Ten manual jest połączeniem mojej wiedzy i doświadczenia z informacjami i materiałami moich bardziej doświadczonych kolegów i koleżanek. Zawiera również przykłady z sieci.

1. DTP-y,
CMYK-i
i inne towary
exportowe
czyli jak się nie pocić
przy projektowaniu
do druku
przygotował:
Sebastian
Kozicki

2. 2|
A G E N D A
• PROLOG POLIGRAFICZNY
• PROFILE KOLORYSTYCZNE
• PROJEKTOWANIE
• PREFLIGHTx2 + EKSPORT
DO DRUKU
• PROOF
• OGRANICZENIA W DRUKU
• SPECYFIKACJE DRUKARNI

3. 3|
NASZE WYBORY
DOŚWIADCZENIE
INTUICJA + MYŚLENIE
mają wpływ
ODPOWIEDNIE PODŁOŻE
ODPOWIEDNIA
TECHNOLOGIA DRUKU
ODPOWIEDNIE
NARZĘDZIE
DO PROJEKTOWANIA
P R O LO G
WIZJA
PRODUKTU
KOŃCOWEGO
NASZ
PRODUKT
KOŃCOWY
TAK
TAK
NIE
NIE

4. 4|
PAPIER
FOLIA
TWORZYWA NATURALNE
TWORZYWA SZTUCZNE
KARTON
TEKTURA
PODŁOŻE
“Panie kochany,
my drukujmey
na wszystkim!”
tip projektowy:
• zapoznaj się ze specyfiką wybranego podłoża
(cechy fizyczne jak poziom białości, chropowatość,
stopień powleczenia itp.)
• ustaw do niego odpowiedni profil kolorystyczny.
PODŁOŻE WPŁYWA NA:
• postrzeganie kolorów przez obserwatora
• czytelność naszego przekazu
• trwałość naszego produktu

5. FORMAT
RODZ.
TECH.
Autor: Anna Treska-Siwoń (prodziekna ds. kierunku Grafika reklamowa i multimedialna; Wyższa Szkoła Europejska w Krakowie). Aranżacja: Sebastian Kozicki
DRUK MA BYĆ NA PAPIERZE? DRUK OGLĄDANY Z BLISKA?
>A3
RODZAJ PODŁOŻA
JAK BĘDZIE OGLĄDANY DRUK
NAKŁAD
TECHNOLOGIA Jak wybrać odpowiednią
technologię druku?
tip: dobrze!
obejrzyj próbkę
druku, upewnij
się że jakość jest
odpowiednia
więcej niż 100
arkuszy
drukarskich?
czy podłoże
jest płaskie?
czy to druk
środków
płatniczych
dla bardzo małych
użytków* będzie
potrzebny wy-
krojnik
WYPUKŁY WKLĘSŁY
PŁASKI PŁASKI
A6-A3
<A6
NIE
TAK
TAK NIE
NIE
NIE
NIE
TAK NIE
WIELKOFORMATOWY
FLEKSOGRAFIA
TAK
TAK
OFFSET CYFRA TAMPONDRUK
TAK
ROTOGRAWIURA
SITODRUK
5|

6. 6|
ILLUSTRATOR PHOTOSHOP
ADOBE
• jednostronnicowe
• mały/duży format
• jednostronnicowe
• mały/duży format
• zapis do TIFF z Image
Compression LZW
INDESIGN
NARZĘDZIA
JPG
JPG
PNG JPG
PNG
PNG
TIFF
TIFF
PDF PDF
PDF
?
ale
po co?
lepiej
nie

7. 7|
P R O F I L E
CO TO TEN PROFIL?
“ W przeciwieństwie do legenty krążacej
w prepressie, profile nie są magią, nie są
też tworzone przez elfy przy blasku księżyca.
Profil jest prostym plikiem łączącym wartości
sterujące powstaniem barwy w urządzeniu z
niezależnymi od urządzenia wartościami, które
opisują, jak tę barwę postrzega oko człowie-
ka.”
Fragment z książki “Profesjonalne zarządzanie barwą”;
B. Fraser, C. Murphy, F. Bunting; wyd. II 2012 r.
Źródło: https://helpx.adobe.com/pl/photoshop/using/working-with-color-profiles.html
A. Profile opisują przestrzeń kolorów
urządzenia wejściowego i dokumentu.
B. Na podstawie opisów zawartych
w profilu system zarządzania kolorami
identyfikuje rzeczywiste kolory
dokumentu.
C. Profil monitora informuje system za-
rządzania kolorami, w jaki sposób należy
przekonwertować liczbowe wartości
zawarte w dokumencie na przestrzeń
kolorów monitora.
D. System zarządzania kolorami używa
profilu urządzenia wyjściowego, aby
przekonwertować liczbowe wartości
zawarte w dokumencie na wartości
z przestrzeni kolorów tego urządzenia.
Dzięki temu drukowane są właściwe
kolory.

8. 8|
COATED FOGRA 39
NOWI
GRACZE
PSOcoated_v3
(FOGRA 51)
PSOuncoated_v3
(FOGRA 52)
COATED FOGRA 27
STANDARD - NORMA ISO 12647-2
HTTP://WWW.ECI.ORG/EN/DOWNLOADS
PROFILE Z DRUKARNI / WYDAWNICTWA
PROFILE
tip: do-instalowanie profili
• Windows: Kliknij profil prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Instaluj profil. Profile można też skopiować profile
do folderu WINDOWSsystem32spooldriverscolor.
• Mac OS: Skopiuj profile do folderu /Biblioteki/ColorSync/Profiles lub /Użytkownicy/[nazwa użytkownika]/Biblioteki/Co-
lorSync/Profiles.
Przykład profilu: http://grafika.agora.pl/2016/07/20/jak-poprawic-nafarbienie/
DOBRY PROFIL UWZGLĘDNIA M. IN.:
• właściwości papieru
• przyrost punktu rastrowego
• maksymalne nafarbienie

9. 9|
P R O J E K T Y
PROJEKT OGRANICZENIA
RODZAJ TECHNIKA DRUKU
STANDARD
- uszlachetnienia
SPECIAL
+ uszlachetnienia

10. 10|
PROJEKTY BASE
CMYK PATONE RGB
SKALA 1:1
FORMAT
KOLORY
ROZDZIELCZOŚĆ
PODŁOŻE
NIE DOTYCZY:
druków wielkoformatowych - np. baner 10x5 m robimy w skali
Netto i brutto - 50%* prac nie ma spadów i wszystkich box-ów:
• spady 2-5 mm (standard)
• od 5 mm < druk wielkoformatowy (zależy od drukarni)
• reklamy prasowe - zależy od wydawnictwa
nie wolno sztucznie “podciągać” rozdzielczości
profil kolorystyczny podłoże
druki
wielkoformatowe
(tylko na życzenie
drukarni !!!)
* źródłem są własne subiektywne obserwacje

11. 11|
LITERA
CYFRA
DUŻY FORMAT
OFFSET SITO
WIELKOŚĆ
min. 6/7 pt
zależy od:
• podłoża
• koloru
min. 6/7 pt
zależy od:
• podłoża
• koloru
min. 5 pt
zależy od:
• podłoża
• koloru
• wykonawcy
zależy od:
• techniki druku
• RIP
• wykonawcy
kwestia
pasowania
kolorów
tip*: sprawdź wy-
tyczne
• np. min. wysokość x na etykietach
spożywczych: 1,2 mm (np. Arial 7 pt).
• np. projekty unijne
tip:
Możesz poprosić o próbkę wydruku.
* Żródło: ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.
PROJEKTY
6/7 pt
8/10 pt

12. 12|
Generalnie nie ma ograniczeń ale są dobre praktyki:
• dla tekstu głównego: 100% black (nie ma potrzeby głębokiej czerni)
• tekst czarny z włączonym nadrukiem (overprint) - żeby nie było prześwitów
jak coś się przesunie
• tekst kolorem Pantone i białym z wyłączonym nadrukiem (wybieranie koloru
tła spod litery)
• maks. % koloru - w zależności od podłoża (więcej info. przy zagadnieniu
nafarbienia)
• szarości - raczej unikać w zestawieniu z małą wielkością litery
• yellow - najsłabszy z kolorów - unikać w zestawieniu z małą wielkością
litery
• czasami potrzebny poddruk biały (np. w dużym formacie) dla uzyskania
wiernijeszego odwzorowania koloru - w takim wypadku warstwa
z poddrukiem musi się znajdować na spodzie wszystkich warstw
i być zaznaczona kolorem specjalnym (spot) lub wskazanym przez drukarnię
LITERA
KOLOR
PROJEKTY
automatyczne zalewki
(z wyłączeniem farb metalizowanych)

13. 13|
LITERA
KRZYWIĆ, CZY NIE KRZYWIĆ,
O TO JEST PYTANIE...
PROJEKTY
• tworząc teksty w InDesign nie musimy krzywić fontów - program osadza je
w pdf, co można sprawdzić w Acrobat: File -> Proporties -> Fonts
tekst napisany w Photoshop, wyeksportowany jako
pdf, wrzucony do Indesign i ponownie
wyeksportowany do pdf
tekst napisany w Photoshop, zapisany jako jpg wrzu-
cony do Indesign i ponownie wyeksportowany do pdf
• tekst powinien być jako osadzony font lub jako krzywe (bezwględnie wyma-
gane przy sitodruku i przy „fikuśnych” fontach)
• cienkie fonty po skrzywieniu lekko “grubną”

14. OBJEKT
CYFRA
DUŻY FORMAT
OFFSET SITO
ZDJĘCIA
ROZDZIELCZOŚĆ 300 ppi
CMYK
NAFARBIENIE
uwaga na efekty specjalne
po spłaszczeniu
na ciemnych
materiałach
biały poddruk
PANTONE
PROJEKTY
def.:
• DPI (dots per inch – punkty na cal) – są
miarą rozdzielczości urządzeń
wyjściowych (drukarka, ploter,
naświetlarka)
• PPI (pixels per inch – piksele na cal) –
miara rozdzielczości obrazów
rastrowych (zdjęć).
Żródło: https://grafmag.pl/artykuly/jak-dobrac-odpowiednie-dpi-podstawowe-zasady-tworzenia-plikow-do-druku
Wartość DPI w zależności od odległości obserwatora i wielkości wydruku
• Wzory do obliczania rozdzielczości zdjęć do druku
dla zdjęcia w formacie A5 (210 mm x 148 mm), korzystając z wzoru:
(wartość w cm / 2,54) * wartość DPI = wartość w px
otrzymujemy: 2480 x 1748 px.
• Gdy mamy zdjęcie w formacie 1000 x 750 px korzystając ze wzoru:
(wartość w px / wartość DPI )* 2,54 = wartość w cm
możemy je wydrukować w formacie 8,47 x 6,35cm.
tip:
14|

15. 15|
OBJEKT
CYFRA
DUŻY FORMAT
OFFSET SITO
GRAFIKA
WEKTORY
CMYK
NAFARBIENIE
uwaga na
pełne aple
outdoor: kolor zółty
najszybciej blednie
na ciemnych
materiałach
biały poddruk
do 12
kolorów
trudność
druku
gradientu
duże ryzyko
przy kolorach
przylegających
PANTONE
PROJEKTY
• min. grubość linii: 0,1 pt; min. grubość linii w kontrze (tzn. biała linia
na ciemnym tle) 0,4mm
• cienkie elementy graficzne, linie powinny być zdefiniowane w 1 kolorze
• białe elementy z wyłączonym overprint (opcja knockout)
• czarne aple - tzw. głęboka czerń - C: 40%, M: 40%, Y: 40%, K: 100% (offset)
tip:

16. 16|
tip:
Zawsze, przed wysłaniem do drukarni sprawdź efekt
spłaszczenia przeźroczystości (czy innego efektu
specjalnego) w Acrobat.
PRZEŹROCZYSTOŚCI
PROJEKTY
NIE BOIMY SIĘ
PRZEŹROCZYSTOŚCI:
• do druku zawsze spłaszczenie - czy to przez nas czy przez
program RIP (proces zawsze musi być pod kontrolą)
obiekt z
przeźroczystością
obiekt
“zainfekowany”
paleta
podglądu
przeźroczystości
FLATTENER PREVIEW:
• to więcej niż tylko
przeźroczystości

17. 17|
USZLACHETNIENIA
PROJEKTY
lakiery
ochronne
lakiery
ozdobne
LAKIERY OZDOBNE:
• zawsze na osobnej warstwie
• zawsze kolorem dodatkowym
• określić w drukarni min. i maks. grubość
elementu, który chcemy pokryć lakierem
(np. lakier puchnący min, 1 mm)
• np. UV - nie zaleca się stosowania dla
papierów niepowlekanych oraz o niskich
gramaturach
• projekt matrycy jako krzywe, 100% black
• ustalić z wykonawcą min. wielkość matrycy + min. wartości dla poszczególnych elementów
• w pliku z projektem zawsze na osobnej stronie
• projekt matrycy + patrycy jako krzywe + 100% black
• ustalić z wykonawcą minimalną wielkość matryc
• w pliku z projektem zawsze na osobnej stronie
• wykrojnik nałożony na projekt jako dodatkowy kolor (Spot Color, najlepiej o nazwie WYKROJNIK)
i z włączonym nadrukowaniem (Overprint Stroke),
• najpier wykrojnik potem projekt graficzny
LAKIER
UV
STRUKTURALNY
DYSPRESYJNY
OFFSETOWY
LUMINESCENCYJNY
PUCHNĄCY
HOT-STAMPING
TŁOCZENIE
SZTANCOWANIE
projekt
do druku
warstwa z lakierem SEPARACJA
warstwa
z projektem
maska UV
(spot color lub
100% black)
K
Y
M
C
UV

18. 18|
NAFARBIENIE
PAPIER
GAZETOWY
< 240%*
> 5-10% DLA POSZCZEGÓLNYCH SKŁADOWYCH
< 280%* < 320%*
PAPIER
NIEPOWLEKANY
PAPIER
POWLEKANY
TIL (total ink limit)
LUB
TAC (total area coverage)
MINIMUM INK LIMIT
PROJEKTY
*Wartości uśrednione. Każda drukarnia ma swoje standardy i zalecenia dlatego najlepiej potwierdzić to u drukarza.
tip:
Warto zadbać o minimalne nafarbienie ponieważ:
• zbyt małe nasycenie koloru może dać w rezultacie brak rastra
• maszyna na danym podłożu nie będzie w stanie nanieść małych war-
tości i finalnie w tym miejscu nie będzie w ogóle nadruku

19. 19|
NAFARBIENIE
PROJEKTY
PROSTY SPOSÓB NA ZBYT DUŻE
NAFARBIENIE:
• zastosuj odpowiedni profil kolorystyczny - najlepiej z drukarni
• Window -> Output -> Separations
Preview
• z menu View wybrać Ink Limit
• podświetlone zostaną miejsca
gdzie nafarbienie przekracza
założony limit
• przy eksporcie pliku do pdf: Out-
put -> Color Conversion (Convert
to Destination) -> Destination
(nasz profil - jeśli wybierzemy
PDF/X-1 będzie konwersja ale
profil nie zostanie podpięty).
C: 91%
M: 79%
Y: 62%
K: 97%
Σ=329%
C: 64%
M: 43%
Y: 33%
K: 81%
Σ=221%

20. 20|
NAFARBIENIE
PROJEKTY
RYZYKOWNY SPOSÓB:
• ustawienie własnych limitów TIL
PHOTOSHOP:
• Edit -> Color Setings
• Working Space -> CMYK -> Custom CMYK
• w oknie Custom CMYK ustawiamy kolejno: name, Ink Colors,
Black Ink Limit, Total Ink Limit, UCA Amount
UCR (under color removal):
• redukuje składowe CMY w końcowej części tonów średnich i
w cieniach zastępując czernią w ilości średnio co najmniej 50%
jednoczesnej ilości farm składowych CMY
UWAGA!!!
To nie ma wpływu na obrazy będące już w trybie CMYK.
NO TO ZACZYNAMY ZABAWĘ:
• NAME - tak żeby sugerowała do czego jest profil
• INK COLORS - ustawienia dla Europy - Eurostandard
• DOT GAIN - wybiera się automatycznie i jest uzależnione od Ink Colors
• SEPARATION TYPE -> GCR (gray component replacement) - odpowiednia do
większości konwertowanych obrazów - częściowe zastępowanie szarego kolo-
ru składowego barw w trzech czwartych tonów czernią
• BLACK GENERATION - stopień generowania czerni - Light będzie odpowiednie
dla większości obrazów. None, Medium, Heavy, Maximum tylko w wyjątkowych
wypadkach lub w czasie specjalnej korekty separacji.
• BLACK INK TOTAL + TOTAL INK LIMIT - dla gorszych warunków druku obniżamy
poziom czerni nawet do 85% a sumę całkowitej ilości farb do np. 240% dla pa-
pieru gazetowego, dla druku wysokiej jakości z użyciem papieru powlekanego
możemy podnieść całkowitą ilość sumy farb do 340%. Limit czarnej farby dla
większości rozbarwianych obrazów lepiej ustawić pomiędzy 85 a 95%.
• UCA AMOUNT- usunięcie pewnej ilości czerni i wprowadzenia na jej miejsce farb
CMY w celu utrzymania nasycenia barw w ciemnych tonach.

21. 21|
NAFARBIENIE
PROJEKTY
tip*:
• wartość Przyrost punktu (Dot Gain), czyli rozlewanie się kropek rastra na zadrukowywanym podłożu, zmienia się przy
wybieraniu poszczególnych dostępnych rodzajów papieru. Im bardziej chłonne podłoże - papier tym bardziej punkty
rastra są podatne na powiększenie - ogólne przyciemnienie obrazu i nieco błotniste kolory
• na ustawienie limitu farb oraz przyrost punktu rastrowego oprócz rodzaju papieru, duży wpływ ma rodzaj podawania
papieru w maszynie drukarskiej: arkuszowy - wolniejszy (lepsza jakość), rolowy - szybszy pogarszający jakość oraz sto-
sowanie dodatków przyspieszających wysychanie farby
• GCR występuje z różnym stopniem generacji czerni (lekkim, średnim, ciężkim) i możliwością zastosowania UCA (Under
Color Addition, dodawanie podkoloru). Ponieważ metoda ta może spowodować utratę szczegółów w ciemniejszych ob-
szarach obrazka lub w ciemnych, niskotonowych np. nocnych zdjęciach, praktycy zalecają ustawienie Black Generation
na Light i zastosowanie korekcji krzywej czarnego po konwersji, polegającej na zwiększeniu kontrastu w ciemnych ob-
szarach, bądź zastosowanie UCA (Under Color Addition) - dodawanie podkoloru. Technika ta polega na usunięciu pewnej
ilości czerni (UCA Amount) i wprowadzenia na jej miejsce farb CMY w celu utrzymania nasycenia barw w ciemnych to-
nach. Zwracanie pewnej ilości neutralnej szarości do kanałów CMY, już po wygenerowaniu czarnego składnika stosowa-
ne jest w celu pogłębienia czerni oraz podniesienia kontrastu
• Mechanizm UCR (Under Color Removal) – usunięcie podkoloru tylko w obszarach ciemniejszych daje najlepsze wyniki w
zastosowaniu do obrazów z przewagą neutralnych, ciemnych obiektów np. fotografii kamiennych rzeźb, architektury,
metalowych przedmiotów w ciemnym otoczeniu gdzie nie występują mocno nasycone kolory. Użycie cięższego GCR może
dać w niektórych przypadkach podobny efekt
*Żródło: http://drukarnie.com.pl/Edukacja/Suma-kolor%C3%B3w-w-druku-18231.html

22. 22|
NAFARBIENIE
PROJEKTY
OBIECUJĄCY SPOSÓB:
• do sprawdzenie w wolnej chwili :)
Żródło: https://www.youtube.com/watch?v=99Ir3SUDl68

23. 23|
CO TO
PREFLIGHT?
To inaczej inspekcja wstęna,
ostrzgająca przed problemami,
które mogą niekorzystnie
wpłynąć na wydruk:
• brakujące fonty
• brakujące pliki
• obrazy o niskiej rozdzielczości
• inne
WINDOW > OUTPUT > PREFLIGHT
rodzaj
błędu
ilość
błędów
informacje
+ zalecenia
nr strony, na
której jest błąd
osadzanie profilu
określenie stron
do sprawdzenia
P R E F L I G H T
INDESIGN

24. 24|
PREFLIGHT
DEFINIOWANIE PROFILU INSPEK-
CJI WSTĘPNEJ:
• Wybierz polecenie Define Profiles z menu panelu Inspekcja wstępna lub z
menu Inspekcji wstępnej u dołu okna dokumentu.
• Kliknij ikonę New Preflight Profile “+” i wprowadź nazwę profilu.
• W każdej kategorii określ ustawienia inspekcji wstępnej. Zaznaczone
pole świadczy o tym, że wszystkie ustawienia zostały wybrane. Puste
pole oznacza, że nie dołączono żadnych ustawień:
1. LINKS - Określ, czy brakujące lub zmodyfikowane łącza mają być wy-
świetlane jako błędy.
2. COLOR - Określ, jaka przestrzeń mieszania przezroczystości jest wyma-
gana oraz czy elementy takie jak wyciągi CMY, przestrz nie kolorów lub
nadruki mają być dozwolone.
3. IMAGES AND OBJECTS - Określ wymagania dla takich elementów, jak
rozdzielczość obrazu, przezroczystość czy grubość obrysu.
4. TEXT- Kategoria tekst wyświetla błędy dotyczące takich elementów, jak
brakujące czcionki czy zakryty tekst.
5. DOCUMENT - Określ wymagania dla rozmiaru i orientacji strony, nume-
rów stron, pustych stron oraz ustawień spadu i informacji o pracy.
• Aby zapisać utworzony profil, kliknij OK.

25. 25|
PREFLIGHT
OSADZANIE I USUWANIE PROFILI
INSPEKCJI:
• Aby osadzić profil, zaznacz go na liście Profili, a następnie kliknij ikonę
Osadź z prawej strony listy Profili. Można także osadzić profil w
oknie dialogowym Define Profiles.
• Aby usunąć osadzenie profilu, wybierz polecenie Define Profiles z menu
panelu Inspekcja wstępna, zaznacz profil i wybierz polecenie Unembed
Profile (znak minus) z Menu profilu inspekcji wstępnej z lewej strony okna
dialogowego.
tip: więcej o inspekcji wstępnej
• dokładne omówienie wszystkich możliwości inspekcji wstępnej można znaleźć w tym miejscu:
https://helpx.adobe.com/pl/indesign/using/preflighting-files-handoff.html

26. 26|
E X P O R T
“CO TY KURCZE WIESZ O EKSPORCIE?”
N O TO T E Ś C I K : )

27. 27|
EXPORT
UWAGI:
• Press Quality - ok
• PDF/X-1a:2001 - ok (robi konwersję ale nie
podpina profilu)
• PDF/X-4:2008 - pozostawia aktywną prze-
źroczystość (nie spłaszcza)
• PDF/x-4:2010 - pozwala zachować warstwy
• Acrobat 4 (PDF 1.3) - standard, Adobe do-
myślnie zaznacza Acrobat 5 (PDF 1.4)
tip:
Domyślnie “Bicubic
Downsampling to” ale
przy drobnych
elementach “DO Not
Downsample”

28. 28|
EXPORT
UWAGI:
• jeśli drukarnia nie chce inaczej, spady 2-5 mm
• min. znaki cięcia
UWAGI:
• jeśli drukarnia chce, dołączamy profil
• jeśli nie jesteśmy pewni, że z naszymi
kolorami wszystko ok:

29. 29|
EXPORT
UWAGI:
• jeżeli coś jest nie tak z przeźroczysto-
ściami, należy w STANDARD zaznaczyć
PDF/X-1a:2001
UWAGI:
• domyślnie opcje wyłączone

30. 30|
EXPORT
wszelkiego rodzaju problemy i uwagi,
warto na to zerknąć przed kliknięciem
EXPORT
tip:
Raz, dobrze ustawione parametry
warto zapisać jako PRESET np. DRUK

31. 31|
P R E F L I G H T
ACROBAT
PREFLIGHT:
• View -> Tools -> Print Production - > Preflight
• wybieramy jeden z profili inspeckcji np.
ACROBAT PRO DC 2015 lub PREPRESS, COLOR &
TRANSPARENCY
• zaznaczamy wybraną opcję i klikamy ANALYZE
Acrobat 2

32. 32|
PREFLIGHT
WYNIK ANALYZE:
• błędy i braki, których nie wyłapaliśmy na poziomie inspekcji wstępnej
brak zgodności z odpowiednim rodzajem PDF/X
zła rozdzielczość
wszystkie informacje na temat naszego pliku: kolory, fonty, ob-
razy itp.
Oczywiście możemy samodzielnie skonfigurować naszego
PREFLIGHT tak aby komunikował nam to co dokładnie potrze-
bujemy, lub edytować już istniejącego.

33. 33|
PREFLIGHT
KONFIGURACJA PREFLIGHT:
• Preflight -> Options -> Create Profile
• nadajemy nazwę
• w rozwijanym drzewku pod nazwą naszego profilu pojawiają
się sekcje które możemy dowolnie skonfigurować (document,
pages, images itd.)
• każda z sekcji ma kilka opcji, które możemy zaznaczyć na 4
sposoby: error, warning, info, inactive (domyślnie)
• po zakończeniu konfiguracji zamykamy profil - LOCKED ( lub
nawet zachasłować nasz profil) u góry panelu
i klikamy OK

34. 34|
PREFLIGHT
EDYCJA PREFLIGHT:
• Preflight -> Options -> Edite Profile
• wybieramy intersujący nas profil i klikamy UNLOCKED
w górnej części panelu
• teraz możemy edytować każdy obszar wchodzący w skład
interesującego nas profilu
• po zakończeniu edycji zamykamy profil (LOCKED) i klikamy OK
Odradzam edytowanie istniejących profili.
Lepiej stworzyć własny na podstawie istniejącego.

35. 35|
P R E P R E S S
EXTRAS
CO JESZCZE MOŻE ZROBIĆ
DLA NAS
ACROBAT?
OUTPUT
PREVIEW
FLATTENER
PREVIEW
CONVERT
COLORS
SAVE AS
PDF/X
SET
PAGE BOXES
TRAP
PRESETS
ADD PRINTER
MARKS
FIX
HAIRLINES
Ostatnia szansa na:
• sprawdzenie profilu + elementów
• symulację nadruku
• sprawdzenia jakie mamy kolory
• nafarbienia + przeźroczystości
Ostatnia szansa na:
• rozdzielczości przeźroczystości
• rozdzielczości gradientu
• rodzaju kompresji

36. 36|
P R O O F
Źródło:
https://cuddruk.pl/proof-cyfrowy.html
Źródło:
http://ryms.pl/wydarzenie_szczegoly
/2795/drukujemy-sie-na-calego.html
Źródło:
https://twitter.com/hashtag/ozalidy
CO TO TEN
PROOF?
Proof to taki wydruk, który
udaje gotową pracę:
• tylko w CMYK
• tylko wybrane fragmenty publikacji
(nie wolno skalować grafiki, tylko
kadrowanie)

37. 37|
ANALOGOWE CYFROWY
RODZAJE PROOF-ÓW
montażowe
- ozalid
montażowe
- ozalid cyfrowy
• kontrola poprawności
montażu
• w pewnym zakresie
także kontrola
poprawności
naświetlenia
• ostatnia szansa na
korektę merytoryczną,
redakcyjną, ortograficzną
multistronnicowe
publikacje inne
WADY:
• brak koloru
• brak niektórych
elementów graficznych
SPRZĘT:
• papier
• chemia
• kopiorama
SPRZĘT:
• papier
• drukarka (ploter)
dużego formatu SPRZĘT:
• papier (specjalny)
• drukarka
• RIP (Raster Image Procesor)
SPRZĘT (Cromalin, Matchprint):
• papier
• folie (barwniki)
• laminator
• kopiorama
• teoretycznie umożliwia
kontrolę poprawności
odwzorowania kolorów
• w pewnym zakresie tak-
że kontrola poprawności
naświetlania
• odbitki wykonane z tych
samych filmów, które
potem będą używane do
wykonania form druko-
wych
• widoczny raster
• widoczny nadruk
WADY:
• wysoka cena
• ręczne wykonanie
• wrażliwy na błędy,
zabrudzenia
• brak odzwierciedlenia
rzeczywistego procesu
druku
• brak odzwierciedlenia
przyrostu punktu
rastrowego
• ograniczenia w
przyjmowaniu farby,
• nie odzwierciedla bieli
papieru
• jest to wydruk
impozycyjny
• wydruk z pliku
• zawierającego gotowy
do naświetlenia wzór
arkusza drukarskiego
• kontrola poprawności
montażu
• w zależności od
zastosowanego
systemu również
kontrola poprawności
naświetlenia
• ostatnia szansa
na korekty
WADY:
• zależy od systemu i
urządzenia
• system oparty na
drukarkach
atramentowych
• kontrola poprawności
odwzorowania kolorów
• w zależności od
systemu również
możliwość kontroli
naświetlania
• wydruk z pliku
gotowego do
naświetlania
• możliwość symulacji
rzeczywistego procesu
drukowego
• symulacja
rzeczywistego koloru
papieru
WADY:
• brak rastra
• cena
kolorystyczne kolorystyczne
robocze - koncepcyjne
PROOF

38. 38|
PROOF
Fragment z materiałów dla studentów
Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie:
“Zarządzanie kolorem i przygotowanie
publikacji do druku”, Mirosław Klotzer
CZEGO SIĘ
UŻYWA DO
POMIARÓW?
• spectrometr
• spektrofotometr
• mikroskop elektroniczny

39. 39|
CASY
CO NAGLE
TO PO DIABLE
ALE JA TAK
ZAWSZE ROBIĘ...
CZEGO OCZY NIE WIDZĄ
DRUKARZ WYDRUKUJE
O G R A N I C Z E N I A

40. 40|
CO NAGLE TO PO DIABLE
CASY
ZARYS SYTUACJI:
Pew­
nej pani przy­
śniły się złote gwiazdki na gra­
na­
to­
wym tle. Po prze­
bu­
dze­
niu posta­
no­
wiła wziąć sprawy w swoje ręce i czem prę­
dzej sen prze­
mie­
nić
rze­
czy­
wi­
stość. Ponie­
waż gnana wia­
trem dzie­
jów i twór­
czym przy­
mu­
sem, parała się oka­
zjo­
nal­
nie gra­
fiką kom­
pu­
te­
rową, zaraz po prze­
bu­
dze­
niu odpa­
liła
Pho­
to­
shopa i nocną marę zmaterializowała. Boży palic spra­
wił, że koń­
cowy efekt tych gwiezd­
nych snów, w postaci pliku pro­
duk­
cyj­
nego tra­
fił parę dni temu
na sta­
no­
wi­
sko kon­
tro­
lingu, które mam zaszczyt obsłu­
gi­
wać. Po otwar­
ciu pdf-a, moim oczom uka­
zała się cza­
rowna kartka świą­
teczna, na któ­
rej żółte
gwiazdki fiku­
śnie wto­
pione w nie­
bie­
skie tło, mie­
szały się i prze­
ni­
kały nawzajem. Dla uprosz­
cze­
nia sobie życia, nasza gwiezdna marzy­
cielka
zamar­
ko­
wała złoto gwiazd kolo­
rem yel­
low, a gra­
nat wigi­
lij­
nego nieba cyanem. Do prze­
syłki dołą­
czyła krótki liścik: „Sza­
nowny Panie Dru­
ka­
rzu!.
Zwra­
cam się z gorącą prośbą, o pod­
ło­
że­
nie w miej­
sce cmy­
ków, odpo­
wied­
nich farb pan­
to­
no­
wych: złota i gra­
natu”.
Zgod­
nie z prośbą klientki, naświe­
tli­
li­
śmy więc dwie bla­
chy: cyan i yel­
low , a w druku pod­
ło­
ży­
li­
śmy gdzie trzeba odpo­
wied­
nie farby pantonowe.
Sprawa pozor­
nie pro­
sta oka­
zała się jed­
nak pro­
ble­
mem, kiedy po pierw­
szych roz­
jaz­
dach, w miej­
scu prze­
ni­
ka­
nia się kolo­
rów, oczom dru­
ka­
rza uka­
zało
się optyczne zja­
wi­
sko inter­
fe­
ren­
cyjne zwane bar­
dzo brzydką morą.
Żródło: http://chochlikdrukarski.com.pl/2014/zmora-mory/

41. 41|
CO NAGLE TO PO DIABLE
CASY
WYJAŚNIENIE:
Na cyano­
wym nie­
bie, zra­
stro­
wa­
nym pod kątem 15º migo­
tały morą żółte gwiazdy zra­
stro­
wane pod kątem 0º. Róż­
nica kątów pomię­
dzy dwoma rastrami
wyno­
siła więc 15º, co nie mogło skoń­
czyć się dobrze, kiedy pod yel­
low pod­
ło­
ży­
li­
śmy złoto, a pod cyan granat.
ROZWINIĘCIE:
MORA -nie­
po­
żą­
dany wynik nakła­
da­
nia się na sie­
bie co naj­
mniej dwu sia­
tek rastro­
wych. Wzory mory są ele­
men­
tem zakłó­
ca­
ją­
cym i obni­
ża­
ją­
cym jakość
repro­
duk­
cji. Jedy­
nym do przy­
ję­
cia wzo­
rem są rozety, które są tole­
ro­
wane przez oko i nie naru­
szają cał­
ko­
wi­
tego wyglądu repro­
duk­
cji.
Aby uzy­
skać tę roze­
tkę i tym samym zmi­
ni­
ma­
li­
zo­
wać nega­
tywne skutki nakła­
da­
nia się rastrów na sie­
bie, ich kąty dla poszcze­
gól­
nych kolo­
rów CMYK winny
róż­
nić się od sie­
bie. Ktoś mądry zba­
dał, że naj­
mniej­
sza mora powstaje wtedy, kiedy jeden raster jest obró­
cony wzglę­
dem dru­
giego o 30 stopni.
Stan­
dar­
dowo więc w naświe­
tlarce kąty rastra dla kolo­
rów CMYK usta­
wione są nastę­
pu­
jąco: cyan 15º, black 45º, magenta 75º. Jedy­
nie yel­
low, jako kolor
naj­
słab­
szy ma 0º (90º). Przy druku kolo­
rami CMYK jest to układ optymalny.
Żródło: https://www.swiatobrazu.pl/mobile/fotografia-umyslowym-rastrem-szyta-20009.html
tip:
• nie markujemy kolorów PANTONE innymi kolarami
• nie tworzymy kolorów PANTONE z CMYK - a tylko je nazywamy jak
PANTONE
• używamy dokładnie koloru PANTONE jaki chcemy aby został wydru-
kowany - reedycja nazwy jest zabroniona

42. 42|
CZEGO OCZY NIE WIDZĄ DRUKARZ
WYDRUKUJE
CASY
ZARYS SYTUACJI:
Druk typo­
wego pro­
spektu rekla­
mo­
wego. Praca peł­
no­
ko­
lo­
rowa, papier powle­
kany wyso­
kiej jako­
ści, obję­
tość kil­
ka­
na­
ście stron for­
matu A4. Wszyst­
kie strony
folio­
wane. Więk­
szość stron posiada czarne tło, na któ­
rym umiesz­
czone są zdję­
cia i tek­
sty w kontrze. Część zdjęć, jest pro­
sto­
kąt­
nych,
a część ma boczne kra­
wę­
dzie nachy­
lone pod kątem ostrym do pod­
stawy. Dla lep­
szego zobra­
zo­
wa­
nia sytu­
acji, poni­
żej szkic jed­
nej z takich stron:
Klient nie uczest­ni­czy w zatwier­dze­niu
druku „na maszy­
nie”, ale doko­
nuje wery­
fi­
ka­
cji wydru­
ko­
wa­
nych już arku­
szy przed
pro­
ce­
sem uszla­
chet­
nia­
nia i oprawy.
Zastrze­
że­
nie budzą strony, na
któ­
rych znaj­
dują się zdję­
cia ze
ścię­
tymi bokami. Jed­
no­
lite i czarne
na całej stro­
nie tło, w pobliżu tych
obiek­
tów zawiera nie­
za­
mie­
rzone,
deli­
katne prze­
bar­
wie­
nia i nie­
re­
gu­
larne plamy. Pro­ces pro­duk­cyjny ulega
zawie­
sze­
niu i sprawa, jako nie­
zgod­
ność
tra­
fia na biurko peł­
no­
moc­
nika ds. jako­
ści
Żródło: http://chochlikdrukarski.com.pl/2014/niebezpieczny-overprint/

43. 43|
CZEGO OCZY NIE WIDZĄ DRUKARZ
WYDRUKUJE
CASY
WYJAŚNIENIE:
Klient prze­
sła­
nia­
jąc kolo­
rowe zdję­
cie czar­
nym ele­
men­
tem, zło­
żo­
nym wyłącz­
nie ze 100% blacka uzy­
skał pożą­
dany efekt na ekra­
nie, ale prak­
tycz­
nie stało
się ina­
czej. Czarny pasek mając włą­
czoną opcję nadruku nie wyczy­
ścił tła pod sobą w trak­
cie ripo­
wa­
nia, i kolor czarny zmie­
szał się
z kolo­
rami ele­
men­
tów wystę­
pu­
ją­
cych pod spodem na zdję­
ciu. W efek­
cie na czar­
niej powierzchni paska, ele­
menty te wyszły na plan pierw­
szy,
w postaci plam i przebarwień.
Nie­
stety pro­
gram In Design,w któ­
rym powsta­
wała praca, mimo włą­
czo­
nego pod­
glądu nadruku, efektu tego nie poka­
zuje. Można go dopiero zauwa­
żyć w
pro­
gra­
mie Acro­
bat Pro po wcze­
śniej­
szym wyge­
ne­
ro­
wa­
niu pdf-a. Ponie­
waż prze­
bar­
wie­
nia są bar­
dzo deli­
katne, osoby trze­
cie (poza twórcą pro­
jektu) mogą
tego pro­
blemu nie zauwa­
żyć lub uznać go za zamie­
rzony efekt gra­
ficzny. Tak było w tym wła­
śnie przy­
padku i nikt w dru­
karni nie­
zgod­
no­
ści nie zauważył.
Żródło: http://chochlikdrukarski.com.pl/2014/niebezpieczny-overprint/
tip:
• kolor pod­
sta­
wowy black ma deaful­
towo włą­
czoną opcję nadruku i ele­
menty w tym kolo­
rze nie czysz­
czą
tła pod sobą.
• wystar­
czy do 100% black dodać 1% innego koloru, np. yel­
low, a ele­
ment w takim kolo­
rze będzie wyci­
nał tło
pod sobą, gdyż będzie miał wyłą­
czona opcję nadruku
• prowizorka nie popłaca - zachowaj chigienę pracy!

44. 44|
ZARYS SYTUACJI:
Osoby dra­
matu: klient koń­
cowy, dru­
kar­
nia, pośred­
nik mię­
dzy klien­
tem koń­
co­
wym i drukarnią, stu­
dio gra­
ficzne, które na zle­
ce­
nie klienta koń­
co­
wego przy­go­
to­
wało mate­
riały do druku.
Prze­
bieg wydarzeń:
Pośred­
nik dostał od klienta koń­
co­
wego zle­
ce­
nie na wypro­
du­
ko­
wa­
nie teczki ofer­
to­
wej. Z dru­
karni otrzy­
mał rysu­
nek wykroj­
nika w wer­
sji wek­
to­
ro­
wej, który
prze­
ka­
zał klien­
towi koń­
co­
wemu. Ten zle­
cił fir­
mie gra­
ficz­
nej wyko­
na­
nie pro­
jektu na bazie otrzy­
ma­
nego wykroj­
nika. Po zaak­
cep­
to­
wa­
niu pro­
jektu, pośred­
nik
prze­
ka­
zał do dru­
karni otrzy­
many od klienta koń­
co­
wego plik produkcyjny.
Po wydru­
ko­
wa­
niu teczki oka­
zało się, że w pro­
jek­
cie jest błąd. Gra­
fik przy­
go­
to­
wał pro­
jekt zewnętrz­
nych stron teczki, wyka­
dro­
wu­
jąc go kształ­
tem wykroj­
nika. Nie­
stety postą­
pił dokład­
nie tak samo z wewnętrz­
nymi stro­
nami teczki, nie odwra­
ca­
jąc jed­
nak rysunku wykroj­
nika
(flip hori­
zon­
tal).
Pro­
blem zauwa­
żono dopiero po wydru­
ko­
wa­
niu, wykro­
je­
niu i zło­
że­
niu teczki. Dru­
kar­
nia twier­
dzi, że powinna dostać wła­
ściwy pro­
jekt
i nie ma obo­
wiązku się zasta­
na­
wiać czy coś jest w lustrze czy nie. Gra­
fik twier­
dzi, że zawsze tak robił i nie było pro­
ble­
mów, a klient
koń­
cowy ma w nosie kto naroz­
ra­
biał i czeka na teczkę. Pośred­
nik został z pro­
ble­
mem i nie wie co ma zrobić.
Żródło: http://chochlikdrukarski.com.pl/2014/kto-jest-winny/
ALE JA TAK ZAWSZE ROBIĘ
CASY

45. 45|
WYJAŚNIENIE:
Gra­
fik pro­
jek­
tu­
jąc teczkę dwu­
stron­
nie zadru­
ko­
waną wyka­
dro­
wuje kształ­
tem wykroj­
nika, powięk­
szo­
nym o odpo­
wied­
nie spady, zewnętrzne
i wewnętrzne strony teczki. Zapo­
mina albo igno­
ruje fakt, że kształt stron wewnętrz­
nych jest lustrza­
nym odbi­
ciem kształtu stron zewnętrznych.
Żródło: http://chochlikdrukarski.com.pl/2014/kto-jest-winny/
tip:
• kadru­
jąc pro­
jekt pro­
duktu dwu­
stron­
nie zadru­
ko­
wa­
nego kształ­
tem nie­
sy­
me­
trycz­
nym pamiętaj, że kadr rewer-
su jest lustrza­
nym odbi­
ciem kadru
awersu
• pro­
jek­
tu­
jąc pro­
dukty wyma­
ga­
jące
zasto­so­wa­nia pro­cesu wykra­wa­nia
należy bez­
względ­
nie prze­
pro­
wa­
dzić
jego wali­
da­
cję - wykonać makietę/
prototy (nie koniecznie 1:1 choć tak
byłoby najlepiej)
ALE JA TAK ZAWSZE ROBIĘ
CASY
MOGŁO TO WYGLĄDAĆ TAK: WIĘC W DRUKU WYSZŁO TO TAK:
A POWINNO WYGLĄDAĆ TAK:

46. 46|
S P E C Y F I K A C J E
- PO CZYM POZNAĆ DOBRĄ DRUKARNIĘ?
- PO SPECYFIKACJI.

47. 47|
D O D AT K I
KSIĄŻKI WWW FB
• Kompedium DTP - Paweł
Zakrzewski
• Profesjonalne zarządza-
nie barwą - wyd. II, Bruce
Frase, Chris Murphy, Fred
Bunting
• CHOCHLIK DRUKARSKI
• DETEPOWIEC
• ŚWIAT OBRAZU
• GRAFMAG
• INDESIGN DLA KAŻDEGO
• PRINTOLOGIA
• DTP I TYPOGRAFIA

48. dziękuję
za uwagę
masz pytania? napisz:
sebastian@3change.pl