Murarz- Wykonywanie murów z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących

2. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Barbara Olech
Wykonywanie murów z przewodami kominowymi
i kominów wolnostojących 712[06].Z1.06
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

3. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Halina Darecka
mgr inż. Anna Kusina
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Barbara Olech
Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[06].Z1.06
,,Wykonywanie murów z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących’’ zawartej
w modułowym programie nauczania dla zawodu murarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

4. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Układanie cegieł w murach z kanałami 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające 13
4.1.3. Ćwiczenia 13
4.1.4. Sprawdzian postępów 16
4.2. Wykonywanie kominów wolnostojących 17
4.2.1. Materiał nauczania 17
4.2.2. Pytania sprawdzające 22
4.2.3. Ćwiczenia 22
4.2.4. Sprawdzian postępów 25
4.3. Czapki i nasady kominowe 26
4.3.1. Materiał nauczania 26
4.3.2. Pytania sprawdzające 28
4.3.3. Ćwiczenia 28
4.3.4. Sprawdzian postępów 29
5. Sprawdzian osiągnięć 30
6. Literatura 35

5. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik, ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat wykonywania murów
z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących.
Poradnik zawiera:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
posiadać, aby przystąpić do realizacji jednostki modułowej ,,Wykonywanie murów
z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących’’.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną
literaturę oraz inne źródła informacji. Obejmuje on również ćwiczenia, które zawierają:
− pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,
− wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,
− sprawdzian postępów umożliwiający sprawdzenie poziomu wiedzy po wykonaniu
ćwiczeń.
4. Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie wiadomości i umiejętności jakie
powinieneś opanować podczas realizacji programu tej jednostki modułowej. Sprawdzian
osiągnięć powinieneś wykonać według instrukcji załączonej w poradniku.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub
instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po przyswojeniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp oraz
instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.

6. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
712[06].Z1
Technologia murarstwa
712[06].Z1.01
Stosowanie przepisów bhp przy wykonywaniu robót murarskich
712[06].Z1.02
Organizacja stanowiska pracy murarza
712[06].Z1.03
Dobieranie materiałów narzędzi i sprzętu do robót budowlanych
712[06].Z1.04
Wykonywanie zapraw budowlanych i betonów
712[06].Z1.05
Wykonywanie murów nośnych różnych materiałów, o różnej grubości i
konstrukcji
712[06].Z1.06
Wykonywanie murów z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących
712[06].Z1.07
Wykonywanie ścian działowych z różnych materiałów
712[06].Z1.08
Wykonywanie sklepień, nadproży i stropów murarskich
712[06].Z1.09
Wykonywanie gzymsów i układów rolkowych
712[06].Z1.10
Wykonywanie okładzin ściennych z ceramiki i kamienia
712[06].Z1.11
Wykonywanie napraw, remontów i rozbiórek konstrukcji murowych

7. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
− dobierać i stosować odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej stosownie do potrzeb,
− stosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
− odczytywać i zinterpretować oznaczenia, oznaki i instrukcje bhp,
− utrzymywać porządek na stanowisku pracy,
− posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
− rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,
− posługiwać się dokumentacją techniczną,
− magazynować, składować i transportować materiały budowlane,
− stosować przepisy bhp podczas wykonywania robót budowlanych,
− organizować stanowisko pracy murarza,
− dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do robót murarskich,
− określać szacunkowo ilość potrzebnego materiału,
− sporządzać zapotrzebowanie i rozliczenie materiału,
− wykonywać zaprawy budowlane sposobem ręcznym i mechanicznym,
− wykonywać mieszanki betonowe sposobem ręcznym i mechanicznym,
− stosować dodatki do zapraw i betonów,
− wykonywać proste rusztowanie,
− układać cegły w murze według zasad wiązania pospolitego i krzyżykowego,
− układać pustaki i bloki zgodnie z zasadami wiązania,
− układać zaprawę na murze w taki sposób, aby uzyskać spoinę zgodnie z wymaganą
grubością,
− murować sposobem „na wycisk" i „na docisk z kielnią",
− murować w warunkach niskich temperatur,
− wykonywać mury proste, narożniki prostokątne, mury w kształcie litery T,
− wykonywać zakończenia murów,
− wykonywać filary bez węgarków i z węgarkami,
− wykonywać mury warstwowe ze szczeliną powietrzną, z wypełnieniem szczeliny
materiałem izolacyjnym oraz mury zbrojone,
− przygotowywać i stosować materiały pomocnicze,
− oszczędzać materiał,
− porozumiewać się z przełożonymi i współpracownikami,

8. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
− odczytać dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonania robót,
− przenieść wymiary z dokumentacji na miejsce wykonania,
− dokonać pomiarów, posłużyć się sprzętem pomiarowym,
− zorganizować stanowisko pracy,
− rozpoznać i nazwać materiały potrzebne do robót,
− wybrać i ocenić przydatność materiałów do robót,
− przetransportować i dokonać składowania materiałów na stanowisku pracy,
− dobrać narzędzia potrzebne do robót,
− wykonać zaprawę,
− wykonać rusztowanie niezbędne do wykonania robót,
− rozpoznać i nazwać przewody w murze, oznaczone w dokumentacji,
− wykonać mury z przewodami, zgodnie z zasadami wiązania,
− wykonać mury na "pełną spoinę",
− wykonać przewody dymowe, wentylacyjne i spalinowe w ścianach zewnętrznych,
− wykonać przewody dymowe, wentylacyjne i spalinowe w ścianach wewnętrznych,
− wykonać kominy wolnostojące,
− wykonać otwarcie przewodu w miejscu określonym w dokumentacji,
− wykonać murowanie komina ponad dachem,
− wykonać murowanie przewodu nachylonego maksymalnie pod kątem 60°,
− wykonać czapki i nasady kominowe,
− wykonać przewody z pustaków dymowych i wentylacyjnych,
− przygotować i zastosować materiały pomocnicze,
− oszacować ilość materiału niezbędnego do wykonania robót,
− sporządzić zapotrzebowanie i rozliczenie materiałowe,
− porozumieć się z przełożonymi i współpracownikami,
− wykonać pracę, z zachowaniem przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska.

9. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Układanie cegieł w murach z kanałami
4.1.1. Materiał nauczania
W murach ciągłych budynków mieszkalnych są prowadzone kanały (rys.1) dymowe,
spalinowe i wentylacyjne.
Rys.1. Przykłady wiązania cegieł w murach z kanałami 14x14cm [2 s.79]
a) mur wewnętrzny grubości 38cm z jednym rzędem kanałów, b) mur wewnętrzny grubości 38cm
z dwoma rzędami kanałów, c) mur zewnętrzny grubości 51cm z dwoma rzędami kanałów i szczeliną powietrzną
Kanały dymowe w murach służą do odprowadzania na zewnątrz spalin z pieców
węglowych, kanały spalinowe - do odprowadzania spalin gazowych, a kanały wentylacyjne -
do wentylacji pomieszczeń.

10. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Układanie cegieł w murach z kanałami musi być szczególnie staranne, ponieważ naprawa
źle wykonanych kanałów jest bardzo kłopotliwa, a często niemożliwa. Kanał spełnia swoją
funkcję, jeśli jest szczelny. Każda szczelina lub otwór osłabiają ciąg czyli siłę wysysania
gazów spalinowych lub zużytego powietrza z kanałów na zewnątrz.
W celu zapewnienia szczelności i drożności kanałów, należy kierować się następującymi
zasadami:
− układać cegły na pełnych spoinach, gładko zatartych od wnętrza kanałów,
− dążyć do jak najmniejszej liczby spoin pionowych w powierzchniach wewnętrznych
kanałów,
− każda spoina warstwy dolnej powinna być przykryta pełną powierzchnią cegły warstwy
górnej,
− grubość przegród międzykanałowych oraz grubość ścianek zewnętrznych murów
wewnętrznych nie powinna być mniejsza od 1/2 cegły,
− grubość przegród międzykanałowych w przypadku przewodów wentylacyjnych nie
powinna być mniejsza niż ¼ cegły,
− cegły w przegródkach międzykanałowych należy wmurowywać, o ile jest to możliwe,
choć jednym końcem w prostopadle do nich położone ścianki zewnętrzne,
− cegły ułamkowe powinny być układane gładkimi powierzchniami do wnętrza kanałów,
− kanałów nie należy wewnątrz tynkować.
Rys.2. Przewody kominowe różnej wielkości w ścianie grubości 1,5 cegły [3 s.411]
Tylko w wyjątkowych wypadkach kanały dymowe można prowadzić w ścianach
zewnętrznych, ale wówczas muszą być one odpowiednio ocieplone niepalnym materiałem
izolacyjnym i omurowane od strony zewnętrznej cegłą pełną na grubość co najmniej jednej
cegły, wiążąc ją z murem podstawowym.(rys.1c)
Rys.3. Przewody kominowe różnej wielkości w ścianie grubości 2 cegły [3 s.411]

11. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Otwory wlotowe do kanałów dymowych łączy się z trzonami kuchennymi i piecami
ogrzewczymi za pomocą kształtek ceramicznych, kominowych lub żeliwnych, albo rur
z blachy stalowej o grubości co najmniej 2mm. Każda z tych kształtek powinna być
nachylona ku dołowi, w kierunku pieca.
Kanały dymowe muszą być sprowadzone do piwnicy i na wysokości 1-1,2m od posadzki
piwnicy powinny być zaopatrzone w stalowe drzwiczki rewizyjne, umożliwiające
oczyszczanie przewodów z sadzy (rys.4).
Rys.4. Usytuowanie wlotów i wylotów przewodów [3 s.409]
Zgodnie z przepisami każda kuchnia, ubikacja i łazienka oraz garaż wbudowany muszą
mieć kanał wentylacyjny. Do jednego kanału wentylacyjnego grawitacyjnego można
podłączyć tylko jedno pomieszczenie. Opuszczanie kanałów wentylacyjnych do piwnicy nie
jest zalecane.
Wloty do przewodów wentylacji grawitacyjnej powinny być usytuowane w odległości
nie przekraczającej 15cm, od sufitu do ich górnej krawędzi oraz być zaopatrzone w kratki
osadzone w ścianie.
W budynkach wysokich stosuje się wentylację zbiorczą(rys.5). W takim systemie
wentylacji jest jeden przewód przez całą wysokość budynku, do którego za pośrednictwem
indywidualnych kanałów podłączone są pomieszczenia z co drugiej kondygnacji (rys. 5a).
Zapewnia to minimalną długość indywidualnego przewodu wentylacyjnego, która jest równa
wysokości co najmniej dwóch kondygnacji, licząc od podłączenia kratki wentylacyjnej do
połączenia z przewodem zbiorczym. Dwie ostatnie kondygnacje od góry powinny mieć
indywidualne kanały wyprowadzone ponad dach. Kanały wentylacji zbiorczej wykonywane
są z prefabrykatów o wysokości kondygnacji (rys. 5b).

12. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Rys.5. Usytuowanie wlotów i wylotów przewodów [2 s.44]
a) wentylacja zbiorcza, b) prefabrykowany blok wentylacyjny, c) podłączenia prawidłowe i nieprawidłowe
Podłączenie piecyków gazowych do zbiorczych kanałów spalinowych jest identyczne jak
w wypadku kanałów wentylacyjnych. Odległość między wlotem spalin i miejscem włączenia
kanału bocznego do kanału zbiorczego powinna wynosić dwie kondygnacje. Piece z ostatnich
dwóch górnych kondygnacji powinny mieć wykonane kanały indywidualne, wyprowadzone
ponad dach.
Otwory wlotowe do kanałów spalinowych powinny być połączone z piecami gazowymi
za pomocą szczelnie połączonych rur z blachy ocynkowanej o długości najwyżej do 2,0m,
w tym odcinek pionowy nad przyborem nie powinien być krótszy niż 22cm. Zmiany kierunku
rury powinny mieć łagodne łuki.
Kanały dymowe, spalinowe i wentylacyjne mają najczęściej przekrój kwadratowy lub
kołowy. Najkorzystniejszy jest kształt kołowy. Najmniejszy wymiar kanału dymowego
z cegły wynosi 14cm x 14cm. Najmniejsza średnica kanału okrągłego wynosi 15cm.
Rys.6. Pustaki ceramiczne do przewodów [5 s.27]
a, b) dymowych, c, d) wentylacyjnych

13. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Rys.7. Bloczki kominowe z betonu żaroodpornego [3 s.409]
Przewody dymowe wykonuje się obecnie przede wszystkim z ceramicznych pustaków
kominowych(rys6a). Ścianki tych pustaków są cienkie i łatwo się nagrzewają, dlatego
przewody dymowe obudowuje się murem ceglanym grubości co najmniej 12cm (rys. 8). Do
przyłączania pieca do przewodu służy specjalny pustak z otworem(rys.6b).
Rys.8. Przewody dymowe z pustaków ceramicznych [6 s.136]
Przewody wentylacyjne wykonuje się przeważnie z ceramicznych pustaków
wentylacyjnych (rys. 6c,d) wbudowując je w ściankę ceglaną (rys. 9).
Rys.9. Przewody wentylacyjne z pustaków ceramicznych [6 s.136]
Do wykonywania przewodów zbiorczych stosuje się również bloczki z betonu
żaroodpornego, które mają po kilka kanałów dymowych albo jeden kanał zbiorczy
o większym przekroju, do którego można przyłączyć piece grzewcze lub trzony kuchenne na
co drugiej kondygnacji. Obowiązują zasady układania elementów jak w murach zwykłych.
Bloczki obmurowuje się cegłą ceramiczną, tak jak przewody dymowe z pustaków
ceramicznych.
Mury z kanałami dymowymi, spalinowymi i wentylacyjnymi najłatwiej muruje się
z pomocą wzorników blaszanych (rys.10a).

14. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Rys.10. Przewody wentylacyjne z pustaków ceramicznych [6 s.136]
a) wzornik, b) mur wznoszony przy użyciu wzornika
Wzornik ma kształt prostopadłościanu z poprzeczką do podnoszenia go w miarę
wznoszenia muru. Ścianki wzornika smaruje się gliną lub olejem, aby nie przywierała do nich
zaprawa Po ustawieniu wzorników w miejscach przeznaczonych na kanały rozściela się na
każdej warstwie cegieł zaprawę, zwracając szczególną uwagę na dokładne rozprowadzenie jej
wokół płaszczyzn bocznych samego wzornika, dzięki czemu otrzymuje się gładkie i równe
powierzchnie wewnętrzne kanałów. Po wymurowaniu 5÷6 warstw cegieł wzornik podnosi się
za poprzeczkę do góry i wyjmuje go z kanału. Wewnętrzną powierzchnię kanału przeciera się
szmatą umoczoną w zawiesinie glinianej, następnie znowu ustawia się wzornik i muruje
dalsze 5÷6 warstw cegieł (rys.10).
W celu umożliwienia usunięcia z kanału zanieczyszczenia odłamkami cegieł lub
odpryskami zaprawy każdy kanał w trakcie budowy powinien mieć otwór rewizyjny na
wysokości stropu, zasłaniany prowizorycznie deską. Codziennie przed ukończeniem pracy
deskę trzeba usuwać, aby umożliwić cyrkulację powietrza. Deskę należy też oczyszczać
z odprysków zaprawy. Po ukończeniu budowy kanałów i po ich komisyjnym sprawdzeniu
pozostawione na każdej kondygnacji otwory zamurowuje się.
W odcinkach pochyłych, odchylonych od pionu (rys.11) wiązanie cegieł wygląda tak
samo jak by to był komin pionowy pochylony w jedną stronę.
Rys.11. Odchylenie przewodów od pionu [3 s.410]
a) nie więcej niż 30°, b) od 30° do 45°

15. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
W miejscach załamania stosowane są osłony z blachy stalowej nierdzewnej, ochraniające
powierzchnię kanału przed narzędziami kominiarskimi przy czyszczeniu (rys.11).
Przed oddaniem budynku do użytku sprawdza się jakość wykonanych kanałów. Odbioru
dokonuje nadzór kominiarski w obecności inspektora nadzoru, kierownika budowy i mistrza
budowlanego. Sprawdzenie kanałów wykonuje się po zakończeniu stanu surowego budynku i
po raz drugi przed oddaniem go do użytku.
Zasady bhp przy wykonaniu ścian kominowych są takie same jak przy wykonywaniu
murów nośnych.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie przewody występują w ścianie kominowej?
2. Jaką rolę pełnią poszczególne przewody w ścianie kominowej?
3. Jakie są zasady układania cegieł w ścianach kominowych?
4. Jakie są zasady wykonywania ścian kominowych z dymowych pustaków ceramicznych?
5. Jakie są zasady wykonywania ścian kominowych z wentylacyjnych pustaków
ceramicznych?
6. Jakie są zasady wykonywania ścian kominowych z pustaków betonowych
żaroodpornych?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj dziesięć warstw muru z cegły na zaprawie cementowo-wapiennej, grubości
38cm, z przewodami w szeregu: dymowy 14x14cm, spalinowy 14x14cm, wentylacyjny
14x14cm.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.

16. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Ćwiczenie 2
Wykonaj dziesięć warstw muru z cegły na zaprawie cementowo-wapiennej, grubości
38cm z przewodami w szeregu: spalinowy 14x27cm, wentylacyjny 14x14cm. Kanały są
umieszczone w ścianie zewnętrznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonaj fragment muru o wysokości 1m na zaprawie cementowo-wapiennej z czterema
przewodami wentylacyjnymi, wykorzystując pustaki ceramiczne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,

17. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Wykonaj fragment muru o wysokości 1m na zaprawie cementowo-wapiennej z dwoma
przewodami dymowymi wykorzystując pustaki ceramiczne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Wykonaj fragment muru o wysokości 1,5 m na zaprawie cementowo-wapiennej
z przewodami dymowymi, wykorzystując bloczki żaroodporne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

18. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) omówić zasady ułożenia cegieł w murze z kanałami?  
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ścian kominowych?  
3) wykonać prawidłowo ścianę kominową z cegły ceramicznej, w której
występują przewody różnej wielkości?
 
4) wykonać prawidłowo ścianę kominową z ceramicznych pustaków
dymowych?
 
5) wykonać prawidłowo ścianę kominową z ceramicznych pustaków
wentylacyjnych?
 
6) współpracować z innymi w trakcie wykonywania prac?  
7) stosować przepisy bhp podczas wykonywania ścian kominowych?  

19. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
4.2. Wykonywanie kominów wolnostojących
4.2.1. Materiał nauczania
W kominach wolnostojących o przekroju poprzecznym kwadratowym lub prostokątnym
spotyka się często wiązania pierścieniowe (rys. 12).
Rys.12. Wiązanie pierścieniowe z cegieł w kominie wolnostojącym gr. ½ cegły [3 s.410]
Wiązania te są łatwe w wykonaniu ze względu na minimalną liczbę przycinanych cegieł.
Mur wiązany pierścieniowo jest słaby ze względu na brak przewiązania wewnętrznych spoin
pionowych.
Rys.13. Wiązanie cegieł w kominie wolnostojącym dla przewodów 14x14cm [3 s.410]
a) z jednym przewodem, b) z dwoma przewodami, c) z trzema przewodami
Wiązania pierścieniowe w wolnostojących trzonach kominowych wielokanałowych dla
różnego rodzaju przewodów o różnym przekroju (rys.13,14,15).
Rys.14. Wiązanie cegieł w kominie wolnostojącym
dwukanałowym [6 s.121]
Rys.15. Wiązanie cegieł w kominie wolnostojącym
trójkanałowym [6 s.121]

20. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Obecnie coraz częściej stosuje się kominy wolnostojące, wykonane z prefabrykatów
(rys.16).
Rys.16. Elementy komina z wyposażeniem
[3 s.412]
1-komin, 2-kanał spalinowy, 3-wewnętrzna
warstwa komina, 4-izolacja termiczna, 5-ściana
zewnętrzna komina, 6-obudowa, 7-odcinek komina,
8-komin wielowarstwowy, 9-kształtka kominowa,
10-czopuch, 11-urządzenie grzewcze
Rys17. Części kominów domowych [1 s.253]
Kominy mają za zadanie odprowadzenie na zewnątrz substancji trujących, będących
ubocznym efektem spalania. Dzisiejsze technologie pozwalają do wykonania komina
zastosować prefabrykaty zamiast tradycyjnych cegieł czy pustaków.
Kominy składają się z czterech części: fundamentu i cokołu, obszaru paleniska, trzonu,
głowicy (rys.17).
Kominy domowe dzieli się na:
− uniwersalne, używane przy c.o. dla wszystkich rodzajów paliw (węgiel, drewno, ropa)
przy jednym palenisku (rys.18a),
− powietrzno-spalinowe, używane przy innych typach ogrzewania tylko dla gazu przy kilku
połączonych paleniskach (rys.18b).

21. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Rys.18. Typy kominów domowych [1 s.255]
a) komin uniwersalny, b) komin powietrzno-spalinowy
Zależnie od systemu grzewczego przy kanałach kominowych stosuje się kanały
wentylacyjne(rys.19).
Rys.19. Prefabrykaty kominowe dwuciągowe [1 s.262]
a) bez kanału wentylacyjnego , b) z kanałem wentylacyjnym
Kominy z prefabrykatów ,,składa się’’ jak klocki. Należy zwracać szczególną uwagę na
instrukcje montażu i użytkowania oraz przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Elementy komina
pokazano na rysunku 20.

22. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Rys.20. Poszczególne elementy komina uniwersalnego [1 s.265]
Za prawidłowy montaż ponosi odpowiedzialność murarz. Kolejność czynności przy
wykonaniu komina jest następująca:
− ustawić kształtkę pierścieniową na podłożu i zabetonować,
− nasadzić kamień cokołowy,
− wstawić płyty izolacyjne,
− złączyć kształtki,

23. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Rys.21. Kolejność czynności przy rozpoczęciu robót - cokół [1. s.266]
Przed montażem należy sprawdzić wysokość przyłącza z paleniska które wynosi
minimum 1,10m. Klapka do czyszczenia musi być dostępna. Spoiny przy kształtkach
pierścieniowych powinny być wykonane z zaprawy cementowo-wapiennej. Ich grubość
powinna wynosić 1cm. Grubość spoin przy powłokach wewnętrznych nie może przekraczać
7 mm, jeżeli stosowane są rury ceramiczne.
Rys.22. Kolejność czynności przy wykonaniu nasady metodą tradycyjną [1 s.267]
Nasadę można wyprowadzić tradycyjnie lub osadzić element prefabrykowany. Przy
wykonywaniu nasady metodą tradycyjną należy pamiętać o izolacji termicznej wokół komina
na całej długości ponad dachem (rys.22).
Przy wykonywaniu nasady należy:
− nałożyć izolację wokół kształtki pierścieniowej w obszarze głowicy komina,
− nasadzić gotową nakrywkę kominową (zwykle przy pomocy dźwigu),
− wykonać łączeniową spoinę elastyczną na styku z rurą odpływową.
Rys.23. Poszczególne elementy komina uniwersalnego [1 s.268]

24. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Po osadzeniu nasady montaż komina jest zakończony. Aby komin prawidłowo funkcjonował,
należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa dotyczących jego newralgicznych punktów, do których
należą : obszar cokołu, przejścia stropów i dachów oraz głowica komina. Dotyczą one wszelkich
typów kominów.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są zasady układania cegieł w kominach wolnostojących?
2. Jakie są zalety kominów wolnostojących z prefabrykatów?
3. Od czego zależy sposób wykonywania kominów z prefabrykatów?
4. Jak łączy się elementy prefabrykowane?
5. Jakie są sposoby wykonywania nasad kominów?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj dziesięć warstw komina wolnostojącego, o przekroju kwadratowym 2 x2 cegły,
na zaprawie cementowo-wapiennej, w wiązaniu pierścieniowym, gdzie grubość ściany
wynosi ½ cegły.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania kominów,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wykonaj dziesięć warstw komina wolnostojącego z cegły na zaprawie cementowo-
wapiennej, o przekroju przewodu dymowego 14x27cm.
Sposób wykonania ćwiczenia

25. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wyznaczyć mur w miejscu projektowanym,
5) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
6) wykonać pierwszą warstwę,
7) wykonać kolejne warstwy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania kominów,
− materiały izolacyjne,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonaj cokół komina wolnostojącego z prefabrykatów?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
3) zgromadzić materiał,
4) przygotować zaprawę klejową,
5) ustawić kształtkę pierścieniową na podłożu i zabetonować,
6) nasadzić kamień cokołowy,
7) wstawić płyty izolacyjne,
8) złączyć kształtki,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw prefabrykatów kominowych dowolnego systemu,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania komina,
− materiały izolacyjne,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.

26. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Ćwiczenie 4
Wykonaj w sposób tradycyjny nasadę komina wolnostojącego złożonego
z prefabrykatów?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
5) wykonać izolację,
6) obmurować izolację na płycie wspornikowej,
7) osadzić czapę płytową,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw prefabrykatów kominowych dowolnego systemu,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− materiały izolacyjne,
− rusztowanie do robót murarskich,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Wykonaj osadzenie nasady na komin wolnostojący złożony z prefabrykatów?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
3) wykonać izolację,
4) osadzić prefabrykat,
5) posprzątać stanowisko pracy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej,
− zestaw prefabrykatów kominowych dowolnego systemu,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− materiały izolacyjne,

27. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
− rusztowanie do robót murarskich,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) omówić zasady ułożenia cegieł w kominach wolnostojących?  
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania kominów
wolnostojących?
 
3) zastosować przepisy bhp podczas prac na wysokościach?  
4) współpracować z innymi w trakcie wykonywania prac?  
5) zastosować przepisy bhp podczas wykonywania kominów
wolnostojących?
 

28. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
4.3. Czapki i nasady kominowe
4.3.1. Materiał nauczania
Kominy są często zakończone czapką betonową. Czapkę stanowi płyta wystającą około
6cm poza ściany komina. Przez płytę tę przechodzą kanały kominowe
Dla zwiększenia ciągu kominowego i zabezpieczenia wylotów przed silnym wiatrem,
stosuje się nasady kominowe, wykonane z blachy ocynkowanej, cynkowej lub betonu
(rys.24).
Rys.24. Nasady kominowe [6 s.121]
a) czapka żelbetowa, b) nasada betonowa
Do wyprowadzenia komina ponad dach można używać cegieł licowych. W innych
przypadkach komin powinien być otynkowany. W przypadku przewodów wentylacyjnych
należy zastosować wyloty boczne (rys.24b). Przewody dymowe i spalinowe wyprowadzone
są z komina do góry, przewody wentylacyjne na boki komina (rys.25).
Rys.25. Wyloty kanałów [6 s.121]
Wyloty kanałów z komina na dachach płaskich, o kącie nachylenia połaci dachowych do
12° powinny znajdować się co najmniej o 60 cm wyżej od kalenicy (rys. 26a), niezależnie od

29. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
konstrukcji i pokrycia dachu. Na dachach stromych, o kącie nachylenia połaci dachowych
ponad 12° powinny znajdować się:
− w przypadku dachu o pokryciu nieognioochronnym — co najmniej o 60cm powyżej
kalenicy dachu (rys. 26b),
Rys.26. Usytuowanie wylotu komina, gdy dach jest [3 s.45]
a) płaski o dowolnym pokryciu, b) stromy o pokryciu łatwopalnym
− w przypadku dachu o pokryciu ognioochronnym — co najmniej o 30cm wyżej od
powierzchni dachu oraz w odległości co najmniej 100cm mierzonej w kierunku
poziomym od tej powierzchni (rys. 27).
Rys.27. Usytuowanie wylotu komina, gdy dach jest o pokryciu ognioochronnym [3 s.45]
W dachach wgłębionych, niezależnie od wymagań obowiązujących przepisów, wyloty
kanałów powinny być wyższe od obrzeży budynku o co najmniej 60cm.
Podczas prac przy wyprowadzeniu kominów ponad dach oraz osadzaniu nasad lub czap
robotnik powinien być wyposażony w szelki lub pas biodrowy z linką zabezpieczającą ponadto
powinien posiadać hełm ochronny.

30. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są zasady wyprowadzenia kominów ponad dach?
2. Jakie są rodzaje czapek i nasad?
3. Jak osadzamy czapki?
4. Jak osadzamy nasady?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj komin o jednym przewodzie dymowym przekroju 14x14cm, zakończonym
czapką kominową z betonu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,
5) wyprowadzić komin ponad dach na wysokość zgodną z rodzajem pokrycia i pochyleniem,
6) wykonać warstwę izolacji,
7) osadzić czapkę betonową,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− materiały izolacyjne,
− rusztowanie do robót murarskich,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wykonaj komin ponad dachem z cegły na zaprawie cementowej, zakończony nasadą
z blachy ocynkowanej z dwoma przewodami w szeregu o przekroju 14x14cm i 21x14cm.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać odpowiedni materiał,
4) wykonać zaprawę zgodnie z recepturą,

31. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
5) wyprowadzić komin ponad dach na wysokość uzależniona od rodzaju pokrycia
i pochylenia połaci,
6) wykonać warstwę izolacji,
7) osadzić nasadę z blachy,
8) oczyścić sprzęt i narzędzia,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,
− zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami,
− materiały izolacyjne,
− nasada z blachy ocynkowanej,
− wyciąg ręczny,
− rusztowanie do robót murarskich,
− podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich,
− podstawowy sprzęt pomiarowy,
− apteczka,
− literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) wykonać prawidłowo osadzenie czapki na kominie wolnostojącym?  
2) zorganizować stanowisko do wykonania prac na połaci dachowej?  
3) wykonać prawidłowo osadzenie nasady na kominie wolnostojącym?  
4) stosować przepisy bhp podczas wykonywania prac na wysokościach?  

32. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących wykonywania murów z przewodami kominowymi
i kominów wolnostojących. Zarówno w części podstawowej jak i ponadpodstawowej
znajdują się zadania wielokrotnego wyboru (jedna odpowiedź jest prawidłowa).
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz znakiem X (w przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia

33. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Kanały dymowe w murach służą do odprowadzania na zewnątrz
a) spalin gazowych i dymowych.
b) spalin z pieców węglowych.
c) spalin gazowych.
d) zużytego powietrza.
2. Spoiny w murach z kanałami powinny być
a) niepełne i gładko zatarte od wnętrza kanałów.
b) pełne i niezatarte od wnętrza kanałów.
c) pełne i gładko zatarte od wnętrza kanałów.
d) niepełne i niezatarte od wnętrza kanałów.
3. Grubość przegród międzykanałowych w murach wewnętrznych nie powinna być
mniejsza od
a) 1 cegły.
b) 1/8 cegły.
c) 1/2 cegły.
d) 11/2 cegły.
4. Kanały dymowe powinny być zaopatrzone w stalowe drzwiczki rewizyjne na wysokości
a) 2,5-3m od posadzki piwnicy.
b) 1-1,2m od posadzki piwnicy.
c) 1-2m od posadzki piwnicy.
d) 2-2,5m od posadzki piwnicy.
5. Wloty do przewodów wentylacji grawitacyjnej powinny być usytuowane w odległości nie
przekraczającej
a) 15cm od sufitu do ich górnej krawędzi.
b) 20cm od sufitu do ich górnej krawędzi.
c) 15cm od sufitu do ich dolnej krawędzi.
d) 20cm od sufitu do ich dolnej krawędzi.
6. W budynkach wysokich stosuje się wentylację zbiorczą, pomieszczenia podłącza się za
pośrednictwem indywidualnych kanałów z
a) co trzeciej kondygnacji.
b) każdej kondygnacji.
c) co drugiej kondygnacji.
d) co czwartej kondygnacji.
7. Na rysunku przedstawione są
a) pustaki ceramiczne do przewodów wentylacyjnych.
b) pustaki ceramiczne do przewodów dymowych.
c) prefabrykaty do kominów wolnostojących.
d) cegły ceramiczne pełne.

34. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
8. Wzornik podnosi się po wymurowaniu
a) 1÷2 warstw cegieł.
b) 2÷3 warstw cegieł.
c) 5÷6 warstw cegieł.
d) 8÷9 warstw cegieł.
9. W celu umożliwienia usunięcia z kanału zanieczyszczenia odłamkami cegieł lub
odpryskami zaprawy każdy kanał w trakcie budowy powinien mieć otwór rewizyjny
a) na wysokości podłogi.
b) na dowolnej wysokości.
c) na wysokości stropu.
d) w połowie wysokości ściany.
10. Kominy prefabrykowane składają się z czterech części fundamentu i cokołu, obszaru
paleniska, trzonu oraz
a) paleniska.
b) głowicy.
c) czapy.
d) nasady.
11. Podczas montażu komina z prefabrykatów po ustawieniu kształtki pierścieniowej na
podłożu i zabetonowaniu jej
a) mocuje się kształtki.
b) wstawia płyty izolacyjne.
c) łączy się kształtki.
d) nasadza się kamień cokołowy.
12. Przed montażem kształtki pierścieniowej należy sprawdzić wysokość przyłącza
z paleniska, które wynosi minimum
a) 1,10 m.
b) 0,80 m.
c) 0,50 m.
d) 1,50 m.
13. Spoiny przy kształtkach pierścieniowych powinny być wykonane z zaprawy cementowo-
wapiennej i mieć grubość
a) 2 cm.
b) 1,5 cm.
c) 0,5 cm.
d) 1cm.

35. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
14. Czapka betonowa jest to płyta wystająca poza ściany komina na około
a) 1 cm.
b) 6 cm.
c) 10 cm.
d) 20 cm.
15. Przewody dymowe i spalinowe wyprowadzone są z komina
a) dowolnie.
b) do góry i na boki.
c) na boki.
d) do góry.
16. W miejscach załamania przewodów stosowane są osłony, ochraniające powierzchnię
kanału przed narzędziami kominiarskimi przy czyszczeniu, wykonane z
a) mas uszczelniających.
b) kształtek ceramicznych.
c) blachy stalowej nierdzewnej.
d) cegły ceramicznej.
17. Największy kąt odchylenia kanałów od pionu wynosi
a) 50 °.
b) 30 °.
c) 45 °.
d) 10 °.
18. Kominy domowe dzieli się na uniwersalne i
a) nieakumulacyjne.
b) powietrzno- spalinowe.
c) jednopaleniskowe.
d) akumulacyjne.
19. Wyloty kanałów z komina na dachach płaskich, o kącie nachylenia połaci dachowych do
12° powinny znajdować się co najmniej
a) o 10 cm wyżej od kalenicy.
b) o 20 cm wyżej od kalenicy.
c) o 60 cm wyżej od kalenicy.
d) o 100 cm wyżej od kalenicy.
20. W dachach wgłębionych wyloty kanałów powinny być wyższe od obrzeży budynku o co
najmniej
a) 30cm.
b) 40cm.
c) 50cm.
d) 60cm.

36. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Wykonywanie murów z przewodami kominowymi i kominów
wolnostojących
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:

37. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
6. LITERATURA
1. Kettler.K. Murarstwo cz.1 REA Warszawa 2002r.
2. Mirski J. Z, Łącki K.: Budownictwo z technologią. cz. II . WSiP, Warszawa 1995r.
3. Nowy poradnik majstra budowlanego-praca zbiorowa. Arkady, Warszawa 2004r.
4. Słowiński Z.: Technologia budownictwa 2 WSiP, Warszawa 1996r.
5. Szymański E. Wrześniowski W.: Materiałoznawstwo budowlane WSiP, Warszawa 1997r.
6. Urban. L. Technologia robót murarskich i tynkarskich WSiP, Warszawa 1988r.
7. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych ITB Warszawa
1997r.