Antzinako Egiptoko kulturetaz aritzen garenean normalean lau edo bost hitzetara mugatzen gara : Piramideak, momiak, hieroglifikoak, faraoiak eta Nilo ibaia... Ia beti egiptoar herritarrak ahazten. (Euskara)
Antzinako Egiptoko kulturetaz aritzen garenean normalean lau edo bost hitzetara mugatzen gara : Piramideak, momiak, hieroglifikoak, faraoiak eta Nilo ibaia... Ia beti egiptoar herritarrak ahazten. (Euskara)
A forest is a large area of land where many trees grow together. There are different types of forests like tropical rainforests near the equator which are hot and wet year-round, and coniferous and deciduous forests in cooler areas with warm summers and cool winters. Coniferous forests contain trees with needle-like leaves that stay green all year and produce woody cones containing seeds, and these types of trees such as pine and spruce provide most of the wood used for building homes and making paper.
The document requests information about a planned family trip to Warner Bros. Park in Madrid in June 2010. It mentions attractions involving Looney Tunes characters like Taz the Tasmanian Devil, Bugs Bunny, and Daffy Duck. It also notes the park has water attractions that may require raincoats as visitors can get wet while having fun. The writer asks for details on park activities and pricing.
Portugalete has several notable monuments, including Portugalete's Bridge, Salazar Tower, Santa Maria Church, and others. Portugalete's Bridge was designed by Martin Alberto de Palacio and celebrated its 116th anniversary in 2018. Salazar Tower was damaged by fire in 1934 but was restored in 1958-1959. Santa Maria Church began construction in 1322 and was completed in 1580. The document also briefly describes the Iron House, monuments to Maria de Haro and blacksmiths, and an allegory of man's struggle with the sea.
Maracas are simple percussion instruments from Latin America consisting of a dried shell filled with seeds that are played in pairs. Claves are short wooden dowels that produce a bright clicking noise and are important in Afro-Cuban music. The guiro is a percussion instrument made of grooved gourds or other materials that are scraped with a stick and used in Cuban and Mexican orchestras. Steel drums originated from oil barrels in Trinidad and Tobago and are now individual drums with different notes tuned using tools.
Flutes come in many varieties that produce sound through the vibration of air inside them. This includes the Western concert flute as well as traditional flutes from various cultures around the world. Specific types of flutes discussed include the bird whistle, which mimics bird sounds, the nose flute played in parts of Asia and the Pacific, and the alto flute, which is sometimes called a bass flute for historical reasons despite being a different instrument than the true bass flute.
El documento menciona a los jugadores Jonás Ramalho, Llorente, Muniaín y los números 9, 10 y 17, así como los equipos Athletic y Los Leones, y el premio Balón de Oro.
Leonardo Da Vinci was a renowned Renaissance artist and scientist known for his paintings the Mona Lisa, The Last Supper, and The Vitruvian Man. He studied art and science in Florence and had opportunities to employ his skills as a painter, military engineer, and civil engineer in Milan. Leonardo meticulously documented his scientific investigations and inventions in his notebooks, which included early concepts for machines like the machine gun, tank, and diving suit.
A cake sale will be held on Monday 1st December at 11am in the P.E. Hall, featuring chocolate logs, mini Christmas cakes, mince pies, novelty cakes and more. The proceeds from the sale will go to charity, specifically St. Vincent de Paul.
El cóndor andino vive en grupos y se reproduce cada dos años. Realiza un cortejo nupcial con alas abiertas y sonidos para atraer pareja. Regula su temperatura dejándola bajar por la noche y calentándose por la mañana. Depende de las corrientes térmicas para planear a gran altura y distancia, y no puede volar hasta los siete meses. Carece de laringe y no emite sonidos.
This document presents different vehicles including motorbikes for children, cars, limousines, and Mercedes cars. The overall long term goal is to expose various vehicle options. A Mercedes is suggested as a good gift but noted as requiring a significant amount of money to purchase.
The document provides biographical information about the director and main actors of a 2012 film. It summarizes that Emmerich was born in Germany in 1955 and directed the film. It also gives the birthdates, birth locations, and other biographical details of actors Amanda Peet, Chiwetel Ejiofor, Danny Glover, Thandie Newton and John Cusack who starred in the film. The document is indexed by Ander R.G.
1. Garaia:
Mesopotamiako
zibilizazioa K.a.
539.urteen artean
garatu zen.
Kokapena:
Mesopotamia hitza
grezieratik dator, eta
“ibaien arteko lurra” esan nahi du. Izan ere Tigris eta Eufrates
artean dago.
ALDIAK
2. Sumertarrak:
(K.a.3500-2300) Tigris eta
Eufrates ibaien bokaleetan,
ezarri ziren. Hiri-estatutan
antolatu ziren. Kultura garatu
zuten, eta idazkera
ezagurtzen zuten.
Akadtarrak:
(K.a.2330-2130) Akad-etik
zetozen , hau da,
Mesopotamiaren erdialdeko lurraldetik. Errege horrek inperio
handia sortu zuen, burdinazko armen nagusitasunari esker.
Babiloniarrak:
(K.a.1800-600). Sumertarren eta akadtarren lurraldeen artean
ezarri ziren, beste inperio bat sortu zuten. Errege horren kodea
edo legeen bilduma entzutehandikoa da.
Asiarrak:
(K.a.VII.mendearen erdialdekoa-K.a.625) Mesopotamiako lurrak
menpean hartu zituzten.
Persiarak:
Konkistatu eta gero, K.a. 539.urtean,Mesopotamiako kultura
desegin zen.
POLITIKAREN ANTOLAKETA
TENPLUAK ETA JAUREGIAK:
3. Hiri-estatu independenteak sortu ziren. Agintegune nagusia
tenplua zen, eta patesi izeneko printze-apaizak zuzentzen zuen.
Printzea zenez, hiria gonernatu, justizia eman, ureztatze-
sistema kontrolatu eta defentsa antolatzen zuen.
Geroago, buruzagi militarrek eskuratu zuten aginpidea. Horiek
errege bihurtu eta inperio zabalak sortu zituzten. Aginpidea
tenplutik jauregira igaro zen.
GIZARTEAREN ANTOLAKETA
Gizartearen goiko mailan erregea eta bere familia, goi-
funtzionarioak eta apaizak zeuden. Apaizek eragin handia
4. zuten, aberastasun ugari zituzten eta kultura eurengain
hartzen zuten.
Erdiko taldean merkatariak eta funtzionarioak zeuden.
Funtzionarioen artean eskribauak nabarmendu ziren,
idazkeraren sekretua ezagutzen zuten eta.
Gizartearen beheko mailan eskulangileak eta nekazariak
zeuden. Esklabo asko zeuden, eta eurek egiten zituzten lanik
gogorrenak.
Gizarte-harremanak legeen kodeen bidez arautzen ziren.
EKONOMIA
5. Nekazaritza ureztatua:
Mesopotamiako ekonomiaren oinrria izan zen. Zerealak,
barazkiak eta datil-palmondoak hazten zituzten jateko, eta lihoa
eta kotoia, zuntzak egiteko. Lurrak tenpluarenak edo jauregienak
ziren, eta horiek nekazariei alokatzen zizkieten zergen truke.
Abeltzaintza:
Ardiak, ahuntzak eta txerriak hazten zituzten; idiak, lan egiteko
erabiltzen zituzten; eta garraiorako eta gerrarako, zaldiak.
Ibaietan eta ubideetan arrantzan egiten zuten.
Bestalde jarduera batzuk eskulangintza eta
merkataritza ziren.
6. ERLIJIOA ETA HERIOTZA
Mesopotamiako erlijioa politeista zen. Herri guztiek jainko
asko zituzten, eta horiek naturako indarrak pertsonifikatzen
zituzten.
Jainkoak tenpluetan zeuden, eta bertan opariak egiten
zizkieten eta animaliak sakrifikatuz eta ospakizunak eginez
ohoratzen zituzten.
Jainkorik aipagarrienak: Anu zeruaren jainkoa eta gainerako
jainkoen aita; Enlil haizearen eta ibaiko ur-goraldien jainkoa;
Marduk,Astarte edo Isthar.
Hilobiaz araindiko bizitza pesimista zen.
7. KULTURA- ETA ARTE-
ADIERAZPENAK
Mesopotamiako kulturaren adierazpen nagusiak idazkera,
astrologia, astronomia eta matematika izan ziren.
Idazkera:
Buztin bigunezko oholtxoetan
idazten zuten, trazuak egiten
zituen puntzoi batekin.
Oholtxoak eguzkitan lehortu
edo labean egozten zituzten.
Administrazio- eta ekonomia-
agiriak, legeen kodeak eta
poemak idazteko erabili zuten
idazkera.
Astrologia:
Astroak igarpenetarako
aztertzetik sortu zen, eta
horrek horoskopoak egitea ekarri zuen. Astrologiak astronomia
ekarri zuen, eta, horri esker, egutegi nahiko zehatza Portu
zuten, zazpi eguneko aste, hogeita lau orduko egun, hirurogei
minutuko ordu eta hirurogei segundoko minutuekin.
Matematika:
Kontabilitaterako eta lurrak neurtzeko sortu zen. Kalkuluak
egiteko,oinarritzat hirurogei zenbakia hartuta.
8.
9. GARAIA ETA KOKAPENA
Antzinako Egiptoko zibilizazioa K.a. 3100 eta 31. urteen artean
garatu zen. Nilo ibaiaren haran estuan.
Egiptoko
zibilizazioaren
inguru fisikoan
kontraste
ahndiak daude
basamortuaren
eta haranaren
artean.
*Basamortuak,
bertan
egiptoarrek
hilobiak, hilobi-
tenpluak ata hilerriak egin zituzten.
*Niloren harana, bertan, uztak, herrixkak eta hiriak, jauregiak
eta tenpluak sortu zituzten.
K.a. 5000. urte inguruan, Nilo haranarean ezarritako herri
neolitikoek ibaiko uren urteroko goraldia kontrolatzen Isasi
10. zuten, drainatze-lanak egin eta Irak bideratu zituzten.
Ibaiaren inguruko padura zingiratsuak nekazaritza-lur emankor
bihurtu zituzten. Herrixkak hiri independiente bihurtu ziren.
Egipto Beherea, deltaren lurretakoa, eta Egipto Garaia, ibaiaren
haranean kokatua.
Bi erresumak K.A. 3100. urtearen inguruan elkartu ziren, Menes
errege ospetsuaren eskutik. Modu horretan, Egipto historikoa
hasi zen.
EGIPTOKO
ZIBILIZAZIOAREN GARAPEN
HISTORIKOA
Antzinako Egiptoren historia zenbait etapatan banatu daiteke.
*Antzinako Inperioan (K.a. 3100-2181), Menfis hiriburua zela,
pirámide handiak eraikitzeko agindua eman zuten faraoiak bizi
izan ziren: Keops, Kefren eta Mikerinos.
*Erdiko Inperioan (K.a. 2055-1795), hiriburua Tebasera igaro
zen, eta Egipto hegoalderantz hedatu zen, Nubia konkistatu
hondoren.
*Inperio Berrian (K.a. 1550-1069), hiriburua Tebasen egon zen,
eta Gipto, Sirian eta Palesstinan zehar hedatu zen.
*Behe Inperioan (K.a. 715-31), Egiptok gainbehera egin zuen, eta
atzerriko herriek menpean hartu zuten: asirirrek, babiloniarrek,
persiarrek eta greziarrek.
11. POLITIKAREN ANTOLAKETA
Egiptoko erregeak (faraoiak) jainko-erregetzat hartzen zuten,
lurraren eta bertako biztanleen jabea zen, eta, beraz, bere esku
zuen aginpide osoa.
*Erregea zen aldetik, gobernatu egiten zuen, legeak egin, epaitu,
lan hidraulikoak zuzendu eta armada gidatzen zuen. Aginte
ekonomiko handia zuen, nekazaritza-jabetza handiak zituen, eta
zergen bilketa eta kanpoko-merkataritza kontrolatzen zituen.
Goi-funtzionarioak, eskribauak eta probintzia-gobernariak lagun
zituen, eta horiei nomarka esaten zitzaien.
*Jainkoa zen aldetik, lurrean haragitutako Horus zeruko
jainkotzat hartzen zuten. Gurtu egiten zuten, gizarte-ordenari
eutsi eta Niloren urteroko uholdeak kontrola zitzan.
Herritarrek bere aurrean belaunikatu behar izaten zuten, eta
ezin zioten aurpegira begiratu ez ukitu, ez haren izenik esan;
faraoiari hitz egin aurretik, formulario luzea erreziatu behar
zen.
12. GIZARTEAREN ANTOLAKETA
Zenbait talde zeuden:
*Talde nagusian, faraoiak eta beraren familia ez ezik gain,
nobleak, apaizak eta eskribauak zeuden.
*Langileen artean, gainerako pertsona askeak zeuden:
nekazariak, eskulangileak eta merkatariak.
*Esklaboena egoerarik
makurrenean
zegoengizarte taldea zen,
eta gehienak
atzerritarrak ziren.
Faraoirenak, nobleenak
eta apaizenak ziren, eta
etxeetan, eraikuntzan eta
armadan egiten zuten lan.
EKONOMIA
*Nekazaritza ureztatua Egiptoko ekonomiaren oinarria izan zen.
Batez ere, zerealak hazten ziren; esaterako, garaia eta
garagarra, barazkiak, lekaleak eta frutak, eta, ehunak egiteko,
eta luhoa eta kotoia.
Lurrak faraoiaren jabetzapekoak ziren, baina nobleei eta apaizei
lagatzen zien zati bat. Nekazariek landu egin behar zituzten.
*Abeltzainak animaliak ematen zituen, jateko (txerriak, ardiak,
hegaztiak) eta lanerako (idiak, astoak)
*Eskulangintzan askotariko lanbideak sartzen ziren:
zeramikariak, ehuleak, larruginak, urreginak, harginak, eta abar.
Eskulangileek euren lantegiak zituzten, edo faraoien, nobleen eta
apaizanetan egiten zuten lan.
*Kanpoko merkataritza faraoiak kontrolatzen zuen. Egiptok
luxuzko produktuak inportatzen zituen; esaterako, metalak,
harribitxiak, zurak, espeziak eta lurrinak, eta zekazaritza-
produktuak eta oihalak esportatzen zituen. Produktuok trukeak
eginez edo gauzaz ordaintzen zituzten.
13. ERLIJIOA ETA HERIOTZA
*Antzinako Egiptoko biztanleak politeistak ziren, jainko asko
zituzten. Jainkoek gizakien eta
animalien itxura zuten, eta
tenpluetan bizi ohi ziren.
Tenpluetan, jainkoaren estatua
gorde eta gurtzen zuten.
Egiptoko jainkorik garrantzitsuenak
hauek ziren: Amon-Ra, eguskiaren
jainkoa; Anubis, baltsamatzaileen
zaindaria; Osiris; Isis; Hatos eta
Horus.
*Egiptoarrek heriotzaren ostean bizitza zegoela uste zuten eta
heriotza modu baikorrean hartzen zuten. Bizitza hori erdiesteko,
bi betekizun bete behar ziren: gorpua kontserbatzea,
momifikazioaren bidez, eta Osirisen epaiketa gainditzea.
KULTURA
*Idazkera K.a. 3250. urtetik aurrera erabili zuten. Faraoien
balentrien eta jardueren berri
emateko sortu zela pentsatzen da.
Idazkera hieroglifikoa zen:
marrazkiak erabiltzen ziren, hitz
bakoitza irudikatzeko, eta ikur
silabikoak, ideiak abstraktuak
adierazteko. Tenpluen eta hilobien
hormetan inskripzioak egin ziren, eta
papiroetan agiri ofizialak idatzi
zituzten. Papiroak izen bereko
landaretik lortutako paper
antzekoak ziren.
*Astronomiak egutegi nahiko zehatza sortu zuen, Niloren
goralkiak aztertuz. Urtea goraldian hasten zen, eta 365
egunetan banatzen zen, lau hilabeteko hiru auditan bilduta.
14. ARTE ADIERAZPENAK
Egiptoarrek utzi dizkiguten arkitekturako, eskulturako eta
pinturako arte-adierazpenak jainkoen kulturarekin eta hilobiaz
haraindiko bizitzarekin daude lotuta.
*Arkitekturan harria erabili zen materialtzat, zutabeak
euskarritzat eta teilatu lauak. Eraikinik aipagarrienak tamaina
erraldoiko hilobiak eta tenpluak izan ziren.
(-Lehenengo hilobiak Antzinako Inperioan egin zituzten:
garrantzitsuenak piramideak dira. Faraoien sarkofagoa eta
altxorrak gordetzen ziren, korridore ugari izaten zituzten.
Entzutetsuenak Keops, Kefren eta Mikerinos faraoien aginduz
egin zituzten.
-Inperio Berrian, harrapaketei aurrea hartzeko, faraoiek
hipogeoetan edo harrian egindako hilobietan lurperatzea izan
zuten nahiago, Niloren mendebaldeko ertzeko haranean, Tebas
hiriaren ondean.)
-Tenpluak jainkoen etxea ziren. Aurretik esfingeen etorbidea
zuten, lehioaren gorpuetza etar gizakien burua zuten irudi
mitikoak. Fatxada, patio, gela eta barruan santutegia. Karnak,
Luxor eta Abu Simbelen daude garrantzitsuenak.
*Eskulturan jainkoak eta jainkosak eta goi-funtzionarioak
irudikatu ziren; irudiak zurrunak ziren eta besoak gorputzera
itsatsita zituzten.
*Pinturan tenpluen eta
hilobien barruko hormak
erlijio eta eguneroko
bizimoduko eszenekin
apaintzen ziren. Giza
irudiak posizio jakinean
ageri dira, hankak eta
burua alboz, eta enborra
eta begia aurrez aurre.