1. MODYUL 1
HEOGRAPIYA NG
ASYA
CARLO I. PAHATI
SJNHS - AP 7

4. • India - 54% ng lupa ang maaaring bungkalin.
Kapatagan ng Ganges ang may pinakamatabang
rehiyon dahil sa alluvial soil (bukana ng ilog).
• Mga pangunahing kalakal:
– Barley
– Jute

5. - oil seed
- mais
- palay
- kape
- bulak
- patatas

6. • Sangkap na pampalasa:
– Chili
– Cinamon
– Pepper
Cloves

7. Afghanistan
• Opyo - Ang apian,
apyan, opyo, ampiyon
o ampyon (Ingles:
opium poppy o opium)
ay isang uri ng
halaman na
pinagkukunan ng
bawal na gamot na
tinatawag ding opyo.

8. •Karakol

9. Nepal
• Sinasakop ng yamang gubat ng Nepal ang
humigit-kumulang 27% ng pangkalahatang
lupain. Ang mga kagubatan ay
matatagpuan sa gulod o matatas na pook
ng bulubunduking Himalayas.

10. • Bakawan •Rainforest

11. Sri Lanka
• Mohogany • Palm Tree

12. Mga nahuhuli sa Indian Ocean
• Palos
• Tuna
• Dilis
• Hipon
• Salmon •Mackerel

14. Mga Bansa
• China
• Japan
• North Korea
• South Korea
• Taiwan

15. • Ang yamang lupa ng Silangang Asya ay
matatagpuan sa mga talampas,
kapatagan, bundok, lupaing prairie
(grassland) sa Mongolia, mga lambak
tulad ng daluyan ng Yangtze River,
Mongolian steppe.

16. China
• Sakop ng China ang 7% ng lupa sa buong
mundo na maaaring bungkalin.
• Palay ang pinakamahalang pananim sa
kanila. Sila ang nangunguna sa
produksyon ng palay.

17. • Kaoliang •Sorghum

18. Mga Hayop
• Kalabaw
• Kamelyo
• Kabayo
• Buriko/Donkey
•Yak

20. • Mayaman sa yamang mineral ang mga
bansa sa Kanlurang Asya.
• Malawak ang mga deposito ng petrolyo at
natural gas na matatagpuan sa Timog-
Kanluran at sa paligid ng Persian Gulf.
• Ang natural gas ng Iran ang pangalawang
pinaka-malaking reserba sa buong daigdig
(10%)
• Saudi Arabia – pinakamalaking
tagapagluwas ng petrolyo

21. • Iran – 1/3 ng lupain ay bukirin
• Israel – 20% inuukol sa pagtatanim
• Turkey – mataba sa baybaying-dagat
Mga mabuhangin na bansa:
– Oman
– United Arab Emirates
– Jordan

22. Mga Pananim
•Dates

23. • Kamatis
• Sibuyas
• Melon
• Trigo
• Barley
• Tabako
• Ubas
• Tsaa

24. • Sa Lebanon, tumutubo ang pinakatanyag
na puno sa bansa, and cedar.

26. Mga Bansa
• Brunei
• Cambodia
• East Timor
• Indonesia
• Laos
• Malaysia
• Myanmar
• Pilipinas
• Singapore
• Thailand
• Vietnam

28. • Kazakhstan
• Krygyztan
• Siberia
• Tajikistan
• Turkmenistan
• Uzbekistan

29. LOKASYON:
• Tinatawag rin na hilagang Eurasia
• malapit sa Polong hilaga
• Hilaga : dagat Barents, dagat ng
silangang Siberia at karagatang
Arktiko
• Timog : Mga bansang Iran,
Afghanistan, Mongolia, ilang bahagi
ng China at bulubunduking Hindu
Kush at Tian Shan

30. Likas na Yaman
• Turkmenistan – karbon
• Kazakhstan – pilak at phospate
• Kazakhstan at Russia – bakal at nickel
• Armenia, Russia at Uzbekistan – ginto
• Azerbaijan, Georgia, Kazakhstan at Russia –
tanso
• Kyrgystan – uranium
• Kazakhstan at Uzbekistan – tingga
• Armenia at Russia – bauxite
• Tajikistan – tungsten
• Turkmenistan – langis at natural gas

31. Pangkabuhayan
• pagpapastol – sa tundra
• pangangaso at pagsasaka – sa taiga
• agrikulturang pangkomersyal -
kapatagan
• pag- aalaga ng hayop – tuyong lugar
• pangingisdang komersyal – sa dagat

32. • ..DocumentsYOUTUBE
DOWNLOADAwit Para sa Kalikasan.mp4

33. MAGHANDA PARA SA
MAIKLING PAGSUSULIT
(Kumuha ng ¼ sheet of
paper)

34. SEATWORK:Talasalitaan. Paghambingin ang mga
paliwanag sa hanay A at ang salitang tinutukoy ng mga
ito sa hanay B. Isulat ang titik ng tamang sagot sa papel.
A B
1. Ginagamit sapagkainng mga alagang a. kaoliang
hayop atginagawang alak
2. Naipong mataba at pinong lupa salambak b. karakol
at bungangang ilog mataposang pagbaha
3. Lugar sadisyertona maytubig at halaman c. likasna yaman
4. Malawak na patag nadamuhan d. oasis
5. Tumutukoysamgakagubatan, mineral, e. prairie
lupang taniman, atkatubigan f. soybean
g. alluvial soil

35. ARALIN 3
KOMPOSISYONG ETNIKO NG
MGA REHIYON SA ASYA

36. • Napag-isipan mo na ba kung saang
lalawigan o rehiyon sa Pilipinas
nagmula ang iyong pamilya? Ano ang
dialektong iyong ginagamit? Ikaw ba
ay Tagalog ,Ilokano ,Bicolano?

38. WIKA

40. Grupong Etnolinggwistiko
• Ang pagkakapareho at pagkakaiba ng
mga tao sa isang bansa ayon sa kultura.
• Tumutukoy ito sa pangkat ng mga tao sa
isang bansa na may magkakapareho ng
kultura at paniniwala
• Ang isang bansa ay kadalasang binubuo
ng ibat ibang pangkat etnolinggwistiko,

41. MGA BATAYAN SA PAGHAHATI NG
PANGKAT
• Wika
• Kultura o sistema ng pamumuhay
• Relihiyon (gawi, tradisyon at ritwal)
• Etnisidad

42. • Etnisidad - Kapag ang isang tao ay
kinilala ng isang pangkat
etnolinggwistiko bilang kasapi dahil sa
pagkaka-pareho ng kanilang pinagmulan
itinuturing nila ang isa’t isa bilang
malayong kamag-anakan.

43. –Ang pagkakapare-pareho ng wika at
etnisidad ang nagiging batayan ng
pagpapangkat ng tao. Itinuturing
nilang ibang pangkat etniko ang mga
taong kaiba ang wika , etnisidad at
kultura sa kanila. Ang pagkakaiba-
ibang ito ang pangunahing katangian ng
mga Asyano.Subalit ang pagkakaiba-
ibang ito ang dahilan ng pagkakaroon
ng mayamang kultura sa rehiyon.

44. • Maaari ring kilalanin ang mga
pangkat etniko batay sa kanilang
panirahan. Itinuring na uplander ang
mga naninirahan sa mataas na lugar
o kabundukan gaya ng Mangyan at
Dumagat sa Pilipinas.

45. • Karaniwang ang mga pangkat etniko na
nasa kapatagan ang mas marami ang
bilang.Sila rin ang may maunlad na
pamumuhay. Ang sentro ng pamahalaan ,
edukasyon , komersyo at iba pa ay
matatagpuan dito. Samantala, ang mga
naninirahan sa kabundukan ay pakaunti
ang bilang.Sinisikap nilang mapanatili ang
kanilang kultura sa kabila ng kakapusan
sa mga pangunahing pangangailangan at
hamon ng makabagong panahon.

46. WIKA
• Wika ang pangunahing
pagkakakilanlan ng mga grupong
etnolinggwistiko

47. –Wika – dalawang uri: tonal – kung
saan ang kahulugan ng salita at
pangungusap ay nagbabago batay
sa tono ng pagbigkas dito.

48. Halimbawa ng tonal – Chinese,
Tibetan, Burmese, Thai, Vietnamese
Non-tonal language – kung saan ang
pagbabago ng tono ng mga salita at
ay hindi nakapagbabago sa kahulugan
ng mga salita at pangungusap nito.

49. Anumang batayan ang gamitin sa
pagkilala sa mga Asyano , ang
mahalagang tandaan na sa kabila ng
pagkakaiba – iba ng wika , etnisidad at
kultura ang dapat manaiig sa bawat
Asyano ay PAGKAKAISA.

50. “ Sinasalamin ng wika ang
kultura ng isang lahi.”

51. Papel na Ginagampanan ng
Pamahalaan
• Sa India halimbawa, ipinagutos ng
pamahalaan noong dekada 1970
na gawing opisyal na wika ang
Hindi (pambansang wika).
• Indonesia – Bahasa Indonesia bilang
wikang pambansa upang pag-
isahin di umano ang iba’t ibang
grupo sa bansa.

52. • Pilipinas – kung saan Filipino ang
itinataguyod na wikang pambansa
sapagkat ito ang lingua franca o
wikang ginagamit at nauunawaan
sa malaking bahagi ng arkipelago

53. • Samantala, simula 1600 ay dinala
naman ang mga wikang English,
French, Spanish, Dutch, at iba pang
wikang Kanluranin sa kanilang
pananakop sa Timog at Timog
Silangan Asya. Maging ang mga
Pilipinong nagsisitungo sa United
States at naninirahan na nang
permanente roon ay dala rin ang
kanilang wika.

54. Paano itinataguyod ng mga
pamahalaang Asyano ang
kanilang wika?

55. • Bakit nga ba mahalaga ang wika? Ang
wika ang pangunahing gamit ng tao sa
pakikipagtalastasan sa kanyang kapwa.
Sa pamamagitan ng wika naipapahayag ng
tao ang kanyang damdamin. Napapaunlad
niya ang kanyang sarili at kapwa sa
pamamagitan ng pakikipagtalastasan.
Sinasabing pangunahing batayan ang wika
sa paghubog ng kultura ng mga
etnolinggwistiko. Ito ang nagsisilbing
pagkakakilanlan ng bawat pangkat. Kung
nais mong suriin ang kultura at
kasaysayan ng isang lahi , kinakailangang
pag-aralan mo ang wika nito .

56. Magbahaginan: Ibahagi sa iyong katabi ang iyong
sagot. Gumawa ng kolum para sa kasagutan.

57. PANGKATANG GAWAIN

58. PANGKAT
ETNOLINGGWISTIKO SA
ASYA

59. Ngalops ng Bhutan
• Ngalop – ibig sabihin
ay “earliest risen o
first converted.
• Kilalang bilang
“Bhote” –
mamamayan ng
Bhotia/Bhutia o
Tibet
• Nagdala ng
kulturang Tibetan at
Budhismo sa Bhutan

60. Ngalops…
• Dzongkha – pambansang
wika sa Bhutan
• Pag-aalaga ng baka o yak
at pagsasaka ang
hanapbuhay (palay,
patatas, trigo at barley)
• Dzongs – ang tawag sa
kanilang templo at
ginagamit na tanggapan
ng pamahalaan

61. Ngalops…
• Scarf 0 Kabney – may iba’t
ibang kulay depende sa
katayuan sa lipunan.
• Sinusuot din nila ang kanilang
tradisyonal na kasuotan sa
paaralan, opisina at mga
pampublikong lugar.
• Gho – kasuotan ng mga lalaki.
• Kira – kasuotan ng mga babae

62. Ngalops…
• Sa mahabang panahon napanatili ng Ngalops
ang kanilang kultura at tradisyon masasalamin
ito sa kanilang pang araw-araw na pamumuhay
hanggang sa kasalukuyan. Subali’t ang sa
matagal na panahon nanatili itong isang
bansang agrikultural at kabilang sa mga
bansang papaunlad pa lamang.

63. Balinese ng Indonesia

64. Balinese ng Indonesia
• Ang pangkat Balinese ay matatagpuan sa
kapuluan ng Bali, Lombok at kanlurang bahagi
ng Sumbawa sa Indonesia.
• Hinduismo – ang pangunahing relihiyon nila na
nag-uugat sa ispiritwalidad, relihiyo, tradisyon
at sining.
• Lahat ng bagay na makikita sa Bali ay may
kinalaman sa kanilang paniniwala sa mga diyos,
at diyosa, at mga ispiritu mabuti man o
masama.
• Para sa mga Balinese, ang araw, puno, palayan,
at maging mga bato ay may ispiritu.

65. Balinese ng Indonesia
• Dalawang mahalagang samahan ng
Balinese:
– Subak – samahang pang-irigasyon na ang
pangunahing tungkulin ay pagandahin,
pagyamanin at isaayos ang pang-
agrikulturang gawain.
– Banjar – pagsasaayos ng mga gawain sa
pamayanan gaya ng kasal, libing at
pagsasaayos ng templo.
Patunay ito kung paano pinahahalagahan at pinagyayaman ng mga
Balinese ang kanilang kapaligiran upang magkaroon ng maayos at
masaganang buhay hanggang sa kasalukuyan

66. Manchu ng China

67. Manchu ng China
• Ang China ay mayroong limamput anim
( 56) na pangkat etnolinggwistiko na may
kanya-kanyang wika ,kultura at tradisyo.
Ang isa dito ay ang mga Manchus.
• Ang mga Manchu ay mayroon sariling paraan ng
pagsulat at wika na kabilang sa Manchu –
Tungusic.
• Sa paglipas ng panahon natutunan na nilang
gamitin ang wikang Mandarin ng mga Chinese.

68. Manchu ng China
• Pocket House – dito
naninirahan ang mga
sinaunang Manchu.
• Naging bihasa sa pagsakay
ng kabayo at pagpana,
dahilan upang magalugad
nilang mabuti ang kagubatan
at bulubundukin sa kanilang
lugar.
• Simula sa pagkabata,
tinuturuan na silang mangaso
gamit ang sibat na yari sa
kahoy.

69. Manchu…
• Sa panahon ng pagbibinata at pagdadalaga
tinuturuan naman sila ng pagsakay sa kabayo.
Maging ang pagtalon sa tumatakbong kabayo ay
ginagawang libangan ng mga Manchu.
• Karaniwang hanapbuhay ng mga Manchu na
naninirahan sa lambak at kapatagan ay pagsasaka.
Ang pangunahing pananim ay ang soybean , mais ,
millet , tabako at mansanas. Ang mga naninirahan
naman sa malalayong kabundukan ay nangunguha ng
ginseng , mushroom at iba pang pwedeng
pagkakitaan.Ang mga Manchu na naninirahan sa
mga lungsod na nakapag-aral ay nagtatrabaho sa
mga pagawaan.

70. Tajik ng Hilagang Asya

71. Tajik ng Hilagang Asya
(Iranian)
• Ang mga Tajik ay isa sa mga sinaunag
tao sa daigdig.
• Tajik – “farmer or settled villager”
• Mabundok na bansa na nababalutan ng
yelo.
• Sa matabang lambak malapit sa ilog ,
naninirahan ang mga Tajik kung saan ang
panahon ng tag-araw ay mahaba at
mainit.

72. Tajik ng Hilagang Asya
(Iranian)
• Sa matagal na panahon napanatili ng
Tajik ang sinaunang kultura at tradisyon
ng kanilang mga ninuno. Matibay ang
samahan ng pamilyang Tajiks na nag-ugat
pa sa kanilang mga ninuno. Ang lahat ng
kasapi ng pamilya mula sa pinakaninuno
hanggang sa pinakabata ay sama-samang
naninirahan sa isang tahanan.

73. Arab ng Kanlurang Asya

74. Arab ng Kanlurang Asya
• Matatagpuan sa Kanlurang Asya.
• Arabic – wikang ginagamit
• Sila ang mga taong lagalag o nomadic na
nagmula sa Arabian Peninsula na mas kilalang
Bedouins.
• Sila ay salat sa tubig kaya pagpapastol ang
pangunahing pinagkukunan ng kabuhayan ng
mga Arabo.
• Oasis - isang lugar sa disyerto na nagtataglay
ng matabang lupa at tubig
• na magagamit sa pagtatanim at pag-aalaga ng
hayop.

75. Arab….
• Oasis - Ito din ang nagsisilbing sentro ng
kalakalan kung saan ang mga caravan ay
nagdadala ng mga pampalasa , ivory at mga
ginto mula sa timog na bahagi ng peninsula ng
Arabia at sa Africa.
• Salat man sa tubig ang kanilang lugar.
Biniyayaan naman ito ng masaganang suplay ng
langis na kanilang nililinang upang
maipangtustos sa kanilang mga
pangangailangan at mapaunlad ang kanilang
kabuhayan

76. Tanong:
1. Batay sa ipinakita ng bawat pangkat , paano mo
ilalarawan ang iba pang pangkat
etnolinggwistiko sa Asya? Gawin mong batayan
ang pisikal na anyo , pananamit , paraan ng
pamumuhay at wika?
2. May iisa bang pagkakakilanlan ang mga pangkat
etnolinggwistiko sa Asya? Bakit?
3. Anong mahalagang aspeto ng kultura ang
nagbibigkis sa mga Asyano?
4. May kaugnayan ba ang heograpiya sa uri ng
pamumuhay ng pangkat etnolinggwistiko sa
Asya? Pangatwiranan
5. Paano nakatulong ang pangkat etnolinggwistiko
sa pagbuo at pag-unlad ng kabihasnang Asyano?