Fundacja Firmy Rodzinne. Polacy o firmach rodzinnych 2014.

1. Polacy
o firmach rodzinnych
Raport opinii opracowany na zlecenie
Fundacji Firmy Rodzinne i FBN Poland

2. 2
Katarzyna Gierczak-Grupińska
Prezes Zarządu Fundacji Firmy Rodzinne
CEO Family Businesses Foundation

3. 3
Raport Opinii 2014
Wstęp | Introduction
Doświadczenia zarówno
globalnych, jak i lokalnych liderów
pokazują, że przedsiębiorstwa
o rodzinnym charakterze potrafią
być lokomotywami rozwoju
gospodarczego kraju. Z kolei
przywiązanie do ich pierwotnych
lokalizacji równocześnie
sprawia, że często angażują się
w życie lokalnych społeczności.
To charakterystyczne dla
odpowiedzialnych firm rodzinnych.
Społeczeństwu i administracji
państwowej powinno więc zależeć
na jak najlepszych warunkach
funkcjonowania firm rodzinnych.
Czy jest tak naprawdę i czy Polacy
utożsamiają się z ideą rodzinnej
przedsiębiorczości? - tego
dowiedzą się Państwo z naszego
raportu poświęconego opinii
Polaków na temat firm rodzinnych.
Zachęcam do lektury.
Serdecznie dziękujemy sponsorom:
Ochnik, Grupa Adamed, Mokate, Koral,
Wardyński i Wspólnicy
Dziękujemy ekspertom, którzy udzielili
swoich komentarzy we wstępach do
poszczególnych części raportu:
Minister Olgierd Dziekoński,
prof. Anna M. Nikodemska-Wołowik,
prof. Peter May,
Gordian Gudenus,
Dariusz Bednarski.
The examples of global as well as
local leaders show that family-run
enterprises can be crucialto national
economy’s growth. Furthermore,
their specialties to local communities
translate often into giving back. That
is a specific feature of responsible
family businesses.
This means the society and
authorities should care about
the circumstances underwhich
the family businesses operate.
Is it true? Do people in Poland
identify themselves with family
entrepreneurship? - you willfind
answers to these questions in this
public opinion report on family
businesses in Poland.
We would like to sincerely thank the
sponsors:
Ochnik, Grupa Adamed, Mokate, Koral,
Wardyński i Wspólnicy
We appreciate greatly the comments
expressed by the experts:
Minister Olgierd Dziekoński,
prof. Anna M. Nikodemska-Wołowik,
prof. Peter May,
Gordian Gudenus,
Dariusz Bednarski.

4. 4

5. 5
Raport Opinii 2014
Spis treści
Contents
Część 1 / Part 1
Co to jest firma rodzinna?
Family business – what is it?
Część 2 / Part 2
Sympatia Polaków do firm rodzinnych
Do Poles like family businesses?
Część 3 / Part 3
Jak firmy rodzinne inspirują do działania?
How the family businesses inspire to action?
Część 4 / Part 4
Podsumowanie i metodologia
Summary and methodology

6. 6
Co to jest
„firma
Nie istnieje jedna spójna definicja
przedsiębiorstwa rodzinnego
uznawana powszechnie
w wymiarze międzynarodowym.
Niemożliwe jest bowiem
skonstruowanie uniwersalnej
definicji, nawet zawężonej do
regionu UE m.in. ze względu
na niejednolite pojmowanie
rodziny per se oraz na szereg
uwarunkowań kulturowo-
społecznych i ekonomicznych,
wpływających na rozwój
rodzinnej przedsiębiorczości na
tle jakże odmiennych wydarzeń
historycznych w różnych częściach
kontynentu.
Niniejszy raport pokazuje
jednak, że Polacy są zgodni co
do kryteriów „rodzinności” firm
przyjmowanych wspólnie na całym
świecie: współpracy członków co
najmniej jednej rodziny, będących
właścicielami danego podmiotu
gospodarczego i zaangażowania
nie mniej niż dwóch pokoleń( tzw.
atrybuty „twarde”). Natomiast
„tradycyjność” przeważała jako
atrybut „miękki”, określający
wizerunek tych przedsiębiorstw.
prof. Anna M. Nikodemska-Wołowik
profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego,
pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego,
członek międzynarodowej organizacji naukowej
International Family Enterprise Research
Academy (IFERA), autorka monografii i artykułów
naukowych poświęconych problematyce rodzinnej
przedsiębiorczości.
Associate Professor at the University of Gdańsk,
member of International Family Enterprise
Research Academy (IFERA), an author of
numerous monographs’ and papers on family
entrepreneurship

7. 7
Raport Opinii 2014
There is no internationally recognised definition of a family business.
It is impossible to comprise one common definition, even restricted to
the area of the European Union. It is caused by various perspectives on
a family itself and big cultural as well as economic differences, which
influence the family entrepreneurship in particular countries.
This report shows that Poles agree on the part of the definition which is
common in various cultures. Among the dominating “hard” attributes that
identify family businesses are: cooperation of the members of at least
one family, who own the enterprise and of who at least two generations
are engaged in the business. The dominating “soft” feature is a traditional
character of the business.
Family business – what is it?
część 1 | part 1
rodzinna”?

8. 8
Co to jest „firma rodzinna”?
Family business – what is it?
tradycyjna / traditional
przyjazna / friendly
godna zaufania / trustworthy
mała / small
solidna / reliable
rodzinna / family-run
pokoleniowa / multigenerational
odpowiedzialna / responsible
uczciwa / honest
zaangażowana / engaged
stabilna / stable
bezpieczna / safe
dbająca o jakość / quality-oriented
inne / others
nie wiem, trudno powiedzieć / I don’t know, hard to tell
Polacy poproszeni o opisanie firm rodzinnych przymiotnikami tworzą
wizerunek firmy tradycyjnej (prawie 17% wskazań), przyjaznej (10,08%)
oraz godnej zaufania (8,28%). Dla Polaków firma rodzinna jest także mała
(6,58%) i solidna (6,38%).
„Wpisz przymiotniki, które najlepiej opisują
firmę rodzinną.”

9. 9
Raport Opinii 2014
część 1 | part 1
16,9
10,1
8,3
6,6
6,4
5,9
5,2
3,8
3,8
3,6
3,0
2,8
2,8
42,0
33,5
Respondents most frequently submitted the adjective traditional (17%),
followed by friendly (10,08%) and trustworthy (8,28%). Poles think of
a family business as a small (6,58%), yet reliable (6,38%) enterprise.
dane w % | all data in %; n=1000
“Which adjectives describe best family businesses?”

10. 10
Co to jest „firma rodzinna”?
Family business – what is it?
Polacy kojarzą firmy rodzinne przede wszystkim z takimi, w których
pracują ze sobą członkowie jednej rodziny lub kilku rodzin. Ważna jest
także obecność więcej niż jednego pokolenia w firmie.
For Poles members of one or several families work together in family
businesses. Another important distinguishing feature is that they
comprise more than one generation.
62,6
38,8
37,0
24,3
20,5
14,2
9,1
5,5
„Jaka jest definicja firmy rodzinnej?”
“What is the definition of a family business?”

11. 11
Raport Opinii 2014
dane w % | all data in %; n=1000
właścicielami firmy są członkowie jednej rodziny
the owners come from one family
rodzina lub rodziny są jedynymi właścicielami firmy
the sole owners of the business are family members
pracują w niej rodzice z dziećmi
generation of parents and children work together
firma jest zarządzana przez kogoś z rodziny właścicieli
someone from the owning family manages the company
pracuje w niej mąż i żona
a husband and a wife work there
właścicielami firmy są członkowie kilku rodzin
a few families own a business
współwłaścicielami firmy mogą być osoby spoza rodziny
there might be some outside family co-owners
nie jest spółką giełdową
it is not a publicly listed company
część 1 | part 1

12. 12
48,25%
51,75%
nazwa nie zawiera nazwiska
without a family name
Nazwisko w nazwie
firmy
Business name
with a family name
nazwa zawiera nazwisko
with a family name
Nazwisko w nazwie firmy
The business name comprises the family’s name
Polacy intuicyjnie kojarzą firmy
posiadające w swojej nazwie
nazwisko z firmami rodzinnymi.
Wśród firm, które wymienili,
większość (prawie 52%) ma
właśnie takie nazwy.
Poles intuitively associate the
brands with family names with
being family businesses. They
submitted over 51% of such names.
Nazwisko potrafi zmylić
The name can be deceiving
W pytaniu sprawdzającym
znajomość wspomaganą
ankietowani poszli tym samym
tropem. Dwa najczęstsze (wyraźnie
przewyższające resztę) wskazania
to firmy z nazwiskiem w nazwie,
ale nie będące firmami rodzinnymi.
Może natomiast cieszyć fakt, że w
czołówce tego rankingu znalazły
się polskie firmy, które faktycznie
są rodzinnymi.
The respondents were misled by
the same misconception in the
question with assisted answers.
Two most common replies were
(with leaving the other far behind)
those businesses with a family
name which are not family-owned.
What might be optimistic is the
fact that people also named some
Polish actual family businesses in
the top of the ranking.
Co to jest „firma rodzinna”?
Family business – what is it?

13. 13
Raport Opinii 2014
Grycan
Blikle
Kruk
Wedel
Kulczyk Holding
6,3
4,3
3,9
3,9
18,3
McDonald’s
Disney
Yes Biżuteria
Solaris Bus & Coach
Jeronimo Martins
27,1
14,7
13,6
13,4
27,3
„Wymień pięć znanych Ci firm rodzinnych*”
“List five family businesses that you know.”
„Które z podanych firm są firmami rodzinnymi?”
“Which of the following are family businesses?”
część 1 | part 1
dane w % | all data in %; n=1000

14. 14
SympatiaPolaków
Dobrze prosperujące firmy rodzinne są fundamentem skutecznych
gospodarek. Ci, którzy myślą i zarządzają nie tylko w celu krótkotrwałej
maksymalizacji zysków, lecz ponadpokoleniowo, reprezentują pozytywny
kapitalizm: skuteczny pod względem ekonomicznym, odpowiedzialny
społecznie i bliski społeczeństwu.
Niemcy zawdzięczają swoją aktualną potęgę przede wszystkim firmom
rodzinnym. Średniej wielkości przedsiębiorstwa „German Mittelstand“ stały
się wizytówką tego kraju. Dlaczego tak samo nie miałoby się stać w Polsce?
Ważne, by rodziny prowadzące przedsiębiorstwa rozumiały, że
dominująca pozycja w firmie to nie tylko prawo, lecz również obowiązek:
profesjonalnego i odpowiedzialnego działania w roli właściciela w
stosunku do pozostałych udziałowców, pracowników oraz społeczeństwa.
Tylko ten, kto postępuje w taki sposób, służy przedsiębiorstwu. Tylko
ten, kto postępuje w taki sposób, zapewni powodzenie firmy w dłuższej
perspektywie czasu.
Successful family businesses
constitute backbones of successful
economies. Those who think
and manage in a long-term
perspective, not in a short-term
profit-focused one, and care about
the generations to come, represent
positive capitalism – economically
efficient, socially and locally
responsible.
Do Poles like
family businesses?

15. 15
Raport Opinii 2014
do firm
rodzinnych
German economy is now very
strong mainly due to family
businesses. Medium businesses
“German Mittelstand” have become
the flagships of the country. Why it
should not happen in Poland?
It is key for business families
to understand that owning an
enterprise does not only mean
rights, but also obligations of
professional and responsible
ownership towards other
stockholders, employees and the
society. Only by following this path
their businesses benefit. Only they
can provide long-term successes of
their businesses.
część 2 | part 2
prof. Peter May
INTES, Dyrektor Zarządzający FBN Deutschland
INTES, Executive Director at FBN Deutschland

16. 16
Firmy rodzinne jako pracodawcy
Family businesses as employers
Blisko dwie trzecie Polaków uważa,
że rodzinne przedsiębiorstwa są
lepszymi pracodawcami niż inne
firmy.
Polacy w prawie 1/5 uważają,
że rodzinne przedsiębiorstwo
zapewnia stabilność zatrudnienia
dzięki trwałości firmy (19,1%).
Zdaniem co czwartego Polaka
rodzinni przedsiębiorcy zauważają
ludzi z problemami, a nie problemy
z ludźmi (24,5%).
Co szósty Polak twierdzi, że praca
w firmie rodzinnej daje dodatkowe
poczucie satysfakcji, ponieważ
pozwala stworzyć coś trwałego, co
potrwa ponad pokolenie (15%)
More than 2/3 of Poles think that
family-run enterprises are better
employers than other companies.
One in five respondents says that
this kind of business guarantees
job stability (19,1%).
Almost a quarter of Poles agrees
with the statement that family
entrepreneurs notice people
and their problems and not the
problems caused by people
(24,5%).
One in six responders agrees that
working for a family business is
an opportunity to contribute to
something which will last longer
than one generation (15%).
Sympatia Polaków
do firm rodzinnych
Do Poles like family businesses?

17. 17
Raport Opinii 2014
yes, because they see people and their
problems and not the problems caused by
people
yes, because I know the owner and I know
that he is not going to change soon, so it
gives me job security
yes, because I know I will always be fairly
assessed
yes, because I will have a chance to
contribute to something which will last
longer than one generation
no
tak, ponieważ zauważa człowieka
z problemem, a nie problem
z człowiekiem
tak, ponieważ znam właściciela i wiem,
że się tak szybko nie zmieni, a to oznacza
stabilność pracy
tak, ponieważ wiem, że zawsze będę tam
sprawiedliwie oceniony
tak, ponieważ pracując w takiej firmie
wiem, że tworzę coś, co potrwa więcej niż
jedno pokolenie
nie
część 2 | part 2
dane w % | all data in %; n=1000
„Czy Twoim zdaniem firma rodzinna jest lepszym pracodawcą?
“Is a family business a better employer?”

18. 18
Ponad jedna trzecia Polaków byłaby zachęcona do zakupu produktu
oznaczonego jako wyprodukowany przez firmę rodzinną.
Niestety tylko 9% przepytanych osób spotkało się do tej pory z takim
oznaczeniem.
More than one third of Poles would be more prone to buy a product
labelled as produced by a family business. Unfortunately, only 9% of the
respondents have ever come across such a label.
Czy Polacy chętniej kupują od firm rodzinnych?
Are Poles more eagerto buy from family businesses?
Sympatia Polaków
do firm rodzinnych
Do Poles like family businesses?

19. 19
Raport Opinii 2014
dane w % | all data in %; n=1000
część 2 | part 2
„
Gdyby na opakowaniu produktu znajdowała się informacja
o tym, że został wyprodukowany przez firmę rodzinną, to czy
zachęciłoby Cię to do zakupu?”
“
If a product was packaged with
a made by a family business
label would you be more likely to
purchase it?”
tak / yes
38,6%
nie / no
nie wiem /
I do not know
19,6%
42%
„Czy spotkałaś(-eś) się już z takim oznaczeniem?”
“Have you met a label of such kind?”
tak / yes
no / nie
8,8%
91,2%

20. 20
Co zachęca do kupna produktów wytworzonych
przez firmy rodzinne?
Why would you buy a product made by a family enterprise?
Sympatia Polaków
do firm rodzinnych
Do Poles like family businesses?
mam poczucie. że sam właściciel pilnuje, żeby produkt był zrobiony dobrze
I feel as if the owner him or herself makes sure that the product is well-made
mam poczucie. że pracownicy w takiej firmie są sprawiedliwie traktowani
I feel as if their employees are being treated fairly
mam wrażenie, że taki produkt pochodzi z Polski
I feel as if it is a “made in Poland” product
mam poczucie, że taka firma nie zniknie i będę mógł liczyć na wsparcie serwisowe nawet za kilka lat
I believe that the business will not vanish into thin air and will provide aftersales service in the years to come
sam jestem przedsiębiorcą i kupuję od takich firm przez solidarność
I am a entrepreneur myself and I buy from them out of solidarity
sam pracuję w takiej firmie i kupuję od takich firm przez solidarność
I work in such a company and I buy from them out of solidarity
inny powód
other reason

21. 21
Raport Opinii 2014
kobiety/female (n=215)
meżczyźni/male (n=164)
ogółem (n=379) osoby, które spotkały się
z oznaczeniem produktu wytworzonego
przez firmę rodzinną
general (n=379), those who have seen
labels “made by a family business”
77,2
39,1
34,4
31,2
5,1
5,1
0,5
74,2
44,2
33,7
28,8
7,4
4,9
1,8
75,9
41,3
34,1
30,2
6,1
5,0
1,1
dane w % | all data in %; n=379
część 2 | part 2

22. 22
Co ósma osoba w Polsce jest gotowa zapłacić więcej, wiedząc że
kupowany produkt pochodzi z firmy rodzinnej. Spośród nich przeważająca
większość deklaruje, że jest w stanie zapłacić nawet do 10% więcej.
One in eight respondents is willing to pay extra if they know a product is
made by a family business. A vast majority of them claim they would pay
up to 10% more.
Czy Polacy są skłonni zapłacić więcej
za produkty firm rodzinnych?
Are Poles eagerto pay more for a product from
a family business?
Sympatia Polaków
do firm rodzinnych
Do Poles like family businesses?

23. 23
Raport Opinii 2014
dane w % | all data in %; n=131
część 2 | part 2
„
Czy był(-a)byś w stanie zapłacić więcej za produkt firmy
rodzinnej niż za porównywalny produkt firmy, która nie
deklaruje swojej rodzinności?”
“
Would you be willing to pay more for a product
from a family business that for another
comparable product from a non-family business
producer?”
tak / yes
12,9
nie / no
nie wiem / I do not know
38,8
48
„O ile więcej jesteś w stanie zapłacić?”
“How much extra areyouwillingto pay?”
mniej niż 5%
5-10%
11-15%
16-20%
więcej niż 20%
22,9
59.5
13,7
2,3
1,5

24. 24
Kiedy zakładamy firmę, to zdajemy
sobie sprawę że nie jesteśmy
sami w stanie wszystkiego w niej
zrealizować. Któż więc jak nie
rodzina, do której mamy zaufanie
może być wiarygodnym i godnym
zaufania partnerem. W działalności
przedsiębiorstwa mamy dobre
i złe chwile, czasem nawet trudne.
Wtedy właśnie to bezinteresowne
wsparcie rodzinne, możliwość
podzielenia się z kimś swoim
problemem jest tak ważne.
Własna firma to część naszego
osobistego życia. Jest naturalne,
że chcemy aby trwała dłużej
niż my sami, abyśmy mogli ją
przekazać naszym następcom –
naszej rodzinie. Ta perspektywa
skłania i jednocześnie zmusza
nas do roztropnego działania ale
jednocześnie działania, którego
rezultaty będą trwałe, i które
nie narażą na szwank dobrego
imienia rodziny. Warto aby prawo
dostrzegło to funkcjonowanie firm
rodzinnych, nie dyskryminując ich
właścicieli poprzez możliwość
zatrudnienia członków rodziny bez
zachęt.
Olgierd Dziekoński
Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta
Rzeczpospolitej Polskiej
Secretary of State, Chancellery of the President
of the Republic of Poland
Firmy
rodzinne

25. 25
Raport Opinii 2014
inspirują
do
działania
Once we set up a business, we realise that we are not able to do
everything on our own. Who can we trust more than family members to
become our business partner? Being an entrepreneur has its ups and
downs, and life can be sometimes hard. Selfless help from the family and
a chance to share problems becomes very important.
Running a company is a big part of one’s life. It is natural that we want
the company to last longer than we do – to have the chance to pass it on
to our successors, our family. This perspective makes the entrepreneur
act wisely and create long-lasting results. Moreover, these results should
not strain the family’s good reputation. The legislator should notice
the way family businesses operate and not discriminate them. Family
entrepreneurs should have a possibility to employ their family members
without incentive.
How the family businesses
inspire to action?
część 3 | part 3

26. 26
Firmy rodzinne inspirują do działania
How the family businesses
inspire to action?
Wśród Polaków panuje dobra opinia na temat rodziny jako właściwych
osób do prowadzenia wspólnego biznesu. Prawie połowa (46%)
potwierdza, że członkowie rodziny to dobrzy partnerzy biznesowi.
Co ciekawe, im jesteśmy starsi, tym lepsze zdanie mamy o rodzinie
w kontekście wspólnych interesów.
Poles believe that family members are good business partners. Almost
a half (46%) agrees that family members are appropriate partners for
an enterprise. Interestingly, the older we get, the better our view of doing
business with family is.
dane w % | all data in %
25-34
(n=548)
35-44
(n=248)
45+
(n=202)
ogółem / general
(n=1000)
CzyPolacychcą zakładać firmywspólnie z rodziną?
Do Poleswant to set up businesseswiththeirfamily?
44,1
31,7
24,2
46,8
25,4
27,8
50,3
19,2
30,5
46,0
27,6
26,4
Tak / Yes Nie / No Nie mam zdania /
I do not know
„
Czy uważasz, że osoby z rodziny to dobrzy
partnerzy biznesowi?”
“
Do family members make good business partners?”

27. 27
Raport Opinii 2014
część 3 | part 3
Wśród 36% Polaków, którzy mieli wcześniejsze doświadczenia
w prowadzeniu interesów wspólnie z rodziną neutralnie lub
pozytywnie na ten temat wypowiada się 83% badanych, czyli blisko co
trzecia osoba biorąca udział w badaniu.
Również blisko połowa spośród deklarujących plany co do założenia
firmy przyznaje, że chciałaby zrobić to wspólnie z kimś z rodziny.
The Poles who had some previous family business experiences
comprise 36% and among them 83% has neutral or positive opinion
about it.
What is more, among people with future business plans a half of them
would like to do it with a family member.
dane w % | all data in %; n=200
z żoną, mężem / a spouse
z bratem / a brother
z siostrą / a sister
ze szwagrem / a brother-in-law
teściową / a mother-in-law
z kimś innym / someone else
25,0
20,5
11,0
1,5
18,0
61,5
„
Z kim z rodziny chciał(a)byś założyć
firmę?
“
Which family member would you like
to be in business with?”

28. 28
Firmy rodzinne inspirują do działania
How the family businesses
inspire to action?
Wśród osób, które planują założenie firmy, ponad połowa chce przekazać
ją młodszemu pokoleniu.
W miarę upływu lat coraz więcej Polaków skłania się ku temu poglądowi.
W grupie wiekowej powyżej 45 roku życia chętnych do przekazania firmy
młodszym jest prawie o połowę więcej niż w przypadku 25-34-latków.
More than a half of people with future business plans would like to pass
it on the next generation.
With age this view becomes more common. Among those above 45
years old the number of people eager to pass on the business doubles,
compared to those between 25-34.
Chęć przekazania firmy młodszemu pokoleniu
Passing business to the next generation
25-34
(n=258)
35-44
(n=86)
45+
(n=51)
ogółem / general
(n=395)
51,6
11,6
36,8
64,0
4,7
31,4
72,6
7,8
19,6
57,0
9,6
33,4
Tak / Yes Nie / No Nie wiem /
I do not know
„
Czy chcesz przekazać swoją firmę młodszemu
pokoleniu?”
“
Are you willing to pass your business to the
younger generation?”

29. 29
Raport Opinii 2014
część 3 | part 3

30. 30
Bank Gutmann, wiodący austriacki bank rodzinny, istniejący
od 1922 roku, na przełomie roku 2012/13 przeprowadził
pogłębioną ankietę wśród 230 właścicieli firm rodzinnych
z Europy Środkowej. Jej celem było zwiększenie
świadomości badanych w zakresie szczególnych
cech przedsiębiorstw rodzinnych i porównanie ich
do odpowiedników działających na obszarze Europy
Zachodniej. Przeanalizowano czynniki sukcesu
i zidentyfikowano kluczowe wyzwania, przed którymi stoją
środkowoeuropejskie firmy rodzinne.
dr Gordian F. Gudenus
Partner w Bank Gutmann AG, Wiedeń
Partner Bank Gutmann AG, Vienna
Podsumowanie
Kluczowe wskazania ankiety
odnoszą się do tego, jak rodzinni
przedsiębiorcy z Europy Środkowej
widzą swoją przyszłość
w zestawieniu z wielopokoleniowymi
firmami z Zachodu. Jak się okazuje,
silny trend do zachowania własności
firmy w rodzinie, w firmach
środkowoeuropejskich jest
jeszcze większy niż w przypadku
ich zachodnich odpowiedników.
Dla porównania, skłonność do
przekazania biznesu następnemu
pokoleniu w Szwajcarii wykazuje 62%
firm, a na Węgrzech aż 96%. Zgodnie
z wynikami niniejszego raportu,
wskaźnik ten plasuje Polskę blisko
Szwajcarii, jednak należy zwrócić
uwagę, że skłonność do przekazania
firmy znacząco wzrasta wraz
z wiekiem respondentów.

31. 31
Raport Opinii 2014
Bank Gutmann, a leading Austrian family business since 1922 has
conducted an in-depth survey of 230 Family Business Owners in central
Europe in 2012/13: this survey was intended to raise awareness of the
interviewed entrepreneurial families to the special characteristics of
family businesses, compare them to their Western peers, analyze the
success factors, and discover the key challenges facing family businesses
in Eastern Europe.
Key findings relate to how family businesses in Eastern Europe see
their own future and to compare this view with the view of western
European multi-generational family businesses. While there is a strong
tendency to keep ownership in the family in both, East and West, it is
surprising to note that family businesses in Eastern Europe have an
even higher propensity to keep the family ownership and pass it to the
next generation compared to Western businesses: plans to keep FB
ownership range from 62% in Switzerland to 96% in Hungary! According
to this report, in Poland this index is close to Switzerland, however the
older were the respondents, the higher was their propensity to pass the
business on.
Summary
część 4 | part 4

32. 32
Firmy rodzinne, zakorzenione
w lokalnych społecznościach,
znające dobrze pracowników,
często ich rodziny, nierzadko przez
lata związane z firmą rodzinną, są
lepszymi pracodawcami niż inne
podmioty. Nie kierują się wyłącznie
interesem ekonomicznym.
W odpowiedzi pracownicy wykazują
zwykle większe zaangażowanie
i lojalność. Pracują „dla” firmy
rodzinnej, a nie „w” firmie.
Podsumowanie
Firmy rodzinne oczekują
partnerskiego traktowania
i wsparcia ze strony samorządów
i terenowych organów
administracji, które niestety
często jeszcze zapominają, że
beneficjentami funkcjonowania
firmy są nie tylko właściciele,
ale cała społeczność poprzez
miejsca pracy i płacone podatki.
W zakresie regulacji prawnych,
zmianą oczekiwaną przez firmy
rodzinne jest uregulowanie
możliwości dziedziczenia firmy
w sposób nie zagrażający trwałości
biznesu. Obecnie wraz ze śmiercią
właściciela wygasa jego NIP oraz
wszelkie pełnomocnictwa, co
nie pozwala na płynne przejęcie
działalności przez spadkobierców.

33. 33
Raport Opinii 2014
Family enterprises, having strong ties with local
communities, knowing their employees – and often
their families as well, are better employers than other
businesses. They are not driven only by the pursuance of
economic profits. In return, the employees show greater
engagement and loyalty. They work “with” a family
company, not just “in” a company.
Family businesses need to be treated as peers and
receive support from local authorities, which still often
forget not only the business owners benefit, but also the
communities – by jobs and taxes. Family entrepreneurs
in Poland are awaiting new rules regarding inheritance of
businesses, which ensure the continuity of doing business.
Currently, once the owner passes away, his tax-ID and all
of the authorisations he or she had granted expire, which
disables smooth passing the business on.
Dariusz Bednarski
Partner Zarządzający Grant Thornton,
odpowiedzialny za praktykę Doradztwa Podatkowego
oraz Dyrektor Zespołu ds. Sukcesji.
Managing Partner at Grant Thornton, responsible
for the Tax Advisory department, Director of the
Succession Team.
Summary
część 4 | part 4

34. 34
Rodzinność firmy to ważny
element jej wizerunku. Kojarzy się
z solidnością i uczciwością, a przez
to zachęca również do zakupu
produktów, które w takich firmach
są wytwarzane. Okazuje się
jednak, że niewiele firm w Polsce
deklaruje swoją rodzinność. Można
powiedzieć, że marnują potencjał
wizerunkowy - potencjał, który ma
swoją konkretną wartość. Prawie
co siódmy Polak deklaruje bowiem,
że jest gotów zapłacić więcej za
produkt wytworzony przez firmę
rodzinną niż produkt alternatywny,
ale pochodzący z innej firmy.
Konrad Bugiera
Rzecznik prasowy Fundacji Firmy Rodzinne,
wspólnik w agencji inACT Public Relations, autor raportu
Press spokesman for Polish Family Business Foundation,
partner at inACT Public Relations, author of the report
Podsumowanie
Polacy patrzą przychylnie na firmy
rodzinne, szczególnie jeśli zwrócimy
uwagę również na to, że oceniają je
pozytywnie jako pracodawców. To
ogromna wartość i czas najwyższy,
aby rodzinni przedsiębiorcy uwierzyli
w siebie, czerpali dumę z tego, co
robią i nie bali się mówić o swoim
sukcesie.

35. 35
Raport Opinii 2014
Family ownership is a very
important aspect of a company’s
image. People associate family
businesses with reliability and
honesty. They are also more
eager to buy goods that were
manufactured by a family-owned
company. Apparently, very few
companies in Poland markets
themselves as family businesses.
This is wasted potential -
a potential which has a certain
value. One in seven Poles declares
that they are willing to pay extra
for a product labeled as made by
a family business.
Public opinion in Poland is
favourable for family businesses,
also when it comes to their positive
perception as employers. This
is a great value and the family
entrepreneurs should realise that
it is hight time for them to have
faith in themselves, feel proud of
their work and communicate their
success.
Summary
część 4 | part 4

36. 36
Raport został opracowany na zlecenie Fundacji Firmy Rodzinne przez
inACT Public Relations na podstawie badań przeprowadzonych przez
agencję badawczą SW Research.
Badanie zostało przeprowadzone w dniach 7 do 15 kwietnia 2014
roku metodą internetowych zestandaryzowanych wywiadów
kwestionariuszowych (CAWI).
Próba badawcza miała charakter losowy. Operatem losowania był panel
internetowy SWpanel.pl, do udziału w badaniu zaproszono osoby w wieku
od 25 do 65 lat.
Zebrano łącznie 1000 w pełni wypełnionych kwestionariuszy,
a dopuszczalny błąd statystyczny w badaniu nie przekraczał
3,2 punktu procentowego dla całej próby.
Badanie przeprowadzono na autorskim oprogramowaniu „3S”
zintegrowanym z panelem internetowym SWpanel.pl
This report was commissioned by Polish Family Business Foundation
and prepared by inACT Public Relations, based on results of a survey
performed by SW Research.
The research was conducted between 7th and 15th April 2014 using
Computer Assisted Web Interviews (CAWI).
Sample was random, consisting of members of an internet panel
SWpanel.pl, aged 25-65.
Researchers collected 1000 complete questionnaires. The statistical error
for the sample is less than 3.2 percentage points.
The survey was performed using “3S” software integrated with the
internet panel SWpanel.pl.
Methodology
Metodologia

37. 37
Raport Opinii 2014
część 4 | part 4

38. 38
Fundacja
Firmy Rodzinne
Fundacja Firmy Rodzinne (FFR)
jest organizacją not for profit,
której misją jest bezinteresownie
wspomagać członków rodzin
prowadzących firmy rodzinne
i być reprezentantem ich
interesów. Fundacja działa
w duchu wzajemnej współpracy
i wspierania się firm rodzinnych,
zgodnie z motto:
Jednym z filarów działalności
FFR jest administracja polskim
oddziałem Family Business
Network International. FBN to
jedna z największych na świecie
międzynarodowych organizacji
skupiających członków rodzin
biznesowych, do której należą
właściciele i zarządzający
największymi i najstarszymi
biznesami rodzinnymi na świecie.
To jedyna międzynarodowa
organizacja skupiająca wyłącznie
firmy rodzinne.
FBN Poland powstał w 2012 roku,
kiedy to po długich staraniach,
Fundacji Firmy Rodzinne udało
się uzyskać licencję od FBN
International. Firmy skupione
w FBN Poland zatrudniają
14 tysięcy osób i mają łączne obroty
na poziomie 11 mld PLN.
firmyrodzinnedlafirmrodzinnych.
www.firmyrodzinne.org

39. 39
Raport Opinii 2014
One of the key activities of FFR is
administering the Polish chapter
of Family Business Network
International. FBN is one of the
biggest international organisations
gathering the members of business
families. Numerous companies
among the oldest and the biggest
family businesses belong to FBN.
It’s the only international
organisation which gathers only
family businesses.
Fundacja Firmy Rodzinne (FFR) is a not-for-profit organization, whose
goal is to provide selfless support to members of the business families
and represent their interest to public.
The foundation works with the attitude of mutual cooperation and
support between family businesses, according to motto:
FBN Poland was founded in 2012,
after long efforts of FFR to acquire
the licence from FBN International.
Companies who belong to FBN
Poland employ 14K people and
have a total turnover of PLN 11
billion.
www.fbnpoland.pl
family businesses for family businesses.

40. Raport opinii opracowany na zlecenie Fundacji Firmy Rodzinne i FBN Poland, zrealizowany przez
inACT [+48 61 662 80 79, biuro@inact.pl] we współpracy z SW Research [sw@swresearch.pl],
projekt graficzny Element Jacek Kauch [+48 606 340 966, jacekkauch@o2.pl].
Kontakt / Contact
Fundacja Firmy Rodzinne
ul. Zwierzyniecka 3, 60-813 Poznań
(budynek Concordia Design)
telefon: +48 61 6670 984 | fundacja@firmyrodzinne.org
www. firmyrodzinne.org
Fundacja Firmy Rodzinne działa dzięki uprzejmości
mecenasów i partnerów.
Mecenasi:
Solaris Bus Coach, GELG, Meble VOX, MRC Broker,
Concordia Design, ENEL-MED, ABC-Czepczyński, BrandPRO,
Ożóg i Wspólnicy, Grupa VP, Biofarm, Candeo, Jelenia
Struga, Mokate, Sonriso, Fakro, Yes, Kunke, Awbud, Konspol.
Partnerzy:
Grant Thornton, Gutmann Private Bankers.