SlideShare a Scribd company logo
Juridische aspecten bij overnames
                                         www.vandiepen.com




                     mr. Monique Bourquin
                     mr. Erik Jan Bijleveld
                     Overnamedag KvK
                     16 mei 2011
Onderwerpen


I.     Overnamestructuren
II.    Overnameproces
III.   Letter of Intent
IV.    Due Diligence Onderzoek
V.     Koopovereenkomst
VI.    Closing
VII.   Overige aandachtspunten
I. Overnamestructuren (1)

A.   Aandelentransactie

B.   Activa / passiva transactie

C.   Alternatieven: Juridische Fusie / Splitsing /
     Combinatie
I. Overnamestructuren (2)

A. Aandelentransactie (“aandelenfusie”)

  •    voordeel: relatief eenvoudig
      • levering door middel van notariële akte van
          aandelenoverdracht

  •    nadeel: potentiële aansprakelijkheden
      • erfenissen uit het verleden
I. Overnamestructuren (3)

B.       Activa / Passiva transactie (“bedrijfsfusie”)

     •     voordeel: „cherry picking‟

     •     nadelen:   (i)   separate en meer complexe
                            leveringsvereisten
                      (ii) instemming en/of medewerking derden
                            vereist
                      (iii) artikel 7:662 BW:
                            “overgang van onderneming”
                      (iv) belastingnadelen
                            (overdrachtsbelasting)
II. Overnameproces

     Factsheet
       NDA
                     Due Diligence Onderzoek                      Ondertekening (“Signing”)         Levering (“Closing”)
Info memorandum
Onderhandelingen



                                                                                            
                                                                                                              


       Letter of Intent                                Verdere onderhandelingen,
                               Eerste concept                                               Voldoen aan
                                                       met name omtrent:
                             koopovereenkomst                                               voorwaarden en/of
                                                       • uitkomsten due diligence onderzoek
                                                                                            afstand van voorwaarden
                                                       • garanties en vrijwaringen
                                                       • tekst van de koopovereenkomst
                                                       • disclosure letter


                                                                                              Uitvoeringsfase
           Intentiefase                        Onderzoeksfase
III. Letter of Intent

• Niet wettelijk gereguleerd (bewoording essentieel)
• Hoofdlijnen voorgenomen transactie:
   – Afspraken omtrent vervolgtraject
   – Afspraken over exclusiviteit
   – Gevolgen mogelijke uitkomsten due diligence onderzoek
• Bindend of niet bindend
IV. Due Diligence Onderzoek (1)

Doelstellingen:
• Voorkomen van een miskoop: “Better safe than sorry”
• Op maat maken van garanties en vrijwaringen
• Adequaat inschatten van risico‟s en waar mogelijk risico‟s beperken
• Bepalen gevolgen van concrete issues:
    – aanpassing koopprijs, of
    – disclosure, of
    – vrijwaring / garantie
    – oplossen probleem voorafgaand aan overdracht
IV. Due Diligence Onderzoek (2)

Wat wordt gekocht? Waar liggen de risico’s? Hoeveel tijd is er?
Dit is bepalend voor het onderzoek en de inrichting daarvan.

      “Deal issues” Analyse                     Pensioenen

    Financieel Due Diligence                   Verzekeringen

      Fiscaal Due Diligence                          IT

     Juridisch Due Diligence                       Milieu

   Operationeel Due Diligence                    Subsidies

         Human Capital                         Vergunningen
V. Koopovereenkomst

Inhoud:
• Definities
• Koop / verkoop en levering
• Koopprijs
• Garanties en vrijwaringen
• Aansprakelijkheid en schadevergoeding
• Opschortende voorwaarden en pre-closing convenants
• Non-concurrentiebeding
• Rechtskeuze en bevoegde rechter / arbitrage
• Algemene bepalingen (“Boiler plate”)
Gebruikelijke garanties

•   Rechtstoestand van de vennootschap
•   Aandelen
•   Deelnemingen, lidmaatschappen en samenwerkingsverbanden
•   Omschrijving activiteiten onderneming
•   Jaarstukken en administratie (balansgarantie)
•   Gebeurtenissen na balansdatum / tot aan overdracht
•   Activa
•   Rechten van intellectuele eigendom, overige immateriële activa
•   Passiva
•   Belastingen
•   Belangrijke overeenkomsten
•   Werknemers
•   Pensioenen
•   Verzekeringen
•   Vergunningen en Milieu
•   Procedures
VI. Closing / Completion

• Levering

• Afwikkeling betaling koopprijs

• Post-completion
   – Ontslag en benoeming bestuurders en commissarissen
   – Beëindiging managementovereenkomst(en)
   – Handelsregisterformaliteiten
   – Statutenwijziging
   – etc.
VIII. Overige aandachtspunten

A.   WOR & SER Fusiegedragsregels
B.   Mededingingsrecht / Mededingingsautoriteiten:
     Europese Commissie of de Nederlandse
     Mededingingsautoriteit
C.   Tegenstrijdig belang
D.   Artikel 1:88 BW: instemming echtgenoot
E.   Artikel 2:207c BW: verbod zekerheidsstelling
F.   Interne goedkeuringsregels (statuten, bijv. goedkeuring AvA)
G.   Ontslag verkoper van zekerheden t.b.v. de
     doelvennootschap, waaronder 403-verklaringen
Tot slot

• Het overnameproces is maatwerk
• Het kent vele, en soms ook complexe, juridische aspecten
• Van belang zijn een goede voorbereiding en het tijdig
  inschakelen van vakspecialisten
Voor eventuele vragen

Monique Bourquin                     Erik Jan Bijleveld
m.bourquin@vandiepen.com             e.bijleveld@vandiepen.com
mobiel: +31 (0)6 4003 4003           +31 (0)6 2237 0721




Van Diepen Van der Kroef Advocaten
telefoon: 030 – 236 46 00
fax: 030 – 236 41 92
website: www.vandiepen.com

More Related Content

Similar to Overnames in het MKB

Presentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdracht
Presentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdrachtPresentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdracht
Presentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdracht
BlueLegal
 
Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?
Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?
Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?
Rabobank Rotterdam
 
Blunderboek Outsourcing
Blunderboek OutsourcingBlunderboek Outsourcing
Blunderboek Outsourcing
Lydian
 
Afgebroken onderhandelingen
Afgebroken onderhandelingenAfgebroken onderhandelingen
Afgebroken onderhandelingenLenguajuridica
 
Overheidsopdracht of subsidie
Overheidsopdracht of subsidie Overheidsopdracht of subsidie
Overheidsopdracht of subsidie
AKD
 
M&A in vogelvlucht
M&A in vogelvluchtM&A in vogelvlucht
M&A in vogelvlucht
DLA Piper Nederland N.V.
 
(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels
(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels
(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels
VNG Realisatie
 
Aanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedure
Aanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedureAanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedure
Aanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedure
AKD
 
Presentatie Brig Id 11 12 2009 Def
Presentatie Brig Id 11 12 2009 DefPresentatie Brig Id 11 12 2009 Def
Presentatie Brig Id 11 12 2009 Def
JoostMerema
 
Aanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedure
Aanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedureAanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedure
Aanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedure
AKD
 
AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...
AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...
AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...
AKD
 
Tips voor Incassobeleid
Tips voor IncassobeleidTips voor Incassobeleid
Tips voor Incassobeleidbvmeurs
 
Beëindiging van onbenoemde duurovereekomsten
Beëindiging van onbenoemde duurovereekomstenBeëindiging van onbenoemde duurovereekomsten
Beëindiging van onbenoemde duurovereekomsten
PloumLodderPrincen
 
IA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak Kortrijk
IA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak KortrijkIA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak Kortrijk
IA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak KortrijkIkinnoveer
 

Similar to Overnames in het MKB (16)

Presentatie overnamedag kvk gca wesselman
Presentatie overnamedag kvk gca wesselmanPresentatie overnamedag kvk gca wesselman
Presentatie overnamedag kvk gca wesselman
 
Presentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdracht
Presentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdrachtPresentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdracht
Presentatie seminar 26 sept 2012 succesvolle bedrijfsoverdracht
 
Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?
Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?
Presentatie Rabobank Rotterdam - Starterworkshops Jurdisch alles goed geregeld?
 
Workshop ict contracten in de zorg 10 11 10
Workshop ict contracten in de zorg 10 11 10Workshop ict contracten in de zorg 10 11 10
Workshop ict contracten in de zorg 10 11 10
 
Blunderboek Outsourcing
Blunderboek OutsourcingBlunderboek Outsourcing
Blunderboek Outsourcing
 
Afgebroken onderhandelingen
Afgebroken onderhandelingenAfgebroken onderhandelingen
Afgebroken onderhandelingen
 
Overheidsopdracht of subsidie
Overheidsopdracht of subsidie Overheidsopdracht of subsidie
Overheidsopdracht of subsidie
 
M&A in vogelvlucht
M&A in vogelvluchtM&A in vogelvlucht
M&A in vogelvlucht
 
(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels
(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels
(be)spreekuur 18 maart 2021 - handreiking afvoeren en opslaan inboedels
 
Aanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedure
Aanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedureAanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedure
Aanbestedingswet; een succesvolle inkoopprocedure
 
Presentatie Brig Id 11 12 2009 Def
Presentatie Brig Id 11 12 2009 DefPresentatie Brig Id 11 12 2009 Def
Presentatie Brig Id 11 12 2009 Def
 
Aanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedure
Aanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedureAanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedure
Aanbestedingsseminars 2019 workshop 1 - fouten gedurende aanbestedingsprocedure
 
AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...
AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...
AKD Aanbestedingsseminars 2019 1. Fouten gedurende de aanbestedingsprocedure ...
 
Tips voor Incassobeleid
Tips voor IncassobeleidTips voor Incassobeleid
Tips voor Incassobeleid
 
Beëindiging van onbenoemde duurovereekomsten
Beëindiging van onbenoemde duurovereekomstenBeëindiging van onbenoemde duurovereekomsten
Beëindiging van onbenoemde duurovereekomsten
 
IA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak Kortrijk
IA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak KortrijkIA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak Kortrijk
IA Versterk je bedrijf, leer innoveren. Sessie 3. Hans Braquene. Kulak Kortrijk
 

Overnames in het MKB

  • 1. Juridische aspecten bij overnames www.vandiepen.com mr. Monique Bourquin mr. Erik Jan Bijleveld Overnamedag KvK 16 mei 2011
  • 2. Onderwerpen I. Overnamestructuren II. Overnameproces III. Letter of Intent IV. Due Diligence Onderzoek V. Koopovereenkomst VI. Closing VII. Overige aandachtspunten
  • 3. I. Overnamestructuren (1) A. Aandelentransactie B. Activa / passiva transactie C. Alternatieven: Juridische Fusie / Splitsing / Combinatie
  • 4. I. Overnamestructuren (2) A. Aandelentransactie (“aandelenfusie”) • voordeel: relatief eenvoudig • levering door middel van notariële akte van aandelenoverdracht • nadeel: potentiële aansprakelijkheden • erfenissen uit het verleden
  • 5. I. Overnamestructuren (3) B. Activa / Passiva transactie (“bedrijfsfusie”) • voordeel: „cherry picking‟ • nadelen: (i) separate en meer complexe leveringsvereisten (ii) instemming en/of medewerking derden vereist (iii) artikel 7:662 BW: “overgang van onderneming” (iv) belastingnadelen (overdrachtsbelasting)
  • 6. II. Overnameproces Factsheet NDA Due Diligence Onderzoek Ondertekening (“Signing”) Levering (“Closing”) Info memorandum Onderhandelingen         Letter of Intent Verdere onderhandelingen, Eerste concept Voldoen aan met name omtrent: koopovereenkomst voorwaarden en/of • uitkomsten due diligence onderzoek afstand van voorwaarden • garanties en vrijwaringen • tekst van de koopovereenkomst • disclosure letter Uitvoeringsfase Intentiefase Onderzoeksfase
  • 7. III. Letter of Intent • Niet wettelijk gereguleerd (bewoording essentieel) • Hoofdlijnen voorgenomen transactie: – Afspraken omtrent vervolgtraject – Afspraken over exclusiviteit – Gevolgen mogelijke uitkomsten due diligence onderzoek • Bindend of niet bindend
  • 8. IV. Due Diligence Onderzoek (1) Doelstellingen: • Voorkomen van een miskoop: “Better safe than sorry” • Op maat maken van garanties en vrijwaringen • Adequaat inschatten van risico‟s en waar mogelijk risico‟s beperken • Bepalen gevolgen van concrete issues: – aanpassing koopprijs, of – disclosure, of – vrijwaring / garantie – oplossen probleem voorafgaand aan overdracht
  • 9. IV. Due Diligence Onderzoek (2) Wat wordt gekocht? Waar liggen de risico’s? Hoeveel tijd is er? Dit is bepalend voor het onderzoek en de inrichting daarvan. “Deal issues” Analyse Pensioenen Financieel Due Diligence Verzekeringen Fiscaal Due Diligence IT Juridisch Due Diligence Milieu Operationeel Due Diligence Subsidies Human Capital Vergunningen
  • 10. V. Koopovereenkomst Inhoud: • Definities • Koop / verkoop en levering • Koopprijs • Garanties en vrijwaringen • Aansprakelijkheid en schadevergoeding • Opschortende voorwaarden en pre-closing convenants • Non-concurrentiebeding • Rechtskeuze en bevoegde rechter / arbitrage • Algemene bepalingen (“Boiler plate”)
  • 11. Gebruikelijke garanties • Rechtstoestand van de vennootschap • Aandelen • Deelnemingen, lidmaatschappen en samenwerkingsverbanden • Omschrijving activiteiten onderneming • Jaarstukken en administratie (balansgarantie) • Gebeurtenissen na balansdatum / tot aan overdracht • Activa • Rechten van intellectuele eigendom, overige immateriële activa • Passiva • Belastingen • Belangrijke overeenkomsten • Werknemers • Pensioenen • Verzekeringen • Vergunningen en Milieu • Procedures
  • 12. VI. Closing / Completion • Levering • Afwikkeling betaling koopprijs • Post-completion – Ontslag en benoeming bestuurders en commissarissen – Beëindiging managementovereenkomst(en) – Handelsregisterformaliteiten – Statutenwijziging – etc.
  • 13. VIII. Overige aandachtspunten A. WOR & SER Fusiegedragsregels B. Mededingingsrecht / Mededingingsautoriteiten: Europese Commissie of de Nederlandse Mededingingsautoriteit C. Tegenstrijdig belang D. Artikel 1:88 BW: instemming echtgenoot E. Artikel 2:207c BW: verbod zekerheidsstelling F. Interne goedkeuringsregels (statuten, bijv. goedkeuring AvA) G. Ontslag verkoper van zekerheden t.b.v. de doelvennootschap, waaronder 403-verklaringen
  • 14. Tot slot • Het overnameproces is maatwerk • Het kent vele, en soms ook complexe, juridische aspecten • Van belang zijn een goede voorbereiding en het tijdig inschakelen van vakspecialisten
  • 15. Voor eventuele vragen Monique Bourquin Erik Jan Bijleveld m.bourquin@vandiepen.com e.bijleveld@vandiepen.com mobiel: +31 (0)6 4003 4003 +31 (0)6 2237 0721 Van Diepen Van der Kroef Advocaten telefoon: 030 – 236 46 00 fax: 030 – 236 41 92 website: www.vandiepen.com