ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ Ν. ΕΛ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

1. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΉ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ

2. Πρώτη περίοδος
10ος
αι. -1204
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Παραλογές
Ακριτικά τραγούδια
Κλέφτικα τραγούδια
Ιστορικά τραγούδια
Τραγούδια για τον χάρο κτλ
ΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Διγενής ακρίτας
Ιπποτικά μυθιστορήματα 13ος-15ος αι
Το χρονικό του Μορέως , Γεώργιος Φραντζής
Θρήνοι
Διηγήσεις

3. Δεύτερη περίοδος
1453-1669
• Α. Καταλόγια ( Δωδεκάνησα 15ος
16ος αιώνας , ερωτικά)
• Β. Κυπριακά (16ος αιώνας , ιδιωματική γλώσσα , ερωτικά, ομοιοκαταληξία )
• Γ. Χρονικά , Μαχαιράς
• Δ. Κρητική λογοτεχνία
(1669 κατάληψη Κρήτης από Τούρκους)

4. Τρίτη περίοδος
1669-1830
χρόνοι αφύπνισης του νέου ελληνισμού
• Πρώτη φάση: 1669-1774 (θρησκευτικός ουμανισμός)
• Δεύτερη φάση: 1774-1830 (ακμή του νεοελληνικού διαφωτισμού)
Είναι η εποχή των φαναριωτών και του νεοελληνικού διαφωτισμού
(1774 Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή)

5. Τέταρτη περίοδος:
περίοδος του νέου ελληνικού κράτους
(1830-1880)
• ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΉ ΣΧΟΛΉ
Κοινά χαρακτηριστικά:
λατρεία θρησκείας , πατρίδας, γυναίκας, φύσης
• δημοτική γλώσσα
• Εκπροσωποι:
Σολωμός , Κάλβος, Βαλαωρίτης
(μεταγενέστερος)
ΟΙ ΦΑΝΑΡΙΏΤΕΣ ΚΑΙ Η ΡΟΜΑΝΤΙΚΉ ΣΧΟΛΉ ΤΩΝ
ΑΘΗΝΏΝ (1830-1880)
Α. Στροφή προς το ένδοξο παρελθόν (αρχαίο και
πρόσφατο)
Β. Χρήση της καθαρεύουσας
Γ. Μελαγχολική διάθεση που φτάνει ως την
απαισιοδοξία και την έμμονη ιδέα του θανάτου
Δ. Χαλαρή έκφραση που φτάνει ως την προχειρολογία
Ε. Ύφος πομπώδες.
π.χ. Εμμανουήλ Ροΐδης, «Πάπισσα Ιωάννα»

6. Η ΝΈΑ ΑΘΗΝΑΪΚΉ ΣΧΟΛΉ (1880-1920)
• Από το 1880 η ποίηση και η πεζογραφία στρέφονται προς άλλες κατευθύνσεις και
χρησιμοποιούν νέα εκφραστικά μέσα. Ο καινούργιος αυτός προσανατολισμός οφείλεται:
• 1. Σε ιστορικές συνθήκες
Αναδιοργάνωση του κράτους με το Χαρίλαο Τρικούπη,
Προσχώρηση στην Ελλάδα της Θεσσαλίας και της Άρτας το 1881,
Αύξηση του πληθυσμού,
Μετατόπιση στα αστικά κέντρα
• 2. Σε αλλαγές στην πνευματική ζωή:
Α) Στροφή προς τη μελέτη του λαϊκού πολιτισμού και ανάπτυξη της λαογραφίας (Ν. Πολίτης)
Β) Αγώνες για την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας (Ψυχάρης)

7. Παρνασσισμός (ποίηση)
Γενικά χαρακτηριστικά παρνασσισμού :
1. Απάθεια
2. Έμπνευση από την κλασική αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή παράδοση
3. Ηχηρός στίχος
4. Ομοιοκαταληξία
5. Έντονες εικόνες
6. Μοναδικές λέξεις
7. Επεξεργασία μορφής

8. Η ΝΈΑ ΑΘΗΝΑΪΚΉ ΣΧΟΛΉ (1880-1920)
Η ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
• π π
Την ερίοδο αυτή η εζογραφία κινείται στο χώρο της ηθογραφίας.
• π π
Με τον όρο ηθογραφία εννοούμε τη στροφή των λογοτεχνών ρος την ύ αιθρο με
π π ( ,
στόχο την εριγραφή και α εικόνιση των ηθών και εθίμων του ελληνικού λαού ιδέες
, π ).
συνήθειες αραδόσεις
• π π : . , . , . π , . .
Κυριότεροι εκ ρόσω οι Δ Βικέλας Γ Βιζυηνός Αλ Πα αδιαμάντης Α Καρκαβίτσας
• π π π π π
Οι συγγραφείς στην ροσ άθειά τους για ιστή α εικόνιση της ζωής της υ αίθρου
π
χρησιμο οίησαν π : .
δύο βασικές τεχνοτρο ίες το ρεαλισμό και το νατουραλισμό

9. Βασικοί εκπρόσωποι
Κ. Θεοτόκης και ο Κ. Χατζόπουλος
:
Βασικά χαρακτηριστικά του ρεαλισμού
1. π
Δείχνει μια τάση ρος την
αντικειμενικότητα
2. Αφήνει τα γεγονότα να μιλήσουν μόνα τους
3. π
Παρουσιάζει κοινές εμ ειρίες
4. π
Ε ιλέγει κοινά θέματα
5. π
Τηρεί κριτική στάση α έναντι στην κοινωνία
( = )
οι ήρωες θύματα της κοινωνίας
Νατουραλισμός
• 1. π
τείνει σε μια μιμητική α εικόνιση
π
της ραγματικότητας
• 2. π π
ε ιλέγει κοινά θέματα α ό την
καθημερινή ζωή

10. -
Διαφορές ρεαλισμου νατουραλισμού
Ο νατουραλιστής ξεκινά από κάποιες θέσεις
• Α) μελετά την ηθική συμπεριφορά, για να δείξει ότι οι άνθρωποι είναι δέσμιοι
εξωτερικών δυνάμεων (π.χ. κοινωνία) και εσωτερικών παρορμήσεων (γενετήσιο
ένστικτο, πείνα, σκληρότητα, μοχθηρία).
• Β) παρουσιάζει τη συμπεριφορά του ανθρώπου ως αποτέλεσμα διαθέσεων της
στιγμής ή κληρονομικών παρορμήσεων
• Γ) επιλέγει προκλητικότερα θέματα
• Δ) επιμένει στην εξονυχιστική περιγραφή.