1. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
IRUDIEN ITURRIA: INTERNET ETA PIKTOGRAMEN EGILEA: Sergio Palao JATORRIA: ARASAAC (http://catedu.es/arasaac/)
LIZENTZIA: CC (BY-NC-SA)
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 1
2. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Olentzero
Arretaz irakurri:
(Iturria: euskera testu liburua, Santillana Argitaletxea).
Nor da opariak uzten dituen pertsonaia hori? Mendian bizi den izazkin
jakituna da. Horregatik dauka aurpegia belstuta. Ez uste bakarrik bizi
denik, bere emaztea, Mari Domingi, berarekin bizi da. Gabonetan,
menditik jaitsi eta herriz herri joaten da opariak uzten. Lehen tximiniatik
behera sarzten zen etxeetan, vaina gaur egun, etxe askotan ezin da
tximiniatik sartu. Hala ere, ez kezkatu, bilatuko du sartzeko modua! Leku
askotan astoaren gainean ikusi oho dute. Beste leku batzuetan aulki
batean eserita eramaten dute herritarrek. Eta zure herrian, zer ohitura
dago?
Nor da Gabonetan opariak uzten dituena?
Non bizi da Olentzero?
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 2
3. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Zein da bere benetazko lanbidea?
Zergatik dauka aurpegia belztuta?
Norekin bizi da?
Zer egiten du Gabonetan?
Nora joaten da Olentzero Gabonetan?
Zuk pentsatu al duzu zer eskatuko diozun?
Idatzi al diozu eskutitza?
Zein egunetan jaisten da Olentzero gure etxeetara?
Gabon Gaua, norekin ospatzen duzu?
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 3
4. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Hurrengo egutegian, data hauek kokatu:
Abenduaren 21ean. Santo Tomas eguna
Abendauren 24an, Gabon Gaua
Abenduaren 25ean. Eguberri Eguna
Abenduaren 31an, Gabon Zaharra
Urtarrilaren 1ean, Urteberri Eguna
Urtarrilaren 6an, Erregeen Eguna
Urtarrilaren 20an, San Sebastian Eguna
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 4
5. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Izenak idatzi:
Bizar Zuri
Mari Domingi Hiru Erregeak
Gargantua Zeledon
Olentzero
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 5
6. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Aurreko pertsonaia horietatik, zein etorri ohi dira Gabonetan?
HIZKI ZOPA:
E Q W E R T T Y U I O P
R P A S G A B O N A K O
R D O F G H J L B I Y L
E D P D G Q Y E Q G A B
G H A M Y Z H N J I E O
E F R B M I Z T S S Y R
A M I Q B J J Z G A J O
K U A A U I B E E Q R I
R H K Y J H A R J R Q A
Z Q B J R S M O B A M K
R J E I G A J Q G D U S
B B T U R R O I A E Z U
J E S G F H E R Q M M Z
A P A I N G A R R I A K
I S I J M B Q M B S B
M A R I - D O M I N G I
GABONAK, POLBOROIAK, OLENTZERO, MARI DOMINGI, ERREGEAK,
TURROIA, OPARIAK, APAINGARRIAK
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 6
7. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Gabonetako oporretan, zer egiten duzu?
BAI EZ
Gela apintzen dut.
Etxean Gabonetako zuhaitza eta Jaoitza ipintzen
ditugu.
Gabon kantak kaletik abesten ditugu.
Olentzerorengandik opariak jasotzen ditu.
Erregeek opariak ekartzen dizkidate.
Lagunekin jolasten dut.
Familia osoa elkartzen gara Festa hauek ospatzeko.
Eskolan, Gabonetako eskulanak prestatzen ditugu.
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 7
8. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
SANTO TOMASEKO FERIA
Gabonak aurretik izaten da Santo Tomas jaia.
Euskal Herri osoan ospatzen da eta batez ere Donostiakoa ezagunena da.
Egun horretan baserritarrek beren barazkiak, fruituak eta animaliak
eramaten dituzte plazara.
Santo Tomas Egunean, txorixua eta ogia jateko ohitura dago. Hortik dator
esaera hau: “Santo Tomaseko feria, txorixua eta ogia”.
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 8
9. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Santo tomaseko feria
Txorizoa eta ogia
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 9
10. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Hator hator
Hator hator mutil etxera
Gaztainak zimelak jatera
Gabon gaba ospatutzeko
Aitaren ta amaren ondoan
Ikusiko dek aita barrezka
Amaren poz atseginez
Eragiok mutil aurreko danbolinari
Gaztainak erre artian
Gaztainak erre artian
Txipli txapla pun.
Gabon gaba pozik igaro daigun.
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 10
11. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Izatez estua,
Oinean du sua,
Izatez luzea,
Kanporatzen du kea:
……………………………………….
Tripa-handi kaskarina
Lanbidez ikazkina;
Nor dela eta nor dela,
Pipa hortzean duela?
…………………………………………
Lastoa jaten du
Eta lastoa esanda
Erantzuna emanda
………………………………………….
Mendian berdea
Zakuan beltza
Eta sutan gorri.
……………………………………………
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 11
12. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Erantzuna aukeratu:
HItz bakoitzarekin, esaldi bat idatzi:
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 12
13. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
Gabonekin zerikusia duten hitzak, gorriz azpimarratu:
Tripa handia Flotagailua Olentzero Oparia
Beroa Erregeak Txanoa Gabon Gaua
Ikatza Mari Domingi Elurra Mahatsak
Mahaia Bihotza Turroia Liburua
Olentzeroren abesti ezagunena hau da:
Olentzero joan zaigu Horra, horra, Olentzero
mendira lanera gure Olentzero, buruhandia
intentzioarekin pipa hortzetan Entendimentuz
ikatz egitera. duela jantzia
Aditu duanian eserita dago Bart arratsian edan
Jesus jaio dela (edo kapoiak erre omen du
negua heldu dala) baitu Hamar arroko
lasterka etorri da arrautzatxoekin zahagia
berri ematera. bihar Hau urde tripa
merendatzeko haundia!
botila ardoakin. Tralalala tralalalala
(bis)
http://www.jalgi.com/olentzero/musika.htm
(Abestiak entzuteko, Interneten sartu).
Orain zuk idazlan bat egin behar duzu Gabonei buruz.
Nola ospatzen duzun. Kalera joaten zara abestera?
Bazkari edo afariren berezi bat egiten duzue? Norekin?
Gabonetako gozokiak gustatzen zaizkizu?
Noiz eta nork ekartzen dizkizuen opariak
Ze jarduerak egiten dituzue oporretan?
Haur parkera joaten zarete?
Planak dituzu aurtengo oporretan egiteko?
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 13
14. ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 14
