presentatie over zoeken van Open Access bronnen tijdens de VOGin-IP lezing 20 maart 2014

1. Zoeken & Open
Acces
gratis, vrij herbruikbaar maar goed
verstopt?
Vogin-IP lezing
20 maart 2014, Amsterdam
Jeroen Bosman
@jeroenbosman j.bosman@uu.nl

2. connection
hashtag: #voginip
registered at: http://twubs.com/voginip
wifi netwerk: industrialeden
sleutel: club2012

3. Waarom zoeken beperken tot
Open Access?
• Geen toegang via instelling
• Geen geld
• Wens tot hergebruik
• Effect OA beleid achterhalen
• Omdat je OA wil publiceren

4. Hoeveel Open Access is er?
• 2013 Onderzoek Science Metrix: tipping point
bereikt met 48% voor papers van 4-5 jaar oud
• Testjes in PubMed: plm 30% voor laatste 5 jaar
• Volgens WoS 10,7% van 2013 output NL in full OA
journals (blog Wouter Gerritsma)
• Laakso&Björk 2012: 17% van 2011 artikelen OA
(12% direct en 5 % delayed)
• Uiteraard wel scheef verdeeld over disciplines en
landen, universiteiten, funders

5. Hoe Open Access kan het
zijn?
• Groen, goud
• Free, libre
• Meer kleuren: hybrid / ongeoorloofd gedeeld
• Re-use rights: CC-0/BY/NC/SA/ND
• How Open is it? >

6. Sparc en PLOS: How open is it?

7. Waar kijken we naar
1. Citatiedatabases
2. Repository search
3. Discovery tools
4. Systemen voor OA boeken
5. Tijdschriftenlijsten
6. Tijdschrift review sites
7. Tijdschriftzoekers voor je paper

8. 1. Vier multidisciplinaire
citatiedatabases
• Scopus
• Web of Science
• Google Scholar
• Microsoft Academic

9. Scopus
• 2.612 van 21.912 (11%) tijdschriften zijn OA
• Alleen aanduiding in te downloaden
tijdschriftenlijst
• Geen aanduiding/filtering OA in resultaten
• Directe link naar publisher site
• Via link Mendeley wel vaak OA-aanduiding

10. Web of Science
• 718 van 10.500 (7%) ts zijn OA, er is wel een lijst
• Indicatie in full records
• OA filter (maar alleen op full OA op tijdschriftniveau)
• Link naar uitgeverssite
• Link naar Google Scholar

11. Google Scholar
• Uniek: herkenning vrij toegankelijke full text op artikelniveau
• Zowel goud als groen als zwart
• Geen aanduidingen, filters of OA titellijsten
• Bij alle versies zelden extra gratis full text
• Herkennen OA gaat niet altijd goed o.a. door eigen Google regels

13. Microsoft Academic Search
• Geen lijst van gedekte OA tijdschriften
• Geen OA aanduiding, geen filtering
• Indexeert/harvest wel ArXiv, NARCIS, OAISTER
• Link naar full tekst via DOI

14. Conclusies grote
citatiedatabases
• Google Scholar qua OA discovery op eenzame
hoogte
• Thomson Reuters (WoS) beweegt wel
• Herkennen OA op artikelniveau blijft probleem
• MAS vrij nutteloos voor OA search

15. 2. Repository search
• Base
• OAIster
• NARCISHBO Kennisbank
• PMC
• (maar ook Google en Google Scholar)

16. BASE: Bielefeld Academic Search Engine
• “100% open access”
• 59,3 miljoen documenten
• 2901 sources
• 999475 records uit Nederlands repositories
• zeer uitgebreide advanced search

17. OAIster
• Van OCLC, in Worldcat
• Helft kleiner dan Base
• Niet separaat doorontwikkeld
• In Worldcat heet materiaal uit repositories vaak
“archiefmateriaal”

18. NARCIS
• Repositories van universiteiten, KNAW, NWO
instellingen
• Verschillend beleid universiteiten
• 41% Open Access

19. Conclusies repository search
• Repositories vooral een full text target
• Goed vindbaar met Google (Scholar) en BASE
• NARCIS vooral etalage en belangrijk voor
proefschriften

20. 3. Discovery tools
• Nemen in verschillende mate records van OA
databases op (DOAJ, PMC, Hathi, ArXiv, OA
uitgevers)
• Worldcat Discovery heeft nu bekijken knop
• OCLC is eigenaar OAIster, opgenomen in Worldcat
• In discovery tools nog geen/weinig mogelijkheid tot
inperken op OA

21. 4. Open Access boeken
• DOAB: 1900 titels, alles OA
• Oapen books: 1800 titels, alles OA
• Hathi Trust:
• Google Books
• Knowledge Unlatched
• Open Textbook Library

22. Hathi Trust
• Miljoenen gedigitaliseerde boeken van bibliotheken
wereldwijd, veel VS
• Sommige instellingen ook via Hathi door Google
gedigitaliseerde boeken, met beperkte toegang
• Heeft knop die beperkt tot “full view”: Open Access
(vaak out of copyright)

23. Conclusies Open Access
boeken
• Grotere collecties vrij beschikbare titels betreffen
vooral ouder materiaal
• Klein aantal nieuwere titels hangt samen met nog
onderontwikkelde OA financieringsmodellen
• Monografisch materiaal van organisaties (bv.
Wereldbank) wel vaak OA

24. 5. Tijdschriftenlijsten
• JournalCitationReports: geen aanduiding/filter
• Scimago Journal Rank: geen aanduiding/filter
• JournalMetrics: geen aanduiding/filter
• JournalIndicators: geen aanduiding/filter
• DOAJ alléén OA: 9700 titles, >5600 doorzoekbaar
• EZB Elektronische Zeitschriften Bibliothek: wel
aanduiding/filter; omvangrijk (>75.000 titels en
internationaal
• Sherpa/Romeo voor OA status tijdschrift
• Contentlijsten WoS en Scopus niet functioneel

25. DOAJ

26. EZB

27. Conclusies tijdschriftenlijsten
• DOAJ sterk verbeterd, maar kwaliteitsvraag blijft
• EZB zeer nuttig voor geïntegreerd beeld OA + non-
OA
• Tijdschriftmetrics sites zouden OA filter moeten
maken

28. 6. Vier tijdschriftbeoordeelsites
• QOAM
• SciRev
• Journalysis
• JournalGuide

29. Qoam.eu =
Quality Open Access market
• Beoordeling kwaliteit Open Access tijdschriften
• Nu ruim 225 OA tijdschriften beoordeeld
• Nederlands initiatief, gecontroleerd crowdsourced

30. SciRev.sc
• Beoordeelt snelheid en kwaliteit van review proces
• Crowdsourced, NL-initiatief (KUN)
• Geen filtering op OA
• OA indicatie niet in list-view en zelden beschikbaar
• Nu plm. 500 beoordeelde tijdschriften

31. Journalysis
• Beoordeelt ervaring met tijdschriften
• Crowdsourced
• Geen OA filter
• Duidelijke OA indicatie
• VK-initiatief
• Alleen WoS titels

32. JournalGuide
• Uitgebreide OA info én filtering én sortering
• Alleen titels uit Web of Science
• Door ResearchSquare en deels crowdsourced

33. Conclusies tijdschriftreviewers
• Overal aanduiding, helft OA filter, 1 alleen OA
• Nog weinig vulling, maar nog heel jonge systemen
• Succes crowdsourcing in wetenschap onzeker
• Zouden onderdeel van DOAJ of JCR moeten zijn
• Nog weinig bekendheid/status

34. 7. Vijf tijdschriftzoekers voor je
paper
• Jane: Journal/Author name estimator
• Edanz Journal Selector
• Journal Guide paper match
• eT Blast tekst similarity search engine
• Elsevier Journal Finder

35. JournalGuide paper match
• Alleen voor life science
• Match op basis van PubMed abstracts
• Filtering en sortering op OA

36. Jane (journal/author name estimator)
• Op basis abstracts/titel geschikt tijdschrift zoeken
• Beperkt tot Medline journals
• OA filter en OA aanduiding
• door Martijn Scheumie (EUR)

37. Edanz Journal Selector
• OA-aanduiding en filter
• Life Science + Springer + BMC (?)
• Japans initiatief

38. eT Blast text similarity
• Medline maar ook andere databases
• Geen OA filter
• Ook ArXiv (preprints) en Wikipedia
• VS (Virg Tech) initiatief

39. Elsevier Journal Finder
• Voor Elsevier tijdschriften
• Met OA filter en sorteeroptie
• Full OA en hybrid door elkaar

40. Conclusies tijdschriftzoekers
voor je paper
• Meeste tools vooral voor life sciences geschikt
• Wel meestal goede OA filteropties
• Zou in WoS / Scopus beschikbaar moeten zijn
• Weinig bekendheid/status

41. En dan nog:
• DOAJ search
• Researchgate, Academia
• Free full text filter in PubMed
• ArXiV e.d.
• Plaatjes: CC-license filter in Google images, Bing en
Flickr
• Rechtenvrije beelden in Wikimedia Commons
• JSTOR deels gratis, met beperking

42. Algemene conclusies
• OA definitief doorgebroken, wel nog scheef
• Er is geen standaard voor machine-readable OA
aanduiding van tijdschriften/artikelen/boeken
• Gevestigde zoekmachines zeer traag met opname
OA journals en aanbieden filters
• Behoefte aan standaard ‘voorblad’ voor preprints
en accepted versions
• Kleine tools voorlijk w.b. OA-functionaliteit maar
nog erg onbekend en versnipperd