2. • ดิน เป็นปัจจัยสำคัญอันดับแรก ดินที่เหมำะสมต่อกำรเจริญเติบโตของ
พืช ต้องเป็นดินที่อุ้มน้ำได้ดี ร่วนซุย มีอินทรีย์วัตถุมำก แต่เมื่อใช้ดิน
ปลูกไปนำนๆ ดินอำจเสื่อมสภำพ เช่น หมดแร่ธำตุ จำเป็นต้องมีกำร
ปรับปรุงดินให้อุดมสมบูรณ์ ได้แก่ กำรไถพรวน กำรใส่ปุ๋ ย กำรปลูกพืช
หมุนเวียน เป็นต้น

3. ค่ำ pH
• ควำมเป็นกรด-ด่ำงของดิน ค่ำที่เหมำะสมควรอยู่ระหว่ำง 6.0 –8.0
ขึ้นอยู่กับชนิดของดินด้วย
• pH ที่ไม่เหมำะสม ทำให้ธำตุอำหำรที่มีอยู่ในดินไม่สำมำรถถูกดูดขึ้นมำ
ใช้ประโยชน์ได้

4. • เป็นอีกหนึ่งปัจจัยหลักที่มีควำมสำคัญต่อกำรเจริญเติบโตของพืช น้ำเป็น
ส่วนประกอบที่สำคัญของสิ่งมีชีวิต
หน้ำที่ของน้ำในพืช
• น้ำเป็นตัวทำละลาย ทำให้มีกำรนำเอำธำตุอำหำรไปใช้ประโยชน์ได้
• น้ำเป็นตัวช่วยในกำรเกิดกระบวนกำรmetabolism ภำยในพืช
• น้ำ ทำให้เซลล์เต่ง เกิดกำรเคลื่อนที่ของน้ำภำยในต้นพืช เซลล์มีกำร
ขยำยขนำด
• น้ำทำให้เกิดควำมเย็นและเป็นมีส่วนในกำรควบคุมอุณหภูมิของพืช

5. • กำรคำยน้ำ ช่วยป้ องกันไม่ให้เกิดกำรสะสมควำมร้อนในพืช และปริมำณ
น้ำในเซลล์พืชทำให้ เซลล์ทนต่อกำรเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิได้
ปัจจัยที่มีผลต่อกำรคำยน้ำของพืช
- แสง
- อุณหภูมิ
-ลม
-น้ำในดิน
-ควำมชื้นสัมพัทธ์

6. • เป็นสิ่งที่ช่วยให้พืชเจริญเติบโตดียิ่งขึ้น ธำตุอำหำรที่จำเป็นต่อกำร
เจริญเติบโตของพืชมี 16 ธำตุ แต่ธำตุที่พืชต้องกำรมำกและในดินมักมีไม่
เพียงพอ คือ ธำตุไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ธำตุอำหำร
เหล่ำนี้จะต้องอยู่ในรูปสำรละลำยที่พืชนำไปใช้ได้และต้องมีปริมำณที่
พอเหมำะ จึงจะทำให้กำรเจริญเติบโตของพืชเป็นไปด้วยดี แต่ถ้ำมีไม่
เพียงพอต้องเพิ่มธำตุอำหำรให้แก่พืชในรูปของปุ๋ ย

7. ธำตุอำหำรที่จำเป็นต่อกำรดำรงชีพของพืชมี16 ธำตุ แบ่งเป็น 4 กลุ่ม
• คำร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) เป็นส่วนประกอบ
ประมำณ 94-99.5% ของน้ำหนักของพืช และพืชได้รับจำกอำกำศและน้ำ
• ไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) และโปแทสเซียม (K) มักเรียกธำตุ
อำหำรหลักหรือปุ๋ ย เพรำะพืชต้องกำรใช้มำก และดินมักจะขำดธำตุ
เหล่ำนี้ จึงมักใช้เป็นปุ๋ ยสำหรับพืชในไร่นำทั่วไป
• แคลเซียม (Ca) แมกนีเซียม (Mg) และกำมะถัน (S) เรียกว่ำธำตุรอง
เพรำะพืชต้องกำรใช้มำกรองจำกN, P, K

8. • เหล็ก (Fe) แมงกำนีส (Mn) สังกะสี (Zn) ทอง
ดอง (Cu) โบรอน (B) โมลิบดีนัม (Mo) คลอรีน (Cl)พืชต้องกำรใน
ปริมำณน้อยมำกแต่ก็ขำดไม่ได้ จึงเรียกกลุ่มนี้ว่ำ จุลธำตุ
• จุลธำตุมักขำดในดินทรำย ดินมี pH สูง หรือมีอินทรีย์วัตถุมำก
• N, P มักขำดในดินทั่วไป K มีมำกยกเว้นในดินทรำย

9. • ในอำกำศมีแก๊สหลำยชนิด แต่แก๊สที่พืชต้องกำรมำกคือ แก๊ส
คำร์บอนไดออกไซด์และแก๊สออกซิเจน ซึ่งใช้ในกำรสังเครำะห์ด้วยแสง
เพื่อสร้ำงอำหำรและหำยใจ แก๊สทั้งสองชนิดนี้มีอยู่ในดินด้วย ในกำรปลูก
พืชเรำจึงควรทำให้ดินโปร่งร่วนซุยอยู่เสมอ เพื่อให้อำหำรที่อยู่ใน
ช่องว่ำงระหว่ำงเม็ดดินมีกำรถ่ำยเทได้

10. • แสงแดด พืชต้องกำรแสงแดดมำใช้ในกำรสร้ำงอำหำร ถ้ำขำดแสงแดด
พืชจะแคระแกรน ใบจะมีสีเหลืองหรือขำวซีดและตำยในที่สุด พืชแต่ละ
ชนิดต้องกำรแสงไม่เท่ำกันพืชบำงชนิดต้องกำรแสงแดดจัดแต่พืชบำง
ชนิดก็ต้องกำรแสงรำไร

11. • มีส่วนช่วยในกำรงอกและเจริญเติบโตของพืชเช่นกัน จะเห็นได้ว่ำพืช
บำงชนิดชอบขึ้นในที่มีอำกำศหนำวเย็น แต่พืชบำงชนิดก็ชอบขึ้นในที่มี
อำกำศร้อน กำรนำพืชมำปลูกจึงควรเลือกชนิดที่เหมำะสมกับอุณหภูมิที่
เปลี่ยนไปตำมฤดูกำล ในแต่ละท้องถิ่นด้วย

12. ผลของอุณหภูมิ
• อุณหภูมิต่ำ ในกรณีที่ต่ำจนถึงจุดเยือกแข็ง ทำให้น้ำภำยในเซลล์เป็นผลึก
แข็ง เซลล์แตก ผนังเซลล์เสียหำย
• อุณหภูมิสูงอุณหภูมิที่สูงเกินไป ทำให้โปรตีนเสียรูปกำรเกิด
กระบวนกำรทำงเคมีต่ำงๆ ขำดควำมสมดุลเกิดภำวะกำรณ์ขำดน้ำในพืช
พืชแสดงอำกำรเหี่ยว