Presentatie die Enduris heeft gehouden over het onderwerp van energietransitie tijdens de bijeenkomst van de avond Vereniging Kleine Zeeuwse Kleine Kernen op 21 oktober 2018.
Zelfs als we morgen stoppen met fossiele energie, wordt het nog veel te warm op aarde, zegt succesvol milieuadvocaat Roger Cox in een interview in de Limburgse kranten.
Zelfs als we morgen stoppen met fossiele energie, wordt het nog veel te warm op aarde, zegt succesvol milieuadvocaat Roger Cox in een interview in de Limburgse kranten.
We zitten midden in de energietransitie en duurzaamheid is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Om de omslag naar een duurzame samenleving te maken, is het noodzakelijk om minder energie te gebruiken, benodigde energie uit duurzame bronnen op te wekken en fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Tijdens de Academielezing op woensdag 18 april licht Jack Doomernik, lector Smart Energy bij Avans Hogeschool, de ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie en de bijgaande uitdagingen toe.
CO2-loos in 2050
De komende decennia gaat het energiesysteem op de schop, met als streven om in 2050 nagenoeg CO2-loos te zijn. Hoe dat precies gerealiseerd gaat worden is nog onduidelijk, maar het zal vrijwel zeker gepaard gaan met verdere elektrificatie van de maatschappij en met een veel groter aandeel variërende duurzame energiebronnen. Doomernik geeft tijdens de lezing tips hoe je zelf je energieverbruik kan verminderen.
This short leaflet explains DONG Energy\'s road to clean and reliable energy and calls for a joint supplier-customer approach in taking action on climate change.
Opzij, opzij, opzij, maak plaats, maak plaats, maak plaats...MVO Nederland
Op 20 januari 2015 vond het jaarlijkse MVO Nederland Nieuwjaarsevenement plaats met als motto: Van Ambitie naar Impact. Tijdens dit evenement spoorde Marjan Minnesma, directeur Urgenda, het publiek aan om haast te maken met MVO veranderingen.
Meer over het Nieuwjaarsevenement van MVO Nederland:
http://www.mvonederland.nl/nieuwjaarsevenement-2015/
Pieter Hameetman, AM en Lars Falch, NUON. Sprekers bij 'Energietransitie: kansen voor bedrijfsleven en instellingen met Amsterdam Smart City' van 26-10-2011, georganiseerd door KennisKring Amsterdam en partners.
‘Kennismaken staat centraal in de introductieweek’, vertelt Frank Loosman van ROC Friese Poort. ‘Onze studenten maken deze week kennis met elkaar, met de opleiding en met de ontwikkelingen in de praktijk. Daarom organiseren we een duurzame inspiratiedag’. Woensdag 25 augustus 2021 waren ongeveer 25 1e jaarsstudenten installatie, electro en mechatronica te gast bij De Fabriek in Leeuwarden. Voor een gastles over waterstof van Tieluk, een rondleiding door De Fabriek en een workshop Trias Energetica.
Klik door voor het volledige bericht:
https://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/duurzame-inspiratiedag-over-energietransitie/
Otto Willemsen - De Duurzame WerkplaatsARXlabs B.V.
Tijdens De Duurzame Werkplaats gingen zo'n 60 leerlingen van het Graafschap College en AOC Oost aan de slag met duurzaam verbouwen van een kleine werkplaats in de tuin van ARXlabs in Zelhem. Naast een praktijkopdracht waren er diverse workshops en presentaties.
Otto Willemsen (Duurzaam4life) gaf een workshop.
http://www.duurzamewerkplaats.nl
We zitten midden in de energietransitie en duurzaamheid is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Om de omslag naar een duurzame samenleving te maken, is het noodzakelijk om minder energie te gebruiken, benodigde energie uit duurzame bronnen op te wekken en fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Tijdens de Academielezing op woensdag 18 april licht Jack Doomernik, lector Smart Energy bij Avans Hogeschool, de ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie en de bijgaande uitdagingen toe.
CO2-loos in 2050
De komende decennia gaat het energiesysteem op de schop, met als streven om in 2050 nagenoeg CO2-loos te zijn. Hoe dat precies gerealiseerd gaat worden is nog onduidelijk, maar het zal vrijwel zeker gepaard gaan met verdere elektrificatie van de maatschappij en met een veel groter aandeel variërende duurzame energiebronnen. Doomernik geeft tijdens de lezing tips hoe je zelf je energieverbruik kan verminderen.
This short leaflet explains DONG Energy\'s road to clean and reliable energy and calls for a joint supplier-customer approach in taking action on climate change.
Opzij, opzij, opzij, maak plaats, maak plaats, maak plaats...MVO Nederland
Op 20 januari 2015 vond het jaarlijkse MVO Nederland Nieuwjaarsevenement plaats met als motto: Van Ambitie naar Impact. Tijdens dit evenement spoorde Marjan Minnesma, directeur Urgenda, het publiek aan om haast te maken met MVO veranderingen.
Meer over het Nieuwjaarsevenement van MVO Nederland:
http://www.mvonederland.nl/nieuwjaarsevenement-2015/
Pieter Hameetman, AM en Lars Falch, NUON. Sprekers bij 'Energietransitie: kansen voor bedrijfsleven en instellingen met Amsterdam Smart City' van 26-10-2011, georganiseerd door KennisKring Amsterdam en partners.
‘Kennismaken staat centraal in de introductieweek’, vertelt Frank Loosman van ROC Friese Poort. ‘Onze studenten maken deze week kennis met elkaar, met de opleiding en met de ontwikkelingen in de praktijk. Daarom organiseren we een duurzame inspiratiedag’. Woensdag 25 augustus 2021 waren ongeveer 25 1e jaarsstudenten installatie, electro en mechatronica te gast bij De Fabriek in Leeuwarden. Voor een gastles over waterstof van Tieluk, een rondleiding door De Fabriek en een workshop Trias Energetica.
Klik door voor het volledige bericht:
https://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/duurzame-inspiratiedag-over-energietransitie/
Otto Willemsen - De Duurzame WerkplaatsARXlabs B.V.
Tijdens De Duurzame Werkplaats gingen zo'n 60 leerlingen van het Graafschap College en AOC Oost aan de slag met duurzaam verbouwen van een kleine werkplaats in de tuin van ARXlabs in Zelhem. Naast een praktijkopdracht waren er diverse workshops en presentaties.
Otto Willemsen (Duurzaam4life) gaf een workshop.
http://www.duurzamewerkplaats.nl
De woningen en gebouwen die we op 12 en 14 november 2015 bezochten, tijdens de (bijna) Nul-op-de-meter route in Amsterdam. Georganiseerd door KvK en NEWNRG
Energetische en ruimtelijke kwaliteiten centraal in de bongerd, duurzaam gebo...DWA
Artikel uit Duurzaam Gebouwd waarin teruggeblikt wordt op De Bongerd, een woonwijk met 34 energieneutrale woningen. Ruim twee jaar na de oplevering is iedereen overtuigd van het concept. De cijfers bewijzen het ondubbelzinnig: zuinigheid loont.
Dorpsbijeenkomst "Verduurzaming van Woningen in Maasgouw"
21 april 2022 ; Stevensweert
Voorlichting over energiebesparing en energieopwek in woningen.
Algemeen gedeelte (1e sessie)
Presentatie Nudge Zonnekracht van 12 dec 2011 te Schiebroek (Rotterdam) met buurburgemeester Mark Slegers en bijdrage van Zon en Zo en Ravensteyn. Voor contact met de buurtburgemeester: zonnekracht@cleargreenconsultancy.nl of via http://www.nudge.nl/zonnekracht of http://www.nudge.nl/buurt58
Dorpsbijeenkomst "Verduurzaming van Woningen in Maasgouw"
7 april 2022 ; Wessem
Voorlichting over energiebesparing en energieopwek in woningen.
Algemeen gedeelte (1e sessie)
NEWNRG is een ondernemerscooperatie met als doel dat Amsterdam in 2028 energiepositief is. We produceren dan meer duurzame energie dan we zelf gebruiken.
Presentatie over duurzaamheid en innovatie binnen Colruyt Group in het kader van een lessenreeks rond duurzaam ondernemen georganiseerd door CORE voor studenten die het postgraduaat "innoverend ondernemen voor ingenieurs" volgen.
CORE is een cooperatie bestaande uit studenten industrieel ingenieur die zich voornamelijk bezig houdt met projecten rond rationeel energiegebruik en de sensibilisatie hiervan. Een van onze projecten is het organiseren van een cursus duurzaam ondernemen dat gegeven wordt in het kader van de opleiding postgraduaat innoverend ondernemen
ECN is een initiatief binnen de gemeente Noordenveld met als doel de inkoop van groene stroom en gas en de verkoop aan inwoners van Noordenveld e.o. te gaan doen. Ze doen dit zonder winstoogmerk. Ook geven ze advies over isolatie en besparing. Zie voor meer info de presentatie.
Similar to Presentatie Enduris over Energietransitie (20)
Hoe idee werd beloond met EU innovatie Award... SMARAPP van droom naar werkel...Machiel Joosse
Vandaag precies 1 jaar geleden (24 januari 2013) wonnen we als DELTA Netwerkbedrijf een prestigieuze Europese Innovatie Award. Deze presentatie loopt samengevat de gebeurtenissen door en toont wat publicaties vanuit de media na het winnen van de Award.
SMARAPP van droom naar werkelijkheid; hoe idee werd beloond met EU innovatie ...Machiel Joosse
Vandaag precies 1 jaar geleden (24 januari 2013) wonnen we als DELTA Netwerkbedrijf een prestigieuze Europese Innovatie Award. Deze presentatie loopt samengevat de gebeurtenissen door en hoe
Battery research study; Amsterdam RAI; 10-10-2012; European Utility week 2012Machiel Joosse
How reliable are theoretical battery lifetime calculations compared with reality?
The Dutch DSO’s Netherlands (within Netbeheer Nederland), joined forces to carry out a unique study of the predicted and actual battery lifetime. In this study, batteries were examined from gas meters that had already been operating for 4-5 years. The results were promising: after 4-5 years: the actual (practical) lifetime of the batteries examined turned out to be in line with the predicted (theoretical) values.
Investigations into the lifetime of gas meter batteries in the NetherlandsMachiel Joosse
At 2020 there will be about seven million smart gas meters installed in the Netherlands, using batteries that are supposed to last for about 20 years. The long lifetime of the batteries is crucial, because an operation to replace them would be on a large scale and therefore expensive. Distribution System Operators (DSO’s) have to be able to rely on a lengthy lifetime. The Dutch DSO’s Netherlands (within Netbeheer Nederland), joined forces to carry out a unique study of the predicted and actual battery lifetime. In this study, batteries were examined from gas meters that had already been operating for 4-5 years. The results were promising: after 4-5 years: the actual (practical) lifetime of the batteries examined turned out to be in line with the predicted (theoretical) values.
4. Agenda
• Kennismaking / introductie
• Wat is Energietransitie?
• Ontwikkelingen en doelstelling Energietransitie
• Organisatie: RES & warmtetransitievisie
• Wat kunnen wij samen doen?
4
7. 7
Energietransitie – persoonlijke ervaring:
Warmtepomp
2010 woning
gekocht
1e PV-set:
2880Wp - Zuid 2e PV-set:
1800Wp - West
Energie uit
aardgas
19%
Elektrisch
verbruik
warmtepomp
21%
Energie uit
buitenlucht
60%
Na verbouwing
120m3 aardgas
(ruimteverwarming)
Warmte: 25.6GJ
Energie uit
aardgas
100%
Voor verbouwing:
600m3 aardgas
(ruimteverwarming)
Warmte: 21.1GJ
8. 8
Het ‘dilemma’ van zon-PV:
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
450000
500000
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Historische PV-opwek 'Prelaatweg'
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
0
20
40
60
80
100
120
140
-600
-400
-200
0
200
400
600
nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov
2017 2018
Gasverbruik(m3)
Elektriciteit(kWh)
‘verbruik’ versus ‘opwek’
Zonnepanelen totaal 2e set PV Warmtepomp
Netto Elektriciteit Gasverbruik
Oplossing??
batterij opslag?
capaciteit
13,5kWh
9. 9
Wie zijn wij?
Enduris B.V. is uw netbeheerder in de
provincie Zeeland.
Wij zorgen voor de aanleg, het onderhoud
en de ontwikkeling van de Zeeuwse gas- en
elektriciteitsnetten.
Wij staan voor veilig, betrouwbaar en
kostenefficiënt beheer van deze netten.
Enduris is onderdeel van Stedin Groep.
10. • Veilig
• We werken veilig of we werken niet
• Altijd en overal
• Aandacht voor eigen medewerkers
• Aandacht voor de omgeving
• Betrouwbaar
• Betrouwbare netwerken
• Afspraak is afspraak
• Partner voor de klant
• Vakmanschap
• Persoonlijk
• Open en eerlijk
• We helpen elkaar
• Dichtbij de Zeeuw
• Vertrouwd beeld in de straat
10
13. Overgang van fossiele brandstoffen naar
volledig duurzame en hernieuwbare
energiebronnen
Waarom energietransitie?
Verbranding van fossiele brandstoffen wordt
gezien als belangrijke aanjager van CO2
uitstoot.
13
Wat is energietransitie?
14. Duurzame energie
in 2020
14
Opwarming aarde
maximaal 2 graden
Doelstellingen energietransitie
CO2-uitstoot
in 2050
-80%
Duurzame energie
in 2020
+14%
Energieverbruik
per jaar
-1,5%
Energieverbruik
per jaar in 2020
-100 PJ
Werkgelegenheids-
groei in 2020
+90.000
max.+2max+2o
18. Stap 1: Samen starten
Stap 2: Karakteriseren
Stap 3: Afwegen en vergelijken
Stap 4: Ontwerpen en plannen
Stap 5: Besluitvorming
19. 19
Wat kunnen wij samen doen…?
Voor de nieuwe
energiegeneratie
samen werk maken
van een leefwereld van
nieuwe energie
20. 20
Wat gaat u ‘thuis’ doen… ?
Bijna de helft van de Nederlanders
geeft aan al maatregelen te nemen
om klimaatverandering tegen te
gaan…
Veelgenoemde maatregelen zijn
zonnepanelen aanschaffen, afval
scheiden, alternatief vervoer
gebruiken en zuiniger omgaan met
elektriciteit en water.
Bron:
21. WAT KUNNEN WIJ BIJDRAGEN?
• Partijen verbinden
• Meedenken in slimme
samenwerkingsverbanden
• Adviseren, doorrekenen
mogelijkheden
• Samen energie geven aan deze
mooie uitdaging!
SAMEN MET U GAAN
WIJ DAAR GRAAG
MEE AAN DE SLAG
Editor's Notes
Uitleggen. Zon-opwek is in de zomermaanden.
Piek aan energie in de winter.
Veel mensen denken aan batterijen. 1550kWh opslaan. 1,5MW oftewel 114 batterijen die per stuk €7000,- kosten.
In 2017 had een Zeeuws huishouden gemiddeld minder dan 17 minuten geen stroom.
Voor gas gaat het slechts om seconden. Gemiddeld had een Zeeuws huishouden in 2017 22 seconden geen gas.
17 Minuten = 99,999.968%
22 seconden = 99,999.995%
Veiligheid: Aandacht voor arbeidsveiligheid (veiligheid medewerkers), ontwerpveiligheid (installaties) én procesveiligheid (netwerken in relatie tot mens en milieu). We werken veilig of we werken niet
Betrouwbaar: Onze netwerken zijn betrouwbaar; We zijn een solide partner voor onze klanten en voor elkaar (intern); Afspraak is afspraak; Goede werkgever met aandacht voor ontwikkeling medewerkers
Persoonlijk: Dichtbij onze Zeeuwse klant; Medewerkers die klanten helpen; Collega’s die elkaar helpen; Vakmanschap; Open en eerlijk; Toegankelijk; Meteropnemers komen al jaren aan de deur; Monteurs in de straat: bekend & vertrouwd gezicht
Route van ‘Den Haag’ ‘uw huis’
Klimaatwet: 50% reductie 2030 en 95% in 2050…
Ambitie: 2050 alleen hernieuwbare energiebronnen.
Ruim 30’RES-en
1 RES voor Zeeland ofwel Zeeuws Energieakkoord
Daarmee gaan 13 Zeeuwse gemeenten aan de slag voor warmteplan op wijkniveau.
Gemeenten zitten aan het stuur. Als Enduris staan we de gemeenten met ‘raad’ en ‘daad’ bij.
De meeste huizen hebben nu een elektriciteit en aardgasaansluiting
Gemiddeld gebruikt een huishouden 3500kWh en 1500m3 aardgas.
Als we dat in dezelfde energiewaarde uitdrukken: 12,6GJ elektriciteit en 54 GJ aardgas. Dus energietechnisch gaat er bijna 4á 5x zo veel energie door de ‘gasmeter’ dan de elektriciteitsmeter
Straks zijn er eigenlijk 3 scenario’s.
Of huizen worden volledig verelektrificeert. Dit is eigenlijk ook nu bij nieuwbouwwoningen zo… Woning moet dan wel geschikt zijn voor ‘laag temperatuurwarmte’. Dat betekend heel goed geïsoleerd.
Of woning komt op een warmtenet. Dan moet leiding voor gas er uit en komt er Dat betekent dan een collectieve warmtebron. (Bodemwarmte, centrale warmtepomp, warmte uit oppervlaktewater. Etc.)
Of woning houdt de elektriciteitskabel en de gasaansluiting. Waarbij dan uit de ‘buis’ geen fossiel maar duurzame gas uit hernieuwbare bron komt. Met bijvoorbeeld een hybride CV-ketel, zoals bij mij thuis is dit een. Het elektriciteitsverbruik stijgt wel maar als warmtepomp het niet trekt dan wordt met ‘duurzaam gas’ bijgestookt.
Hoe dan ook… kan je stappen ondernemen om de woning te isoleren om het energieverbruik te verlagen is dat in alle gevallen aan te bevelen en niet alleen goed voor het milieu maar ook voor de portemonnee
Rol weggelegd voor de Vereniging Kleine Zeeuwse kernen. Dorpsraden… Tussen gemeente en bewoners
Bijvoorbeeld dorspraden
Kantar Public
Alleen als wij weten welke ontwikkelingen op onze netten afkomen kunnen we blijven zorgen dat het ‘licht’ niet uit gaat en we betrouwbare netten in de toekomst houden.
Samengevat: Als Enduris zitten wij niet ‘aan het stuur’ dat de lokale gemeente die moet uiteindelijk met een warmteplan komen om op wijkniveau