ddd

1. Przygotowali:
Adrian Osmański, Maciek Jankowski,
Piotr Szałecki i Szymon Osipowicz

3. Brama Brandenburska
Zbudowana w latach 1788-1791.
To zabytkowa budowla w Berlinie jest jednym z
charakterystycznych punktów miasta, zaprojektowanym
przez niemieckiego architekta, pochodzącego z
Kamiennej Góry Carla Gottharda Langhansa.
Brama Brandenburska wielokrotnie była w swojej historii
traktowana jako symbol: w czasach pruskich - pokoju i
potęgi królestwa.Podczas rrządów Nazistów - symbolem
partii, w czasach Muru Berlińskiego - symbolem
podziału, aż w końcu po 1989 r. - symbolem
Zjednoczonych Niemiec.

4. Zamek Heidelberg
Heidelberg, położony w Badenii-Wirtembergii, to
jedno z najpiękniejszych miast w Niemczech. Jego
historia sięga aż II wieku p.n.e, gdy powstała tu
pierwsza osada celtycka. Należy do nielicznych
miast niemieckich, które nie zostały zniszczone w
trakcie II wojny światowej. Turyści docenili tutejszy
gotycko-renesansowy zamek, który znajduje się na
górze Königstuhl. Atrakcja stanowi symbol
niemieckiegoromantyzmu.

5. Katedra w Kolonii
Katedra w Kolonii pw. św. Piotra i Najświętszej
Marii Panny jest największym kościołem w
Niemczech i stanowi charakterystyczny element
krajobrazu miasta. Budowano ją z przerwami od
1248 roku przez ponad 600 lat. Przez długi czas
dzierżyła tytuł najwyższego budynku na naszym
globie. Tutejszy Dzwon Świętego Piotra, potocznie
nazywany Grubym Piotrkiem, jest obecnie
największym bijącym dzwonem na świecie.

6. Neuschwanstein
Największą popularnością wśród zagranicznych turystów
odwiedzających Niemcy cieszy się zamek Neuschwanstein,
położony wśród szczytów bawarskich Alp, który uważany
jest za jeden z najpiękniejszych na świecie. Znajdująca się
tuż przy granicy z Austrią atrakcja powstała jako
urzeczywistnienie wizji ekscentrycznego króla – Ludwika II.
Zamek stał się prawdziwym symbolem nie tylko
największego niemieckiego landu, ale także całego kraju.
Charakterystyczne ujęcie pojawia się we wszystkich
folderach, katalogach biur podróży i albumach krajoznawczych.

7. Rugia
Rugia to największa wyspa Niemiec.
Oddzielona jest od lądu tylko wąską
cieśniną, przez którą prowadzi most.
Stanowi jedno z ulubionych miejsc
wypoczynku znanych osób. Utworzono na
niej Park Narodowy Jasmund. Na Rugii
znajdowało się także ostatnie pogańskie
sanktuarium w Europie. Była to świątynia
Świętowita, spalona z rozkazu duńskiego
króla Waldemara I w 1168 roku.

8. Alpy Bawarskie
Piękne zakątki Alp Bawarskich dzielą rzeki
Lech i Loisach na Alpy Algawskie na
zachodzie i Alpy Berchtesgadeńskie na
wschodzie. W sercu tego drugiego pasma
znajduje się Königssee - jedno z
najpiękniejszych jezior w Europie.
Szczególnie pięknie się prezentuje późną
wiosną, gdy z turkusową wodą kontrastują
ośnieżone szczyty.

9. Bamberg
Bamberg położony jest na terenie Bawarii
i potrafi zachwycić każdego pięknie
zachowanym, średniowiecznym Starym
Miastem, które w 1993 roku zostało
wpisane na listę światowego dziedzictwa
kulturowego UNESCO. Stary Ratusz (na
zdjęciu) szczególnie imponująco
prezentuje się po zmroku - oświetlony
feerią świateł.

10. Rothenburg ob der Tauber
Rothenburg ob der Tauber leży w Bawarii, około
60 kilometrów od Norymbergii i 170 kilometrów
od stolicy landu - Monachium. Słynie z pięknie
zachowanej średniowiecznej starówki z wąskimi
uliczkami i kamienicami ozdobionymi
wieżyczkami. Rothenburg odwiedzają turyści z
całego świata – słynie jako idealny przykład
średniowiecznego, niemieckiego miasta.

11. Monachium
Monachium położone jest na Wyżynie
Bawarskiej, nad rzeką Izarą. Centrum miasta
stanowi Marienplatz oraz obszar około 1
kilometra kwadratowego wokół niego.
Jedną z większych atrakcji Starego Miasta
jest Nowy Ratusz zbudowany w stylu
neogotyckim. Powstał pod koniec XIX
wieku, po tym jak XV wieczna budowla
Starego Ratusza spłonęła po uderzeniu
pioruna.

12. Schwerin
Zamek w Schwerinie (niem. Schweriner Schloss) – zamek położony na
wyspie muzealnej w centrum Schwerina. Jest siedzibą parlamentu
Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Przez długi czas była to rezydencja
książąt i wielkich książąt meklemburskich.
Pierścieniowy kształt tej ponad tysiącletniej budowli pochodzi od
układu wałów słowiańskiego grodu, jaki został wzniesiony ok. roku 965
na małej wyspie na jeziorze Schweriner See. Fazy przekształcania tego
kompleksu na przestrzeni wieków są wyczerpująco udokumentowane od
ok. 1500 roku. Dzisiejszy zamek, który uchodzi za kluczowe dzieło
romantycznego historyzmu, powstał dzięki gruntownej przebudowie
starego zamku w latach 1845 – 1857 według planów czterech znanych
architektów: Georga Adolfa Demmlera, Gottfrieda Sempera, Friedricha
Augusta Stülera i Ernsta Friedricha Zwirnera, przy czym jako wzór
posłużyły m.in. renesansowe zamki we Francji. Liczne detale zostały
przejęte z zamku Chambord nad Loarą.

14. Zamek na Hradczanach to zamek w Pradze w
dzielnicy Hradczany istniejący już od
najstarszych dziejów Pragi, dawna siedziba
królów czeskich.

15. Most Karola (czes. Karlův most, niem.
Karlsbrücke) – most na Wełtawie w Pradze
czeskiej łączący dzielnice Malá Strana i Staré
Město, będący jedną z najsłynniejszych i
najczęściej odwiedzanych atrakcji
turystycznych miasta.

16. Katedra św. Wita, Wacława i Wojciecha –
siedziba arcybiskupów praskich. Mieści się na
wzgórzu zamkowym Hradczany w Pradze.
Jeden z cenniejszych przykładów architektury
dojrzałego gotyku w Europie środkowej.
Zawiera cenne dzieła sztuki rzeźby i malarstwa
od XIV do XX w. Jest historycznym panteonem
narodowym narodu czeskiego, spoczywają tam
władcy Czech i przechowywane są insygnia
koronacyjne królów czeskich, w tym korona
św. Wacława.

17. O2 Arena (w latach 2004–2008 Sazka Arena) –
wielofunkcyjna hala widowiskowo-sportowa
w Pradze (dzielnica Libeň), w Czechach.
Sponsorem tytularnym hali jest czeska sieć
telekomunikacyjna Telefónica O2 Czech
Republic.

18. Kaplica Czaszek (czes. kostnice Sedlec), czyli kościół
cmentarny Wszystkich Świętych (Hřbitovní kostel
Vńech Svatých) – znajduje się w dzielnicy Sedlec, w
mieście Kutná Hora, w kraju środkowoczeskim, w
Czechach. W kaplicy znajdują się szczątki 40–70 tys.
ofiar epidemii dżumy z połowy XIV w., wojen
husyckich w XV w. oraz wojny trzydziestoletniej w
XVII w. Czaszki i kości zmarłych posłużyły jako
materiał konstrukcyjny dla stworzenia niemal całego
wystroju obiektu, w tym kapliczek, ołtarzy, żyrandoli,
herbu rodowego książąt Schwarzenbergów oraz
„podpisu” Frantińka Rinta, autora wystroju Kaplicy.
Kutnohorskie ossuarium nie pełni funkcji sakralnych i
traktowane jest jako ekscentryczna atrakcja
turystyczna.

19. Czeski Raj (czes. Český ráj, niem. Böhmisches Paradies) - region
turystyczny w północnych Czechach, słynący z niezwykłych
formacji przyrodniczych (m.in. skalne miasta, liczne skałki) oraz
pamiątek historycznych; w 2005 uznany został geoparkiem
UNESCO. Jest to również najstarszy w Czechach obszar
chronionego krajobrazu (Chráněná krajinná oblast Český ráj, od
1955) o powierzchni 181,5 km². Nazwę "Czeski Raj" nadali
prawdopodobnie kuracjusze odwiedzający uzdrowisko
Sedmihorky. Czeski Raj jest bardzo popularny wśród turystów
(rocznie odwiedza go 300 tysięcy osób), znajdują się tutaj liczne
szlaki turystyczne piesze oraz rowerowe, wieże oraz punkty
widokowe. W sezonie letnim kursują specjalne autobusy z
okolicznych miejscowości. W terenie umieszczono również 22
"przystanki" przy najciekawszych formacjach przyrodniczych.
Czeski Raj otaczają miejscowości (najczęściej niewielkie
miasteczka oraz wsie), w których przetrwała zabytkowa
zabudowa: m.in. Jičín, Mnichovo Hradińtě, Rovensko pod
Troskami, Sobotka, Turnov i Ņelezný Brod.

20. Eden Aréna – stadion piłkarski w Pradze.
Został oddany do użytku w 2008 roku i do 31
marca 2009 nosił nazwę Stadion Eden. Jego
pojemność wynosi 21 000 miejsc. Mecze na tym
obiekcie rozgrywa Slavia Praga. W sezonach
2010/11 oraz 2011/12 z obiektu, jako
domowego, korzystała również drużyna
Bohemians 1905. 30 sierpnia 2013 roku odbył
się tu mecz o Superpuchar UEFA.

21. Tańczący dom (czes.: Tančící dům) – postawiony
w 1996 r. na prawym brzegu Wełtawy w Pradze w
dzielnicy Nové Město awangardowy budynek
projektu pary architektów: Vlado Milunića i
Franka Gehry'ego. Swą nazwę zawdzięcza
kształtowi, w którym można dopatrzeć się
sylwetki tańczącej pary. Przed postawieniem tego
budynku w Pradze Frank Gehry wyraził
zainteresowanie stworzeniem nowoczesnego
budynku w Warszawie, jednak władze stolicy nie
zaakceptowały śmiałych,
dekonstruktywistycznych wizji architekta.

22. Centrum Babylon Liberec – kompleks handlowy,
hotelowy i rozrywkowy w mieście Liberec, w
północnych Czechach. Znajduje się w nim m.in.
aquapark, hotel 4-gwiazdkowy, kasyno, kino
trójwymiarowe, centrum handlowe, restauracje,
winiarnia, pub, oraz centrum konferencyjne
"Business Center". Zajmuje powierzchnię 30
tysięcy m² i jest największym takim kompleksem
w Czechach oraz największy park wodny w kraju.
Założony został w 1997, po przebudowie dawnej
fabryki odzieżowej. Właścicielem jest były
liberecki radny Miloń Vajner.

23. Kościół Najświętszej Marii Panny przed Tynem
(czes. Kostel Matky Boņí před Týnem, potocznie
Týnský chrám) – gotycki kościół w Pradze, we
wschodniej części Starego Miasta, należący do
świątyń z zakorzenioną tradycją reformatorską.
Wygłaszali tu kazania poprzednicy Husa: Konrad
Waldhauser i Jan Milicz z Kromieryża, również
Thomas Münzer, przedstawiciel radykalnego
skrzydła reformacji niemieckiej. Mistrzowskim
wytworem architektonicznym jest północny portal
kościoła, będący dziełem warsztatu Parlera.
Wewnątrz znajduje się m.in. grobowiec astronoma
Tycho Brahe oraz arcybiskupa Jana Rokycany.

25. Tatry Wysokie – najwyższa część Tatr o
charakterze alpejskim, rozciągająca się
pomiędzy Tatrami Zachodnimi od strony
zachodniej oraz Tatrami Bielskimi od strony
północno-wschodniej. W linii prostej odległość
między granicznymi przełęczami wynosi ok.
16,5 km, zaś ściśle wzdłuż grani głównej ok.
26 km. Tatry Wysokie zajmują obszar około
340 km² (czyli nieco mniej niż Tatry
Zachodnie), z czego większość (260 km²)
znajduje się na Słowacji.

26. Zamek Bratysławski– zamek położony na
szczycie wzgórza w centrum Bratysławy nad
brzegiem Dunaju. Obecnie w pomieszczeniach
zamkowych znajdują się eksponaty Muzeum
Historycznego które stanowi część
Słowackiego Muzeum Narodowego w
Bratysławie. W ostatnich latach odnowiono
fasadę zamku, która uzyskała jasny kolor
(przedtem mury były szarobrązowe).

27. Zamek Spiski– zabytkowy kompleks zamkowy na Słowacji z
przełomu XI i XII wieku jest zaliczany do największych tego typu w
środkowej Europie, cały kompleks zamkowy zajmuje powierzchnię
ok. 4 ha. Obecnie większość zamku jest zrujnowana, część murów
obronnych została odbudowana współcześnie. Zamek położony jest
na na terenie Żehry, która należy do najstarszych miejscowości na
Spiszu. W 1993 roku w uznaniu jego znaczenia dla kultury tych ziem,
został on wpisany wraz z okolicą na listę światowego dziedzictwa
UNESCO. W odbudowanej części zamku mieści się niewielkie
muzeum. W kompleksie zamkowym są aktualnie umieszczone
ekspozycje muzealne Muzeum Spiskiego poświęcone historii zamku,
broni średniowiecznej i prawu feudalnemu. Po okolicy Zamku
Spiskiego prowadzi spacerowa ścieżka dydaktyczna Sivá Brada –
Dreveník. Turyści mogą na ośmiu przystankach mogą się zapoznać z
historią okolicy, jak również z ciekawostkami przyrodniczymi.
Dostęp: samochodem na parking przed zamkiem, stąd pieszo około
10 min, pieszo z gminy Spińské Podhradie około 1 godz.

28. Tatralandia – aquapark położony w Roztokàch,
przy Liptowskim Mikulaszu w północnej Słowacji.
Jest to główny ośrodek sportów wodnych na
Słowacji, popularny również wśród Polaków. Jest
czynny przez cały rok. Wyposażony w 14 basenów
termalnych, 28 zjeżdżalniami oraz Holiday Village
z ponad 700 miejscami noclegowymi. Posiada
także wiele obiektów charakterystycznych dla
standardowych parków rozrywki, m.in. centrum
kongresowe oraz naturalnych rozmiarów
Westerncity z amfiteatrem, w którym odbywają się
kowbojskie show.

29. Słowacki Raj– krasowy płaskowyż o średniej wysokości od 800 do 1000 m,
będący częścią Słowackich Rudaw - Karpaty Zachodnie - położony na terenie
powiatów popradzkiego, spiskonowowiejskiego i rożniawskiego. Nazwa
została nadana w 1921 roku. Na terenie Słowackiego Raju istnieją liczne
znakowane szlaki turystyczne piesze i rowerowe. Najbardziej atrakcyjne trasy
piesze biegną dnem wspomnianych roklin, w których najtrudniejsze odcinki
pokonuje się za pomocą sztucznych ułatwień w postaci metalowych lub
drewnianych kładek, mostków i drabin (o wysokości do kilkunastu metrów).
Jedyną w swoim rodzaju atrakcję stanowi trasa biegnąca przełomem
Hornadu, w którym najwęższe odcinki pokonuje się ciągiem metalowych
półeczek, umocowanych w litej, pionowej skale kilka metrów ponad nurtem
rzeki. W południowej części Słowackiego Raju znajduje się polana Kláńtorisko
(790 m n.p.m.) z ruinami klasztoru kartuzów z końca XIII wieku oraz
schroniskiem turystycznym. Przy schronisku węzeł szlaków turystycznych.
Przed wiekami polana stanowiła schronienie dla okolicznej ludności
uciekającej przed tatarskimi ordami. Z miejscowości Dedinky (795 m n.p.m.)
na płaskowyż Geravy (1020 m n.p.m., w północnej części Słowackiego raju)
wiedzie krzesełkowa kolej linowa. W sąsiedztwie Słowackiego raju
narodowego położonych jest kilka miejscowości z interesującymi zabytkami
oraz centra turystyczne (m.in. Spiska Nowa Wieś, Hrabuńice), z których
można organizować całodzienne wyprawy do dalszych okolic z możliwością
noclegu.

30. Słowacki Teatr Narodowy– słowacki teatr
narodowy w Bratysławie, jedna z
najważniejszych instytucji kultury Słowacji.
Obecnie Słowacki Teatr Narodowy stanowi
jedno z najważniejszych miejsc na kulturowej
mapie Słowacji. Funkcję dyrektora generalnego
pełni Ondrej Ńoth.

31. Zamek Devín– ruiny średniowiecznego zamku Devín
położone na potężnej skale u ujścia rzeki Morawy do
Dunaju, w bratysławskiej dzielnicy Devín na Słowacji;
oddział Muzeum Miasta Bratysławy. Od 1961 roku ruiny
dostępne są zwiedzającym, jednak w latach 80. część była
zamknięta z powodów politycznych – granica z Austrią
przebiega tuż za skałą (wzdłuż Dunaju) i komunistyczne
władze bały się, że ktoś może podjąć próbę ucieczki. Istnieją
opowieści o kilku udanych ucieczkach lotnią, nie są one
jednak potwierdzone. Na zamku kończy się najdłuższy
znakowany szlak turystyczny na terenie Słowacji – Cesta
hrdinov SNP (a konkretnie jego część pod nazwą Szlak
Generała Ńtefánika), biegnący tu z Przełęczy Dukielskiej w
Beskidzie Niskim. W ostatnich latach ruiny stały się
ważnym punktem narodowych uroczystości ku czci
świętych Cyryla i Metodego, odbywających się 5 lipca.

32. Zamek w Bojnicach– romantyczny zamek z
częściowo zachowanymi oryginalnymi
gotyckimi i renesansowymi elementami
architektonicznymi, położony w słowackiej
miejscowości Bojnice. Jeden z najbardziej
znanych zamków Słowacji. Dostępny jest dziś
zwiedzającym jako oddział słowackiego
muzeum narodowego. Wykorzystywany
wielokrotnie jako miejsce - naturalna dekoracja
produkcji filmowej.

33. Most SNP – (Most Słowackiego Powstania
Narodowego) – most nad Dunajem w Bratysławie
z charakterystycznym pylonem, zwieńczony
położonym na wysokości ponad 84 metrów
"latającym spodkiem", mieszczącym restaurację na
430 osób. Wewnątrz lewego filaru pylonu
umieszczono windę, w prawym filarze znajdują
się schody ewakuacyjne. Pozostałe wymiary:
długość – 430 m, szerokość – 21 m, waga – 7537 t.
Podczas budowy Nowego Mostu wyburzono
większość budynków dzielnicy żydowskiej w
obrębie Podhradia, w tym synagogę neologiczną.

34. Chopok (2024 m n.p.m.) – szczyt w Tatrach Niżnych na Słowacji. Najczęściej
uznawany za drugi pod względem wielkości, jednak według niektórych
danych jest dopiero trzeci, po szczycie Ńtiavnica (często uznawanym za
jedną z odnóg Dumbiera). Szczyt Chopoka leży w głównym grzbiecie
wododziałowym Tatr Niżnych, we wschodnim, najwyższym fragmencie
ich zachodniej części, zwanej Ďumbierskimi Tatrami. Pod samą kopułą
szczytową wznosi się na wysokości 2000 m n.p.m. schronisko turystyczne
Kamienna Chata. Przez Chopok (z pominięciem samej kopuły szczytowej)
wiedzie czerwono znakowany, magistralny szlak turystyczny (tzw. Cesta
Hrdinov SNP). Od północy wyprowadza nań niebieski szlak z Doliny
Demianowskiej, zaś od południa – żółty szlak z Trangoški w zamknięciu
Doliny Bystrej. U podnóży Chopoka znajduje się duży ośrodek narciarski
Jasná podzielony na 2 części: Jasná – Chopok północ (Chopok sever) z
terenami: Otupné (1142 m n.p.m.), Záhradky (1025 m n.p.m.), i Luková
(1670 m n.p.m.) oraz ośrodek Chopok południe (Chopok juh) z terenami:
Kosodrevina (1489 m n.p.m.) i Srdiečko (1216 m n.p.m.). Jest to
największy ośrodek narciarski na Słowacji. Turyści mają do dyspozycji
kilka wyciągów. Trasy narciarskie, o łącznej długości 45 km, obsługiwane
są przez 3 kolejki gondolowe, 1 kolejkę naziemną, 9 kolejek
krzesełkowych i 16 wyciągów o łącznej przepustowości 32000 os./h. Z
Chopoka można przejść granią na pobliskie szczyty Deresze i Dumbier.

36. Krym jest pełen malowniczych miejscowości, warowni, ruin starożytnych
gmachów, klasztorów, meczetów tatarskich, pięknych ogrodów i gajów
oliwnych. Szczególnie bogate w atrakcje turystyczne jest południe
regionu. Górzysty Krym to miejsce, gdzie przez wieki Wschód spotykał
się z Zachodem, stąd ogromne bogactwo zabytków: starożytne greckie
ruiny, intrygujące skalne miasta, pamiętające średniowiecze twierdze,
ruiny ormiańskich klasztorów, a także pamiątki po Tatarach - meczety
czy słynny Pałac Chanów w Bakczysaraju. Będąc na Krymie trzeba też
zwiedzić choć jedno z jego licznych skalnych miast. Jednym z najlepiej
zachowanych i najsławniejszych jest Czufut-kale. Leży na wzgórzach
niedaleko Bakczysaraju. Przyroda sama zatroszczyła się o to, aby miasto
było nieprzystępne, a wybudowane przez ludzi wały obronne i twierdze
dodatkowo wzmocniły je. Riwiera Krymska pełna jest przepięknych
pałaców. Należący niegdyś do hrabiego Woroncowa jest chyba jednym z
najbardziej atrakcyjnych. Wybudowany w I połowie XIX stulecia w trzech
stylach: Gotyku, Baroku i Mauretańskim słynie jako prawdziwa perła
regionu Wielkiej Jałty.

37. Położony nad rzeką Smotrycz w południowo-zachodniej części Ukrainy
Kamieniec Podolski jest Obok Lwowa najczęstszym miejscem docelowym
na trasie polskich wycieczek. Liczy 110 tyś. Mieszkańców i jest
najważniejszym ośrodkiem przemysłowym i kulturalnym w regionie.
Kamieniec został założony w XI w. Dzięki korzystnemu położeniu na
szlakach handlowych, miasto od początku istnienia czerpało korzyści z
handlu ze Wschodem. W roku 1352 Kazimierz Wielki przyłączył
Kamieniec do Polski. Miasto stało się wielokulturowe, zamieszkiwali je:
Polacy, Ormianie oraz ludność ruska. Gdy w 1375 w Kamieńcu powstało
podolskie biskupstwo kościoła katolickiego, miasto stało się jednym z
najważniejszych punktów strategicznych ówczesnej "łacińskiej" Europy.
Aby Kamieniec mógł skutecznie bronić południowo-wschodniej granicy
Polski, zbudowano tam w 1463 roku potężną fortecę, która wielokrotnie
powiększana stanowi do dziś największą atrakcję turystyczną miasta.
Twierdza składa się ze Starego Zamku (XIV-XVI w.) i Nowego Zamku
(XVII-XVIII w.). Na starówce otoczonej fortyfikacjami znajduje się ratusz
(XVI-XVII w.) oraz wiele kościołów. Ciekawostką jest także minaret,
stojący przy pochodzącym z przełomu XVI i XVII w. klasztorze obrządku
rzymskiego. Jest to jedyne tego typu połączenie na świecie.

38. Jest także nazywany ukraińską Częstochową.
To najsłynniejszy w kraju ośrodek kultu
maryjnego. Berdyczów to również "Jerozolima
Wołynia" - grób Lewiego Izaaka do dziś jest
celem pielgrzymek chasydzkich Żydów. Do
najciekawszych zabytków Berdyczowa zaliczyć
można kościół Niepokalanego Poczęcia NMP,
klasztor karmelitów bosych oraz kościół św.
Barbary - ufundowany przez Barbarę Radziwiłł
- znany ze ślubu Honoriusza Balzaca i Eweliny
Hańskiej.

39. Chocim to niewielkie miasto w północno-zachodniej
części Ukrainy. Chocim miał bardzo duże znaczenie
strategiczne i wielokrotnie zmieniał właściciela,
przechodząc pod władanie Mołdawii, Turcji, Polski,
Ukrainy i Rumunii. Był także miejscem dwóch bardzo
ważnych bitew Rzeczpospolitej z Turkami (w 1621 i
1673 roku). Od 1991 roku Chocim należy do Ukrainy.
Usytuowana na wysokim, skalistym brzegu Dniestru
w obwodzie czerniowieckim fortyfikacja w Chocimiu,
zaliczana jest do siedmiu cudów Ukrainy. Budowa
fortecy rozpoczęła się w 1325, prace nad nią trwały
jeszcze do 1380 roku. Na przestrzeni wieków forteca ta
ulegała licznym rozbudowom, a także poddawana
wielokrotnym rekonstrukcjom przez nowych
właścicieli tych ziem aż do XV w.

40. Położony w północno-wschodniej Ukrainie Charków jest drugim co do
wielkości miastem Ukrainy. Dziś liczy ponad 1,5 mln mieszkańców. Miasto
zostało założone przez Kozaków w XVII wieku jako gród warowny, a prawa
miejskie otrzymał w 1750 roku, Już piętnaście lat później stał się stolicą
rosyjskiej Ukrainy. W XVIII wieku nastał okres dynamicznego rozwoju
miasta, które dzięki przemysłowemu charakterowi stało się jednym z
głównych ośrodków ruchu rewolucyjnego. W czasie II wojny światowej
miasto było kilkakrotnie obiektem ciężkich walk. Został wyzwolony w
sierpniu 1943 roku w wyniku zwycięskiej bitwy Armii Czerwonej pod
Kurskiem. Głównymi zabytkami miasta są sobory - Pokrowski (XVII w.) i
Uspienski (XVIII w., z dzwonnicą z 1. poł XIX w.), a także zabudowa miejska
z XVIII i XIX w., do której zaliczyć należy piękne pałace Katarzyny II i
arcybiskupi. Turystów przyciągają także monumentalne budowle
użyteczności publicznej przy placu Dzierżyńskiego (1925-29) pochodzące z
okresu rozkwitu komunizmu. Charków stanowi dla Polaków miejsce
szczególne: w kwietniu i maju 1940 NKWD zamordowało w swojej siedzibie
przy pl.Dzierżyńskiego 3 ok. 3800 więźniów obozu w Starobielsku,
pochowanych następnie w Piatichatkach. Ta egzekucja stanowi część zbrodni
katyńskiej. Do dziś cmentarz ofiar totalitaryzmu w Piatichatkach, na którym
spoczywają ofiary wielkiej czystki oraz oficerowie Wojska Polskiego jest
jednym z najczęściej odwiedzanych przez Polaków miejsc na Ukrainie.

41. Zamek Palanka znajduje się w Mukaczewie i należy do
najlepiej zachowanych warowni w Europie. Położony
na wzgórzu w zakarpackiej części Ukrainy powstał w
XIII wieku. Początkowo należał do Królestwa
Węgierskiego i miał bronić jego granic przed
najazdami tatarskimi. Zamek od zawsze słynął jako
doskonałe miejsce do obrony. Oprócz korzystnego
położenia jego zdobycie utrudniały grube, 5-cio
metrowe mury, 164 armaty i 60 beczek z prochem.
Najdłuższe oblężenie twierdzy trwało trzy lata (1685 -
1688), kiedy to stała się celem wojsk Leopolda I. Na
czele obrońców stanęła Ilona Zrini, wdowa po księciu
Ferensie I. Aktualnie przyjeżdża tu wielu turystów.
Zamek jest odnowiony i uznawany za jeden z
najważniejszych zabytków na Zakarpaciu.

42. Park Zofiówka to jeden z najpiękniejszych parków
krajobrazowych na terenie Ukrainy. Co ciekawe,
powstał on z rozkazu Szczęsnego Potockiego,
przywódcy targowicy. Miał to być dar dla jego
trzeciej żony, Zofii Potockiej. Można się tu
dopatrzeć inspiracji mitologią grecką i ogrodami
francuskimi. Po powstaniu listopadowym został
skonfiskowany przez cara Mikołaja I. Park zajmuje
powierzchnię 160 hektarów, a rośnie w nim ponad
1,7 tysiąca gatunków roślin. Wrażenie robią także
piękne stawy. Turyści mogą przepłynąć łodzią
przez podziemną rzekę Styks. W 2004 parkowi
nadano miano Narodowego Parku
Dendrologicznego.

43. Jaskółcze Gniazdo jest niewielkich rozmiarów
zamkiem. Zbudowany pomiędzy 1911 a 1912 rokiem
nie może poszczycić się nawet długą historią. Skąd
więc bierze się jego popularność? Zamek zbudowano
na wysuniętym w morze, wysokim na 40 metrów klifie
Aurora. Jego rozmiary nie są imponujące (20 metrów
długości na 10 metrów szerokości), ale zachwycają
niezwykle bogate zdobienia. Autor projektu, Leonid
Sherwood, wzorował się na najlepszych
przedstawicielach architektury neogotyckiej. W 1927
roku okolice nawiedziło silne trzęsienie ziemi, ale
zamek pozostał niemal nienaruszony. W przeszłości
mieściły się tu biblioteka i kawiarnia. Aktualnie w
zamku funkcjonuje restauracja „Jaskółcze Gniazdo”.

44. Chersonez Taurydzki to nazwa antycznego greckiego miasta
położonego na Krymie. Jego początki datowane są na 528 rok
p.n.e. Ruiny odkryto w 1817 roku, a w 1892 roku w pracach
uczestniczyła ekipa polskich archeologów. Aktualnie
pozostałości miasta zajmują powierzchnię około 1 kilometra
kwadratowego. Otacza je mur pochodzący z czasu imperium
bizantyjskiego. Chersonez każdego roku przyciąga rzesze
turystów. Podróżni przyjeżdżają tu aby obejrzeć amfiteatr,
grecką świątynię a także nagrobki i wiele innych antycznych
zabytków. Ocenia się, że są tu 62 starożytne obiekty.
Nowszym, ale także wartym uwagi zabytkiem jest sobór św.
Włodzimierza z XIX wieku. Na terenie rezerwatu
archeologicznego znajduje się też kąpielisko i plaża. W 1892
roku powstało Muzeum Chersonezu. Wystawiane są w nim
najważniejsze i najbardziej efektowne znaleziska
archeologiczne. Są tu zbiory numizmatyczne, rzeźby, ceramika,
lampy i wiele innych.

45. Pałac w Bakczysaraju to jedna z najważniejszych atrakcji
turystycznych Półwyspu Krymskiego. Jest to jeden z trzech
dworów muzułmańskich, które znajdują się w Europie
(obok pałacu Topkapi w Turcji i Alhambra w Hiszpanii).
Niegdyś była to rezydencja panującej tutaj dynastii Girejów.
W połowie XVI wieku wybudował go Adil-Sachib Girej.
Aktualnie kompleks pałacowy zajmuje 4 hektary, ale w
przeszłości był o wiele większy. W 1736 roku uległ
znacznym zniszczeniom przez działania armii rosyjskiej.
Wart uwagi jest na pewno Wielki Meczet – od 1991 roku
ponownie w użyciu. Nieopodal znajduje się cmentarz
chanów, na którym pochowano 16 władców. Sporą atrakcją
jest też Dziedziniec Fontann, na którym znajduje się słynna
Fontanna Łez. W 1960 roku rozpoczęto prace mające
przywrócić pałacowi dawną świetność. W 2003 roku miała
miejsce kolejna renowacja, dzięki czemu pałac naprawdę
robi wrażenie.

47. Twierdza brzeska, Twierdza Brześć – zespół
fortyfikacji wzniesionych przez Imperium
Rosyjskie w 1. połowie XIX wieku przy ujściu
rzeki Muchawiec do Bugu, w pobliżu Brześcia.
Twierdza brzeska stanowi jedno z kluczowych
miejsc w powieści szpiegowskiej polskiego
pisarza Vincenta V. Severskiego z 2011 roku pt.
Nielegalni. Zgodnie z jej fabułą na terenie
twierdzy zostało ukryte archiwum Wydziału
Polskiego NKWD, a wywiady Białorusi, Polski
i Rosji podejmują walkę o jego zdobycie

48. Puszcza Białowieska – kompleks leśny
położony na terenie Polski i Białorusi,
odznaczający się dużymi walorami
przyrodniczymi i historycznymi. W Puszczy
Białowieskiej zachowały się ostatnie fragmenty
lasu o charakterze pierwotnym. Tutaj mieszka
największa populacja wolnego żubra na
świecie. Od roku 2010 Puszcza Białowieska
należy do spisu ostoi ptaków IBA
prowadzonego przez BirdLife International.

49. Zamek w Mirze – zamek usytuowany w
pobliżu Miru na Białorusi. W 2000 został
wpisany na listę światowego dziedzictwa
UNESCO.

50. Park Gorkiego – publiczny park w Mińsku, na
Białorusi. Znajduje się w pobliżu Placu Zwycięstwa i
Parku Janki Kupały. Park utworzony został w 1800
roku jako Ogrody Gubernatora. Podczas sowieckich
czasów został przemianowany na "парк культуры и
отдыха им. Максима Горького" ​​(Park Kultury i
Wypoczynku im A. M. Gorkiego) po słynnym
rosyjskim/radzieckim pisarzu Maksymie Gorkim.
Parki o tej nazwie zostały utworzone w wielu miastach
Związku Radzieckiego. Część obszaru parku jest zajęta
przez park rozrywki z 56 metrowym diabelskim
młynem. Posiada również edukacyjne obserwatorium
z planetarium. W Parku Gorkiego znajduje się również
Pałac lodowy (kryte lodowisko).

51. Ogród Zoologiczny w Mińsku – ogród
zoologiczny położony w południowo-wschodniej
części Mińska w objęciach rzeki Świsłoczy.
Obejmuje powierzchnię 15 hektarów. Liczy 1658
osobników ponad 180 gatunków zwierząt. Został
założony w 40 rocznicę otwarcia mińskiej fabryki
samochodów MAZ, jako ogród podlegający jej
opiece - uroczyste otwarcie nastąpiło 9 sierpnia
1984 roku. Od 1997 roku ma status państwowego
zooparku. W 1998 zaczęła się przebudowa - obszar
parku powiększył się do 42 ha. W 2006 roku
rozpoczęła się budowa drugiej części kompleksu,
m.in. szklanego budynku oraz egzotarium i
terrarium.

52. Kościół świętych Symeona (Szymona) i Heleny,
zwany czerwonym kościołem – kościół katolicki w
Mińsku znajdujący się przy pl. Niepodległości. W
wyniku pierestrojki świątynia została zwrócona w
1990 białoruskim katolikom (korzystają z niej
również unici), po czym przeszła gruntowną
rekonstrukcję. Obecnie jest centrum życia
religijnego, społecznego i kulturalnego mińskich
katolików, działają przy nim biblioteka, chór i teatr
młodzieżowy. We wrześniu 2007 decyzją władz
Mińska ulicy przy kościele nadano imię Edwarda
Woyniłłowicza.

53. Archikatedra Imienia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku –
rzymskokatolicki kościół katedralny i zarazem centrum życia
religijnego mińskich katolików. Kościół zbudowano w stylu
baroku, w porządku jońskim. Posiada on dwie
czterokondygnacyjne czworoboczne wieże, na których
zawieszone były dzwony: św. Jakub, ważący 350 pudów (5733
kg), św. Felicjan – 250 pudów (4095 kg), św. Tadeusz – 48 pudów i
20 funtów (794,35 kg), św. Kazimierz – 20 pudów (327,6 kg),
sygnaturka ważyła jeden pud (16,38 kg). Dzwony Jakub i Felicjan
uchodziły za największe na Litwie. Dach świątyni pokryty był
blachą. Główną fasadę świątyni zdobiły figury Najświętszej Marii
Panny i św. Apostołów Piotra i Pawła. Przed wejściem znajdował
się murowany arkadowy krużganek, kryty blachą. Rozpoczynał
się od linii Wysokiego Rynku, ciągnął się do ściany kościelnej.
Jego długość wynosiła kilkanaście łokci. Ściany krużganka
wykonane były z żelaznych krat z przerwami na bramę i furtkę.

54. Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w
Mińsku – to muzeum zlokalizowane na
Białorusi w Mińsku przy Prospekcie F. Skoryny
25a. Poświęcone jest Wielkiej Wojnie
Ojczyźnianej 1941-1945. Muzeum założone w
1942 roku w Moskwie, od 1944 na Białorusi.
Od 15 kwietnia 1966 muzeum zajmuje siedzibę
w obecnym miejscu. W swojej kolekcji posiada
plakaty, grafiki, odzież, fotografie i przedmioty
zarówno cywilne jak i wojskowe z okresu
wojny.

55. Zamek Piszczałowski – zabytkowe
klasycystyczne więzienie z elementami
neogotyku zbudowane w I połowie XIX wieku
i znajdujące się w Mińsku przy ul.
Wołodarskiego. Obecnie więzienie – nazywane
przez mińszczan "wołodarką" – mieści nadal
więzienie, jednak planuje się jego przeniesienie.
W 2008 na skutek prac remontowych zawaliła
się jedna z wież narożnych budynku. W
więzieniu dokonuje się egzekucji skazanych na
karę śmierci.

56. Stadion Dynama Mińsk – wielofunkcyjny stadion
sportowy w Mińsku na Białorusi. Jest głównie
wykorzystywany do gry w piłkę nożną. Swoje
mecze rozgrywa na nim reprezentacja Białorusi
oraz niektóre białoruskie kluby w europejskich
pucharach. Pojemność stadionu wynosi 41,040
widzów, co czyni go największym tego typu
obiektem na Białorusi. Powstał w roku 1934. Po
zniszczeniach spowodowanych II wojną światową
został odbudowany w 1954. W roku 1980 był jedną
z aren Igrzysk Olimpijskich. Rozegrano na nim
sześć spotkań fazy grupowej oraz jedno spotkanie
ćwierćfinałowe turnieju piłkarskiego.

58. Góra Krzyży– wzgórze położone kilkanaście kilometrów na
północ od Szawli, w pobliżu miasteczka Meszkucie. W
miejscu tym postawiono w 1430 r. kapliczkę upamiętniającą
przyjęcie przez Żmudzinów chrztu. Nad kapliczką górował
wielki krzyż. Po upadku powstania listopadowego w 1831 r.
zaczęto tam masowo przynosić i stawiać kolejne krzyże i od
tego czasu przybywa ich stale. Stawiane są, bądź
podwieszane na już stojących, różnej wielkości, od
ogromnych kilkumetrowych aż po całkiem miniaturowe, w
intencji nadziei, przyszłości, jako symbole zadumy, wiary
bądź jako wota dziękczynne. Ocenia się, że samych krzyży
stojących jest ok. 50 tysięcy, natomiast licząc z położonymi i
podwieszonymi ich liczba może wynosić ponad 150 tys.
Papież Jan Paweł II podczas swojej pielgrzymki na Litwę w
1993 r. celebrował na Górze Krzyży mszę świętą.

59. Mierzeja Kurońska to wąski, długi półwysep, w
postaci piaszczystego wału, w południowo-wschodniej
części wybrzeża Morza Bałtyckiego. Mierzeja oddziela
Zalew Kuroński od otwartego Morza Bałtyckiego
-Długość: 97 km (w tym 50 km w Republice Litewskiej)
-Szerokość: 0,4–4 km
Mierzeja jest podzielona między częścią południową
Rosji i częścią północną Litwy. Znajdują się na niej
drugie pod względem wysokości (kompleksy) wydm
w Europie. Cały obszar litewskiej części mierzei jest
administracyjnie w granicach miast Nerynga i
Kłajpeda. W 2000 r. Mierzeja Kurońska została
zapisana na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

60. Baszta Giedymina – baszta zachodnia Zamku Górnego w
Wilnie, który wzniesiono w stylu gotyckim na Górze
Giedymina w 1409 za panowania księcia Witolda. Od 1960
w Wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, w
którym można obejrzeć schemat bitwy pod Grunwaldem,
krzyżackie sztandary i popiersie księcia Witolda, wykonane
w brązie przez Vincasa Grybasa. W muzeum zgromadzono
również hełmy, kolczugi, zbroje, miecze i muszkiety oraz
armaty i kule armatnie. Znajdują się w nim również makiety
wileńskich zamków, fotokopie grafik Franciszka
Smuglewicza oraz panoramiczny plan miasta z roku 1576.
Na najwyższym piętrze mieści się taras obserwacyjny, z
którego można podziwiać panoramę miasta, w tym
śródmieście i Pohulankę oraz widok na Wilję z
przedmieściami Śnipiszki i Tuskulanum.

61. Ostra Brama w Wilnie - brama miejska na
Starym Mieście w Wilnie, gotycka, wzniesiona
w latach 1503–1514; wraz z przylegającym do
niej fragmentem muru obronnego stanowi
jedyną pozostałość dawnych fortyfikacji
miejskich; od strony wewnętrznej bramy
znajduje się kaplica Ostrobramska z obrazem
Matki Boskiej Ostrobramskiej Królowej Korony
Polskiej (Matki Boskiej Miłosierdzia),
klasycystyczna, wzniesiona w 1829; stanowi
zamknięcie ulicy Ostrobramskiej.

62. Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św.
Władysława w Wilnie – katolicka bazylika w Wilnie, katedra
archidiecezji wileńskiej, miejsce pochówku wielkich książąt
litewskich i królów Polski. Podzielona jest na katedrę:
-pierwszą
-gotycką
-renesansową
-barokową
-klasycystyczną.
Groby królów i królowych Polski, wielkich książąt i księżnych
litewskich
-Aleksander Jagiellończyk - król Polski w latach 1501-1506
-Elżbieta Habsburżanka - królowa Polski w latach 1543-1545
-Barbara Radziwiłłówna - królowa Polski w latach 1550-1551
-serce króla Władysława IV Wazy

63. Muzeum Ofiar Ludobójstwa w Wilnie, na Litwie
zostało utworzone w 1992 przez Ministerstwo
Kultury Litwy, na wniosek Związku Więźniów
Politycznych i Deportowanych. W 1997
przekazano go Centrum Badania Ludobójstwa i
Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Muzeum
mieści się w dawnej siedzibie Gestapo,
NKWD/KGB naprzeciwko pl. Łukiskiego, dlatego
potocznie określany jest jako Muzeum KGB.
Zadaniem muzeum jest gromadzenie i
eksponowanie dokumentów odnoszących się do
50-letniej okupacji Litwy przez ZSRR, litewskiego
ruchu oporu jak i ofiarom aresztowań, deportacji i
egzekucji, które miały miejsce w tym okresie.

64. Zamek w Kownie – ruiny zamku zbudowanego w
2 poł. XIV wieku i rozbudowanego w wieku XVI,
usytuowanego w "międzyrzeczu" u ujścia rzeki
Wilii do Niemna. Po 1930 roku przeprowadzono
pierwsze wykopaliska archeologiczne. Około 1954
roku wykonano prace restauracyjne,
nadbudowując część wieży i murów. Do naszych
czasów zachowały się dwie baszty, fragment
murów, basteja z XVI wieku i fragment fosy. W
2010 rozpoczęto częściowe prace rekonstrukcyjne
m.in. górnej części wieży i jej zwieńczenia. Obecnie
w zamku znajduje się niewielkie muzeum.
Obecnie wokół zamku rozciąga się park.

65. Zamek Dolny w Wilnie– rekonstrukcja dawnej
siedziby Wielkich Książąt Litewskich i królów polskich
wchodząca w skład zespołu zamkowego w Wilnie.
Znajduje się przy placu Katedralnym, na wschód od
katedry. Zamek w okresie swojej świetności miał
kształt nieregularnego pięcioboku z najbardziej
reprezentacyjnymi trójkondygnacyjnymi skrzydłami:
wschodnim i południowym, przy którym od strony
dziedzińca znajdowały się krużganki arkadowe. Cały
gmach zwieńczony był renesansową attyką. Po
odbudowie, wnętrza skrzydła wschodniego otrzymały
wystrój gotycki, skrzydła południowego renesansowy,
natomiast skrzydła południowo-zachodniego
wczesnobarokowy.

66. Muzeum Bursztynu w Połądze – muzeum
rzemiosła w Połądze, założone w 1963, oddział
Litewskiego Muzeum Sztuki w Wilnie.
Placówka dokumentuje historię
bursztyniarstwa na Litwie. Muzeum mieści się
w pałacu Tyszkiewiczów w Połądze. W
zbiorach muzeum znajduje się m.in. kolekcja
około 28 000 bursztynów, z których około
15000 zawiera inkluzje, oraz część skarbu ze
Świętej.

67. Litewskie Muzeum Narodowe w Wilnie,
muzeum historyczne w Wilnie, założone w
1952 jako Muzeum Historyczno-Etnograficzne w
Wilnie w oparciu o zbiory miejscowych
muzeów polskich przejęte przez Litewską
Akademię Nauk w 1941; litewska narodowa
instytucja kultury, dokumentuje historię
Wielkiego Księstwa Litewskiego i Litwy.

69. Kościół Luizy w Kaliningradzie – dawny kościół
ewangelicki z początku XX w., obecnie mieszczący
Teatr Lalek. Kościół został zbudowany w latach 1899-
1901 jako pierwsza świątynia poza pierścieniem wałów
otaczających miasto, dla uczczenia 200. rocznicy
istnienia Królestwa Prus. W poświęceniu uczestniczył
cesarz Wilhelm II z małżonką. Kościół wzniesiono z
ofiar prywatnych, m.in. radcy handlowego Louisa
Grosskopfa i jego żony. Projekt neoromańskiej
asymetrycznej trójnawowej świątyni z wysoką wieżą
sporządził Fritz Heitmann (niekiedy obok niego
wymieniany jest również Krah). Parafia obejmowała
zamożne willowe osiedla Hufen i Amalienau,
podobnie jak wzniesiona nieco później na drugim
końcu alei katolicka kaplica św. Wojciecha.

70. Kościół Świętej Rodziny w Kaliningradzie – dawny katolicki kościół
parafialny w południowej części miasta, wybudowany w stylu
neogotyckim, obecnie sala koncertowa filharmonii. Powstał jako trzecia
od czasów reformacji w Królewcu katolicka świątynia parafialna .Został
wzniesiony w latach 1904–1907 według projektu Fritza Heitmanna jako
ceglana trójnawowa hala z niższym, pięciobocznie zamkniętym
prezbiterium i 57-metrową wieżą. Wnętrze kryte jest sklepieniem
gwiaździstym, wspartym na smukłych ośmiobocznych granitowych
filarach. Obok znajdował się klasztor i szpital sióstr katarzynek. II wojnę
światową przetrwał niemal nieuszkodzony, z wyjątkiem ostrzelanej
górnej partii wieży, chociaż większość otaczającej zabudowy przestała
istnieć. Po wojnie służył jako lazaret wojskowy, następnie magazyn.
Budynek odrestaurowano w latach 1978–1980 (projekt Pawła Gorbacza)
jako salę koncertową Filharmonii Kaliningradzkiej, liczącą 400 miejsc.
Wkrótce zamontowano 44-głosowe organy, mające 3600 piszczałek (firma
Rieger-Kloss z Karniowa w Czechach. Witraże projektował J. Smirnjagin.
Zegar zamontowany na wieży pochodzi z wówczas nieużytkowanego
kościoła Świętego Krzyża. Filharmonia organizuje doroczne festiwale
organowe.

71. Bałtycki Federalny Uniwersytet im. Immanuela Kanta w
Kaliningradzie – rosyjski uniwersytet powstały w 1947 i
nawiązujący do tradycji istniejącego w latach 1544-1945
Uniwersytetu Albertyna. Uniwersytet kształci m.in. na
specjalności „Język polski i literatura”.
Dzieje uczelni
-1947-1966: poprzednikiem uczelni był Państwowy Kaliningradzki
Instytut Pedagogiczny
-1966 - 31 stycznia 2003: Państwowy Uniwersytet Kaliningradzki
-2003 - 13 października 2010: Bałtycki Państwowy Uniwersytet im.
Immanuela Kanta
-2010 - 28 kwietnia 2011: Rosyjski Państwowy Uniwersytet im.
Immanuela Kanta
-2011 –obecnie: Bałtycki Uniwersytet Federalny im. Immanuela Kanta

72. Amaliena – dawna dzielnica willowa w zachodniej
części Królewca, obecnie wchodzi w skład administrac
Wyodrębniona z obszaru Hufen w ciągu XIX w.
Intensywnie rozbudowywana w początkach XX w.
(m.in. według projektów Fritza Heitmanna, pełna
zieleni, należy dziś do najlepiej zachowanych i
interesujących części miasta. Rozciągała się od Lawsker
Allee na południu do Hammerweg na północy. Przy
Lawsker Alle wzniesiono katolicki kościół św.
Wojciecha, czasem zalicza się do dzielnicy ewangelicki
kościół Luizy, tu powstał nowy gmach Akademii Sztuk
Pięknych. Przy Prospekcie Mira, na terenie dawnego
cmentarza, w latach 90. XX w. zbudowano
ewangelicko-luterański kościół Zmartwychwstania.

73. Kościół w Judytach – gotycka świątynia w dawnej
dzielnicy Judyty w zachodniej części Kaliningradu,
w średniowieczu katolicka, od XVI w. do 1948
luterańska, obecnie prawosławna (w eparchii
kaliningradzkiej i bałtijskiej Rosyjskiego Kościoła
Prawosławnego). Na malowniczo opadającym
terenie wokół kościoła istniał cmentarz, dziś
oznaczony wysokim krzyżem. Spoczywa tu m.in.
popularny rzeźbiarz Stanislaus Cauer (1867-1943),
profesor Akademii Sztuk Pięknych, autor wielu do
dziś zachowanych dzieł plenerowych. Przy
kościele zebrano nieliczne ocalałe tablice
nagrobkowe.

74. Kościół św. Wojciecha w Kaliningradzie – neogotycka dawna świątynia
katolicka, obecnie laboratorium badawcze. Budowla (wznosi się na
terenie dawnej dzielnicy Amalienau, przy prospekcie Pobiedy 41).Parafia,
podobnie jak powstały nieco wcześniej na przeciwległym krańcu alei
ewangelicki kościół Luizy, obejmowała willowe przedmieścia miasta. Już
w średniowieczu św. Wojciech był jednym z patronów kościoła
katedralnego na Knipawie. Obecnie wezwanie św. Wojciecha-Adalberta
nosi odrodzona po upadku ZSRR w 1991 r. parafia rzymskokatolicka,
której jednak nie udało się odzyskać świątyni. Mieści się w północnej
części miasta, przy ul. Aleksandra Newskiego. Kompleks zabudowań,
wznoszonych od 1998 r. i konsekrowanych 18 września 2005, składa się z
bezwieżowego kościoła, kaplicy Matki Boskiej Fatimskiej i łączącego je
budynku parafialnego. Proboszczem jest ks. Jerzy Steckiewicz.
Nabożeństwa odprawiane są w językach rosyjskim i polskim. W 2006
odsłonięto tablice pamiątkowe ku czci Jana Kochanowskiego i Polaków
pomordowanych na terenie dzisiejszego obwodu kaliningradzkiego w
latach II wojny światowej.

75. Pregolskij, to osiedle w zachodniej części miasta
Kaliningradu, położone na północnym brzegu rzeki
Pregoły, u jej ujścia do Zalewu Wiślanego, w granicach
dzielnicy administracyjnej Rejon Oktjabrski. Wieś 1673
nosiła nazwę Kasebalg, następnie Kosswalken, należąc do
parafii ewangelickiej w Judytach. Nad Pregołą w 1693
elektor brandenburski, późniejszy król pruski,
Fryderyk III zbudował rezydencję myśliwską
Friedrichshof. Podarowana 1719 przez Fryderyka
Wilhelma I kuzynowi, Fryderykowi Wilhelmowi
księciu Szlezwiku-Holsztyna, nosiła nazwę Holstein,
następnie Gross-Holstein, która przejęła także
miejscowość, w XX w. włączona w granice Królewca.
Przebudowana barokowa rezydencja zachowała się do
dzisiaj i jest siedzibą instytutu naukowo-badawczego.

76. Hotel Moskwa– jeden z z hoteli w Kaliningradzie,
mieszczący się w dawnej dzielnicy Hufen, przy prospekcie
Mira (dawna Hufenallee), naprzeciw wejścia do
kaliningradzkiego ogrodu zoologicznego. Powstał w 1936
jako siedziba oddziału towarzystwa ubezpieczeniowego
Nordstern-Verischerung i jednocześnie kamienica z 29
lokalami mieszkalnymi. Autorami projektu byli królewieccy
architekci Siegfried Sassnick (1903-1971) i Bruno Leiding.
Jest trzypiętrową budowlą z dwuspadowym dachem
krytym dachówką. Elewacje są licowane ciemnym
klinkierem, z którym kontrastują jasne betonowe ościeża
prostokątnych okien i drzwi. Na narożach 3 piętra fasady
umieszczono ułożone z cegieł herby Berlina i Gdańska. Po
1945 dobrze zachowany budynek został zaadaptowany na
hotel, ze zmianą układu wnętrz, w 2001 został poddany
gruntownej renowacji.

77. Hufen – dzielnica Królewca w zachodniej części miasta, obecnie wchodzi w
skład administracyjnej dzielnicy Kaliningradu Centralnyj Rajon. Powstała na
obszarze należącym od 1286 r. do Starego Miasta, ok. 1572 wzmiankowana
jako die huben. Dzieliła się na 3 części: Vorder-, Mittel- i Hinterhufen (licząc od
śródmieścia). W XVIII w. na tym terenie znajdowały się chłopskie zagrody,
"żółta karczma" przy moście nad strumieniem i las. W XIX w. zaczęły
powstawać wille i ogrody, oraz teatr letni. Na skraju Mittelhufen założono
park Luisenwahl, który w początkach stulecia był ulubionym miejscem
odpoczynku Fryderyka Wilhelma III i królowej Luizy. Na początku XX w.
obok wzniesiono ewangelicki kościół Luizy. Pod koniec XIX w. na
Vorderhufen powstał park (Hufenpark) i w 1896 r. ogród zoologiczny, a
później także skansen, w XX w. przeniesiony do Olsztynka. W ciągu XIX w.
część dzielnicy otrzymała nazwę Amalienau. Główna ulica nosiła nazwę
Hufenallee – obecnie Prospekt Mira. W latach 1912–1913 nowe osiedle na
Hufen zaprojektował Emil Reinhold Arndt. Na początku Hufenalleee w laatch
1911-1912 wzniesiono Luisentheater , po zniszczeniach wojennych
odbudowany w zmienionej formie, lecz nadal pełniący swe funkcje. Tu też
znajduje się stadion sportowy klubu "Bałtika" (dawniej Walter-Simonplatz).
Podczas działań wojennych w latach 1944–1945 zabudowa dzielnicy
ucierpiała stosunkowo niewiele. Na jej terenie została zlokalizowana pierwsza
radziecka komendantura wojskowa. Naprzeciw wejścia do ZOO wznosi się
Hotel Moskwa.

78. Sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Kaliningradzie
– dawny ewangelicki kościół św. Krzyża ,obecnie
prawosławny sobór Podwyższenia Krzyża Świętego przy
ul. gen. Pawłowa .Świątynia znajduje się na wyspie rzecznej,
do 1945 zwanej Lomse (obecnie Oktjabrski ostrow), leżącej
pomiędzy Starą i Nową Pregołą. O wyspę toczyło spór z
Knipawą Stare Miasto Królewiec, które ostatecznie
zwyciężyło. Miała służyć wyłącznie celom gospodarczym,
jednak w czasach nowożytnych pojawiła się zabudowa
mieszkalna. W 1896 wzniesiono nową synagogę. W 1989
przekazano gmach Rosyjskiemu Kościołowi
Prawosławnemu, w 1991 została ustanowiona parafia
eparchii smoleńsko-kaliningradzkiej. W latach 1991-1994
trwała, z podziałem na cerkiew górną i pomocniczą dolną,
św. Aleksandra Newskiego. W 2000 poświęcono
bursztynowy ikonostas.