BAĞIMLILIK Çocuğun Madde Bağımlılığı ve Çocuğun Medya Bağımlılığı Mehmet BİLİR

1. BAĞIMLILIK
Çocuğun Madde Bağımlılığı
Çocuğun Medya Bağımlılığı
Mehmet BİLİR
N13211955
Bilişim Hukuku T.Y.L. Programı

2. 11.2.2018 2

3. 11.2.2018 3

4. Bağımlılık Nedir?
Bağımlılık, bir nesneye, kişiye ya da bir varlığa
duyulan önlenemez istek; veya bir başka
iradenin tahakkümü altına girme durumu olarak
tanımlanır.
Madde kullanımı, sinir sistemi üzerinde
hoşnutluk yaratıcı etkisi nedeniyle bir bağımlılık
maddesi kullanımıdır.
11.2.2018 4

5. Zararları Nelerdir?
Madde kullanımı;
Kişinin özgür iradesini ortadan kaldırmakta,
Çocukta yeni tutum ve davranışların oluşmasına
yol açmaktadır.
Madde bağımlılığı, bireyin kendini köleleştirme
durumudur.
11.2.2018 5

6. Çocuğun her türlü maddeye karşı
korunma hakkı vardır.
Devlet,
çocukları uyuşturucu
maddelerin yasadışı
üretimi, kaçakçılığı ve
kullanımını önlemek
amacıyla yasal, sosyal ve
eğitsel önlemleri almak
zorundadır (Anayasa 58,
ÇHS/33).
11.2.2018 6

7. Madde bağımlılığı ve medya
• Yayın hizmeti sağlayıcıları, çocuk ve gençlerin fiziksel,
zihinsel veya ahlakî gelişimini olumsuz etkileyebilecek
nitelikteki yayın hizmetlerinin, bunların bu tür
hizmetleri normal şartlar altında duymayacakları ve
görmeyecekleri şekilde sunulmasını sağlamakla
yükümlüdür.
• Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve
gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar
verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların
izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol
kullanılmadan yayınlanamaz (6112 Sayılı Radyo Ve
Televizyonların Kuruluş Ve Yayın Hizmetleri Hakkında
Kanun, 8/2-8/3).
11.2.2018 7

8. Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu
Bağımlığı İzleme Merkezi
• AB üyesi ve aday ülkelerde uyuşturucu madde
kaçakçılığı, madde kullanımı ve bağımlılığı ile bunların
sonuçları hakkında karşılaştırılabilir, güvenilir ve objektif
bilgi toplaması, analizi ve kullanımı amacıyla EMCDDA
(Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme
Merkezi) 1993 yılında kurulmuştur.
• Milli Güvenlik Kurulu’nun 26.04.1996 tarih ve 393 sayılı
tavsiye kararı ve Bakanlar Kurulunun 25.07.1997 tarih ve
97/9700 sayılı kararı ile Aile Araştırma Kurumu bünyesinde
"Uyuşturucu Madde Kullanımı ile Mücadele Takip ve
Yönlendirme Üst Kurulu" oluşturulmuştur.
• TUBİM (Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı
İzleme Merkezi)işlevsel bir Ulusal İrtibat Noktası olarak,
KOM Daire Başkanlığı’na bağlı olarak kurulmuş ve
faaliyetlerine devam etmektedir.
11.2.2018 8

9. Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu
Bağımlığı İzleme Merkezi
• 2006–2012 yıllarını kapsayan “Bağımlılık Yapıcı
Maddeler ve Bağımlılıkla Mücadelede Ulusal
Politika ve Strateji Belgesi” hazırlanmış 2013-
2018 olarak güncellenmiştir.
• Arz azaltımı, talep azaltımı, kurumlarla
işbirliği ve yürütülecek faaliyetlerle ilgili bir
çok tedbire yönelik eylem planları
hazırlanmıştır.
11.2.2018 9

10. 11.2.2018 10

11. Madde bağımlılığı ve medya
• Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ve özel
televizyon kurumları ayda en az doksan dakika
tütün ve tütün mamulleri alışkanlığının
zararları konusunda uyarıcı ve eğitici
mahiyette yayınlar yapmak zorundadır (4207
sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi
ve Kontrolü Hakkında Kanun).
11.2.2018 11

12. Çocuğun Medya Bağımlılığı
11.2.2018 12

13. Medya bağımlılığı
• Etkisine girme, alışma, kontrol edememe,
kontrol bozukluğu hastalığıdır.
• Sınırlı veya hastalık derecesinde olabilir.
– Televizyon bağımlılığı
– İnternet bağımlılığı
– Akıllı telefon bağımlılığı
– Facebook-sosyal medya bağımlılığı
– Whatsapp bağımlılığı
– Oyun bağımlılığı gibi tasnif edilebilir.
11.2.2018 13

14. Medya bağımlılığı
• 16-24 yaş aralığında internet kullanım oranı
%85’tür. (TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri
Kullanım Araştırması, 2004-2016)
• Ülkemizde sosyal medya üyelik yaşı 13’tür.
• Çocukların %85’i sosyal medyayı kullanmaktadır.
• Çocukların %46’sının sosyal medya profili herkese
açık,
• %59’u profil güvenliğini nasıl güncelleyeceğini
bilmemekte,
• %19’unun adres ve telefon bilgileri açık
bulunmaktadır. (EukidsOnline.com)
11.2.2018 14

15. İnternet kullanım amaçları
E-Posta gönderme / alma % 46,30
İnternet üzerinden telefonla görüşme/ video görüşmesi (webcam ile) % 41,30
Sosyal medya üzerinde profil oluşturma, mesaj gönderme veya fotoğraf
vb. içerik paylaşma % 82,40
Online haber, gazete ya da dergi okuma % 69,50
Oyun indirme veya oynama % 40,80
Müzik dinlemek (Web radyosu dahil) % 63,70
İnternet üzerinden TV izleme (Canlı veya kaçırılan programlar dahil) % 33,70
Ücretli video izleme % 3,00
Paylaşım sitelerinden video izleme (Örn. YouTube) % 74,50
Kendi oluşturduğunuz metin, görüntü, fotoğraf, video, müzik vb.
içerikleri herhangi bir web sitesine paylaşmak üzere yükleme % 47,00
Web sitesi veya blog oluşturma % 3,30
11.2.2018 15

16. 11.2.2018 16

17. 11.2.2018 17

18. 11.2.2018 18

19. 11.2.2018 19

20. 11.2.2018 20

21. 11.2.2018 21

22. Çocukların İnternet Kullanımı
• Başlama yaşı:10
• Günde ortalama 74 dakika İnternet kullanımı
Ne sıklıkla kullanıyorlar
Her gün ya da hemen hemen her gün
Haftada bir kaç defa
Ayda bir kaç kez
Daha az sıklıkla

23. Ebeveyn Desteği
• Ebeveynlerin %72’den fazlası, çocuklarının
İnternet’te karşılaştıkları rahatsız edici durumlarda
onlara yardım edebilecekleri konusunda
kendilerine güvenmektedirler.
• Ebeveynlerin çoğu (%60) çocuklarına İnternet’i
güvenli kullanma yolları hakkında tavsiyede
bulunduklarını belirtmişlerdir.

24. 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda
Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, TÜİK
2013
• Bilgisayar kullanımına ortalama 8 yaşında
başlanıyor
– 06-15 yaş grubundaki bilgisayar kullanan
çocukların bilgisayar kullanmaya başlama yaşı
ortalama 8 iken,
– 06-10 yaş grubunda ortalama başlama yaşı 6,
– 11-15 yaş grubunda ise 10’dur.
11.2.2018 24

25. 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda
Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, 2013
• İnternet kullanımına ortalama başlama yaşı 9
– 06-15 yaş grubundaki İnternet kullanan çocukların
İnternet kullanmaya başlama yaşı ortalama 9’dur.
– İnternet kullanan çocukların İnternet kullanmaya
ortalama başlama yaşı 06-10 yaş grubunda 6,
– 11-15 yaş grubunda ise 10’dur.
11.2.2018 25

26. 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda
Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, 2013
• Çocukların %24,4’ü kendi kullanımına ait
bilgisayara sahip
• Çocukların %60,5’i bilgisayar, %50,8’i İnternet,
%24,3’ü cep telefonu kullandı
• Çocukların %45,6’sı hemen her gün İnternet
kullandı
• Cep telefonu kullanımına ortalama başlama yaşı
10
• Her on çocuktan dokuzu hemen her gün TV izledi
• İnternet dışında basılı ortamda gazete okuma
oranı %16,6
11.2.2018 26

27. 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda
Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, 2013
• Haftalık ortalama İnternet kullanım süreleri
dikkate alındığında,
– 06-15 yaş grubundaki İnternet kullanan çocukların
%38,2’si İnterneti iki saate kadar,
– %47,4’ü üç ile on saat arasında,
– %11,8’i on bir ile yirmi dört saat arasında
– %2,6’sı ise yirmi dört saatin üzerinde kullanmıştır.
11.2.2018 27

28. 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda
Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, 2013
• Cep telefonu kullanım amaçları arasında
– ilk sırayı %92,8 ile konuşma alırken,
– bunu %66,8 ile oyun oynama,
– %65,4 ile mesajlaşma ve
– %30,7 ile İnternete girmek takip etti.
11.2.2018 28

29. 11.2.2018 29

30. İnternet Kullanım Süresi ve Sağlık Sorunları
• Her gün, en az 2 saat internet kullanımı “ağır
internet kullanımı” olarak tanımlanmakta
• Her gün 2 saatten daha uzun süre çevrimiçi
olan gençlerde bazı sağlık sorunları daha sık
görülüyor
30

31. İnternet Kullanım Süresi ve Sağlık Sorunları
• Bilgisayar kullanma süresi günlük 2-3 saat
olduğunda el ve bilek rahatsızlıkları görülmeye
başlamakta
• Kullanma süresi 5 saati aştığında sırt ağrıları
da ortaya çıkmakta
31

32. İNTERNET BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ
 İnternet uğruna arkadaşlıkları, sosyal olayları, ödevleri
aksatıyorsa
 Arkadaşları bilgisayar başında çok zaman geçirdiği için kızıyorsa
 Yemek vaktini geçiriyor ya da yemeğini bilgisayar başında yiyorsa
 İnternet yüzünden sık sık uykusuz kalıyorsa
 Bilgisayarın başında oturmayı dışarı çıkıp oynamaya tercih ediyorsa
 Bilgisayara çok vakit ayırdığı söylenince sinirleniyorsa
 Gerçek hayatta fazla arkadaşı olmayıp, sürekli internette tanıştığı
kişilerden bahsediyorsa….
İnternet bağımlılığı depresyon, öfke ve
özgüven eksikliğinin belirtisi olabilir
32

33. PSİKOLOJİK SORUNLAR
• Anksiyete (kaygı) bozukluğu
• Depresyon
• İntihar düşünceleri
• Dürtüsel internet kullanımı /İnternet
bağımlılığı
• Hiperaktivite – Dikkat Eksikliği Bozukluğu
– Semptomların şiddetlenmesi
– Bağımlılık davranışının artışı
33

34. İLETİŞİM SORUNLARI
• Arkadaşlarla internet dışı yollarla iletişim
kurulma sıklığının azalması
• Arkadaşlarla sosyal ortamlarda daha az zaman
geçirilmesi / iletişim sorunları
• Sosyal aktivitelere, sinema, tiyatro, müze,
sportif etkinliklere zaman ayırılmaması
34

35. KİMLİK KARMAŞASI
İnternette kendisini olduğu gibi yansıtmaması
nedeniyle kimlik karmaşası yaşaması
– Sanal kimlikler
– Sanal arkadaşlıklar
– Sanal ilişkiler
35

36. Bağımlılık süreci
Ergenlik dönemi
• Ergenlik dönemin kendisi bile internet bağımlılığı için bir risk
faktörüdür.
• Ergenlik döneminde yaşananlar şunlardır:
– içe kapanıklık
– Suskunluk
– çevreden kopma
– can sıkıntısı
– aile içinde çatışma
– arkadaşlarıyla sorunlar
– özgüven eksiliği
– beğenilme kaygısı
– kötümserlik vs..
dolayısıyla bu sorunlardan kaçabilmek veya bunları unutabilmek
için internet ideal bir ortam gibi görünüyor.

37. ANNE-BABALAR İÇİN ÖNERİLER
Amaç; çocukların bilişim
teknolojilerini kullanırken kendini
kontrol etme, disiplin ve
sorumluluk gibi beceriler
geliştirmesine yardımcı olmak
37

39. ANNE-BABALAR İÇİN ÖNERİLER - I
 Bilgisayarı evin tüm aile bireylerine açık bir alanına
yerleştirin
 Çocuğunuza siz örnek olun (İnternet bağımlılığı !)
 Çocuğun çevrimiçi geçirdiği süreyi izleyin. Gerekirse
profesyonel yardım alın.
 Çocuğun interneti kullanmasını yasaklamayın, kullanım
süresine sınır getirin.
 İnternet kullanımı için belirli kurallar koyun
-Her gün çevrimiçi olma süresini belirleyin
-Ödevler bitinceye dek internette gezinme, anlık ileti yasağı
-Sohbet odalarına ve erişkin içerikli sitelere girme yasağı
39

40. ANNE-BABALAR İÇİN ÖNERİLER - II
 İnternette kendisine ait bilgileri başkaları ile paylaşmanın
bir yabancıya evinin kapısını açmak demek olduğunu,
kişisel kimlik bilgilerini kimse ile paylaşmaması gerektiğini
anlatın
 İnternet üzerinden ulaştığı bilgilerin tümünün doğru
olmadığını, bilgileri sorgulaması gerektiğini, güvenli
bilgilere hangi sayfalardan ulaşabileceğini anlatın
 Çocuğun internetteki gezilerini denetleyin
 İzleyen, filtreleyen programlar
 Girdiği siteleri ziyaret etmek
 Uygunsuz ve sakıncalı yerlere giriyorsa bir süre yasak koymak
40

41. ANNE-BABALAR İÇİN ÖNERİLER - III
• Çocuğun çevrimiçi etkinliklerini izleyin, eğer size
internette birilerinin onu rahatsız ettiğini
söylerse kesinlikle çocuğu suçlamayın; dinleyin
ve araştırın.
• Çocuğunuzla bilgisayar başında birlikte zaman
geçirin
• Çocuğunuzla bir anlaşma yapın ve bu kurallar
çerçevesinde davranmazsa internet kullanımını
yasaklayacağınızı açıkca belirtin.
41

42. KAYNAKLAR
• Fendoğlu, H.T., Çocuk Hakları Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
• http://www.cnnturk.com/turkiye/bebek-uyusturucu-bagimlisi-dogdu (Erişim
Tarihi:10/11/2016)
• http://www.hilalhaber.com/039039uyusturucuya-anne-karninda--
basladim039039-roportaj,5.html (Erişim Tarihi:10/11/2016)
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ml%C4%B1l%C4%B1k (Erişim
Tarihi:10/11/2016)
• http://www.kom.pol.tr/tubim/SiteAssets/Sayfalar/Ulusal-Uyuşturucu-Politika-ve-
Strateji-
Belgesi/Ulusal%20Uyuşturucu%20Politika%20ve%20Strateji%20Belgesi%202013-
2018.pdf (Erişim Tarihi:10/11/2016)
• http://eukidsonline.metu.edu.tr (Erişim Tarihi:10/11/2016)
• 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, 2013
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15866 (Erişim
Tarihi:10/11/2016)
• Ulukol, B., Prof.Dr., Çocuk Sağlığı ve Bilişim Uygulamaları,
http://slideplayer.biz.tr/slide/3725643 (Erişim Tarihi:10/11/2016
• Serdar Nurmedov, Bir Bağımlılık Olarak İnternet ,
http://slideplayer.biz.tr/slide/3005393/ (Erişim Tarihi:10/11/2016
11.2.2018 42

43. TEŞEKKÜRLER…
11.2.2018 43