Michał Starczewski Otwarte modele komunikacji naukowej a cyfrowa humanistyka Prezentacja do wystąpienia wygłoszonego podczas sympozjum Panta Rhei – Historia 2.0 w dniu 17 września 2014 w ramach XIX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, który odbył się w Szczecinie. Opublikowano za zgodą referenta.

1. Otwarte modele komunikacji naukowej
a humanistyka cyfrowa
Michał Starczewski
Szczecin, 17 września 2014 r.

2. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl1
Otwarta nauka
→ Wizja nowoczesnej nauki
np. M. Nielsen, Reinventing Discovery. The New Era of Networked Science,
Princeton 2011
→ Konkretne rozwiązania
wprowadzane przez instytucje różnego szczebla w wielu państwach
Otwarte modele komunikacji naukowej

3. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl2
Otwarte modele komunikacji naukowej
Otwarty dostęp (OD)
podstawowy element wszystkich otwartych modeli
→ ze względu na zakres uprawnień odbiorcy treści:
OD gratis
OD libre
→ ze względu na wykorzystaną infrastrukturę:
„zielona droga” - otwarte repozytoria
„złota droga” - otwarte czasopisma i książki

4. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl3
Otwarty dostęp i co dalej?
- otwarte dane badawcze
- otwarte recenzowanie
- otwarty notatnik
- blogi naukowe
- ...
Otwarte modele komunikacji naukowej

5. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl4
Otwarta humanistyka,
czyli otwarte modele komunikacji naukowej w obszarze
nauk humanistycznych
Przykłady:
Open Humanities Press - http://openhumanitiespress.org/
Open Humanities Alliance - http://openhumanitiesalliance.org
Open Humanities Award - http://openhumanitiesawards.org/
Otwarta humanistyka

6. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl5
Humanistyka cyfrowa
Humanistyka cyfrowa: spory o granice
→ metafora dużego namiotu
Metoda:
czy humanista cyfrowy musi programować?
Przedmiot badawczy:
czy humanistyka cyfrowa bada rzeczywistość cyfrową?

7. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl6
Wartości cyfrowej humanistyki.
Lisa Spiro,
„This is why we fight”: Defining the Values of the Digital Humanities
1. otwartość
2. współpraca
3. zespołowość i pozostawanie w kontakcie
4. różnorodność
5. eksperymentowanie
Humanistyka cyfrowa

8. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl7
Otwarta humanistyka cyfrowa
Otwarta humanistyka = komunikacja naukowa
↔
humanistyka cyfrowa = metoda, przedmiot badań
→ Otwarta humanistyka jest możliwa tylko w środowisku cyfrowym.
→ Otwarta humanistyka cyfrowa: konkretne rozwiązania + wizja
- otwartość jest zgodna z wartościami, z jakimi identyfikuje się wielu HC
- otwarta HC będzie lepsza i ciekawsza
- szybkość badań
- odnajdywanie osób z potrzebnymi kompetencjami
- HC to gra zespołowa, a otwartość usprawnia współpracę

9. Platforma Otwartej Nauki ul. Prosta 69, 00 ― 838 Warszawa tel: +48 (22) 874 94 29 pon@icm.edu.pl pon.edu.pl8
Być może humaniści cyfrowi nie muszą programować.
Na pewno jednak powinni mieć kompetencje
w zakresie komunikacji naukowej
i świadomie podejmować decyzje o modelach komunikacji, które stosują.
Modele otwarte są zgodne z HC i skutecznie wspierają to, czym HC jest.
Otwarta humanistyka cyfrowa

10. Dziękuję
Michał Starczewski
m.starczewski@icm.edu.pl