SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Marleen Hermans
Managing Partner Brink Groep &
Hoogleraar Publiek opdrachtgeverschap in de bouw (TU Delft)
Duurzaam opdrachtgeven
hoe doe je dat?
Energieakkoord SER
Nieuwe aanbestedingsrichtlijnen
(internationale)
duurzaamheidsafspraken
duurzaamheid als
beleidslijn
wet- en regelgeving
- Energie en CO2
- Circulariteit
- Maatschappelijk
verantwoord inkopen
concrete
beleids-
doelstellingen
implementatie
duurzaamheids-
beleid
keuzes:
zelf doen of
uitbesteden?
basis voor duurzaam aanbesteden:
- TCO to the max
- prestatie-eisen
- flexibiliteit gedurende looptijd
- expertrol voor marktpartijen
inzicht in
(prestaties van)
voorraad
Landingsplaats duurzaamheid
in aanbestedingen
Maatschappelijk verantwoord inkopen
Uitbreiding Sluis Eefde
Waarmaken van beloftes
Rijkskantoor de Knoop Utrecht
Duurzaam partnerschap
en gastheerschap
Marleen Hermans: Duurzaam opdrachtgeven – hoe doe je dat?
Marleen Hermans: Duurzaam opdrachtgeven – hoe doe je dat?
Marleen Hermans: Duurzaam opdrachtgeven – hoe doe je dat?

More Related Content

Viewers also liked

Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.
Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.
Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.Nicol Levers-Brundel
 
Een leven met kleur - Wilfred Schouten
Een leven met kleur - Wilfred SchoutenEen leven met kleur - Wilfred Schouten
Een leven met kleur - Wilfred SchoutenKelly Adegeest
 
Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra
Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra  Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra
Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra Kelly Adegeest
 
MVO Netwerk Zorg - Helene van der Vloed
MVO Netwerk Zorg - Helene van der VloedMVO Netwerk Zorg - Helene van der Vloed
MVO Netwerk Zorg - Helene van der VloedKelly Adegeest
 
Nieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde Bijvank
Nieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde BijvankNieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde Bijvank
Nieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde BijvankKelly Adegeest
 
De patiënt verwacht maatwerk - Marion doets
De patiënt verwacht maatwerk - Marion doetsDe patiënt verwacht maatwerk - Marion doets
De patiënt verwacht maatwerk - Marion doetsKelly Adegeest
 
Van Bricks naar Bytes - Michel van Schaik
Van Bricks naar Bytes - Michel van SchaikVan Bricks naar Bytes - Michel van Schaik
Van Bricks naar Bytes - Michel van SchaikKelly Adegeest
 
Strategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwen
Strategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwenStrategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwen
Strategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwenKelly Adegeest
 
De ontmanager - Thom Verheggen
De ontmanager - Thom VerheggenDe ontmanager - Thom Verheggen
De ontmanager - Thom VerheggenKelly Adegeest
 
In wassen is nog een wereld te winnen - Miele
In wassen is nog een wereld te winnen - MieleIn wassen is nog een wereld te winnen - Miele
In wassen is nog een wereld te winnen - MieleKelly Adegeest
 

Viewers also liked (10)

Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.
Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.
Koen Kaljee: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen.
 
Een leven met kleur - Wilfred Schouten
Een leven met kleur - Wilfred SchoutenEen leven met kleur - Wilfred Schouten
Een leven met kleur - Wilfred Schouten
 
Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra
Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra  Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra
Professioneel assetmanagement voor een gezonde exploitatie - Twijnstra
 
MVO Netwerk Zorg - Helene van der Vloed
MVO Netwerk Zorg - Helene van der VloedMVO Netwerk Zorg - Helene van der Vloed
MVO Netwerk Zorg - Helene van der Vloed
 
Nieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde Bijvank
Nieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde BijvankNieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde Bijvank
Nieuwe zorg- en dienstenconcepten - Ellen Olde Bijvank
 
De patiënt verwacht maatwerk - Marion doets
De patiënt verwacht maatwerk - Marion doetsDe patiënt verwacht maatwerk - Marion doets
De patiënt verwacht maatwerk - Marion doets
 
Van Bricks naar Bytes - Michel van Schaik
Van Bricks naar Bytes - Michel van SchaikVan Bricks naar Bytes - Michel van Schaik
Van Bricks naar Bytes - Michel van Schaik
 
Strategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwen
Strategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwenStrategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwen
Strategische wendbaarheid in de zorg - Sjors van leeuwen
 
De ontmanager - Thom Verheggen
De ontmanager - Thom VerheggenDe ontmanager - Thom Verheggen
De ontmanager - Thom Verheggen
 
In wassen is nog een wereld te winnen - Miele
In wassen is nog een wereld te winnen - MieleIn wassen is nog een wereld te winnen - Miele
In wassen is nog een wereld te winnen - Miele
 

Similar to Marleen Hermans: Duurzaam opdrachtgeven – hoe doe je dat?

D&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoedD&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoedDM Properties
 
D&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoedD&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoedDM Properties
 
Duurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentie
Duurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentieDuurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentie
Duurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentieWigger Verschoor
 
Presentatie SSM - Kaw Architecten
Presentatie SSM -  Kaw ArchitectenPresentatie SSM -  Kaw Architecten
Presentatie SSM - Kaw Architectenjwgroep
 
De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...
De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...
De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...Willem Adriaanssen
 
Duurzame Kans Werkboek
Duurzame Kans WerkboekDuurzame Kans Werkboek
Duurzame Kans Werkboeksexy_arch
 

Similar to Marleen Hermans: Duurzaam opdrachtgeven – hoe doe je dat? (20)

D&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoedD&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoed
 
D&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoedD&m duurzaam vastgoed
D&m duurzaam vastgoed
 
Verduurzamen?Verduurzamen!
Verduurzamen?Verduurzamen!Verduurzamen?Verduurzamen!
Verduurzamen?Verduurzamen!
 
Duurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentie
Duurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentieDuurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentie
Duurzaam Aanbesteden: van paradox naar potentie
 
Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt!
Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt!Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt!
Duurzaam Inkopen overheidsgebouwen werkt!
 
Duurzaamheidsmeter
DuurzaamheidsmeterDuurzaamheidsmeter
Duurzaamheidsmeter
 
De duurzaamheidsdialoog tussen eigenaren en huurders
De duurzaamheidsdialoog tussen eigenaren en huurdersDe duurzaamheidsdialoog tussen eigenaren en huurders
De duurzaamheidsdialoog tussen eigenaren en huurders
 
Platform duurzame huisvesting heeft tools rondom Green lease
Platform duurzame huisvesting heeft tools rondom Green leasePlatform duurzame huisvesting heeft tools rondom Green lease
Platform duurzame huisvesting heeft tools rondom Green lease
 
Het moet echt anders! Over energieprestatiecontracten
Het moet echt anders! Over energieprestatiecontractenHet moet echt anders! Over energieprestatiecontracten
Het moet echt anders! Over energieprestatiecontracten
 
Presentatie SSM - Kaw Architecten
Presentatie SSM -  Kaw ArchitectenPresentatie SSM -  Kaw Architecten
Presentatie SSM - Kaw Architecten
 
TNT Centre boek
TNT Centre boekTNT Centre boek
TNT Centre boek
 
Nieuwsbrief 2010 Februari
Nieuwsbrief 2010 FebruariNieuwsbrief 2010 Februari
Nieuwsbrief 2010 Februari
 
Architecten en energieprestatiecontracten
Architecten en energieprestatiecontractenArchitecten en energieprestatiecontracten
Architecten en energieprestatiecontracten
 
De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...
De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...
De balans tussen een comfortabel en een bijna energieneutraal gebouw Fmm nr 2...
 
Milieuprestatie in de praktijk - LKSVDD architecten
Milieuprestatie in de praktijk - LKSVDD architectenMilieuprestatie in de praktijk - LKSVDD architecten
Milieuprestatie in de praktijk - LKSVDD architecten
 
Verduurzaaming bestaand vastgoed werkboek
Verduurzaaming bestaand vastgoed werkboekVerduurzaaming bestaand vastgoed werkboek
Verduurzaaming bestaand vastgoed werkboek
 
Duurzaamheidswijzer
DuurzaamheidswijzerDuurzaamheidswijzer
Duurzaamheidswijzer
 
De duurzame stad dgbc
De duurzame stad dgbcDe duurzame stad dgbc
De duurzame stad dgbc
 
Leidraad green lease
Leidraad green leaseLeidraad green lease
Leidraad green lease
 
Duurzame Kans Werkboek
Duurzame Kans WerkboekDuurzame Kans Werkboek
Duurzame Kans Werkboek
 

Marleen Hermans: Duurzaam opdrachtgeven – hoe doe je dat?

Editor's Notes

  1. Korte introductie Brink (?)
  2. Aanleiding/noodzaak verduurzaming: klimaatconferentie Parijs
  3. Aanleiding/noodzaak verduurzaming 2: Energieakkoord voor duurzame groei (SER)
  4. Nieuwe aanbestedingsrichtlijnen: Aanbestedingsbeginselen verplichten naleving dwingende milieurechtelijke voorschriften (art. 18 lid 2); opnemen milieueisen in technische specificaties (art. 42 lid 3a); onder voorwaarden eisen van keurmerk specifieke milieukenmerken (art. 43); mogelijkheden uitsluiting onderneming om dwingende reden van alg. belang, zoals bescherming milieu (art. 57 lid 3 en art. 57 lid 4a); EMVI mede vastgesteld op basis van te bepalen criteria, zoals milieuaspecten (art. 67 lid 2); meewegen van levenscycluskosten (art. 68); afwijzen inschrijving bij niet-nakoming van dwingende milieurechtelijke voorschriften (art. 69 lid 2d); opnemen sociale en milieuvoorwaarden voor de uitvoering van de opdracht (overweging 97).
  5. Dus: stappenplan vanuit ‘aanleiding’ (links) => concrete beleidsdoelstellingen Implementatie kan pas als voorraad inzichtelijk is
  6. Alle minimumeisen ten aanzien van duurzame energie en circulariteit (in ieder geval wet- en regelgeving en beleidskaders) vormen integraal onderdeel van de specificaties vraagspecificatie 1 in termen van UAV GC of outputspec in termen van DBFM). Eisen ten aanzien van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen zullen grotendeels hun weerslag vinden in de aanbestedingsleidraad ten aanzien van selectiecriteria, consortiumsamenstelling, en in procesvereisten, meestal weergeven in Vraagspecificatie 2 (UAV-GC) of Outputspecs (DBFM). Duurzaamheid dient op alle vlakken (duurzame energie, circulariteit en (deels) MVI) eveneens (naast de formulering van minimumeisen) als gunningcriterium in het EMVI-mechanisme te worden verwerkt. Dat kan zowel in het Prijscriterium dat op TCO-grondslag zou moeten worden geformuleerd met een zo lang mogelijke tijdhorizon, als in het Kwaliteitscriterium, waar gegadigden zouden kunnen concurreren op basis van de duurzaamheid van de door hen voorgestelde oplossingen. Denkbaar is eveneens facetten van duurzaamheid via alternatieven of varianten uit te laten vragen, om zo marktpartijen maximaal ruimte te geven creatieve ideeën in te dienen. Via een slim verrekeningsmechanisme (bonus/malus of winstdeling) kan de innovatiekracht op het vlak van duurzaamheid door consortia/leveranciers worden geprikkeld. Eveneens te overwegen is het uitvragen van oplossingen op gebiedsniveau in plaats van op individueel gebouw- of complexniveau om op deze wijze ook bijvoorbeeld duurzame energieopwekking meer ruimte te geven.
  7. Ontwikkelingen: Van duurzaam naar circulair Van investeringen naar bestaande voorraad; incl. energie Van fysiek duurzaam naar sociaal duurzaam / MVO Samenwerking met ketenpartners b.v. netwerkbeheerders i.v.m. opschaling in bestaande voorraad Burgerparticipatie als thema
  8. Thema’s MVI Rijk: Social return Internationale sociale voorwaarden Milieuvriendelijk inkopen Biobased inkopen Circulair inkopen Kansen voor MKB Innovatiegericht inkopen
  9. Bij aanbesteden: zachte factoren te vaak onderbelicht
  10. Hulpmiddelen! Leidraden duurzaam aanbesteden
  11. Principes van The Natural Step toegepast Co-creatie Design thinking Concurrentie gerichte dialoog gebruikt om uitvraag, proces én contract te optimaliseren Best value procurement: ON = expert Uitkomst: alliantieovereenkomst voor 10-15 jaar, daarbinnen gezamenlijk deelprojecten definiëren waarna ON deze uitvoert (vaak obv UAV-gc)
  12. Bijdragen duurzaamheid / verlaging CO2-emissie + beperking exploitatiekosten + benutten kansen samenwerking markt = beheerder staat op en voor samenwerking met marktpartij m.b.t. toepassing duurzame energie => Beperking milieubelasting ten gevolge van ontwerpkeuzes en werkwijze, te meten bij aanvang door DuboCalc-berekening materiaalgebruik in Realisatiefase DuboCalc-berekening energieverbruik in Exploitatiefase Plan Beperken Schutverlies · De mogelijkheid om met zo min mogelijk waterverlies te schutten bij lage waterstand (beperken noodzaak pompinzet gemaal) CO2-ambitieniveau (De aanbesteder heeft als doelstelling de CO2-emissie te reduceren bij de uitvoering van infrastructurele werken) En vervolgens ook aan het eind realisatiefase en eind exploitatiefase het verschil tussen aangeboden materiaalprestatie, c.q. energieprestatie en daadwerkelijk gerealiseerde prestaties af te rekenen (‘boete’ bij te mooie beloftes)
  13. Duurzaam partnerschap en gastheerschap Naast de gebruikelijke gunningcriteria voor een gebouw zijn in dit project duurzaam partnerschap en gastheerschap als gunningcriteria toegevoegd. Daarbij ligt voor het rijkskantoor de Knoop voor wat betreft duurzaamheid de focus niet alleen op het reduceren van energieverbruik en materiaalgebruik, maar ook op maximale flexibiliteit zodat het gebouw en de dienstverlening toekomstbestendig zijn. Consortium Opdrachtnemer is de vennootschap R Creators B.V. met als aandeelhouders Strukton Integrale Projecten (80%) en Facilicom PPS Contracten (20%). De uitvoerende partijen van R Creators zijn Strukton Worksphere, Ballast Nedam en Facilicom Bedrijfsdiensten. Het ontwerp dat het consortium R Creators heeft aangeboden is van de hand van de architecten Cepezed (gebouw), Fokkema en Partners (interieur) en Rijnboutt (stedenbouwkundige inpassing).
  14. (Vorig jaar gepresenteerd in workshop) Op woning- én portefeuilleniveau inzicht in effecten van duurzame maatregelen Resultaat: Inzicht in kosten en baten van verduurzaming Knoppen om aan te sturen Haalbaarheid van ambitie bepalen
  15. Nog even om over na te denken… ;-)
  16. afsluitdia