Visual c#'ta Diziler Visual c#'ta Class Yapıları

1. nU
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
Nurdan SARIKAYA
200209019
Programlama Dilleri
Visual c# ‘ta Diziler ve
Visualc# Class Yapıları
2011, İstanbul
1

2. nU
İçindekiler
C#’TA DİZİLER .........................................................................................4
C#’ta Dizi Değişkenlerinin Tanımlanması ............................................. 4
Çok Boyutlu Dizileri Tanımlamak .......................................................... 9
Dinamik Diziler.................................................................................... 11
Jagged Diziler...................................................................................... 12
Jagged Dizisinin Tanımlanması........................................................ 13
Koleksiyonlar ................................................................................... 16
Dizilerle İlgili Diğer İşlemler ................................................................. 17
Arraylist Fonksiyonları ......................................................................... 17
Dizinin Yavru Değişkenine Eleman Ekleme ...................................... 18
Dizinin Eleman Sayısını Öğrenmek ................................................... 19
Dizinin Boyutunu Öğrenmek ............................................................. 19
Belirtilen Dizi Boyutunun Eleman Sayısını Öğrenmek ....................... 20
Dizide Belirtilen İndis Aralığındaki Değerleri Silme ........................... 21
Diziye Değerin Olup Olmadığını Kontrol Etme .................................. 21
Dizinin Eleman Sırasını Tersine Çevirme ........................................... 22
Dizi Elemanlarını Küçükten Büyüğe Sıralama.................................... 22
Dizi İçinde Aranan Değeri Bulma ...................................................... 23
Dizinin İçinde Aranan Değeri Sondan Başlayarak Bulma .................. 24
Dizide Belirtilen Boyutun Üst Sınırını Öğrenmek .............................. 24
Dizinin Eleman Sayısını Öğrenme ..................................................... 25
Dizi İçindeki Herhangi Bir Aralığa Eleman Ekleme ............................ 23
Dizi İçindeki Herhangi Bir Aralığa 1’den Fazla Eleman Ekleme ......... 26
Dizi İçindeki Elemanı Bulup Silme ..................................................... 26
Dizi İçindeki Elemanı İndis Numarasına Göre Silme .......................... 27
2

3. nU
Dizilerle İlgili Örnekler ......................................................................... 28
C#’ ta CLASS YAPISI ............................................................................... 73
C#’ta Class Yapısı ................................................................................. 73
Protected Obje Tanımlamak ................................................................ 82
Virtual ve Override Metods Tanımlamak ............................................ 84
Base Class Constructors ....................................................................... 85
BitArray Sınıfı....................................................................................... 90
Hashtable Sınıfı ................................................................................... 91
SortedList Sınıfı.................................................................................... 94
Stack Sınıfı ........................................................................................... 96
Queue Sınıfı ......................................................................................... 98
Class İçindeki Set ve Get Deyimleri .................................................... 100
Mevcut Class’ları Kullanma ................................................................... 106
Açıklamalar ............................................................................................ 119
3

4. nU
C#’TA DİZİLER
C#’ta Dizi Değişkenlerinin Tanımlanması
Diziler tüm dillerde olduğu gibi c# içinde oldukça önemli yer tutar. DeğiĢkenlerin dizi
olarak tanımlanabilmesi hem kod bloğunu kısalır, hem de programın çok daha hızlı
iĢlemesini sağlar.
Bellekte aynı türden sıralanmıĢ verilerin oluĢturduğu yapıya dizi denir. Tek bir tanımlama
yapılarak istenilen sayıda veri giriĢi sağlanabilir. Dizi elemanları bir indis numarasına
sahiptir. Ġndis numaraları varsayılan olarak sıfırdan baĢlar. Dizinin kaç elemanlı
olacağı dizinin tanımlandığı satırda veya daha sonra da belirtilebilir. Ayrıca dizi
tanımlaması yapıldığında dizinin eleman sayısı, kullanılacak eleman sayısından az ise dizi
yeniden boyutlandırılabilir.
Dizi değiĢkenin eleman sayısını belirtmek için new metodu kullanılır.
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizidedegisken;
dizidedegisken = new int[10];
dizidedegisken[9] = 100;
label1.Text = dizidedegisken[9].ToString();
}
Dizilere tanımlandıkları anda değerler atayabilirsiniz.AĢağıdaki 5 elemanlı bir dizi tek
satırda tanımlanıyor arkasından oluĢturuluyor en sonunda da dizinin tğm elemanlarına
değer atanıyor. Ġkinci satırda ise dizinin 4. Elemanı (dizi[3]) text‟in içersinde yazdırılıyor.
Örnek:
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizi = new int[5] { 0, 10, 20, 30, 40 };
textBox1.Text = dizi[3].ToString();
}
ya da
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizi = { 0, 10, 20, 30, 40 };
textBox1.Text = dizi[3].ToString();
}
Yukardaki iki örnekte aynı Ģeyi yapar.
4

5. nU
Örnek:
Bu örnekte InputBox nesnesi kullanılacağından References /Sağ Click/Add References/
Microsoft. VisualBasic „i ekliyoruz.
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
byte i;
int[] dizi = new int[5];
for (i = 0; i < 5; i++)
{
dizi[i] = int.Parse(Microsoft.VisualBasic.Interaction.
InputBox("Dizinin" + (i + 1) + ".elemanını girin", "Bilgi Girişi", "", 20,
20));
}
for (i = 0; i < 5; i++)
{
listBox1.Items.Add(dizi[i]);
}
}
Ekran Çıktısı
“Ekle” butonuna basıldığında ekrana
InputBox() ekranı gelir ve dizinin
elemanları girilir. Sonrasında InputBox()‟a
girilen değerler ListBox‟a eklenir.
5

6. nU
Yukarıdaki örneğin geliştirilmişi
5 elemanlı bir int dizi tanımlanarak, dizi elemanları “Dizi elemanlarını gir” butonuna
tıklandığında InputBox() ile diziye diziden de liste kutusuna eklenmektedir. BaĢlangıçta
“EKLE” butonu pasif haldedir. Dizi elemanlarının giriĢinden sonra “Dizi elemanlarını gir”
Butonu pasif hale “Ekle” butonu aktif hale gelmektedir. Ekle butonuna tıklandığında
dizi yeniden boyutlandırılarak InputBox()‟tan diziye yeni eleman giriĢi yapılmakta ve aynı
zamanda liste kutusuna da eklenmektedir. ÇıkıĢ düğmesiyle de program
sonlandırılmaktadır.
int sayi;
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
byte i;
int[] dizi1 = new int[5];
for (i = 0; i < 5; i++)
{
dizi1[i] =
int.Parse(Microsoft.VisualBasic.Interaction.InputBox("Dizinin" + (i
+ 1) + ".elemanını girin", "Bilgi Girişi", "", 20, 20));
}
for (i = 0; i < 5; i++)
{
listBox1.Items.Add(dizi1[i]);
}
sayi = 5;
button1.Enabled = false;
button2.Enabled = true;
}
byte s = 5;
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizi1 = new int[sayi + 1];
dizi1[sayi] =
int.Parse(Microsoft.VisualBasic.Interaction.InputBox("Dizinin" + (s
+ 1) + ".elemanını girin", "Bilgi Girişi", "", 20, 20));
listBox1.Items.Add(dizi1[sayi]);
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
Close();
}
private void Form1_Load(object sender, EventArgs e)
{
button2.Enabled = false;
}
6

7. nU
Ekle butonuna bastığımızda InputBox
ekranı gelir. Ġstediğimiz sayıyı girip
“Tamam” butonuna bastığımızda ListBox‟a
değer eklenir.
7

8. nU
Örnek:
4 elemanlı string bir dizi tanımlanıp ilk değerleri verilerek formun çalıĢtırılmasında bu
değerler comboBox() ta listelenmektedir.
public string[] mevsimler = new string[4] { "Ġlkbahar", "Yaz",
"Sonbahar", "Kış" };
private void Form4_Load(object sender, EventArgs e)
{
comboBox1.Items.Add(mevsimler[0]);
comboBox1.Items.Add(mevsimler[1]);
comboBox1.Items.Add(mevsimler[2]);
comboBox1.Items.Add(mevsimler[3]);
}
private void comboBox1_TextChanged(object sender, EventArgs e)
{
if(comboBox1.SelectedIndex==0)
textBox1.Text=mevsimler[0];
if(comboBox1.SelectedIndex==1)
textBox1.Text=mevsimler[1];
if(comboBox1.SelectedIndex==2)
textBox1.Text=mevsimler[2];
if(comboBox1.SelectedIndex==3)
textBox1.Text=mevsimler[3];
}
8

9. nU
Çok Boyutlu Dizileri Tanımlamak
Bazı durumlarda (özellikle büyük projelerde) çok boyutlu dizi tanımlamak zorunda
kalabilirsiniz. Bu genlikle satır ve sütundan iki boyutlu bir dizi olacaktır. (Özellikle matris
hesaplarıyla ilgilenen mühendisler için) Bazen daha büyük boyutlu da olabilir.
Çok boyutlu bir dizi tanımlamak, sizi tek boyutlu birçok dizi tanımlamak yerine bir tane
çok boyutlu dizi tanımlayarak problemi çözme imkânı verir. Bu hem kod karmaĢasından
hem de hız açısından faydalıdır. AĢağıda iki boyutlu bir dizi tanımlanmıĢ olup (2 satır, 3
sütunlu) ilk satır üçüncü sütunlu değere 200 değeri atanmıĢtır.
Örnek:
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[,] dizi = new int[2, 3];
dizi[0, 2] = 200;
textBox1.Text=dizi[0,2].ToString();
}
dizi [2, 3] ün sonuçta 6 elemanlı bir dizi olduğu aĢağıda anlatılmaya çalıĢıldı.
dizi [0, 0], dizi [0, 1], dizi [0, 2], dizi [1, 0], dizi [1, 1], dizi [1, 2] görüldüğü gibi 6
elemanlı iki boyutlu bir dizi oluĢturuldu.
Burada dizinin ilk ve ikinci elemanı yerine i,j değiĢkenleri kullanılarak bir çok iĢlem
kolaylıkla yapılabilir.
9

10. nU
10

11. nU
Dinamik Diziler
C#‟ ta diziler önce tanımlanıp daha sonra eleman sayısı belirlendiği için bu diziler aynı
zamanda dinamik dizi olarak da kullanılabilirler. Burada [] içerisindeki değer bir
textBox‟tan veya bir inputBox‟tan rahatlıkla alınabilir. Bu sayede bu diziler aynı zamanda
bir dinamik dizi görevi görürler.
Dinamik diziler öğrenci sayısının bilinmediği sınıflar için veya oyuncu sayısının bilinmediği
bilhassa network oyunları için kullanılır. Mesela öğrenci sayısını dinamik dizi olarak
tanımlamak çok doğru bir karardır. Çünkü A sınıfı 40 kiĢi, B sınıfı 50 kiĢiden ibaret
olabilir. Bu durumda öğrenci sayısını bir textBox‟ a aldırarak [] içerisinde atayabilirsiniz.
Onu da for döngüsüyle iĢleme sokup tüm öğrencilerin, isimlerini, numaralarını tek satırlık
kodla aldırmanız mümkün olur aksi halde en büyük sınıfa göre bir dizi tanımlayacaktınız.
Diğer ufak sayılarda iĢlem yaparken artan değiĢkenler bellekte boĢu boĢuna yer iĢgal
edecekti. Bu iyi bir programcı için istenen bir Ģey değildir.
Bir diziyi arraylist sınıfından tanımlamak demek dizinin boyutunun ihtiyaç duyuldukça
arttırılması veya azaltılması demktir.10 elemanımız ve 10 elemanlı bir dizimiz varsa ve
listeye yeni eleman eklemek isteniyorsa dizinin elemanını ihtiyaç duyuldukça
arttırabilirsiniz. Üstelik dizinin eski hali korunacaktır. Aynı durum dizinin boyutunu
azaltmak içinde geçerlidir.
Arraylist sınıfı diziye her eleman eklendiğinde dizi boyutu arttırmaz Bunun yerine ilk
etapta 4 elemanlı bir dizi oluĢturur. Ġlk 4 elemanda dizinin boyutu sabit kalır.5. eleman
eklendiğinde dizi boyutu 2 katına çıkarılır.
Not: Arraylist sınıfını kullanabilmek için öncelikle;
using System.Collections; kütüphanesini çağırmalıyız.
ArrayList Fonksiyonları ileriki sayfalarda iĢlenecektir.
11

12. nU
Jagged Diziler
C# ile gelen güzel bir olay olan jagged dizilerdir. Bunu önceden benim gibi C kullanan
vatandaĢlar pointer kullanarak yapıyordu. Bu Ģekilde malloc()'la yer isteyip sonra onu
dinamik oluĢturup siliyorduk. Jagged (pürüzlü, düzensiz) dizilerde ise sizin istediğiniz
kadar temel eleman oluĢturup bu elemanların her birinin alt dizisi ihtiyaca göre
oluĢturulur. OluĢturacağımız dizilerde satırların eleman sayıları birbirinden farklıysa bu
durumlarda Jagged dizi tanımlanır.
Bir diziyi jagged olarak tanımlamak ona bir özellik kazandırmanız dizi ile ilgili tüm
iĢlemleri yine yapabilirsiniz.
Mesela diziyi tablo halinde ifade edecek olursak Ģöyle bir yapıda dizimiz olabilir.
Dizinin alt eleman sayısı farklılık gösterebiliyor. .net listview datagrid vs. gibi
bileĢenlerdeki ekleme mantığıyla hareket edeceğiz. Ġlk önce itemleri (dizinin [i][0])
kısmını ayarlayacağız. Sonra da o itemlere (dizi elemanlarına ait ) alt itemleri oluĢturup
ekleyeceğiz.
Listview'e rastgele oluĢturulmuĢ verileri rastgele boyutlu dizilere nasıl atılacağını
gösterelim.
ġimdi dizinin [i][0]. elemanları Listviewde item gibi olacak sonra listview e diğer kayıtlar
subitemler olarak gelecek. Bu Ģekilde iç içe for döngüsüyle yapacağız. Matrisler gibi
düĢünürsek daha kolay anlaĢılır.
12

13. nU
Jagged Dizisinin Tanımlanması
Örnek:
int[][] jdizi = new int[3][];
3 satırdan oluĢan bir dizi tanımladım. Fakat her satırın eleman sayısı birbirinden farklı
olacaktır. (Aynıda olabilir) Bu sayıları da programın herhangi bir yerinde bildireceğim.
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{ //Dizinin 1.,2. ve 3. satırlarının kaç değerden oluşacağı
belirtilmiştir.
//Sonra da dizilere değer atanmıştır.
int[][] jdizi;
jdizi = new int[3][];
jdizi[0] = new int[4][];
jdizi[1] = new int[3][];
jdizi[2] = new int[2][];
jdizi[0][3] = 100;
jdizi[2][1] = 500;
Form1.ActiveForm.Text = jdizi[2][1].ToString();
}
Yukarıdaki kod aĢağıdaki gibi Ģematize edilebilir.
Jdizi[0][0] jdizi[0][1] jdizi[0][2] jdizi[0][3]
Jdizi[1][0] Jdizi[1][1] Jdizi[1][2]
Jdizi[2][0] Jdizi[0][1]
Görüldüğü gibi ilk satır 4 elemandan , 2. Satır 3 elemandan, 3. Satırda 2 elemandan
oluĢmaktadır. Artık her elemana rahatlıkla değer atayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi
gereken husus jdizi[2][3] yukarıdaki elemanlar dıĢında herhangi bir tanesi de olabilir)
elemanına değer atayamayacağınızdır. Eğer böyle bir atama yaparsanız, çalıĢma anında
programınız kırılacaktır.
Örnek:
string[][] aile = new aile[10][];
Alt dizileri ise tek tek tekrar dizi tanımlıyormuĢuz gibi tekrar tanımlayacağız. Mesela
dizinin 1. elemanı 2. elemanı ... hepsi ayrı ayrı birer dizi olacaktır.
Örnek:
aile[i] = new string[10];
ġeklinde tanımlarız. Fakat bunun düzensizliği nerde kaldı? AĢağıdaki örneğe bakalım.
13

14. nU
Örnek:
tut=r.Next(1,20);
aile[i] = new string[tut];
Rastgele değerlerde boyutlu bir dizi. Dizi Ģimdi jagged oldu. Sonra buna random olarak
rastgele değerler verip dolduralım.
Cascade: (char)65 dersek 'a' olur. Onun koyacağımız tip belirteçleri cascade oluyor.
Bununla o değeri bellekteki tutulma Ģekli belirlenir.
Rastgele değerler için;
Örnek:
public string veri_ekle()
{
string tut1 = "";
for (int i = 0; i< r.Next(1, 15); i++)
//Verinin boyu da random ayarlanır
{
tut1 += Convert.ToString((char)r.Next(65, 90));
//65 ve 90 alafabenin asci max min değerleridir
//a,z arasında rastgele harf ürettik'char’cascadedir.
}
return tut1;
}
Bunu da sırayla jagged diziye ekledikten sonra artık ispat için listviewde sergilemek
kalıyor. Ekleme iĢlemi tam olarak solutionda mevcuttur.
Listview'e eklemek artık daha kolay olacaktır.
Örneğin Devamı:
for (int a = 0; a < eb ; a++)
{
//eb en buyuk alt kolonun boyutu
listView1.Columns.Add(a.ToString());
}
for (int i = 0; i < Convert.ToInt32(textBox1.Text); i++)
{
listView1.Items.Add(aile[i][0]);
//Temel elemanlar item olacaktır
for (int j = 0; j < aile[i].Length; j++)
{
listView1.Items[i].SubItems.Add(aile[i][j].ToString());
//Alt elemanlar subitem olacaktır
}
}
14

15. nU
Sonuç:
Görüldüğü üzeri bazı alt diziler 2 bazısı 18 ... olmuĢ. Böylece bellek israfı önlenmiĢtir.
Örnek: Boyutu 3 olan diğer boyutu belli olmayan bir jagged dizi tanımlanarak 2.
boyutunun elemanlarını form yüklendiğinde diziye girilmektedir. Her bir sütun
elemanlarını ayrı ayrı liste kutusuna listeleyen ve bu dizinin rankını “Dizinin rankını
göster” düğmesine basıldığında mesaj kutusunda gösteren program.
string[][] aile = new string[3][];
private void Form5_Load(object sender, EventArgs e)
{
aile[0] = new string[] {"Nurdan","Nurşan","Hakan","Seçkin"};
aile[1] = new string[] {"Sen", "Ben", "O", "Biz", "Siz" };
aile[2] = new string[] {"Sevde", "Sercan", "Selçuk" };
for (int j = 0; j < 4; j++)
listBox1.Items.Add(aile[0][j]);
for (int j = 0; j < 5; j++)
listBox2.Items.Add(aile[1][j]);
for (int j = 0; j < 3; j++)
listBox3.Items.Add(aile[2][j]);
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
MessageBox.Show("Aile Dizisi"+(aile.Rank).ToString()
+"boyutludur." ,"Rank");
}
15

16. nU
Koleksiyonlar
Dizi eleman sayısının esnek Ģekilde tanımlanması için kullanılan yapılardır. Eleman sayısı,
programda kullanılacak eleman sayısına göre artırılır ya da azaltılır. Koleksiyonlar,
System.Collections isim alanında (namespace) bulunur. Koleksiyonlarla çalıĢmaya
baĢlamadan önce System.Collection‟ı using deyimiyle projenin baĢına dâhil etmek
gerekir.
16

17. nU
Dizilerle İlgili Diğer İşlemler
Arraylist Fonksiyonları
ArrayList oluĢturabilmek için projemize using System.Collections; kodunu using
satırına eklemeliyiz. Bu kodla System.Collections kütüphanesini çağırmıĢ oluruz.
Klasik dizilerle çalıĢırken karĢılaĢabileceğimiz temel sorunlar Ģunlardır.
Dizilerin sınırları sabittir. int[] dizi = new int[60];
Dizilerin tüm elemanları aynı türden olmalıdır. Örneğin; Hepsi int
Kullanmadığımız dizi elemanlarından dolayı bellek alanları
gereksiz yere iĢgal edilmektedir.
Örneğin sayısını bilemediğimiz bir dizinin eleman sayısını 500 olarak belirlediğimizi
varsayalım. ÇalıĢma zamanında dizimizin sadece 10 elamanını kullandığımız durumda
diğer 490 elemanlık bellek alanı boĢ olarak kalır. Öte yandan dizimizde tutmak istediğimiz
değiĢkenlerin sayısı 501 bir olduğu bir durumda "IndexOutOfRangeException" istisnai
durumu ortaya çıkar ve program bu hatadan dolayı sonlanır.
17

18. nU
Dizinin Yavru Değişkenine Eleman Ekleme
ArrayList class‟indan oluĢturduğumuz yavru değiĢkene bir eleman eklemek için Add()
kullanılır.
Örnek:
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 1, 2, 3, 4, 5 };
diziListe.Add(dizi[2]);// diziListe'nin ilk elemani 3
diziListe.Add(12); // diziListenin ikinci elemani 12
diziListe.Add("kelime");
// dizilistenin üçüncü elemani kelime stringi olur
this.Text = diziListe[0].ToString();
// Form'un basligina 3 yazar
this.Text = diziListe[1].ToString();
// Form'un basligina 12 yazar
this.Text = diziListe[2];
// Form'un basligina kelime yazar
}
}
Burada dikkat edilmesi gereken ilk nokta Add fonksiyonu ile ArrayList‟e ayni anda
sadece bir eleman ekleyebilmemiz. Ġkinci önemli nokta ise hem bir integer değeri ekledik
hem de bir string değeri ekledik. Buradan da anlaĢılacağı üzere oluĢturduğumuz
Arraylist‟e object türünde değerler atabiliyoruz. Mesela biz burada diziListe isimli yavru
değiĢkene bool, double, float, string, byte, hatta Button, listBox türünde nesneler de
ekleyebiliyoruz çünkü object türü değiĢken hepsini kapsayabiliyor.
18

19. nU
Dizinin Eleman Sayısını Öğrenmek
Bir dizinin kaç elemandan oluĢtuğunu öğrenmek için Length kullanılır.
Örnek:
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizi = new int[5] { 0, 10, 20, 30, 40 };
textBox1.Text = dizi.Length.ToString(); // 5 yazdırır.
}
Eğer Jagged bir dizide aynı fonksiyonu kullanırsanız geriye satır sayınız döner. Çünkü
hangi satıra kaç eleman atayacağınız değiĢkenlik gösterecektir.
Örnek:
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[][] jdizi;
int[,]nurdan= new int[2,3];
jdizi = new int[5][];
jdizi[0] = new int[4];
jdizi[1] = new int[3];
jdizi[2] = new int[2];
jdizi[0][3] = 100;
Form1.ActiveForm.Text = jdizi.Length.ToString();}
Dizinin Boyutunu Öğrenmek
Bir dizinin boyutunu öğrenmek için Rank kullanılır.
Örnek:
private void button4_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[,] dizi = new int[2, 3];
dizi[0, 2] = 200;
textBox1.Text = dizi.Rank.ToString();//2 yazdırır.
}
Aynı fonsiyonu Jagged diziler için kullanırsanız geriye 1 değeri döner.
Örnek:
private void button5_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[][] jdizi;
jdizi = new int[10][];
jdizi[0] = new int[4];
jdizi[1] = new int[3];
jdizi[2] = new int[2];
19

20. nU
jdizi[0][3] = 100;
jdizi[2][1] = 500;
Form1.ActiveForm.Text = jdizi.Rank.ToString();// 1 yazar.
}
Belirtilen Dizi Boyutunun Eleman Sayısını Öğrenmek
Bir dizinin herhangi bir boyutunun kaç elemanlı olduğunu öğrenmek için GetLength()
kullanılır. AĢağıda dizi değiĢkeninin ilk boyutunu textBox‟un içine yazdırdık. Dizi çok
boyutlu da olabilirdi o zaman GetLength(1) veya daha büyük bir değer girilebilirdi.
Örnek:
private void button6_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizi = new int[5] { 0,5,10,15,20,25};
textBox1.Text = dizi.GetLength(0).ToString(); //6 yazdırır.
}
Aynı fonksiyonu Jagged diziler için kullanırsanız sadece ”0” için çalıĢır. Yani dizinin ilk
boyutunun kaç elemandan oluĢtuğunu öğrenebilirsiniz. Çünkü tanımlandığı anda diğer
boyutlar belli değildir.
Örnek:
private void button7_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[][] jdizi;
jdizi = new int[10][];
jdizi[0] = new int[4];
jdizi[1] = new int[3];
jdizi[2] = new int[2];
jdizi[0][3] = 100;
jdizi[2][1] = 500;
Form1.ActiveForm.Text = jdizi.GetLength(0).ToString();
// 10 yazar.
//Burada GetLength(1) yazılmaz program hata verir.
}
Clear, Reverse, IndexOf metotları Array sınıfında Shared (paylaĢtırılmıĢ) olarak tanımlı
metotlardır. ĠĢlemin yapılacağı dizi parametre olarak verilmelidir.
20

21. nU
Dizide Belirtilen İndis Aralığındaki Değerleri Silme
Parametre olarak verilen dizinin, belirtilen indis aralığındaki tüm değerleri temizlemek için
Clear() kullanılır. Temizleme iĢleminde atanan değer, dizi elemanlarının tiplerine göre
değiĢir. Örneğin int tipinde tanımlı bir dizinin elemanları temizlenirse 0 değerini alacaktır.
Buna karĢın String tipindeki elemanlar “” (boĢ yazı) değerini alır.
Örnek:
int[] dizi = { 12, 13, 14, 15 };
// 1. indisten başlayarak, 3 elemanı temizle
Array.Clear(dizi, 1, 3);
MessageBox.Show(dizi[2].ToString());
//Sonuç = 0
// Dizinin tüm elemanlarını temizler
Array.Clear(dizi, 0, dizi.Length);
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 11, 21, 34, 56, 74 };
diziListe.AddRange(dizi);
diziliste.Clear();
// diziListe'nin içine tamamen temizler
textBox1.Text = diziListe[2].ToString();// hata verir.
}
Diziye Değerin Olup Olmadığını Kontrol Etme
Fonksiyona parametre olarak verilen değiĢkenin ArrayList içinde olup olmadığına
Contains() bakar. Eğer var ise true yok ise false döndürür.
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 1, 2, 3, 4, 5 };
diziListe.AddRange(dizi);
if (diziListe.Contains(Convert.ToInt32(textBox1.Text)) == true)
{
MessageBox.Show("girilen deger diziListe içinde mevcut");
}
else
{
MessageBox.Show("girilen deger diziListe içinde yok");
}
}
21

22. nU
Dizinin Eleman Sırasını Tersine Çevirme
Parametre olarak verilen dizinin eleman sırasını tersine çevirmek için Reverse()
kullanılır. Dizinin tüm elemanlarının veya belirli indis aralığındaki elemanlarının sırası
tersine çevrilebilir.
Örnek:
string[] harfler = { "A", "B", "C" };
Array.Reverse(harfler);
MessageBox.Show(harfler[2]);
// Sonuç = A
string[] harfler = { "A", "B", "C" };
Array.Reverse(harfler, 0, 1);
MessageBox.Show(harfler[2]);
// Sonuç = C
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 7, 8, 9, 10, 11 };
diziListe.AddRange(dizi);
diziListe.Reverse();
// dizi bundan sonra {11,10,9,8,7} halini alir.
textBox1.Text = diziListe[2].ToString();
// textBox1'in içine 9 yazar.
}
Dizi Elemanlarını Küçükten Büyüğe Sıralama
Arraylist‟in elamanlarını küçükten büyüğe doğru sıralamak için Sort() kullanılır. Eğer
elemanlar string tipinde ise alfabetik sıralama yapar.
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
string[] dizi = new string[4] { "Ankara", "Izmir",
"Istanbul", "Gaziantep" };
diziListe.AddRange(dizi);
diziListe.Sort();
//dizinin son hali {"Ankara","Gaziantep","Istanbul","Izmir"}
seklinde olur.
textBox1.Text = diziListe[3].ToString();
// textBox1'in içine Izmir yazar.
}
22

23. nU
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 11, 21, 34, 56, 74 };
diziListe.AddRange(dizi);
textBox1.Text = diziListe[2].ToString();
// textBox1’in içine 34 yazar
}
Dizi İçinde Aranan Değeri Bulma
Ġlk parametrede verilen dizide, ikinci parametrede verilen değeri aramak için IndexOf()
kullanılır. Aranan değer dizide bulunursa indisi, bulunamazsa -1 döndürür. IndexOf
fonksiyonu aramaya ArrayList‟in baĢından baslar.
Örnek:
float[] notlar = { 78.1, 99.9, 100, 12.2 };
float maxNot = 100;
MessageBox.Show(Array.IndexOf(notlar, maxNot).ToString());
// Aranan maxNot değerinin indisi = 2
Örnek:
private void button11_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
string[] dizi = new string[5] {"aa","bb","cc","dd","ee" };
// fonksiyonun parametresi aradigimiz elemandir
diziListe.AddRange(dizi);
int sira;
sira = diziListe.IndexOf("cc", 0, diziListe.Count–1);
textBox1.Text = sira.ToString();
}
23

24. nU
Dizinin İçinde Aranan Değeri Sondan Başlayarak Bulma
IndexOf fonksiyonu gibi ArrayList içinde herhangi bir elemanı aramak için LastIndexOf()
kullanılır. IndexOf‟tan farkı aramaya sondan baĢlamasıdır. Elaman sayısı çok fazla olan
Arraylist‟lerde aradığımız eleman sonlara daha yakınsa bu fonksiyon bize hız kazandırır.
Eğer aranan eleman ArrayList içinde var ise elemanın indis numarasını, yok ise -1
döndürür.
Örnek:
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
string[] dizi = new string[5] {"aa","bb","cc","dd","ee" };
diziListe.AddRange(dizi);
int sira;
sira = diziListe.LastIndexOf("dd", 0, diziListe.Count – 1);
// Aramaya sondan basladigi için elemani 2. seferde bulur.
Eger IndexOf kullansaydik elemani üçüncü seferde bulacakti.
textBox1.Text = sira.ToString();
}
Dizide Belirtilen Boyutun Üst Sınırını Öğrenmek
Bir dizinin herhangi bir boyutunun en üst sınırını öğrenmek için GetUpperBound()
kullanılır.
Örnek:
private void button8_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] dizi = new int[5] { 0, 20, 10, 40, 30 };
textBox1.Text = dizi.GetUpperBound(0).ToString();
//4 yazdırır.
}
Aynı iĢlemi Jagged diziler için kullanırsanız. Sadece ilk boyut için değer döndürebilirsiniz.
BaĢka bir boyut girerseniz program çalıĢmayacaktır.
Örnek:
private void button9_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[][] jdizi;
jdizi = new int[10][];
jdizi[0] = new int[4];
jdizi[1] = new int[3];
jdizi[2] = new int[2];
jdizi[0][3] = 100;
jdizi[2][1] = 500;
24

25. nU
Form1.ActiveForm.Text =
jdizi.GetUpperBound(0).ToString();
// 9 yazar.
//Burada GetUpperBound(1) yazılmaz program hata verir.
}
Diğer dizi fonksiyonları da Jagged dizilerde kullanılabilir fakat gireceğiniz değerlere
birazcık dikkaet etmeniz gerekecektir.
Dizinin Eleman Sayısını Öğrenme
ArrayList‟in eleman sayısını öğrenmek için Count() fonksiyonu kullanılır.
Örnek:
private void button7_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[] { 1, 2, 3, 4, 5, 6 };
diziListe.AddRange(dizi);
textBox1.Text = diziListe.Count.ToString();
//textBox1'in içine 6 yazar
}
Dizi İçindeki Herhangi Bir Aralığa Eleman Ekleme
ArrayList içinde herhangi bir aralığa eleman eklemek için Insert() kullanılır. Araya
eleman eklediğimiz için ArrayList‟in eleman sayısı da artmıĢ olur (tıpkı otobüs beklerken
birinin araya girmesi gibi). Fonksiyonun ilk parametresine elemanı eklemek istediğimiz
indis numarasını, ikinci parametreye ise elamanı yazarız.
Örnek:
private void button10_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
string[] dizi = new string[5] { "aa", "bb", "cc", "dd", "ee" };
// diziListe.AddRange(dizi);
diziListe.Insert(2, "ff");
// diziListenin 2 numarali indisine ff ekledik.
diziListenin eleman sayisi 6 oldu.
textBox1.Text = diziListe[2].ToString();
// textBox1'in içine ff yazar.
}
25

26. nU
Dizi İçindeki Herhangi Bir Aralığa 1’den Fazla Eleman Ekleme
ArrayList içinde herhangi bir aralığa birden fazla elemanı tek seferde eklemek için
InsertRange () kullanılır.
Örnek:
private void button12_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 0, 1, 2, 3, 4 };
diziListe.AddRange(dizi);
int[] eklenecek=new int[3]{ 10, 11, 12 };
diziListe.InsertRange(2, eklenecek);
// diziListenin 2 numarali indisinden sonra {10,11,12}
dizisini ekledik. diziListenin eleman sayisi 8 oldu.
// diziListenin son hali{0,1,10,11,12,2,3,4,5} seklidedir.
textBox1.Text = diziListe[2].ToString();
// textBox1'in içine 10 yazar.
}
Dizi İçindeki Elemanı Bulup Silme
Fonksiyona parametre olarak girilen elemanı Arraylist‟in içinde bulup silmek için Remove
() kullanılır. Böylece ArrayList‟in eleman sayısı 1 azalmıĢ olur.
Örnek:
private void button13_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 0, 1, 2, 3, 4 };
diziListe.AddRange(dizi);
diziListe.Remove(3)
textBox1.Text = diziListe[3].ToString();
// textBox1'in içine 4 yazar.
}
26

27. nU
Dizi İçindeki Elemanı İndis Numarasına Göre Silme
Fonksiyona parametre olarak girilen indis numarasını Arraylist‟in içinde bulup silmek için
RemoveAt () kullanılır. Remove fonksiyonundan tek farkı parametre olarak elemanı
değil elemanın indis numarasını almasıdır.
Örnek:
private void button15_Click(object sender, EventArgs e)
{
ArrayList diziListe = new ArrayList();
int[] dizi = new int[5] { 7, 8, 9, 10, 11 };
diziListe.AddRange(dizi);
diziListe.Remove(2);
textBox1.Text = diziListe[2].ToString();
// textBox1'in içine 10 yazar.
}
27

28. nU
Dizilerle İlgili Örnekler
Örnek 1: Girilen sayıyı yazıya çeviren program
Kodlar:
using System;
using System.Drawing;
using System.Collections;
using System.ComponentModel;
using System.Windows.Forms;
using System.Data;
namespace YazıyaÇevir
{
public class Form1 : System.Windows.Forms.Form
{
private System.Windows.Forms.TextBox textBox1;
private System.Windows.Forms.Button button1;
private System.Windows.Forms.Label label1;
private System.ComponentModel.Container components = null;
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
protected override void Dispose( bool disposing )
{
if( disposing )
{
if (components != null)
{
components.Dispose();
}
}
base.Dispose( disposing );
}
#region Windows Form Designer generated code
private void InitializeComponent()
{
this.textBox1 = new System.Windows.Forms.TextBox();
this.button1 = new System.Windows.Forms.Button();
this.label1 = new System.Windows.Forms.Label();
this.SuspendLayout();
this.textBox1.Location = new System.Drawing.Point(8, 24);
this.textBox1.Name = "textBox1";
this.textBox1.Size = new System.Drawing.Size(200, 20);
this.textBox1.TabIndex = 0;
28

29. nU
this.button1.Location = new System.Drawing.Point(216, 24);
this.button1.Name = "button1";
this.button1.Size = new System.Drawing.Size(75, 23);
this.button1.TabIndex = 1;
this.button1.Text = "Çevir";
this.button1.Click += new
System.EventHandler(this.button1_Click);
this.label1.BackColor =
System.Drawing.SystemColors.ActiveCaption;
this.label1.Location = new System.Drawing.Point(12, 56);
this.label1.Name = "label1";
this.label1.Size = new System.Drawing.Size(48, 21);
this.label1.TabIndex = 2;
this.AutoScaleBaseSize = new System.Drawing.Size(5, 13);
this.ClientSize = new System.Drawing.Size(292, 94);
this.Controls.Add(this.label1);
this.Controls.Add(this.button1);
this.Controls.Add(this.textBox1);
this.Name = "Form1";
this.Text = "Form1";
this.Load += new System.EventHandler(this.Form1_Load);
this.ResumeLayout(false);
this.PerformLayout();
}
#endregion
[STAThread]
static void Main()
{
Application.Run(new Form1());
}
string çevir(string sayı)
{
int max_basamak_say = 18; //18 basamaklı-katrilyon
string[] birler = { "", "bir", "iki", "üç", "dört", "beş", "altı",
"yedi", "sekiz", "dokuz"};
string[] onlar = { "", "on", "yirmi", "otuz", "kırk", "elli",
"altmış",
"yetmiş", "seksen", "doksan"};
//Eğer 18 basamaktan daha fazla kullanacaksanız
//katrilyondan önce o basamakları da ekleyin
string[] binler = {"katrilyon", "trilyon", "milyar", "milyon",
"bin", ""};
int i, uz ;
int[] bas = new int[3];
string sonuç="", ara_sonuç="";
uz = sayı.Length;
//sayının kullanılmayan basamaklarını sıfırla doldur
sayı = sayı.PadLeft(max_basamak_say, '0');
//sayıyı üçerli basamaklar halinde ele al
for (i = 0 ; i <= max_basamak_say / 3 - 1 ; i++)
{
29

30. nU
bas[0] = int.Parse(sayı.Substring(i * 3, 1));
bas[1] = int.Parse(sayı.Substring((i * 3) + 1, 1));
bas[2] = int.Parse(sayı.Substring((i * 3) + 2, 1));
if (bas[0] == 0)
ara_sonuç = "";
else if (bas[0] == 1)
ara_sonuç = "yüz";
else
ara_sonuç = birler[bas[0]] + "yüz";
ara_sonuç = ara_sonuç + onlar[bas[1]] + birler[bas[2]];
//basamak değeri oluşmadıysa yani 000 ise binler basamağını ekle
if (ara_sonuç != "")
ara_sonuç = ara_sonuç + binler[i];
//birbin olmaz
if ((i > 1) && (ara_sonuç == "birbin"))
ara_sonuç = "bin";
if (ara_sonuç != "")
sonuç = sonuç + ara_sonuç + " ";
}
if (sonuç.Trim() == "")
sonuç = "sıfır";
return sonuç.Trim();
}
private void button1_Click(object sender, System.EventArgs e)
{
try
{
label1.Text = çevir(textBox1.Text);
}
catch
{
MessageBox.Show("Geçersiz sayı");
}
}
private void Form1_Load(object sender, System.EventArgs e)
{
this.AcceptButton=button1;
}
}
}
Ekran Çıktısı:
30

31. nU
Örnek 2: Dinamik Dizi Örneği
Kayıt‟a tıklandığında; TextBox lara girilen değerleri alır, personel sayısını (girilen kayıt
sayısı) , dizi boyutunu (textBox lara girilen bilgi sayısı) bulur.
Listele butonuna tıklandığında forma girilen bilgileri 2. Formdaki ListBox‟a ekler.
Kodlar:
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using System.Collections;
namespace dinamikdizi
{
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
struct personel
{
public string ad, meslek, babaadi, dogumyeri, soyad;
public override string ToString()
{
return "ADI=" + ad + ", SOYADI= " + soyad + " ,
MESLEĞĠ= " + meslek + ",BABA ADI=" + babaadi + ",DOĞUM YERĠ=" +
dogumyeri;
}
}
ArrayList Pers = new ArrayList();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
personel p;
p.ad = textBox1.Text;
p.soyad = textBox2.Text;
p.meslek = textBox3.Text;
p.babaadi = textBox4.Text;
p.dogumyeri = textBox5.Text;
Pers.Add(p);
label8.Text = Pers.Count.ToString();
label9.Text = Pers.Capacity.ToString();
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
int i;
Form2 frm = new Form2();
31

32. nU
for (i = 0; i <= Pers.Count - 1; i++)
frm.listBox1.Items.Add(Pers[i].ToString());
frm.Show();
}
}
}
Ekran Çıktısı:
32

33. nU
Örnek 3: x1,x2,x3 0 ya da değerlerini alabilen değiĢkenler olmak üzere
ax1+bx2+cx3=d denkleminin çözümünü sağlayan (x1,x2,x3) değerlerini sonuc1 label ına
yazan, çözümü yoksa denklemin çözümü yok diye sonuç1 label ına yazan program.
Bunun yanında d deki değerin asal olup olmadığını sonuc2 label ına yazan ve Temizle
butonuna bastığında textBox ların içini 0 yapıp label lerin içini temizleyen program.
Kodlar:
Formun Kodları
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace deniz_tanır_04078541
{
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int a1,a2,a3,a4;
int[] sonuc = new int[3];
a1 = Convert.ToInt16(textBox1.Text);
a2= Convert.ToInt16(textBox2.Text);
a3 = Convert.ToInt16(textBox3.Text);
a4 = Convert.ToInt16(textBox4.Text);
sinav yeni = new sinav(a1, a2, a3, a4);
sonuc = yeni.hesapla();
label5.Text = sonuc[0].ToString() + "," +
sonuc[1].ToString()+","+sonuc[2].ToString();
if (sonuc[0] == 100)
label5.Text = "çözüm yok";
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
int a1, a2, a3, a4;
int[] sonuc = new int[3];
a1 = Convert.ToInt16(textBox1.Text);
a2 = Convert.ToInt16(textBox2.Text);
a3 = Convert.ToInt16(textBox3.Text);
33

34. nU
a4 = Convert.ToInt16(textBox4.Text);
sinav yeni = new sinav(a1, a2, a3, a4);
label6.Text= yeni.asalmi();
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
textBox1.Text = "0";
textBox2.Text = "0";
textBox3.Text = "0";
textBox4.Text = "0";
label5.Text = "";
label6.Text = "";
}
}
}
Class Kodları
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace egesinav
{
class sinav
{
int a, b, c, d;
int x1, x2, x3;
public sinav(int a3, int b3, int c3, int d3)
{
a = a3;
b = b3;
c = c3;
d = d3;
}
public int[] hesapla()
{
int[] k=new int[3];
k[0] = 100;
x1 = 0; x2 = 0; x3 = 0;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
x1 = 0; x2 = 0; x3 = 1;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
34

35. nU
return k;
}
x1 = 0; x2 = 1; x3 = 0;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
x1 = 0; x2 = 1; x3 = 1;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
x1 = 1; x2 = 0; x3 = 0;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
x1 = 1; x2 = 0; x3 = 1;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
x1 = 1; x2 = 1; x3 = 0;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
x1 = 1; x2 = 1; x3 = 1;
if (x1 * a + x2 * b + x3 * c == d)
{
k[0] = x1;
k[1] = x2;
k[2] = x3;
return k;
}
return k;
}
public string asalmi()
{
string k2;
for (int i = 2; i < d; i++)
35

36. nU
if (d % i == 0)
return "d sayısı asaldır";
return "d sayısı asal değildir";
}
}
}
Ekran Çıktısı:
36

37. nU
Örnek 4: Ters Çevir butonuna basıldığında textBox‟daki girilen değeri ListBox‟a ters
çevirerek atar.
Ekle butonuna basıldığında textBox‟a girilen değeri aynen ListBox‟a yazar.
Maç Sonucu butonuna basıldığında textBox‟a girilen değere göre kazanan kazanamayanı
belirleyip MessagaBox‟ta uyarı verir.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace WindowsFormsApplication6
{
public partial class Form1 : Form
{
string[] isimler = new string[100];
int [] sans=new int [3];
int sayac,sayac2;
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int i;
try
{
label2.Text = "";
for (i = textBox1.Text.Length - 1; i >= 0; i--)
{
label2.Text += textBox1.Text.Substring(i, 1);
}
listBox1.Items.Add(textBox1.Text.PadRight(15) +
label2.Text);
}
catch
{
;
}
}
private void Form1_Load(object sender, EventArgs e)
{
listBox1.Font = new Font("courier new", 10, FontStyle.Regular);
listBox2.Font = new Font("courier new", 10, FontStyle.Regular);
37

38. nU
listBox3.Font = new Font("courier new", 10, FontStyle.Regular);
listBox1.Items.Add("Kelime".PadRight(15) + "Tersi");
listBox2.Items.Add("Adı Soyadı".PadRight(15) + "Telefon No");
listBox3.Items.Add("Adı Soyadı");
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
try
{
isimler[sayac] = textBox2.Text;
sayac++;
listBox2.Items.Add(textBox2.Text.PadRight(15) +
textBox3.Text);
}
catch
{
;
}
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
int rsayi;
Random r = new Random();
try
{
if (int.Parse(textBox4.Text) > int.Parse
(textBox5.Text))
{
while (sayac2 < 3)
{
rsayi = r.Next(sayac);
if (Array.IndexOf(sans, rsayi) == -1)
{
sans[sayac2] = rsayi;
sayac2++;
}
}
for (int k = 0; k < sayac2; k++)
{
listBox3.Items.Add(isimler[sans[k]].PadRight(15));
}
sayac2 = 0;
}
else
{
MessageBox.Show("Takımınız kaybettiğinden dolayı
kontür kazanan olmamıştır");
}
}
catch
{
;
}
38

39. nU
}
}
}
Ekran Çıktısı
39

40. nU
Örnek 5: 6 tane sayı üretir ve bunları sıralar.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace WindowsApplication10
{
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
string sayilar;
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int sayi, i;
Random rastgele = new Random();
for (i = 0; i < 6; i++)
{
sayi = rastgele.Next(1, 50);
sayilar += sayi.ToString() + " ";
label1.Text = sayilar;
}
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
string[] sirala = new string[6];
int i;
sirala = sayilar.Split(' ');
Array.Sort(sirala);
label2.Text = " ";
for (i = 0; i < 6; i++)
{
label2.Text += sirala[i].ToString() + " ";
}}}}
Ekran Çıktısı
40

41. nU
Örnek 6: 0‟dan 100 e kadar rastgele sayılara oluĢturulmaktadır. Daha sonra bu sayıların
en büyüğü, en küçüğü ve ortalaması bulunmaktadır.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace dizidenemeleri
{
public partial class Form3 : Form
{
public Form3()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int max, min, ortalama, toplam;
Random rastgelesayi = new Random();
int[] dizi = new int[100];
for (int i = 0; i < 100; i++)
{
dizi[i] = rastgelesayi.Next(500);
}
max = dizi[0];
min = dizi[0];
toplam = 0;
ortalama = 0;
for (int i = 0; i < 100; i++)
{
if (max < dizi[i])
{
max = dizi[i];
}
if (min > dizi[i])
{
min = dizi[i];
}
toplam += dizi[i];
}
label4.Text = max.ToString();
label5.Text = min.ToString();
ortalama = toplam / 100;
label6.Text = ortalama.ToString();
int yedek;
for (int i = 0; i < 100; i++)
{
41

42. nU
for (int j = 0; j < 100; j++)
{
if (dizi[i] > dizi[j])
{
yedek = dizi[j];
dizi[j] = dizi[i];
dizi[i] = yedek;
}
}
}
listBox1.Items.Clear();
for (int i = 0; i < 100; i++)
{
listBox1.Items.Add(dizi[i]);
}
}
}
}
Ekran Çıktısı
42

43. nU
Örnek 7: Sayısal Loto Programı; 1 ve 49 arası 6 tane sayı üretilir. Üretilen bu sayıların
aynı olup olmadığına bakılır. Sayılar birbirinden farklı olduğunda üretilen sayıları sayac
numarasına göre elemanlara atılır. Dizi elemanları küçükten büyüğe sıralanır. Label a
aktarılır.
Kodlar
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
//sayısal lotoda 6 sayı üretildiği için 6 elemanlı dizi oluşturuldu.
Random r = new Random();
int rastgele;
int sayac=0;
int[] sayilar = new int[6];
while (sayac < 6)
{
rastgele = r.Next(1, 50); //1 ile 49 arasında rastgele sayı
üretilir
if (Array.IndexOf(sayilar, rastgele) == -1)
//dizinin içinde aynı sayı yoksa
{
sayilar[sayac] = rastgele;
//üretilen rastgele sayiyi dizinin sayac kaç ise o elemanına ata
sayac++;
}
}
Array.Sort(sayilar);//diziyi küçükten büyüğe sıralar
label1.Text = sayilar[0].ToString(); //label1 e sayilar
dizisinin 1.elemanını yaz
label2.Text = sayilar[1].ToString();
label3.Text = sayilar[2].ToString();
label4.Text = sayilar[3].ToString();
label5.Text = sayilar[4].ToString();
label6.Text = sayilar[5].ToString();
}
Ekran Çıktısı
43

44. nU
Örnek 8: TextBox‟a değer girilir. 2. textBox‟ a değiĢtirmek istediğiniz harfi,3. textBox‟a
yeni değer girilir. “DeğiĢtir” butonuna tıklandığında label da kelimenin değiĢtirilmiĢ hali
yazılır.
Kodlar
public string degistir(string cumle,char a,char b)
{
for (int i = 0; i < cumle.Length; i++)
{
if (cumle[i] == a)
label4.Text += b.ToString();
else
label4.Text += cumle[i].ToString();
}
return cumle;
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
string cumle1 = textBox1.Text;
char a = Convert.ToChar(textBox2.Text);
char b = Convert.ToChar(textBox3.Text);
degistir(cumle1, a, b);
}
Ekran Çıktısı
44

45. nU
Örnek 9: Su Doku Oyunu
Form Ekranının Kodları:
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace Sudoku
{
public partial class sudoku_frm : Form
{
int[,] sudoku = new int[9, 9];
Sudoku_Kontrol kontrolet = new Sudoku_Kontrol();
Sudoku_Coz coz = new Sudoku_Coz();
public sudoku_frm()
{
InitializeComponent();
}
private void Sayi_Giris(object sender, EventArgs e)
{
if (((TextBox)(sender)).Text == "1" || ((TextBox)(sender)).Text
== "2" || ((TextBox)(sender)).Text == "3" || ((TextBox)(sender)).Text ==
"4" || ((TextBox)(sender)).Text == "5" || ((TextBox)(sender)).Text == "6"
|| ((TextBox)(sender)).Text == "7" || ((TextBox)(sender)).Text == "8" ||
((TextBox)(sender)).Text == "9")
{
if (kontrolet.Ekleme_Izın(sudoku,
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(0, 1)),
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(1, 1)),
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Text)))
{
sudoku[Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(0,
1)),Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(1,
1))]=Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Text);
}
else
{
sudoku[Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(0, 1)),
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(1, 1))] = 0;
((TextBox)(sender)).Text = null;
}
}
else
{
sudoku[Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(0, 1)),
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(1, 1))] = 0;
((TextBox)(sender)).Text = null;
}
}
45

46. nU
private void sudoku_frm_Load(object sender, EventArgs e)
{
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
string isim = j.ToString() + i.ToString();
TextBox hucre = new TextBox();
hucre.Font = new System.Drawing.Font("Microsoft Sans
Serif", 15F, System.Drawing.FontStyle.Regular,
System.Drawing.GraphicsUnit.Point, ((byte)(162)));
hucre.Location = new System.Drawing.Point(i*35+20,
j*35+20);
hucre.MaxLength = 1;
hucre.Multiline = true;
hucre.Name = isim;
hucre.Size = new System.Drawing.Size(30, 30);
hucre.TabIndex = 0;
hucre.TextAlign =
System.Windows.Forms.HorizontalAlignment.Center;
hucre.BackColor = Color.GhostWhite;
hucre.AllowDrop = true;
hucre.TextChanged+=new EventHandler(Sayi_Giris);
hucre.DragDrop+=new DragEventHandler(hucre_DragDrop);
hucre.DragOver+=new DragEventHandler(hucre_DragOver);
hucre.Click += new EventHandler(hucre_Click);
Controls.Add(hucre);
}
}
}
private void hucre_Click(object sender, EventArgs e)
{
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
sayilarMenu.Items[i].Enabled=false;
}
for (int i = 1; i < 10; i++)
{
if (kontrolet.Ekleme_Izın(sudoku,
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(0, 1)),
Convert.ToInt32(((TextBox)(sender)).Name.Substring(1, 1)), i))
{
sayilarMenu.Items[i-1].Enabled=true;
}
}
sayilarMenu.Show(((TextBox)(sender)).Location.X +
this.Location.X+40, ((TextBox)(sender)).Location.Y + this.Location.Y+28);
}
private void sudoku_frm_Paint(object sender, PaintEventArgs e)
{
Pen kalem = new Pen(Brushes.Black, 3);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Chocolate, 18, 17, 332, 17);
e.Graphics.DrawLine(kalem, 18, 122, 332, 122);
e.Graphics.DrawLine(kalem, 18, 227, 332, 227);
46

47. nU
e.Graphics.DrawLine(Pens.Chocolate, 18, 332, 332, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Chocolate, 17, 18, 17, 332);
e.Graphics.DrawLine(kalem, 122, 18, 122, 332);
e.Graphics.DrawLine(kalem, 227, 18, 227, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Chocolate, 332, 18, 332, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 18, 52, 332, 52);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 18, 87, 332, 87);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 18, 157, 332, 157);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 18, 192, 332, 192);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 18, 262, 332, 262);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 18, 297, 332, 297);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 52, 18, 52, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 87, 18, 87, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 157, 18, 157, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 192, 18, 192, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 262, 18, 262, 332);
e.Graphics.DrawLine(Pens.Black, 297, 18, 297, 332);
}
private void yeni_btn_Click(object sender, EventArgs e)
{
Random rdn = new Random();
int oyun = rdn.Next(1, 6);
switch (mod_sec.Text)
{
case "Oyun Yarat":
TextBox hucre = new TextBox();
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
hucre.Text = null;
hucre.ReadOnly = false;
hucre.BackColor = Color.GhostWhite;
}
}
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
sudoku[i, j] = 0;
}
}
break;
case "Kolay":
yukle("oyunlar/k" + oyun + ".sdk");
break;
case "Normal":
yukle("oyunlar/n" + oyun + ".sdk");
break;
case "Zor":
yukle("oyunlar/z" + oyun + ".sdk");
break;
47

48. nU
}
}
private void kaydet_btn_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (kaydet())
{
MessageBox.Show("Başarı ile kaydedildi.", "Mesaj");
}
else
{
MessageBox.Show("Kayıt edilemedi.", "Mesaj");
}
}
private void yukle_btn_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (yukle())
{
MessageBox.Show("Başarı ile yüklendi.","Mesaj");
}
else
{
MessageBox.Show("Yüklenemedi", "Mesaj");
}
}
bool kaydet()
{
SaveFileDialog kaydet = new SaveFileDialog();
kaydet.Title = "Sudoku Kaydet";
kaydet.Filter = "Sudoku Dosyası (*.sdk) |*.sdk";
if (kaydet.ShowDialog() != DialogResult.OK)
{
return false;
}
string veri = null;
for (int i = 0; i < 8; i++)
{
for (int j = 0; j < 8; j++)
{
veri += sudoku[i, j] + ",";
}
veri += sudoku[i, 8] + "rn";
}
for (int i = 0; i < 8; i++)
{
veri += sudoku[8, i] + ",";
}
veri += sudoku[8, 8];
System.IO.File.WriteAllText(kaydet.FileName, veri);
TextBox hucre = new TextBox();
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
hucre.Text = null;
48

49. nU
hucre.ReadOnly = false;
hucre.BackColor = Color.GhostWhite;
}
}
return true;
}
bool yukle()
{
int[,] gecici = new int[9, 9];
OpenFileDialog yukle = new OpenFileDialog();
yukle.Title = "Sudoku Yükle";
yukle.Filter = "Sudoku Dosyası (*.sdk) |*.sdk";
if (yukle.ShowDialog() != DialogResult.OK)
{
return false;
}
TextBox hucre = new TextBox();
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
hucre.Text = null;
hucre.ReadOnly = false;
hucre.BackColor = Color.GhostWhite;
}
}
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
sudoku[i, j] = 0;
}
}
string veri = System.IO.File.ReadAllText(yukle.FileName);
string[] satirlar = veri.Split("r".ToCharArray());
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
string LFsilme = satirlar[i];
if (i != 0)
{
LFsilme = satirlar[i].Substring(1, satirlar[i].Length -
1);
}
string[] hucreler = LFsilme.Split(Convert.ToChar(","));
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
gecici[i, j] = Convert.ToInt32(hucreler[j]);
}
}
int h = 0;
int k = 0;
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
49

50. nU
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
while (h < 9)
{
while (k < 9)
{
hucre.Text = gecici[k, h].ToString();
if (gecici[k,h]!=0)
{
hucre.ReadOnly = true;
hucre.BackColor = Color.Goldenrod;
}
k++;
break;
}
if (k == 9)
{
h++;
k = 0;
}
break;
}
}
}
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
sudoku[i, j] = gecici[i, j];
}
}
return true;
}
void yukle(string dosya)
{
int[,] gecici = new int[9, 9];
TextBox hucre = new TextBox();
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
hucre.Text = null;
hucre.ReadOnly = false;
hucre.BackColor = Color.GhostWhite;
}
}
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
sudoku[i, j] = 0;
}
}
string veri = System.IO.File.ReadAllText(dosya);
string[] satirlar = veri.Split("r".ToCharArray());
50

51. nU
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
string LFsilme = satirlar[i];
if (i != 0)
{
LFsilme = satirlar[i].Substring(1, satirlar[i].Length -
1);
}
string[] hucreler = LFsilme.Split(Convert.ToChar(","));
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
gecici[i, j] = Convert.ToInt32(hucreler[j]);
}
}
int h = 0;
int k = 0;
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
while (h < 9)
{
while (k < 9)
{
hucre.Text = gecici[k, h].ToString();
if (gecici[k, h] != 0)
{
hucre.ReadOnly = true;
hucre.BackColor = Color.Goldenrod;
}
k++;
break;
}
if (k == 9)
{
h++;
k = 0;
}
break;
}
}
}
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
sudoku[i, j] = gecici[i, j];
}
}
}
private void coz_btn_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (coz.Coz(sudoku, 0, 0))
{
MessageBox.Show("Sudoku Çözüldü.","Mesaj");
51

52. nU
TextBox hucre = new TextBox();
int[,] gecici = new int[9, 9];
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
gecici[i, j] = sudoku[i, j];
}
}
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
hucre.Text = null;
hucre.ReadOnly = true;
}
}
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
sudoku[i, j] = 0;
}
}
int h = 0;
int k = 0;
for (int i = 0; i <= Controls.Count - 1; i++)
{
if (Controls[i].GetType().Name == "TextBox")
{
hucre = (TextBox)this.Controls[i];
while (h < 9)
{
while (k < 9)
{
hucre.Text = gecici[k, h].ToString();
k++;
break;
}
if (k == 9)
{
h++;
k = 0;
}
break;
}
}
}
}
else
{
MessageBox.Show("Sudoku Çözülemedi.","Mesaj");
52

53. nU
}
}
private void sayi_MouseDown(object sender, MouseEventArgs e)
{
if (e.Button == MouseButtons.Left)
{
((Label)(sender)).DoDragDrop(((Label)(sender)).Image,
DragDropEffects.All);
}
}
private void hucre_DragOver(object sender,
System.Windows.Forms.DragEventArgs e)
{
if (e.KeyState == 1)
{
e.Effect = DragDropEffects.Copy;
}
}
private void hucre_DragDrop(object sender,
System.Windows.Forms.DragEventArgs e)
{
if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi1.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "1";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi2.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "2";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi3.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "3";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi4.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "4";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi5.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "5";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi6.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "6";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi7.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "7";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi8.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
53

54. nU
{
((TextBox)(sender)).Text = "8";
}
else if (e.Data.GetData(DataFormats.Bitmap) == sayi9.Image &
((TextBox)(sender)).ReadOnly == false)
{
((TextBox)(sender)).Text = "9";
}
}
private void MenuSayi1_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("1");
}
private void MenuSayi2_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("2");
}
private void MenuSayi3_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("3");
}
private void MenuSayi4_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("4");
}
private void MenuSayi5_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("5");
}
private void MenuSayi6_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("6");
}
private void MenuSayi7_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("7");
}
private void MenuSayi8_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("8");
}
private void MenuSayi9_Click(object sender, EventArgs e)
{
SendKeys.Send("9");
}
}
}
54

55. nU
Class Ekranının Kodları
1. Sudoku_Kontrol Kodları
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Text;
namespace Sudoku
{
class Sudoku_Kontrol
{
private bool Satir_Kontrol(int[,] sudoku, int satir, int kontrol)
{
for (int j = 0; j < 9; j++)
{
if (sudoku[satir, j] == kontrol)
{
return false;
}
}
return true;
}
private bool Sutun_Kontrol(int[,] sudoku, int sutun, int kontrol)
{
for (int i = 0; i < 9; i++)
{
if (sudoku[i, sutun] == kontrol)
{
return false;
}
}
return true;
}
private bool Bolge_Kontrol(int[,] sudoku, int satir, int sutun, int
kontrol)
{
for (int i = satir - (satir % 3); i < (satir - (satir % 3)) +
3; i++)
{
for (int j = sutun - (sutun % 3); j < (sutun - (sutun % 3))
+ 3; j++)
{
if (sudoku[i, j] == kontrol)
{
return false;
}
}
}
return true;
}
55

56. nU
public bool Ekleme_Izın(int[,] sudoku, int satir, int sutun, int
kontrol)
{
if (Sutun_Kontrol(sudoku, sutun, kontrol) && Satir_Kontrol
(sudoku, satir, kontrol) && Bolge_Kontrol(sudoku, satir, sutun,
kontrol))
{
return true;
}
return false;
}
}
}
2. Sudoku_Coz Kodları
Ekran Çıktısı
Oyunun Kuralları
1. Sudoku 9*9 kareden oluĢan bir tablodan oluĢur.
2. Sudoku tablosu 3*3‟lük 9 kareye bölünür
3. Sudoku oyununda sütun ve satırlarda her rakam sadece 1 defa kullanılabilir.
4. Sudoku oyununda ayrıca 3*3‟lük kutucuklarda da 1‟den 9‟a kadar olan rakamlardan
sadece biri bulunabilir.
5. Sudoku oyununda amaç boĢ karelere en kısa sürede doğru rakamları koyarak tüm
tabloyu doldurmaktır.
Form Ekranının Anlatılması
Ġlk olarak ComboBox‟tan oyunun zorluk dereceleri seçilir.
1. Seçenek: Oyun Yarat
ComboBox‟tan “Oyun Yarat” ı seçip, “Yeni Oyun” butonuna tıkladığımızda
karĢımıza 9*9 luk karelerden oluĢan bildiğimiz sudoku form ekranı boĢ olarak
gelir. BoĢ olarak gelmesinin sebebi oyunu bizim yaratacak olmamızdandır.
56

57. nU
Bu boĢ kutucuklara tıkladığımızda 1-9 arası sayılar çıkar istediğimiz yerlere
yerleĢtirebiliriz.
Sayıları yerleĢtirirken kural gereği satır ve sütunlarda bunun yanında 3*3 lük
karelerde aynı rakam tekrarı yapılmayacaktır. Kod da bunun kontrolü sağlanmıĢtır
Sudoku_Kontrol.cs class dosyasıyla kontrol yapılmıĢtır.
57

58. nU
2. Seçenek: Kolay
ComboBox‟tan “Kolay” ı seçip, “Yeni Oyun” butonuna tıkladığımızda karĢımıza 9*9 luk
karelerden oluĢan bildiğimiz sudoku form ekranı doldurulmuĢ olarak kolay seviyede
gelir.
3. Seçenek: Normal
ComboBox‟tan “Normal” ı seçip, “Yeni Oyun” butonuna tıkladığımızda karĢımıza 9*9
luk karelerden oluĢan bildiğimiz sudoku form ekranı doldurulmuĢ olarak normal
seviyede gelir.
4. Seçenek: Zor
ComboBox‟tan “Zor” u seçip, “Yeni Oyun” butonuna tıkladığımızda karĢımıza 9*9 luk
karelerden oluĢan bildiğimiz sudoku form ekranı doldurulmuĢ olarak zor seviyede
gelir.
58

59. nU
Çöz Butonu
“Çöz” butonuna tıklandığında; Sudoku Çözüldü uyarısı gelir.
“Tamam”, butonuna tıkladığımızda; sudoku çözülür.
Sudokunun çözülmesi Sudoku_Coz .cs class dosyasıyla sağlanmıĢtır.
Yükle Butonu
Yükle butonuna tıkladığımızda herhangi bir yerdeki uzantısı .sdk olan dosyaları
yükleyebiliriz.
Nedeni sebebi filter özelliğinde sadece “ *.sdk|*.sdk “ uzantısının olmasıdır.
Dosya yükleyemediğimizde; aĢağıdaki uyarıyı verir.
59

60. nU
Kaydet Butonu
Kaydet butonuna tıkladığımızda dosyayı istediğimiz yere kaydeder. Kaydedilemezse;
aĢağıdaki uyarıyı verir.
break;
case "Kolay":
yukle("oyunlar/k" + oyun + ".sdk");
break;
case "Normal":
yukle("oyunlar/n" + oyun + ".sdk");
break;
case "Zor":
yukle("oyunlar/z" + oyun + ".sdk");
break;
Kodda yer alan oyunlar/k, oyunlar/n, oyunlar/z programın exe dosyasının bulunduğu
yerdeki oyunlar klasöründen alınmıĢtır. Bu dosyaların uzantısı “.sdk ” (uzantı “ .txt ” de
olabilirdi)diye kaydedilmiĢtir. Bu dosyaların içinde 9*9 Ģeklinde oyunun zorluk derecesine
göre matrisler bulunmaktadır.
60

61. nU
Örnek 10: TextBox‟a girilen değeri “Sırala” butonuna bastığımızda a-z sırasına göre
ListBox‟a listeler. Bunun yanında birden fazla değer varsa onları da sıraya sokar.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace dizidenemeleri
{
public partial class Form7 : Form
{
public Form7()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
string st="";
st = textBox1.Text.ToString();
char[] harfler = new char[st.Length];
for (int i = 0; i<st.Length ; i++)
{
harfler[i] = st[i];
}
Array.Sort(harfler );
foreach (char item in harfler)
{
listBox1.Items.Add(item);
}
}
}
}
61

62. nU
Ekran Çıktısı
Örnek 11: Textbox‟a girilen sayıya kadar olan sayıları ListBox‟a dik üçgen olarak ekler.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace dizidenemeleri
{
public partial class Form6 : Form
{
public Form6()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int i = 0;
int j = 0;
string gec = null;
gec = "";
listBox1.Items.Clear();
for(i=1;i<Convert.ToInt16(textBox1.Text);i++)
{
for(j=1;j<=i;j++)
{
62

63. nU
gec=gec+""+j;
}
listBox1.Items.Add(gec);
gec="";
}
gec="";
listBox2.Items.Clear();
for(i=1;i<Convert.ToInt16(textBox1.Text);i++)
{
for(j=1;j<=i;j++)
{
gec=gec+""+j;
}
listBox2.Items.Add(gec);
gec="";
}
}
}
}
Ekran Çıktısı
63

64. nU
Örnek 12: Klavyeden girilen n elemanlı bir a dizisinin elemanlarının karelerini alarak b
dizisini; kareköklerini alarak c dizisini oluĢturup bu yeni 2 dizinin skaler çarpımını bulan
programdır.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace DiziDenemeleri2
{
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int sayi1, a, b;
sayi1 = int.Parse(textBox1.Text);
int[] dizi1 = new int[sayi1];
double []dizi2= new double[sayi1];
double[] dizi3 = new double[sayi1];
double[] dizi4 = new double[sayi1];
Random rasgele = new Random();
for (a = 0; a < sayi1; a++)
{
dizi1[a] = rasgele.Next(1, 100);
}
for (a = 0; a < sayi1; a++)
listBox1.Items.Add(dizi1[a]);
for (b = 0; b < sayi1; b++)
{
dizi2[b] = dizi1[b] * dizi1[b];
listBox2.Items.Add(dizi2[b]);
dizi3[b] = Math.Sqrt(dizi1[b]);
listBox3.Items.Add(dizi3[b]);
dizi4[b] = dizi2[b] * dizi2[b];
listBox4.Items.Add(dizi4[b]);
}
}}}
64

65. nU
Ekran Çıktısı
65

66. nU
Örnek 12: Klavyeden küçük harflerle girilen bir cümledeki sesli harflerin sayısını ve
cümledeki yerlerini bulan program.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace DiziDenemeleri2
{
public partial class Form2 : Form
{
public Form2()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
string[] sesli = { "a", "e", "ı", "i", "o", "ö", "u", "ü" };
string cumle;
cumle = textBox1.Text.ToLower();
int sayac = 0, zemin = 0;
for (int a = 0; a < sesli.Length; a++)
{
for (int b = 0; b < sesli.Length; b++)
{
if (sesli[a] == cumle.Substring(b, 1))
{
sayac++;
zemin = b + 1;
//sesli harfin bulndğu yeri belirtiyoruz.
listBox1.Items.Add(cumle[b] + "--cumlenin" +
zemin + ".harfi");
}
}
}
label2.Text = sayac.ToString() + " " + "sesli harf
bulunmaktadır.";
}
}
}
66

67. nU
Ekran Çıktısı
67

68. nU
Örnek 13: Dinamik dizi örneği 2. Bu örnekte kullanıcıdan kaç boyutlu dizi oluĢturmak
istediği sorulmaktadır. Ardından kullanıcıdan bu dizinin elemanlarını girmelerini
istemektedir. Elemanları ListBox‟a eklemektedir.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace DiziDenemeleri2
{
public partial class Form3 : Form
{
public Form3()
{
InitializeComponent();
}
string[] dizi = null;
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int dBoyut;
if (!Int32.TryParse(textBox1.Text, out dBoyut))
{
MessageBox.Show("Girilen Değer Sayısal Olmalı.");
return;
}
dizi = new string[dBoyut];
MessageBox.Show(String.Format("{0} elemanlı bir dizi
oluşturuldu.", dBoyut));
}
int sIndex = 0;
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (dizi == null || sIndex == dizi.Length)
{
MessageBox.Show("Dizi Boyutu Aşıldı veya dizi
oluşturulmadı.");
return;
}
dizi[sIndex++] = textBox2.Text;
//dizinin tum elemanlarını listboxa sıfırdan atalım.
listBox1.Items.Clear();
foreach (string eleman in dizi)
{
string nEleman = eleman;
68

69. nU
if (eleman == null)
nEleman = "Değer Atanmamış";
listBox1.Items.Add(nEleman);
}
}
}
}
Ekran Çıktısı
Dizi boyutunu girip, “Dizi OluĢtur” butonuna tıklıyoruz. Böylece “5 elemanlı bir dizi
oluĢturuldu” iletisi geliyor.
“Tamam” butonuna tıkladıktan sonra;
Değer kısmına gelip, 5 boyutlu
oluĢturduğumuz dizinin elemanlarını giriyoruz.
Elemanları girdikten sonra “Diziye Değer At”
butonuna tıklıyoruz. Böylece girdiğimiz
elemanlar ListBox‟a ekleniyor.
69

70. nU
Örnek 14: TextBox‟a girilen sayıları 200, 100, 50, 20, 10, 5, 1‟lik banknotlara bölüp
listBox‟da gösteren uygulama
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace DiziDenemeleri2
{
public partial class Form4 : Form
{
public Form4()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int[] banknot = {200, 100, 50, 20, 10, 5, 1 };
int para, adet, i;
listBox1.Items.Clear();
para = int.Parse(textBox1.Text);
for (i = 0; i <= 6; i++)
{
adet = para / banknot[i];
listBox1.Items.Add(adet.ToString() + "adet" +
Convert.ToString(banknot[i] + "YTL"));
para %= banknot[i];
}
}
}
}
Ekran Çıktısı
70

71. nU
Örnek 15: TextBox 1 ve TextBox2 „ye girilen elemanları Label‟lara ekliyip “KesiĢim”
butonuna basıldığında 2 kümenin ortak elemanlarını veren program.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace WindowsFormsApplication2
{
public partial class Form12 : Form
{
int[] a = new int[5];
int[] b = new int[5];
int i = 0, j = 0;
public Form12()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
a[i] = Convert.ToInt16(textBox1.Text);
label1.Text = label1.Text + a[i].ToString()+" ";
i++;
textBox1.Text = "";
textBox1.Focus();
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
b[j] = Convert.ToInt16(textBox2.Text);
label2.Text = label2.Text + b[j].ToString()+ " ";
j++;
textBox2.Text = "";
textBox2.Focus();
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
for (int x = 0; x <= a.Length - 1; x++)
for (int y = 0; y < b.Length; y++)
if (a[x] == b[y])
{
label3.Text = label3.Text + a[x].ToString() + " " ;
71

72. nU
break;
}}}}
Ekran Çıktısı
72

73. nU
C#’ ta CLASS YAPISI
C#’ta Class Yapısı
Class‟ı bir aile gibi düĢünebilirsiniz. Ailenin bireylerin class değiĢkenleri olarak, aile
fertlerinin çalıĢma hayatlarında kazandıkları mal varlıklarını o class‟ın fonksiyonu olarak
gerçekleĢtirdikleri sosyal faaliyetleri de o class‟ın procedür‟ü olarak algılamak doğru
olacaktır. Örnek olarak:
BÜYÜKBABANIN ADI SOYADI: TAHĠR SARIKAYA
BABANIN ADI SOYADI: ĠSMAĠL SARIKAYA
ÇOCUĞUN ADI SOYADI: HAKAN SARIKAYA
Yukarıdaki fertlerden oluĢan class‟ın isminin SARIKAYA class‟ı olduğunu düĢünelim. BaĢka
bir soyadına sahip olan sülalenin (class‟ın) çocuğu tanıyabilmeleri için kullanacakları
mantık SARIKAYA‟ dan TAHĠR OĞLU, ĠSMAĠL OĞLU HAKAN olacaktır. ĠĢte c# bunu
SARIKAYA. TAHĠR. ĠSMAĠL. HAKAN olarak kullanır. (oğlu kelimesi (.) ile ifade edilmiĢtir.)
Programın içinde noktaya (.) basılınca açıklayıcı seçeneklerin gelmesi tamamen bu
yapının bir ürünüdür. C#‟ın içerisinde o kadar çok class tanımlanmıĢtır ki birçok
uygulamada class tanımlamaya gerek kalmamaktadır. Kodlamada kullandığımız bütün
fonksiyonların bir class‟ın üyesi olduğunu asla unutmayınız. Bir class‟ın içerisinde
değiĢken, fonksiyon, procedur veya baĢka bir class bulunabilir. Bu yapıların tanımlanma
Ģekilleri önem arz eder. Çünkü bu class‟taki bir değiĢkeni veya bir procedur‟ü baĢka bir
class kullanacak mı yoksa bu class‟ımı kullanacak veya miras hakları olacak mı olmayacak
mı bunlar iyice etüt edilmeli ona göre tanımlanmalıdır.
73

74. nU
Sınıflara örnek olarak random, pen, color, button, radioButton vb. örnek verebiliriz.Bu
sınıflar c#.net kütüphanesinde bulunan hazır sınıflardır.Bu sınıflar gibi bizde kendimize
özel sınıflar oluĢturabiliriz.
: Metod.
: Özellik.
: Olay.
Projeye class eklemek için;
Project/ Add Class/ Class ve eklenir. Ekrana aĢağıdaki kodlar gelir.
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Linq;
using System.Text;
namespace ClassDenemeleri //Projenizin ismidir
{
class Class1 //class'ınızın ismini değiştirebilrisiniz
{
}
}
Örnek: Ġlk class örneğini yapacağız.
Projemize yeniden bir class ekleyiniz. (Project/ Add Class/ Class yoluyla). Class‟ın using
kısmına using System.Windows.Forms; ekleyiniz (MessagaBox.Show‟un çalıĢması
için.)
Class Kodları
namespace ClassDenemeleri
{
class ilk
{
public void MesajVer()
{
MessageBox.Show("Ġlk class uygulaması");
}
public double usVer(double taban,double us)
{
return Math.Pow(taban, us);
74

75. nU
}
}
}
Form Kodları
MesajVer() Fonksiyonu için;
ilk yeni = new ilk();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
yeni.MesajVer();
}
usVer()Fonksiyonu için;
ilk yeni = new ilk();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
MessageBox.Show(yeni.usVer(2,5).ToString());
}
Ekran Çıktısı
75

76. nU
Küçük Bilgiler
Verilen bilgiler ilerleyen konularda ayrıntılı olarak iĢlenecektir.
1- Class tanımlama yöntemleri
Amacımız ogr. dan sonra ad ve soyadın görünüp onlarla iĢlem yapabilmekti.
2- Static Classlar
Burada örneklem yazmadan no ve cinsiyet görünür.
3- Numaralandırıcı Tanımlama
Sizemode mantığı yalnızca 2 değer alabilir.
Burada örneklem yazmadan no ve cinsiyet görünür.
76

77. nU
Amacımız cinsiyet belirlerken cinsiyete değer atayabilmekti.
4- Constracter
Sınıftan nesne üretilince otomatik olarak çalıĢacak olan metottur.
Consracter’lar sınıfla aynı ismi alırlar ve otomatik çalışırlar.
5- Kullanıcının belli aralıklarda değer girmesini sağlamak
a. Get: Kullanıcı değerleri okuyabilir.
b. Set: Kullanıcı değerleri değiĢtirebilir.
Örnek:
public byte vize
{
get
{
return vize_notu;
}
set
{
if(value>=0 && value<=100)
vize_notu= value;
}
}
public byte final
{
get
{
return final_notu;
}
set
{
if (value >= 0 && value <= 100)
final_notu = value;
}
}
77

78. nU
6- This kullanımı
public ogrenci()
{// metod, 2.const., vize vefinali otomaik olarak 50 girer.
this.vize_notu = 50;
this.final_notu = 50;
}
7- İşlem Yaptıran Veri Türleri
public double ortalama()
{
return vize* 0.4 + final* 0.6;
}
Örnek:
public class aile //class'ınızın ismini değiştirebilrisiniz
{
public static string adi_soyadi;
//Form1 classından çağırılabilir
private static string adresi; //Form1 class'ında çağırılmaz
public int yasi;
bool medeni_hal;
public static string meslegi;
long maasi;
public const int sabit = 1000;
public static long maashesapla(int katsayi, int kidem)
{
return sabit * katsayi * kidem;
}
public aile()
{
//
//
}
}
Örnek için yandaki tasarımı oluĢturunuz. Form1 çalıĢtırıldığında;
78

79. nU
Kıdem=5 Katsayı=3 girildiğinde MaaĢı=15000 olur.
Örnek: Hesapla butonunun click olayına aĢağıdaki kodu ekleyin.
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
aile.adi_soyadi = textBox1.Text;
aile.adresi = textBox2.Text;
aile.yasi = Convert.ToInt32(textBox3.Text);
aile.medeni_hal = checkBox1.Checked;
aile.meslegi = comboBox1.Text;
aile.maasi =
aile.maashesapla(Convert.ToInt32(textBox5.Text),
Convert.ToInt32(textBox6.Text));
textBox4.Text = aile.maasi.ToString();
}
Örneği inceleyecek olursanız; aile isminde bir class oluĢturulmuĢtur. Daha sonra bu
class‟a ait özellikler ve “maashesapla” adında bir fonksiyon tanımlandı. Bu özellikler
“public static” ile tanımlandığından Form1!in kod yordamından rahatlıkla çağırılabilir.
Butona tıklandığında textBox‟larki tüm değerler aile class‟ının gerekli değiĢken
değerlerine aktarılıp “maashesapla” fonksiyonu sayesinde “kidem” ve “katsayi”
parametreleri kullanılarak “aile.maasi” hesaplanmıĢtır. Sonra da bu değer gerekli
textBox4 sayesinde kullanıcıya gönderilmiĢtir.
79

80. nU
Bu örnekte kod yordamlarının herhangi bir tanesinde “aile.” yazdıktan sonra public static
ile tanımladığımız tüm özelliklerin kolaylık olsun diye listelendiğidir, gerekli olanı
seçebilirsiz.
Class‟ların içerisindeki değiĢkenler, fonksiyonlar, procedure‟lerin hepsi public ile
tanımlanmazlar (Genellikle public veya private kullanılır.). Çünkü public‟le tanımlananlara
tüm classlar ulaĢabilir.
ġimdi projenize herhangi bir isimde class ekliyoruz.
public class nurdan
{
private int z = 5;
private int hesapla(int kidem)
{
return kidem * z;
}
public nurdan()
{
//
//
//
} }
Button1 „in click olayına aĢağıdaki kodlar yazılır.
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int sonuc;
nurdan yeni = new nurdan();
sonuc = yeni.hesapla(100);
Form1.ActiveForm.Text = sonuc.ToString();
}
Dikkat edecek olursanız hesapla function‟ı class‟ın içersinde public ile tanımlandığı için
formdan “hesapla” function‟una ulaĢılabilir. Yalnız ulaĢma Ģekli ancak “nurdan” class‟ına
yavru bir üye ile olabilir. Bu pojede yavru üye “yeni” olarak tanımlanmıĢtır. “yeni” yazıp
“.” ‟ya basarsanız “hesapla” function‟u ekranda gözükecektir.
Ġkinci önemli hususta “z” nin private tanımlanmasının bizim için Ģimdilik önem arz
etmemesidir, çünkü “z” ye direkt olarak eriĢim söz konusu değildir (hesapla function
kullanılarak dolaylı ulaĢım sağlanmıĢtır).
Bu örnekte “nurdan” yazıp “.” Ya basarsanız, hesapla function‟una ulaĢamazsınız. Eğer
ulaĢmak isterseniz hesapla procedur‟ünü static olarak tanımlamalısınız. Kodu aĢağıdaki
gibi değiĢtirin.
80

81. nU
Class Kodları
public class nurdan
{
private static int z = 5;
public static int hesapla(int kidem)
{
return kidem * z;
}
public nurdan()
{
//
//
//
}
}
Form1 Kodları
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
int sonuc;
sonuc = nurdan.hesapla(100);
Form1.ActiveForm.Text = sonuc.ToString();//500 yazar.
}
Burada artık “hesapla” procedur‟üne yavru üyeyle ulaĢmak mümkün değildir. Yani;
nurdan yeni = new nurdan();
yeni // hesapla proceduru gözükmez.çnkü o nurdan class'ının static
üyesi olup sadece nurdan class'ı tarafından kullanılır.
81

82. nU
Protected Obje Tanımlamak
Bazen bir class‟ın içersindeki objelerin free olarak her class tarafından çağırılmasını
istemeyebilir, sadece sizin izin verdiğiniz class‟lar tarafından kullanılmasını
sağlayabilirsiniz. Bu tip durumda objeyi (değiĢkeni, procedürü, function‟u) protected ile
tanımlamanız ve o objeyi çağıracak olan class‟a da referans vermeniz gerekir. ĠĢte örnek
projenize herhangi bir isimli class‟ı ekledikten sonra aĢağıdaki kodu ekleyiniz.
Class Kodları
public class nurdan1
{
protected string ad = "Nurdan Sarıkaya";
//sadece belirtilen class'lar kullanabilsin.
}
public class gazi : nurdan1
//nurdan1 classında protected tanımlanan objeleri kullan,
public'lerde kullanalabilir.
{
public string adlar()
{
return ad;
}
}
Form Kodları
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
string sonuc;
gazi yeni = new gazi();
sonuc = yeni.adlar(); //gazi classındaki adlar() metodu
çağırılyor.
Form2.ActiveForm.Text = sonuc;
}
Artık Form‟un üzerindeki koda tıklarsanız Formun baĢlığında “Nurdan Sarıkaya” yazısını
göreceksiniz.
Protected tanımlama struct yapısı içerisinde asla yapılamaz. Porgramınız çalıĢmaz.
82

83. nU
Ekran Çıktısı
Butona tıkladıktan önce Butona tıkladıktan sonra
Yukarıda görüldüğü üzere butona tıkladıktan sonra Form2 „nin text‟i “Nurdan Sarıkaya”
olarak değiĢmiĢtir.
83

84. nU
Virtual ve Override Metods Tanımlamak
Bazen bir class‟ta tanımlamıĢ olduğunuz metod‟a baĢka bir class‟tan eklenti yaparak
ulaĢmak isterseniz kullanabileceğiniz metodlardır. Burada Virtual tanımladığınız metod
protected olamaz, Public olmalıdır.
Örnek:
Class Kodları
public class nurdan1
{
public virtual string meslek(string mes)
{
return mes;
}
public class gazi : nurdan1
//nurdan1 classındaki virtual'ı kullanblir.
{
public override string meslek(string ulas)
{
return ulas + "Mühendisi";
// parametreyle eklenti olarak Mühendisi döndürür
}
}
}
Form Kodları
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
string sonuc;
gazi x = new gazi();
sonuc = x.meslek("Ġnş.");
//gazi class'ındaki meslek metodu çağırılıyor.
Form2.ActiveForm.Text = sonuc; //Ġnş. Mühendisi yazar.
}
84

85. nU
Base Class Constructors
Bazı durumlarda bir değiĢkeni bir class‟ta tanımlayabilir (protected ile) diğer class‟larında
kullanmasını sağlayabilirsiniz. Fakat her kullanımda gene eski değerini almasını
isteyebilirsiniz. ĠĢte bu durumlar için kullanabileceğiniz bir yöntem örneği inceleyiniz.
Projeniz “prestige” isminde bir class dahil ediniz ve o class‟a aĢağıdaki kodu ekleyiniz.
Class‟ın using kısmına using System.Windows.Forms; ekleyiniz.
Programa “using System.Windows.Forms;” eklemezseniz;
“MessageBox.Show()” metodu çalıĢmayacaktır.
Class Kodları
namespace ClassDenemeleri
{
public class prestige
{
protected string ad = "Nurdan Sarıkaya";
//sadece istediğim classlar kullansın.
}
public class ev : prestige
{
public void metod(string adlar)
{
base.ad = adlar;
MessageBox.Show(base.ad, "Başlık");
}
}
public class sonuc : prestige
{
public string son()
{
return base.ad; //ad değişkeninin değerini döndür
}
}
85

86. nU
Form Kodları
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
string deger;
ev yeni = new ev();
sonuc bul = new sonuc();
yeni.metod("Hakan Sarıkaya");
deger = bul.son();
Form3.ActiveForm.Text = deger;
}
Ekran Çıktısı
Bu Ģekilde tek bir değiĢken
tanımlayarak her class‟ta
kullanabiliriz (performansta
artar).
86

87. nU
Class‟ların içerisindeki değiĢkenler, fonksiyonlar, procedure‟lerin hepsi public ile
tanımlanmazlar (genellikle public veya private kullanılır). Çünkü public‟le tanımlananlara
tüm class‟larca ulaĢılabilir. Tanımlama seçenekleri ve anlamları aĢağıda verilmiĢtir.
Tanımlama Şekli Çağrılma Seçenekleri
Public Kısıtlaması yok her class‟tan her fonksiyon ve
procedure çağırabilir.
Private Sadece oluĢturulduğu class‟taki fonksiyon veya
procedure‟lerden çağırılabilir.
Protected Sadece oluĢturulduğu class‟tan ve onun
referans gösterildiği diğer class‟lara ait
fonksiyon ve procedure‟lerden çağırılabilir.
İnternal Bu class‟ a ait assembly tarafından çağırılabilir.
Protected İnternal Protected ve Ġnternal‟ın ikisinin yaptığını yapar.
Örnek: Project / Add Class/ Class / … .cs yoluyla projemize class ekliyoruz.
MessageBox.Show() kullanabilmek için “using System.Windows.Forms;”
kodumuza ekliyoruz.
Class Kodları
namespace ClassDenemeleri
{
class mesajlar
{
public void mesaj1()
{
MessageBox.Show("merhaba1");
}
public void mesaj2()
{
MessageBox.Show("Merhaba2");
}
}
87

88. nU
}
Form Kodları
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
mesajlar msj = new mesajlar();
msj.mesaj1();
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
mesajlar msj = new mesajlar();
msj.mesaj2();
}
Ekran Çıktısı
Aynı örneğin Form ekranında yapılışı;
Form Kodları
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
mesajlar msj = new mesajlar();
msj.mesaj1();
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
mesajlar msj = new mesajlar();
msj.mesaj2();
}
}}
class mesajlar
{
public void mesaj1()
88

89. nU
{
MessageBox.Show("Merhaba 1");
}
public void mesaj2()
{
MessageBox.Show("Merhb 2");
}
}
Class kodları namespace kodlarının dıĢına yazılır.
89

90. nU
BitArray Sınıfı
Boolean veya byte türünde değerleri barındıran koleksiyondur. Mantıksal iĢlemler için
kullanılabilir.(And,Or gibi)Bu sınıfı kullanabilmek için using System.Collections kod satırını
eklemeniz gerekir.
Kodlar
public partial class bitarray : Form
{
public bitarray()
{
InitializeComponent();
}
bool[]a= {true,false,false,true,false,true};
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
BitArray aGiris = new BitArray(a);
foreach (bool i in aGiris)
{
listBox1.Items.Add(i);
}
}
}
Ekran Çıktısı
90

91. nU
Hashtable Sınıfı
Veriler key-value(anahtar-değer) Ģeklinde tutulmaktadır. Veri türü object yani tüm veri
türlerini kullanabilirsiniz. Key değiĢtirilemez ve boĢ değer içeremez ama value
değiĢtirilebilir ve boĢ değer içerebilir. Bu sınıfı kullanabilmek için using System.Collections
kod satırını eklemeniz gerekir.
Add metodu: Key ve value elemanlarını ekleme iĢlemi için kullanılır.
Kullanımı: Add(key,value)
ContainsKey metodu: Belirtilen key değeri tanımlanan Hashtable sınıfı içinde var ise true
yok ise false değerini döndürür.
Kullanımı: ContainsKey(key)
ContainsValue metodu: Belirtilen value değeri tanımlanan Hashtable sınıfı içinde var ise
true yok ise false değerini döndürür.
Kullanımı: ContainsKey(value)
Örnek:
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using System.Collections;
namespace ClassDenemeleri
{
public partial class Form5 : Form
{
public Form5()
{
InitializeComponent();
}
Hashtable htablo = new Hashtable();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
htablo.Add(textBox1.Text, textBox2.Text);
}
91

92. nU
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
listBox1.Items.Clear();
foreach(DictionaryEntry i in htablo)
{
listBox1.Items.Add("Key: " + i.Key + "value: " +
i.Value);
}
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
label3.Text =
htablo.ContainsKey(textBox3.Text).ToString();
}
}
}
Ekran Çıktısı
Anahtarı (key) belirtilen bir elemanın değerini (value) çağırmak için htablo[key]
komutu kullanılır. Örnek ile daha iyi anlaĢılacaktır.
Örnek: Aynı kodun Kontrol butonu click olayı değiĢtirilmiĢtir.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
92

93. nU
using System.Windows.Forms;
using System.Collections;
namespace ClassDenemeleri
{
public partial class Form5 : Form
{
public Form5()
{
InitializeComponent();
}
Hashtable htablo = new Hashtable();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
htablo.Add(textBox1.Text, textBox2.Text);
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
listBox1.Items.Clear();
foreach(DictionaryEntry i in htablo)
{
listBox1.Items.Add("Key: " + i.Key + "value: " +
i.Value);
}
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
label3.Text = htablo[textBox3.Text].ToString();
}
}
}
Ekran Çıktısı
93

94. nU
SortedList Sınıfı
Veriler key-value(anahtar-değer) Ģeklinde tutulmaktadır. Hashtable‟dan farkı eklenen
verileri alfabetik olarak sıralı bir Ģekilde tutmasıdır. Veri türü object yani tüm veri
türlerini kullanabilirsiniz. Key değiĢtirilemez ve boĢ değer içeremez ama value
değiĢtirilebilir ve boĢ değer içerebilir. Bu sınıfı kullanabilmek için using System.Collections
kod satırını eklemeniz gerekir.
Add metodu: Key ve value elemanlarını ekleme iĢlemi için kullanılır.
Kullanımı: Add(key,value)
ContainsKey metodu: Belirtilen key değeri tanımlanan SortedList sınıfı içinde var ise true
yok ise false değerini döndürür.
Kullanımı: ContainsKey(key)
ContainsValue metodu: Belirtilen value değeri tanımlanan SortedList sınıfı içinde var ise
true yok ise false değerini döndürür.
Kullanımı: ContainsKey(value)
Örnek:
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using System.Collections;
namespace ClassDenemeleri
{
public partial class Form5 : Form
{
public Form5()
{
InitializeComponent();
}
SortedList sListe = new SortedList();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
sListe.Add(textBox1.Text, textBox2.Text);
94

95. nU
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
listBox1.Items.Clear();
foreach(DictionaryEntry i in sListe)
{
listBox1.Items.Add("Key: " + i.Key + "value: " +
i.Value);
}
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
label3.Text =
sListe.ContainsValue(textBox3.Text).ToString();
}
}
}
Ekran Çıktısı
95

96. nU
Stack Sınıfı
Son giren ilk çıkar prensibiyle çalıĢır. Varsayılan olarak 10 elemanlıdır. Veri türü object
yani tüm veri türlerini kullanabilirsiniz. Bu sınıfı kullana bilmek için using
System.Collections kod satırını eklemeniz gerekir.
Push metodu: Kolkeksiyona eleman eklemek için kullanılır.
Kullanımı: Push(eleman)
Pop Özelliği: Son giren elemanı vererek kollleksiyondan siler.
Peek Özelliği: Son giren elemanı verir. Kollleksiyondan silmez.
Clear Özelliği: Kolleksiyonun temizlenmesini sağlar.
Count Özelliği: Son Kolleksiyonun eleman sayısını verir.
Örnek:
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using System.Collections;
namespace ClassDenemeleri
{
public partial class Form6 : Form
{
public Form6()
{
InitializeComponent();
}
Stack s = new Stack();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
s.Push(textBox1.Text);
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
listBox1.Items.Clear();
foreach(object i in s)
{
listBox1.Items.Add(i);
96

97. nU
}
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
label1.Text=s.Pop().ToString();
}
private void button4_Click(object sender, EventArgs e)
{
label1.Text = s.Peek().ToString();
}
}
}
Ekran Çıktısı
97

98. nU
Queue Sınıfı
Ġlk giren ilk çıkar prensibiyle çalıĢır. Varsayılan olarak 32 elemanlıdır.Veri türü object yani
tüm veri türlerini kullanabilirsiniz. Bu sınıfı kullanabilmek için using System.Collections
kod satırını eklemeniz gerekir.
Enqueue metodu: Kolkeksiyona eleman eklemek için kullanılır.
Kullanımı: Push(eleman)
Dequeue Özelliği: Ġlk giren elemanı vererek kollleksiyondan siler.
Peek Özelliği: Ġlk giren elemanı verir. Kolleksiyondan silmez.
Clear Özelliği: Kolleksiyonun temizlenmesini sağlar.
Count Özelliği: Son Kolleksiyonun eleman sayısını verir.
Örnek:
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using System.Collections;
namespace ClassDenemeleri
{
public partial class Form6 : Form
{
public Form7()
{
InitializeComponent();
}
Queue q = new Queue();
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
q.Enqueue(textBox1.Text);
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
listBox1.Items.Clear();
foreach(object i in q)
98

99. nU
{
listBox1.Items.Add(i);
}
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
label1.Text=q.Dequeue().ToString();
}
private void button4_Click(object sender, EventArgs e)
{
label1.Text = q.Peek().ToString();
}
}
}
Ekran Çıktısı
99

100. nU
Class İçindeki Set ve Get Deyimleri
Set değeri almak, Get göndermek için kullanılır. Alınan değer value ile alınıyor, return ile
gönderiliyor.
Örnek: Kelimeyi alıp tekrar bize gönderen basit bir class oluĢturalım.
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace ClassDenemeleri3
{
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
kelimeOkuYaz s = new kelimeOkuYaz();
s.oku = textBox1.Text;
label1.Text = s.yaz();
}
}
}
class kelimeOkuYaz
{
private string kelime;
public string oku
{
set { kelime = value; }
get { return kelime; }
}
public string yaz()
{
return kelime;
}
}
100

101. nU
Ekran Çıktısı
Kodlar
Kelime alıp gönderme iĢlemini fonksiyon kullanarak yapabiliriz.
class kelimeOkuYaz
{
private string kelime;
public string oku
{
set { kelime = value; }
get { return kelime; }
}
private string araislem()
{
string s;
s = kelime;
return s;
}
public string yaz()
{
return araislem();
}
}
101

102. nU
Örnek: Get ve Set deyimlerini kullanarak iki kelimeyi okuyup bunları birleĢtiren metodu
sınıf içinde oluĢturalım.
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace ClassDenemeleri3
{
public partial class Form2 : Form
{
public Form2()
{
InitializeComponent();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
sinif s = new sinif();
s.adyaz = textBox1.Text;
s.soyadyaz = textBox2.Text;
label1.Text = s.birlestir();
}
}
}
class sinif
{
private string ad;
public string adyaz
{
set { ad = value; }
get { return ad; }
}
private string soyad;
public string soyadyaz
{
set { soyad = value; }
get { return soyad; }
}
private string birles()
{
string a, b, c;
a = ad;
b = soyad;
c = a + " " + b;
return c;
}
public string birlestir()
{
return birles();
}
}
102

103. nU
Ekran Çıktısı
Örnek:
Class Kodları
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace sinif
{
class ogrenci
{
public string ad;
public string soyad;
private byte vize_notu;
private byte final_notu;
public static int no;
public enum cins { Kız, Erkek };
public cins cinsiyet;
public ogrenci(string ad, string soyad)
{
vize_notu = 50;
final_notu = 50;
this.ad = ad;
this.soyad = soyad;
}
public byte vize
{
get
{
return vize_notu;
}
103

104. nU
set
{
if(value>=0 && value<=100)
vize_notu= value;
}
}
public byte final
{
get
{
return final_notu;
}
set
{
if (value >= 0 && value <= 100)
final_notu = value;
}
}
public double ortalama()
{
return vize* 0.4 + final* 0.6;
}
}
}
Form Kodları
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
ogrenci ogr = new ogrenci("Nurdan", "Sarıkaya");
//Aşırı yüklenmiş constrctrlr
ogr.cinsiyet = ogrenci.cins.Kız;
ogr.vize = Convert.ToByte(textBox1.Text);
ogr.final = Convert.ToByte(textBox2.Text);
textBox4.Text = ogr.cinsiyet.ToString();
textBox3.Text = ogr.ortalama().ToString();
textBox5.Text = ogr.ad.ToString();
textBox6.Text = ogrenci.no.ToString();
}
104

105. nU
Ekran Çıktısı
105

106. nU
Mevcut Class’ları Kullanma
Örnek: Ekrana bir buton ekleyelim ve bu hazır butona basınca kendi butonumuz oluĢsun
kendi butonumuza tıklayınca bize merhaba mesajını versin.
Kodlar
private void tiklama(object nesne, EventArgs e)
{
MessageBox.Show("Merhaba");
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
Button b1 = new Button();
b1.Text = "Merhaba";
b1.Left = 110;
b1.Top = 60;
b1.Parent = this; // b1.Parent=Panel1 (Panel1 eklenirse)
b1.Click += new EventHandler(tiklama);
}
Ekran Görüntüsü
Açıklama: Yukarıda yazılan buton classı
somut bir classtır. Örneğin math classı
soyut bir classtır bir parente “canvasa”
ihtiyacı vardır. b1.Parent = this; //
form1' in butonumuzun sahibi
olduğunu kasteder. Bizim butonumuzun
görsel hale gelmesini sağlar. Thisde bu
form da oluĢması için kullanılır. This
yerine label1 vb. yazılabilir.
Kullanıcı kuontrollü classlarda parent
mutlaka yazılmalıdır. Bunun yanısıra olay
oluĢturmalı: b1.Click += new
EventHandler(tiklama); // butona
olay atamak:EventHandler Olay atamayı bilmiyorsak form1 de bir adet buton ekle ve
Program.cs ye git orada buton oluĢturulma adımlarına bak ve iĢlemini tamamla. Bu
yöntem diğer nesnelerin classlarını oluĢtururkende aynı Ģekilde uygulanabilir.
106

107. nU
Örnek: Kullanıcının istediği kadar buton oluĢturmasını ve her oluĢturduğu butonun ismi
farklı olmasını sağlayan buton classını yazmak
Kodlar
private void tiklama(object sender, EventArgs e)
{
Button b = new Button();
b= (Button)sender;
MessageBox.Show(b.Text);
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
Button [] b= new Button[10];
for (int i = 1; i <= Convert.ToInt16(textBox1.Text); i++)
{
b[i] = new Button();
b[i].Text = "Merhaba"+i.ToString();
b[i].Top = i * 75;
b[i].Left = 50;
b[i].Parent = this;
b[i].Click += new EventHandler(tiklama);
}
}
Ekran Görüntüsü
107

108. nU
Örnek: Ekranda bir adet hazır buton olsun kullanıcı bu butona tıklayınca bize 2 adet
radio buton üreten biri play diğeri stop isimli olan classı ve bu radio butonlara tıklayınca
hangisine tıklanıldığını bize mesajla bildiren programı yazınız.
Kodlar
private void tiklama1(object sender, EventArgs e)
{
MessageBox.Show("Play'e tıklandı");
}
private void tiklama2(object sender, EventArgs e)
{
MessageBox.Show("Stop'a tıklandı");
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
RadioButton r1 = new RadioButton();
RadioButton r2 = new RadioButton();
string a = "Play";
string b = "Stop";
r1 = new RadioButton();
r1.Text = a.ToString();
r1.Left = 75;
r1.Top = 50;
r1.Parent = this;
r1.Click += new EventHandler(tiklama1);
r2 = new RadioButton();
r2.Text = b.ToString();
r2.Left = 200;
r2.Top = 50;
r2.Parent = this;
r2.Click += new EventHandler(tiklama2);
}
Ekran Görüntüsü
108

109. nU
Örnek: Timer classını kullanarak textboxta butona tıklayınca sayıları 1‟den baĢlayıp belli
aralıklarla arttırmak.
Kodlar
public Form6()
{
InitializeComponent();
}
int say = 0;
private void myTick(object sender, EventArgs e)
{
say++;
textBox1.Text = say.ToString();
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
Timer t = new Timer();
t.Interval = 1000;
t.Tick += new EventHandler(myTick);
t.Start();
}
Ekran Görüntüsü
109

110. nU
Örnek: Butona ekstra bir özellik “Kalıtım” oluĢturmak amacıyla buton classını oluĢturup,
classı kullanarak butonda iĢlemler yapınız.
Class Kodları
Ġlk olarak Project – Add class (mybuton isimiyle) oluĢturulur.
using System.Windows.Forms;
namespace nisan
{
class mybutton: Button
{
private string deger_;
public string deger
{
get
{
return deger_;
}
set
{
deger_=value;
}
}}}
Form Kodları
private void myClick(object sender, EventArgs e)
{
mybutton b = new mybutton();
b = (mybutton)sender;
MessageBox.Show(b.deger);
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
mybutton b = new mybutton();
b.deger = "Barış";
b.Parent = this;
b.Text = "MyButton";
b.Click += new EventHandler(myClick);
}
Ekran Görüntüsü
110

111. nU
Örnek: Mayın Tarlası Oyunu
Kodlar
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
namespace _27Mayis
{
public partial class Form1 : Form
{
Button[,] myB = new Button[20, 20];
byte[,] matris;
byte mayin_sayisi=5;
byte boyut = 10;
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void butonYokEt(byte boyut)
{
byte i, j;
for (i = 0; i < boyut; i++)
{
for (j = 0; j < boyut; j++)
{
myB[i, j].Dispose();
}
}
}
private void matrisOlustur(byte boyut,byte mayinSayisi)
{
matris = new byte[20, 20];
byte sayac = 0;
Random r = new Random();
byte i, j;
while (sayac < mayinSayisi)
{
i = (byte)r.Next(0, boyut - 1);
j = (byte)r.Next(0, boyut - 1);
if (matris[i, j] != 9)
{
matris[i, j] = 9;
sayac++;
}
}
111

112. nU
//mayın etrafını bir artırma
byte y, x;
for (i = 0; i < boyut; i++)
{
for (j = 0; j < boyut; j++)
{
if (matris[i, j] == 9)
{
for (y = (byte)(i - 1); y <= i + 1; y++)
{
for (x = (byte)(j - 1); x <= j + 1; x++)
{
if((x>=0 && x<boyut&& y>=0 && y<boyut)
&& matris[y,x]!=9)
{
matris[y,x]++;
}
}
}
}
}
}
}
private void myClick(object sender, EventArgs e)
{
Button b = new Button();
b = (Button)sender;
byte i = Convert.ToByte(b.Name.Substring(0, 1));
byte j = Convert.ToByte(b.Name.Substring(1, 1));
b.Text = matris[i, j].ToString();
b.FlatStyle = FlatStyle.Flat;
if (matris[i, j] == 9)
{
b.Image = ımageList1.Images[0];
MessageBox.Show("game over");
butonYokEt(boyut);
}
}
private void butonOlustur(byte boyut)
{
for (byte i = 0; i < boyut; i++)
{
for (byte j = 0; j < boyut; j++)
{
myB[i, j] = new Button();
myB[i, j].Parent = panel1;
myB[i, j].Width = 30;
myB[i, j].Height = 30;
myB[i, j].Left = (panel1.Width - (boyut * 30)) / 2 + j * 30;
myB[i, j].Top = (panel1.Height - (boyut * 30)) / 2 + i*30;
myB[i, j].Name = i.ToString() + j.ToString();
myB[i, j].Click += new EventHandler(myClick);
112

113. nU
}
}
}
private void toolStripMenuItem1_Click(object sender, EventArgs e)
{
matrisOlustur(boyut, mayin_sayisi);
butonOlustur(boyut);
}
private void toolStripMenuItem3_Click(object sender, EventArgs e)
{
boyut = 10;
}
private void toolStripMenuItem4_Click(object sender, EventArgs e)
{
boyut = 15;
}
private void toolStripMenuItem5_Click(object sender, EventArgs e)
{
boyut = 20;
}
private void toolStripComboBox1_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (toolStripMenuItem1.Text == "5")
mayin_sayisi = 5;
if (toolStripMenuItem2.Text == "10")
mayin_sayisi = 10;
if (toolStripMenuItem3.Text == "15")
mayin_sayisi = 15;
if (toolStripMenuItem3.Text == "20")
mayin_sayisi = 20;
}
}
}
113

114. nU
Ekran Görüntüsü
1. Mayın tarlasının boyutu ve toolStripComboBox1‟dan kaç tane mayın olacağı seçilir.
2. BaĢlat butonuna tıklandığında seçtiğimiz özellikteki mayın tarlası matris ekranı
gelir.
3. Küçük karelere tıkladığımızda 1, 2, 3, 4 gibi puanlar gelir. Mayını açtığımızda
“Game Over” uyarısı gelir.
114

115. nU
Örnek: “NumericUpDown” nesnesinden istediğimiz sayıyı belirleyip “OluĢtur” butonuna
tıklıyoruz. Böylece class „da oluĢturduğumuz nesnelerden istediğimiz sayıda ve üzerinde
1-9 arası rastgele sayılardan oluĢacak Ģekilde form ekranımıza geliyor. Ardından bu
sayı butonlarımızı mavi panele sürüklüyoruz. Label‟e baktığımızda sürüklediğimiz bu sayı
butonlarının üzerindeki rakamların toplamını görüyoruz.
Class Kodları
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using System.Drawing;
namespace sayibuton
{
public class sbuton:UserControl
{
private int s = 0;
public int Sayi
{
get
{
return s;
}
set
{
s = value;
OnPaint(null);
}
}
protected override void OnPaint(PaintEventArgs e)
{
Graphics g=this.CreateGraphics();
Pen p = new Pen(Color.Red,20);
Font f = new Font("Arial",20,FontStyle.Bold);
SolidBrush b= new SolidBrush(Color.White);
g.DrawEllipse(p, 10, 10, 20, 20);
g.DrawString(s.ToString(), f, b, 8, 6);
this.Width=40;
this.Height=40;
base.OnPaint(e);
}
private void InitializeComponent()
{
this.SuspendLayout();
115

116. nU
//
// sbuton
//
this.Name = "sbuton";
this.Load += new System.EventHandler(this.sbuton_Load);
this.ResumeLayout(false);
}}}
Form Kodları
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;
using sayibuton;
namespace renklisifir1
{
public partial class Form1 : Form
{
private bool durum = false;
Point xy = new Point();
sbuton[] myB = new sbuton[5];
Random r = new Random();
private int toplam = 0;
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void my_MouseDown(object sender, MouseEventArgs e)
{
if (e.Button == MouseButtons.Left)
{
xy.X = e.X;
xy.Y = e.Y;
durum = true;
}
}
private void my_MouseUp(object sender, MouseEventArgs e)
{
sbuton sb = new sbuton();
sb = (sbuton)sender;
if (sb.Left > panel1.Left && sb.Left < panel1.Left +
panel1.Width &&
116

117. nU
sb.Top > panel1.Top && sb.Top < panel1.Top +
panel1.Height)
{
toplam += sb.Sayi;
label1.Text = toplam.ToString();
sb.Visible = false;
}
durum = false;
}
private void my_MouseMove(object sender, MouseEventArgs e)
{
sbuton sb = new sbuton();
sb = (sbuton)sender;
if (durum)
{
sb.Left += e.X - xy.X;
sb.Top += e.Y - xy.Y;
}
}
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
for (byte i = 0; i < numericUpDown1.Value; i++)
{
//butona bastgmzda s buton olştrr istediğmz sayıda ,
x ye koordnatı olarak ekraana yazdrdık, random rakamlar urettk class
içersndekı sayı içersne aktardık.
myB[i] = new sbuton();
myB[i].Parent = this;
myB[i].Left = 50 + i * 75;
myB[i].Top = 350;
//üzerndeki sayıları yazcaz
int sayi = r.Next(1, 9);
myB[i].Sayi = sayi;
myB[i].MouseMove += new MouseEventHandler(my_MouseMove);
myB[i].MouseUp += new MouseEventHandler(my_MouseUp);
myB[i].MouseDown += new MouseEventHandler(my_MouseDown);
}
}
}
}
117

118. nU
Ekran Görüntüsü
118

119. nU
Nesne Yönelimli Programlama İlkeleri
Kılıflama (encapsulation)
Nesne yapısı ve eriĢim hiyerarĢisi
Veri üyeleri (data field/member), fonksiyon üyeleri
Çok biçimlilik (polymorphism)
Aynı isimli fakat farklı parametreli metot tanımlama
Kalıtım (Inheritance)
Nesne türetme
Nesnelerin çoklu davranıĢ ve eriĢim izinleri
Bu konu hakkında ayrıntı verilmemiĢtir.
119

120. nU
Açıklamalar
 Örnekler yapılmıĢ ve uygulanmıĢtır. Herhangi bir hata yoktur.
 Birçok kaynaktan yararlanılmıĢtır.
 Ek olarak Visual c#.Net, Palme Zirvedeki Beyinler 2, Nihat Demirli & Yüksel Ġnan
kitabından yararlanılmıĢtır.
 Class ve dizilerin kullanıldığı Su Dokusu örneğini Liseden bir arkadaĢım yapmıĢtır.
Açıklamalar bana aittir. Anladığım kadarıyla açıklamaya çalıĢtım. YanlıĢlarımı maruz
görün Hocam.
 Bilge Adam‟ın pdf dosyalarından yararlanılmıĢtır.
 Visual c# MEB pdf dosyalarından yararlanılmıĢtır.
 Ġnternetten alınan kodlar programda uygulanıp, yanlıĢları giderilerek kullanılmıĢtır.
 Belgede yer alan form görüntülerinin hepsi bana aittir.
 Son aĢamada word dosyası oluĢturulduktan sonra dıĢarıya pdf dosyası olarak da
verilmiĢtir.
 Try-Catch komutları olası hataları yakalama amaçlı kullanılmıĢtır.
 Ayrıca sizin sınıfta yaptırmıĢ olduğunuz class uygulamaları kullanılmıĢtır.
 Su doku örneği diziler yapısında verilmiĢtir fakat aynı zamanda class örneğidir.
 Kılıflama, Çok bilimlilik, Kalıtım konuları anlatılmamıĢtır.
Nurdan SARIKAYA
120