ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK




IRUDIEN ITURRIA: INTERNET ETA       PIKTOGRAMEN EGILEA: Sergio Palao JATORRIA: ARASAAC (http://catedu.es/arasaac/)
LIZENTZIA: CC (BY-NC-SA)




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   1
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK




                                                                Olentzero

Arretaz irakurri:
(Iturria: euskera testu liburua, Santillana Argitaletxea).


Nor da opariak uzten dituen pertsonaia hori? Mendian bizi den izazkin
jakituna da. Horregatik dauka aurpegia belstuta. Ez uste bakarrik bizi
denik, bere emaztea, Mari Domingi, berarekin bizi da. Gabonetan,
menditik jaitsi eta herriz herri joaten da opariak uzten. Lehen tximiniatik
behera sarzten zen etxeetan, vaina gaur egun, etxe askotan ezin da
tximiniatik sartu. Hala ere, ez kezkatu, bilatuko du sartzeko modua! Leku
askotan astoaren gainean ikusi oho dute. Beste leku batzuetan aulki
batean eserita eramaten dute herritarrek. Eta zure herrian, zer ohitura
dago?


Nor da Gabonetan opariak uzten dituena?




Non bizi da Olentzero?




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   2
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

Zein da bere benetazko lanbidea?




Zergatik dauka aurpegia belztuta?




Norekin bizi da?




Zer egiten du Gabonetan?




Nora joaten da Olentzero Gabonetan?




Zuk pentsatu al duzu zer eskatuko diozun?




Idatzi al diozu eskutitza?




Zein egunetan jaisten da Olentzero gure etxeetara?




Gabon Gaua, norekin ospatzen duzu?




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   3
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

Hurrengo egutegian, data hauek kokatu:
         Abenduaren 21ean. Santo Tomas eguna
         Abendauren 24an, Gabon Gaua
         Abenduaren 25ean. Eguberri Eguna
         Abenduaren 31an, Gabon Zaharra
         Urtarrilaren 1ean, Urteberri Eguna
         Urtarrilaren 6an, Erregeen Eguna
         Urtarrilaren 20an, San Sebastian Eguna




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   4
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

Izenak idatzi:




Bizar Zuri
Mari Domingi                                                    Hiru Erregeak
Gargantua                                                       Zeledon
Olentzero


www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   5
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

Aurreko pertsonaia horietatik, zein etorri ohi dira Gabonetan?




                                                                        HIZKI ZOPA:
 E         Q         W         E         R          T           T   Y   U      I      O   P
 R         P         A         S         G          A           B   O   N      A      K   O
 R         D         O         F         G          H           J   L   B      I      Y   L
 E         D         P         D         G          Q           Y   E   Q      G      A   B
 G         H         A         M         Y          Z           H   N   J      I      E   O
 E         F         R         B         M          I           Z   T   S      S      Y   R
 A         M         I         Q         B          J           J   Z   G      A      J   O
 K         U         A         A         U          I           B   E   E      Q      R   I
 R         H         K         Y         J          H           A   R   J      R      Q   A
 Z         Q         B         J         R          S           M   O   B      A      M   K
 R         J         E         I         G          A           J   Q   G      D      U   S
 B         B         T         U         R          R           O   I   A      E      Z   U
 J         E         S         G         F          H           E   R   Q      M      M   Z
 A         P         A         I         N          G           A   R   R      I      A   K
 I         S         I         J         M          B           Q   M          B      S   B
 M         A         R         I         -          D           O   M    I     N      G   I

GABONAK, POLBOROIAK, OLENTZERO, MARI DOMINGI, ERREGEAK,
TURROIA, OPARIAK, APAINGARRIAK




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   6
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

Gabonetako oporretan, zer egiten duzu?


                                                                               BAI   EZ
Gela apintzen dut.
Etxean Gabonetako zuhaitza eta Jaoitza ipintzen
ditugu.
Gabon kantak kaletik abesten ditugu.
Olentzerorengandik opariak jasotzen ditu.
Erregeek opariak ekartzen dizkidate.
Lagunekin jolasten dut.
Familia osoa elkartzen gara Festa hauek ospatzeko.
Eskolan, Gabonetako eskulanak prestatzen ditugu.




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   7
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

                                      SANTO TOMASEKO FERIA


Gabonak aurretik izaten da Santo Tomas jaia.
Euskal Herri osoan ospatzen da eta batez ere Donostiakoa ezagunena da.
Egun horretan baserritarrek beren barazkiak, fruituak                          eta animaliak
eramaten dituzte plazara.
Santo Tomas Egunean, txorixua eta ogia jateko ohitura dago. Hortik dator
esaera hau: “Santo Tomaseko feria, txorixua eta ogia”.




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   8
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK




        Santo tomaseko feria




                 Txorizoa eta ogia
www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   9
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK



                              Hator hator

                                     Hator hator mutil etxera
                                     Gaztainak zimelak jatera
                                    Gabon gaba ospatutzeko
                                   Aitaren ta amaren ondoan
                                    Ikusiko dek aita barrezka
                                       Amaren poz atseginez


                            Eragiok mutil aurreko danbolinari
                                        Gaztainak erre artian
                                        Gaztainak erre artian
                                           Txipli txapla pun.
                              Gabon gaba pozik igaro daigun.




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   10
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK




Izatez estua,
Oinean du sua,
Izatez luzea,
Kanporatzen du kea:
……………………………………….


Tripa-handi kaskarina
Lanbidez ikazkina;
Nor dela eta nor dela,
Pipa hortzean duela?
…………………………………………


Lastoa jaten du
Eta lastoa esanda
Erantzuna emanda


………………………………………….


Mendian berdea
Zakuan beltza
Eta sutan gorri.


……………………………………………




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   11
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK



Erantzuna aukeratu:




HItz bakoitzarekin, esaldi bat idatzi:




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   12
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK

Gabonekin zerikusia duten hitzak, gorriz azpimarratu:


Tripa handia                  Flotagailua                   Olentzero          Oparia
Beroa                         Erregeak                      Txanoa             Gabon Gaua
Ikatza                        Mari Domingi                  Elurra             Mahatsak
Mahaia                        Bihotza                       Turroia            Liburua

Olentzeroren abesti ezagunena hau da:


          Olentzero joan zaigu                         Horra, horra,           Olentzero
          mendira lanera                               gure Olentzero,         buruhandia
          intentzioarekin                              pipa hortzetan          Entendimentuz
          ikatz egitera.                               duela                   jantzia
          Aditu duanian                                eserita dago            Bart arratsian edan
          Jesus jaio dela (edo                         kapoiak erre            omen du
          negua heldu dala)                            baitu                   Hamar arroko
          lasterka etorri da                           arrautzatxoekin         zahagia
          berri ematera.                               bihar                   Hau urde tripa
                                                       merendatzeko            haundia!
                                                       botila ardoakin.        Tralalala tralalalala
                                                                               (bis)
http://www.jalgi.com/olentzero/musika.htm
(Abestiak entzuteko, Interneten sartu).


Orain zuk idazlan bat egin behar duzu Gabonei buruz.
         Nola ospatzen duzun. Kalera joaten zara abestera?
         Bazkari edo afariren berezi bat egiten duzue? Norekin?
         Gabonetako gozokiak gustatzen zaizkizu?
         Noiz eta nork ekartzen dizkizuen opariak
         Ze jarduerak egiten dituzue oporretan?
         Haur parkera joaten zarete?
         Planak dituzu aurtengo oporretan egiteko?




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   13
ALTZA HERRI IKASTETXEA – HIPI ETA LAGUNTZA GELAK




www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com   14

Olentzero Gabonak

  • 1.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK IRUDIEN ITURRIA: INTERNET ETA PIKTOGRAMEN EGILEA: Sergio Palao JATORRIA: ARASAAC (http://catedu.es/arasaac/) LIZENTZIA: CC (BY-NC-SA) www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 1
  • 2.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Olentzero Arretaz irakurri: (Iturria: euskera testu liburua, Santillana Argitaletxea). Nor da opariak uzten dituen pertsonaia hori? Mendian bizi den izazkin jakituna da. Horregatik dauka aurpegia belstuta. Ez uste bakarrik bizi denik, bere emaztea, Mari Domingi, berarekin bizi da. Gabonetan, menditik jaitsi eta herriz herri joaten da opariak uzten. Lehen tximiniatik behera sarzten zen etxeetan, vaina gaur egun, etxe askotan ezin da tximiniatik sartu. Hala ere, ez kezkatu, bilatuko du sartzeko modua! Leku askotan astoaren gainean ikusi oho dute. Beste leku batzuetan aulki batean eserita eramaten dute herritarrek. Eta zure herrian, zer ohitura dago? Nor da Gabonetan opariak uzten dituena? Non bizi da Olentzero? www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 2
  • 3.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Zein da bere benetazko lanbidea? Zergatik dauka aurpegia belztuta? Norekin bizi da? Zer egiten du Gabonetan? Nora joaten da Olentzero Gabonetan? Zuk pentsatu al duzu zer eskatuko diozun? Idatzi al diozu eskutitza? Zein egunetan jaisten da Olentzero gure etxeetara? Gabon Gaua, norekin ospatzen duzu? www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 3
  • 4.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Hurrengo egutegian, data hauek kokatu:  Abenduaren 21ean. Santo Tomas eguna  Abendauren 24an, Gabon Gaua  Abenduaren 25ean. Eguberri Eguna  Abenduaren 31an, Gabon Zaharra  Urtarrilaren 1ean, Urteberri Eguna  Urtarrilaren 6an, Erregeen Eguna  Urtarrilaren 20an, San Sebastian Eguna www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 4
  • 5.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Izenak idatzi: Bizar Zuri Mari Domingi Hiru Erregeak Gargantua Zeledon Olentzero www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 5
  • 6.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Aurreko pertsonaia horietatik, zein etorri ohi dira Gabonetan? HIZKI ZOPA: E Q W E R T T Y U I O P R P A S G A B O N A K O R D O F G H J L B I Y L E D P D G Q Y E Q G A B G H A M Y Z H N J I E O E F R B M I Z T S S Y R A M I Q B J J Z G A J O K U A A U I B E E Q R I R H K Y J H A R J R Q A Z Q B J R S M O B A M K R J E I G A J Q G D U S B B T U R R O I A E Z U J E S G F H E R Q M M Z A P A I N G A R R I A K I S I J M B Q M B S B M A R I - D O M I N G I GABONAK, POLBOROIAK, OLENTZERO, MARI DOMINGI, ERREGEAK, TURROIA, OPARIAK, APAINGARRIAK www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 6
  • 7.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Gabonetako oporretan, zer egiten duzu? BAI EZ Gela apintzen dut. Etxean Gabonetako zuhaitza eta Jaoitza ipintzen ditugu. Gabon kantak kaletik abesten ditugu. Olentzerorengandik opariak jasotzen ditu. Erregeek opariak ekartzen dizkidate. Lagunekin jolasten dut. Familia osoa elkartzen gara Festa hauek ospatzeko. Eskolan, Gabonetako eskulanak prestatzen ditugu. www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 7
  • 8.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK SANTO TOMASEKO FERIA Gabonak aurretik izaten da Santo Tomas jaia. Euskal Herri osoan ospatzen da eta batez ere Donostiakoa ezagunena da. Egun horretan baserritarrek beren barazkiak, fruituak eta animaliak eramaten dituzte plazara. Santo Tomas Egunean, txorixua eta ogia jateko ohitura dago. Hortik dator esaera hau: “Santo Tomaseko feria, txorixua eta ogia”. www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 8
  • 9.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Santo tomaseko feria Txorizoa eta ogia www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 9
  • 10.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Hator hator Hator hator mutil etxera Gaztainak zimelak jatera Gabon gaba ospatutzeko Aitaren ta amaren ondoan Ikusiko dek aita barrezka Amaren poz atseginez Eragiok mutil aurreko danbolinari Gaztainak erre artian Gaztainak erre artian Txipli txapla pun. Gabon gaba pozik igaro daigun. www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 10
  • 11.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Izatez estua, Oinean du sua, Izatez luzea, Kanporatzen du kea: ………………………………………. Tripa-handi kaskarina Lanbidez ikazkina; Nor dela eta nor dela, Pipa hortzean duela? ………………………………………… Lastoa jaten du Eta lastoa esanda Erantzuna emanda …………………………………………. Mendian berdea Zakuan beltza Eta sutan gorri. …………………………………………… www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 11
  • 12.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Erantzuna aukeratu: HItz bakoitzarekin, esaldi bat idatzi: www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 12
  • 13.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK Gabonekin zerikusia duten hitzak, gorriz azpimarratu: Tripa handia Flotagailua Olentzero Oparia Beroa Erregeak Txanoa Gabon Gaua Ikatza Mari Domingi Elurra Mahatsak Mahaia Bihotza Turroia Liburua Olentzeroren abesti ezagunena hau da: Olentzero joan zaigu Horra, horra, Olentzero mendira lanera gure Olentzero, buruhandia intentzioarekin pipa hortzetan Entendimentuz ikatz egitera. duela jantzia Aditu duanian eserita dago Bart arratsian edan Jesus jaio dela (edo kapoiak erre omen du negua heldu dala) baitu Hamar arroko lasterka etorri da arrautzatxoekin zahagia berri ematera. bihar Hau urde tripa merendatzeko haundia! botila ardoakin. Tralalala tralalalala (bis) http://www.jalgi.com/olentzero/musika.htm (Abestiak entzuteko, Interneten sartu). Orain zuk idazlan bat egin behar duzu Gabonei buruz.  Nola ospatzen duzun. Kalera joaten zara abestera?  Bazkari edo afariren berezi bat egiten duzue? Norekin?  Gabonetako gozokiak gustatzen zaizkizu?  Noiz eta nork ekartzen dizkizuen opariak  Ze jarduerak egiten dituzue oporretan?  Haur parkera joaten zarete?  Planak dituzu aurtengo oporretan egiteko? www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 13
  • 14.
    ALTZA HERRI IKASTETXEA– HIPI ETA LAGUNTZA GELAK www.hipialtza.blogspot.com - www.margarigela.blogspot.com 14