SlideShare a Scribd company logo
MONOPOL

MONOPOL PİYASASININ ÖZELLİKLERİ
 Monopol,ikamesi güç bir malın üretim yada
 satışının bir tek firma tarafından yapılmasıdır.

 Piyasanın tamamına tek bir firma sahip olduğu için
 firma monopolcü firma(tek satıcı veya tekel) diye
 de adlandırılır.
Monopolün iki karakteristik özelliği vardır.

1. Monopolcünün arzını kontrol ettiği malın
   ikamesinin çok güç olması
2. Monopolcünün faaliyette bulunduğu piyasaya
   başka firmaların girememesidir
Giriş Engelleri


1.Doğal Kısıtlamalar

 Doğal kısıtlamaların kaynağı ölçek ekonomileridir.Bir
 malın üretiminde geniş bir üretim aralığında ölçek
 ekonomileri bulunuyorsa ve bir firma ölçek
 ekonomilerinden dolayı piyasanın tümüne en ucuz
 maliyetle mal üretip arz edebiliyorsa o zaman iki veya
 daha fazla firmanın piyasadaki talebe göre mal
 üretmesi yerine bir firmanın mal üretmesi daha düşük
 maliyetli olacaktır.
Q1 belli bir fiyatta
piyasada talep edilecek
miktar olsun.Tek bir
firma bu miktarı
üretirse malın
ortalama maliyeti AC1
olacaktır.Aynı miktarı
tek bir yerine iki firma
eşit miktar üretirlerse
o zaman ortalama
maliyet (AC2) daha
fazla olacaktır.
2-Yasal Kısıtlamalar

Yasal kısıtlamalar devlet tarafında getirilir.Başlıca
 dört çeşit yasal kısıtlamalar vardır.Bunlar;

a)Devletin verdiği işletme imtiyazı

Buna örnek olarak PTT verilebilir.
b)Devletin verdiği lisans

Doktorluk,eczacılık,hakimlik ve avukatlık gibi bazı
 mesleklerin yapılabilmesi bir lisans
 gerektirir.Amerika’da olduğu gibi bazı ülkelerde
 meslek örgütleri çok güçlü olup bir çeşit
 monopolcü firma gibi hareket etmekte ve kendi
 alanlarındaki eğitim olanaklarını kısıtlamaya
 çalışmaktadır.
c)Patent

 Bir firmaya yeni bir mal veya hizmet üretimiyle ilgi
 olarak belli bir süre için yalnız kendisinin bunu
 üretip satabileceğine ilişkin verilmiş yasal bir hak
 olup belli bir süreyi kapsar.Patentler yeni
 ürünlerin ve üretim yöntemlerinin geliştirilmesini
 teşvik eder
d)Telif Hakkı

  Bir kitabın yazarına bir besteciye,bir ressama veya
 başka türden bir sanat eseri ortaya koyan kişiye
 eserini basması veya çoğaltması için tanınan yasal
 bir haktır.Eserin sahibi bu basım veya çoğaltma
 işini kendisi yapabileceği gibi başka birinin
 üstlenmesine izin veya yetki verebilir.
e) Firmaların aralarında yaptığı anlaşmalar:


   Belli bir sektörde çalışan firmaların
   birleşmesiyle veya anlaşmasıyla ortaya çıkan
   monopol durumudur.

   Örnek: Kartel ve tröst
 KARTEL
 Kartel aynı alanda faaliyet gösteren işletmelerin bir
araya gelerek tekelleşmeleridir. İstenmeyen bir
durumdur. İşletmeler arasında yapılır ve bu
anlaşmalar rekabeti engeller.
Bu tip anlaşmalar ve yine hükümetler tarafından
önlenerek hükümetler tarafından rekabetin ülke
içerisinde yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.

En iyi örnek,Opectir.
TRÖST
Tröst, birsanayi dalının, bir ortaklar grubunun eline
geçmesiylegerçekleşen tekelciliğin gelişmişbir
biçimidir. Tröst tekelciliğin en gelişmişbiçimlerinden
biridir. Tröstün daha etkili ve güçlübiçimi
konsorsuyumdur.
Tröst’e örnek olarak 10’dan fazla markanın %50den
fazla hissesini ele geçirip,yönetimi devralan
Volkswagen Group’u gösterebiliriz.
TEŞEKKÜRLER...

More Related Content

What's hot

Faktör Donatımı Teorisi
Faktör Donatımı TeorisiFaktör Donatımı Teorisi
Faktör Donatımı TeorisiFerhat Gökçe
 
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiSosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
OZDEN OZLÜ
 
Monopoly --in microeconomics
Monopoly --in microeconomicsMonopoly --in microeconomics
Monopoly --in microeconomics
Nilormi Das
 
Tam rekabet
Tam rekabetTam rekabet
Tam rekabet
Samet Arslan
 
Monopoly
MonopolyMonopoly
Monopoly
TKANHAR
 
Dış ticaret eğitimi(öğr)
Dış ticaret eğitimi(öğr)Dış ticaret eğitimi(öğr)
Dış ticaret eğitimi(öğr)bkucuk
 

What's hot (8)

Bolum 5
Bolum 5Bolum 5
Bolum 5
 
Faktör Donatımı Teorisi
Faktör Donatımı TeorisiFaktör Donatımı Teorisi
Faktör Donatımı Teorisi
 
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiSosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
 
Monopoly --in microeconomics
Monopoly --in microeconomicsMonopoly --in microeconomics
Monopoly --in microeconomics
 
Bolum 4
Bolum 4Bolum 4
Bolum 4
 
Tam rekabet
Tam rekabetTam rekabet
Tam rekabet
 
Monopoly
MonopolyMonopoly
Monopoly
 
Dış ticaret eğitimi(öğr)
Dış ticaret eğitimi(öğr)Dış ticaret eğitimi(öğr)
Dış ticaret eğitimi(öğr)
 

Monopol,Monopoly,Tröst,Kartel

  • 2.  Monopol,ikamesi güç bir malın üretim yada satışının bir tek firma tarafından yapılmasıdır.  Piyasanın tamamına tek bir firma sahip olduğu için firma monopolcü firma(tek satıcı veya tekel) diye de adlandırılır.
  • 3. Monopolün iki karakteristik özelliği vardır. 1. Monopolcünün arzını kontrol ettiği malın ikamesinin çok güç olması 2. Monopolcünün faaliyette bulunduğu piyasaya başka firmaların girememesidir
  • 4. Giriş Engelleri 1.Doğal Kısıtlamalar Doğal kısıtlamaların kaynağı ölçek ekonomileridir.Bir malın üretiminde geniş bir üretim aralığında ölçek ekonomileri bulunuyorsa ve bir firma ölçek ekonomilerinden dolayı piyasanın tümüne en ucuz maliyetle mal üretip arz edebiliyorsa o zaman iki veya daha fazla firmanın piyasadaki talebe göre mal üretmesi yerine bir firmanın mal üretmesi daha düşük maliyetli olacaktır.
  • 5. Q1 belli bir fiyatta piyasada talep edilecek miktar olsun.Tek bir firma bu miktarı üretirse malın ortalama maliyeti AC1 olacaktır.Aynı miktarı tek bir yerine iki firma eşit miktar üretirlerse o zaman ortalama maliyet (AC2) daha fazla olacaktır.
  • 6. 2-Yasal Kısıtlamalar Yasal kısıtlamalar devlet tarafında getirilir.Başlıca dört çeşit yasal kısıtlamalar vardır.Bunlar; a)Devletin verdiği işletme imtiyazı Buna örnek olarak PTT verilebilir.
  • 7. b)Devletin verdiği lisans Doktorluk,eczacılık,hakimlik ve avukatlık gibi bazı mesleklerin yapılabilmesi bir lisans gerektirir.Amerika’da olduğu gibi bazı ülkelerde meslek örgütleri çok güçlü olup bir çeşit monopolcü firma gibi hareket etmekte ve kendi alanlarındaki eğitim olanaklarını kısıtlamaya çalışmaktadır.
  • 8. c)Patent Bir firmaya yeni bir mal veya hizmet üretimiyle ilgi olarak belli bir süre için yalnız kendisinin bunu üretip satabileceğine ilişkin verilmiş yasal bir hak olup belli bir süreyi kapsar.Patentler yeni ürünlerin ve üretim yöntemlerinin geliştirilmesini teşvik eder
  • 9. d)Telif Hakkı Bir kitabın yazarına bir besteciye,bir ressama veya başka türden bir sanat eseri ortaya koyan kişiye eserini basması veya çoğaltması için tanınan yasal bir haktır.Eserin sahibi bu basım veya çoğaltma işini kendisi yapabileceği gibi başka birinin üstlenmesine izin veya yetki verebilir.
  • 10. e) Firmaların aralarında yaptığı anlaşmalar: Belli bir sektörde çalışan firmaların birleşmesiyle veya anlaşmasıyla ortaya çıkan monopol durumudur. Örnek: Kartel ve tröst
  • 11.  KARTEL Kartel aynı alanda faaliyet gösteren işletmelerin bir araya gelerek tekelleşmeleridir. İstenmeyen bir durumdur. İşletmeler arasında yapılır ve bu anlaşmalar rekabeti engeller. Bu tip anlaşmalar ve yine hükümetler tarafından önlenerek hükümetler tarafından rekabetin ülke içerisinde yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. En iyi örnek,Opectir.
  • 12. TRÖST Tröst, birsanayi dalının, bir ortaklar grubunun eline geçmesiylegerçekleşen tekelciliğin gelişmişbir biçimidir. Tröst tekelciliğin en gelişmişbiçimlerinden biridir. Tröstün daha etkili ve güçlübiçimi konsorsuyumdur.
  • 13. Tröst’e örnek olarak 10’dan fazla markanın %50den fazla hissesini ele geçirip,yönetimi devralan Volkswagen Group’u gösterebiliriz.