Unidade didáctica sobre as matemáticas e a froita. Realizada para o IES de Rodeira ano 2013

1. FROITA, MATEMÁTICAS E SAÚDE
OBXECTIVO PRINCIPAL
Apreciar a necesidade das matemáticas en calquera ámbito da vida cotiá relacionando
alimentación equilibrada, saúde e matemáticas.
OBXECTIVOS
- Aplicar os coñecementos estudados na aula a problemas da vida diaria, adecuando
conceptos a contextos relativos a unha alimentación e vida saudábel.
- Vincular o proceso de ensino – aprendizaxe á sociedade actual.
- Desenvolver a capacidade de selección crítica de información
CONTRIBUCIÓN ÁS COMPETENCIAS BÁSICAS
Competencia matemática
- Aplicar estratexias de resolución de problemas a situacións da vida cotiá.
- Elixir estratexias que máis se adapten a cada situación.
- Xustificar resultados e razoar matematicamente.
Competencia lingüística
- Extraer información dun texto dado.
- Comprender textos, seleccionando a información necesaria para podela resumir de
forma gráfica.
- Procesar a información que aparece nos enunciados.
- Analizar a importancia das diferentes linguaxes: numérica, gráfica...
Coñecemento e interacción co mundo físico
- Obter, representar e localizar información cualitativa e cuantitativa.
- Valorar as matemáticas como medio para describir e analizar procesos do mundo
físico, en concreto, relativos á saúde e hábitos saudábeis.
Competencia dixital e tratamento da información
- Buscar información nos distintos soportes tecnolóxicos.
- Valorar internet como unha das principais fontes de información actuais, así como
ferramenta para avanzar nas súas aprendizaxes.
Competencia social e cidadá
- Analizar os diferentes hábitos alimentarios que hai na sociedade actual e valorar a
importancia dunha dieta saudábel e equilibrada.
- Traballar en equipo
Competencia cultural e artística
- Analizar os diferentes tipos de dietas

2. Aprender a aprender
- Obter información e transformala en coñecemento propio.
- Valorar os coñecementos adquiridos como medio para interpretar a realidade.
Autonomía e iniciativa persoal
- Enfrontar os problemas e tomar decisións con criterio propio.
- Desenvolver unha conciencia crítica en relación coas noticias, anuncios e gráficos
que aparecen nos distintos medios de comunicación.
CONTIDOS
- Proporcionalidade
- Porcentaxes
- Interpretación de gráficas
- Conceptos básicos de estatística: diagramas de sectores
- Alimentación e vida saudábel.
Enlaces á información consultada
http://matematicas-paralavida.blogspot.com.es/2012/08/calcular-la-calorias-de-un-
alimento.html
http://biologiaygeologia.org/unidadbio/esa/cn3/biohumana/nutricion/u2_contenido/
http://remedios.innatia.com/c-ejercicios-quemagrasas/a-quemar-calorias-andando.html
http://www.alimentosdeguadalajara.com/tabid/1309/articleType/ArticleView/articleId/63/cate
goryId/1/Etiquetado-de-alimentos-y-productos-alimenticios.aspx

3. ACTIVIDADES
Actividade 1: 4 – 4 – 9 Calculando a enerxía dun alimento
A cantidade de enerxía que nos proporcionan os alimentos para cubrir o desgaste
enerxético do noso corpo, mídese en calorías. Como esta unidade de medida é tan pequena,
para facilitar os cálculos, dita enerxía exprésase en 1000 calorías, chamadas kilocalorías,
aínda que normalmente se coñecen co nome de calorías.
1 kcal = 1 Cal = 1000 cal
A táboa calórica dos nutrientes indica que 1 gramo de hidratos de carbono proporciona 4
kcal, 1gramo de proteínas proporciona tamén 4kcal e 1 gramo de graxas aporta 9 kcal.
a) Esta copa de xeado contén: 4g de proteínas, 24g de graxas e 31g de hidratos de carbono.
Calcula cantas kilocalorías nos proporcionaría este xeado
b) Unha mazá duns 150g contén: 0’75g de proteínas, 0’45g de lípidos e 21g de hidratos de
carbono. Que enerxía total nos aporta unha mazá?
Actividade 2:
A partir da información obtida na actividade anterior imos calcular a porcentaxe de
kilocalorías que cada un dos nutrientes enerxéticos apórtanos en relación ao total
Mazá
kcal %
Hidratos
Proteínas
Graxas
Total
Copa de xeado
kcal %
Hidratos
Proteínas
Graxas
Total

4. Observación: As recomendacións dietéticas suxiren ca inxestión de graxa diaria debe estar
comprendida entre un 20% e un 30% ,como máximo, de kilocalorías con respecto á inxestión
total diaria (non referida a alimentos específicos)
O obxectivo consiste en facer unha compensación entre os alimentos que teñen un
elevado contido en graxas cos que teñen un menor contido, conseguindo deste xeito manter a
inxecta de graxas ao redor dun 30% diario. Así que se nos pete tomar un xeado, podémolo
facer, sempre que o tomemos de cando en vez e que inxiramos algúns alimentos de baixo
contido en graxas, como por exemplo, unha mazá!!
Actividade 3: A enerxía que necesitamos!
A cantidade de calorías que necesitamos diariamente, depende da nosa idade, sexo e peso.
A seguinte táboa amosa cal é a cantidade óptima de cada un dos nutrientes que necesitamos
inxerir de forma diaria.
a) Completa a última columna desta táboa, calculando as kilocalorías que por cada quilo de
peso necesita cada persoa.
b) Utilizando os datos desta táboa, e tendo en conta o teu peso, calcula cal é a enerxía diaria
que ti necesitas!!
IDADE SEXO
GLÚCIDOS
(g/kg)
LÍPIDOS
(g/kg)
PROTEÍNAS
(g/kg)
ENERXÍA
(kcal/kg)
12-16 anos Rapaces 5,9 2,9 1,5
Rapazas 4,9 2,4 1,5
Adultos Homes 4,8 2,4 1
Mulleres 4,2 2,1 1
Actividade 3: A enerxía dos deportistas
Na actividade anterior calculaches a cantidade de kilocalorías
diarias que necesitas. Pero se practicas algunha actividade física,
gastarás calorías e polo tanto, necesitarás un suplemento na túa
alimentación.
No seguinte enlace podes consultar cal é o gasto enerxético
segundo a actividade física que realices. Elixe un deporte, indica o
teu peso e o tempo que pensas adicar a practicalo e saberás cantas
calorías gastas.
http://biologiaygeologia.org/unidadbio/esa/cn3/biohumana/nutricion/u2_contenido/actividadf
isica.swf
a) Cantas calorías consumes se practicas 40 minutos de natación?
b) Con que actividade tes un maior gasto enerxético practicando unha hora de tenis entre
amigos ou unha hora en bicicleta a unha velocidade de 15km/h?

5. Actividade 4: Imos de sendeirismo!!
Para ter unha boa saúde, ademais de alimentarmos de forma sa e equilibrada, temos que
facer algún tipo de actividade física, e se é na natureza.... Moito mellor!!
Ao longo deste curso fixemos no centro tres rutas de sendeirismo, unha por cada
trimestre. Estas foron as nosas andainas
Saída 1: Donón – Monte Facho – Praia de Melide – Praia de Barra – Donón. Total do
percorrido: 7,5 km
Saída 2: Roteiro das praias (Cangas pola costa) : Praia de Rodeira – Praia de Santa Marta.
Total do percorrido: 5,7 km
Saída 3: Percorrido circular guiado polo Carballal de Coiro: 6’5 km
Se queres saber, de forma aproximada, a cantidade de calorías que queimas camiñando (a
un ritmo moderado de 5km/h) dispoñemos da seguinte fórmula para realizar os cálculos.
Tendo en conta o teu peso e a fórmula anterior, realiza un cálculo aproximado das calorías
que queimaches con cada unha das rutas de sendeirismo.
Actividade 5: Lendo etiquetas
Normas de etiquetado: A lei determina a información que debe vir escrita nas etiquetas
dos produtos envasados:
- Denominación do produto
- Composición ( lista de ingredientes) en orde decrecente (por peso ou volume), incluídos os
aditivos e alérxenos ( se procede)
- Cantidade que contén (peso neto)
- Data de caducidade ou data de consumo preferente.
- Instrucións de conservación (obrigatorio nos produtos que requiren frío)
- Fabricante
- País de orixe (obrigatorio se o produto é importado)
0,029 x Peso Corporal(en kg) x 2,2 x Total de minutos practicados = Cantidade
aproximada de calorías queimadas

6. Etiquetado nutricional: Si el produto inclúe mensaxes nutricionais (por exemplo leite
desnatado) é obrigatorio o etiquetado nutricional, que permite coñecer as características
nutricionais dos alimentos, para que o
consumidor poida elixir de acordo coas súas
necesidades.
Debe incluír:
a) Cantidade de nutrientes.
b) Calorías que aporta
c) Contido en fibra ou vitaminas por
cada 100g de produto
Dato: Os alimentos lixeiros (“light”)
están regulamentados, e para considerarse
como tales deben reducir nun 30% o aporte
enerxético.
Imos traballar lendo, extraendo e interpretando a información das etiquetas dos alimentos
envasados que consumimos habitualmente. Para isto cada alumno traerá da súa casa envases
ou envoltorios de produtos envasados nos que apareza a información nutricional dos
mesmos.
Escolle a etiqueta nutricional dun dos alimentos que trouxeches da casa.

7. a) Anota a cantidade dos nutrientes principais (hidratos de carbono, graxas, proteínas e
o resto coma “outros”) e fai o cálculo das calorías que aporta o alimento elixido.
b) Imos representar a información obtida en forma de diagrama de sectores. Para iso,
calcula as porcentaxes de calorías que cada un dos nutrientes aporta con respecto ao
total de calorías e asigna o ángulo correspondente.
% Ángulo
Proteínas
Lípidos
Glúcidos
Outros
c) Á vista dos resultados obtidos, que conclusións obtés?