SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
Download to read offline
Монгол хэл


 4-р анги
Илжиг шиг чихтэй .
Нохой шиг савартай.
Ямаа шиг дэвхрэмтгий .




   Тэр юу вэ?

      туулай
Та бүхэн туулайны талаар .......
Чимээ   аниргүйхэн
Угийн аймхай,бүрэг болоод ч тэрүү
тун дуугүй. Чив чимээгүйхэн, Дув
          дуугүй амьтан.
Чив чимээгүйхэн идээшилж, чив чимээгүйхэн
хярж, чив чимээгүйхэн     үр удмаа өсгөнө.
Бүжингүүд     чив  чимээгүйхэн   төрж,  чив
чимээгүйхэн ноцолдож, чив чимээгүйхэн өснө.
Амьдралдаа ганц “үг хэлэхгүй” хорвоог барах
нь ердийн үзэгдэл.
Туулайнд тэгэхдээ хэл бий. Тэр нь
  амьтанд бариулж амь тавихдаа
 ганцхан удаа час хийтэл орилно .
Яагаад чимээ аниргүйхэн
  туулай гэсэн байна вэ?



ТУУЛАЙ ДУУГ ү Й,АЙМХАЙ,ЗӨӨЛӨН
ЗАНТАЙ АМЬТАН БОЛОХООР ЧИМЭЭ
АНИРГ ү ЙХЭН ГЭСЭН БАЙНА.
Дараах үгийн утгыг тайлбарлая

Чимээ аниргүйхэн
                   Íàì ã¿ìõýí
Чив чимээгүйхэн


    Ýäãýýð ¿ãñ íü óòãààðàà èæèë
  ó÷ðààñ îéðîëöîî óòãàòàé áàéíà.
Эхийн санааг хурааж ганцхан
  өгүүлбэрээр илэрхийлээрэй.


Туулай чимээ аниргүйхэн
амьдарч, амь тавихдаа ганц
удаа час хийтэл орилдог байна.
Хэлц үгийн утгыг тайлбарлая


Хорвоог   барах - амьдрах   хугацаа

Амь тавих - үхэх
Австрали, Шинэ Зеланд, Мадагаскар, Өмнөд Америкаас
бусад дэлхийн аль ч оронд туулай байдаг. Дээр
дурьдсан газруудад зөвхөн тэжээвэр туулай бий. Үсэрч
дэгдэж явдаг туулай нэг харайхдаа дөрвөн метр зай
туулдаг. Маш хурдан бөгөөд заримдаа 70 км/ц хүртэл
хурдлах чадвартай байдаг. Тэжээвэр туулай нь уушигны
багтраа өвчтэй хүнд гойд сай наар нөлөөлдөг нь
судалгаагаар  тогтоогдсон   .Туулайны  хамгийн   сайн
хөгжсөн мэдрэх эрхтэн нь хамар юм. Зэрлэг туулайнууд
хамраараа бүхнийг таньж мэддэг бол тэжээвэр туулай
эзнийхээ гарыг үнэрлээд таньдаг. Тэд зуны эхээр шош
болон буудайн төрлийн хоол, өвөл нь царс, хар модны
хатсан навч, холтос,   мөчир, ойн цоорхойн хөвдөөр
хооллоно. Хүнс тэжээлээр авсан шингэнээрээ усны
хэрэгцээгээ хангадаг тул ус тусгайлж уудаггүй. Туулай
бүжингээ 42 хоног хэвлийдээ тээж, нэг удаа 3-6 бүжин
гаргана.
Та бүхэн туулайны талаар .......
Туулайны тухай
жижиг хийцгээе.
д. бат өлзий Mh 4 angi

More Related Content

What's hot

хэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэг
хэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэгхэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэг
хэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэгMongontsetseg Mongoo
 
хичээл2.23
хичээл2.23хичээл2.23
хичээл2.23sek_0103
 
туулайн биологийн онцлог
туулайн биологийн онцлогтуулайн биологийн онцлог
туулайн биологийн онцлогOtgonjargal Purev
 
монгол орны ан амьтан хэрэглэгдэхүүн
монгол орны ан амьтан  хэрэглэгдэхүүнмонгол орны ан амьтан  хэрэглэгдэхүүн
монгол орны ан амьтан хэрэглэгдэхүүнgganchimeg
 
эх хэрэг
эх хэрэгэх хэрэг
эх хэрэгbayarankh
 
Говь цөлийн амьтан
Говь цөлийн амьтан  Говь цөлийн амьтан
Говь цөлийн амьтан oyunerdene_gansukh
 
цахим хичээл
цахим хичээл цахим хичээл
цахим хичээл d_nasaa79
 
говь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтанговь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтанChimeg Tsetseg
 
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ todoohuu
 
улаан ном
улаан номулаан ном
улаан номDalaijargal
 
Дархан цаазат амьтад
Дархан цаазат амьтадДархан цаазат амьтад
Дархан цаазат амьтадoyunerdene_gansukh
 

What's hot (16)

хэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэг
хэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэгхэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэг
хэрэглэгдэхүүн. мөнгөнцэцэг
 
хичээл2.23
хичээл2.23хичээл2.23
хичээл2.23
 
туулайн биологийн онцлог
туулайн биологийн онцлогтуулайн биологийн онцлог
туулайн биологийн онцлог
 
монгол орны ан амьтан хэрэглэгдэхүүн
монгол орны ан амьтан  хэрэглэгдэхүүнмонгол орны ан амьтан  хэрэглэгдэхүүн
монгол орны ан амьтан хэрэглэгдэхүүн
 
эх хэрэг
эх хэрэгэх хэрэг
эх хэрэг
 
Говь цөлийн амьтан
Говь цөлийн амьтан  Говь цөлийн амьтан
Говь цөлийн амьтан
 
Hicheel2
Hicheel2Hicheel2
Hicheel2
 
цахим хичээл
цахим хичээл цахим хичээл
цахим хичээл
 
Uvuljdug shuvuud
Uvuljdug shuvuudUvuljdug shuvuud
Uvuljdug shuvuud
 
говь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтанговь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтан
 
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
 
хувиргал
хувиргалхувиргал
хувиргал
 
мөлхөгчид
мөлхөгчидмөлхөгчид
мөлхөгчид
 
Hereglegdehuun1
Hereglegdehuun1Hereglegdehuun1
Hereglegdehuun1
 
улаан ном
улаан номулаан ном
улаан ном
 
Дархан цаазат амьтад
Дархан цаазат амьтадДархан цаазат амьтад
Дархан цаазат амьтад
 

Similar to д. бат өлзий Mh 4 angi

могой буюу хэвлээр явагч
могой буюу хэвлээр явагчмогой буюу хэвлээр явагч
могой буюу хэвлээр явагчOyun_och85
 
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nM.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nhoianseku
 
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nM.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nsbaagii60
 
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nM.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nhoianseku
 
эхийн хэв маяг
эхийн хэв маягэхийн хэв маяг
эхийн хэв маягsainzaya68
 
Darhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitanDarhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitanduya0809
 
Darhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitanDarhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitanduya0809
 
Амьтны сэтгэц ба зан үйл
Амьтны сэтгэц ба зан үйлАмьтны сэтгэц ба зан үйл
Амьтны сэтгэц ба зан үйлА. Итгэл
 
говь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтанговь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтанChimeg Tsetseg
 
байгал
байгалбайгал
байгалShuluun
 
мэлхии22222
мэлхии22222мэлхии22222
мэлхии22222ZiZi Zaya
 
хүн орчин 01
хүн орчин 01хүн орчин 01
хүн орчин 01BTungalag
 
байгалийн ухаан
байгалийн ухаанбайгалийн ухаан
байгалийн ухаанotgontuyaaaa
 
тууш тодруулан бичих эх 60 хуудас
тууш тодруулан бичих эх 60 хуудастууш тодруулан бичих эх 60 хуудас
тууш тодруулан бичих эх 60 хуудасTsolmonEnkhtuul
 

Similar to д. бат өлзий Mh 4 angi (20)

могой буюу хэвлээр явагч
могой буюу хэвлээр явагчмогой буюу хэвлээр явагч
могой буюу хэвлээр явагч
 
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nM.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
 
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nM.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
 
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan nM.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
M.gantuul alagtuu nadad tusalsan n
 
Hicheel1
Hicheel1Hicheel1
Hicheel1
 
эхийн хэв маяг
эхийн хэв маягэхийн хэв маяг
эхийн хэв маяг
 
Hereglegdehvvn 1
Hereglegdehvvn 1Hereglegdehvvn 1
Hereglegdehvvn 1
 
Darhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitanDarhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitan
 
Darhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitanDarhan tsaaztai amitan
Darhan tsaaztai amitan
 
Амьтны сэтгэц ба зан үйл
Амьтны сэтгэц ба зан үйлАмьтны сэтгэц ба зан үйл
Амьтны сэтгэц ба зан үйл
 
говь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтанговь цөлийн амьтан
говь цөлийн амьтан
 
байгал
байгалбайгал
байгал
 
Mh201 01-01
Mh201 01-01Mh201 01-01
Mh201 01-01
 
Heree
HereeHeree
Heree
 
мэлхии22222
мэлхии22222мэлхии22222
мэлхии22222
 
хүн орчин 01
хүн орчин 01хүн орчин 01
хүн орчин 01
 
Khishigjargal 2
Khishigjargal 2Khishigjargal 2
Khishigjargal 2
 
байгалийн ухаан
байгалийн ухаанбайгалийн ухаан
байгалийн ухаан
 
хөрвүүлэх
хөрвүүлэххөрвүүлэх
хөрвүүлэх
 
тууш тодруулан бичих эх 60 хуудас
тууш тодруулан бичих эх 60 хуудастууш тодруулан бичих эх 60 хуудас
тууш тодруулан бичих эх 60 хуудас
 

More from bat-ulzii

Aravtin butarhai
Aravtin butarhaiAravtin butarhai
Aravtin butarhaibat-ulzii
 
R avia taniulah
R avia taniulahR avia taniulah
R avia taniulahbat-ulzii
 
Ubuntu tsahim test ulzii
Ubuntu tsahim test ulziiUbuntu tsahim test ulzii
Ubuntu tsahim test ulziibat-ulzii
 
Jiliin dorvon uliral
Jiliin dorvon uliralJiliin dorvon uliral
Jiliin dorvon uliralbat-ulzii
 
Tavan hoshuu mal
Tavan hoshuu malTavan hoshuu mal
Tavan hoshuu malbat-ulzii
 
Zui togtol oloh
Zui togtol olohZui togtol oloh
Zui togtol olohbat-ulzii
 
ж авиа таниулах бат өлзий
ж авиа таниулах бат өлзий ж авиа таниулах бат өлзий
ж авиа таниулах бат өлзий bat-ulzii
 

More from bat-ulzii (7)

Aravtin butarhai
Aravtin butarhaiAravtin butarhai
Aravtin butarhai
 
R avia taniulah
R avia taniulahR avia taniulah
R avia taniulah
 
Ubuntu tsahim test ulzii
Ubuntu tsahim test ulziiUbuntu tsahim test ulzii
Ubuntu tsahim test ulzii
 
Jiliin dorvon uliral
Jiliin dorvon uliralJiliin dorvon uliral
Jiliin dorvon uliral
 
Tavan hoshuu mal
Tavan hoshuu malTavan hoshuu mal
Tavan hoshuu mal
 
Zui togtol oloh
Zui togtol olohZui togtol oloh
Zui togtol oloh
 
ж авиа таниулах бат өлзий
ж авиа таниулах бат өлзий ж авиа таниулах бат өлзий
ж авиа таниулах бат өлзий
 

д. бат өлзий Mh 4 angi

  • 2. Илжиг шиг чихтэй . Нохой шиг савартай. Ямаа шиг дэвхрэмтгий . Тэр юу вэ? туулай
  • 3. Та бүхэн туулайны талаар .......
  • 4. Чимээ аниргүйхэн
  • 5. Угийн аймхай,бүрэг болоод ч тэрүү тун дуугүй. Чив чимээгүйхэн, Дув дуугүй амьтан.
  • 6. Чив чимээгүйхэн идээшилж, чив чимээгүйхэн хярж, чив чимээгүйхэн үр удмаа өсгөнө. Бүжингүүд чив чимээгүйхэн төрж, чив чимээгүйхэн ноцолдож, чив чимээгүйхэн өснө. Амьдралдаа ганц “үг хэлэхгүй” хорвоог барах нь ердийн үзэгдэл.
  • 7. Туулайнд тэгэхдээ хэл бий. Тэр нь амьтанд бариулж амь тавихдаа ганцхан удаа час хийтэл орилно .
  • 8. Яагаад чимээ аниргүйхэн туулай гэсэн байна вэ? ТУУЛАЙ ДУУГ ү Й,АЙМХАЙ,ЗӨӨЛӨН ЗАНТАЙ АМЬТАН БОЛОХООР ЧИМЭЭ АНИРГ ү ЙХЭН ГЭСЭН БАЙНА.
  • 9. Дараах үгийн утгыг тайлбарлая Чимээ аниргүйхэн Íàì ã¿ìõýí Чив чимээгүйхэн Ýäãýýð ¿ãñ íü óòãààðàà èæèë ó÷ðààñ îéðîëöîî óòãàòàé áàéíà.
  • 10. Эхийн санааг хурааж ганцхан өгүүлбэрээр илэрхийлээрэй. Туулай чимээ аниргүйхэн амьдарч, амь тавихдаа ганц удаа час хийтэл орилдог байна.
  • 11. Хэлц үгийн утгыг тайлбарлая Хорвоог барах - амьдрах хугацаа Амь тавих - үхэх
  • 12. Австрали, Шинэ Зеланд, Мадагаскар, Өмнөд Америкаас бусад дэлхийн аль ч оронд туулай байдаг. Дээр дурьдсан газруудад зөвхөн тэжээвэр туулай бий. Үсэрч дэгдэж явдаг туулай нэг харайхдаа дөрвөн метр зай туулдаг. Маш хурдан бөгөөд заримдаа 70 км/ц хүртэл хурдлах чадвартай байдаг. Тэжээвэр туулай нь уушигны багтраа өвчтэй хүнд гойд сай наар нөлөөлдөг нь судалгаагаар тогтоогдсон .Туулайны хамгийн сайн хөгжсөн мэдрэх эрхтэн нь хамар юм. Зэрлэг туулайнууд хамраараа бүхнийг таньж мэддэг бол тэжээвэр туулай эзнийхээ гарыг үнэрлээд таньдаг. Тэд зуны эхээр шош болон буудайн төрлийн хоол, өвөл нь царс, хар модны хатсан навч, холтос, мөчир, ойн цоорхойн хөвдөөр хооллоно. Хүнс тэжээлээр авсан шингэнээрээ усны хэрэгцээгээ хангадаг тул ус тусгайлж уудаггүй. Туулай бүжингээ 42 хоног хэвлийдээ тээж, нэг удаа 3-6 бүжин гаргана.
  • 13. Та бүхэн туулайны талаар .......