3. Şeytan Kalesi
Ardahan iline
bağlı Çıldır ilçesinin Yıldırımtepe köyünde yer
alan eski bir kaledir.
Tarihsel Eruşeti bölgesindeki bu kale Gürcüce
kaynaklarda “Kacistsihe” (Şeytan Kalesi)
olarak geçer ve Osmanlıların bölgeyi ele
geçirmesinden sonra kalenin adı Gürcüceden
çevrilmiştir.[
5. Ardahan Merkez
Mevlit Efendi Cami
Ardahan şehir merkezinde Halil Efendi
Mahallesinde, kalenin yaklaşık 150-200 m.
doğusunda yer almaktadır. Giriş kapısında
bulunan kitabeye göre, yapımı 1701 tarihinde
inşa edildiği anlaşılmaktadır. Ancak bu
caminin yakın tarihlerde beden duvarlarının
yarıdan yukarısı ve üst örtüsü yenilenmiştir.
6. Posof Merkez Cami
Posof merkez camisinin minberinde kitabeye
göre 1868 tarihinde inşa edildiği
anlaşılmaktadır. Cami, boyuna dikdörtgen
planlı olup, kesme taşlardan yapılmıştır. İç
yapısı Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır.
Ayrıca caminin doğusunda yer alan
dikdörtgen hazire alanında bulunan bir
lahitte yazan 1771 tarihi caminin tarihinin
minberindeki tarihinden daha eskiye
dayandığını düşündürmektedir.
7. Derviş Bey Cami
Ardahan da Tugay Komutanlığının yanında ki
parselde inşaa edilmiş bulunmaktadır.
Cümle kapısı üzerinde,iki tarafta yatay
dikdörtgen panolar halinde yer alan yazılarda
h.1285/m.1869 tarihi okunur.Yapıya adını
vermiş olan Derviş Bey’in kimliği hakkında
biyografik bilgi mevcut değildir.Caminin sağ
ve sol tarafındaki panolarda “İslamdan daha
yüksek bir şeref yoktur”ibaresi ve altında
1285 tarihi verilmiştir.
9. Hamşioğlu Rasim Bey
Konağı
Ardahan İl Merkezinde yer alan tek katlı ve
dikdörtgen planlı bina bölgemizde yoğun olarak
yapılan batlık mimarisi olarak tabir ettiğimiz bir
tarzda yapılan Konak Kuzey- Güney
istikametinde dış cephesi düzgün kesme bazalt
taşından yalancı sütunlarla süslemeli olarak
yapılmış, diğer cepheler yığna olarak inşa
edilmiştir. Bina batlık mimari tarzının tipik
örneklerinde olduğu gibi iç mekanında iç içe
açılan odalar ve salonlardan oluşmaktadır. Bu tip
binaların ısıtma sistemi peç olarak tabir edilen
sistemdir. Binanın giriş cephesinde bulunan kapı
üzerine sonradan eklenen bir Osmanlıca Kitabe
bulunmaktadır. Bu Kitabe 1911 tarihlidir.
Sonradan konulan bu kitabe Ardahan’da 3-5 7-9
Ocak 1919 tarihinde Ardahan Milli Şurasının 1.ve
2. Kongrelerinin burada yapılaması sebebiyle
binanın bu tarihten önce Resmi karargah binası
olarak kullanıldığını göstermektedir.
10. Dursun Soylu Konak
Ardahan İl merkezinde , Halil Efendi
Mahallesi’nde bulunmaktadır bu yapı XlX .
yüzyılın sonunda inşa edilmiş sivil mimari
örneklerinden biridir. Bu yapıda da duvarlar,
bölgedeki diğer sivil mimari örnekleri gibi
kalın tutulmuş olup, az sayıda pencereyle
dışa açılmaktadır. Bu binanın yapısında
tamamen düzgün blok taşlar kullanılmıştır.
Kapı, pencere ve duvar özellikleri yörede
bulunan Sarıkamış, Kars, Gümrü, Kafkas ve
Gürcü bölgelerindeki sivil mimarlık
örnekleriyle paralellik göstermektedir.
11. Çıldır / Taşköprü
Kitabeleri
Çıldır ilçe merkezinin yaklaşık 30 km.
güneyindeki Taşköprü köyünde köyün
kuzeyini sınırlayan kayalıkta, büyük bir kaya
üzerinde yer alan bir kitabedir. Bölgedeki en
eski kitabe olduğunu sanılan bu kalıntının
Urartu Krallarından II. Sarduri’ye ait olduğu
ifade edilmektedir.
12. Akçakale Ada Şehri
Kalıntıları
Çıldır Gölü’nün içerisinde yer alan Akçakale
Adası, doğal güzelliklerinin yanı sıra, birinci
derecede arkeolojik sit alanıdır. Çıldır ilçe
merkezinin yaklaşık 27 km. güneydoğusunda
yer alan Akçakale köyünün hemen batısında
bulunan bir ada şehrine ait kalıntılardır.
