Báo chí chuyên nghiệp trong và ngoài giảng đường An Nguyen
Nếu chỉ biết viết lách một tí là có thể trở thành nhà báo thì nhà báo khác nhà văn hay blogger ở chỗ nào? Một phóng viên ảnh khác anh thợ chụp ảnh ở đâu? Tại sao báo chí và PR không thể và không nên là "anh em chung nhà"? Cái gì khiến báo chí ta đang sa nhanh vào cơn suy thoái chuẩn mực hiện nay? Vai trò trường đại học ở đâu? Dưới đây là tóm lược bài nói chuyện của tôi với giảng viên Bộ môn Truyền thông, Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng ngày 1/8/2015:
Một nền báo chí chuyên nghiệp được xây dựng trên năm thành tố: (a) tinh thần công vụ (đặt công chúng trên mọi lợi ích khác); (b) một hệ thống tri thức và kỹ năng chuyên biệt; (c) một hệ thống lý luận đạo đức nghề nghiệp đặc thù; (d) tính tự trị trong chuyên môn; và (e) một tổ chức nghề nghiệp mạnh mẽ. Do nhiều lý do có tính lịch sử, phần lớn những yếu tố này đều chưa định hình một cách hệ thống và rành mạch ở VN, khiến báo chí ta như một tòa lâu đài trên cát, dễ lung lay và có thể đổ sập trong cơn khủng hoảng kinh tế, vòng xoáy công nghệ số và môi trường thông tin hỗn độn.
Để vượt qua cơn suy thoái hiện nay và để phát triển bền vững trong một tương lai mà trào lưu báo chí công dân ngày càng đóng vai trò nòng cốt, giới báo chí chính thống và giáo dục báo chí cần bắt tay thật chặt để ấp ủ và phát triển hệ thống giá trị chuyên nghiệp. Hệ thống này cần được gầy dựng từ gốc và trong từng nhà báo, từng tin bài, từng hành vi tác nghiệp nhỏ hay lớn.
Báo chí chuyên nghiệp trong và ngoài giảng đường An Nguyen
Nếu chỉ biết viết lách một tí là có thể trở thành nhà báo thì nhà báo khác nhà văn hay blogger ở chỗ nào? Một phóng viên ảnh khác anh thợ chụp ảnh ở đâu? Tại sao báo chí và PR không thể và không nên là "anh em chung nhà"? Cái gì khiến báo chí ta đang sa nhanh vào cơn suy thoái chuẩn mực hiện nay? Vai trò trường đại học ở đâu? Dưới đây là tóm lược bài nói chuyện của tôi với giảng viên Bộ môn Truyền thông, Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng ngày 1/8/2015:
Một nền báo chí chuyên nghiệp được xây dựng trên năm thành tố: (a) tinh thần công vụ (đặt công chúng trên mọi lợi ích khác); (b) một hệ thống tri thức và kỹ năng chuyên biệt; (c) một hệ thống lý luận đạo đức nghề nghiệp đặc thù; (d) tính tự trị trong chuyên môn; và (e) một tổ chức nghề nghiệp mạnh mẽ. Do nhiều lý do có tính lịch sử, phần lớn những yếu tố này đều chưa định hình một cách hệ thống và rành mạch ở VN, khiến báo chí ta như một tòa lâu đài trên cát, dễ lung lay và có thể đổ sập trong cơn khủng hoảng kinh tế, vòng xoáy công nghệ số và môi trường thông tin hỗn độn.
Để vượt qua cơn suy thoái hiện nay và để phát triển bền vững trong một tương lai mà trào lưu báo chí công dân ngày càng đóng vai trò nòng cốt, giới báo chí chính thống và giáo dục báo chí cần bắt tay thật chặt để ấp ủ và phát triển hệ thống giá trị chuyên nghiệp. Hệ thống này cần được gầy dựng từ gốc và trong từng nhà báo, từng tin bài, từng hành vi tác nghiệp nhỏ hay lớn.
Xa Hoi Dan Su Tren Mang - Ao Nhung That.docDoan Trang
Đó là một xã hội ảo... nhưng có thật: Khối xã hội dân sự độc lập, hình thành trên nền tảng Internet, và thúc đẩy dân chủ-nhân quyền ở Việt Nam.
Bài viết dưới đây (bản gốc được viết bằng tiếng Anh) cung cấp một cái nhìn tổng quan về xã hội dân sự Việt Nam trong 5 năm từ 2007 đến 2012. Bài viết nhấn mạnh vào tiến trình phát triển của xã hội dân sự kể từ năm 2011 với đóng góp trọng yếu của mạng xã hội trong bối cảnh văn hóa chính trị xung quanh vẫn đậm tính cộng sản. Ngoài việc mô tả sự phát triển của xã hội dân sự, tác giả cũng mong muốn trình bày nhiều biện pháp mà Đảng Cộng sản cầm quyền đang thực hiện để thắt chặt kiểm soát môi trường blog ở Việt Nam, và cuộc chiến truyền thông đang diễn ra giữa Đảng và các nhà hoạt động dân chủ.
Bất chấp sự kiểm soát đáng sợ của Đảng Cộng sản cầm quyền, xã hội dân sự vẫn đang bừng nở và mở rộng tầm ảnh hưởng của mình ở Việt Nam, với xuất phát điểm là Internet.
Xa Hoi Dan Su Tren Mang - Ao Nhung That.docDoan Trang
Đó là một xã hội ảo... nhưng có thật: Khối xã hội dân sự độc lập, hình thành trên nền tảng Internet, và thúc đẩy dân chủ-nhân quyền ở Việt Nam.
Bài viết dưới đây (bản gốc được viết bằng tiếng Anh) cung cấp một cái nhìn tổng quan về xã hội dân sự Việt Nam trong 5 năm từ 2007 đến 2012. Bài viết nhấn mạnh vào tiến trình phát triển của xã hội dân sự kể từ năm 2011 với đóng góp trọng yếu của mạng xã hội trong bối cảnh văn hóa chính trị xung quanh vẫn đậm tính cộng sản. Ngoài việc mô tả sự phát triển của xã hội dân sự, tác giả cũng mong muốn trình bày nhiều biện pháp mà Đảng Cộng sản cầm quyền đang thực hiện để thắt chặt kiểm soát môi trường blog ở Việt Nam, và cuộc chiến truyền thông đang diễn ra giữa Đảng và các nhà hoạt động dân chủ.
Bất chấp sự kiểm soát đáng sợ của Đảng Cộng sản cầm quyền, xã hội dân sự vẫn đang bừng nở và mở rộng tầm ảnh hưởng của mình ở Việt Nam, với xuất phát điểm là Internet.
1. Nguyên tắc đạo đức báo chí Ấn Độ
1. Một nền báo chí tự do chỉ có thể phát triển lành mạnh và tốt đẹp (flourish, chứ không chỉ là
develop) trong một xã hội tự do. Chủ nghĩa tập thể là một mối đe dọa cho cho cơ cấu của xã hội
tự do của chúng ta và cho sự thống nhất của quốc gia.
2. Báo chí có một vai trò thiết yếu trong trong việc hoàn thiện những mục tiêu cơ bản đề ra trong
hiến pháp, như dân chủ, chủ nghĩa thế tục (phi tôn giáo), sự thống nhất đất nước và hoà hợp, và
pháp trị. Nhiệm vụ của báo chí là giúp thúc đẩy sự hợp nhất và đoàn kết trong trái tim và khối óc
của mọi người, và không xuất bản những tài liệu kích động sự căm thù giữa các tộc người.
3. Để làm được việc này, báo chí nên theo những hướng dẫn sau khi tường thuật những sự vịêc
xảy ra trong đất nước:
a) Nên tthận trọng trong tất cả các bình luận, xã luận và thể hiện ý kiến, dù qua các bài viết báo,
thư gửi tổng biên tập, hoặc bất kỳ thể loại nào và không có những công kích tục tĩu chống lại
lãnh đạo hoặc cộng đồng, hoặc kích động bạo lực.
b) Tránh những lời cáo buộc chung chung khi chưa có đủ bằng chứng, tạo sự nghi ngờ và vu
khống bôi nhọ đối với lòng yêu nước và sự trung thành với bất kỳ cộng đồng nào.
c) Tương tự như vậy, tránh những cáo buộc chung chung chống lại bất kỳ cộng đồng nào dựa
trên sự phận biệt không công bằng, gây nên sự thù ghét và căm giận giữa các cộng đồng.
d) Nhưng dù vậy, không nên bác bỏ sự thật, hay cố tình làm méo mó tin tức.
e) Tin về những tai nạn liên quan đến sự mất mát cuộc sống, vô luật pháp, đốt phá, v.v, nên
được miêu tả, tường thuật, và đặt tít trong điều kiện nghiêm khắc khách quan, và không nên thể
hiện một cách nặng nề.
f) Các loại tin tức giúp ích cho hoà bình, hoà hợp và giúp lập lại hoặc duy trì luật pháp và trật tự
nên được ưu tiên trước các loại tin khác.
g) Sự cẩn trọng lớn nhất cần được thực thi trong việc chọn lựa và xuất bản hình ảnh, tranh biếm,
thơ…để tránh tạo ra cảm xúc mạnh mẽ hoặc sự thù hận giữa các tộc người.
h) Tên của các tộc người không nên được đề cập cùng với từ “cộng đồng chiếm đa số” hay
“cộng đồng chiếm thiểu số” trong tường thuật tin tức.
i) Nguồn tin cung cấp số liệu thương vong luôn nên được đề cập đến (trong bài viết)
j) Không sự thật hoặc con số nào nên được xuất bản nếu trước đó không có sự xác minh đầy đủ
theo khả năng của phóng viên. Tuy nhiên, nếu sự xuất bản tin tức hoặc con số đó có thể có ảnh
hưởng tới cảm xúc mạnh mẽ của cộng đồng, những tin tức và con số này có thể không nên đưa
ra.