roài caát laïi vaøo vò trí cuõ, toâi khoâng coù gì aán töôïng ngoaøi tieâu ñeà “The enzyme factor, how to live long and never be sick”, caâu laøm cho toâi aán töôïng laø “How to live long and never be sick” chöù toâi cuõng khoâng maáy ñeå yù ñeán chöõ ENZYME, toâi khoâng bieát nhöõng ngöôøi khaùc coù aán töôïng gì khoâng, rieâng toâi nhö moät cô duyeân, toái hoâm ñoù veà toâi suy nghó maõi ñeán doøng chöõ “How to live long and never be sick”. Nhö moät ñoäng löïc thuùc ñaåy, hoâm sau toâi quyeát ñònh quay laïi showroom aáy vaø noùi vôùi coâ chuû cho toâi möôïn laïi cuoán saùch, coâ cho toâi möôïn laïi vaø toâi ñoïc sô qua caùc ñeà muïc lôùn cuûa cuoán saùch, caøng ñoïc noù caøng cuoán huùt toâi bôûi nhöõng ñeà muïc nhoû. Vaø cuoäc ñôøi cuûa toâi ñaõ thay ñoåi töø khi toâi quyeát ñònh veà nhaø ñoïc vaøo chi tieát cuûa cuoán saùch, haàu nhö toâi khoâng muoán rôøi maét khoûi baát cöù moät trang naøo cuûa cuoán saùch maëc daàu khi ñoïc baèng tieáng Anh toâi gaëp moät soá khoù khaên vôùi nhöõng töø môùi maø toâi khoâng bieát, toâi laáy töø ñieån ra quyeát ñònh tra töøng töø khoâng bieát nghóa cho ñeán heát
  • 6. 7 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn cuoán saùch. Laø moät thaày giaùo daïy tieáng Anh neân toâi coù lôïi theá veà tieáng Anh so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, nhöng cuõng khoâng ít khoù khaên khi ñang ñoïc thì laïi gaëp töø môùi vaø khieán toâi phaûi döøng laïi maát moät khoaûng thôøi gian ñeå tra nghóa cuûa töø, thaäm chí ñoâi khi tra heát nghóa cuûa töø cuõng khoâng bieát nghóa cuûa caâu ñoù ra laøm sao. Toâi bieát nhöõng kieán thöùc ñoù heát söùc quyù giaù neân toâi khoâng cho pheùp mình ñöôïc boû cuoäc, vaø toâi quyeát ñònh dòch toaøn boä cuoán saùch ra Tieáng Vieät. Hôn nöõa toâi coù moät ngöôøi vôï vaø coâ con gaùi môùi ñöôïc 2 tuoåi, toâi muoán vôï mình phaûi bieát nhöõng kieán thöùc naøy ñeå chaêm soùc söùc khoûe cho con gaùi vaø gia ñình nhoû cuûa mình neân toâi quyeát ñònh dòch cuoán saùch naøy ñeå taëng cho vôï vaø con gaùi toâi. Khoâng chæ ích kyû nghó cho rieâng gia ñình mình, toâi coøn meï ruoät, boá meï vôï, anh chò em cuûa toâi, toâi mong muoán hoï ñöôïc bieát nhöõng ñieàu trong cuoán saùch naøy ñeå aùp duïng noù vaøo cuoäc soáng. Toâi cuõng khoâng queân nghó veà nhöõng ngöôøi haøng xoùm ngoaøi queâ toâi ñang lam luõ vaát vaû, chaêm chæ laøm vieäc ñeå roài moät ngaøy thaáy ñau trong ngöôøi roài ñi khaùm beänh thì phaùt hieän ra mình bò ung thö giai ñoaïn cuoái, ñaõ coù raát nhieàu tröôøng hôïp nhö vaäy ngoaøi queâ cuûa toâi maø gia ñình phaûi chia tay taïm bieät hoï trong noãi ñau. Laø moät ngöôøi con xa queâ höông toâi vaãn canh caùnh trong loøng nghó veà ho, veà nhöõng ngöôøi thaân yeâu, baïn beø xung quanh mình. Chính caên beänh tim ñaõ haønh haï cha toâi trong suoát 12 naêm, oâng soáng trong beänh taät vôùi hoà sô beänh aùn laø heïp hôû van tin hai laù, hôû van ñoäng maïch chuû, rung nhæ vaø suy
  • 7. 8 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn tim 2 ñoä vaø sau 12 naêm noù ñaõ laáy ñi maïng soáng cuûa oâng. Hôn ai heát toâi hieåu caûm giaùc chính nhöõng ngöôøi thaân yeâu trong gia ñình cuûa mình bò beänh vaø caûm giaùc ñau ñôùn khi phaûi nhìn hoï ra ñi maø khoâng coù caùch naøo chöõa trò. Luùc ñoù trong toâi cöù nghó giaù nhö mình laø moät baùc só coù theå chöõa trò ñöôïc beänh cho cha mình, giaù nhö toâi hieåu ñöôïc beänh taät töø ñaâu maø ra. Toâi laø moät ngöôøi ñam meâ ñoïc saùch, toâi haàu nhö tìm ñoïc taát caû nhöõng cuoán saùch vieát veà ñoäng löïc phaùt trieån con ngöôøi, baùn haøng, marketting,…toâi ñi tìm kieám söï thaønh coâng vaø giaøu coù, toâi cuõng baét gaëp raát nhieàu tö töôûng veà söï thaønh coâng vaøo giaøu coù, tham döï nhieàu lôùp hoïc veà baùn haøng, phaùt trieån con ngöôøi vaø xuaát baûn cho mình cuoán saùch ñaàu tay laø “Bí Quyeát Phaùt AÂm Tieáng Anh Ch- uaån Vaø Hay”. Nhöng khi ñoïc cuoán saùch naøy ñaõ thöïc söï laøm thay ñoåi cuoäc ñôøi toâi, toâi ñaõ tìm thaáy söï thaønh coâng, giaøu coù thaät söï trong cuoán saùch naøy. Khi dòch xong cuoán saùch naøy cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc toâi ñang chaïm ñeán söï thaønh coâng, giaøu coù, haïnh phuùc thaät söï. Toâi traân troïng giôùi thieäu ñeán baïn ñoïc cuoán saùch naøy, trong quaù trình dòch duø ñaõ coá gaéng heát söùc cuõng khoâng traùnh khoûi sai soùt xin quyù vò ñoäc giaû löôïng tình ñoùng goùp yù kieán ñeå cuoán saùch ñöôïc hoaøn thieän hôn. Dòch giaû: Huyønh Ngoïc Truï
  • 8. 9 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn LÔØI NOÙI ÑAÀU CUÛA TAÙC GIAÛ Sau chieán tranh theá giôùi toâi sinh ra vaø lôùn leân taïi Nhaät, khi maø coâng ngheä vaø phong tuïc cuûa ngöôøi Myõ ñang laøm thay ñoåi vuøng ñaát töï nhieân cuûa queâ höông toâi. Toâi muoán hoïc y khoa taïi Myõ. Toâi ñaõ laáy baèng y khoa taïi Nhaät. Sau ñoù, naêm 1963 toâi chuyeån ñeán Myõ vôùi ngöôøi vôï môùi cöôùi ñeå baét ñaàu chöông trình thöïc taäp phaãu thuaät taïi beänh vieän Beth Israel Medical Center ôû New York. Ñeán ñaát nöôùc Myõ töø moät quoác gia khaùc, toâi hieåu raèng phaûi coá gaéng chaêm chæ ñeåø trôû thaønh moät baùc só phaãu thuaät gioûi ñöôïc moïi ngöôøi toân troïng. Khi tröôûng thaønh toâi ñaõ ñöôïc hoïc veà ngheä thuaät quaân söï, nhôø khoùa ñaøo taïo ñoù, toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch söû duïng kheùo leùo ñoâi baøn tay. Toâi thuaän caû hai tay neân ñieàu ñoù cho pheùp toâi thöïc hieän ca phaãu thuaät nhanh hôn bình thöôøng. Trong suoát thôøi gian cö truù, toâi ñaõ phuï giuùp baùc só Leon Ginsburg, moät trong nhöõng ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra chöùng vieâm ñöôøng ruoät (cuøng vôùi baùc só Burrill Bernard Grohn vaø Gordon Oppenheimer). Moät ngaøy baùc só thöïc taäp chuyeân khoa vaø ngöôøi coù thaâm nieân hôn laø ngöôøi trôï giuùp baùc só Ginsburg khoâng tham gia trôï giuùp ñöôïc trong phoøng moå, vì vaäy y taù cuûa baùc só Ginsburg laø ngöôøi ñaõ thaáy caùch toâi laøm vieäc neân ñaõ tieán cöû toâi vôùi baùc só Ginsburg. Laø ngöôøi thuaän caû hai tay neân toâi hoaøn thaønh coâng vieäc raát nhanh. Ban ñaàu baùc só Ginsburg khoâng tin vaøo khaû naêng cuûa toâi coù theå hoaøn thaønh ca moå chính xaùc trong khoaûng thôøi gian ngaén oâng aáy ñaõ raát giaän döõ, nhöng khi oâng thaáy caùch beänh nhaân ñaõ
  • 9. 10 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ñöôïc chöõa maø khoâng coù chaûy maùu nhieàu vaø söng leân vôùi veát moå daøi, oâng ta ñaõ raát ngaïc nhieân. Keå töø ñoù toâi ñöôïc laøm vieäc vôùi oâng thöôøng xuyeân. Vôï toâi ñaõ sinh ñöôïc ñöùa con gaùi taïi Myõ, coâ aáy ñaõ bò beänh trong suoát thôøi gian ñoù. Vôï toâi khaù yeáu ôùt vaø khoâng theå nuoâi con baèng söõa meï neân chuùng toâi ñaõ cho con gaùi uoáng söõa boø. Toâi ñi laøm suoát ngaøy ôû beänh vieän, khi veà nhaø thì phuï giuùp coâng vieäc nhaø vôùi vôï, coâ aáy cuõng ñaõ coù thai ñöùa thöù hai. Toâi thöôøng phuï giuùp vôï baèng caùch thay taõ loùt vaø cho ñöùa con gaùi nhoû uoáng söõa, nhöng con beù thì luoân khoùc vaø bò chöùng phaùt ban toaøn thaân, hay bò ngöùa vaø khoå sôû bôûi caên beänh naøy. Sau ñoù ñöùa con trai toâi ra ñôøi. Söï ra ñôøi cuûa ñöùa con trai laø moät nieàm vui cuûa gia ñình, nhöng thôøi gian daøi caäu beù bò chaûy maùu tröïc traøng. Khoaûng thôøi gian ñoù toâi ñaõ coù duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát, vì vaäy toâi ñaõ kieåm tra ñöùa con trai nhoû cuûa mình vaø ñaõ tìm ra chöùng vieâm loeùt ruoät keát. Toâi ñaõ bò suy suïp tinh thaàn, toâi ñöôøng ñöôøng laø moät baùc só nhöng laïi khoâng theå chöõa beänh cho ngöôøi vôï xinh ñeïp cuûa mình hay thaäm chí an uûi bôùt ñi söï ñau ñôùn cuûa ñöùa con trai vaø con gaùi toâi. Toâi ñaõ khoâng ñöôïc hoïc nhieàu thöù ôû tröôøng y khoa vaø cuõng khoâng ñöôïc daïy nhieàu veà nguyeân nhaân cuûa beänh töø ñaâu maø ra. Toâi ñaõ ñöôïc coá vaán töø nhöõng baùc só khaùc, nhöõng ñieàu toát nhaát maø toâi bieát cuõng khoâng theå giuùp toâi ñöôïc trong thôøi ñieåm naøy. Trôû thaønh moät ngöôøi coù ñaày kyõ naêng trong phaãu thuaät hoaëc cho thuoác khi thaáy nhöõng daáu hieäu beänh thì khoâng
  • 10. 11 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ñuû. Töø ñoù toâi muoán bieát nguyeân nhaân cuûa beänh töø ñaâu maø ra. ÔÛ Nhaät toâi chöa bao giôø thaáy chöùng vieâm da nhö con gaùi toâi coù. Vì vaäy toâi ñaõ baét ñaàu nghi ngôø nguyeân nhaân coù theå laø ôû Myõ. ÔÛ Nhaät chuùng toâi khoâng coù nhieàu saûn phaåm laøm töø söõa. Toâi nghó coù leõ nguyeân nhaân laø do söõa boø trong coâng thöùc söõa cho treû em. Khi ñoù toâi khoâng cho con gaùi uoáng söõa nöõa vaø beänh coâ beù bình phuïc laïi moät caùch nhanh choùng, toâi ñaõ phaùt hieän raèng coâ beù ñaõ bò dò öùng söõa boø. Coâ beù khoâng theå tieâu hoùa noù vaø moät löôïng nhoû khoâng haáp thu ñoù ñuû ñeå chaûy töø ñöôøng ruoät vaøo trong maùu vaø ñaõ bò taán coâng bôûi heä thoáng mieãn dòch ñöôïc xem laø keû xaâm chieám ngoaïi bang. Ñieàu naøy cuõng truøng vôùi ñöùa con trai cuûa toâi. Khi toâi ngöøng cho caäu beù uoáng söõa thì chöùng vieâm ruoät keát cuõng maát. Beänh cuûa vôï toâi cuoái cuøng ñöôïc chaån ñoaùn laø beänh lao da, coâ aáy maát nhieàu maùu vaø trôû neân xanh xao, nhôït nhaït. Coâ aáy ra vaøo beänh vieän thöôøng xuyeân, chuùng toâi ñaõ raát noå löïc ñeå cöùu coâ aáy, nhöng coá aáy ñaõ cheát tröôùc khi toâi hieåu bieát ñuû ñeå giuùp vôï cuûa mình. Toâi bieát raèng coâ aáy bò chöùng beänh di truyeàn vaø heä thoáng mieãn dòch phaûi laøm vieäc quaù vaát vaû. Luùc coâ aáy chuyeån ñeán hoïc taïi tröôøng tu vieän mieàn taây taïi Nhaät thì nôi ñoù ñaõ cho coâ uoáng raát nhieàu söõa boø. Khoâng nghi ngôø gì nöõa coâ aáy bò dò öùng töø söõa boø vaø hai ñöùa con cuûa toâi cuõng vaäy. Söï thaät ñaõ ñöôïc phôi baøy laø töø thöùc aên ñaõ taïo ra nhöõng phaûn öùng dò öùng. Heä thoáng mieãn dòch ñaõ phaûi laøm vieäc vaát vaû daãn ñeán suy yeáu.
  • 11. 12 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Bôûi vì nhöõng kinh nghieäm coù ñöôïc, toâi ñaõ baét ñaàu hieåu ra söï soáng coøn cuûa böõa aên aûnh höôûng tôùi söùc khoûe nhö theá naøo. Ñoù laø nhöõng ñieàu ñaõ xaûy ra caùch ñaây hôn 50 naêm, keå töø ñoù toâi ñaõ kieåm tra daï daøy, ruoät keát vaø lòch söû aên uoáng cuûa hôn 300.000 beänh nhaân. Toâi ñaõ söû duïng cuoäc ñôøi cuûa mình ñeå coá gaéng hieåu veà cô theå cuûa con ngöôøi, söùc khoûe vaø beänh taät. Toâi ñaõ baét ñaàu chuù yù ñeán nguyeân nhaân cuûa beänh, nguyeân nhaân vaø caùch chöõa trò nhö theá naøo, ñeå hieåu nhieàu hôn veà caùch maø cô theå hoaït ñoäng nhö moät theå thoáng nhaát, toâi ñaõ thay ñoåi caùch chöõa beänh. Toâi thaáy raèng nhöõng giaùo sö y khoa vaø nhöõng ngöôøi beänh neân daønh nhieàu thôøi gian ñeå tìm hieåu veà söùc khoûe hôn laø chieán ñaáu vôùi beänh taät. Chuùng ta sinh ra vôùi cô theå khoûe maïnh, ñieàu ñoù laø töï nhieân ñaõ ban cho con ngöôøi söùc khoûe. Khi toâi baét ñaàu hieåu veà söùc khoûe, toâi ñaõ coù khaû naêng laøm vieäc vôùi cô theå mình giuùp noù thoaùt khoûi beänh taät. Chæ coù cô theå môùi coù khaû naêng chöõa trò chính noù. Laø moät baùc só toâi taïo ra nhöõng ñieàu kieän cho cô theå töï chöõa beänh. Vì vaäy toâi ñaõ baét ñaàu coá gaéng tìm hieåu beänh. Roài cuoái cuøng nhöõng nghieân cöùu cuûa toâi ñaõ daãn tôùi moät nieàm tin vôùi chìa khoùa cho söùc khoûe laø enzim, enzim chính laø moät pheùp maøu, laø chìa khoùa cho söùc khoûe cuûa chuùng ta. Chuùng ta coù hôn 5.000 loaïi enzim trong cô theå, enzim ñoù coù theå taïo ra 25.000 nhöõng taùc duïng khaùc nhau. Baïn coù theå noùi raèng moãi haønh ñoäng trong cô theå chuùng ta ñeàu ñöôïc ñieàu khieån bôûi enzim, nhöng chuùng ta chæ bieát
  • 12. 13 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn phaàn nhoû veà chuùng. Toâi tin raèng chuùng ta taïo ra nhöõng loaïi enzim khaùc nhau beân ngoaøi, vaø coù theå nhieàu hay ít hôn giôùi haïn trong cô theå chuùng ta. Neáu chuùng ta ñaøo thaûi ñi nhöõng nguoàn enzim, chuùng seõ khoâng ñuû soá löôïng ñeå khoâi phuïc nhöõng teá baøo vaø thôøi gian laâu thì beänh ung thö hay caùc beänh thoaùi hoùa khaùc seõ phaùt trieån. Nhöõng ñieàu naøy chuùng ta coù theå toùm taét ngaén goïn trong moät töø ñoù laø “Enzim”. Khi toâi giuùp chöõa trò cho nhöõng beänh nhaân bò ung thö ruoät keát. Tröôùc tieân toâi loaïi boû ung thö töø ruoät keát, vaø sau ñoù baûo hoï thöïc hieän cheá ñoä aên kieâng nghieâm ngaët vôùi nguoàn enzim cao, thöùc aên vaø nöôùc khoâng chöùa chaát ñoäc, do vaäy, hoï coù nguoàn enzim söû duïng cho söûa chöõa caùc teá baøo hö trong cô theå. Toâi khoâng tin vaøo vieäc söû duïng thuoác vôùi cöôøng ñoä maïnh, ñieàu naøy seõ phaù vôõ heä thoáng mieãn dòch, bôûi vì toâi thaáy raèng ung thö ruoät keát khoâng xaûy ra moät caùch tình côø, rieâng bieät. Ung thö ruoät keát ñang noùi vôùi chuùng ta raèng taát caû nguoàn cung caáp enzim trong cô theå ñang trôû neân suy yeáu vaø khoâng theå söûa chöõa teá baøo ñöôïc nöõa. Töø khi toâi tin raèng chuùng ta ñöôïc nuoâi döôõng bôûi nguoàn enzim vaø do ñoù chuùng ta khoâng neân laøm maát ñi enzim vaø laøm suy yeáu heä thoáng mieãn dòch töø vieäc aên thöùc aên xaáu, thöùc aên coù chöùa nhöõng chaát ñoäc toá vaø keå caû tình traïng caêng thaúng. Toâi ñaõ hieåu ra söï khaùc nhau ñoù laø lyù do taïi sao toâi goïi nguoàn enzim chính laø “moät pheùp maøu nhieäm”. Toâi ñaõ coù nhöõng chöùng kieán thoâng qua vieäc chöõa taát caû caùc loaïi beänh vaø cuõng nhö toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch chöõa beänh toát hôn. Toâi ñaõ baét ñaàu hieåu ra caùch maø pheùp laï xaûy ra nhö theá naøo.
  • 13. 14 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Chuùng ta ñaõ khaùm phaù ra DNA, nhöng chuùng ta khoâng thaät söï hieåu veà chuùng. Coù nhieàu tieàm naêng ñang nguû queân trong DNA maø chuùng ta chöa bieát tôùi. Söï nghieân cöùu cuûa toâi chæ ra raèng söï taêng leân cuûa nguoàn naêng löôïng khi coù caûm xuùc tích cöïc nhö tình yeâu, cöôøi, thoûa maõn, coù theå kích thích DNA saûn sinh ra moät nguoàn enzim lôùn trong cô theå. Nguoàn pheùp laï enzim ñoù hoaït ñoäng nhö chaát xuùc taùc sinh hoïc ñeå khoâi phuïc nhöõng teá baøo cuûa chuùng ta. Söï thoûa maõn vaø tình yeâu coù theå ñaùnh thöùc tieàm naêng xa hôn tuøy thuoäc vaøo söï hieåu bieát cuûa con ngöôøi. Toâi seõ chia seû cho baïn bieát trong cuoán saùch naøy laø nhöõng gì caàn phaûi laøm haèng ngaøy, aên, boå sung theâm caùi gì vaø nguoàn enzim ñeå hoã trôï cho söùc khoûe cuûa baïn. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng maø toâi muoán chia seû vôùi baïn ñeå soáng thoï vaø coù cuoäc soáng khoûe maïnh laø laøm nhöõng gì baïn caûm thaáy haïnh phuùc (keå caû thænh thoaûng baïn khoâng theo nhöõng lôøi höôùng daãn cuûa toâi). Nghe nhaïc, yeâu thöông, vui veû, thoûa maõn vôùi nhöõng thöù ñôn giaûn, soáng kieân nhaãn. Neân nhôù raèng cuoäc soáng haïnh phuùc vaø coù yù nghóa laø caùch soáng thuaän theo töï nhieân ñeå con ngöôøi coù söùc khoûe. Söï vui veû, haêng haùi vaø aên uoáng coù cheá ñoä laø chìa khoùa ñeå taïo ra nhöõng nguoàn enzim laøm vieäc cho baïn. Dr. Hiromi Shinya
  • 14. 15 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn GIÔÙI THIEÄU NHAÂN TOÁ ENZIM – CHÌA KHOÙA CUÛA SÖÏ SOÁNG Cô theå baïn coù nhöõng pheùp laï coù khaû naêng töï chöõa laønh beänh cho chính noù. Thöïc teá, cô theå cuûa baïn laø moät heä thoáng töï chöõa beänh, noù coù theå mang baïn trôû laïi traïng thaùi caân baèng khi bò beänh taán coâng. Thuoác coù theå hoã trôï cô theå trong tröôøng hôïp khaån caáp, phaãu thuaät cuõng coù theå caàn thieát trong moät soá hoaøn caûnh. Nhöng chæ coù chính cô theå môùi coù khaû naêng töï chöõa laønh beänh. Toâi ñaõ thaáy leõ thaät naøy veà vieäc chöõa beänh laëp ñi laëp laïi trong suoát thôøi gian haønh ngheà y. Caùch ñaây khoaûng 35 naêm, toâi trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi thaønh coâng vôùi vieäc caét boû khoái u söû duïng duïng cuï khaùm ng- hieäm ruoät keát maø khoâng caàn thöïc hieän veát moå ôû treân thaønh ruoät. Taïi thôøi ñieåm ñoù laø moät söï kieän raát quan troïng, bôûi vì toâi coù khaû naêng loaïi boû khoái u maø khoâng caàn phaûi moå buïng, hôn nöõa traùnh ñöôïc caùc ruûi ro hay aûnh höôûng veà sau vôùi vieäc phaãu thuaät. Nhö laø moät baùc só duy nhaát coù khaû naêng naøy taïi thôøi ñieåm ñoù, ñoät nhieân toâi trôû thaønh ngöôøi maø raát nhieàu ngöôøi caàn ñeán. Taïi thôøi ñieåm ñoù hôn 10 trieäu ngöôøi taïi Myõ caàn kieåm tra ruoät keát vaø moät soá khaùc thì caàn loaïi boû ñi caùc khoái u trong ruoät. Beänh nhaân ñaõ baét ñaàu tìm ñeán töø khaép nôi. Hôn nöõa, ñeán khi 30 tuoåi toâi trôû thaønh tröôûng khoa phaãu thuaät cuûa beänh vieän Beth Israel Medical Center taïi New York, laøm vieäc taïi beänh vieän buoåi saùng vaø phoøng khaùm tö cuûa toâi
  • 15. 16 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn buoåi chieàu, kieåm tra beänh nhaân töø saùng ñeán toái. Kieåm tra haøng traêm nghìn ngöôøi baèng kyõ thuaät noäi soi ñöôøng ruoät. Toâi ñaõ hoïc ñöôïc raèng, khi heä thoáng ñöôøng ruoät cuûa moät ngöôøi ñöôïc saïch seõ thì cô theå cuûa ngöôøi ñoù khaù deã daøng choáng laïi taát caû caùc loaïi beänh taät. Ngöôïc laïi, khi heä thoáng ñöôøng ruoät cuûa moät ngöôøi khoâng saïch, ngöôøi ñoù seõ coù thieân höôùng maéc raát nhieàu loaïi beänh. Noùi caùch khaùc, vôùi moät ngöôøi vôùi ñaëc tính heä thoáng ñöôøng ruoät toát, ngöôøi ñoù seõ khoûe maïnh caû theå chaát laãn tinh thaàn, nhöng moät ngöôøi coù ñaëc tính ñöôøng ruoät xaáu thì luoân luoân coù vaán ñeà veà theå chaát vaø tinh thaàn. Ngöôïc laïi, moät ngöôøi khoûe maïnh laø coù ñaëc tính ñöôøng ruoät toát, ngöôøi khoâng khoûe maïnh laø coù ñaëc tính ñöôøng ruoät xaáu. Roõ raøng khi duy trì ñaëc tính daï daøy vaø ñöôøng ruoät toát lieân quan tröïc tieáp tôùi vieäc duy trì söùc khoûe toát. Ñieàu gì quan troïng ñeå duy trì ñaëc tính daï daøy vaø ñöôøng ruoät toát?. Ñeå hoïc ñöôïc caâu traû lôøi naøy, toâi ñaõ maát raát nhieàu naêm ñeå coù ñöôïc caâu traû lôøi töø beänh nhaân cuûa toâi thoâng qua lòch söû aên uoáng vaø phong caùch soáng cuûa hoï. Caûm ôn keát quaû cuûa nhöõng caâu hoûi naøy. Toâi ñaõ khaùm phaù ra moái quan heä maïnh meõ giöõa söùc khoûe, con ñöôøng aên uoáng vaø söï soáng. Nhöõng gì toâi giôùi thieäu trong cuoán saùch naøy laø nhöõng hoïc thuyeát laøm theá naøo ñeå soáng thoï vaø coù cuoäc soáng khoûe maïnh. Noù ñöôïc döïa treân nhöõng döõ lieäu maø toâi ñaõ taäp hôïp thoâng qua quaù trình chöõa beänh cho beänh nhaân vaø nhöõng nghieân cöùu y khoa cuûa toâi. Nhöõng döõ lieäu chæ ra raèng söï nghieân cöùu veà toång theå cuûa cô theå vaø voâ soá
  • 16. 17 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn caùc chöùc naêng ñöôïc bieát raèng chæ söû duïng moät chìa khoùa. CHIEÁC CHÌA KHOÙA ÑEÅ SOÁNG THOÏ VAØ COÙ CUOÄC SOÁNG KHOÛE MAÏNH COÙ THEÅ TOÙM TAÉT TRONG MOÄT TÖØ ÑOÙ LAØ “ENZIM” Lieäu raèng seõ coù söï soáng trong caây troàng hay ñoäng vaät maø khoâng coù nguoàn enzim? nguoàn enzim luoân luoân toàn taïi. Enzim laø phaàn coù trong taát caû caùc hoaït ñoäng ñeå duy trì söï soáng nhö söï toång hôïp chaát, phaân huûy, vaän chuyeån chaát, baøi tieát, giaûi ñoäc vaø cung caáp naêng löôïng. Söï soáng khoâng theå duy trì neáu khoâng coù nguoàn enzim. Coù hôn 5.000 loaïi enzim ñöôïc taïo ra töø teá baøo trong cô theå chuùng ta vaø trong nhöõng thöùc aên haèng ngaøy cuõng taïo ra enzim. Nguyeân nhaân coù raát nhieàu loaïi enzim laø vì moãi loaïi coù nhöõng ñaëc tính vaø nhöõng chöùc naêng ñaëc bieät. Ví duï: enzim tieâu hoùa ñeå phaân giaûi (haáp thu) tinh boät ñöôïc tìm thaáy trong nöôùc boït chæ phaûn öùng vôùi carbon-hydrat, chaát beùo vaø protein ñöôïc tieâu hoùa bôûi moãi loaïi enzim rieâng bieät. Maëc daàu ñaõ coù nhöõng nieàm tin raèng nhieàu loaïi enzim ñöôïc taïo ra ñeå ñaùp öùng laïi nhöõng nhu caàu caàn thieát cuûa cô theå, nhöng noù vaãn chöa ñöôïc hieåu roõ raøng baèng caùch naøo maø chuùng taïo ra trong teá baøo. Hoïc thuyeát cuûa toâi ñöa ra coù theå laøm saùng toû quaù trình naøy. Toâi tin raèng nguoàn enzim ôû daïng nguyeân theå seõ khoâng thích öùng vôùi cô theå cho ñeán khi naøo noù ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh nhöõng daïng enzim ñaëc bieät ñeå ñaùp öùng vôùi töøng nhu caàu cuï theå.
  • 17. 18 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Hoïc thuyeát cuûa toâi ñöôïc ñuùc keát thoâng qua nhöõng naêm quan saùt vaø laøm vieäc beân lónh vöïc y khoa. Söùc khoûe cuûa baïn phuï thuoäc vaøo caùch baïn duy trì noù toát nhö theá naøo. Toâi tin raèng hôn 5.000 loaïi enzim ñaëc bieät coù vai troø khaùc nhau trong caùc hoaït ñoäng cuûa cô theå con ngöôøi. Toâi cuõng goïi chuùng laø “pheùp laï”, bôûi vì chuùng coù vai troø noøng coát trong cô theå coù khaû naêng töï chöõa laønh beänh. Toâi sôùm phaùt trieån yù töôûng veà nguoàn enzim vì toâi phaùt hieän ra raèng khi caùc phaàn trong cô theå ñeàu coù lieân quan vôùi nhau vaø ñeàu caàn enzim. Söï tieâu thuï moät löôïng lôùn nhöõng loaïi enzim cuï theå, moät vaøi phaàn khaùc cuûa cô theå coù khuynh höôùng thieáu nhöõng loaïi enzim maø chuùng caàn. Ví duï, neáu moät löôïng lôùn röôïu bia ñöôïc uoáng vaøo laøm taêng löôïng coàn trong gan, taïo ra söï thieáu huït löôïng enzim caàn thieát cho söï tieâu hoùa, haáp thu trong daï daøy vaø ñöôøng ruoät. Döôøng nhö khoâng ñuû soá löôïng cuûa moãi loaïi trong vaøi nghìn loaïi enzim ñang toàn taïi. Dó nhieân laø nguoàn enzim ñöôïc chuyeån ñoåi cho caùc boä phaän lieân quan theo moãi loaïi enzim khi caàn vaø ñöôïc haáp thuï ôû nhöõng nôi caàn thieát. Hieän taïi enzim ñang thu huùt söï chuù yù cuûa toaøn theá giôùi vaø noù nhö moät chieác chìa khoùa caàn thieát ñeå ñieàu khieån söùc khoûe. Maëc duø, söï nghieân cöùu vaãn ñang tieáp tuïc theo tieán trình, coøn coù raát nhieàu ñieàu bí aån maø chuùng ta coøn chöa bieát veà noù. Baùc só Edward Howell laø ngöôøi tieân phong trong vieäc nghieân cöùu enzim ñaõ ñeà ra nhöõng hoïc thuyeát raát haáp daãn. OÂng ñaõ tuyeân boá raèng soá löôïng enzim trong moät caù theå soáng coù theå quyeát ñònh thôøi gian soáng. Baùc
  • 18. 19 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn só Howell ñaõ goïi söï coá ñònh cuûa soá löôïng enzim trong cô theå laø “nguoàn enzim caàn thieát” vaø khi nguoàn enzim caàn thieát bò caïn kieät thì cuoäc soáng seõ keát thuùc. Hoïc thuyeát cuûa baùc só Howell gaàn gioáng vôùi hoïc thuyeát cuûa toâi vaø ñang tieáp tuïc nghieân cöùu. Toâi döï ñoaùn raèng söï toàn taïi cuûa nguoàn enzim seõ ñöôïc chöùng minh. Maëc daàu coâng cuoäc nghieân cöùu veà enzim vaãn ñang treân giai ñoaïn phaùt trieån vaø söï toàn taïi cuûa nguoàn enzim cuõng chæ laø hoïc thuyeát ôû hieän taïi. Tuy nhieân cuõng ñaõ coù nhieàu baèng chöùng y khoa hieän nay chæ ra raèng söï toàn taïi cuûa nguoàn enzim. Chuùng ta coù theå caûi thieän ñaùng keå söùc khoûe cuûa chính chuùng ta. AÊn ñuùng caùch, hôïp lyù, boå sung theâm nguoàn enzim vaø hieåu bieát veà phong caùch soáng seõ khoâng laøm cho baïn caïn kieät nguoàn enzim. Cuoäc soáng khoûe maïnh maø toâi ñeà caäp trong cuoán saùch naøy bao goàm nhöõng lôøi ñeà nghò, lôøi khuyeân maø toâi ñaõ vaø ñang aùp duïng cho raát nhieàu beänh nhaân trong nhieàu naêm qua. Raát nhieàu beänh ñaõ ñöôïc chöõa khoûi laø keát quaû maø beänh nhaân ñaõ chaáp nhaän laøm theo nhöõng höôùng daãn cuûa toâi. Tuy nhieân, baïn seõ raát ngaïc nhieân raèng nhöõng lôøi khuyeân cuûa toâi döôøng nhö ñi ngöôïc vôùi xu höôùng hieän taïi ñang thònh haønh veà söùc khoûe vaø aên uoáng. Toâi cam ñoan vôùi baïn raèng taát caû nhöõng ñieàu ñöôïc trình baøy trong cuoán saùch naøy ñaõ ñöôïc kieåm chöùng vaø xaùc nhaän cuûa raát nhieàu beänh nhaân ñaõ coù ñöôïc moät cuoäc soáng an toaøn vaø khoûe maïnh, khi thöïc hieän theo nhöõng lôøi khuyeân cuûa toâi vaø ñaït ñöôïc keát quaû voâ cuøng tuyeät vôøi.
  • 19. 20 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Baûn thaân toâi theo moät phong caùch soáng khoûe maïnh, trong nhieàu naêm qua toâi ñaõ khoâng duøng tôùi thuoác vaø cuõng khoâng coù beänh gì nöõa. Laàn ñaàu tieân vaø cuõng laø laàn cuoái cuøng toâi ñaõ chöõa trò theo phöông phaùp taây y töø moät baùc só luùc toâi 19 tuoåi, khi ñoù toâi bò beänh cuùm. Maëc duø ngaønh y khoa laø moät ngheà nghieäp voâ cuøng thöû thaùch veà caû theå chaát vaø tinh thaàn. Toâi ñaõ duy trì söùc khoûe baèng caùch haèng ngaøy thöïc haønh theo phong caùch soáng khoûe maïnh maø toâi trình baøy trong cuoán saùch naøy. Nhaän bieát tröïc tieáp thoâng qua kinh nghieäm cuûa mình veà nhöõng aûnh höôûng tích cöïc trong phong caùch soáng toát vaø cuõng thoâng qua beänh nhaân cuûa toâi ñaõ thöïc hieän noù toát, keát quaû cho nhöõng beänh nhaân laø tuyeät vôøi, vöôït xa hôn nhöõng gì toâi nghó. Ví duï, höôùng daãn cho beänh nhaân hieåu vaø laøm theo phong caùch soáng toát, toâi ñaõ khoâng coøn thaáy ung thö taùi phaùt nöõa vaø tyû leä ung thö taùi phaùt laø “soá 0” trong hoï. Ngaønh y khoa hieän ñaïi thöôøng taäp trung chöõa trò moät boä phaän treân cô theå, gioáng nhö cô theå chæ laø moät boä maùy ñöôïc hình thaønh töø caùc phaàn ñoäc laäp hoaït ñoäng rieâng leû, nhöng thöïc teá cô theå con ngöôøi laø nhöõng ñôn vò coù moái lieân keát vôùi nhau. Ví duï, söï aûnh höôûng cuûa loã hoûng treân raêng maø khoâng ñöôïc ñieàu trò seõ lan roäng ra vaø aûnh höôûng ñeán toaøn boä söùc khoûe cuûa cô theå. Töông töï nhö vaäy, thöùc aên khoâng ñöôïc nhai kyõ seõ laø gaùnh naëng cho daï daøy vaø ñöôøng ruoät, taïo ra chöùng khoù tieâu, laøm khoù khaên cho vieäc haáp thu chaát dinh döôõng caàn thieát cho söï soáng. Moät vaán ñeà nhoû thoaùng qua chuùng ta thaáy chaúng
  • 20. 21 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn coù gì nghieâm troïng nhöng cuoái cuøng seõ daãn ñeán beänh taät nghieâm troïng. Söùc khoûe cuûa chuùng ta ñöôïc hoã trôï bôûi nhöõng hoaït ñoäng khaùc nhau theo caùch bình thöôøng trong cuoäc soáng haèng ngaøy nhö aên uoáng, taäp theå duïc, nghó ngôi, nguû vaø suy nghó. Neáu moät vaán ñeà xaûy ra ôû baát cöù nôi naøo trong cô theå seõ aûnh höôûng ñeán toaøn boä cô theå, ñieàu ñoù ñaõ cho chuùng ta thaáy raèng söï aûnh höôûng qua laïi raát phöùc taïp beân trong cô theå. Toâi tin raèng nguoàn enzim mang chöùc naêng duy trì söï caân baèng cuûa cô theå, söï caân baèng caàn thieát cho cuoäc soáng khoûe maïnh. Thaät khoâng may xaõ hoäi hieän ñaïi ngaøy nay ñang chaïy theo nhöõng yeáu toá maø ñang phaù huûy nguoàn enzim quyù giaù. Chaát kích thích, röôïu bia, thuoác laù, thuoác phieän, thöùc aên boå sung, chaát hoùa hoïc daønh cho noâng nghieäp, söï oâ nhieãm moâi tröôøng, soùng ñieän töø, caûm xuùc tieâu cöïc laø nhöõng nhaân toá ñang phaù huûy ñi nhöõng nguoàn enzim quyù giaù. Ñeå duy trì söùc khoûe toát trong xaõ hoäi ñöông ñaïi, ñieàu caàn thieát laø baïn phaûi hieåu veà boä maùy laøm vieäc cuûa cô theå vaø thöïc haønh theo noù ñeå coù söùc khoûe toát. Cuõng thaät may maén laø nhöõng ñieàu naøy khoâng quaù khoù ñeå thöïc hieän. Chæ caàn baïn hieåu roõ nguyeân nhaân do ñaâu maø nguoàn enzim bò maát vaø caùch naøo nguoàn enzim coù theå ñöôïc phuïc hoài laïi, sau ñoù chæ caàn moät ít söùc löïc ñeå thöïc hieän chuùng moãi ngaøy, baïn seõ coù moät cuoäc soáng thoaûi maùi cuûa cuoäc soáng töï nhieân maø khoâng coù beänh taät.
  • 21. 22 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn OÂng baø xöa coù caâu “AÊn, uoáng, vui thoûa vì ngaøy mai cuõng seõ cheát”, thì toâi ñeà nghò raèng haõy aên, uoáng moät caùch thoâng minh, soáng vui veû hoâm nay vaø ngaøy mai. Toâi seõ chia seû cho baïn caùch naøo ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù.
  • 22. 23 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn
  • 23. 24 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ENZIM VAØ SÖÙC KHOÛE CUÛA BAÏN – SÖÏ NHAÄN THÖÙC SAI VAØ NHÖÕNG LEÕ THAÄT CAÀN CHO SÖÏ SOÁNG 40 naêm ñaõ qua keå töø khi toâi trôû thaønh baùc só chuyeân khoa ñöôøng ruoät. Thôøi gian ñoù, toâi ñaõ laøm vieäc vaø gaàn guõi vôùi beänh nhaân ñeå khaùm phaù ra laøm caùch naøo ñeå coù moät cuoäc soáng khoûe maïnh. Nhö moät baùc só, toâi maïnh meõ tin raèng khoâng coù moät vaán ñeà gì khoù, chæ do caùch cuûa baùc só coù coá gaéng hay khoâng maø thoâi, hoï khoâng theå duy trì ñöôïc söùc khoûe cuûa beänh nhaân chæ baèng caùch kieåm tra söùc khoûe vaø chöõa beänh. Moät cuoäc soáng khoûe maïnh laâu daøi laø keát quaû cuûa nhöõng thaùi ñoä ñoái vôùi söùc khoûe vaø thoùi quen. Caûi thieän phong caùch soáng haèng ngaøy laø neàn taûng quan troïng hôn laø ñeå ñeán luùc phaûi duøng tôùi phaãu thuaät hay thuoác. Caùc yeáu toá veà enzim vaø phong caùch soáng ñöôïc giôùi thieäu trong cuoán saùch naøy coù theå cho ra baùo caùo khaùm nghieäm y khoa laø 0% veà tyû leä ung thö. Toâi seõ nhaéc laïi moät laàn nöõa! Khoâng coù moät beänh nhaân naøo phaûi ñoái dieän vôùi beänh ung thö moät laàn nöõa. Taïi sao? Vì beänh nhaân bò beänh ung thö chaêm soùc söùc khoûe cuûa hoï moät caùch nghieâm tuùc, ñaët toaøn boä nieàm tin vaøo söï hoã CHÖÔNG I
  • 24. 25 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn trôï cuûa cô theå töï chöõa beänh vaø thöïc haønh phong caùch soáng khoûe maïnh haèng ngaøy. Ñaây laø phong caùch soáng khoûe maïnh maø toâi chia seû cho baïn trong cuoán saùch naøy, nhöõng thoùi quen voâ cuøng ñôn giaûn seõ daãn daét baïn höôûng thuï cuoäc soáng khoûe maïnh cho ñeán giaø. Naém trong tay nhöõng kieán thöùc naøy seõ daãn baïn ñeán söï löïa choïn beänh taät hay söùc khoûe. Trong quaù khöù, moïi ngöôøi nghó raèng, beänh taät neân ñöôïc chöõa trò bôûi baùc só hay döôïc phaåm, beänh nhaân raát thuï ñoäng vaø ñôn giaûn laø hoï chæ theo nhöõng höôùng daãn cuûa baùc só keâ ñôn cho hoï. Tuy nhieân, chuùng ta ñang soáng trong moät xaõ hoäi maø töï mình phaûi chaêm lo cho söùc khoûe cuûa chính mình. Taát caû chuùng ta ñeàu hy voïng raèng cuoäc soáng seõ khoâng coù beänh taät hoaëc neáu coù thì khao khaùt maïnh meõ raèng seõ vöôït qua moät caùch nhanh choùng. Baïn nghó raèng ñieàu naøy laø khoâng theå nhöng toâi ñaûm baûo vôùi baïn raèng hoaøn toaøn coù theå. Nhöõng gì toâi ñeà ra trong cuoán saùch naøy laø moät con ñöôøng cuûa söï soáng, cho pheùp baïn soáng moät cuoäc soáng töï nhieân maø khoâng coù beänh taät nöõa. Vaø dó nhieân, ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy caàn söï thay ñoåi hoaøn toaøn veà thoùi quen aên uoáng vaø phong caùch soáng maø baïn ñaõ theo ñuoåi töø tröôùc ñeán nay. Ñöøng ñeå meänh leänh cuûa phong caùch soáng hieän taïi laø nguyeân nhaân laøm cho baïn caân nhaéc boû qua nhöõng lôøi ñeà nghò cuûa toâi. Haõy ñoïc cuoán saùch naøy vôùi tö duy môû. Toâi maïnh meõ tin raèng theo thôøi gian khi baïn ñoïc heát cuoán saùch naøy, baïn seõ coù traøn ñaày caûm höùng ñeå thay ñoåi.
  • 25. 26 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Khi moïi ngöôøi bò beänh, chuùng ta thöôøng thaáy hoï ñau buoàn hay khoâng hieåu taïi sao mình bò beänh. Khi bò beänh, ñoù khoâng phaûi laø baøi kieåm tra hay söï tröøng phaït cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp beänh laø keát quaû thoùi quen cuûa moïi ngöôøi ñöôïc tích luõy theo thôøi gian chöù chöa haún laø do di truyeàn. BAÏN COÙ THEÅ TRÔÛ NEÂN KHOÛE MAÏNH ÔÛ 100 TUOÅI Baïn coù bao giôø caân nhaéc chính baûn thaân mình trôû thaønh ngöôøi khoûe maïnh? Khoâng coù nhieàu ngöôøi coù theå traû lôøi caâu hoûi naøy laø “Coù”. Thaät söï khoâng coù nhieàu ngöôøi, toâi mong chôø nhöng khoâng coù nhieàu, vì chöa thaáy beänh khoâng ñoàng nghóa laø khoûe maïnh. Trong thuoác taây coù moät taùc haïi laø “söï uû beänh”, söï giôùi haïn naøy cho bieát tình traïng cuûa moät ngöôøi chöa bò beänh cuõng khoâng phaûi laø hoaøn toaøn khoûe maïnh. Noùi caùch khaùc, tình traïng cuûa moät ngöôøi chæ caàn böôùc theâm moät böôùc nöõa laø seõ xuaát hieän beänh. Raát nhieàu ngöôøi Myõ hieän taïi ñang ôû trong tình traïng naøy. Keå caû nhöõng ngöôøi quan taâm tôùi söùc khoûe cuûa baûn thaân cuõng thöôøng gaëp vaán ñeà vôùi nhöõng beänh nhö chöùng taùo boùn, tieâu chaûy, maát nguû, cöùng coå vaø vai. Nhöõng trieäu chöùng naøy laø tín hieäu baùo ñoäng raèng cô theå baïn ñang trong tình traïng nguy hieåm. Vaø neáu baïn xem nheï chuùng
  • 26. 27 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn baèng caùch noùi “Ñieàu naøy vôùi toâi bình thöôøng thoâi” hay “Toâi thöôøng bò nhö theá coù sao ñaâu” thì baïn ñang ñeå cho nhöõng moái nguy hieåm naøy tieáp tuïc ñöa cô theå mình ñeán tình traïng bò beänh nghieâm troïng. Tuoåi thoï trung bình taïi Myõ ñaõ taêng leân ñoät ngoät, töø 47 tuoåi naêm 1900 ñeán haàu heát 78 tuoåi naêm 2006. Keå töø ñoù, taàm quan troïng cuûa moïi ngöôøi laø laøm caùch naøo ñeå soáng thoï hôn, coù theå noùi ñaây laø moät xu höôùng raát tích cöïc. Tuy nhieân, con soá veà tuoåi thoï trung bình khoâng laøm chuùng ta thoûa maõn, vì con soá ñoù phaûn hoài khoâng chính xaùc veà söùc khoûe thaät söï cuûa moïi ngöôøi. Ví duï, moät ngöôøi 100 tuoåi soáng khoûe maïnh khaùc vôùi moät ngöôøi 100 tuoåi bò beänh naèm lieät giöôøng. Caû hai maëc daàu ñöôïc xem laø coù tuoåi thoï trung bình nhö nhau nhöng hoï khoâng coù chaát löôïng cuoäc soáng gioáng nhau. Neáu baïn khoâng khoûe maïnh, baïn khoâng theå laøm cho moïi thöù xung quanh mình khoûe maïnh. Raát ít ngöôøi mong muoán mình soáng laâu maø bò beänh naèm lieät giöôøng hay phaûi chòu ñau ñôùn, hoï chæ muoán cheát ñi cho roài. Chæ khi naøo hoï thaät söï khoûe maïnh hoï môùi mong muoán soáng thoï. Haõy coá gaéng hoài töôûng laïi söï xuaát hieän cuûa moät ngöôøi giaø coù moái quan heä hay ôû gaàn baïn. Nhìn vaøo tình traïng söùc khoûe cuûa hoï, baïn coù caûm thaáy haøi loøng veà tình traïng söùc khoûe khi baïn ñaït ñeán tuoåi gioáng nhö hoï? Thaät khoâng may haàu heát moïi ngöôøi ñeàu traû lôøi “khoâng”. Nhö moät ngöôøi khi veà giaø keå caû ngöôøi coù cô theå khoûe maïnh cuõng seõ bò suy yeáu. Tuy nhieân, cô theå bò beänh
  • 27. 28 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn vaø cô theå bò suy yeáu moät caùch töï nhieân khi veà giaø laø hai ñieàu hoaøn toaøn khaùc nhau. Meï toâi, ngöôøi theo cheá ñoä aên kieâng nhieàu naêm vaãn khoûe maïnh vaø hoaït ñoäng ôû tuoåi 96. Nguyeân nhaân naøo ngöôøi giaø trôû neân bò beänh? Söï khaùc nhau giöõa moät ngöôøi soáng traêm tuoåi khoûe maïnh vaø ngöôøi soáng traêm tuoåi naèm lieät giöôøng, ñoù laø söï khaùc bieät trong aên uoáng vaø thoùi quen soáng haèng ngaøy ñöôïc tích luõy qua haøng theá kyû. Noùi ngaén goïn, lieäu moät ngöôøi coù söùc khoûe hay khoâng coù söùc khoûe phuï thuoäc vaøo nhöõng gì ngöôøi ñoù aên vaø soáng haèng ngaøy. Nhöõng ñieàu coù theå xaùc ñònh tình traïng söùc khoûe cuûa moät ngöôøi laø söï tích luõy nhöõng ñieàu nhö thöùc aên, nöôùc uoáng, taäp theå duïc, nguû, laøm vieäc, caêng thaúng. Neáu ñoù laø nhöõng ñieàu taùc ñoäng ñeán söùc khoûe cuûa baïn thì sau ñoù caâu hoûi laø kieåu phong caùch soáng naøo baïn neân coù ñeå daãn ñeán moät cuoäc soáng khoûe vaø thoï? Söùc khoûe ngaøy nay vaø ngaønh coâng nghieäp veà söùc khoûe ñang laø moät thò tröôøng to lôùn vôùi caùc saûn phaåm veà söùc khoûe, nhieàu saûn phaåm ñang traøn ngaäp trong caùc cöûa haøng. Raát nhieàu ngöôøi mua nhöõng saûn phaåm boå sung enzim vì treân nhaõn hieäu coù ghi raèng “ñaây laø moät phöông thuoác ñôn giaûn seõ giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà veà söùc khoûe neáu baïn chæ uoáng hoaëc aên nhöõng thöïc phaåm boå sung naøy moãi ngaøy”. Cao hôn nöõa, khi truyeàn hình hay taïp chí quaûng caùo noùi raèng “saûn phaåm xxx toát cho cô theå baïn”, saûn phaåm ñoù seõ ñöôïc baùn ra thò tröôøng vaøo ngaøy tieáp theo. Ñieàu naøy coù nghóa gì? noùi ngaén goïn, haàu heát nhöõng ngöôøi ñoù khoâng thaät söï hieåu ñieàu gì toát cho cô theå hoï vaø hôn nöõa noù deã bò boùp meùo söï thaät bôûi truyeàn thoâng.
  • 28. 29 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn NHÖÕNG QUAN NIEÄM SAI LAÀM VEÀ THÖÙC AÊN ÑÖÔÏC QUAÛNG CAÙO ROÄNG RAÕI Baïn quan taâm ñeán ñieàu gì khi baïn ñang coá gaéng duy trì söùc khoûe mình? Baïn coù taän taâm trong vieäc taäp theå duïc thöôøng xuyeân? AÊn uoáng ñuùng caùch? Boå sung chaát dinh döôõng hay thuoác thaûo moäc?. Muïc ñích cuûa toâi khoâng phaûi laø ñang pheâ bình thoùi quen aên uoáng vaø phong caùch soáng hieän taïi cuûa baïn. Nhöng xa hôn laø toâi chaân thaønh ñeà nghò vôùi baïn raèng ít nhaát moät ngaøy naøo ñoù baïn haõy ñi kieåm tra tình traïng söùc khoûe cuûa mình vaø nhìn nhaän, suy ngaãm xem lieäu nhöõng thoùi quen vaø phong caùch soáng hieän taïi coù ñang thöïc söï taùc ñoäng ñeán vieäc duy trì söùc khoûe cuûa baïn khoâng. Lyù do toâi noùi ra ñieàu naøy laø vì coù raát nhieàu saûn phaåm hieän taïi ñöôïc nghó raèng “toát cho söùc khoûe baïn” nhöng thöïc teá noù ñang chöùa nhieàu ñieàu coù theå gaây haïi, phaù huûy cô theå baïn. NHÖÕNG ÑIEÀU HOANG ÑÖÔØNG VEÀ THÖÏC PHAÅM  AÊn söõa chua moãi ngaøy ñeå caûi thieän ñöôøng tieâu hoùa;  Uoáng söõa moãi ngaøy ñeå traùnh thieáu canxi;  Uoáng vitamin moãi ngaøy thoâng qua caùc daïng thöïc phaåm boå sung hôn laø aên traùi caây, vì traùi caây coù chöùa nhieàu carbon-hydrat vaø calo;  Haïn cheá aên nhöõng thöùc aên coù chöùa carbon-hydrat nhö gaïo, baùnh mì ñeå traùnh thöøa caân;  Coá gaéng duy trì böõa aên coù nhieàu protein;  Uoáng traø Nhaät coù chöùa nhieàu chaát choáng oxi hoùa;  Naáu nöôùc tröôùc khi uoáng ñeå loaïi tröø clo.
  • 29. 30 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Thöïc teá toâi chöa gaëp moät ngöôøi naøo aên söõa chua moãi ngaøy maø vaãn coù moät ñöôøng ruoät khoûe maïnh, raát nhieàu ngöôøi Myõ ñaõ vaø ñang uoáng söõa moãi ngaøy, aên nhöõng saûn phaåm ñöôïc laøm töø söõa töø khi coøn nhoû, nhöng nhieàu ngöôøi cuõng thaáy raèng cô theå mình ñang choáng laïi canxi vaø trong soá ñoù phaûi chòu ñau ñôùn töø beänh loaõng xöông. Ñieàu naøy cho thaáy raèng cô theå hoï ñang choáng laïi canxi töø söõa. Nhö laø moät baùc só ngöôøi Nhaät-Myõ, toâi ñaõ trò beänh cho nhieàu beänh nhaân ôû Tokyo trong suoát vaøi thaùng moãi naêm. Toâi thaáy ngöôøi Nhaät uoáng traø giaøu chaát choáng oxi hoùa thöôøng xuyeân thì coù ñaëc tính daï daøy raát keùm. Ví duï, ngöôøi uoáng soá löôïng lôùn traø xanh thöôøng bò teo daï daøy vaø ñaây laø ñieàu baùo tröôùc cuûa ung thö. Nhôù raèng, hôn 300.000 söï theo doõi veà y khoa ôû beänh nhaân ñaõ cho toâi bieát raèng moät ngöôøi vôùi chöùc naêng ñöôøng ruoät keùm thì khoâng bao giôø khoûe maïnh. Ñieåm ñaùng chuù yù ôû ñaây laø taïi sao nhöõng ñieàu phaù huûy daï daøy vaø ñöôøng ruoät cuûa baïn ñöôïc quaûng baù roäng raõi laø toát cho söùc khoûe?. Noù roäng raõi vì moïi ngöôøi chæ coù khuynh höôùng laø nhìn vaøo moät khía caïnh hay laø taùc duïng moät chieàu cuûa nhöõng thöïc phaåm, thöùc uoáng hôn laø nhìn moät caùch toång theå. Uoáng traø xanh laø moät ví duï, khoâng coù nghi ngôø gì veà traø xanh, noù chöùa nhieàu chaát choáng oxi hoùa coù theå dieät vi khuaån vaø coù taùc duïng choáng oxi hoùa tích cöïc. Nhö laø moät keát quaû, coù nhöõng nieàm tin roäng raõi uoáng nhieàu traø xanh Nhaät seõ keùo daøi tuoåi thoï vaø choáng laïi ung thö. Tuy nhieân töø laâu toâi ñaõ nghi ngôø veà ñieàu naøy “quan nieäm veà chaát choáng oxi hoùa”. Thay vaøo ñoù, nhöõng döõ lieäu y khoa
  • 30. 31 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn cuûa toâi ñaõ baùc boû ñi nieàm tin thoâng duïng naøy. Thoâng qua kieåm tra beänh nhaân, toâi ñaõ khaùm phaù ra ngöôøi naøo uoáng nhieàu traø xanh thì coù vaán ñeà veà daï daøy. Söï thaät chaát choáng oxi hoùa ñöôïc tìm thaáy trong traø laø moät loaïi polyphenol, loaïi naøy choáng laïi hay trung hoøa nhöõng aûnh höôûng coù haïi cuûa caùc goác töï do. Tuy nhieân, khi moät vaøi chaát choáng oxi hoùa naøy keát hôïp vôùi nhau, chuùng trôû thaønh moät chaát khaùc goïi laø “tannin”. Tannin ñöôïc xaùc ñònh coù trong caây troàng vaø traùi caây. “Vò ñaéng” cuûa quaû hoàng chaùt laø moät ví duï, laø nguyeân nhaân bôûi Tannin. Tannin raát deã bò oxi hoùa, vì vaäy noù phuï thuoäc vaøo bao nhieâu phaàn traêm loä ra ngoaøi khoâng khí, raát deã chuyeån thaønh axit tannic. Tuy nhieân, chöùc naêng cuûa axit tannic laø laøm ñoâng protein. Hoïc thuyeát cuûa toâi chæ ra raèng traø chöùa axit tannic, coù aûnh höôûng tieâu cöïc leân nieâm maïc daï daøy – nieâm maïc daï daøy laø lôùp nöôùc nhaøy treân daï daøy - noù laø nguyeân nhaân gaây ra vaán ñeà veà daï daøy nhö loeùt daï daøy. Thöïc teá khi söû duïng ñeøn soi ñeå kieåm tra daï daøy cuûa moïi ngöôøi maø thöôøng uoáng traø xanh (traø xanh, traø Trung quoác, English black tea) hay caø pheâ coù chöùa nhieàu axit tannic, thì luoân luoân thaáy nieâm maïc daï daøy cuûa hoï bò moûng ñi. Ñieàu naøy cho thaáy raèng lôùp quan troïng nieâm maïc cuûa daï daøy bò baøo moøn, khi nieâm maïc daï daøy bò teo raát deã chuyeån thaønh ung thö daï daøy. Toâi khoâng phaûi laø vò giaùo sö duy nhaát caûnh baùo veà vieäc aûnh höôûng cuûa beänh taät do uoáng traø vaø caø pheâ. Taïi
  • 31. 32 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn hoäi nghò ung thö ôû Nhaät vaøo thaùng 09/2003, giaùo sö Masayuki Kawanishi cuûa tröôøng ñaïi hoïc Mie ñaõ trình baøy moät baùo caùo veà tình traïng cuûa chaát choáng oxi hoùa coù theå phaù huûy DNA. Hôn nöõa nhieàu loaïi traø ñöôïc baùn treân thò tröôøng hieän nay söû duïng thuoác hoùa hoïc trong suoát quaù trình troàng troït. Khi baïn caân nhaéc veà söï aûnh höôûng cuûa axit tannic, taøn dö cuûa thuoác hoùa hoïc vaø caø pheâ keát hôïp vôùi nhau, baïn seõ bieát raèng taïi sao toâi maïnh meõ ñeà nghò raèng uoáng nöôùc ñôn giaûn thay vì uoáng traø. Tuy nhieân, cho nhöõng ai thích uoáng traø vaø khoâng theå döøng laïi vieäc uoáng traø, toâi khuyeân baïn haõy duøng laù traø ñöôïc chaêm boùn söû duïng chaát höõu cô, uoáng sau böõa aên thay vì uoáng buïng ñoùi ñeå traùnh tình traïng gaây caêng thaúng leân thaønh daï daøy vaø giôùi haïn uoáng chæ töø 2-3 coác/ngaøy. Raát nhieàu ngöôøi rôi vaøo moät nieàm tin sai traùi lieân quan ñeán söùc khoûe cuûa hoï. Nhö thuoác taây ngaøy nay khoâng quan taâm, nhìn nhaän toång theå veà cô theå con ngöôøi. Xu höôùng cuûa baùc só laø chuyeân khoa, nhìn nhaän vaø chöõa trò chæ treân moät phaàn cuûa cô theå. Moïi thöù trong cô theå con ngöôøi ñeàu coù moái lieân heä vôùi nhau. Chæ vì moät thaønh phaàn ñöôïc tìm thaáy trong thöùc aên, giuùp moät phaàn chöùc naêng cuûa cô theå hoaït ñoäng toát, thì cuõng khoâng coù nghóa raèng toát cho toaøn boä cô theå. Khi aên hay uoáng baïn haõy caân nhaéc ñeán moät böùc tranh toång theå. Baïn khoâng theå quyeát ñònh lieäu thöùc aên toát hay xaáu baèng caùch ñôn giaûn chæ nhìn vaøo moät thaønh phaàn ñöôïc tìm thaáy trong thöùc aên.
  • 32. 33 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn AÊN NHIEÀU THÒT KHOÂNG CHO BAÏN MOÄT THEÅ LÖÏC OÅN ÑÒNH Naêm 1977 moät baùo caùo raát haáp daãn veà thöïc phaåm vaø söùc khoûe ñaõ ñöôïc xuaát baûn taïi Myõ “The Mc Govern Report”. Baùo caùo naøy ñaõ ñöôïc xuaát baûn vì vaán ñeà veà bia röôïu vaø giaù thuoác taïi Myõ ñaõ ñaët aùp löïc lôùn leân neàn kinh teá. Baát chaáp söï tieán boä cuûa y khoa, soá löôïng ngöôøi bò beänh ñaëc bieät vôùi beänh ung thö vaø beänh tim tieáp tuïc gia taêng moãi naêm. Ñieàu naøy roõ raøng laø tröø khi nguyeân nhaân cuûa beänh taïi Myõ ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo vaø moät chính saùch cuï theå ñeå choáng laïi xu höôùng naøy, tình huoáng coù theå trôû neân maát oån ñònh veà taøi chính. Töø caûm giaùc veà khuûng hoaûng kinh teá xaûy ra tröôùc maét, moät hoäi ñoàng ñaëc bieät taïi Senate ñaõ ñöôïc thieát laäp, chuû trì bôûi Senator George S. McGovern. Vôùi söï daãn ñaàu veà y khoa vaø dinh döôõng taïi thôøi ñieåm ñoù, thaønh vieân cuûa hoäi ñoàng ñaõ löïa choïn nhöõng döõ lieäu veà thöïc phaåm vaø söùc khoûe töø khaép nôi treân theá giôùi ñeå tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa söï gia taêng beänh taät. Keát quaû vaø döõ lieäu ñaõ ñöôïc toång hôïp trong 5.000 trang “Mc Govern Report”. Bôûi vì baûng baùo caùo keát luaän raèng nhieàu loaïi beänh laø nguyeân nhaân cuûa thoùi quen aên uoáng sai laàm, xuaát baûn baûng baùo caùo naøy ñaõ ñöa ngöôøi Myõ ñeán moät
  • 33. 34 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn quyeát ñònh lôùn. ÔÛ ñoù cho bieát raèng seõ khoâng coù caùch naøo cho ngöôøi Myõ trôû neân khoûe maïnh tröø khi hoï thay ñoåi thoùi quen aên uoáng hieän taïi cuûa hoï. Taïi thôøi ñieåm ñoù taïi Myõ, böõa aên coù nhieàu chaát beùo, protein cao nhö thòt boø hay hamburger coù chaát beùo cao cho böõa aên toái khaù thoâng duïng. Protein quaû thöïc coù giaù trò vì chuùng laø thaønh phaàn cô baûn ñeå xaây döïng cô theå. Vì lyù do ñoù, moïi ngöôøi nghó raèng aên thöùc aên giaøu protein ñoäng vaät laø toát, khoâng chæ cho vaän ñoäng vieân vaø söï phaùt trieån cuûa treû em, maø coøn cho ngöôøi coù theå löïc yeáu vaø giaø. Keå caû taïi Nhaät, ñieàu naøy cuõng ñöôïc aên saâu vaøo suy nghó “thòt laø nguoàn döôõng chaát cho cô theå khoûe maïnh” bò aûnh höôûng bôûi thoùi quen aên uoáng cuûa ngöôøi Myõ. Baûng baùo caùo cuûa Mc Govern khoâng chæ baùc boû nieàm tin naøy, noù cuõng moâ taû böõa aên tieâu chuaån nhö böõa aên cuûa ngöôøi Nhaät trong suoát thôøi kyø “Genroku Period” (1688- 1703), bao goàm caùc loaïi haït, baép caûi ñöôïc saép xung quanh ñóa thöùc aên, cuõng nhö rau theo töøng thôøi vuï, rong bieån vaø soá löôïng caù nhoû cho protein. Bôûi vì ñieàu naøy lôïi ích veà söùc khoûe cuûa thöïc phaåm Nhaät ñaõ baét ñaàu haáp daãn söï chuù yù cuûa theá giôùi. Nieàm tin thoâng thöôøng raèng neáu baïn khoâng aên thòt thì cô seõ khoâng phaùt trieån roõ raøng laø sai. Baèng chöùng veà ñieàu naøy, chæ caàn nhìn vaøo töï nhieân, moïi ngöôøi nghó raèng con sö töû laø loaøi ñoäng vaät aên thòt seõ coù cô phaùt trieån. Tuy nhieân, thöïc teá laø ñoäng vaät aên coû nhö ngöïa vaø höôu thì cô cuûa chuùng phaùt trieån hôn con sö töû. Baèng chöùng raèng, con sö töû vaø con hoå thieáu moät theå löïc oån ñònh ñeå ñuoåi theo con moài trong ñoaïn ñöôøng daøi, thay vaøo ñoù
  • 34. 35 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn chuùng seõ nhaûy xa vaø trong thôøi gian ngaén söû duïng toác ñoä ñeå baét con moài caøng nhanh caøng toát. Chuùng laøm vaäy bôûi vì chính chuùng hieåu raèng khi ñoù chuùng khoâng coù khaû naêng chòu ñöïng vaø khoâng theå phaùt trieån cô hôn ñoäng vaät aên coû. AÊn thòt phaùt trieån nhanh hôn vaø söï boïng nöôùc ôû treû em coù theå quy cho vieäc aên quaù nhieàu protein ñoäng vaät. Hôn nöõa, coù nhöõng caïm baãy vaø söï nguy hieåm trong vieäc aên thòt. Khi baïn ñaït ñeán tuoåi xaùc ñònh thì söï phaùt trieån cuûa cô theå baïn thay ñoåi theo chieàu höôùng goïi laø laõo hoùa. AÊn nhieàu thòt seõ laøm cho cô theå phaùt trieån nhanh nhöng noù cuõng seõ ñaåy nhanh tieán trình laõo hoùa. Coù leõ baïn chöa saün saøng ñeå caét boû vieäc aên thòt. Ñieàu ñoù khoâng thay ñoåi thöïc teá raèng thòt coù aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe cuûa baïn vaø laøm gia taêng tieán trình laõo hoùa. SAÙU LYÙ DO TAÏI SAO BÖÕA AÊN COÙ NHIEÀU PROTEIN ÑOÄNG VAÄT SEÕ GAÂY HAÏI CHO SÖÙC KHOÛE CUÛA BAÏN 1. Chaát ñoäc töø thòt gaây ra teá baøo ung thö. Moãi teá baøo coù chöùa DNA (deoxyribonucleic acid). Taùc duïng phuï cuûa chaát ñoäc trong môõ ñoäng vaät vaø protein coù theå phaù huûy DNA, chuyeån thaønh teá baøo ung thö aùc tính. Teá baøo ung thö aùc tính baét ñaàu nhaân baûn nhieàu ra. Maùu chuùng ta chöùa teá baøo maùu maøu ñoû, teá baøo maùu maøu traéng vaø teá baøo baïch huyeát. Khi teá baøo maøu traéng vaø teá baøo baïch huyeát taán coâng keû thuø nhö vi khuaån vaø vi ruùt, phaù huûy chuùng hoaëc taùch chuùng ra ñeå khoûi gaây haïi. Khi ñoù nhöõng teá baøo naøy bò phaù huûy, heä thoáng phoøng thuû cuûa cô theå bò giaûm chöùc naêng vaø keát quaû coù theå laø cô
  • 35. 36 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn theå bò nhieãm truøng, xuaát hieän söï khoâng bình thöôøng, ñoù laø teá baøo ung thö. 2. Protein laø nguyeân nhaân gaây ra caùc phaûn öùng dò öùng. Protein maø khoâng ñöôïc phaân huûy thaønh chaát dinh döôõng vaøo trong maùu thì gioáng nhö moät keû xaâm chieám ngoaïi bang thoâng qua thaønh ñöôøng ruoät. Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra vôùi treû em. Cô theå seõ phaûn öùng khi coù moät chaát beân ngoaøi xaâm chieám taïo ra caùc phaûn öùng dò öùng. Loaïi protein gaây ra dò öùng thöôøng nguyeân nhaân laø töø söõa boø vaø tröùng. Söï quaù dö thöøa protein ñoäng vaät vaø xaûy ra caùc phaûn öùng dò öùng laø nguyeân nhaân gaây ra söï gia taêng taùc ñoäng laøm teo daï daøy, vieâm da, maøy ñay, u loeùt ruoät keát vaø caùc beänh vieâm ñöôøng ruoät. 3. Thöøa protein laø gaùnh naëng cho gan vaø thaän. Thöøa protein trong cô theå thì phaûi ñöôïc phaân huûy vaø baøi tieát thoâng qua nöôùc tieåu. Ñaây laø nguyeân nhaân gaây ra gaùnh naëng lôùn treân gan vaø thaän. 4. Thöøa protein laø nguyeân nhaân gaây ra thieáu huït canxi vaø beänh loaõng xöông. Khi soá löôïng lôùn axit amino ñöôïc taïo ra, maùu trôû neân coù ñaëc tính axit, yeâu caàu canxi ñeå trung hoøa. Do ñoù thöøa protein laø nguyeân nhaân thieáu huït canxi. Hôn nöõa löôïng phoát pho trong thòt raát cao, baét buoäc maùu phaûi duy trì giöõa tyû leä canxi vaø phoát pho laø 1:1 vaø 1:2. Moät böõa aên maø gia taêng löôïng phoát pho laø nguyeân nhaân cô theå seõ keùo canxi töø raêng vaø xöông ra ñeå duy trì traïng thaùi caân baèng. Cuõng nhö khi moät ngöôøi coù nhieàu phoát pho vaø canxi trong cô theå thì phoát pho vaø canxi ñoù troùi buoäc
  • 36. 37 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn vôùi nhau, saûn xuaát ra hôïp chaát canxi phoát phaùt, cô theå khoâng theå haáp thu ñöôïc hôïp chaát naøy, vì vaäy noù ñöôïc baøi tieát ra ngoaøi. Xa hôn nöõa laø cô theå bò maát canxi laøm deã bò chöùng loaõng xöông. Ñaây laø nguyeân nhaân taïi sao nhieàu ngöôøi ôû nhöõng quoác gia maø böõa aên coù chöùa nhieàu protein ñoäng vaät phaûi chòu ñau ñôùn vì beänh loaõng xöông, nhöõng loã nhoû li ti treân xöông laø keát quaû cô theå bò ruùt canxi ra ngoaøi. 5. Thöøa protein coù theå laø keát quaû cuûa thieáu naêng löôïng Moät löôïng lôùn naêng löôïng ñöôïc yeâu caàu ñeå tieâu hoùa protein thöøa khoâng ñöôïc haáp thu vaø khoâng ñöôïc chuyeån hoùa seõ bò thoái röûa trong ñöôøng ruoät taïo ra chaát ñoäc vaø caùc taùc duïng phuï, daãn ñeán moät löôïng lôùn naêng löôïng ñöôïc yeâu caàu ñeå khöû ñi nhöõng chaát ñoäc naøy, khi löôïng lôùn naêng löôïng naøy ñöôïc söû duïng thì moät löôïng lôùn goác töï do cuõng ñöôïc taïo ra. Goác töï do seõ laøm ñaåy nhanh quaù trình laõo hoùa, gaây ung thö, beänh tim vaø xô vöõa ñoäng maïch. 6. Thöøa protein coù theå goùp phaàn ñeán ADHD ôû treû em. Vieäc hoïc taäp trong nhöõng naêm gaàn ñaây chæ ra raèng vieäc gia taêng söï maát taäp trung vaø boïn treû coù thieân höôùng noùng giaän, giaän döõ. Thöùc aên vaø chaát dinh döôõng coù theåù mang moät yù nghóa aûnh höôûng ñeán caùch haønh xöû cuûa treû em vaø khaû naêng thích nghi vôùi xaõ hoäi. Khuynh höôùng phaùt trieån cho treû em taïi gia ñình vaø nhaø tröôøng laø tieâu thuï moät löôïng lôùn thöïc phaåm maø thöïc phaåm ñoù khoâng nhöõng laø thöùc aên coù chöùa nhieàu chaát phuï gia, nhöng quy trình saûn xuaát thöïc phaåm coù xu höôùng laøm cho cô theå thieân veà höôùng mang tính axít. Protein töø ñoäng vaät vaø ñöôøng tinh cheá cuõng ñöôïc tieâu thuï gia taêng veà soá löôïng,
  • 37. 38 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn trong khi ñoù rau thì thöôøng bò traùnh neù. Neáu aên nhieàu protein ñoäng vaät vaø ñöôøng tinh cheá thì yeâu caàu phaûi taêng canxi vaø magie, ñieàu naøy daãn ñeán söï thieáu huït veà canxi. Söï thieáu huït veà canxi seõ kích thích heä thoáng thaàn kinh goùp phaàn gia taêng söï caêng thaúng vaø deã caùu gaét. ÑIEÀU DAÏ DAØY VAØ ÑÖÔØNG RUOÄT COÙ THEÅ NOÙI VÔÙI BAÏN Taïi Nhaät coù moät khaùi nieäm raèng baïn coù theå hieåu theo nghóa ñen laø nhìn vaøo khuoân maët cuûa moät ngöôøi, baïn coù theå bieát ñöôïc chaát löôïng cuoäc soáng cuûa ngöôøi ñoù. Taïi Myõ coù caâu “moïi thöù theå hieän treân khuoân maët cuûa baïn”. Chæ nhìn vaøo khuoân maët cuûa moät ngöôøi thì coù theå bieát toát hay xaáu phuï thuoäc vaøo kinh nghieäm vaø khaû naêng phaùn ñoaùn. Töông töï vaäy, ñaëc tính daï daøy vaø ñöôøng ruoät toát hay xaáu cuõng seõ moâ taû ñöôïc tình traïng söùc khoûe cuûa moät ngöôøi. Moät ngöôøi khoûe maïnh coù ñaëc tính ñöôøng ruoät saïch seõ. Moät daï daøy khoûe maïnh laø lôùp maøng nhaøy coù maøu hoàng, khoâng coù nhöõng choã söng leân, ñoàng ñeàu treân beà maët vaø maïnh maùu döôùi maøng nhaøy khoâng nhìn thaáy ñöôïc. Khi cô theå khoûe maïnh thì maøng nhaøy trong suoát, xuaát hieän aùnh saùng phaûn xaï khi duøng ñeøn noäi soi chieáu vaøo. Ñöôøng ruoät cuûa moät ngöôøi khoûe maïnh coù maøu hoàng hoaøn toaøn, meàm, lôùn vaø ñoàng ñeàu. Nhöõng ngöôøi coù ñaëc tính ñöôøng ruoät saïch seõ nhö laø treû em, nhöng nhöõng ñaëc tính naøy seõ thay ñoåi phuï thuoäc vaøo nhöõng böõa aên haèng ngaøy vaø phong caùch soáng. Daï daøy cuûa moät ngöôøi khoâng khoûe maïnh thì coù nhöõng veát ñoám, ñoû vaø phình roäng ra. Hôn nöõa daï daøy phaùt trieån
  • 38. 39 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn caùc maûng baùm hay bò caùc chöùng vieâm treân maøng nhaøy. Ñieàu naøy xaûy ra khaù phoå bieán vôùi ngöôøi Myõ vaø Nhaät laø gioáng nhau, lôùp thaønh daï daøy trôû neân moûng hôn, maïch maùu coù theå nhìn thaáy döôùi maøng nhaøy. Hôn nöõa khi nieâm maïc daï daøy baét ñaàu baøo moøn hay bò quaën laïi, teá baøo treân beà maët coá gaéng caân baèng baèng caùch nhaân leân nhieàu laàn trong nhöõng khu vöïc xaùc ñònh, ñaây laø nguyeân nhaân thaønh daï daøy trôû neân gaäp gheành, taïi ñieåm naøy, chæ caàn moät böôùc ngaén nöõa seõ trôû thaønh ung thö daï daøy. Trong ñöôøng ruoät ngöôøi khoâng khoûe maïnh, caùc cô cuûa thaønh ruoät trôû neân daøy vaø phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu, laø nguyeân nhaân laøm co thaét trong moät soá khu vöïc xaùc ñònh, gioáng nhö moät mieáng cao su bò xoaén laïi. Nhöõng ngöôøi “ñang uû beänh” ngöôøi ñoù seõ chöa coù caûm giaùc ñau ñôùn hay caùc oám ñau veà theå chaát, coù theå coù raát ít ñoäng löïc ñeå döùt boû vieäc aên thòt. Coù leõ coù raát ít ngöôøi Myõ ñang khoûe maïnh chuù yù tôùi lôøi khuyeân cuûa toâi. Taïi sao? Vì hoï khoâng theå boû vieäc aên thòt, aùp löïc xaõ hoäi quaù lôùn, hoï ñaõ vaø ñang tin vaøo thòt laøm cho böõa aên coù söùc soáng, vaø hoï khoâng bieát aên nhöõng thöù khaùc. Tuy nhieân, cuõng coù theå laø hoï khoâng nhìn thaáy ñöôïc ñöôøng ruoät beân trong nhö theá naøo. Khi maø caùc bieåu hieän beân ngoaøi cuûa cô theå baét ñaàu cho thaáy söï thay ñoåi veà thuoäc theå, chuùng ta môùi coù khuynh
  • 39. 40 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn höôùng thay ñoåi moät caùch nghieâm tuùc hôn. Bò hoùi, da nhaên, maäp leân, da voõng xuoáng ñaùnh guïc moïi ngöôøi, baét ñaàu töø ñoù hoï môùi coù ñoäng löïc söû duïng thôøi gian vaø tieàn baïc ñeå chöõa trò nhöõng tình traïng ñoù. Khi noùi ñeán söï thay ñoåi beân trong boä maùy tieâu hoùa, moïi ngöôøi chæ coù khuynh höôùng nghó tôùi noù tröø khi hoï bò ñau buïng döõ doäi. Hoï nghó moïi thöù beân trong toát thoâi, khoâng coù gì phaûi ñaùng quan taâm ñeán ñöôøng ruoät vaø daï daøy caû, vaø hoï tieáp tuïc laøm hö hoûng noù. Sau ñoù ñeán luùc bò beänh môùi aân haän laø khoâng chòu thay ñoåi phong caùch soáng ñeå choáng laïi beänh taät. Baûn thaân toâi quan taâm raát nhieàu ñeán söï thay ñoåi xuaát hieän beân trong cô theå hôn laø nhöõng gì beân ngoaøi, vì toâi thaáy ñöôïc nhöõng ñaëc tính beân trong cuûa ñöôøng ruoät thoâng qua noäi soi, vaø bieát ñöôïc raèng söï thay ñoåi beân trong ñöôøng ruoät tröïc tieáp lieân quan ñeán toaøn boä söùc khoûe cuûa con ngöôøi. Beänh nhaân cuûa toâi, nhöõng ngöôøi thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä aên uoáng theo enzim vaø phong caùch soáng toát bôûi vì hoï hieåu söï soáng cuûa con ngöôøi phuï thuoäc vaøo noù. Tuy nhieân, vôùi nhöõng ngöôøi tröôùc ñoù coù beänh öng thö maø ñöôïc chöõa khoûi, thöïc hieän moät phong caùch soáng khoûe maïnh thì tyû leä ung thö taùi phaùt ñöôïc ghi laïi laø 0%. Nhöng toâi muoán thay ñoåi ñieàu naøy töø 0% tyû leä taùi phaùt ung thö ñeán 0% veà taát caû caùc loaïi beänh taät cho nhöõng ngöôøi ñang uû beänh theo phong caùch soáng khoûe maïnh. Ñeå ñieàu ñoù xaûy ra, moïi ngöôøi phaûi hieåu roõ nhöõng söï thay ñoåi xuaát hieän beân trong ñöôøng ruoät khi hoï tieáp tuïc aên thòt. Lyù do lôùn nhaát laø aên thòt phaù huûy ñöôøng ruoät chuùng ta
  • 40. 41 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn bôûi vì thòt khoâng chöùa nhieàu chaát xô, nhöng laïi chöùa moät löôïng lôùn chaát beùo vaø cholesterol. Hôn nöõa thòt laø nguyeân nhaân laøm cho thaønh ruoät keát trôû neân daøy hôn vaø cöùng hôn. Ñieàu naøy xaûy ra vì aên thieáu chaát xô trong thòt, keát quaû laøm toàn ñoïng phaân trong ruoät keát, ruoät keát phaûi laøm vieäc vaát vaû hôn bình thöôøng ñeå baøi tieát moät soá löôïng nhoû phaân thoâng qua söï nhu ñoäng. Noùi caùch khaùc, quaù thöøa söï chuyeån ñoäng nhu ñoäng laø nguyeân nhaân laøm cho cô cuûa thaønh ruoät daøy hôn vaø to hôn, ruoät keát trôû neân cöùng hôn vaø ngaén hôn. Nhö thaønh ruoät keát trôû neân daøy hôn, khoang trong cuûa ruoät bò heïp laïi. AÙp löïc beân trong ruoät keát heïp vaø cöùng taêng leân, khi moät löôïng lôùn chaát beùo ñöôïc haáp thuï, lôùp chaát beùo xung quanh ruoät keát trôû neân daøy hôn, ñaët aùp löïc nhieàu hôn leân thaønh ruoät beân trong. Vaø aùp löïc beân trong ruoät keát taêng leân, maøng nhaøy bò ñaåy ra ngoaøi töø beân trong hình thaønh tuùi goïi laø “chöùng vieâm tuùi thöøa trong ruoät giaø” hoaëc “tình traïng ruoät coù tuùi thöøa”. Baây giôø, moät löôïng nhoû phaân trôû neân khoù hôn ñeå ñaåy ra ngoaøi thoâng qua ruoät keát. Nhö moät keát quaû, ruoät keát tích luõy caën baõ, nhöõng thöù naøy seõ ñöôïc giöõ laïi beân trong ruoät keát moät thôøi gian daøi, phaân tích luõy seõ baùm chaët vaøo thaønh ruoät keát vaø keát hôïp vôùi tuùi thöøa, phaân seõ ñi vaøo trong tuùi gioáng nhö khoang chöùa, laøm cho söï baøi tieát ngaøy caøng khoù khaên hôn. Phaân tích luõy trong tuùi hoaëc giöõa caùc veát gaáp, saûn xuaát ra chaát ñoäc laø nguyeân nhaân thay ñoåi tính di truyeàn cuûa teá baøo trong nhöõng boä phaän naøy vaø keát quaû laø taïo ra caùc khoái u. Caùc khoái u phaùt trieån laâu ngaøy trôû thaønh ung thö.
  • 41. 42 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn SÖÏ KHAÙC NHAU GIÖÕA ÑÖÔØNG RUOÄT CUÛA NGÖÔØI MYÕ VAØ NGÖÔØI NHAÄT Laàn ñaàu tieân toâi ñeán New York nhö laø moät baùc só thöïc taäp phaãu thuaät naêm 1963. Thôøi ñieåm ñoù phöông phaùp ñöôïc duøng ñeå kieåm tra ruoät keát laø söû duïng chaát barium, quy trình laø bôm barium vaøo ruoät keát, sau ñoù kieåm tra baèng tia x-quang. Maëc duø phöông phaùp naøy coù theå cho bieát lieäu coù hay khoâng coù khoái u, nhöng khoâng theå noùi leân moät caùch chi tieát veà tình traïng beân trong cuûa ñöôøng ruoät. Hôn nöõa, phaãu thuaät moå laø coù moät veát caét lôùn ôû buïng caàn thieát ñeå loaïi boû khoái u. Thuû thuaät moå cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc ñaët gaùnh naëng lôùn leân beänh nhaân veà theå chaát laãn tinh thaàn. Hôn nöõa, vôùi phöông phaùp naøy khoâng theå cho bieát ñöôïc lieäu khoái u hay ung thö ñöôïc phaùt trieån töø khi naøo, cho ñeán khi phaãu thuaät nhìn beân trong ruoät keát. Coù moät ñeøn noäi soi ñöôïc goïi laø oáng soi ruoät thaúng taïi thôøi ñieåm ñoù, laø moät oáng daây kim loaïi thaúng ñeå kieåm tra ruoät keát, baùc só kieåm tra chæ coù theå thaáy ñöôïc beân trong khoaûng 20cm tính töø haäu moân. ÑIEÀU BAO TÖÛ VAØ ÑÖÔØNG RUOÄT COÙ THEÅ NOÙI VÔÙI BAÏN Daï daøy cuûa moät ngöôøi khoâng khoûe maïnh thì coù nhöõng veát ñoám, ñoû vaø phình roäng ra. Hôn nöõa khi daï daøy phaùt trieån caùc maûng baùm hay bò caùc chöùng vieâm treân maøng nhaøy. Ñieàu naøy xaûy ra khaù phoå bieán vôùi ngöôøi Myõ vaø Nhaät laø gioáng nhau, lôùp thaønh daï daøy trôû neân moûng hôn, maïch maùu coù theå nhìn thaáy döôùi maøng nhaøy. Lyù do lôùn nhaát laø aên thòt seõ phaù huûy ñöôøng ruoät chuùng ta bôûi vì thòt khoâng chöùa nhieàu chaát xô. Nhöng laïi chöùa moät löôïng lôùn chaát beùo vaø cholesterol.
  • 42. 43 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Do ñoù, naêm 1967 toâi ñaõ mua moät ñeøn noäi soi (söû duïng ñeå kieåm tra thöïc quaûn), ñöôïc saûn xuaát taïi Nhaät vaø ñaõ khaùm phaù ra caùch söû duïng caùc sôïi thuûy tinh ñeå söû duïng cho kieåm tra ruoät keát. Ñoù laø duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát ñaàu tieân cuûa toâi. Sau ñoù, khi phaùt trieån leân phaïm vi daøi (185cm) chuyeân bieät cho vieäc kieåm tra ruoät keát, toâi ñaõ mua vaø söû duïng cho beänh nhaân. Khi laàn ñaàu tieân toâi nhìn vaøo ruoät keát cuûa ngöôøi Myõ, toâi heát söùc ngaïc nhieân laø noù teä haïi nhö theá naøo. Vôùi vieäc aên nhieàu thòt, ruoät keát cuûa ngöôøi Myõ roõ raøng laø raát cöùng vaø ngaén hôn ngöôøi Nhaät. Hôn nöõa khoang chöùa cuõng heïp hôn, gioáng nhö nhöõng choã saùng ñöôïc hình thaønh ôû nhöõng vuøng xaùc ñònh, nhö moät mieáng cao su bò xeù raùch. Cuõng coù raát nhieàu ngöôøi bò chöùng vieâm tuùi thöøa trong ruoät giaø vaø tích tuï nhieàu phaân. Nhö moät keát quaû laø tình traïng ñöôøng ruoät trôû neân xaáu hôn, noù khoâng chæ laø beänh gioáng nhö ung thö ruoät, u ñöôøng ruoät vaø tuùi thöøa. Raát nhieàu ngöôøi vôùi ñöôøng ruoät khoâng khoûe maïnh trôû neân beänh taät vôùi phong caùch soáng ñi chung vôùi beänh nhö cao huyeát aùp (aùp löïc maùu cao), xô cöùng ñoäng maïch, beänh tim, beänh beùo phì, ung thö vuù, ung thö tuyeán tieàn lieät, beänh tieåu ñöôøng. Khi ñöôøng ruoät cuûa baïn khoâng khoûe maïnh thì cô theå bò yeáu daàn töø beân trong. Raát nhieàu ngöôøi Myõ coù vaán ñeà veà ñöôøng ruoät, coù theå noùi möôøi ngöôøi thì coù moät ngöôøi bò khoái u. Thöïc teá khoa phaãu
  • 43. 44 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn thuaät nôi toâi thöïc taäp, phaãu thuaät caét boû khoái u ñöôøng ruoät laø chieám 1/3 trong toång soá caùc ca phaãu thuaät. Nhöõng ca moå ñöôïc tieán haønh moãi ngaøy chæ ñeå loaïi boû nhöõng khoái u raát nhoû töø 1-2 cm. Ñieàu naøy ñaõ daãn daét toâi ñeán suy nghó lieäu coù caùch naøo ñeå loaïi boû khoái u maø khoâng phaûi ñaët gaùnh naëng leân beänh nhaân. Vaøo thôøi ñieåm ñoù taïi Nhaät moät “oáng soi” ñöôïc laøm töø caùc sôïi thuûy tinh coù gaén camera vaøo (caùi ñaàu) ñöa vaøo söû duïng trong thöïc teá. Vì vaäy, vaøo thaùng 6-1968, toâi ñaõ laøm moät yeâu caàu quan troïng vôùi nhaø cheá taïo ôû Nhaät. Toâi yeâu caàu hoï saùng cheá ra moät sôïi daây coù theå gaén ñeøn noäi soi vaøo, söû duïng chuùng ñeå ñoát chaùy khoái u maø khoâng caàn phaûi moå buïng. Naêm 1969, sau khi coá vaán nhieàu laàn vôùi vaên phoøng coâng ty taïi New York vaø nhieàu laàn kieåm tra, toâi trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân treân theá giôùi thaønh coâng baèng vieäc thöïc hieän phöông phaùp “polypectomy” moå noäi soi. Ví duï, caét boû khoái u söû duïng daây kim loaïi gaén tröïc tieáp vôùi duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát maø khoâng caàn phaûi moå. Ñaây laø söï caùch taân veà coâng ngheä ñaõ ñöôïc aùp duïng ñeå caét boû khoái u cho daï daøy, thöïc quaûn vaø ruoät non. Sau ñoù tröôøng hôïp cuûa toâi veà phaãu thuaät söû duïng coâng ngheä môùi ñaõ ñöôïc baùo caùo taïi New York Surgical Society Conference naêm 1970 vaø American Gastrointestinal Endoscopy Conference naêm 1971 vaø moät lónh vöïc phaãu thuaät môùi ñöôïc goïi laø “Surgical endoscopy” ñaõ ñöôïc thieát laäp.
  • 44. 45 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Hôn 30 naêm traûi qua, laøm vieäc ôû Myõ vaø Nhaät, toâi ñaõ theo doõi söï thay ñoåi ñaëc tính ñöôøng ruoät cuûa moïi ngöôøi ôû caû hai quoác gia. Khi Nhaät böôùc vaøo giai ñoaïn naêm 1960 hoï ñaõ tieáp caän vôùi thôøi kyø phaùt trieån nhanh choùng, ñaõ hoïc taäp baét kòp vaø vöôït troäi hôn Myõ raát nhieàu ñieàu. Baét ñaàu naêm 1961 khi söõa ñöôïc giôùi thieäu trong tröôøng hoïc vaøo böõa aên tröa taïi Nhaät, moïi ngöôøi baét ñaàu aên nhöõng saûn phaåm töø söõa nhö pho maùt, söõa chua trong nhöõng böõa aên haèng ngaøy. Taïi thôøi ñieåm ñoù, rau vaø caù laø thöùc aên chính trong moãi böõa aên cuûa ngöôøi Nhaät cuõng ñaõ baét ñaàu ñöôïc thay theá baèng protein ñoäng vaät, daàn daàn chuyeån ñoåi thaønh böõa aên coù chöùa nhieàu protein, chaát beùo cao, trung taâm cuûa böõa aên baây giôø laø hamburger, boø, gaø chieân. Xu höôùng naøy ñang ñöôïc tieáp tuïc cho ñeán ngaøy hoâm nay. Söï ñoái nghòch laø sau khi xuaát baûn baùo caùo cuûa Mc Govern vaøo naêm 1977, raát nhieàu ngöôøi Myõ ñaõ baét ñaàu quan taâm ñeán thay ñoåi cheá ñoä aên uoáng. Nhöõng söï khaùc bieät laø baèng chöùng veà ñaëc tính ñöôøng ruoät cuûa ngöôøi Myõ vaø Nhaät. Söï tuït doác ñeàu ñaën bôûi vì söï thay ñoåi veà thoùi quen aên uoáng, töø vieäc coù moät ñöôøng ruoät khoûe maïnh, saïch seõ cuûa ngöôøi Nhaät, baây giôø gaàn gioáng vôùi ngöôøi Myõ, aên nhieàu thòt trong böõa aên chính. Noùi caùch khaùc, nhieàu ngöôøi Myõ, nhöõng ngöôøi maø nghieâm tuùc nghó veà söùc khoûe vaø caûi thieän böõa aên seõ caûi thieän ñöôïc ñaëc tính ñöôøng ruoät. Nhö laø moät keát quaû, naêm 1990 tyû leä ung thö ruoät keát vaø khoái u ñaõ giaûm. Ñaây laø baèng chöùng roõ raøng cuûa
  • 45. 46 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn vieäc caûi thieän söùc khoûe ñöôøng ruoät baèng caùch caûi thieän thoùi quen aên uoáng cuûa baïn. TYÛ LEÄ UNG THÖ DAÏ DAØY TAÏI NHAÄT GAÁP 10 LAÀN TAÏI MYÕ Bôûi vì lòch söû vaø vaên hoùa aên uoáng cuûa ngöôøi Myõ ñaët taàm quan troïng leân thòt, ñaëc tính ñöôøng ruoät cuûa ngöôøi Myõ noùi chung xaáu hôn ngöôøi Nhaät. Tuy nhieân, thöïc teá daï daøy cuûa ngöôøi Nhaät teä hôn ngöôøi Myõ. Toâi ñaõ kieåm tra daï daøy cuûa ngöôøi Myõ vaø Nhaät ñaõ phaùt hieän ra ngöôøi Nhaät bò vieâm nieâm maïc daï daøy gaáp hai möôi laàn, tình traïng maø (maøng nhaøy) nieâm maïc daï daøy bò moûng ñi. Hôn nöõa, tình traïng vieâm nieâm maïc daï daøy caøng ngaøy caøng bò vieâm laø cô hoäi cho ung thö daï daøy phaùt trieån. Tyû leä ung thö daï daøy taïi Nhaät cao gaáp möôøi laàn so vôùi Myõ. Caû ngöôøi Myõ vaø Nhaät bò beänh beùo phì hieän taïi ñang laø moät vaán ñeà lôùn. Tuy nhieân, khoâng coù nhieàu ngöôøi Nhaät bò beùo phì nhö ngöôøi Myõ. Thöïc teá laø ngöôøi Nhaät khoâng theå trôû neân maäp nhö ngöôøi Myõ. Baïn coù theå thaáy ñieàu naøy Töø vieäc coù moät ñöôøng ruoät khoûe maïnh, saïch seõ cuûa ngöôøi Nhaät, baây giôø gaàn gioáng vôùi ngöôøi Myõ aên nhieàu thòt trong böõa aên chính.
  • 46. 47 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn trong moân ñaáu vaät Sumo, nôi maø vaän ñoäng vieân Sumo phaûi ñaït ñeán moät caân naëng. Khoâng coù moät vaän ñoäng vieân Sumo ngöôøi Nhaät naøo vôùi cô theå gioáng Konishiki (moät vaän ñoäng vieân Sumo ñöôïc sinh ra ôû Myõ ñaït caân naëng tôùi 600 pounds, xeáp ôû haïng thöù hai laø ozeki ôû Nhaät). Ngöôøi Nhaät khoâng theå to cao nhö ngöôøi Myõ ñöôïc bôûi vì tröôùc khi ñaït ñeán ñænh ñoù thì ngöôøi Nhaät ñaõ gia taêng caùc vaán ñeà daï daøy, ñeå choáng laïi vieäc aên nhieàu. Noùi caùch khaùc, lyù do ngöôøi Myõ cao to hôn ngöôøi Nhaät laø do heä thoáng tieâu hoùa cuûa hoï maïnh hôn. Khi kieåm tra daï daøy söû duïng duïng cuï khaùm nghieäm ruoät keát, toâi ñaõ phaùt hieän ra söï khaùc nhau giöõa ngöôøi Nhaät vaø ngöôøi Myõ, khi ñoù toâi kinh nghieäm ñöôïc trieäu chöùng beänh cuûa hoï. Khi kieåm tra ngöôøi Nhaät, maëc daàu tình traïng cuûa hoï khoâng quaù nghieâm troïng, nhöng hoï laïi than phieàn veà vieäc ñau daï daøy, caûm giaùc khoù chòu vaø chöùng ôï noùng. Toâi ñaõ khaùm phaù ra ngöôøi Myõ keå caû daï daøy cuûa hoï hay nieâm maïc daï daøy bò vieâm ñaùng keå, nhöng hieám khi hoï than phieàn nhö ngöôøi Nhaät veà chöùng ôï noùng hay caùc vaán ñeà khaùc. Moät lyù do khaùc xuaát hieän laø löôïng vitamin A ñöôïc tìm thaáy trong thöùc aên cuûa ngöôøi Myõ. Vitamin A khoâng chæ baûo veä nieâm maïc maø noù coøn baûo veä toaøn boä maøng cuûa nieâm maïc daï daøy, cuõng nhö maét vaø khí quaûn. Daàu coù chöùa nhieàu vitamin A, moät ñieàu coù theå noùi ôû ñaây raèng, böõa aên cuûa ngöôøi Nhaät trôû neân gioáng ngöôøi phöông Taây. Nhöng löôïng thöïc phaåm nhö daàu, bô, tröùng thì ngöôøi Nhaät tieâu thuï ít hôn ngöôøi Myõ. Neáu baïn nghó veà söùc khoûe
  • 47. 48 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn cho toaøn boä cô theå thì nhöõng loaïi thöùc aên naøy khoâng toát cho baïn. Nhöng neáu baïn nghó chæ moät khía caïnh cuûa vieäc baûo veä nieâm maïc daï daøy thoâng qua cô theå thì chuùng cuõng coù nhöõng taùc duïng tích cöïc. Moät khaû naêng khaùc caàn quan taâm ñeán laø taïi sao ngöôøi Myõ coù heä thoáng ñöôøng ruoät maïnh hôn soá löôïng enzim tieâu hoùa chöùa trong cô theå hoï? Enzim tieâu hoùa phaân giaûi thöùc aên vaø giuùp cô theå haáp thu chaát dinh döôõng. Soá löôïng enzim tieâu hoùa xaùc ñònh söï tieâu hoùa vaø haáp thu thöùc aên. Söï haáp thu vaø tieâu hoùa ôû töøng giai ñoaïn tieâu hoùa khaùc nhau laøm giaûm bôùt gaùnh naëng ôû moãi giai ñoaïn ñoù. Nhöõng caáp ñoä naøy baét ñaàu vôùi nöôùc boït vaø di chuyeån ñeán daï daøy, taù traøng, tuyeán tuïy vaø ruoät non. Döôùi nhöõng ñieàu kieän naøy, neáu moãi boä phaän cuûa cô theå aâm thaàm tieát ñuû enzim tieâu hoùa, thì söï tieâu hoùa vaø haáp thu seõ dieãn ra deã daøng. Tuy nhieân, neáu nhöõng enzim tieâu hoùa tieát ra khoâng ñuû seõ laø nguyeân nhaân gaây ra nhöõng gaùnh naëng cho caùc boä phaän cuûa cô theå. Nguyeân nhaân nhieàu ngöôøi Nhaät deã caûm thaáy caùc trieäu chöùng ñau daï daøy hay khoâng thoaûi maùi, khoù chòu, maëc daàu tình traïng daï daøy khoâng teä laém vì baûn chaát goác laø soá löôïng enzim tieâu hoùa cuûa hoï thaáp hôn ngöôøi Myõ. Hôn nöõa, ngöôøi Nhaät coù khuynh höôùng uoáng ngay thuoác ñau daï daøy thì khi ñoù tình traïng daï daøy cuûa hoï trôû neân xaáu hôn maø ngöôøi Myõ khoâng laøm vaäy. Theá ngöôøi Myõ hoï duøng gì? Laøm gì? Ngöôøi Myõ duøng thöïc phaåm boå sung enzim. Nhöng nhöõng thöïc phaåm boå sung naøy khoâng baùn trong caùc cöûa haøng ôû Nhaät, hoï chæ döïa vaøo toa thuoác baùc só keâ ñôn khi caàn thieát. Taïi Myõ thöïc phaåm boå sung enzim
  • 48. 49 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn tieâu hoùa raát thoâng duïng, hoï coù theå deã daøng mua thöïc phaåm boå sung cho söùc khoûe ôû caùc cöûa haøng vaø sieâu thò. Thöïc teá vieäc duøng thuoác ñeå trung hoøa hay ngaên chaën söï baøi tieát axit cuûa daï daøy laøm taêng theâm söï hö hoûng hay baøo moøn daï daøy. Chaát laøm giaûm ñoä axit trong daï daøy vaø thuoác choáng ñau daï daøy gioáng nhö söï keát hôïp cuûa khoái H2 vaø ngaên chaën enzim daï daøy laøm ngaên chaën söï baøi tieát cuûa axit daï daøy. Neáu axit daï daøy bò ngaên chaën bôûi thuoác seõ xaûy ra söï teo nieâm maïc daï daøy vaø keát quaû laø nhöõng gì toâi ñaõ baøn luaän ôû phaàn tröôùc, noù ñöôïc ñaët teân “tieán trình laøm teo nieâm maïc daï daøy” vaø tình traïng naøy daãn ñeán söï phaùt trieån cuûa ung thö daï daøy. Neáu baïn bò ñau daï daøy hoaëc caûm thaáy khoù chòu haõy vui loøng noùi chính xaùc vôùi baùc só tình traïng thuoäc theå cuûa mình, sau ñoù baùc só seõ keâ ñôn caùc nguoàn enzim thích hôïp theo trieäu chöùng cuûa baïn. Haõy ra cöûa haøng baùn thöïc phaåm veà söùc khoûe, ñoïc kyõ nhaõn hieäu, mua nhöõng nguoàn cung caáp enzim tieâu hoùa ñoù thì tình traïng daï daøy baïn seõ ñöôïc caûi thieän. BAÏN CAØNG SÖÛ DUÏNG CHAÁT LAØM GIAÛM AXIT DAÏ DAØY BAO NHIEÂU, DAÏ DAØY CUÛA BAÏN CAØNG XAÁU ÑI BAÁY NHIEÂU Coù hai nôi trong cô theå con ngöôøi maø moâi tröôøng axit hoaøn toaøn maïnh nhö laø thöôùc ño baûo veä cô theå. Moät laø daï daøy, hai laø aâm ñaïo cuûa ngöôøi phuï nöõ. Caû hai nôi naøy coù ñoä axit raát maïnh, ñoä pH töø 1,5 ñeán 3,0, chöùc naêng chính laø dieät vi khuaån. Khi baïn ñang taém hay quan heä tình duïc vi khuaån seõ vaøo aâm ñaïo vaø axit maïnh ñöôïc taïo
  • 49. 50 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn ra bôûi khuaån Lactobacilli trong aâm ñaïo ñeå gieát caùc loaïi vi khuaån taán coâng. Vi khuaån vaøo trong daï daøy khi baïn tieâu thuï thöùc aên, xaáp xæ khoaûng 300 ñeán 400 tyû vi khuaån vaøo daï daøy vôùi moãi böõa aên. Axit maïnh ñöôïc tìm thaáy trong dòch vò daï daøy seõ gieát cheát haàu heát caùc loaïi vi khuaån naøy. Noùi caùch khaùc, bôûi vì vi khuaån taán coâng, xaâm chieám vaøo caû hai vuøng naøy neân chuùng saûn sinh ra axit maïnh ñeå gieát vi khuaån. Axit tuyeät ñoái caàn thieát ñeå baûo veä cô theå nhöng neáu bò ngaên chaën bôûi nhöõng döôïc phaåm ñöôïc uoáng vaøo, khi ñoù vi khuaån vôùi chaát ñoäc maïnh seõ qua daï daøy vaø ñöôøng ruoät, nôi maø chuùng coù theå laø nguyeân nhaân taïo ra beänh tieâu chaûy vaø nhöõng loaïi beänh khaùc. Neáu söï baøi tieát cuûa axit daï daøy bò ngaên chaën, thì söï baøi tieát cuûa pepsin vaø axit hydrochloric duøng ñeå hoaït hoùa enzim tieâu hoùa cuõng bò ngaên chaën, keát quaû taïo ra chöùng khoù tieâu. Hôn nöõa, axit trong daï daøy khoâng ñuû ñeå haáp thu saét vaø khoaùng chaát nhö canxi vaø magie. Vôùi nhöõng ngöôøi bò caét boû caùc phaàn cuûa daï daøy vì bò loeùt daï daøy hay ung thö daï daøy seõ luoân bò thieáu maùu, vì khi caùc phaàn cuûa daï daøy bò phaãu thuaät loaïi boû neân chuùng khoâng theå tieát ra ñuû axit daï daøy vaø khoâng coù khaû naêng haáp thuï saét. Hôn nöõa, söï ngaên chaën axit daï daøy phaù huûy vi khuaån caân baèng trong ñöôøng ruoät, keát quaû laø heä thoáng mieãn dòch bò suy yeáu. Ñieàu ñoù noùi leân raèng xaáp xæ khoaûng 100 nghìn tyû vi khuaån trong 300 nghìn tyû loaïi khaùc nhau sinh soáng trong ñöôøng ruoät con ngöôøi, trong soá chuùng coù nhöõng
  • 50. 51 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn loaïi vi khuaån toát nhö “bifidobacterium” vaø vi khuaån xaáu nhö “Welsh bacteria”. Phaàn lôùn vi khuaån naèm trong ruoät, tuy nhieân cho duø toát hay xaáu, thì chuùng cuõng laø vi khuaån trung gian. Nhöõng vi khuaån trung gian naøy coù nhöõng ñaëc tính ñaëc bieät, do ñoù neáu soá löôïng vi khuaån toát trong ñöôøng ruoät ñöôïc nhaân leân thì nhöõng vi khuaån trung gian naøy trôû thaønh nhöõng vi khuaån toát vaø neáu soá löôïng vi khuaån xaáu taêng leân thì nhöõng vi khuaån trung gian naøy trôû thaønh vi khuaån xaáu. Vi khuaån trung gian nghieâng veà söï caân baèng giöõa vi khuaån toát vaø xaáu, ñieàu ñoù xaùc ñònh söï caân baèng toaøn boä söùc khoûe cuûa moâi tröôøng ruoät. Neáu axit daï daøy tieát ra khoâng ñuû enzim tieâu hoùa khoâng theå hoaït ñoäng, keát quaû laø thöùc aên khoâng haáp thu chuyeån thaúng vaøo ruoät. Thöùc aên chuû yeáu ñöôïc haáp thu vaø tieâu hoùa trong ñöôøng ruoät, noù giöõ laïi nhöõng thöùc aên khoâng tieâu hoùa trong ruoät keát. Nhieät ñoä beân trong ruoät keát laø 98,60F, caân baèng vôùi nhieät ñoä muøa heø. Thöùc aên khoâng tieâu hoùa seõ bò thoái röûa vaø xuaát hieän söï leân men khoâng bình thöôøng. Nhö moät keát quaû soá löôïng vi khuaån xaáu seõ ñöôïc nhaân leân trong ruoät keát vaø laøm yeáu ñi heä
  • 51. 52 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn thoáng mieãn dòch. Vôùi caùch naøy, baïn caøng söû duïng chaát trung hoøa axit bao nhieâu, baïn caøng phaù huûy cô theå baïn baáy nhieâu. Ñeå traùnh ñi söï hö hoûng naøy, baïn caàn choáng laïi chöùng ôï noùng hoaëc caûm giaùc phình leân nhöng khoâng neân söû duïng chaát trung hoøa axit. Baïn caàn hieåu nguyeân nhaân cuûa chöùng ôï noùng vaø chöôùng buïng, baïn coù theå choáng laïi noù chæ baèng moät ít bieän phaùp phoøng ngöøa. Chöùng ôï noùng xuaát hieän khi axit daï daøy chaûy ngöôïc vaøo trong thöïc quaûn, thöïc quaûn deã bò toån thöông vôùi axit vì thöïc quaûn laø moät loaïi moâi tröôøng kieàm. Khi axit daï daøy tích tuï trong thöïc quaûn, moïi ngöôøi voâ tình nuoát nöôùc boït coù chöùa kieàm laøm tieáp tuïc troâi axit daï daøy. Tuy nhieân, khi aên quaù nhieàu hay thöùc aên khoâng tieâu hoùa laø nguyeân nhaân axit tích tuï vaø laøm khoù khaên cho axit troâi theo nöôùc boït, keát quaû taïo ra caùc chöùng ñau hoãn taïp ñöôïc goïi laø vieâm loeùt thöïc quaûn, noù gioáng söï xaùc coàn leân veát thöông, nguyeân nhaân cuûa trieäu chöùng ñau ñôùn khoù chòu nhö chöùng ôï noùng vaø baïn caûm thaáy ñöôïc giaûm nheï khi duøng chaát trung hoøa axit cuûa daï daøy. Noùi caùch khaùc, ñeå ngaên chaën chöùng ôï noùng, taát caû nhöõng gì baïn caàn laøm laø choáng laïi nhöõng thöù trong daï daøy chaûy vaøo thöïc quaûn. Ñeå laøm ñieàu ñoù, ñaàu tieân laø baïn phaûi kieàm cheá vieäc aên quaù no vaø uoáng quaù nhieàu, caét giaûm huùt thuoác, uoáng röôïu bia hay caø pheâ. Ñieàu quan troïng khaùc haõy nhôù raèng keát thuùc böõa aên toái boán hay naêm tieáng ñoàng hoà tröôùc khi ñi nguû, do ñoù daï daøy cuûa baïn seõ troáng khi ñi nguû.
  • 52. 53 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn Treân nieâm maïc daï daøy coù nhöõng loâng nhung raát nhoû ñeå tieát ra axit daï daøy. Tuy nhieân, neáu moät ngöôøi tieáp tuïc duøng chaát choáng axit daï daøy ñeå ngaên chaën söï tieát axit daï daøy thì nhöõng loâng nhung naøy seõ trôû neân ngaén hôn, laøm yeáu ñi chöùc naêng cuûa noù. Ñieàu naøy ñöôïc hieåu nhö söï hao moøn nieâm maïc daï daøy. Neáu nhö söï hao moøn cuûa nieâm maïc daï daøy taêng leân thì nieâm maïc daï daøy trôû neân moûng, ñaây laø nguyeân nhaân cuûa chöùng vieâm nieâm maïc daï daøy. Khi nieâm maïc daï daøy bò baøo moøn, noù deã daøng taïo ra moâi tröôøng thuaän lôïi cho Helicobacter pylon (H. pylon) vaø nhöõng loaïi vi khuaån khaùc phaùt trieån, chöùng vieâm daï daøy seõ caøng ngaøy caøng toài teä hôn vaø keát thuùc laø ung thö daï daøy. Nhieãm truøng H. pylori thöôøng xaûy ra ôû Myõ vaø neáu bò nhieãm truøng leân ngöôøi naøo thì ngöôøi ñoù coù ruûi ro xaûy ra ung thö cao gaáp hai ñeán saùu laàn. H. pylori coù khaû naêng aån mình trong caùc teá baøo cuûa nieâm maïc daï daøy hay trong nöôùc nhaøy, nöôùc ñeå baûo veä nieâm maïc daï daøy. Khi H. pylon bò nhieãm phaûi baèng ñöôøng mieäng, tyû leä nhieãm truøng gia taêng theo tuoåi taùc vaø tyû leä ngöôøi bò nhieãm khuaån H. pylori xaáp xæ 50% ôû nhöõng ngöôøi töø 50 tuoåi trôû leân. Khi bò nhieãm truøng H. pylori thì khoâng phaûi luùc naøo cuõng daãn ñeán ung thö daï daøy, nhöng ñeå ngaên chaën H. pylori sinh soâi naûy nôû, caùch toát nhaát laø traùnh uoáng thuoác ñau daï daøy vaø bao goàm nhöõng döôïc phaåm laøm giaûm ñoä axit trong daï daøy.
  • 53. 54 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn TAÁT CAÛ CAÙC CHAÁT KÍCH THÍCH LAØ KEÛ THUØ CUÛA CÔ THEÅ Ngöôøi Myõ söû duïng döôïc phaåm quaù thaát thöôøng, maëc daàu noù caàn thieát ñeå hoã trôï ñieàu trò beänh trong moät soá ñieàu kieän, toâi tin raèng taát caû caùc chaát kích thích cho duø baét buoäc hay khoâng baét buoäc veà cô baûn gaây haïi cho cô theå con ngöôøi trong thôøi gian daøi. Moïi ngöôøi tin raèng thuoác thaûo moäc khoâng coù taùc duïng phuï vaø noù chæ mang laïi lôïi ích cho söùc khoûe, nhöng ñieàu ñoù laø hoaøn toaøn sai laàm. Lieäu caùc saûn phaåm hoùa hoïc hay thuoác thaûo moäc seõ khoâng laøm thay ñoåi thöïc teá raèng thuoác noùi chung laø keû thuø cuûa cô theå. Laàn cuoái cuøng toâi bò beänh khi toâi 19 tuoåi, luùc ñoù toâi bò beänh caûm cuùm. Keå töø ñoù trôû ñi toâi khoâng uoáng baát cöù loaïi thuoác naøo nöõa trong nhieàu naêm, khoâng uoáng röôïu bia, thuoác laù vaø aên thöùc aên khoâng chöùa chaát hoùa hoïc noâng nghieäp vaø chaát phuï gia. Toâi nghieâm khaéc vaø quan taâm tôùi nhöõng phaûn öùng cuûa cô theå keå caû vôùi moät löôïng thuoác nhoû, toâi khoâng bao giôø uoáng noù. Ví duï, khi aên ñaäu huû coù chöùa gia vò chaát hoùa hoïc, tyû leä nhòp ñoäng maïch taêng leân 20 laàn vaø toâi coù theå caûm nhaän raát roõ raøng maët ñoû leân. Keå caû neáu toâi chæ uoáng moät coác caø pheâ, aùp löïc maùu taêng leân 10 ñeán 20 laàn. Ngaøy nay, nhieàu ngöôøi gioáng toâi, nhöõng ngöôøi coù nhöõng phaûn öùng laïi vôùi moät löôïng nhoû cuûa thuoác ñöôïc goïi laø “quaù nhaïy caûm vôùi thuoác”, nhöng toâi caân nhaéc ñaây laø moät thuaät ngöõ hoaøn toaøn sai laàm. Cô theå con ngöôøi luùc ñaàu ôû traïng thaùi töï nhieân. Keå töø khi haàu heát moïi ngöôøi tieâu thuï röôïu, thuoác laù, caø pheâ, nöôùc ngoït vaø aên nhöõng
  • 54. 55 Dòch giaû Huyønh Ngoïc Truï Enzim vaø söùc khoûe cuûa baïn böõa aên coù söû duïng nhieàu chaát phuï gia, thuoác hoùa hoïc thì cô theå hoï xaây döïng söùc chòu ñöïng ñeå choáng laïi caùc chaát hoùa hoïc vaø daàn daàn trôû neân teâ lieät, ít caûm giaùc vôùi nhöõng taùc nhaân kích thích. Tuy nhieân, töø khi toâi laø baùc só, toâi thænh thoaûng keâ ñôn thuoác taây cho beänh nhaân chæ khi thaät söï caàn thieát. Nhö moät baùc só tieáp tuïc keâ ñôn thuoác, ít nhaát hoï phaûi coù traùch nhieäm löïa choïn thuoác, maø thuoác ñoù phaûi ñaët gaùnh naëng nhoû nhaát leân beänh nhaân. Ñaây laø lyù do tröôùc khi toâi keâ ñôn baát cöù loaïi thuoác taây naøo môùi toâi luoân luoân kieåm tra thuoác ñoù vôùi cô theå mình tröôùc, ñeå xem phaûn öùng nhö theá naøo. Toâi thöû khoaûng 1/4 ñeán 1/8 vieân, moät löôïng nhoû ñuû ñeå xem cô theå mình phaûn öùng theá naøo. Toâi xaùc nhaän söï an toaøn cuûa thuoác baèng caùch thöû nghieäm treân cô theå toâi tröôùc. ÔÛ Myõ, dó nhieân taùc duïng phuï cuûa thuoác ñöôïc phoå bieán roäng raõi, vieát chi tieát, neáu toâi khoâng thöû tröôùc seõ khoâng bao giôø bieát taùc duïng thaät cuûa noù. Thöïc teá raát nhieàu loaïi thuoác sinh ra nhieàu phaûn öùng nhöng laïi khoâng ñöôïc lieät keâ roõ raøng chi tieát treân giaáy höôùng daãn söû duïng. Do vaäy, vôùi caùch naøy toâi coù theå giaûi thích roõ raøng caû hai maët veà kinh nghieäm cuûa mình vaø taùc duïng phuï cho beänh nhaân vaø chæ khi hoï hoaøn toaøn hieåu roõ toâi môùi keâ ñôn thuoác cho hoï. Nhöõng naêm gaàn ñaây, toâi ñaõ ngöng vieäc kieåm tra taùc duïng cuûa thuoác treân cô theå. Bôûi vì veà maët caù nhaân nhöõng chaát toâi ñaõ kieåm tra chính treân baûn thaân mình ñaõ ñaët toâi vaøo nhöõng tình traïng maø nhieàu luùc nghó toâi seõ bò cheát. Nhöõng thuoác taây thoâng duïng treân thò tröôøng laøm cho caùc